uit eijsdens verleden

september 1987 - nummer 39

uit eijsdens verleden

uitgave van de stichting eijsdens verledenseptember 1987 - nummer 39

InhoudsopgaveVan de redactie ................... 3

De spoorlijn Luik-Maastricht (aanvulling)Henk Boersma ....................... 4

Aon de Wiette PäölkesRené Huijnen ........................ 6

Kwartierstaat van H.J.L.M. BoersmaHYJ.L.M. Boersma ..................... 8

Kent U ze nog? ................... 19

Familienamen te Eijsden en omgevingJos Crott ............................ 20

Kent U ze nog? ................... 23

Van de redactie

Van diverse lezers ontvingen wij weer re-acties op artikelen uit Uit Eijsdens Verleden.Wij stellen dit bijzonder op prijs.

Mevrouw C. Boersma-Meertens liet we-ten dat de foto van de Koninklijke OudeHarmonie van Eijsden in U.E.V. nr. 17 opbladzijde 28 kan aangevuld worden metZjang Meertens bij nr. 12.

Naar aanleiding van een brief van de heerArnold Goessen uit Heer-Maastricht en dedaaruit voortvloeiende correspondentiemet de chef Archiefbeheer van de N.V. Ne-derlandse Spoorwegen te Utrecht, het na-volgende over de groepsfoto "Kent U zenog?" op pagina 26 van U.E.V. nummer 35(september 1986), waarvan het onder-schrift op een aantal punten gecorrigeerddient te worden. Die punten zijn:nr. 5: Sjang Goessen was toen plaatsver-

vangend stationschef en niet la-dingmeester, zoals in het bijschriftbij de foto op pagina 20 van het aan-gehaald UEV-nummer is vermeld.Ladingmeester was toen Harie Wil-lems, de nr. 2 van de groepsfoto.Dit is Maassen, die bij de foto abu-sievelijk als nr. 6 is vermeld.Dit is W. de Clercq, die in Eijsdenstationschef was van1 oktober1916tot 1 februari 1919. Uit dit feit zoublijken dat de groepsfoto niet geno-men is in 1911, zoals in het bijschriftis vermeld. Hieruit volgt dan ook datnr. 13 niet is A.E.M. Joritzaar, die inEijsden stationschef was van 15 no-vember1908 tot1 oktober1916,ter-wijl nr. 21 dan ook niet mevroqo-ritzaar kan Zijn. Volgens de heer A.Goessen is nr. 21 mevrouw M.H.E.de Clercq-van den Boorn, de echt-genote van nr. 6.Dit is A.N. van Loon uit Boxtel, dievan 1 mei 1912 tot1 juni 1917 op hetstation van Eijsden werkzaam wasals bureauchef.

nr. 12: Dit is Sniekers, verificateur van dedienst der Invoerrechten en Accijn-zen.

nr. 13: Dit is W. van Thiel, ontvanger derinvoerrechten en Accijnzen. Hij wasgehuwd met Anna Spauwen, dedochter van het Eijsdense echtpaarA. Spauwen-Kleinjans.

nr. 3:

nr. 6:

nr. 7:

Het vorenstaande combinerende moet defoto genomen zijn in het tijdvak van 1 okto-ber 1916 (datum indiensttreding van W. deClercq, nr. 6) tot 1 juni 1917 (datum over-plaatsing van de nr. 7, A.N. van Loon, naarhet station van Maastricht).

Gaston Paquay deelde mee dat in U.E.V.nummer 38 op bladzijde 19 nr. 2zijn opa staaten dat die met zijn voornaam Hubert heet.Bij dezelfde foto kan bij nr. 6 (Henssen) devoornaam Zjang worden vermeld. Bij dezefoto staat het jaartal 1927 vermeld. Een vanonze lezers meent echter dat de foto vanlatere datum moet zijn. Mogelijk dat wijhierover nog aanvulling ontvangen.

Dan willen wij u nog informeren over en-kele andere zaken.

Uitbreiding redactieMede door het vele werk dat de samen-

stelling van de boekjes Uit Eijsdens Ver-leden met zich meebrengt is de redactieuitgebreid met Henk Boersma, die U regel-matig bent tegengekomen als schrijver vanartikelen in onze periodiek.

SecretariaatMeer dan 10 jaar werd het secretariaat

van de stichting op een bijna onnavolgbarewijze vervuld door Rob Boersma uit deKerkstraat. Rob is met zijn echtgenote metingang van 1 oktober 1987 verhuisd naarNoorbeek, met als gevolg dat hij jammergenoeg de functie van secretaris niet konblijven vervullen. ln de ontstane vakatureheeft het bestuur inmiddels als secretarisvan de stichting benoemd Marij Wijnands-van Someren, Mozartstraat17, Eijsden. Hetbestuur heeft alle vertrouwen dat door debenoeming van Marij het secretariaat op-nieuw in goede handen is gekomen. Onspostadres is vanaf 1 oktober 1987:

Stichting Eijsdens VerledenPostbus 726245 ZH Eijsden

De telefoonnummers waaronder U onskunt bereiken:04409-1563 R. Huijnen, voorzitter;04409-3712 H. Wijnands, penningmeester;04409-1129 M. Wijnands-van Someren, se-cretaris.

Eijsden, september 1987.

De spoorlijn Luik-Maastricht (aanvulling)ln deel lll van de artikelenserie "De spoor-lijn Luik-Maastricht" (Uit Eijsdens Verle-den, nr. 34` juni 1986) staat vermeld (onder-schrift foto pag. 17) dat Foke WietzesBoersma de eerste overwegwachter vanPost 29 aan de St. Jozefstraat te Maarlandis geweest. Dat is niet juist gebleken. Hijwas wel de eerste overwegwachter vanPost 30 aan de Parrestraat tussen Oost enMaarland.

Blokhuis

Het beroep van spoorwegwachter, over-wegwachter, spoorbaanwachter of in ter-men van 1860: barrierwachter` was geens-zins gemakkelijk. Men diende te kunnenlezen, plichtsgetrouw te zijn, betrouwbaaren 24 uur per dag, dag in dag uit, beschik-baar te zijn. Daar tegenover stond dat menzijn werk dicht bij huis had (l) en een zeercomfortabele woning ter beschikkingkreeg: het blokhuis. Dit bestond veelal uiteen woonhuis, een schuur. een tuin, een“bakkes” en een eigen waterput. Ter her-kenning waren alle blokhuizen genum-merd. Het groot onderhoud ervan werddoor de Spoorwegmaatschappij verricht.Als barrierwachter had men ook het rechtde langs de "iesere waeëg" van de locomo-tief afgevallen steenkolen te verzamelen envoor eigen gebruik aan te wenden. Natuur-lijk ontving men ook een bescheiden loon.Onmiskenbare nadelen van de bewoningvan een blokhuis waren de geluidsoverlasten de aanmerkelijke trillingen bij het voor-bijgaan van treinen. Een en ander was ookniet van gevaar ontbloot.

Bewoners van blokhuis 30

1) FAMILIE BOERSMA

Wanneer op 10 november 1861 de eerstelocomotief over de spoorlijn Luik-Maas-tricht, Eijsden voorbij dendert is Foke Wiet-zes Boersma, barrierwachter aan de be-waakte overweg "op het Broek" (ook wel"aan den Spoorweg") tussen Oost en Maar-land. Hij bewoont het er pal naast gelegenblokhuis 30 met zijn vrouw Anna ElisabethFourestier Lanous en hun kinderen.

4

Het voormalige blok-huis 30 aan de huidigeParrestraat te Eijsden.Foto circa 1935.

1. Maria Wolfs (dochter van Franciscus Wolfs en Angè/e Caenen, 2. AlbertCaenen (broer van Angè/e Caenen en van Josephine Caenen), 3. ElizaWolfs (dochter van Winandus Wolfs en Josephine Caenen), 4. Henri Wolfs(zoon van Franciscus Wolfs en van Angèle Caenen). 5. Henri Wolfs (zoonvan Winandus Wolfs en van Josephine Caenen), 6. Martinus HubertusWolfs (zoon van Winandus Wolfs en van Josephine Caenen), 7. PierreWolfs (zoon van Winandus Wolfs en van Josephine Caenen, 8. JosephineCaenen (gehuwd met Winandus Wolfs).

ln feite werd de functie van barrierwachterdoor het hele gezin uitgeoefend. leder diecapabel was moest kunnen bijspringen, ditom een 24-uurs beschikbaarheidte kunnenwaarmaken. Ook was het een- letterlijke be-scherming van huis en haard; bewoningvan het blokhuis wastoen nog onlosmake-lijk verbonden met de functie van barrier-wachter en bij onverhoopt overlijden vande "officiële" barrierwachter moest defunctie in het gezin blijven anders moestmen de woning verlaten. Wanneer FokeWietzes Boersma in 1889 overlijdt is hetdan ook zijn echtgenote die de functieoverneemt.

Winandus Wolfs,1892-1942.

Gedenkp/aat in hetsta-tionsgebouw Eijsden.Foto: Jean Rethero.

Van het echtpaar Boersma-FourestierLanous was een zoon werkzaam bij deSpoorwegmaatschappij; Pieter Jan Lode-wijk Boersma. Deze was na zijn huwelijkinwonende bij zijn moeder. Na haar over-lijden in 1902 werd hij barrierwachter, ookweer samen met zijn echtgenote MariaAnna Schellings. Pieter Jan LodewijkBoersma overleed in 1904, waarna MariaAnna Schellings tot ± 1929 de taak vanbarrierwachter op zich nam.

Pieter Jan LodewijkBoersma.1864- 1904.

2) FAMILIE WOLFS

Omstreeks 1929 werd de bewaakte over-weg bij blokhuis 30 omgebouwd toteen be-bewaakte overweg. De functie van barrier-wachter bestond dus niet meer. Het is dandat de familie Boersma het huis verlaat enverhuist naar Maarland-dorp. Het blokhuiswerd toen betrokken door de spoorweg-werker Winandus Wolfs en echtgenoteJosephine Caenen met hun kinderen. Zijblijven er wonen tot circa 1941. Dan ver-huizen ze naar blokhuis 29 aan de overwegbij de St. Jozefstraat. Aldaar oefenen ze welhet beroep van spoorwegwachter uit.

Dit blokhuis was tevens halteplaats vande trein. Alhier werden treinkaartjes(spoorkaartjes) verkocht. Er werden ookafzonderlijke perronkaartjes verkochtwaarmee men zich op het perron mochtbegeven om reizigers uit te wuiven of af tehalen.

Een zoon van genoemd echtpaar, Marti-nus Hubertus Wolfs, was werkzaam alshulpstoker op een locomotief en is op 19-jarige leeftijd als oorlogsslachtoffer omge-komen in Duitsland (Saarbrücken, 16 juli1944). Een herinneringsplaquette is nogaanwezig in de stationshal van Eijsden.Hij ligt begraven in Loenen.

3) OVERIGE BEWONERS

Met het vertrek van de familie WinandusWolfs-Caenen uit het blokhuis komt eeneinde aan de bewoning van het huis doorbarrierwachters of spoorwegwerkers. ln dejaren daarnawordt hethuister beschikkinggesteld als "tijdelijk" onderkomen aanwoningzoekenden en doorstromers. Ach-tereenvolgens waren dat de familie Fran-ciscus Wolfs-Caenen (1942-1953; broer enzus van de hierboven genoemde Winandusen Josephine), familie H. Steijns (maart1953-1959), familie J. Rousch-Haenen(1959-1962) en tenslotte de familie J. Atol-Kuijpers (maart 1962-mei 1965).

Het blokhuis werd rond 1965 afgebro-ken. De fundamenten zijn nog zichtbaar.

Henk Boersma.

Aon de Wiette PäölkesNaar aanleiding van de artikelen "Twee

wegkruisen" en “Een legende rond het"moordkruis” aan de Wiette Päölkes",beide in U.E.V. nummer 30, augustus 1985,ontvingen wij enkele interessante foto's.Ook werd geïnformeerd naar de herkomstvan de plaatsaanduiding.

Zoals op de foto's is te zien waren bij dewegkruising Caestertstraat, Kruisstraat ende Beukenlaan naar het kasteel versierin-gen aangebracht, een soort hekwerk vanhout: vertikale palen met daartussen eendwarsbalk. De balken en palen waren witgeverfd, vandaar de naam voor het kruis-punt: Aon de Wiette Päölkes.

De versieringen werden mogelijk aange-bracht in opdracht van Ftene` Graaf deGeloes, die rond 1880 niet alleen het kas-teel zelf verfraaide, maar ook de tuinen enhet park bij het kasteel.

De wiette päölkes werden in 1944 en 1945door aanrijdingen met legertrucks en tanksvan het Amerikaanse bevrijdingsleger ver-nield. Het hout werd door de soldaten op-gestookt.

De wiette päolkes zijn verdwenen, debenaming is gebleven. Herplaatsing zouzeker een verfraaiing zijn en Aon de WiettePäölkes zouden er weer echte wiette päol-kes zijn. Misschien een idee voor het ge-meentebestuur van Eijsden?

Rene' Huijnen

Z/eng Schiffe/aers.Langs de laan staan nu (1931) jonge beuken.

Anneke Debeíl, 7943.

`\

Antoinette Theunissen en Henri Partouns.

Babs Kreemers (links)en Jeanne Kreemers,1937.

Fons P/eumekers (bo-veni) en Hans Lugger,1937.

V. l. n. r. : Jeanne de Win-ter, Riet de Winter, PietKreemers, Ritty de Win-ter, Cor de Winter enHuub Kreemers, 1937.

Kwartierstaat van H.J.L.M. Boersma deel 5

Toelichtingln deel 4 (U.E.V. nr. 30, augustus 1985)van deze kwartierstaat werd een overzichtgegeven van de voorouders van Anna Jeu-kens (kwartier 63). Zij was de tweede echt-genote van Pieter Piters (kwartier 62).

ln dit deel laten we de voorouders vanPieter Piters de revue passeren. Het is aar-dig te vermelden dat de oud-ouders vanPieter (dus vijf generaties terug) niet Pitersmaar Cousen genaamd waren. Deze Cou-sen was echter gehuwd met Jehenna Pit-ters. Blijkbaar was de naam Piters meer in-geburgerd en Cousen een vreemdeling inhet dorp, wiens naam in de verdrukkingkwam door die van zijn echtgenote. De kin-deren van het echtpaar Cousen-Piters kre-gen weliswaar bij de doop de vadersnaamCousen maar werden bekend onder Pitersalias Cousen. ln later tijd bleef alleen denaam Piters nog over. De naam Cousenging daarmee verloren.

N.B. ln dit deel van de kwartierstaat wor-den reeds verwijzingen gedaan naarkwartieren die eerst in een volgendeaflevering worden beschreven.

Generatie XllXII-3978Henricus Francken.Gehuwd met Gertrudis Hustin. Secretarisvan de schepenbank van Mesch. Overledente Mesch op 17-11-1654. Het grafkruis vanhet echtpaar Franken-Hustin is bewaardgebleven op het kerkhof van Mesch. Hetopschrift luidt:

iHSMaria Anna

1654 den 17e 9ber is Den Heerontslaepen Hendrick Franckenln Sinen Leven Secretaris TotMesch Ende Gertruit HustinSine Huisvrow in den Heer

ontslaepen Den 24 may 1656Goodt willenhunner sie-len genae-dich sin

amen

Kinderen:a. Francken, Anna, gedoopt te Mesch op

7-7-1622. Volgt onder Xl-1989.b. Francken, Joanna, gedoopt te Mesch op

9-5-1627.

XII-3979Gertrudis Hustin.Gehuwd met Henricus Francken. Zij over-leed te Mesch op 24-5-1656. Haar grafkruisis bewaard gebleven. Zie voor opschrifthiervoor onder XII-3978.

Generatie Xl

Xl-1984Petrus Cousen.(broer is Lambertus Cousen, gehuwd metMargareta Vissers). Gehuwd met JehennaPitters.Kinderen:a. Cousen, Henricus, gedoopt te Breustop

12-1-1625.

b. Cousen, Catharina, gedoopt te Breustop 6-1-1628.

c. Cousen, Joannes, gedoopt te Breust op19-2-1631. Volgt onder X-992.

Xl-1985Jehenna (Jehen) Pitters.Gehuwd met Petrus Cousen. Zij verleendehaar naam aan haar echtgenoot. De naamCousen ging daarmee verloren (zie ook deToelichting).

Xl-1988Joannes Diricks.Gehuwd met Anna Francken. Schepen vanMesch. Overleden te Mesch op 26-11-16.5.Het grafkruis is bewaard gebleven. Hetopschrift luidt:

IHSHier is Begra

ven den Eersamen ende Seer discreten loannes Dirickx in sijn leven

schepen der Vrije Herlickheijt Meschis in den Heer ontslaepen 16.5 den

26 9ber ende 1670 den 16 Ostmaentsijne Huijsfrouwe Anna Francken dewertijghe dochter van Henderijkus

Francken insijn leven se

cretaris tot Mesch bijdtGodt voor

Hunne sijele

(de opschriften zijn genoteerd uit "Genea-logische en Heraldische Gedenkwaardig-heden in en uit de kerken der ProvincieLimburg" door Dr. J. Belonje in de Publica-tions deel 96-97, pag. 53.)Kinderen van het echtpaar Diricks-Fran-cken:a. Dederici, Henricus (ook wel Henricus

Joannes), gedoopt te Mesch op 16-2-1656.

b. Diricks, Joannes, gedoopt te Mesch op1-12-1659.

c. Dirickx, Aegidius (Gillis), gedoopt teMesch op 8-3-1664. Ongehuwd. Overle-den te Mesch op 17-7-1742. Hij maaktezijn testament op voor notaris Lous-berghs residerende te Moerslag op11-9-1736 (gegicht te Mesch op 25-10-1742, RAL, Rijksheerlijkheid Mesch, inv.nr. 28). van competenten ouderdomwat onpasselijck sijnde Hij gedenkt inbijzonder zijn neef Hendrick Diricks(Dirix) met zijn vrouw Anna MariaSmeets die gedurende een aantal jarenvoor hem gezorgd hebben. Zij wordenwelverplicht"...duijsentlees missen vanrequiem nae sijns comparants doodt temoeten laeten celebreren tot laeffenissevan sijns comparants Ziele Ook zijnpetekinderen ('lvont peter" en “vontepaete'l) worden goed bedacht.

d. Dirix, Theodoricus Joannes (meesten-tijds Theodoor). Gehuwd met Marga-retha Lebens. Volgt onder X-994.

Xl-1989Anna Francken.Gedoopt te Mesch op 7-7-1622. Gehuwdmet Joannes Diricks. Overleden te Meschop 16-8-1670. Haar grafkruis is bewaardgebleven. Zie voor opschrift hiervoor onderXl-1988.

Generatie X

X-992Joannes Cousen.Gedoopt te Breust op 19-2-1631. Ook ge-naamd Pieters en Peters (Jan Peters aliasCousen, den ouden). De naam Pieters (Pe-ters) is afkomstig van zijn moeder. Gehuwdmet Anna Gijlwaer.Kinderen:a. Peters, Jan, geboren omstreeks 1668.

Volgt onder lX-496.b. Peters, Anna (Pieters). Gehuwd 1) met

Luduvicus van Gulpen. Deze overleedop 3-1-1707, bijna 60 jaar oud. Zij her-trouwde 2) te Breust op 30-3-1709 metArnold Jegers. Deze overleed op 6-9-1724, ongeveer 50 jaar oud. Zij overleedop 14-4-1733, ongeveer 73 jaar oud.

c. Peters, Joanna (Jenneken Piters, JenPieters). Gehuwd met 1) Pieter Nolensvoor de dominee te Wilre (Wolder) op26-7-1688 (ondertrouwd op 3-7-1688)"...sijn deselve den 26 julij in de Kerke totWilre in den Vroenhove getrout wegensontfangene attestatie meldende insge-lijken van haar dogterjen Maria (ditmeisje was reeds op 8-10-1687 te BreustgedoopU.Pieter Nolens overleed voor 25-2-1696.Zij hertrouwde 2) met Antoon Theunis-sen, voor de dominee te Eijsden op 25-2-1696 (ondertrouwd op 5-2-1696). Zijoverleed op 2-12-1730, ouder dan 73jaar.Hij overleed op 31-10-1736, ongeveer 75jaar oud.

Joannes Cousen overleed op 19-1-1713.Zijn vrouw overleed op 26-4-1718 (volgtonder X-993). Beiden overleden te Eijsden.Op 17 augustus 1718 daaropvolgend gaande kinderen over tot de verdeling van denalatenschap van hun ouders (RAL, not.archief inv. nr. 193; notaris W.B. Vaessen,residerende te Eijsden). Deze bestond uit

10

“het groot huijs in deze vrijheijt (Eijsden)naer de Maese gelegen. met het kamerkenen koeijstal daeraen gehoorinde en de helftvan den kalder staende, alsmede den hal-ven mest en moeshoff achter het huis gele-gen daarenboven: een cleen huijsken,bestaende in een keucken, kamer en af-hanck, met halven mesthoff en moeshoffdaerachter gelegen, alsmede de helft vande kelder die eronder is gelegen". Dezehuizen (grenzende aan elkaar) waren ge-legen op de hoek Kattestraet-de Straet. DeStraet is de huidige Diepstraat. De Katte-straet was een zijstraat van de Diepstraattegenover de Spauwenstraat (zie U.E.V.nr. 16, 1981, pag. 24-25).Verder bestond de nalatenschap uit: "2groot roeden ackerlants, gelegen aen 'tBoomsken; 5 groot roeden weijde, gelegenop den Eijsder Trichterwegt; 3 groot roe-ackerlants, op Yt Veltien gelegen; 2 grootroeden lants op 't Veltien gelegen; 6 grootroeden Bruesterlants, gelegen in het Maer-landervelt; 4 groot en 4 clein roeden Brues-terlants gelegen aan 't Heegsken; 6 grootroeden Eijsder land in het Caustervelt ge-legen; een wei gelegen op het Rougras enenige erven gelegen tot Veurs onder St.Martensvouren oft daaromtrent".

X-993Anna Gijlwaer.Gehuwd met Joannes Cousen. Overledente Eijsden op 26-4-1718, ongeveer 84 jaaroud.

X-994Theodoricus Joannes Dirix.Meestal genaamd Theodoor Diricks ofDirck Diricks. Gehuwd met MargarethaLebens. Schepen van Mesch.Kinderen:a. Theodorici, Anna, gedoopt te Mesch op

5-2-1678. Gehuwd met Jan Peters. Volgtonder lX-497.

b. Theodorici, Joannes, gedoopt te Meschop 8-9-1679. Ook wel Joannes Martinus.Burger en koopman te Luik. Gehuwdmet Catharina Hustin. Overleden circa1735.

c. Theodorici, Maria, gedoopt te Mesch op5-3-1682.

d. Theodorici, Barbara, gedoopt te Mesch

op 14-3-1686. Religieuze in het Kloosterder Annuntiaten te Wyck-Maastricht.

. Theodorici, Henricus, gedoopt te Meschop 24-3-1689. Schepen en collectioneurte Mesch. Gehuwd met Anna MariaSmeets, gedoopt te Mesch op 8-10-1692,dochter van Wilhelmus Smets en vanMaria Geurdt (Geurten). Zij overleed teMesch op 15-4-1745. Hij overleed op15-12-1765 te Mesch.Aan dit huwelijk van Hendrick ging nogenige commotie vooraf. Zijn vader enmoeder waren op 15-11-1730 voor nota-ris Sijmons te Eijsden verschenen (RAL,notarieel archief, inv. nr. 198) hij ge-sond, zij te bedde liggende, geincommo-deert door eenigh accident doch gesontvan hersen, en haar vijffsinnen, me-morie, en verstandt overall wel machtigh

om in een schikking vast te leggendat aan hun zoon Hendrick o.a. hetouderlijk huis (het stockhuis en hof teMesch aan de Voer) zou worden toe-gewezen, na hun dood, indien GilisDirickx (ongehuwd broer van Hendrickzijn vader) zijn gehele verdere leven bijhem mag inwonen en hij, Hendrick, niethuwt, dan wel met toestemming van zijnouders, of, indien deze zijn overleden,met toestemming van Gilis.Blijkbaar is de keuze van Hendrick nietnaar hun zin geweest want op 22-3-1732(RAL, notarieel archief, inv. nr. 198)werd het vorenstaande nietig verklaard.

. Dirix, Theodorus (Dirick), gedoopt teMesch op 3-1-1692. Gehuwd met Catha-rina Frins. Hij overleed op 31-1-1768 teMesch. Catharina Frins (Frijns) werd ge-doopt te Mesch op 29-8-1703 en is eendochter van Joannes Frijns (zie X-764)en Aleidis Huijnen (zie X-765). Zij over-leed te Mesch op 30-12-1773. Zij maak-ten hun testament op op 5-11-1764 voornotaris Huijnen te *s-Gravenvoeren (ge-gicht te Mesch op 14-2-1774, RAL, Rijks-heerlijkheid Mesch, inv. nr. 30), en be-schikten dat hun woonhuis gelegen te

Mesch op den Driesch, grenzende aande Wickesteege en de Straet, toekomtaan hun dochter Margaretha (gehuwdEgidius van Hoven). Zie ook handteke-ning.

g. Diricks, Margaretha, gedoopt te Meschop 17-12-1695. Gehuwd met Floris Gilis-sen. Woonden te Berneau.

Hetgeen hiervoor gezegd is onder e.zounog een staartje krijgen wanneer Dirck metzijn echtgenote Margaretha op 25-10-1733voor de pastoor van Mesch, JoannesVrijens, hun testament opmaken (gegichtte Mesch op 16-8-1742, RAL, Rijksheerlijk-heid Mesch inv. nr. 28) naehunnezielenaen den Almogenden Godt aende Alder-heijligste Maget Maria en aen het geheelhemels hoff besonderlijck aen hunneEngels Bewaerders ende aen den heijligenPancratius, patroon deser parochie bevoe-lente hebben Opnieuw leggen ze vastdat Hendrick het ouderlijk huis krijgt nahun overlijden onder voorwaarde dat

Gilis sijn leven gedeurende sijn woon-plaatse sal hebben bij hunnen soon Hen-drick in het geseijt huijs gelljck hij nu ishebbende ende genietende Dirick Dirixoverleed circa 1735. Zie ook handtekening.

Cz-åšëšçråàšf/f*w

i ij?wkgêêçuè

X-995Margaretha Lebens.Gehuwd met Theodoricus Joannes Dirix(Dirick Dirix). Zij is vermoedelijk een doch-ter van Jan Aerdt Lebens en van Anna Hof-fen. Haar broer Wilhelmus Lebens was pro-cureur te Eijsden, notaris te Eijsden, griffiervan de heerlijkheden Eijsden, Berneau enMesch alsmede schepen van 1s-G ravenvoe-ren. De familie Lebens voerde als wapeneen klimmende leeuw van goud met in devoorpoten een gouden drinkbeker of kelkop een gevierendeeld veld, waarvan 1 en 4van zilver en 2 en 3 van rood, met als helm-teken de leeuw ten halve.

11

Margaretha overleed circa 1735. Zie ookhandtekening. (Met betrekking tot de fami-lie Lebens zie: M.G.M.A. van Heyst'. "Proeveener genealogie van de Gronsveldse fami-lie Lebens" in De Limburgse Leeuw, jrg. 54-55, pag. 135-140).

X-1000Joannes Keurvers.Gehuwd met Barbara Wilkemans. Waar-schijnlijk overleden te Breust op 7-9-1691(Jan Ceurfs).Kind:a. Keurvers, Joannes, geboren te Eijsden

omstreeks 1685. Volgt onder lX-500.

X-1001Barbara Wilkemans.Geboren omstreeks 1641 (waarschijnlijk uitLanaye=Ternaaien). Gehuwd metJoannesKeurvers. Overleden te Eijsden, na lang-durige tering, op 13-4-1736. Zij heeft eenbroer Simon Wilkemans.

X-1002Petrus Piters (Peters).Geboren omstreeks 1655. Gehuwd metCatharina Theunissen. Overleden te Laag-Caestert op 11-11-1729.Kinderen:a. Piters, Maria, geboren omstreeks 1685.

Gehuwd met Reinier Aen (zie handteke-ning), weduwnaar van Anna Jeuckens.Hij overleed op 11-10-1738 te Breust.Zij overleed op 7-6-1763 te Breust.

b. Pieters, Gertruijd, geboren omstreeks1687, gehuwd met Joannes Keurvers.Volgt onder lX-501.

c. Piters, Lucia, gedoopt te Breust op30-5-1693. Gehuwd te Breust op 6-11-1717 met Willem Ligois. (zie handteke-ning). Hij overleed te Breust op 1-1-1743. Zij overleed te Breust op 22-4-1765.

d. Piters, Joannes, gedoopt te Breust op16-2-1696. Overleden op 30-1-1707.

Bij de verdeling van de door hun oudersnagelaten goederen (RAL. notarieel ar-chief, inv. nr. 198, notaris Sijmons, d.d.14-3-1730) is het ouderlijk huis, gelegen te"Neerkaustert aen de Maeze", toegevallenaan Willem Ligois.

12

X-1003Catharina Theunissen.Geboren omstreeks 1655. Gehuwd metPetrus Piters. Overleden te Laag-Caestertop 29-4-1726.

X-1004Wilhelmus Willems.Gehuwd met Anna Offermans.Kinderen:a. Willems, Maria, gedoopt te Breust op

27-3-1672.b. Willems, Joannes, gedoopt te Breust op

1-11-1673. Volgt onder lX-502.c. Willems, Petrus, gedoopt te Breust op

28-5-1676.

X-1005Anna Offermans.Gehuwd met Wilhelmus Willems.

X-1006Arnoldus Geuten.Gehuwd met Cornelia Jeckens.Kind:a. Geuten. Beatrix, gedoopt te Breust op

9-8-1682. Volgt onder lX-503.

X-1007Cornelia Jeckens.Gehuwd met Arnoldus Geuten.

ß/-Mfåifiaw/we)

' ømßr/ oflwøM“1,23 .. .

"LM/ßå/VM Ziggy??Generatie IX

lX-496Jan Peters.Jan Peters alias Cousen junior. Geborenomstreeks 1668. Huwde te Eijsden voor dedominee op 11-2-1695 (ondertrouwd 27-11-1694) met Catharina Thuijth. Deze over-leed te Eijsden, aan de gevolgen van gang-reen, op 2-6-1709. Hij hertrouwde te Breustop 28-11-1710 en op 1-12-1710 voor dedominee te Eijsden met Anna Dirickx uitMesch. Hij was brouwer van beroep. Daar-

enboven vervulde hij de functie van vanschatheffer en was hij burgemeester inEijsden. Hij overleed op 13-7-1742. (zie ookhandtekening).Kort voor zijn overlijden, op 21-4-1742 hadhij nog met zijn vrouw een testament opge-steld (RAL, notarieel archief, inv. nr. 202,notaris Sijmons) hij Peters door ouder-dom ende anderssints impotent ende gein-commodeert wesende Daarin lieten zeook vastleggen aan wie van de kinderen dehuizen zouden toevallen na hun beideroverlijden.

(7s [Wifi/WJKinderen uit eerste huwelijk:a. Coesen, Maria Elisabetha Dominica, ge-

doopt te Breust op 14-11-1699. Jongoverleden.

b. Coesen, Joannes, gedoopt te Breust op7-4-1701. Jong overleden.

c. Coesen, Joannes, gedoopt te Breust op14-10-1702. Jong overleden.

Kinderen uit tweede huwelijk (allen gebo-ren te Eijsden):d. Pieters, Anna Maria gedoopt te Breust

op 26-9-1711. Overleden te Eijsden op9-1-1712.

e. Pieters, Martinus, gedoopt te Breust op11-11-1712.Studeerdetheologie aan hetseminarie van Luik. Om priester te kun-nen worden was een prebende of benefi-cie van patrimonieel goed nodig van4000 gulden in kapitaal of een rente van200 gulden perjaar! Gelukkig waren zijnouders zeer vermogend. Op 10-5-1737(RAL, notarieel archief, inv. nr. 199,notaris Sijmons) laten ze een opsom-ming maken van een gedeelte van hunbezittingen om aantetonen,datze,wan-neer ze Martinus 4000 gulden geven,hun andere vier kinderen ook nog hunrechten kunnen doen gelden op mins-tens (l) een gelijke som.

Tot hun bezittingen behoorden:1. een “nieuw getimmert huis in bricken",

gelegen te Eijsden (grenzende ten wes-ten: de Winestraat leidende naar Caes-tert; ten noorden: de Dorpstraet, leiden-de naar de Maas) dat diende als huneigen woonhuis.

2. een tweetal huizen uit de nalatenschapvan zijn ouders, naast elkaar gelegen teEijsden (grenzende ten oosten: de Kat-testraat; grenzende ten noorden: deStraat).

3. een huis te Mesch aan de Voer.Bij acte van 11-5-1737 (RAL als voren) ont-ving Martinus zijn benodigde prebende.Hij stierf als R.K. priester op 11-6-1800 teEijsden.f. Pieters, Margaretha, gedoopt te Breust

op 7-2-1715. Overleden op 15-7-1723 teEijsden.

g. Pieters, Joannes gedoopt te Breust op1-1-1717. Volgt onder Vlll-248.

h. Pieters, Theodorus, gedoopt te Breustop 3-3-1719. hebbende het heyligthabijt aengenomen van de orde van denseraphijnsen vader den heijligen Francis-cus, in het klooster der Minderbroede-ren op Slavanten, omtrent Maestricht...".

i. Piters, Petrus, gedoopt te Breust op 5-8-1721. Overleden aan de gevolgen vandysenterie op 16-10-1735.

j. Pieters, Henricus, gedoopt te Breust op26-9-1723. Gehuwd te Breust op 10-10-1757 met Maria van Gulpen. Schepen inBreust. Zie ook handtekening.Overleden te Breust op 8-8-1790. Zijoverleed te Breust op 30-12-1794.

k. Pieters, Maria Anna, gedoopt te Breustop 10-8-1725. Ontving uit de nalaten-schap van haar ouders het "stockhuis".Gehuwd te Breust op 14-7-1754 metJoannes Petrus Le Frere uit Jeneffe,vaandrig in het Belgische leger (waar-schijnlijk een onderdeel van het legervan Oostenrijk, aan wie de ZuidelijkeNederlanden - eerst sinds 1830: België -

in het tijdvak 1713-1794 toebehoorden).Hij overleed te Eijsden op 14-2-1766. Zijoverleed te Eijsden op 17-9-1781.

13

lX-497Anna Diricx.Gedoopt op 5-2-1678 te Mesch. Gehuwdmet Jan Peters. Overleden te Eijsden op1-2-1762. Zie ook handtekening.

wil”Gay/aflX-498Joannes Jeuckens.Geboren omstreeks 1671. Gehuwd teBreust (weduwnaar; van eerdere huwe-lijken is nog niets bekend) op 12-5-1709met Maria Goblett. Hij overleed aan de ge-volgen van dysenterie op 23-10-1735 teOost.Kinderen uit het huwelijk Jeuckens-Go-blett:a. Jeuckens. Hubertus Thomas, gedoopt

te Breust op 21-12-1709, geboren teMaarland.

b. Jeuckens` Anna, gedoopt te Breust op29-1-1712. Volgt onder VIII-249.

c. Jeuckens, ,Maria, gedoopt te Breust op12-6-1713, geboren te Oost.

lX-499Maria Gobblett.Geboren omstreeks 1668. Gehuwd metJoannes Jeuckens. Overleden te Oost op12-11-1762. Ook wel Gobelet en Gobblessgenaamd.

lX-500Joannes Keurvers.Geboren omstreeks 1685 te Eijsden. Ge-huwd te Breust op 19-8-1717 met GertrudisPieters. Voor de dominee te Eijsden ge-huwd op 29-8-1717 (ondertrouwd op 3-8-1717). Hij overleed op 27-3-1732 aan degevolgen van een breuk. Zie ook hand-tekening.

jU[ft/1 /á m5/ A/h//l/fvcšp-å

14

Kinderen (allen geboren teCaestert-

Eijs-den):a. Ceurvers, Barbara, gedoopt te Breustop

26-3-1718. Overleden op 19-2-1721 teCaestert.

b. Curvers, Catharina (Corven),gedoopt teBreust op 6-2-1720. Ongehuwd. Over-leden op 7-2-1740 te Caestert.

c. Keurvers, Joannes, gedoopt te Breustop 18-1-1723. Volgt onder VIII-250.

d. Keurvers, Petrus, gedoopt te Breust op4-2-1725.

e. Keurvers, Alexander, gedoopt te Breustop 12-4-1728.

lX-501Gertrudis Pieters.Geboren omstreeks 1687 te Caestert. Ge-huwd met Joannes Keurvers. Overleden teCaestert op 3-11-1745.

lX-502Joannes Willems.Gedoopt te Breust op 1-11-1673. Gehuwdte Breust op 20-1-1712 met Beatrix Geuten.Voor de dominee te Eijsden gehuwd op 29-1-1712 (ondertrouwd op 9-1-1712).Overleden te Caestert op 11-4-1740.Kinderen (allen geboren te Caestert-Eijs-den):a. Willems, Arnoldus, gedoopt te Breust op

18-10-1716.b. Willems, Catharina, gedoopt te Breust

op 14-6-1720. Ongehuwd. Overleden teCaestert (Wilms) op 20-8-1745.

c. Willems, Beatrix, gedoopt te Breust op17-9-1723.

d. Willems, Maria, gedoopt te Breustop 24-2-1727. Gehuwd met Joannes Keurvers.Volgt onder Vlll-251.

e. Willems Wilhelmus, gedoopt te Breustop 16-7- 1731.

lX-503Beatrix Geuten.Gedoopt te Breust op 9-8-1682. Ook welGeurten genaamd. Gehuwd met JoannesWillems. Overleden te Caestert-Eijsden op22-4-1737.

Generatie Vlll

VIII-248Joannes Pieters.Gedoopt te Breust op 1-1-1717. Gehuwd teBreust op 24-7-1740 met Anna Jeuckens.Werd nog op 7-12-1739 en bij herhaling op3-2-1740 (RAL, not. archief, inv. nr. 250,notaris Sijmons) samen met zijn broerHendrick geëmancipeerd d.w.z. Zelf ver-antwoordelijk gesteld voor zijn daden. lntermen van toentertijd: "te setten uijt denbrooden, ende vervolgens hun heer endenmeester te maken van hun recht, ten eijndehunne ouders noijt aenspreekelijck sijnvoor hunne feijten ofte actien".Hij overleed te Eijsden op 18-8-1791. Zieook handtekening.

Kinderen (allen geboren te Eijsden):a. Peters, Joannes, gedoopt te Breust op

23-11-1740. Overleden te Eijsden op2-6-1747.

b. Peters, Maria Joanna, gedoopt te Breustop 23-12-1742. Ongehuwd. Overleden teEijsden op 17-5-1806, “en la maison prèsde la Meuse".

c. Peeters. Anna, gedoopt te Breust op2-1 1-1744. Overleden te Eijsden op 31-3-1750.

d. Pieters, Martinus, gedoopt te Breust op14-11-1746. Vrederechter van het kan-ton Eijsden. Overleden te Eijsden op 18Fructidor V||l (5-9-1800).

e. Pieters, Maria, Anna, gedoopt te Breustop 15-2-1749. Ongehuwd. Overleden teEijsden op 10-1-1782.

f. Piters, Henricus, gedoopt te Breust op22-3-1751.

g. Piters, Joannes, gedoopt te Breust op10-6-1753.

h. Piters, Petrus, gedoopt te Breust op18-8-1755. Gehuwd te Breust op 21-4-1782 met Margareta Lagasse. Vóór deFransetijd was hijgelijktijdig metnotarisD.D. Vonk (U.E.V. nr. 19, 1982, pag. 8,nr. 12) borgemeester van de gemeentevan Eijsden. Van 13januari 1796 totcirca1 april 1799 was hij "agent municipal de

la Commune d'Eijsden". Hij overleed teEijsden op 1-1-1841.

i. Pieters, Theodorus, gedoopt te Breustop 14-12-1757. Volgt onder Vll-124.

j. Pieters, Barbara, gedoopt te Breust op9-10-1760. Gehuwd te Breust op 14-11-1784 met Joannes Pieters. Hij overleedte Eijsden op 19-12-1800, ongeveer 35jaar oud. Hij was varkenskoopman vanberoep. Zij overleed te Eijsden in deDorpstraat op 12-2-1852.

VIII-249Anna Jeuckens.Gedoopt te Breust op 29-1-1712. Gehuwdmet Joannes Pieters. Zij overleed te Eijsdenin huis No. 88 op 30-8-1810 op de gezegen-leeftijd van 98 jaar!

Vilt-250Joannes Keurvers.Gedoopt te Breust op 18-1-1723. Gehuwdte Breust op 26-11-1752 met Maria Willems.Gehuwd te Eijsden voor de dominee opdezelfde dag (ondertrouwd op 11-11-1752). Hij was dagloner van beroep. Hijoverleed te Eijsden op 24 Brumaire Xl(15-11-1802).Kinderen (allen geboren te Caestert-Eijs-den):a. Ceurvers, N.N., zoon, door de vroed-

vrouw gedoopt. Overleden op 18-12-1753.

b. Ceurevers, Joannes, gedoopt te Breustop 22-12-1754. Overleden op 5-3-1755.

c. Corvers, Maria Beatrix, gedoopt teBreust op 23-5-1758. Volgt onder Vll-125.

d. Corvers, Maria Gertrudis, gedoopt teBreust op 19-1-1762.

e. Corvers, Maria Anna, gedoopt te Breustop 15-12-1764. Overleden op 11-2-1765.

f. Corvers, Joanna, gedoopt te Breust op19-4-1766.

VIII-251Maria Willems.Gedoopt te Breust op 24-2-1727. Geboren

te Hoog-Caestert. Gehuwd met JoannesKeurvers. Overleden te Eijsden op 2 Bru-maire XlV (25-10-1805) in maison No. 2,Rue de Village.

15

X 992 993 994 995 996 997 998 999

Cousen Gijlwaer, Dirix, Lebens,alias Anna Theodorus Margaretha

Peters, JoannesJoannes

N Breust19-2-1631 * 1634T Eijsden T Eijsden T Mesch T Mesch19-1-1713 26-4-1718 1735 1735

IX 496 497 498 499

Peters alias Diriox, Jeuokens, Gobbiett,Cousen, Jan Anna Joannes Maria

* 1668 ~ Mesch * 1671 :k 1668T Eijsden 5-2-1678 T Oost T Oost13-7-1742 T Eijsden 23-10-1735 12-11-1762

1-2-1762X

Breust, 28-11-1710 Breust, 12-5-1709

V||| 248 249

Pieters, Joannes Jeuckens, Anna

~ Breust, 1-1-1717 ~ Breust, 29-1-1712T Eijsden, 18-8-1791 T Eijsden, 30-8-1810

XBreust, 24-7-1740

Vll124

Pieters, Theodorus` Breust, 14-12-1757T Eijsden, 7-12-1805

X Breust,

Vl62

Pieters,=i< Eijsden,T Eijsden,X Eijsden,

16

1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007

Keurvers, Wilkemans, Piters, Theunissen, Willems, Offermans, Geuten, Jeukens,Joannes Barbara Petrus Catharina Wilhelmus Anna Arnoldus Cornelia

* Lanaye1641 * 1655 *1655

T Breust T Eijsden T Caestert T Caestert7-9-1691 13-4-1736 11-11-1729 29-4-1726

500 501 502 503Keurvers, Pieters, Willems, Geuten,Joannes Gertrudis Joannes Beatrix

=l< Eijsden =|< Caestert 7 Breust 7 Breust1685 1687 1-11-1673 9-8-1682

T Eijsden T Caestert T Caestert T Caestert27-3-1732 3-11-1745 11-4-1740 22-4-1737

X XBreust, 19-8-1717 Breust, 20-1-1712

250 251

Keurvers, Joannes Willems, Maria` Breust, 18-1-1723

7 Breust, 24-2-1727T Eijsden, 15-11-1802 T 25-10-1805

Breust, 26-11-1752

125

Corvers, Maria Beatrix7 Breust, 23-5-1758T Eijsden, 26-1-1848

17-11-1793

Legenda:Petrus * = geboren te15-12-1799

~ = gedoopt te

2-4-1880 X = gehuwd te15_4_1833 T = overleden te

17

Generatie V|l

VII-124Theodorus Pieters.Gedoopt te Breust op 14-12-1757. Gehuwdte Breust op 17-11-1793 met Maria BeatrixCorvers. Cultivateur en journalier van be-roep. Overleden te Eijsden op 17 FrimaireXIV (7-12-1805) in maison No. 2, Rue de Vil-lage.Kinderen:a. Piters, Joannes, gedoopt te Breust op

22-10-1794, overleden te Eijsden op23-1-1795.

b. Pieters, Martinus, gedoopt te Breust op2-11-1795. Landbouwer.

c. Pieters, Joannes, gedoopt te Breust op17-3-1798. Koopman.

d. Pieters, Petrus, gedoopt te Breust op15-12-1799. Volgt onder Vl-62.

Op 2-4-1833 (RAL, notarieel archief, inv.nr. 227, notaris J. Piters) gaan de kinderen(Martinus, Jan en Pieter) overtot de verde-ling van goederen hun nagelaten door hunvader, te weten enige percelen grond als-mede een huis gelegen aan "de Straat".Dit huis werd opgedeeld in een noord-gedeelte en een zuidgedeelte. Het noord-gedeelte (ingang met kamer, kelder en zol-der, gescheiden door een tussenmuur vanzuid) werd toebedeeld aan Martinus, hetzuidgedeelte aan Pieter.

VII-125Maria Beatrix Corvers.Gedoopt te Breust op 23-5-1758. Gehuwdmet Theodorus Pieters. Overleden te Eijs-den op 26-1-1848, "op den Hoek". Haarnalatenschap bestond uit een stuk bouw-land van 20 roeden, 60 ellen vierkant, ge-legen te Eijsden, genaamd “Oliebanent”(sectie E No. 773) (Memorie van Successied.d. 6-4-1848, ressort Meerssen).

Generatie Vl

Vl-62Petrus Pieters.Geboren te Eijsden op 15-12-1799. Land-bouwer. Gehuwd te Eijsden op 11-11-1825met Maria Catharina Theunissen. Dezeoverleed kort na haar huwelijk namelijk op

18

15-12-1826. Haar nalatenschap bestond uithet zevende deel van de onverdeelde boe-del van haar ouders (Memorie van Succes-sie d.d. 4-6-1827, ressort Maastricht). Zijwas een dochter van Pieter TheunissenVII-122) en Elisabeth Dolmans (VII-123).Petrus Pieters hertrouwde te Eijsden op15-4-1833 met Anna Jeukens (Vl-63: zievoor haar en haar voorouders UEV nr. 30,augustus 1985).Kinderen uit eerste huwelijk:a. Piters, Beatrix, geboren te Eijsden op

18-4-1826. Gehuwd met Joseph Thee-len, koopman. Zij overleed te Eijsden op22-11-1922.

Kinderen uit tweede huwelijk:b. Piters, Aldegondis, geboren te Eijsden

op 2-3-1835. Gehuwd met Francis Mal-herme, koopman in fruit te Breust. Zijoverleed te Breust op 7-4-1875.

c. Piters, Maria, geboren te, Eijsden op19-9-1836.

d. Piters, Anna, geboren te Eijsden op23-7-1839. Gehuwd met Pieter Schroen.Volgt onder V-31.

e. Piters, Maria Barbara, geboren te Eijs-den op 26-2-1843. Gehuwd met AntoonWolfs, koopman in varkens.

f. Piters, Theodoor, geboren te Eijsden op8-11-1846 in de “Lange straat" (thansWilhelminastraat).

Uit een van de bijlagen, behorende bij dehuwelijksacte d.d. 18-11-1825 van PieterPiters, (Acte Nationale Militie ligting 1818)is ons zijn signalement bekend:lengte: een elle 6 palmen 5 duim; aange-zicht: rond; voorhoofd: hoog; oogen: bruin;neus: plat; mond: klein; haar en wenk-braauwen: bruin; merkbare teekenen:weinig pokdalig (afgegeven op 26-10-1825). Zie ook handtekening.

Hij overleed in zijn woonhuis te Eijsden"Op den Hoek" (sectie D, no. 1727, 1728 en1121) op 2-4-1880.

Kent U

Bronkdinsdag 1936 bij de veiling aan deWilhelminastraat.V.|.n.r. Guillaume Duijkers, Liza Feron,André Schroen, Jeanne Charpentier, An-dre Duykers, Baer Voncken, GeorgetteDessart, Martin Warnier.

Zijn nalatenschap omvatte (Memorie vanSuccessie dd. 3-7-1880, ressort Meerssen):1. het hiervoor genoemde woonhuis met

schuur, stal, erf, tuin en boomgaard, to-taal 22 aren.

2. een tuin in de Langestraat (sectie D no130).

3. een boomgaard aan de Maastrichterweg(sectie B no 797, 798 en 1048).

4. een stuk bouwland in de Konijnekuil(sectie C no 680).

5. een stuk bouwland in de Caestertbeem-den (sectie E no 652).

6. voor 350 gulden roerende goederen.

Alles onder aftrek van een schuldvorderingvan f 1181,25 ten behoeve van Henri No-lens, de interest vanf 28,27 en de begrafe-niskosten ter hoogte vanf120,--. De activa,hiervoor vermeld onder1 tot en met 6, wer-den geschat op f 5340,--. Aldus resteerteen bedrag van f 4010,48.

Met dank aan de heer N. Duykers, mede-werker van de Stichting Eijsdens Verleden,werkzaam op het R.A.L. te Maastricht, dieeen aantal gegevens ter plaatse natrok.

H.J.L.M. Boersma.

19

Familienamen te Eijsden en omgeving ldeel lll

“Ik wortel waar ik ben geboren"Henriëtte Roland Holst

Herkomstnamen

Uit de gewoonte iemand die van elderskwam aan te duiden met de plaats, destreek of het land waarvan hij afkomstigwas, is tenslotte een groot aantal familie-namen ontstaan. Gewoonlijk gaat aan dezecategorie namen het voorzetsel “van” voor-af: Van Aubel, Van den Bosch, Van Eijsden,Van Gangelt, Van Geleen, Van Lieshout,Van Ool, Van Susteren, Van Vugt, Van Wan-rooy enzovoorts. Van Aubel is een naamdie van oudsher in Eijsden voorkomt. Hetligt voor de hand dat de bakermat van ditgeslacht het plaatsje Aubel in het Land vanHerve moet zijn geweest. “Van Eijsden"komen we als familienaam vrij frequentonder meer in Maastricht tegen.

Vaak ook is het voorzetsel weggevallenen staat de naam in de genitief: Van Kessel-Kessels, Van Mol - Mols, Van Montfoort-Montforts. Soms is de dialectische uit-spraak bewaard gebleven, die wij terug-vinden in namen als: Van Bun (=Bunde),Van Heur (=Horn), Van Kan (=Kanne),Van Thoor (=Thorn). Een enkele keer is denaam gevormd met de uitgang -mansz VanBemelen - Bemelmans, Van Biesen - Bies-mans.

Uit tal van bronnen blijkt bovendien datpersonen werden genoemd naar de plaatsdie zij bewoonden. Namen op deze wijzeontstaan zijn eigenlijk woonplaatsnamen;veelal hebben zij betrekking op een ge-hucht of buurtschap en worden ze zonder“van” geschreven: Heyenrath (gehucht vanSlenaken), Waterval (Ulestraten), Weus-tenraad (Klimmen), Winthagen (Voeren-daal). Wij hebben het sterke vermoeden datook de familienaam Cortenraedt hierondermoet worden gerangschikt, maar wij heb-ben een gelijknamig gehucht (misschien allang verdwenen) niet kunnen opsporen.

Vermoedelijk kan eveneens de naamVlieks (Vliekx, Vliex) - oorspronkelijk zon-der s -in verband worden gebracht meteengehucht. Hiervoor zou wellicht hetgehuchtVliek onder Ulestraten in aanmerkingkunnen komen. Een van de oudst bekendeEijsdense naamdragers is Laurens Vlieck

20

(Vlyeck), schepen te Breust, overleden in1616 (grafsteen kerkhof Breust).1 Een takvan deze familie komt later via Gulpen inSimpelveld en Bocholtz terecht. Een zekereArnold van Vleek nam in 1371 onder dedrossaard van Valkenburg deel aan debefaamde slag bij Baesweiler (ten noord-oosten van Aken). ln 1578 was ene Michielvan Vlieck Brabants burgemeester vanMaastricht. sij tot dezelfde stam behorenis de vraag.

Ook de familienaam Prickaerts duidt opeen gehucht. Van een geslacht Prickaerts isde oorsprong het gehucht Prickart onderBocholtz.2 Ook in Eijsden komen dragersvan die naam voor, waarvan de meestenafstammen van Pieter Hubert Prickaertsdie zich in 1905, komende uit Berg enTerblijt, in Eijsden gevestigd heeft na zijnhuwelijk met de Eijsdense Maria JosephaPluskin.

De oorsprong van de typisch Zuldlim-burgse familienaam Van Caldenborgh,ookin Eijsden voorkomend, roept evenzeervraagtekens op. Naamdragers worden van±1350 tot ±1600 in de heerlijkheid Berg(bij Valkenburg) aangetroffen en na 1600

Foto.'Jean Rethero, 1987.

Noten:1 Dr. J. Belonje, Genea-

logische en heraldi-sche gedenkwaardig-heden in en uit de ker-ken der provincie Lim-burg, in: Publications1960/1961, blz. 43.H. Hoeberechts-Roe-broek, GenealogiePrickaerts, in: De Lim-burgse Leeuw, 2 (1953),blz. 211-217.Berg en Terblijt, Vantwee heerlijkhedennaar een gemeente,Valkenburg aan deGeul 1981, blz. 165.

4 Jan Lindemans, Bijdra-gen tot de geschiedenisen betekenis van deVlaamsche Persoons-namen, Turnhout 1944,blz. 128.

5 M. Schönfeld, Veldna-men in Nederland, Arn-hem.

6 J. van Loon, Morfeem-geografie van de Neder-landse herkomstnamen,in Mededelingen vande Vereniging voor Lim-burgse dialect- en naam-kunde, nr. 21, Hasselt1981.

tot op heden vooral in Houthem. Zij be-kleedden het ambt van schout of schepen.Oudere schrijfwijzen: (Van) Caldenberch,Caudenberch. Hoe de naam is ontstaan enwaar wij het toponiem moeten zoekenwaaruit hij is voortgekomen, is onduide-lijk.3 Denkbaar is een samenhang metCau-berg in het aangrenzende Valkenburg.Een andere mogelijkheid is Caudenberg bijVaals, een gehucht waarvan de oorspron-kelijke naam in de loop der tijd door devolksmond is verbasterd tot Camerig.

Sommige namen zijn vatbaar voor meerverklaringen. De familienaam Rutten bij-voorbeeld kan zowel zijn afgeleid van eenplaatsnaam als van een voornaam. Tedenken valt aan de plaats Rutten (thansgemeente Tongeren) in Belgisch Limburgof aan de voornaam Rutger (Frans: Rogieren Roger). Deze voornaam kwam eertijdsin onze streken veelvuldig voor.4 Verkortevormen: Rutt, Ruth, Ruett. Rutger is eenoud-Germaanse naam en betekent zoveelals "roemvolle (strijder met de) speer".De uit Eijsden stammende naamdragersgaan blijkens de oudste spellingsvormenhierop terug.

Veel families zijn "van over de grens" ofuit een ander taalgebied tot ons gekomen.Vreemde namen werden gewoonlijk in deeigen spelling omgezet. Iemand herkom-stig uit het Duitse Prummern (regio Heins-berg), ging bij ons Van Proemeren heten.De familienaam Van Proemeren vinden wijonder meer begin zeventiende eeuw in deparochieregisters van Cadier. Odekerkenis weer een familienaam die samenhangtmet de plaats Odenkirchen bij Mönchen-gladbach. ln de televisieserie "Dagboekvan een herdershond",

`waarvoor in de

jaren 1977-1978 opnamen in Eijsden wer-den gemaakt, figureerde ene kapelaan ErikOdekerke in hoofdrol.

Van de familie Cerfontaine (oudereschrijfwijze: Cerfonteyn), valt aan tenemen dat de voorvader uit de plaatsCerfontaine in de Belgische provincieNamen afkomstig is. Voor de familie Spau-wen zal de gelijknamige plaats bij Bilzen inBelgisch Limburg model hebben gestaan.Cerfontaine en Spauwen zijn autochtoneEijsdense families.

Naar een plaats, streek of land verwijzenvoorts familienamen als:- Flamand: Frans voor Vlaming;- Gulikers: uit de plaats Gulik (tussen

Aken en Keulen) of het oude Land vanGulik (Duits: Julich):

- Hollanders: uit Holland; een "Hollands"sprekende? (Iemand die geen Limburgsdialect spreekt wordt bij ons al gauw alsHollander betiteld, ook al komt hij uitBrabant);

- Kempener: uit de Kempenstreek of uit deplaats Kempen (ten westen van Krefeld):

- Lardenoye/Lardinois: l'Ardennois, be-woner der Ardennen. Een vernederland-sing is Van Aardenne. Een bekendenaamdrager is de onlangs overleden ir.Pierre Lardinois (1924-1987), oud-minis-ter van Landbouw en Visserij (1967-1973). Hij was geboortig van Noorbeek.

- Liegeois: Luikenaar, afkomstig uit destad of het Land van Luik. De naam komtook voorin de vorm Deliege.

Veldnamen

Talrijk en van een grote verscheidenheidzijn familienamen, ontleend aan een veld-naam. Onder veldnamen verstaan wij on-der meer namen van stukken grond, vel-den, landerijen, akkers, weiden, venen,moerassen, hoogten, laagten, beken, plas-sen enz. Onze tegenwoordige veldnamenstammen uit de elfde tot de zestiendeeeuw. Veel veldnamen zijn in de loop dertijd verloren gegaan en alleen nog maarterug te vinden in oude archieven. De ver-klaring van de veldnamen stuit dikwijls opgrote moeilijkheden en vereist kennis vande plaatselijke uitspraak of (en) van ouderevormen, alsmede lokale terreinkennis. Erbestaan vaak meer woorden voor hetzelfdebegrip.5

Familienamen die teruggaan op eenveldnaam zijn veelal ter herkennen aan hetinleidend “Van de(n)" of "Van der" (somssamengetrokken tot "Ver“). Op dezegrondregel - die overigens ook geldt voorfamilienamen, ontleend aan een huis-naam - zijn weer afwijkende vormen moge-lijk, zoals eerder besproken bij de van-namen.

21

Hiertoe behoren namen als:- Van den Berg/Bergmans.- Van den Bogaard/Van Bogaert/Bogaert

(bogard=bongerd, boomgaard).- Bongers (=bongerd), synoniem met

voorgaande.- Van den Boorn (boornIborn "bronl').- Bormans/Borremans (borreron), sy-

noniem met voorgaande.- Van den Bosch/Bosch/Van den Bussche.

Frans: Dubois.- Camps (vgi. Van den Camp).- Van den Cruys/Cruijs. Frans: de ia Croix

/Lacroix.- Van den Hoven/Van Hoven/Hoven/Ho-

vens.- Vanderlinden.- Van de Loo (loo=open plek in het bos).- Van der Mullen (Imolen). Frans: Du-

mouiin.- Puts (vgi. Van der Put, Putmans).- Straet (vgi. Van der Straeten, Verstrae-

ten).- Van de Venne.- Van de Wall.- Van de Weerdt/Van de Weert/Weerts

(weert:uiterwaard; iaagiiggend land,eiland in een stroom door een geul vande oever gescheiden). Weert is ook eenplaatsnaam en de naam van een gehuchtonder Meerssen. Het adres van hetnieuwe Limburgse Gouvernement is:Hoge Weerd 10, Maastricht-Randwyck.

Ook familienamen die de voorvoegsels"ln de" en "Op het" dragen, kunnen totdezecategorie worden gerekend. Te Eijsdenvinden wij: ln de brae(c)k/lndebraak/|nde-braekt, naast Braeken en Braken (braak:braakland), alsmede Op het roodt/Ophet-roodt (rooth=rode, plaats waar bos ge-rooid is). 't Rooth kennen wij als gehuchtvan Margraten.

Het is slechts bij hoge uitzondering datde oorspronkelijke woonplek van de be-wuste familie nog kan worden opgespoord.

Jos Crott

22

ln Christus' vrede ruste

Mathieu Joseph Hubert LIEGBOISechtgenoot van

Agnes María Iosephina PBERBOOM.

Geboren 2 augustus 1903 te Moslingen.Overleden, voorzien van het Sacrament derzieken, 16 maart §979 te Maastrícht. Na eenmachtige Eucharistieviering in de St, Mar~tinuskerk te Breast-Eijsden op 21 maart 1979

begraven op het kerkhof aldaar.

TGod, ScheppwGíi kim"ik \Sennartv

I.' Uitspra"vader4 g a ggeno-

.Wßflfin

'Yet heil h DEX-ÃY'GE tange? y Q , G_ lane.aan 3 Woo* `a BELWX - em'3 e WI - ubetün *e Ee (en:J \Ik *geit als

1......

ç ñv Iïfíïlí'ílšfš'fifiü'ffi ïThe ModoorDreesaens, f`:ye ziekte! en wa

dit* :u r r, „ eem; karren jmania 5 "›` 'm

M) w HH, äar-z'ammiføn in íI.: was te (ffiestm't If i

f f m HM?› s U 'f ' h w t V V

„m Ivüá. m fien, mid?.Map V o..

mien Vá U *v f (TZ/91"'4 HL ršém egg) IIèItífit'nh E

iv h #1: '<. m mu ljjzímm,Uhm ' ' 'alom zn rif '

rfzulwpšwfr 'M111ba á

K I V 'W ,3.' f I, vsx u te lteunen en iny

` S)zwanen U I,SJ W' vl?

V t L. V. zwem f' I ` (h.Imis, “Ultrïfå eu obrwfbt sirvweífšfii “!

IvíQ

Y« .t , I 2:)

4 em die Im hm

, (lm Heer› (30%) U.inter-zate, in rien d '2M Wçjly

Wees-t, z;

sw;nl women. v Q3?

mw" Ay.. Ir" d' f ' í' l F'

vip-h , u., met heeft ozzzgazífm gaat?dan fr ' I hUísümm v,

x getšmmsfwzrš. (Pa, 3m (t

m wfijn Jaws

. , , , IJ Verwen 2 i ›de?4%a wßmïm ig âïvšå,dat zij; <1;e dead It.. . ,e l lnimixwaard" " n V. ,miaeldíml ^ “U Loth (1' 7U › v ~ if , l , , md,haar tw šmialen, djšlfíg; met IIFIWIIIII'II RIU; f

Home H l > vH „ „ „ alten van I"manemmšw. 2 :ams mnååiarš: ~ ' g_ l bg fam) asia; ašfmtš,Janmaatšglwšdš ízš

U *ik ášls

en traag. ,3._; Lana. Sx'txsm

l/

Liégeois, De/iège,De Liège,drie verschillendeschrijfwijzen.

Kent u ze nog ?

A515\

Wie weet bij welke gelegenheid deze fotogemaakt is ?

_ Pierre Rutten, chef afdeling sociale zaken K.M.-Z.M.en exploitantvan Cafedu Commerce te Oost;

. Armand Vercauter, afkomstig uit Gent, rentmees-ter van Kasteel Eijsden. Zijn woning aan de Graafde Geloeslaan 3 is op 12 september 1944 door eengranaatinslag van het Amerikaans bevrijdings-leger geheel uitgebrand. Na afbraak werden opdevrijgekomen grond twee woningen gebouwd(nr. 9: J. Vranken-Haenen, nr. 11: A. Spauwen-van Hoven);

. Hubert Stevens, hoofd van het gemeentelijk elec-triciteitsbedrijf in Eijsden;

. Jos. Broers, landbouwer, wethouder van 1946 tot1959;

11.

12.

13.

51%f1w1#1. Antoine Spauwen, staffunctionaris bij de Radium;.Henri Wolfs, gemeente-secretaris van januari

1946 tot aan zijn overlijden op 19 november 1951;. Zjeng Henquet, bierbrouwer uit de Kerkstraat;. Andries Wolfs, fruithandelaar uit de Parallelweg;. Baron C. de Loë van Kasteel Mheer, burgemeester

van Eijsden van 19 november 1929 tot aan zijnoverlijden op 3 mei 1937;Pierre Ramaekers, pastoor van Eijsden van no-vember 1932 tot 16 september 1937;Graaf Raphaël de Liedekerke de Pailhe van Kas-teel Eijsden;Charles Russel, notaris te Eijsden van 1931 tot1958.

23

UIT EIJSDENS VERLEDENEen uitgave van de StichtingEijsdens Verleden

Redactie:

J. Warnier-HenquetR. BoersmaH. van HallR. HuijnenW. JeukensH. WijnandsH. Boersma

Vormgeving.'L. Jonkers

Druk:Drukkerij Spons Eijsden

ISSN 0920-3915

m

STICHTING EIJSDENS VERLEDEN

Secretariaat.'Postbus 72, 6245 ZH EijsdenTel. 04409-1563

04409-3712

Bankre/aties:Rabobank - Eijsden, nr. 11.50.96.590

Amrobank - Eijsden, nr. 45.29.76.022

A.B.N. Bank - Eijsden, nr. 57.62.18.952

Spaarbank Limburg - Eijsden, nr. 87.90.14.369

Postrekening nr. 56 83 530

Wilt U het werk van de stichting financieel steunen, dankunt U dit doen door een bedrag te storten of over teschrijven op een van bovenstaande rekeningen, ondervermelding van naam en adres.Bij een minimale bijdrage vanf 25,- (voor studerendenf 12,50) per kalenderjaar ontvangtU de driemaandelijkseuitgave 'Uit Eijsdens Verleden' gratis.

Overname van artikelen of afbeeldingen is uitsluitendtoegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie.