Tuinen van Leeuwenbergh · Tuinen van Leeuwenbergh - Zomer 2014 Generaties op de moestuin door Inez...

Tuinen van LeeuwenberghNieuwsbrief - Zomer 2014

In deze nieuwsbrief Generaties op de moestuin 2

Wat gebeurt er in de tuin 3

Miranda en Peter van Lith-Brizee 6

Zomer in de moestuin 6

Legionella: een gevaarlijke bacterie 8

De technische commissie 9

Zomerrecepten 10

Paddentrek 11

Mijn favoriete plant 12

Raadsel en colofon 12

1

Zomerdoor Veronica Hekking namens de redactie

Tuinieren in verenigingsverband gaat om meer dan

alleen het plezier in planten, groen en buiten zijn.

Als verenigingslid heb je buren en overburen; er zijn

leden die je goed kent, leden die je minder vaak ziet,

tuiniers met wie je vriendschap sluit, anderen met

wie je planten ruilt. Zo raak je in gesprek en zo komen

ook de ideeën voor de nieuwsbrief. Bijvoorbeeld de

ontdekking dat groene vingers worden doorgegeven.

Inez Merhottein beschrijft hoe zich dat voltrok in hun

familie; iedere nieuwe generatie leefde zich uit in de

tuin en gaf dat weer door.

Voor de goede kijker is er op ons tuincomplex veel te

zien, dat bleek ook deze zomer weer. Fouragerende

merels, kikkers, padden, Amerikaanse kreeften en

zelfs de zeldzame zwanenbloem werd in juni ontdekt.

Lees daarover in dit zomerse nummer. Jan van der

Burg vervolgt zijn moestuinlessen, geeft tips voor het

gebruik van de ‘warme bak’ en legt uit waarom hij die

zo noemt.

Miranda en Peter van Lith-Brizee zijn lid sinds 2010. Ook

zij kwamen met het hele gezin naar Leeuwenbergh,

want de kinderen ‘misten een tuin’ en zij zelf misten het

om niet eventjes naar buiten te kunnen lopen. Na drie

jaar ervaring tijd voor een gesprek. Marjan de Ridder

tekent op hoe het gezin Lith-Brizee hun tuin beleeft,

terwijl Annet de Rooy de andere kant van het tuinieren

belicht. Knarsende sloten en grasmaaiers, woekerend

riet en ‘terrasjes die gillend graag gelegd willen

worden’. De leden van de Technische Commissie

hebben voor alle mankementen een oplossing.

Dit keer vertelt Annet over de vindingrijkheid van

Technisch Commissielid Ger van Lochem. En vergeet

het raadsel niet.

Tuinen van Leeuwenbergh - Zomer 2014

Generaties op de moestuindoor Inez Merhottein

Mijn opa wilde graag een moestuin. Oma zei: ‘Dan

moet je er wel een tuinman bij nemen’. Daarmee

bedoelde mijn oma te zeggen dat een moestuin

veel werk met zich meebrengt. Mijn grootouders

hadden een kleine stadstuin in Den Haag en opa

had weliswaar speciale wensen, maar liet alles door

de tuinman doen. Mijn opa gaf altijd alleen maar de

aanwijzingen. Er kwam dus geen moestuin.

Inez Merhottein met haar moeder in 1944, waarschijnlijk

in Den Haag bij één van de grootouders.

Deze herinneringen dateren uit de tijd dat hij al boven

de zeventig was. Toen zij over de tachtig waren,

verhuisden zij naar een serviceflat in park Oostduin.

Daar lagen moestuintjes voor de bewoners, idyllisch

gelegen in het park, met bankjes erbij. Zo kreeg opa

toch nog een moestuintje. Wie erin werkte, vertelt

de geschiedenis niet; hij zat heel gelukkig op een

bankje met veel sociaal contact.

Mijn moeder had een moestuin bij hun tweede

huisje aan de Maas. Ik had er nog geen interesse

voor, maar zij kweekte van alles. O.a. zwarte bessen,

waar zij heerlijke zwarte bessenjenever van maakte.

Onze dochter begon op zeker moment een moestuin,

nadat zij als jong meisje altijd mijn hele voortuin

beplantte en verzorgde. Haar liefde begon ooit met

sterkers. Zelf had ik als kind een moestuintje naast

2

de Montessorischool, met radijs, worteltjes enz.

Pas zes à zeven jaar geleden kreeg ik de moed om

mijn sterke verlangen om te zetten in het huren van

een tuin. Want dat het veel werk zou zijn, was mij wel

duidelijk. Na allerlei groentes gekweekt te hebben

(echt genieten!), is het nu een tuin geworden met

bloemen en fruit. Ik geniet van de rozen, de dahlia’s

(als ze de slakken en mollen overleven), lathyrus en

alle wilde bloemen.

Foto’s van twee verschillende volkstuinen in Soesterberg

van Muriël Schouten, dochter van Inez Merhottein.

Mijn oudste zoon trouwde en kwam te wonen naast

zijn schoonmoeder, op een heel grote moestuin.

Schoonmoeder voorzag vijf dochters en hun

gezinnen het hele jaar van groente en een beetje

fruit. Prachtig om dat alle jaargetijden door te zien.

Nu is zij te oud, en is de tuin een prachtige wilde

bloementuin met veel variatie en verrassing. Mijn

oudste zoon ontwikkelt nu groene vingers.

Mijn jongste zoon ‘werkt’ af en toe een dag bij mij op


de tuin, hij leert en geniet.

De kleinkinderen van mijn dochter leren nu ook al

zaaien en genieten van de wonderen van de natuur.

Want daar doen we het voor!

Tuin in Kockengen van Jim Schouten, zoon van Inez

Merhottein

3

Wat gebeurt er in de tuindoor Veronica Hekking

Je hoeft niet met een vergrootglas rond te lopen

om te kunnen observeren wat er op tuincomplex

Leeuwenbergh gebeurt. Met het blote oog is er

al veel te zien. Zo ontdekte ik een merelnest in de

taxus haag langs het Weigelia pad en ook in onze

tuin (nr 57) zag ik een nest tussen het loof van een

kleine buxus haag. Welke vogel bouwt haar/zijn

nest zo laag bij de grond? Ik wachtte af en een paar

weken later hopte een kleine zanglijster van tak tot

tak, rommelde in het paadje met houtsnippers en

werd ten slotte betrapt op een stapel kastanjehout

vlak achter de plek waar wij zaten. Ons bezoek kon

rustig een foto nemen, de jonge zanglijster had geen

haast.

Jonge zanglijster in tuin 57, foto Stella Nicolaidis

Zijn moeder of vader had eerder in no time de kersen

van onze wilde kerseboom afgegeten. In ruil daarvoor

hoorden wij de zanglijster regelmatig zingen hoog in

de Metasequoia van onze buurman. ‘De zanglijster


maakt het nest laag in een dichtbegroeide boom,

heg of struik, zoals in een klimop’, lees ik op de

site van de Vogelbescherming. Het nest bestaat

uit takjes en is van binnen bepleisterd met klei en

vermolmd hout en met mos en/of gras als bekleding.

Toch denk ik dat het nest in de lage buxus in onze

tuin dat van de boomklever was. Want ook enkele

kleine boomklevertjes scharrelden tussen de takken

van de pruimenboom en oefenden door van plant

naar plant te vliegen, terwijl hun ouders met korte

kreetjes voortdurend waakten.

De merel van wie ik het nest had gezien, kwam

fourageren in het bos telkens als wij daar ’s avonds aan

het werk waren; ijverig vloog hij dan heen en weer

zonder zich aan ons te storen. Een andere bosvogel

die ik vaak hoor maar niet zie, is de vink: zijn zang

begint met snelle, enigszins klaterende tonen van

hoog naar laag, met een paar korte snelle kreetjes

ter afronding. De bosstrook langs ons tuincomplex

herbergt tal van vogels. De vink voelt zich er goed

thuis. Hij huist graag in hagen, houtwallen, bossen

en tuinen en vindt er zijn voedsel. Vinken eten zaden

en zachte plantendelen, zoals bladknoppen, maar

tijdens het broedseizoen eten ze vooral eiwitrijke

insecten, energiebommetjes voor de jonge vinkjes

en voor hen zelf.

Vanuit het bos klinkt eveneens de zwartkop, die

veel schuwer is dan bijvoorbeeld het roodborstje.

Met geduld lukt het wel de zwartkop gade te slaan.

Ook de voorkeur van de zwartkop gaat uit naar -

oudere - bomen en struiken. Vogelgeluiden leren

onderscheiden is niet makkelijk. Maar op de site van

de vogelbescherming kun je vogelgeluiden net zo

lang en zo vaak beluisteren als je wilt.

http://www.vogelbescherming.nl/vogels_kijken/

vogelgids

Onderbegroeiing en Zwanenbloem

Ook in de bosstrook en zelfs in de ondiepe sloot

langs Dorrepaal is er veel te zien.

Onlangs zijn door hovenier/bomenkapper Lieuwe

Lieuwes en zijn medewerker de twee door de

storm omgewaaide bomen, gekapt. Het bleek zoals

Lieuwe had voorspeld een lastig karwei omdat zij

in elkaar hingen en tussen andere bomen stonden

4

die gespaard moesten blijven. Er is nu een open

plek ontstaan voor de meer naar licht verlangende

bosplanten en struiken. Het is echter zeker niet de

bedoeling alle bomen weg te halen. Verder zal de

onderbegroeiing van brandnetels en fluitekruid

langs de zuid- en noordkant ruimschoots blijven

staan. Zij vormen voor de hierboven genoemde

vogels en ook voor egels en padden een ideaal

terrein. Hoe mooi ze ook zingen, zanglijsters, noch

vinken of de zwartkop staan op de Rode Lijst (vogels

die zeldzaam zijn), maar de Zwanenbloem die ik

tijdens een tuinbezoek aan de tuin van Tinus Dieke

ontdekte, wel. Een flink aantal Zwanenbloemen staat

in de sloot langs Dorrepaal op hun lange stelen te

wiegen. Deze Butonus umbellatus met een elegante,

roze schermbloem (umbellatus, van umbrella of

regenscherm) behoort tot een van de mooiste

waterplanten en groeit alleen in zuiver water. Een

goed teken. Hennes Claassen van Dorrepaal liet

mij desgevraagd weten dat zij daar van nature

voorkomen en niet uit een kwekerij.

Zwanenbloemen in de sloot langs de tuinen van

Leeuwenbergh, juli 2014 Foto Veronica Hekking


Tijdens de tuinbeurt op zaterdag 21 juni kwamen

nog meer verhalen los over alles wat er te zien is.

Deze egel tippelde rustig door de tuin van Miranda

en Peter Brizee.

Egel in de tuin van Miranda en Peter Brizee, foto

Miranda Brizee

Anderen vertelden over de Amerikaanse

rivierkreeften die zij waren tegen gekomen in

hun tuinen. De eerste die ik zelf zag was twee

jaar geleden (zie ook TvL nr 2, voorjaar 2013).

Ik heb die waarnemingen doorgegeven aan EIS

Nederland (Kenniscentrum Insecten en andere

Ongewervelden), dat alle waarnemingen van

insecten en ongewervelden inventariseert. Het

centrum is met name geïnteresseerd in exoten,

beesten die van elders komen. Sommige exoten

zoals deze rivierkreeft zijn schadelijk. Ze kunnen

drager zijn van de kreeftenpest waartegen de

inheemse rivierkreeften niet zijn bestand.

5

Meld het ons als je een Amerikaanse rivierkreeft ziet

en trek er lekkere kreeftenbouillon van. Annet de

Rooy zag er vorig jaar een in haar tuin en maakte de

bijgaande foto.

Amerikaanse rivierkreeft, 2013 Foto Annet de Rooy

Mail From: EIS Nederland

<[email protected]>

Subject: melding kreeften tuinvereniging

Leeuwenbergh 2012 - 2013/14

Date: 24 Jun 2014 09:19:05 GMT+02:00

Hartelijk dank voor de melding! We

nemen de gegevens op in het landelijke

gegevensbestand.

Is er ook een foto gemaakt?

Met vriendelijke groet,

André van Loon/EIS Nederland


Miranda en Peter van Lith-Brizeedoor Marjan de Ridder

Thuis in het Statenkwartier hebben zij alleen balkons,

daarom zijn Miranda en Peter op zoek gegaan naar

een volkstuin. ‘We misten het naar buiten lopen

en onze kinderen misten een tuin. Wij hebben een

samengesteld gezin en we hebben eerst samen een

balans willen vinden en natuurlijk ook nagedacht

over de tijd die we kwijt zouden zijn met tuinieren.

Onze eerste zomer op de tuin (tuin 51) heeft

geholpen om er echt plezier in te krijgen. Het was

leuk om de planten in bloei te zien. Als we op de tuin

komen gaan we eerst zitten kijken en maken dan

een plan. Vervolgens aan het werk!

We hebben de kinderen gezegd dat ze niet hoeven

te helpen. Het moet geen strafkamp worden. We

wachten tot ze vragen: “Wat mogen wij doen?”’

Inmiddels is de trampoline-periode over en komt op

de speelplek een moestuin.

Het echtpaar heeft veel aandacht voor de

aanlopende- en aanvliegende dieren. Roodborstjes,

merels en egels worden met aandacht en plezier

bekeken.

Ondanks hun drukke werkzaamheden en wat

Miranda betreft helaas gezondheidsproblemen,

geniet dit bijzondere gezin enorm van hun tuin.

6

Zomer in de moesttuindoor Jan van der Burg (tuin 22)

De meeste oogstactiviteiten in de moestuin

hebben gedurende de drie á vier zomermaanden

plaats. Van juni t/m september worden de meeste

moestuinproducten geleverd en geoogst en viert

het eten van ‘onbespoten groenten’ hoogtij! Maar

in maart en april kun je ook al aan de slag, want de

meeste aanplant heeft in de maanden maart t/m

mei plaats.

Maart: zoals in de vorige nieuwsbrief is beschreven,

worden in maart de vroege groentes geplant zoals

tuinbonen, erwten en de uien.

April: eind april is de tijd om de aardappelen

te planten. Dit moet niet te vroeg in het voorjaar

gebeuren. Bij nachtvorst kan het jonge groen van de

net opgekomen aardappels danig vernield worden.

Het duurt dan te lang voordat nieuw groen vanuit

de aardappel weer boven de grond komt. Als de

aardappelen gaan uitlopen en boven de aarde

komen is het een goed gebruik deze ‘aan te aarden’,

d.w.z. aarde op de aardappelen aan te brengen,

zodat er walletjes ontstaan waarin de nieuwe

aardappelvrucht tot wasdom komt. Bij langdurige

regen voorkomt dit het gevaar van aardappelrot,

want het regenwater loopt in de geultjes tussen

de opgeworpen aarden walletjes en de aardappels

staan droog.

Het aardappelveldje in de tuin van Jan van der Burg.


Mei en juni: planten en oogsten volgen elkaar

snel op. Begin juni worden de in het voorjaar als

eerst geplante groenten ook het eerst geoogst.

Dit zijn, zoals in de vorige nieuwsbrief vermeld, de

tuinbonen en erwten. Als de erwten geoogst zijn

en het loof opgetrokken, plant ik net nog op tijd,

onder de stellage met tuinnetten wintergroentes

als spruitkool en boerenkool. Latere aanplant is tot

mislukking gedoemd. Onder de netten is de jonge

aanplant beschermd tegen vogelvraat want de

eerste groene blaadjes zijn bij vogels zeer geliefd.

Later in de herfst en winter kunnen vooral duiven

in de spruitenkoppen flink te keer gaan. Evenals

tuinbonen en erwten kunnen ook uien vroeg worden

aangeplant. Uien kunnen heel goed natte grond

verdragen. Ik zaai die niet, maar plant plantuitjes

die ik bij Garant bestel. Bietjes en witlof zaai ik in

geultjes in grote aantallen Als ze opkomen, plaats

ik ze op afstand, het zogenoemde verspenen en de

overtollige opkomst verwijder ik.

Andijvie is een zomer groente die zeer laat geplant

kan worden. Ook het planten van bonen komt pas

laat aan de orde, zeg eind mei en zelfs in juni kunnen

nog heel goed bonen worden gezaaid. De reden is

dat bonen voor de groei echt een droge en warme

bodem verlangen. Als in het begin van de zomer

de aarde er van boven droog uitziet wil dit nog

7

niet zeggen dat de grond al op diepte voldoende

opgewarmd is en dat is voor de boon een vereiste.

Voor het planten van bonen kun je kiezen voor

zowel stambonen (prinsessenboontjes, circa 20 cm

hoog) als voor stokbonen, bijvoorbeeld snijbonen,

pronkbonen en zelfs stokprinsessen boontjes. Deze

bonen hebben bij de groei steun nodig en wentelen

zich om de opgestelde bamboestokken. Je kunt

ook kiezen voor het planten van zowel stam- als

stokbonen. Je hebt er nooit te veel van want de boon

is in de zomer een heel lekkere groente.

Jan met zijn kleinkinderen bij de warme bak.

Bij al deze genoemde plantactiviteiten heb ik

tussendoor ook nog een grote klus in het klaarmaken

van de ‘warme bak’, die bij mij uit acht éénruiters

glas bestaat. Ik zeg met klem ‘warme’ bak omdat

ik hierin komkommers en meloenen teel en die

verwachten veel warmte om tot wasdom te kunnen

komen. Komkommers en meloenen zijn echte

zomergroentes.

Mei: de aanleg van de warme bak

De aanleg en opmaak van de warme bak begint

reeds begin mei. Ik spit eerst een diepe vore,

een gleuf in het midden van de bak en vul die

met paardenmest en stro, dat ik bij een bekende

paardenhouder in Pijnacker heb opgehaald. Ik maak

vervolgens de paardenmest goed nat en vul die

weer met de opgespitte aarde en leg het glas op de

bak. De toevoeging van water aan de paardenmest


heeft tot doel het al snel ontstaan van ‘broei’ in de

paardenmest, waardoor veel warmte ontstaat. Als

je enkele dagen na de aanleg je hand in de grond

steekt voel je duidelijk de warmte in de bodem

onder het glas ontstaan. Dit is het tijdstip dat ik bij

een tuincentrum een aantal komkommer-planten

en ananas-meloenenplanten ophaal en deze in de

dan al warme bodem onder het glas plaats. Bij dit

planten zorg ik direct al voor aanvulling van water

in het plantgat om de aangroei van de planten te

bevorderen. Door het ‘broeien’ van de paardenmest

krijgen de genoemde planten warme voeten en

daar houden ze van. Bij de eerste groei ontstaan er

al nieuwe kleine vruchtjes (zie foto), die weldra tot

flinke komkommers en meloenen uitgroeien.

Tips voor het gebruik van de warme bak

Zomers als de zon de hele dag hoog aan de hemel

staat, kan het onder dat glas echt gloeiend heet

worden en dreigt verbranding van het blad. Het is

dan geboden ‘te luchten’, door de ramen wat op te

lichten met houtblokjes er onder. Bij de meloenen

kunnen de klossen zelfs ’s nachts onder de ramen

blijven staan. Maar let op wanneer het weer omslaat.

Het luchten, maar ook het begieten van de planten

vraagt in de zomer de voortdurende aandacht

voor een goede oogst. Soms is dat beluchten niet

voldoende en is de zon voor de planten onder

het glas te ‘scherp’. Ik wrijf dan wat modder op het

glas en als dat opgedroogd is wordt het grijs en

dempt de zonnestralen. Als het daarna weer dagen

lang donker en regenachtig weer wordt, spoelt de

modder vanzelf weer van het glas af zodat het licht

weer gemakkelijke toegang onder het glas krijgt.

Half juni heb ik de eerste 28 komkommers van 4

planten geoogst en dat is best een goed resultaat.

Hierna volgt een tweede groeiperiode met nog

meer komkommers. De meloenen ‘zetten’ veel later

vrucht. Op de foto hiernaast is het eerste kleine

meloenvruchtje zichtbaar.

De oogst van meloenen heeft eind juli of begin

augustus plaats. De laatste foto toont de geoogste

meloen op 20 juli van dit jaar.

Over het kweken van meloenen zal ik in een volgende

nieuwsbrief iets schrijven.

8

Legionella: een gevaarlijke bacteriedoor Jan & Suze Zuiderwijk (tuin 7)

Legionella is een bacterie, besmetting met deze

bacterie is zeer gevaarlijk en kan in sommige

gevallen zelfs dodelijk zijn. Normaal komt de

Legionella bacterie voor in de bodem en in het

oppervlaktewater. Bij warm weer verspreidt die zich

in het leidingwater. In het huishoudelijk reglement

van Tuinvereniging Leeuwenbergh wordt onder

artikel VI.3.6 de aandacht gevestigd op het gevaar

van een legionella besmetting. Desondanks heeft

zich op ons tuincomplex een besmettingsgeval

voorgedaan. Dat gebeurde in tuin nr 7 van Jan en

Suze Zuiderwijk. Zij vertellen wat er gebeurde. Zij

schrijven over een ‘gevaarlijke nevel’ uit de tuinspuit.

Gevaarlijke nevel

Uit eigen ervaring kunnen wij melden dat een


besmetting met Legionella een behoorlijke invloed

heeft op je verdere leven. Het was in juli 2006 net zo’n

hete zomer als we nu meemaken. Elke dag de tuin

sproeien en uit gemakzucht de slang uitgerold laten

liggen, zodat je de volgende dag alleen de kraan maar

hoeft open te zetten en direct kan beginnen. Tijdens

een van die sproeiacties heeft mijn vrouw, zoals later

zou blijken, de nevel die ontstaat, ingeademd en zij

is besmet geraakt. De incubatie tijd is ongeveer twee

tot negentien dagen.

Vanwege de plotselinge verslechtering van de

gezondheid van mijn vrouw, hebben wij in dat

weekend nog een arts laten komen, die een zware

griep vaststelde. Haar toestand ging plotseling zo

sterk achteruit, gepaard met hoge koorts (40.1),

dat ik ‘s nachts 112 heb gebeld om een ambulance.

In het ziekenhuis luidde na diverse onderzoeken

(longfoto’s, bloedonderzoek, etc.) de uitslag dat er

sprake was van besmetting met de legionellabacterie

of te wel de veteranenziekte.

GGD Delfland concentreerde zich op een mogelijke

besmetting tijdens bezoek aan de sauna, maar voor

mij werd na enig zoeken op internet duidelijk dat het

sproeien op de tuin de oorzaak moest zijn. Na een

verblijf van een week in het ziekenhuis mocht ze naar

huis. De gevolgen zullen echter niet verdwijnen. Het

lichaam heeft een flinke opdoffer gekregen. Zo heeft

Suze blijvend last van chronische vermoeidheid,

regelmatig op de gekste plaatsen ontstekingen en

diabetes.

Hieruit heb ik een les geleerd. Na elke sproeibeurt

rol ik de slang weer netjes op en de volgende dag

laat ik voor het sproeien de slang eerst enige tijd

doorlopen voordat ik met vernevelen ga beginnen.

Legionella pneumophila

9

De Technische Commissie door Annet de Rooy

Dit keer is het de beurt aan Ger, mijn buurman.

Ger heeft gouden handjes en oog (en oor) voor

zaken die eigenlijk een beetje aandacht behoeven,

zoals bijvoorbeeld het fietsenhok, de omheining,

een knarsend slot, piepende fietsen, knarsende

grasmaaiers, woekerend riet, randjes en terrasjes die

gillend graag gelegd willen worden, en god zij dank,

hulpbehoevende buurvrouwtjes.

Ik maak mee dat ik op mijn tuin kom en dan ligt

daar zomaar opeens eens strak terrasje. Het is echt

waar, ik vertel geen sprookjes. Bij Ger staat dan

plotsklaps een krat bier voor de deur, vergezeld door

een paar gezellige flessen wijn. Zij willen dan graag

binnengelaten worden. Zouden het dan toch de

kaboutertjes zijn?

Met Michael – ook een Technisch Commissielid –

wordt prima samengewerkt.

Laatst zag ik Ger weer bezig aan de haag aan

de achterzijde van ons terrein, een beetje een

ondergeschoven kindje. Voorzichtig was Ger de

haag aan de binnenzijde aan het bijknippen. Hierbij

keek hij een beetje zorgelijk. De haag ziet er namelijk

erg bruin uit aan de binnenzijde. Die haag, zo zegt

Ger ‘zorgt er wel voor dat niet iedereen zomaar naar

binnen kan kijken en komen’ ‘en er nestelen ook

veel vogels in’. ‘Weet je wat’, zeg ik. ‘Zullen we straks

samen als het niet meer zo heet is de buitenkant

van die haag eens opknappen?’ Ook ik denk iedere

keer als ik aan kom rijden dat die haag echt eens


geknipt moet worden en het onkruid verwijderd

moet worden. Daar heeft Ger wel oren naar. Samen

besluiten we dat we daar eens flink aan gaan trekken

en knippen wanneer het ons uit komt. De ergste

hitte moet dan wel voorbij zijn.

Zomerreceptendoor Annet de Rooy

Een makkelijk, gezond en licht verteerbaar recept.

Het is lang geleden dat we zo’n prachtig voorjaar

en – tot op heden – heerlijke zomer hebben gehad.

De zwarte bessenstruiken hebben een goede oogst

opgeleverd. Begin juni plukte ik de zwarte bessen.

Ik heb er zeven potten dikke sap/jam van gemaakt.

Vooral op roomijs smaakt dit overheerlijk. En het is

zò makkelijk. Je wast de bessen, gooit ze in een pan,

brengt het geheel roerend aan de kook, suiker naar

smaak erbij plus een flinke kneep vers citroensap en

vervolgens 1 minuutje laten koken. De glazen potjes

welke het gehele jaar door worden verzameld, liefst

die van Hak, leg ik van tevoren een paar minuten in

kokend water. Er staat dus tegelijkertijd met het aan

de kook brengen van het fruit een pan met kokend

water op het vuur. Potje eruit en hupsakee het

kokend hete bessensap er in. Deksel erop schroeven

en het potje meteen op zijn kop zetten. Klaar is Kees.

Hierboven een foto van de eerste aardbeien en

framboosjes van eigen grond. De blauwe bosbessen

zijn jammer genoeg allemaal verdwenen….. Het

wachten is nu op de Reine Claudes. De zwaarbeladen

takken van mijn pruimenboom zien er in ieder geval

veelbelovend uit.

10

Voor het recept van dit nummer wil ik graag

courgettes een hoofdrol laten spelen. Ook in mijn

tuin is de opbrengst van deze groente erg goed. Toen

ik even niet keek nam een courgette zijn kans waar

en ontwikkelde zich razendsnel tot een slagwapen,

werkelijk waar. Je kunt er zo iemand de hersenpan

mee inslaan!

Deze schavuit ga ik voor straf verwerken in een

overheerlijke tagliatelle met courgettesaus. Eigenlijk

heb je hier drie courgettes van normaal formaat voor

nodig.

Het recept luidt als volgt:

Tagliatelle met courgettesaus

Smelt 40 gram boter in een ondiepe grote

koekenpan. Fruit 2 sjalotjes 5 minuten op laag vuur,

roer af en toe.

Bak 3 courgettes die in dunne plakjes zijn gesneden

10 minuten mee, roer af en toe.

Voeg ongeveer 2 eetlepels slagroom toe met peper

en zout naar smaak en laat alles nog eens 10 minuten

pruttelen.

Verwarm een schaal en verdeel 50 gram mascarpone

over de bodem.

Kook 350 gram (verse) tagliatelle in veel kokend

water beetgaar, met snufje zout.

Doe de uitgelekte tagliatelle in de schaal op de

mascarpone en roer. Voeg de courgettes toe en dien

het gerecht op.

Veel simpeler kan ik het niet maken.

Ingrediënten:

40 gram boter – 2 sjalotten fijngehakt – 3 courgettes

in dunne plakjes – 2 eetlepels slagroom – 350 gram

tagliatelle – 50 gram mascarpone – peper en zout


Paddentrek 2014 - Park Leeuwenberghdoor Paul Daeleman

In Park Leeuwenbergh was dit voorjaar voor de derde

maal een paddenwerkgroep actief tijdens de trek

van padden, kikkers en salamanders. Het initiatief

en de coördinatie van deze acties is in handen van

Ingrid Soullié van Dierenbescherming Haaglanden.

De jaarlijkse trek is het gevolg van het feit dat

padden na overwintering in volks- en privétuinen,

naar sloten of vijvers trekken om zich voort te

planten, de zogenaamde paddentrek. Dat doen

niet alleen padden maar ook kikkers, als het in het

voorjaar warmer wordt, liefst bij vochtig weer. Na het

leggen van de eitjes (kikkerdril bij de bruine kikker,

eisnoeren bij de pad, individuele eitjes bij de kleine

watersalamander) drijft de honger hen terug naar de

tuintjes.

De paartijd van de bruine kikker is in het vroege

voorjaar, vanaf februari. De groene kikkers en de

boomkikkers beginnen iets later, vanaf april, om

daarna hun nuttige werk te kunnen verrichten: het

verorberen van behoorlijke aantallen insecten en

andere kleine dieren.

Het probleem is dat tussen hun overwinterings- en

foerageergebiedenenerzijds en hun voortplantings-

plaatsen anderzijds, wegen zijn aangelegd door de

mens. De paddenwerkgroepen proberen daarom

zoveel mogelijk verkeersslachtoffers te voorkomen.

Automobilisten kunnen hun steentje bijdragen

door hun snelheid te temperen op die plaatsen,

waar verkeersborden aangeven dat er padden

oversteken. Veel padden sneuvelen immers niet

alleen door direct contact met de auto’s, maar door

de luchtverplaatsing veroorzaakt door de snel

rijdende wagens.

De trek heeft in 2014 maar liefst acht weken geduurd,

van medio februari tot medio april. De verklaring

is dat het lang droog en vrij koud bleef. De drie

avonden dat het goed regende (8 en 18 maart, 7

april) was het topdrukte.

Ondanks het bijzonder droge voorjaar werden in

Park Leeuwenbergh toch nog behoorlijke aantallen

11

geteld. Minder dan vorig jaar, maar meer dan

het eerste jaar. Ondanks de inzet van een kleine

twintigtal vrijwilligers – waarvan drie woonachtig

in Park Leeuwenbergh – vielen er toch weer vrij veel

verkeersslachtoffers, vooral op de Elzenlaan.

De cijfers in de onderstaande tabellen zijn gebaseerd

op de telformulieren ingestuurd door de vrijwilligers

en verwerkt door Ingrid Soullié,

Zie ook: www.kikkersite.nl

Padden- en kikkertrek

Park Leeuwenbergh 2014 (18/2 – 9/4)

Hoogtepunten

Totalen Den Haag en omgeving (10 locaties) 2014

Meer info:

http://www.haaglanden.dierenbescherming.nl/

paddenjournaal2014

Paul Daeleman is Coördinator paddenwerkgroep

Park Leeuwenbergh, namens Ingrid Soullié,

12


Over Tuinen van Leeuwenbergh

Deze nieuwsbrief verschijnt 3 à 4 maal per jaar.

Redactie:

Veronica Hekking, Marjan de Ridder,

Annet de Rooy

Vormgeving & seizoens-kop-tekening:

Babette Wagenvoort

Deadline volgend nummer:

10 september 2014

Stuur bijdragen/ideëen naar:

[email protected]

coördinator Dierenhulp bij Dierenbescherming

afdelingen Haaglanden

Bericht van de Dierenbescherming.

Dierenbescherming in Den Haag organiseert de

tellingen en het overzetten van padden, kikkers en

salamanders. Na afloop van de paddentrek meldt zij

het volgende: De laatste jaren daalden de aantallen

padden die levend werden overgezet schrikbarend.

Het is daarom bijzonder goed nieuws dat er dit

jaar zo’n mooi resultaat is behaald. Hopelijk zet

deze trend zich door en wordt de stijgende lijn in

het voorjaar van 2015 voortgezet. Wilt u zich nu al

opgeven om volgend jaar ook mee te helpen met

de paddenwerkgroep van Dierenbescherming

Haaglanden? Dat kan! Stuur een mail met uw naam,

adres en telefoonnummer naar info@haaglanden.

dierenbescherming.nl. U wordt dan aan het eind van

het jaar benaderd om uw beschikbaarheid voor de

trek van 2015 door te geven.

Mijn favoriete plantdoor Marjan de Ridder

RaadselIn wiens tuin staat deze prachtig bloeiende

boom? Stuur uw antwoord naar de redactie

[email protected]

Onder de goede inzenders wordt een bon van

10,- euro verloot.

mailto:nieuws.leeuwenbergh%40gmail.com?subject=Nieuws%20Leeuwenbergh

Tuinen van Leeuwenbergh · Tuinen van Leeuwenbergh - Zomer 2014 Generaties op de moestuin door Inez...

Documents

Transcript of Tuinen van Leeuwenbergh · Tuinen van Leeuwenbergh - Zomer 2014 Generaties op de moestuin door Inez...