Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4...

24

Transcript of Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4...

Page 1: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit
Page 2: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| INHOUD |

HoofdredactriceJudith [email protected]

RedactieMátyás BittenbinderBrigit van BrenkLinda BrouwerAnoek van den BoschEsther de GrootMichiel de GrootMarloes LeeflangIris van MeijlJeroen NielenSacha SpelierSven van der ValkWobke van der VeldeManon de Visser

EindredactieJudith KorhornMerit van der VeldenDe redactie

Freelance bijdragenSven van BarenGerard van Buiten

Laura DijkhuizenDenise GroenewegRobert HagenRené KwantFrans MeeuwsenElla SchunselaarIris StalTamara StuijAmy WortelClaire Vredenbregt

VormgevingLotte Scholten

CartoonistQuincy Holzapfel

Aan dit nummer werkten verder meeDe geïnterviewden en foto-grafen

Adverteren voor de UBVWobke van der [email protected]

| COLOFON |

2 Inhoud – Colofon3 Redactioneel – Groeten van de buren4 Bestuurscolumn - Departementsberichten5 Stichting Trésor6 Botanische Tuinen Utrecht7 Op je gezondheid8 Geschiedenis van de biologie9 Opmerkelijk organisme10 Advident11 Scriptie in beeld12-13 Interview 14 Toekomst van de biologie15 Ambassadeur van de biologie 16 Uit in Utrecht17 Eerstejaarscolumn - Strip

18 UBV Bestuurscolumn - Mededelingen19 UBV Aankondiging activiteit20 UBV Activiteit21 UBV Activiteit22 UBV Aankondiging activiteit - Recept van de maand23 UBV Fotopagina24 UBV Foto van de maand – Agenda

Inhoud

UBV

| 2

Trésor op de UIT p. 10

Het eerste biologieblad! p.14

Het belang van tandenpoetsen p.7

Lente in de BoTU p. 6

Knuffelbeertjes? p.9

Page 3: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

‘Mijnheer, heeft u nu een paar minuten tijd voor mij? Sorry dat ik zo kom binnen stormen, maar het is urgent. Ik heb namelijk een vraag. Waar heb ik allemaal recht op nu ik hier onderwijs volg?’ Ik kwam niet veel verder met mijn antwoord dan een verbaasde en vragende blik. Hij ratelde verder dat hij zijn collegegeld op tijd

betaald had en daardoor recht had op zaken en dat hij dus wilde weten waarop hij recht had. Dit omdat hij het idee had dat zaken waarop hij recht had hem ontnomen werden. Zijn snor was fantastisch, met van die opkrullende punten.

Ik had ondertussen mijn verstand weer teruggevonden en antwoordde: ‘Nou, je hebt bijvoorbeeld recht op een gesprek met mij. Overigens, mijn naam is Frans en ik ben studentendecaan. Jij bent?’ Het eerste deel van mijn antwoord was niet helemaal wat hij bedoelde en hij ratelde verder. Hij was onheus bejegend door meerdere docenten. En niet alleen door docenten, ook de mensen van de administratie en zelfs ook door medestudenten.

Hier was duidelijk iets mis met deze jongen. Mijn opmerking dat als je ergens studeert, er naast rechten ook nog plichten zijn, begreep hij totaal niet. Hij had zich vastgebeten in zijn gedachte dat hij er achter moest komen wat zijn rechten waren. Eventuele andere invalshoeken had hij niet.

Gedurende het gesprek dat ik met hem had, viel het me op dat hij heel veel feitenkennis had, onder andere over wet- en regelgeving. Het gesprek liep niet goed: hij en ik zaten duidelijk op andere golflengtes. Uiteindelijk vertelde hij dat hij een persoonlijkheidsstoornis had: Asperger, een vorm van autisme.

De hierboven als voorbeeld beschreven student is er één uit velen die het lastig hebben in de huidige snelle en complexe maatschappij met evenzo snelle en complexe onderwijsorganisatie. Om succesvol te kunnen zijn, moet je een aardige dosis intellectuele eigenschappen hebben en moeten daarnaast je sociale vaardigheden op orde zijn. Veel studenten die ik zie, vliegen met name op dat laatste punt de bocht uit. Als lonesome cowboy (of cowgirl) studeren kan niet meer. Iedere student heeft contacten nodig om de weg te vinden naar succes.

Toen ik studeerde, had je nog van die vreemde vogels rondlopen die bijvoorbeeld al elfdejaars waren en nog steeds hun propedeuse niet hadden. Zo had je er ook één die altijd zelfgebreide truien droeg en een andere jongen droeg alleen maar paarse kleding. Ze waren er iedere dag, maar echt kennen deed niemand ze. Toch waren ze gelukkig, denk ik.

Ik vind het jammer dat er voor deze kleurrijke studenten eigenlijk geen plek meer is in het onderwijs. Alles zit vast getimmerd in regels, deadlines en procedures. Lukt het niet om binnen de lijntjes te kleuren, dan volgt een exit. Zo is het bindend studieadvies aan het einde van eerste jaar een eis.

Ik ga zijn snor missen.

Frans Meeuwsen, oud-studieadviseur

| REDACTIONEEL |

| 3

De maand mei is voor mij als hoofdredactrice een speciale maand. Het is nu namelijk twee jaar geleden dat ik het hoofdredacteurschap van de bioSCOPE op mij nam. Ik kan mij nog herinneren hoe spannend ik dat vond. Een hele redactie leiden en eindverantwoordelijkheid hebben over de invulling, vormgeving, drukking én verspreiding! Binnen dit traject

heb ik regelmatig voor uitdagingen gestaan, zowel hele kleine als best wel grote. Nu we twee jaar verder zijn, kan ik gelukkig zeggen dat ik de vaardigheden goed onder de knie heb. Het is mij zelfs al een paar keer gelukt om in één keer de postetiketten juist uit de printer te laten komen.

Uit nostalgie heb ik het meinummer van twee jaar terug opgezocht en ben ik er eens doorheen gaan bladeren. Wat is de bioSCOPE sinds die tijd veranderd! Toen was het formaat nog groter, was nog niet alles in kleur en zag de overige opmaak er ook net iets anders uit. Ook de samenstelling van de redactie is de afgelopen twee jaar best veranderd. Hoewel het aantal precies gelijk is gebleven, hebben we van een hoop afscheid genomen en een hoop mogen verwelkomen. Eigenlijk zijn er maar twee redactieleden al die tijd nog gebleven zijn. Wat een toppers!

De redactie heeft deze maand natuurlijk ook weer hard zijn best gedaan. Zo is Han Wösten geïnterviewd over de tentoonstelling Fungal Futures (pagina 12-13) en zijn er weer twee studenten gevraagd om wat te vertellen over hun scriptie (pagina 11). Ook hebben we weer een opmerkelijk organisme uitgezocht (pagina 9), wordt er verteld over de moeder der paleontologen (pagina 8) en laten we een nieuwe mogelijke oplossing zien voor het ontbossingprobleem (pagina 14).

Ik kijk met een goed gevoel terug naar de ontwikkeling die ons mooie blad de afgelopen twee jaar heeft ondergaan. Met dit gevoel kijk ik ook vooruit, want ook het komende jaar zal ik hard mijn best doen om iedere maand de Utrechtse biologen wat moois te laten lezen! Ik zou zeggen: geniet ook deze maand weer van een nieuwe editie van de bioSCOPE.

Lees ze!

Judith Korhorn, hoofdredactrice

Twee jaar terug De snor

| G R O E T E N VA N D E B U R E N |

Page 4: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

In het land van vier seizoenen levert het voorjaar altijd weer bijzondere gevoelens op. De lente wordt immers geassocieerd met vruchtbaarheid en voedselproductie. Met de paashaas en z’n eieren, de jonge loten en het zaaien van éénjarige voedselgewassen, geven een gevoel van excitement!

Het voorjaar is ook altijd weer de periode van de begroting voor het volgend jaar. Het geld dat beschikbaar is, is veel te weinig om al onze ambities te kunnen realiseren. Je vraagt meer, maar je krijgt minder! Waar gaan we de accenten op leggen, hoe maken we de keuzes, wat houden we in stand en wat niet? Grijze haren krijg je ervan in deze jaarlijks terugkerende cyclus.

Wat ook jaarlijks terugkomt zijn de studentenenquêtes. Ooit begonnen om studies en organisaties te vergelijken als input voor studie- en locatiekeuze. Inmiddels uitgegroeid tot een hoogdravend bestuurlijk agendapunt. Jaarlijks worden aan de uitkomsten veel vergaderuren besteed. Rapportages, actieplannen en beleidsplannen worden opgesteld en de doelen en de uitvoering moeten worden bewaakt. Ik vermoed dat als je berekent wat dat kost, je voor dat geld makkelijk een paar extra cursussen zou kunnen organiseren.

Ook de ODC, raden en studenten besteden hier veel tijd aan. Gelukkig hebben wij zulke goede en uitmuntende studenten dat zij zich elk jaar weer vol goede moed aan dit proces wijden. Als dat ook nog vijf kratten bier oplevert van onze vicedecaan, dan ben je wel een heel goede bestuursstudent. Dat nu 38,5% van onze studentenpopulatie de NSE heeft ingevuld, verdient dan ook zeker het woord: chapeau!

| 4

| B E S T U U R S C O L U M N |

Grijze haren!

| D E PA R T E M E N T S B E R I C H T E N |

Programmavoorstel Anna Akhmanova gehonoreerdEen programmavoorstel van Anna Akhmanova en collega’s uit Engeland, Singapore en Canada is gehonoreerd met een toekenning van 1,35 miljoen dollar uit het Human Fronteer Science Program. Er waren 672 aanmeldingen en er zijn er 25 toegekend. Het HFSP is een internationaal programma voor onderzoeksupport. Het focust op de onderzoeken die te maken hebben met complexe mechanismen van levende organismen. Ze sponsoren alle levels van de biologie, van biomolecules tot interactie tussen organismen.

Met al deze inspanningen en jaarlijkse verbeterpunten, zou je toch verwachten dat alles top of the bill is geregeld. Niets is minder waar. Elk jaar scoren de rubrieken informatievoorziening, faciliteiten en stages relatief laag en daardoor wordt de waardering van de totale opleiding gemiddeld. Hoe dat mogelijk is, blijft een raadsel. Of zou dat komen doordat bijvoorbeeld in de Nederlandstalige versie van Bupdated 38,5% deelname wordt genoemd en in de Engelstalige versie 38,8%? Zijn we zo kritisch geworden dat dit soort incongruenties in de informatievoorziening heel zwaar worden aangerekend? In een samenleving waar geen risico’s meer mogen voorkomen en waar elke onnauwkeurigheid onder een vergrootglas wordt gelegd, zou dat best eens zo kunnen zijn.

Ik ben geen filosoof, psycholoog of socioloog, maar het prettige van grijze haren is dat je al een poosje meedraait. Meten is weten, en dat geeft het belang van enquêtes aan. Maar ervaring is zien en registreren, en dus ook weten. Het blijft bijzonder dat die twee ‘wetens’ niet altijd bij elkaar komen. Ook daar krijg je weer grijze haren van.

Misschien geeft de oplossing van onze collega’s aan de UvA de juiste incentive voor een hoge waardering van de opleiding:

Vanaf 16 januari ontvang je per e-mail een uitnodiging van Stichting Studiekeuze 123 om mee te doen aan de NSE. Onder de deelnemers worden vier keer een halfjaar collegegeld, zes Apple Watches en 209 Bol.com-bonnen (t.w.v. €25,-) verloot. Hoe meer studenten meedoen, hoe vollediger het beeld van de waardering van studenten over de UvA.

René Kwant, Bestuur Biologie

Regelmatig schrijven Utrechtse biologen buiten de redactie ook artikels voor de bioSCOPE, waarin ze hun biologische ervaringen delen die ze binnen of buiten hun studie hebben opgedaan. Deze gastschrijvers zijn altijd een aanwinst geweest voor het departementsblad! Lijkt het jou ook leuk om iets te schrijven voor de bioSCOPE? Dat kan altijd!In verschillende rubrieken krijgen gastschrijvers de kans om hun ervaringen te delen. De vier mogelijke rubrieken zijn:

• Biologische bestemming• Minor onder de loep• Stage in het buitenland• Studeren in het buitenland

Heb je vragen over deze rubrieken of lijkt het je al leuk om wat voor de bioSCOPE te schrijven? Laat het ons weten! Mail naar [email protected] of schiet iemand van de redactie aan.

Gastschrijvers gezocht!

| O P R O E P |

Page 5: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| S T I C H T I N G T R É S O R |

Nieuwe ambassadeurs!Na een jaar waarin Bas Heukels, Stijn van den Bergh en Anoek van den Bosch veel hebben bereikt voor Stichting Trésor, is het tijd om het stokje door te geven. In hun jaar hebben zij onder andere het studentdonateurschap de wereld in gebracht, iets waar wij mee verder gaan. Sinds enkele weken zijn wij de nieuwe ambassadeurs van Stichting Trésor. Wij hopen dat wij in ons ambassadeursjaar niet alleen de Utrechtse biologen, maar ook andere biologen in Nederland kunnen bereiken. Als dit eenmaal bereikt is, willen wij onze ambities uitbreiden naar studenten buiten biologie. Dit willen wij doen door bijvoorbeeld langs te gaan bij andere biologie studieverenigingen en de stichting daar te promoten. Ook hebben wij voor dit jaar als plan een lezing te geven om jullie onder te dompelen tussen de mangrove-wortels van Trésor. Mochten jullie nog vragen of ideeën hebben, mail ons dan op [email protected] of spreek ons aan! Weten jullie nog niet wie wij zijn? Dan stellen wij ons nu aan jullie voor.

EllaMijn naam is Ella Schunselaar en ik ben (alweer) eerstejaars biologiestudent. Ondanks een kleine omweg in mijn studiepad, blijkt biologie toch de juiste keuze te zijn. Gezien de voorliefde voor biologie en het feit dat de natuur in de familie zit, is dit dan ook geen verrassing. Ik kijk er erg naar uit om mensen bewuster te maken van de gevaren voor het regenwoud, maar ook in te laten zien hoe mooi en divers het is. We hopen er een gezellig jaar van te maken als de nieuwe ambassadeurs van Stichting Trésor en veel leuke activiteiten te organiseren om iedereen erbij te betrekken!

RobertIk ben Robert Hagen en ik ben tweedejaars biologiestudent. Van kinds af aan liep ik al trots met mijn schepnetje in sloten te roeren, op zoek naar allemaal beestjes (vooral kikkers!). Ik had niets met films van Disney, maar ik moest en zou natuurdocumentaires kijken. Toen er de kans was dat ik me kon inzetten voor een regenwoud via mijn studie, waren mijn oortjes gelijkt gespitst! Nu ben ik samen met mijn twee Janes als een Tarzan door de ficussen van Trésor aan het zwieren. Als je meer te weten wil komen over deze prachtige stichting, aarzel niet om me aan te spreken. Ik heb zin om er een leuk jaar van te maken! AmyHoi! Mijn naam is Amy Wortel en ik heb heel veel zin om me het aankomende jaar in te zetten voor Stichting Trésor. Ik ben tweedejaars student en nu ik me steeds meer begin te focussen op het ecologische studiepad, vond ik dit een hele leuke uitdaging om mijn geleerde kennis in de praktijk toe te passen. In tegenstelling tot Robert, keek ik wel heel veel Disney films en mijn favorieten zijn Tarzan en Jungle Book. Ik denk dat vanaf toen mijn levensdoel is vastgelegd: het prachtige regenwoud beschermen. Ambassadeur van Stichting Trésor zijn is daarvoor een hele goede eerste stap.

Ik hoop veel mensen dit jaar enthousiast te maken over de stichting, zodat nog vele mensen van de diversiteit van dit unieke stukje gebied kunnen leren én genieten!

Like onze facebook pagina (Stichting Trésor) om op de hoogte te blijven van activiteiten van ons en nieuws vanuit de stichting!

Om jullie geheugen even op te frissen: Trésor is een stichting die 3950 hectare tropisch regenwoud in Frans-Guyana beschermt. De drie doelen van de stichting zijn:

• bescherming van de biodiversiteit en ecosystemen;

• mogelijkheden bieden tot wetenschappelijk onderzoek;

• het verzorgen van educatie over botanische en milieuaspecten van het gebied.

| 5

Page 6: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| B O TA N I S C H E T U I N E N U T R E C H T |

| 6

Voorjaar in de rotstuindoor Gerard van Buiten, hortulanus

In de rotstuin is het in het voorjaar feest. Veel alpiene planten die van nature maar een heel kort groeiseizoen hebben, doen bij ons hun ding in het voorjaar. Op de turfterrassen staan voornamelijk bosplanten, wat ook al vroegbloeiers zijn. Een leuke groep om eens uit te lichten, is de familie pinksterbloem.

De gewone pinksterbloem (Cardamine pratensis) komt algemeen in Nederland voor. De soort kan eind april vochtige weilanden en grasbermen volledig lila kleuren. Vroeger, toen de hooilanden niet bemest en ’s winters vaak natter waren dan nu, was dat veel algemener. Tegenwoordig moet je zoeken naar zulke weiden.

In de hooilanden van vroeger werd pas in juni voor het eerst gemaaid, waardoor de planten zich prima konden uitzaaien. Als daarna de rest van het seizoen het gras kort werd gehouden door begrazing, kon de pinksterbloem zich snel uitbreiden, doordat de concurrerende grassen dan niet al het licht wegnamen van de rozetbladeren. De liggende deelblaadjes wortelen gemakkelijk in natte grond, zodat de plant zich ook vegetatief snel kan vermeerderen.

Het is voor mij overigens altijd een raadsel gebleven waarom ze ooit pinksterbloemen zijn genoemd: ze bloeien meestal een maand eerder, met Pasen. Alleen dit voorjaar lijkt het aardig goed te komen.

Er zijn veel meer soorten in de familie, waarvan we op de turfterrassen een leuke verzameling bij elkaar hebben. Deze soorten gedijen allemaal op vochtige, voedselrijke grond in de (half)schaduw. In tegenstelling tot de gewone pinksterbloem houden ze niet van natte voeten. Het zijn bosplanten die van een goed doorlatende bodem houden, maar die in het vroege voorjaar voldoende vocht krijgen. Dit komt doordat de bomen dan nog niet in het blad staan. Ze bloeien vroeg, terwijl de meeste soorten later in de zomer in rust gaan en onder de grond verdwijnen.

Iets over de grens in België, Duitsland en de Ardennen vinden we Cardamine bulbifera, die ook wel bolletjeskers genoemd wordt. Die naam dankt ze aan de zwarte broedbolletjes in de bladoksels van de plant. Aan de achterzijde van de rotstuin vind je deze soort in de wildere beplanting langs de fortgracht.

Verder weg, in de Alpen en de Pyreneeën, groeit Cardamine pentaphyllos. Deze planten met grote trossen paars-roze bloemen beginnen nu te bloeien en gaan daar mee door tot in juni. Het jong uitlopende blad is vaak purperachtig van kleur, terwijl de roze bloemen zich dan al openen: een mooi contrast.

Cardamine heptaphylla is inheems in Frankrijk, Zwitserland en Duitsland. De stevige stengels met grote trossen witte bloemen worden tot 60 centimeter hoog. Het fraaie, zevendelige blad (inderdaad, met dit geslacht kun je aardig

in het Grieks leren tellen) is frisgroen. De bloei valt wat later dan bij de andere soorten, namelijk in mei en juni.

Cardamine trifolia is een heerlijk wintergroen bodembedekkertje met aan de onderzijde vaak purper gekleurd blad en zuiver witte bloemetjes.

Uit Oostenrijk, Slovenië en Hongarije komt Cardamine waldsteinii, een compacte plant die in april en mei rijk bloeit met grote, zuiver witte bloemen met fraai contrasterende paarse helmhokjes.

Cardamine kitaibelii is een prachtige soort uit de zuidoostelijke Alpen, Karpaten, Macedonië en Italië. Deze bloeit met crèmegele hangende bloemen in het voorjaar.

Uit Oost-Europa komen Cardamine quinquefolia en Cardamine glanduligera voor: leuke soorten die snel grote oppervlaktes kunnen koloniseren. De planten worden ongeveer 30 centimeter hoog en gaan wekenlang bedekt onder wolken lila bloemen.

Uit de Kaukasus komt Cardamine raphanifolia, die prima bruikbaar is als oever- en moerasplant, waarbij de liggende stengels vanaf de kant een stuk het water in groeien. De plant blijft in tegenstelling tot de meeste andere soorten ook na de bloei aanwezig. De lila ‘pinksterbloemen’ zijn een stuk groter dan van onze inheemse soort. Cardamine macrophylla is een forse plant uit China met fraaie paarse bloemen. Op een vochtige, humusrijke grond wordt ze gemakkelijk 60 centimeter hoog.

En wat ik nou het leukste vind aan deze pinksterbloemen: de meeste bloeien ook echt met Pinksteren!

Cardamine pratensis volop in bloei. Foto: Gerard van Buiten

Page 7: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

Iedereen van ons zal het van kleins af aan hebben meegekregen: twee keer per dag twee minuten je tanden poetsen is een must! Hiernaast ging je altijd twee keer per jaar naar de tandarts voor controle en zelfs nu gaan de meeste studenten minstens één keer per jaar even langs. Waarom is dit eigenlijk?

Tanden poetsen of stervenEen goede mondgezondheid is van groot belang, aangezien het gebit (met name het tandvlees) een erg kwetsbare regio is. Het tandvlees is continu in aanraking met bacteriën en de eerste tekenen van de eerste fase van tandvleesontsteking zijn dan ook binnen een periode van 48 uur niet poetsen al zichtbaar. Aansluitend is het verlies van tanden onomkeerbaar en refererend aan een vroeger probleem: vroeger was het verliezen van tanden je doodsvonnis. Tandimplantaten bestonden niet en de doodsoorzaak voor velen was dan ook het verliezen van het gebit, waarop een periode van ondervoeding volgde. Het verlies van het gebit is voor veel andere diersoorten nog steeds doodsoorzaak nummer één. Neem bijvoorbeeld de Afrikaanse Savanne-olifant. Na zes keer van gebit gewisseld te hebben, verdwijnt de laatste set kiezen. Daarna kan de olifant slechts zacht tot geen voedsel eten. Binnen afzienbare tijd zal de olifant dan ook aan ondervoeding sterven.

Goed, terug naar de mens. Het hierboven staande is in ieder geval de reden dat goede zorg voor het gebit al van oudsher ontzettend belangrijk is. Hiernaast moet ook de esthetiek niet vergeten worden: een gezond en mooi gebit getuigt van het goed kunnen zorgen voor zichzelf. Iemand wiens tanden uit de mond vallen, zal minder snel tot partner gekozen worden. Seksuele selectie speelt dus ook een rol. Naast deze twee factoren stapelt het bewijs zich op voor een nieuwe reden om goed je tanden te poetsen: de link tussen mondgezondheid en gehele gezondheid.

Link mondgezondheid en systemische ziektesTen eerste een korte introductie wat betreft het gebit. Er wordt geschat dat 60% van de Nederlandse bevolking leidt aan gingivitis of parodontitis. In de figuur is duidelijk te zien wat de verschillen zijn tussen een gezond gebit en iemand die lijdt aan gingivitis of parodontitis. Samengevat is gingivitis de onschuldige voorloper van parodontitis en wordt veroorzaakt door tandplak: een laagje bacteriën op je tand of tandvlees. Bij gingivitis is het tandvlees opgezwollen, bloedt het snel en is het pijnlijk, maar de gevolgen hiervan zijn slechts tijdelijk en omkeerbaar. Als er niks aan gingivitis gedaan wordt en de laag bacteriën vermindert niet, gaat gingivitis over in parodontitis. Als immuunreactie op de laag bacteriën wordt tandvlees en zelfs tandbot afgebroken door lichaamseigen factoren. Parodontitis is hiernaast gelinkt aan gezondheid in het algemeen, en vooral met een verhoogd risico op een hele lijst aan systemische ziektes. Hoe zit dit precies?

| 7

Het belang van tanden poetsendoor Sacha Spelier

| O P J E G E Z O N D H E I D |

De link tussen mondgezondheid en het verhoogde risico op systemische ziektes wordt de oraal-systemische link genoemd. Dat veel systemische ziektes, bijvoorbeeld diabetes, zorgen voor een slechtere conditie van het tandvlees en dus van het gebit, was al langer bekend. Maar dat de link ook de andere kant opwerkt, dat is iets waar vandaag de dag steeds meer bewijs voor komt. Samenvattend is de oorzaak hiervoor als volgt: als gevolg van paradontitis komt de immuunrespons op gang. Hier komen onstekingseiwitten bij vrij en deze ontstekingseiwitten én de bacteriën die gingivitis/paradontitis veroorzaken kunnen perfect door het tandvlees de bloedcirculatie binnendringen. Hier kunnen ze vervolgens invloed uitoefenen. Voorbeelden van ziektes waar een directe relatie gevonden is tussen een lichaamseigen biomarker geproduceerd bij gingivitis/paradonditis en een verhoogd risico op systemische ziektes, zijn diabetes en ontstekingen van het hartvlies. Naast dit directe verband speelt de sterkte van het immuunsysteem een rol: als iemand aan heftige paradontitis lijdt, kost dit het immuunsysteem veel energie en is de kans dat iemand een simpele verkoudheid vat significant hoger.

De geneeskunde van de toekomst: preventie!Zoals gezegd: bewijs voor het belang van een goede mondgezondheid stapelt zich op. Vaak wordt gezegd dat preventie de geneeskunde van de toekomt is, iets wat perfect aansluit bij dit onderwerp. Goed je tanden poetsen en daarmee je gehele gezondheid verbeteren en de kans op ziektes verminderen? Het lijkt mij de moeite waard om braaf vijf minuutjes per dag de tijd te nemen om je tanden te poetsen!

Referenties:

• http://www.iucnredlist.org/details/12392/0 • Kuo, L.-C., Polson, A. M., & Kang, T. (2008). Associations

between periodontal diseases and systemic diseases: a review of the inter-relationships and interactions with diabetes, respira-tory diseases, cardiovascular diseases and osteoporosis. Public Health, 122(4), 417–433.

• Figuur : http://nl.dreamstime.com/

Page 8: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 8

Soms ben je gewoon net in de verkeerde tijd of plek geboren. Als je fantasische dingen doet maar niet van het juiste geslacht, geloof, nationaliteit, rang of stand bent, kan je lastiger een naam voor jezelf maken. Zo ook Mary Anning, met recht ‘de moeder der paleontologie’ genoemd. Ze had ongeveer alles wat maar mogelijk was tegen, maar bracht een aardverschuiving in de biologie en geologie teweeg.

Mary Anning was de dochter van een meubelmaker in Lyme Regis, in Zuid-West Engeland, geboren in 1799. Het was een lastige tijd voor arme Engelsen: door de Franse revolutie en de daarop volgende Napoleontische oorlogen was er een voedseltekort en de prijzen stegen de pan uit. Ook waren de Annings geen lid van de Anglicaanse Kerk, wat discriminatie opleverde. Gelukkig kon vader Anning wat bijverdienen door wat hij ‘curiosa’ noemde te verkopen. Dit waren steentjes met namen als ‘slangenstenen’ en ‘duivelsvingers’, gevonden in de kliffen aan het strand. Dit waren fossielen, want Lyme Regis heeft kliffen van schalie en kalksteen uit het Trias, Jura, en Krijt. Omdat het voor de Engelse elite gevaarlijk was naar het buitenland te reizen vanwege de oorlogen, kwamen ze graag in het zonnige badstadje Lyme Regis, waar ze deze ‘curiosa’ kochten van mensen zoals de Annings. Vader Anning instrueerde zijn dochter Mary en zoon Joseph hoe ze ze moesten vinden.

Het was geen ongevaarlijke bezigheid. De vader viel van een klif en overleed toen Mary elf was aan verwondingen en een longontsteking. Zijn gezin was achtergelaten met diepe schulden en geen goede bron van inkomen, dus ze gingen allemaal curiosa jagen. Moeder overleed ook en Joseph werd meubelstoffeerder, maar Mary runde de familiewinkel en verzamelde elke dag fossielen met haar hondje, Tray. Eén van hun belangrijkste afnemers was luitenant-kolonel Joseph Birch, eerst omdat hij medelijden had met de arme familie, maar al snel omdat er fantastische vondsten bijzaten, zoals ichtyosauri. Hij stuurde ze door naar wetenschappers in Londen, waar ze ook geveild werden. Hierdoor had Mary in één klap veel minder geldzorgen. Mary kon een glazen ruit, een luxe, betalen voor ‘Anning’s Fossil Depot’ en ze werd steeds beroemder. Er kwamen wetenschappers langs en zelfs de koning van Saksen, wiens metgezel schreef: ‘Er ligt hier een perfecte Ichtyosaurus, en vijftien pond lijkt me toch wat bescheiden voor iets wat een topstuk in elk

museum zou zijn’. Ze vond de eerste Plesiosaurus ter wereld, een pterosaurus, en veel nieuwe ichtyosauri en fossiele vissen.

De fossielen waren zo belangrijk omdat ze als bewijs werden gebruikt door de wetenschappelijke gemeenschap om te laten zien dat soorten uitstierven. Dit was een vrij nieuw concept: de meeste mensen geloofden dat alles door God geschapen was en er dus geen soorten uitstierven (of nieuwe erbij kwamen). Als je een soort niet meer zag, dan zat hij vast op een plek op Aarde die we niet kennen, zo was de gedachte. Dankzij Anning’s fossielen werd er een suggestie gedaan dat er een ‘Tijdperk der Reptielen’ was geweest, toen grote reptielen de dienst uitmaakten. Met sprongen kwam de nieuwe wetenschap ‘paleontologie’ op gang.

Maar Mary was vrouw en ook nog eens arm, dus ze was een buitenbeentje in de 19e-eeuwse wetenschap. De nieuwe Geological Society of London, die veel van haar vondsten en beschrijvingen gebruikten, lieten geen vrouwen als lid toe, en zelfs niet te gast bij vergaderingen. De rijke, gentlemen geologen die haar vondsten beschreven en publiceerden, noemden haar vaak niet eens bij naam, terwijl zij veel meer wist over de fossielen dan zij en ze het zonder haar nooit hadden kunnen publiceren. Ze werd hier vrij bitter door, ze voelde zich misbruikt. Desondanks onderhield ze goede contacten met veel wetenschappers en beantwoordde netjes de vragen die ze kreeg over hoe ze nu toch weer een fossiel moesten beschrijven, of hoe de kliffen van Lyme Regis ontstaan zouden kunnen zijn.

Langzaam maar zeker zorgde haar harde werk en kennis voor respect vanuit de Geological Society: ze kwam in financiële problemen, en een vriend die ze had gemaakt tijdens het fossielen zoeken vroeg of ze haar geen uitkering konden geven om haar uit de brand te helpen. Mary Anning stierf op 47-jarige leeftijd aan borstkanker, en er verscheen een necrologie in hun kwartaalblad, de eerste voor een vrouw. Ze werd begraven naast een klein kerkje op de kalksteenkliffen, waar ze haar hele leven haar naam had

| G E S C H I E D E N I S VA N D E B I O LO G I E |

Mary Anningdoor Michiel de Groot

Brief en tekening van Anning waar ze haar vondst, de Plesiosaurus.

Da’s een hond, Mary, geen fossiel. Tjongejonge.

Page 9: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 9

Knuffelbeertje?!door Iris van Meijl

De Australische koala wordt vaak gezien als een klein knuffelbaar diertje, maar is dit totaal niet zo. Althans, niet de variant die leeft in het wild. Hij knuffelt eigenlijk alleen met bomen en doet dit om te overleven in extreme hitte. Dit is niet het enige bijzondere aan de koala: hij eet ook giftig voedsel en hij heeft vingerafdrukken. Genoeg reden om hem te beschouwen als opmerkelijk organisme.

Koala’s zijn vooral in hun paringsgedrag zeer agressief: zo bijten en krabben ze hun partner tijdens de paring. Wanneer een vrouwtje niet instemt met de paring, wordt dit gedrag nog een tikkeltje erger. Gelukkig zijn vrouwtjes voor hun jongen toleranter. Bij de geboorte heeft het baby’tje slechts de grootte van een boon en is het nog doof, blind en kaal. De warme veilige buidel van de moeder met toegang tot melk is van essentieel belang om verder te groeien. De reis van de buik naar de buidel toe is daarom voor het pasgeboren ‘boontje’ letterlijk een kwestie van leven of dood. Wanneer het de buidel niet bereikt, zal het niet overleven. Zes maanden later kruipt het jong uit de buidel en verplaatst het zich naar de rug van de moeder, om daar voor nog eens een periode van zes maanden met haar mee te liften. Na deze twaalf maanden is het jong zelfstandig.

Hoewel koala’s niet graag knuffelen met soortgenoten, knuffelen ze in extreme hitte met bomen om te overleven. Hoe hoger de temperaturen, hoe dichter de koala tegen de boom aankruipt. Deze omhelzing werd eerst gezien als een manier van relaxen, maar blijkt voor de dieren een ontzettend belangrijke manier van warmteregulatie, dus een bijzondere overlevingsstrategie te zijn. De temperatuur kan soms wel negen graden koeler zijn dan de lichaamstemperatuur van de koala. Door deze manier van verkoeling hebben ze minder water nodig. Ze raken hierdoor minder snel oververhit en verkleinen zo dus ook hun kans op uitdroging.

Water drinken doet een koala nauwelijks. De eucalyptusbladeren die hij eet voorzien hem van vocht. De koala is een lastige eter in de keuze van bomen en eet slechts de bladeren van een aantal eucalyptussoorten. Deze bladeren zijn eigenlijk zeer giftig, door de aanwezigheid van blauwzuur. Blauwzuur heeft verstoring van ATP-productie in de mitochondriën tot gevolg, waardoor zuurstofopname in organen verlaagd wordt. Koala’s hebben hier echter niet zo veel last van, doordat ze hulp krijgen van bacteriën bij afbraak van het toxine. Daarnaast selecteren ze met behulp van hun

| O P M E R K E L I J K O R G A N I S M E |

uiterst goede reuk specifiek op oude bladeren, omdat deze een lagere concentratie blauwzuur bevatten. Deze oudere bladeren zijn helaas moeilijk verteerbaar, wat er voor zorgt dat ze langzaam eten. Ze besteden hier zo’n vier uur per dag aan. Ook hebben ze een laag metabolisme en slapen ze veel om hun verteringstelsel de tijd te geven de bladeren goed te verteren. Indirect is het ook handig dat ze zoveel slapen, omdat ze tijdens hun slaap weinig energie gebruiken. De andere twintig uur vullen ze dan ook grotendeels met slapen, met uitzondering van de tijd van paring of het klimmen naar een andere boom. Verplaatsten naar een andere boom gebeurt langzaam en alleen wanneer het echt nodig is, bijvoorbeeld als ze de eetbare bladeren aan hun boom op hebben.

Opmerkelijk is ook de ontdekking van Australische onderzoekers in 1996. Koala’s hebben vingerafdrukken, minimaal afwijkend van die van de mens, hoogst waarschijnlijk een gevolg van convergente evolutie. Dieren als kangoeroes en wombats, dieren die relatief dicht bij de koala staan, hebben namelijk geen vingerafdrukken. Naast koala’s en de mens zijn chimpansees en gorilla’s de enige dieren die vingerafdrukken hebben. De gemeenschappelijke voorouder van de koala en de primaten leefde ongeveer 70 miljoen jaar geleden, waardoor de eigenschap waarschijnlijk apart ontstaan is. Het is daarom extra bijzonder dat de vingerafdrukken van koala’s zoveel op de onze lijken.

Lekker luieren in een boom met wel degelijk een reden, goede reuk om bladeren te selecteren die minder toxisch zijn en vingerafdrukken die weinig verschillen met die van mensen. De koala heeft een aantal eigenschappen die op het eerste zich niet zo veel voorstellen, maar biologisch gezien best wel bijzonder zijn. Wel meer dan gewoon een schattig diertje dus!

Referenties:

• Briscoe, N.J. et al. (2014). Tree-hugging koalas demonstrate a novel thermoregulatory mechanism for arboreal mammals. Biology letters, 10: 20140235

• http://www.livescience.com/27401-koalas-facts.html?li_source=LI&li_medium=most-popular, geraadpleegd op 17-04-2016

• http://www.australie.nl/australie/reisgids/flora-fauna-in-aus-tralie/fauna-van-australie/koala, geraadpleegd op 17-04-2016

• https://www.wnf.nl/dieren/dierenbieb-zoogdieren/koala.htm, geraadpleegd op 17-04-2016

Da’s een hond, Mary, geen fossiel. Tjongejonge.

Page 10: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 10

Biomimicry Design Jamdoor Denise Groeneweg, secretaris bij Advident

| A D V I D E N T |

Kan de natuur als leermeester dienen voor slimme mobiliteit? Dit is een vraag die twee designers, Marc Fontein en Tanja van der Laan, zichzelf al anderhalf jaar geleden voor het eerst stelden. Utrecht is een drukke stad met veel verschillende weggebruikers als fietsers, voetgangers en auto’s, maar ook trams en bussen. Vooral rond het nieuwe station Utrecht Vaartsche Rijn komen veel van deze weggebruikers bij elkaar, zeker wanneer de nieuwe tramlijn richting de Uithof hier aangelegd zal worden. Marc en Tanja hebben samen met Advident een groep studenten verzameld, die op 11 april een dag lang zijn gaan nadenken over de vraag: hoe gaat de natuur om met opstoppingen?

Tijdens deze dag hebben zeven biologiestudenten uit Utrecht en vier designstudenten uit Eindhoven gezocht naar voorbeelden van hoe de natuur omgaat met kruisende verkeersstromen, opslag, overstappen en doorstroom. Aan het begin van de dag zijn de studenten naar buiten gegaan om veldwerk te doen. Ze hebben het gebied rond station Utrecht Vaartsche Rijn bekeken en zich afgevraagd welke problemen zich hier voordoen. Voetgangers die op het fietspad lopen, fietsers die met een te grote groep voor het stoplicht staan te wachten en voetgangers die zich onveilig voelen in het verkeer zijn voorbeelden van observaties die gemaakt werden door de studenten. Naar aanleiding van deze observaties zijn de studenten in teams van twee biologen en één designer aan de slag gegaan met ieder een ander vraagstuk.

Het zoeken naar voorbeelden van hoe de natuur omgaat met dit soort problemen vond plaats in de jaarbeurs tijdens het

festival van de ruimte. Dit is een festival dat georganiseerd werd door de Gemeente Utrecht, waar ambtenaren zich konden mengen met de studententeams. Door in gesprek te gaan met de aanwezige ambtenaren liepen studenten vooral tegen de haalbaarheid van hun ideeën aan, waar niet elk team nog erg bewust mee bezig was. Gelukkig bleef er genoeg ruimte voor creativiteit en zijn er een aantal mooie ideeën ontstaan in de jaarbeurs! Zo is er bedacht dat de zwakke deelnemers aan het verkeer net als stokstaartjes op een hoog punt geplaatst moeten worden, zodat ze het overzicht kunnen bewaren. Een ander idee was geïnspireerd door de grijze notenkraker, die het formaat van zijn buidel aanpast aan de hoeveelheid zaden die hij op moet slaan. Hieruit kwam het idee om flexibele wegmarkering te gebruiken waardoor als fietsers met een grote groep voor het stoplicht staan te wachten, ze meer ruimte krijgen doordat ze op het wegdeel van andere weggebruikers opgeslagen kunnen worden. Om weggebruikers te verleiden een andere, veiligere route te nemen, werden de verleidingstechnieken van de orchidee ingezet.

De designs werden aan het eind van de dag in het stadskantoor gepresenteerd aan twee ambtenaren die een winnend design hebben gekozen. Dit was nog niet makkelijk, omdat er veel ideeën met potentie waren. Alle elf studenten worden daarom betrokken in het proces om deze ideeën verder uit te werken. Lijkt het jou ook leuk om mee te denken met Marc en Tanja over hoe de natuur als leermeester kan dienen voor slimme mobiliteit? Dan heb ik goed nieuws: op 31 mei organiseren we een nieuwe Biomimicry Design Jam! Meer informatie volgt, dus houd de nieuwsbrief van Advident goed in de gaten.

Page 11: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 11

| S C R I P T I E I N B E E L D |

Vroeg of laat krijgen alle studenten ermee te maken: het schrijven van een scriptie. In deze rubriek delen studenten hun ervaringen en/of vertellen ze iets over de resultaten van hun onderzoek. Op deze manier hopen we studenten, maar ook medewerkers en docenten, een beter beeld te geven over hoe de scriptie ingevuld kan worden.

Tamara Stuij Onderwerp: MicroRNA156, A master regulator of agronomical traits through conserved and novel functions in different plant species.

Afgelopen november tot en met januari heb ik mijn scriptie geschreven bij Marcel Proveniers van de onderzoeksgroep Molecular Plant Physiology. Tijdens mijn scriptie heb ik een literatuurstudie gedaan naar de functies van MiR156 en wat voor invloed deze functies hebben op de opbrengst van verschillende gewassen. Daarnaast heb ik een onderzoekstage gedaan waarbij ik een eigen onderzoekje heb uitgevoerd met Arabidopsis thaliana (de Zandraket). miR156 is een belangrijke component in het reguleren van de faseovergang (van juvenile naar adult) en bloeitijd in planten. Er is echter nog veel onduidelijkheid over hoe miR156 wordt gereguleerd in de plant. De hypothese die ik heb onderzocht stelt dat suiker hier een belangrijke rol in speelt. Ik keek of het toevoegen van suiker aan verschillende lijnen van Arabidopsis (overexpressoren en lijnen met minder miR156 dan het wildtype) effect had op de fase-overgang en bloeitijd. Daarnaast stonden de planten onder verschillende lichtcondities, wat weer invloed heeft op de fotosynthesecapaciteit en dus het suikergehalte in de plant. Het verschil in de faseovergang onder de verschillende condities en lijnen heb ik bekeken door te kijken naar fenotypische kenmerken, zoals het voorkomen van bladharen aan de onderkant van het blad. Hiernaast heb ik ook een Q-PCR experiment gedaan om te kijken naar het verschil in levels van miR156 onder de verschillende condities. Mijn scriptie begon met het laten kiemen van mijn planten en daarna laten groeien totdat ze waren gebloeid.

Aangezien mijn onderzoek eigenlijk over de gehele periode tijd in beslag nam, heb ik mijn literatuurstudie en stage tegelijkertijd gedaan, oftewel half/half over de hele periode. Ik deed eigenlijk bijna alles voor het eerst tijdens mijn stage, omdat ik in mijn bachelor niet echt moleculaire vakken heb gevolgd, dus ik heb superveel geleerd! Mijn planten verzorgen natuurlijk (ook op tweede kerstdag), maar daarnaast ook het inzetten van de Q-PCR en gelletjes maken voor gewone PCR. Ook leuk om voor een tijdje mee te draaien in een onderzoeksgroep en erachter te komen wat andere studenten/PhD’ers voor onderzoek doen.

Mátyás BittenbinderOnderwerp: Redefinition of Neusticurus rudis Boulenger, 1900 (Reptilia, Gymnopthalmidae) based on morphological and molecular data

Mijn naam is Mátyás Bittenbinder en ik ben gevraagd in het kort iets te vertellen over het onderwerp van mijn scriptie. Hiervoor hebben Joris van den Berg (tweedejaars masterstudent) en ik twee maanden onderzoek gedaan aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel (het Naturalis van België). Het project bestond uit het onderzoeken van Neusticurus, een bepaald genus van hagedissen die voorkomen in de ongerepte regenwouden in het Noordoosten van Zuid-Amerika. Momenteel zijn slechts vijf soorten Neusticurus beschreven, maar er heeft altijd veel onduidelijkheid gehangen rondom de beschrijving van (onder)soorten in dit genus. Gedurende de 20e eeuw hebben veel biologen reeds geprobeerd om meer duidelijkheid te scheppen in dit zeer variabele genus. Er werd namelijk gedacht dat er veel meer dan vijf soorten Neusticurus zijn. Helaas is hier lange tijd onvoldoende bewijs voor geweest.

Onze begeleider destijds was herpetoloog dr. Philippe Kok, een avonturier die met recht een hedendaagse ontdekkingsreiziger genoemd zou kunnen worden. Inmiddels heeft hij een behoorlijk aantal expedities naar de tropen op zijn naam staan. Gedurende deze expedities verzamelde hij honderden kikkers, padden, (worm)salamanders, hagedissen en slangen en nam deze mee terug naar België. Onder deze honderden specimen bevond zich ook een kleine zestigtal hagedissen, waar volgens hem één of meerdere nieuwe soorten tussen zou zitten.

Aan ons de taak om morfologische kenmerken te zoeken op basis waarvan we deze nieuwe soorten zouden kunnen onderscheiden. Naast genetisch en geografisch bewijs voor het bestaan van meerdere soorten, moet uiteraard geprobeerd worden om op basis van uiterlijk aan te kunnen tonen dat deze soorten van elkaar verschillen. Aan de hand van wetenschappelijke artikelen, boeken en determinatiesleutels hebben we ons wegwijs moeten maken in determinatie op basis van schubbenpatronen, vorm van de staart, kleur van de iris en ga zo maar door. Ons gedeelte van het onderzoek heeft in totaal meer dan twee maanden in beslag genomen en is nog steeds niet geheel afgerond. Op dit moment is Philippe nog steeds bezig met het proberen op te lossen van deze uiterst ingewikkelde puzzel. Zodra de laatste stukken in elkaar zijn gepast, zal de uitkomst van het onderzoek worden gepubliceerd en kunnen Joris en ik zeggen dat we mee hebben geholpen aan het ontdekken van een niet eerder beschreven soort. | 11

Page 12: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 12

Op 23 maart is de opening geweest van de tentoonstelling Fungal Futures. De tentoonstelling is opgezet door Han Wösten en Maurizio Montalti. In de tentoonstelling laat men zien hoe van schimmels verschillende producten en ontwerpen gemaakt kunnen worden, oftewel: de toekomst van de schimmels.

Hoe is het project Fungal Futures en de samenwerking ooit begonnen?

Een aantal jaar geleden kreeg ik een mail van Maurizio Montalti. Hij studeerde toen nog aan de Design Academy Eindhoven en wilde in zijn afstudeeropdracht met schimmels werken. Hierbij was zijn idee om doodkleden te impregneren met schimmels. Na een tijd zouden er dan paddenstoelen ontstaan op de plek waar de overledene begraven is. Maurizio werkte toen ook al met schimmels die plastic stoelen afbraken. Bij ons werden toen schimmels vooral gebruikt als fabriek. Het ging dus om het product; het mycelium gooiden we weg. Door met Maurizio te praten kwamen we op het idee om het mycelium ook te gaan gebruiken.

| I N T E R V I E W |

Fungal FuturesEen interview met Han Wöstendoor Wobke van der Velde en Brigit van Brenk

We zijn vervolgens een samenwerking aangegaan met Mediamatic en Officina Corpuscoli (het bedrijf van Maurizio). Ook hadden we ontwerpers opgeroepen om mee te doen met het project. Hiervan bleven er uiteindelijk vier over die het hele project hebben doorlopen. Eén van de eisen waar we aan moesten voldoen, was het houden van een tentoonstelling in Utrecht. Voor een locatie zijn we toen op het Universiteitsmuseum gekomen en dat is goed bevallen.

Ben je tevreden over de tentoonstelling?

Ja, het is eigenlijk uit de hand gelopen. Het was bedoeld als klein project, maar uiteindelijk is er veel tijd in gaan zitten. Dit heeft er echter wel voor gezorgd dat we zijn opgevallen in het binnen- en buitenland. Daarbij hebben we door deze belangstelling contacten met bedrijven gekregen, die zelf naar ons toe zijn gekomen.

Page 13: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 13

Bevalt de media-aandacht?

Ik vind het leuk om op verschillende plekken over deze toepassing van schimmels te praten. Mensen zijn oprecht geïnteresseerd en ik krijg dan ook veel uitnodigen. Op verschillende plekken in de media komt Fungal Futures terug. Zo is er een stuk in de NCR geplaatst en hebben we gesproken op NPO1 radio. Dat is erg leuk en ik probeer het ook zo veel mogelijk te doen.

Wat vond u ervan dat Jet Bussemaker bij de opening was?

Een persoon als Jet Bussemaker geeft iets extra’s aan de opening. We hebben erg geluk gehad dat Jet Bussemaker nog tijd voor ons had, aangezien de herdenking van de aanslagen op Brussel op dezelfde dag was. Daarom waardeer ik het nog meer dat ze langs is gekomen. Daarbij vind ik haar heel belangstellend en het was leuk om haar rond te leiden door te tentoonstelling.

Hoe stel je de toekomst van dit project nu voor?

Ten eerste hebben we een vervolgproject waarmee we gaan samenwerken met de Technische Universiteit Delft en de Design Academy Eindhoven. Het project concentreert

zich rond bloempotten als model voor andere producten, gemaakt met behulp van schimmels, en hun eigenschappen daarvan. Daarbij zullen er ook gebruikers zijn, die de producten uittesten.

Ten tweede willen we gaan kijken naar verschillende houtsoorten. Waarbij de grootste vraag is: welke optimale eigenschappen moet een schimmel hebben om door een bepaalde houtsoort te komen? Dus hoe worden bomen geïnfecteerd en hoe wordt het hout afgebroken? Dit is meer ons fundamentele onderzoek. Het leuke hieraan is dat we twee jaar geleden nooit hadden kunnen bedenken dat we dit zouden gaan onderzoeken en zo zie je maar hoe dynamisch onderzoek kan zijn.

Heb je zelf thuis dingen van schimmels staan?

Ik heb een schaal die ik altijd overal mee naar toe neem om te laten zien. Deze schaal is twee jaar oud en de oudste die we hebben. Daarbij zou ik, als ik nu genoeg geld zou hebben, de hele tentoonstelling opkopen om in mijn huis op te hangen en neer te zetten. Helaas heb ik dat niet. Wel zit ik er over na te denken één stuk te kopen. Welke dat wordt ga ik natuurlijk nog niet zeggen.

Page 14: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

De boskappingen: al vele jaren weten we dat het milieu erdoor wordt aangetast, het CO2-niveau erdoor stijgt, er meer overstromingen door komen en er woestijnvorming door plaatsvindt, maar de echte oplossing om het tegen te gaan hebben we niet. Naast de veelbesproken boskappingen hebben we ook de beroemde drones. Drones worden nu al ingezet voor toezicht, koeriersdiensten, metingen en reddingswerk. Gaan deze kleine vliegende apparaatjes ook onze redding zijn bij de boskap?

Nadenkend over wat ik hier precies neer ga zetten, weet ik in mijn achterhoofd dat er nu weer een aantal hectare bos is gekapt. Hoeveel precies, geen idee: uit de literatuur blijken verschillende antwoorden te komen. Moeten we het dan weten? Nee, want de enige conclusie die we eruit moeten halen is dat er te veel bos verdwijnt. Daarbij is de enige vraag die blijft liggen hoe we zo’n grootschalig probleem nu kunnen oplossen.

Lauren Fletcher kwam met een andere filosofie dan de afgelopen jaren. In plaats van proberen de maatschappij ervan te overtuigen om te stoppen met kappen, moeten we grootschalig nieuw bos gaan aanplanten. Hierbij vroeg hij zich constant af: ‘How do we reverse the damage that we have done?’ Met zijn bedrijf, BioCarbon Engineering, kwam hij op het idee om drones in te zetten.

De drones die ze ontwikkelden zijn in staat om gebieden te scannen en de mate van ontbossing in kaart te brengen. Vervolgens kunnen ze op een meter of twee tot drie boven de kale grond vliegen en schieten ze zaden in de grond. De ontkiemende zaden zitten in een voedselrijke gel in een capsule. Het geheel wordt ongeveer vijf centimeter de grond in geboord. Wanneer de capsule afgebroken wordt, komt het zaadje vrij.

| 16

Drone-gezaaide bomen de oplossing voor boskappingdoor Brigit van Brenk

T O E KO M S T VA N D E B I O LO G I E |

| 14

Flechter maakte duidelijk dat de methode niet beter is dan met de hand zaaien, maar wel een stuk sneller en goedkoper. Ongeveer 10 zaadjes per minuut zou de drone kunnen planten. Neem nu twee operators die elke meerdere drones bedienen: dan zouden er op een dag ongeveer 36.000 bomen per dag geplant kunnen worden. Daarbij kunnen de drones op plekken komen waar mensen te voet moeilijk kunnen komen.

De drone zelf heeft een tank gevuld met capsules met zaden. Daarnaast heeft hij een fles met perslucht bij zich waarmee hij de zaden in de grond kan schieten. Met een ongelofelijke precisie kan de drone de zaden de grond in schieten. Uiteindelijk is het dan alleen nog wachten tot de bomen groeien en een leeg gekapt gebied weer vol staat met leven.

Of dit de oplossing wordt van het vele boskappen, lijkt me voorbarig. Ik ben ervan overtuigd dat de drones kunnen helpen met het heropbouwen van de natuur. Ook al gaan we drones gebruiken om meer bomen te planten, zal de échte oplossing toch bij ons zelf liggen. Want waarom kappen we al die bomen eigenlijk? Hebben we al dat hout wel nodig? En zijn we niet al lang klaar om de houtindustrie te boycotten en zo het kappen te verminderen?

De drone heeft een tank met zaden (links) en een tank met perslucht (rechts), waarmee hij de zaden de grond in schiet – Claus Lunau

Op ongeveer 2 á 3 meter afstand schiet de drone een zaad in een cap-sule met voedingsstoffen de grond in.

Referenties:

• http://wibnet.nl/techniek/drones/drone-zaait-een-miljard-bomen, geraadpleegd op 10-4-2016

• http://www.dronewatch.nl/2015/04/06/startup-wil-een-mil-jard-bomen-per-jaar-planten-met-drones/, geraadpleegd op 10-4-2016

Page 15: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| A M B A S S A D E U R VA N D E B I O LO G I E |

Het behoud van zeegrasweidesdoor Laura Dijkhuizen

In de regel kwam het leven vanuit de zoute zee het land op. Maar zoals dat gaat met regels, worden die wel eens gebroken. Zeegras is een verzameling van vier grassenfamilies in de orde Alismatales die vanaf het land terug de zee in is gegaan. Het is één van de weinige hogere planten gevestigd in marine systemen en de enige bloeiende marine plant!

Zeegras komt wereldwijd voor en groeit typisch enkele meters onder de vloedlijn. Bovendien is het een echte ecosystem engineer: in tegenstelling tot macroalgen maakt het wortels en legt dus sediment vast. Door de verlaagde troebelheid van het water vangen de planten meer licht en verbeteren dus hun eigen leefomstandigheden. Hoe meer planten, hoe sterker het effect: een positieve feedback-loop. Zeegrasweides dragen bij aan kustbescherming door het vormen van een duinenlinie onder water. Bovendien vormen zulke weides een ideale habitat voor kleine aquatische fauna.

Over de positieve effecten van zeegrasecosystemen is weinig discussie. Toch verdwijnen ze in rap tempo over de hele wereld. Een voorbeeld is onze eigen Waddenzee: deze stond voor de bouw van de afsluitdijk vol zeegras. De moeilijkheid zit hem er in dat zodra zo’n weide weg is, het ecosysteem in een mum van tijd omslaat door de positieve feedback loop die wegvalt. Groene weides en helder water worden vervangen door woestijnachtige landschappen en troebel water met veel algen. Zo’n catastrophic ecosystem shift, dikwijls veroorzaakt door eutrofiëring van kustwateren, maakt de vestigingsomstandigheden voor nieuwe populaties zeegrassen zeer ongunstig. Restauratiepogingen van zeegrasweides zijn zelden succesvol.

| 15

Afgelopen maand is de nieuwe Ambassadeur van de Biologie bekendgemaakt. Laura Dijkhuizen zal komend jaar haar onderzoek uitvoeren en hiermee de Uni-versiteit Utrecht in de spotlight zetten. Hier een korte introductie over haar onderzoek en haar plannen als kersverse ambassadeur.

Als kersverse ambassadeur van de Biologie in Utrecht ga ik mij inzetten om beter te begrijpen hoe zeegrasecosystemen zich gedragen. Met die kennis kunnen we bijdragen aan het voorkomen van catastrophic shifts en aan restauratie van zeegrasweides. Ik ga een methode ontwikkelen om op locatie sedimentkernen met zeegras en al in een golfbak te onderzoeken. Het ambassadeurschap stelt mij nu in staat om die methode ook daadwerkelijk uit te voeren in Zweden én Spanje!

Om meer aandacht te vragen voor de schrijnende toestand van zeegrasecosystemen ga ik dit werk documenteren voor wetenschappelijke publicatie en vertalen in de vorm van toegankelijke artikelen met bijgaande (onderwater)fotografie, misschien wel hier in de bioSCOPE! Tot slot zal ik, mede mogelijk gemaakt door het ambassadeurschap, een korte video maken over zeegras en hoe dit project kan bijdragen aan de bescherming ervan.

Page 16: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 16

Vegetariërs kunnen tegenwoordig overal in Utrecht wel uit eten, maar voor veganisten is het nog niet altijd even makkelijk. Gelukkig is het wel mogelijk! Zo heb je Oproer brouwerij, een café/restaurant waar je eten kan nuttigen onder het genot van een speciaalbiertje. Al het bier en eten is er niet alleen veganistisch, maar ook biologisch! Dat leek mij wel een bezoekje waard, dus heb ik mijn vriendin Kirsten, die veganist is, uitgenodigd om met mij een hapje te eten.

Oproer bevindt zich in de grote loods van NUtrecht. De ingang is niet te missen: het is een gigantische gele deur. Vervolgens moet je een klein trapje op en de gang doorlopen, waarbij je al meteen de toiletten gevonden hebt. Aan het einde van de gang vind je Oproer. Het bevindt zich in een grote ruimte, met links van de ingang de keuken en aan het eind van de zaal de bar. Aan die bar kun je een speciaalbiertje en het gerecht bestellen dat je wil eten. Daarna kan je een plekje uitzoeken om te gaan zitten en te wachten op je bestelling.

Qua eten is er niet veel keus, maar het menu verandert elke maand. Bovendien komen de ingrediënten van lokale boeren, dus ook qua transport pakt Oproer het milieuvriendelijk aan. Bij mijn bezoek kon ik uit drie hoofdgerechten kiezen: zeewierburgers, noodles in miso boullon en zeewierstaven. Hoewel ik een enorme burgerfan ben, koos ik toch voor de noodles. En zonder spijt: het smaakte onwijs goed! Met de hoeveelheid was ook niks mis: voor twaalf euro heb ik een enorme kom gekregen, waar ik Kirsten uiteindelijk ook van heb laten eten omdat ik het niet op kreeg. Kirsten koos voor de zeewierburgers, die ook een verwenning voor je smaakpapillen zijn. Als nagerecht deelden we een matcha cake met kokosnootmousse en stukjes kiwi. Goddelijk lekker. Natuurlijk hebben we er een heerlijk speciaalbiertje bij gedronken.

Een restaurant is natuurlijk meer dan alleen lekker eten. Voor mij gaat het om de gehele beleving van uit eten gaan. Hierover heb ik enkele opmerkingen. Hoewel de sfeer gezellig was (de tafels waren goed gevuld) moet je er niet

Eten als een hipsterdoor Judith Korhorn

| U I T I N U T R E C H T |

De ingang van Oproer: een grote, gele deur. Niet te missen!

heen voor goed comfort. De stoelen en krukken zijn niet geschikt om op je gemak te kunnen natafelen. Een andere opmerking is dat de timing van de keuken in ons geval niet goed was: nadat Kirsten haar gerecht al ophad, kreeg ik mijn noodles pas. Ook was in eerste instantie onze rekeningen hoger dan moest zijn: in plaats van één toetje zouden we volgens de rekening wel drie hebben besteld.

Voor mij zijn dit echter kleine dingetjes en het heeft totaal niet mijn beleving van het restaurant verpest. De bediening is vriendelijk, het eten is heerlijk en de sfeer is open en gemoedelijk. Dat het zich allemaal in een loods bevindt, heeft ook wel iets. Alles bij elkaar is het een eetgelegenheid waar iedere hipster blij van wordt. Dus zoek je nog een plek om veganistisch en biologisch te eten? Bezoek dan zeker Oproer eens!

Het eten bestel je samen met je speciaalbiertje aan de bar. Daarna kun je een plekje zoeken en wachten op je bestelling.

Het menu van Oproer verandert elke maand, maar het is altijd vegan-istisch en biologisch.

Oproer brouwerijCAB-Rondom 90A

www.oproerbrouwerij.nl

Page 17: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| S T R I P |

| 17

| E E R S T E J A A R S C O L U M N |

Groenlingen vliegen uit

Even ademen. De periode van de tentamens is net afgelopen. Voor mij in ieder geval al wel. Sommige studenten moesten Biologie van Planten én Biologie van Dieren in een enkele week herkansen en dat vlak na een tentamenperiode. Ik doe het ze niet na. Zonder herkansing heb ik er al even genoeg van. Daarom deze maand ook een keertje een luchtiger onderwerp. Dat mag ook wel een keertje.

Het derde semester is nu achter de rug. Wat gaat de tijd toch ongelooflijk snel! Het leek wel gisteren dat ik mijn eerste column schreef over het zware Campbell Biology boek. Het boek van ongeveer 1500 pagina’s breed waar groene eerstejaars hopeloos tegenop zagen. Ik had in eerst instantie geen idee hoe ik dat allemaal uit mijn hoofd zou kunnen leren. Naderhand bleek het mee te vallen. Aan zulk soort dingen wen je. Als ik nu voor het vierde en laatste tentamen van het jaar de boeken bestel, lijken 700 bladzijden helemaal niet zo spannend meer.

Terwijl aan het begin van het jaar iedereen naar dezelfde colleges ging en ook elk hoorcollege braaf bijwoonde, kijk je nu toe hoe je tutorgroep plots uiteendrijft. Er komen duidelijke verschillen tussen de mensen die als water de meest een-voudige cursussen volgen en alles naar hun toe laten komen, en anderen die al een enigszins beeld hebben van hun studiekeuze.

In het derde semester kwamen de eerste scheurtjes tevoorschijn bij de keuze tussen Biotechnologie of Mariene Wetenschappen. Nu in het vierde semester beginnen medestudenten werkelijk aan hun eigen weg binnen de opleiding. Velen kiezen voor de meer standaard opties, zoals Ecologie of Celbiologie. Zelf zal ik het volgend semester de cursus Neurobiologie gaan volgen, heel interessant maar alles behalve populair. Er zullen dan ook naar verwachting niet zoveel bekenden in de collegezaal zitten. Dat betekent echter niet dat ik er minder naar uitkijk.

Verrassend genoeg zijn er ook studenten die besluiten voor cursussen bij uiteenlopende faculteiten buiten Biologie te gaan, of gaan zelfs een stapje verder: van studie wisselen. Aan het eind van het jaar zullen we jammer genoeg een fractie van de biologen moeten zien gaan, zij het doordat ze de studie niet halen of ze besluiten een andere studie te gaan volgen. Uiteindelijk zal toch ieder zijn eigen weg gaan. Ik ben razend benieuwd waar het allemaal heen zal gaan, met zowel de eerste- als de ouderejaars en ook - heel stiekem- met mezelf. We zijn de toekomst van de wetenschap en hoewel er nogal op studenten wordt neergekeken, zullen we later een belangrijke rol vervullen in ontwikkeling op vele gebieden. Je zal zien: zelfs de jonge groenlingen zullen uiteindelijk uitvliegen.

Iris Stal

De antwoorden van de kruiswoord-puzzel vorige maand:

Deze dans leer je voor het gala: TangoHier gaat de 24uurs reis heen: HeidelbergDit vind op 22 maart plaats: ALVRestaurant van Uit in Utrecht: BroeiMet wie geeft UBV 24 maart een feest: ProtonHier gaat Over je Gezondheid over: CocaineEen van de thema’s van het symposium: DrankDit doen UBV`ers met Pasen: LiftweekendStichting waarmee Akcie project doet: MoveThemaweek van de UBV: Wetenschap

Page 18: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| BESTUURSCOLUMN |

| 18

Het is alweer mei. De maand waarin de hele natuur weer in volle bloei staat, de temperaturen steeds hoger worden en de zon iedere dag steeds wat langer gaat schijnen. Het is ook al weer de een na laatste maand van het huidige collegejaar. Het einde van een mooi jaar studeren komt weer in zicht. Na mei en juni kunnen we weer gaan genieten van twee maanden ongelimiteerde vrijheid (zover we dat nog niet hebben op de uni zelf). Tijd om op reis te gaan en onbekende uithoeken van de wereld te verkennen. Maar voordat we daar van mogen genieten nog deze twee laatste maandjes doorkomen!

Vorig jaar rond deze tijd was ik druk bezig met het schrijven van mijn scriptie en met het maken van agar voor de bacteriën waar ik mee werkte. Iedere dag stond ik met mijn handen in een flow cabinet om te kijken of ze wilden groeien onder de invloed van een grote hoeveelheid zink. Voor jullie informatie: sommigen konden dat wel en anderen niet. Na eind oktober dit jaar hoop ik mijn literatuurgedeelte af te maken en mijn bachelor af te sluiten!

Als vicesecretaris ben ik ook deze laatste twee maanden nog druk bezig met mijn functie goed uit te voeren. Zo zal ik bezig zijn met het verlengen van contracten, maar ook met nieuwe contacten zoeken. Op 10 mei ga ik ook naar BCF, een career event speciaal voor iedereen die in de biologie, chemie of farmacie geïnteresseerd is. De perfecte plek om een toekomstige werkgever te vinden of om in contact te komen met een bedrijf waar je stage kan lopen. Ik zal daar als vicesecretaris de UBV vertegenwoordigen en op zoek gaan naar interessante bedrijven die willen samenwerken met de UBV, zodat er in de toekomst een stageplek via de UBV geregeld kan worden en jullie bekend raken met toekomstige werkgevers.

Gelukkig hebben we tijdens deze twee mooie maanden ook nog een hoop te doen bij de UBV! Begin mei hebben we het toneel waar een groep UBV’ers sinds september mee bezig is geweest. Eind van de maand hebben we natuurlijk het Festival for Ocean Awareness waar op pagina 19 van deze bioSCOPE meer over is te lezen. Er is dus nog genoeg te doen tussen alle colleges door, het maken van tentamens en verslagen en het eventuele schrijven van een scriptie.

Sven van Baren, Vicesecretaris der UBV 2015-2016

In mei leggen alle vogels een ei

| MEDEDELINGEN |

Voor al je vragen over huisvesting:Daphne Jurriens [email protected]

Voor al je vragen over UBV-activiteiten en de nieuwsbrief:Sven van der Valk [email protected]

Voor al je vragen over financiën:Marius Wits [email protected]

Voor al je vragen over onderwijs:Marloes Leeflang [email protected]

Voor al je vragen over sponsoring:Sven van Baren [email protected]

Voor al je vragen over de boekverkoop, wijzigen van contactgegevens of stukjes voor de bioSCOPE:Wobke van der Velde [email protected]

E-mailadressenVoor algemene vragen kun je terecht op:[email protected]

Mededelingen

Laura Dijkhuizen is ambassadeur van de biologie geworden! Als ambassadeur krijgt zij de kans om haar scriptie extra uitgebreid te maken. Ook zal zij bezig zijn met haar onderzoek en de Universiteit Utrecht in de media te brengen. Veel succes Laura!

Op 27 mei is het Festival for Ocean Awareness. In park Lepelenburg zullen er allerlei kraampjes staan. Ook is er live muziek en zijn er lezingen! Op pagina 19 in deze bioSCOPE vind je hier meer informatie over.

Page 19: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 19

Festival for Ocean Awarenessdoor Sven van der Valk

| A A N KO N D I G I N G ACT I V I T E I T |

Tijdens de diepte-PUT is het al aan de biologiestudenten onthuld en deze maand is het zo ver: het evenement Festival for Ocean Awareness zal plaatsvinden! Om oceaanproblematiek onder de aandacht te brengen, zullen er in park Lepelenburg meerdere sprekers een presentatie geven. Ook zijn er verschillende stands aanwezig met informatie binnen het thema oceanen en er zal aan het einde van de dag een band optreden.

De sprekers die deze dag zullen presenteren zijn Ansje Leur, Kees Camphuysen en Rüdiger Schultz. Ansje Leur is een afgestudeerd mariene bioloog bij de Open Universiteit die onder andere een massive open online course (MOOC) heeft opgericht in samenwerking met UNEP over marine litter. Deze MOOC heeft als doel om mensen te stimuleren een actievere rol aan te nemen met betrekking tot mariene zwerfafval. Kees Camphuysen is een mariene ornitholoog bij het NIOZ die onder andere geïnteresseerd is in olievervuiling en het effect hiervan op vogels. Rüdiger Schultz is een endocrinoloog bij de Universiteit Utrecht en parttime research professor bij het Institute of Marine Research in Bergen, Noorwegen. Daar doet hij onder andere onderzoek naar de spermatogenese van de Atlantische zalm en hoe de kweek van deze zalm zo efficiënt mogelijk gemaakt kan worden zonder de wilde populaties in gevaar te brengen.

Naast de sprekers is er de hele dag door een informatiemarkt. Hier staan meerdere instanties die te maken hebben met oceaanproblematiek of duurzaamheid. Zo zal het WNF er staan en is er ook voor de kleinere (of wat grotere) bezoekers een ecologische schminkfabriek waar jij geschminkt kan worden.

Naast dat het heel leerzaam zal zijn, wordt het ook een hele gezellige dag. Met een bar, verschillende biologische eetkraampjes en gezellige plekjes om te chillen. Daarnaast zijn we bezig met een grote verrassingsactiviteit op te zetten, die de dag tot een hoogtepunt zal brengen. De band die de dag feestelijk zal afsluiten is Muiden Posse, een vrolijke en feestelijke band die met een mix van pop, rock en ska van iedere gelegenheid een feestje maakt. Deze band brengt covers van de jaren ’80 tot nu waarbij niemand stil kan blijven staan. Inderdaad, zij zelf ook niet. We hopen met deze dag meer mensen op de hoogte te stellen van de oceaanproblematiek en wat eraan gedaan kan worden. De duikcommissie en het bestuur van de UBV nodigen iedereen uit om aanwezig te zijn op 27 mei op het Festival for Ocean Awareness!

Page 20: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

|20

| A C T I V I T E I T |

Op vrijdag 18 maart kwamen we met een grote groep studenten samen in Grandcafé Maria. Natuurlijk werd van deze gelegendheid gebruik gemaakt door een lekker drankje te drinken, maar dit was niet de belangrijkste reden dat we daar waren. Om 2 uur zou namelijk onze bus van het nabijgelegen Moreelsepark vertrekken en ons naar Heidelberg brengen. Zo begonnen we met leden van de studieverenigingen Proton, V.U.G.S., Alchmaon, Helix en UBV aan onze 24 (eigenlijk 31) uur durende reis.

Nadat buschauffeur Ed ons verwelkomd had in zijn bus, werd er ongestoord geklaverjast, gepraat en natuurlijk ook een beetje gefeest. Na een paar uur was het toch echt tijd om te gaan slapen, want we hadden al onze energie nodig voor de volgende dag. Na een rustig verlopen reis kwamen we rond 08:30 aan in Heidelberg.

Op zaterdag gaan de Heidelbergse winkels pas om 11:00 open, dus we moesten ons nog een paar uur zien te vermaken. We splitsten ons op in kleinere groepen en gingen op zoek naar wc’s, pinautomaten en een plek om even rustig wakker te worden. Mijn groep vond dit laatste in The Drugstore: een sfeervol bruin café waar een aantal oude mannen rustig hun krant zaten te lezen en een vrolijke barvrouw ons onze drankjes kwam brengen. Ondanks de naam van de kroeg en de dikke rookwalm die er hing, was dit een uitstekende plek om bij te komen van de lange reis voordat we de stad gingen verkennen.

Heidelberg is een universiteitsstad, dus na het café zijn we naar de campus en de universiteitsbibliotheek gegaan. Vervolgens hebben we de toren van de Heilige Geestkerk beklommen. Bovenin kon je om de hele toren heen lopen

24-uursreis naar Heidelbergdoor Wobke van der Velde

en zo had je een mooi uitzicht over de hele stad. Na een traditionele lunch met bradwurst en kartoffelsalat, of voor de mensen die voor de standaard hamburger gingen een Duits biertje, gingen we weer verder met sightseeing. Heidelberg staat bekend om Schloss Heidelberg, dus daar wilden we ook heen. Helaas viel het een beetje tegen hoe veel er te zien was. Het was vooral een ruïne waar je doorheen kon lopen. Wel bevindt het grootste wijnvat ter wereld zich in het slot en dat is toch iets dat je niet wil missen.

De lange dag begon er rond deze tijd toch wel in te hakken, dus zijn we lekker spelletjes gaan spelen in een Irish Pub, waarna we ook nog even het nachtleven van Heidelberg hebben verkend. Om 2 uur ’s nachts stond Ed weer voor ons klaar en gingen we terug naar Utrecht.

De 24-uursreis is een hele goede manier om met een groep leuke mensen een stad in een korte tijd te verkennen. Dat het in dit geval een stad was waar je anders waarschijnlijk nooit zou komen, maakte het extra leuk!

Lezing Biologie volgens de oude Oosterse wijsheiddoor Claire Vredenbregt

Op 5 april was er weer een lezing van de geweldige lezingcommissie! Met deze keer als thema Biologie volgens de oude Oosterse wijsheid. De lezing werd gegeven door de leermeester Sri Srima Pandit Sastri H.K. dasa (probeer dat maar eens drie keer achter elkaar te zeggen).

Tot ieders verbazing was de leermeester gekleed als menig ander spreker: gewoon in een net pak. Een tweede monnik was gekleed in traditioneel oranje gewaad. De leermeester legde uit hoe hij eerst ook als traditionele monnik door het leven ging, maar tegenwoordig meer in de maatschappij geïntegreerd is en zelfs in aandelen handelt. Gedurende de lezing heeft hij ons verteld over onder andere het ontstaan van het universum en hoe volgens hun leer alles is ontstaan vanuit een intelligente energie. Ook elementaire deeltjes en de functie van technologie in de samenleving werden aangehaald en besproken. Het was wel degelijk anders dan iedereen had verwacht, namelijk niet echt gericht op biologie. Desalniettemin was het leerzaam. Na het vragenrondje, waarbij onze leermeester bekende dat hij niet in de evolutietheorie gelooft en vervolgens werd bestookt met vragen door onze scherpe lezinggangers, was er eten. Deze keer werd het eten verzorgt door de traditionele monnik die mee was gekomen. Het smaakte super goed en er werd volop nagepraat over de nieuwe verkregen inzichten over deze Oosterse leerwijze.

Page 21: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

Op 31 mei werden de Barspelen gehouden. De sport- en borrelcommissie, ook wel Sporrelcie genoemd, verzorgden samen een geweldige avond vol alcoholische en non-alcoholische barspellen. De winnaars van dit toernooi werden Pascal Klooster (oud sportcielid, 25 jaar) en Joep Wijnhoven (huidig borrelcielid, 22 jaar). Ik interviewde hen over deze geweldige prestatie.

Wanneer wisten jullie dat jullie samen mee wilden doen aan de Barspelen?

Pascal: Nou dat is meteen een leuke vraag. Ik zou oorspronkelijk met Paul Besseling meedoen, maar die kon uiteindelijk niet. Eigenlijk mogen commissieleden niet deelnemen, maar toen Joep hoorde dat ik niet zou meespelen, heeft hij zijn commissie meteen lief aangekeken.

Joep: Ja, want Pascal moest als co-founder van de Barspelen echt meedoen.

Waar komt jullie naam ‘Kansloos Lekker’ vandaan?

Pascal: De sportcommissie heet Kansloos Laach en de borrelcommissie heet Lekker. Onze naam is dus een combinatie daarvan.

Hoe hebben jullie je voorbereid?

Joep: We zijn samen met een paar anderen van tevoren een weekend weg geweest. Hier hebben we heel veel gebeerpongd en Stef Stuntpiloot hebben we zeker een paar keer aangeraakt. Bierdrinken in het algemeen doen we ook wel.

Naar welk spel keken jullie het meeste uit?

Pascal: Stiefelen!

Joep: Ja, maar vanwege de spanning ook wel Stef Stuntpiloot.

Pascal: Bij Stef Stuntpiloot was de druk hoog, omdat we moesten winnen. En ik wilde wraak nemen op het stiefelen, want dat had ik vorig jaar verloren.

En tegen welk spel zagen jullie op?

Beiden: Limbodansen.

Winnaars Barspelen 2016: Eén brok ervaringdoor Wobke van der Velde

| 21

Joep: Maar Pascal heeft zich kranig geweerd en met zijn lenigheid hebben we limbodansen én twister gewonnen.

Wanneer wisten jullie dat jullie het toernooi zouden winnen?

Pascal: We begonnen heel slecht, namelijk met een verlies bij mexxen. Dat is een geluksspel en was slecht opgezet.

Joep: Eigenlijk mijn fout, als organisatie, haha.

Pascal: Daarna hadden we het al opgegeven, maar naarmate de avond vorderde bleven we toch winnen.

Joep: Na het winnen van het limbodansen wisten we dat we een grote kans maakten om te winnen.

Hoe voelde de overwinning?

Pascal: Ik heb weinig momenten gekend waarop ik zo blij was.

Joep: Het was een fantastische combinatie van alcohol en adrenaline.

Pascal: Wel jammer van de beker, die ging kapot op het moment dat we hem aanraakten. Is het niet discutabel dat iemand die meedeed aan de organisatie heeft gewonnen?

Pascal: Dat is juist logisch. Je oganiseert het, je weet wat je kunt verwachten.

Joep: Maar uiteindelijk draaide het om de goede combinatie van behendigheid, drinkvermogen en kroegervaring.

Pascal: We zijn één blok ervaring.

Is jullie leven erg veranderd sinds het winnen van de barspelen 2016?

Pascal: Mensen kijken anders naar me, alsof men weet dat je iets belangrijks hebt gepresteerd.

Joep: Het is een mijlpaal in je leven, alsof je voor de tweede keer leert fietsen.

| A C T I V I T E I T |

Page 22: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 22

| RECEPT VAN DE MAAND |

Blauwe bessenmuffinsdoor Esther de Groot

Muziekcommissie La Waaij presenteert: Open Podiumdoor Amy Wortel

• 1 rijpe banaan• 2 eieren• 125 ml (soja)melk• 1 tl wijnsteenbakpoeder• 140g havermout

• merg van 1 vanillestokje

• 1 tl kaneel• snufje zout• 3 el blauwe bessen

(diepvries)

Voor mijn verjaardag kreeg ik van mijn huisgenoten het boek Gezond Bakken. Hier ben ik erg blij mee, want wat is er nu leuker dan iets lekkers te bakken wat ook nog eens verantwoord is! Ik heb een erg makkelijk recept gevonden waar je mee kan freestylen. Het recept is voor blauwe bessenmuffins, maar omdat ik geen muffinvormpjes in huis had, maakte ik er cake van, en omdat ik geen blauwe bessen in huis had, maakte ik er cranberry- en pecannotencake van. Voor de rest blijft het recept hetzelfde.

Dit heb je nodig voor 12 stuks:

De muziekcommissie is jaren geleden in het leven geroepen om aandacht te geven aan de muzikale bioloog. Bij de karaoke- en muziekquiz-PUT kunnen de UBV’ers die misschien niet over een groot muzikaaltalent beschikken, maar wel erg van muziek houden, hun passie kwijt. Tijdens de huiskamerconcerten worden er prachtige, akoestische optredens gegeven. Nu is het tijd voor het echte La Waaij. Op woensdag 1 juni zal het Open Podium weer plaatsvinden. Op deze avond zullen vele bands en een aantal kleinere bezettingen hun muzikale kunsten vertonen. Dit is dan ook een avond die je absoluut niet wil missen. Waarom niet? Omdat je los kunt gaan op fantastische nummers, kippenvel zal krijgen van de gevoelige ballads én gaat genieten van optredens van knappe mannen die nummers als Sexy and I know it coveren. Alsof dat nog niet genoeg is, zal de muziekcommissie ook dit jaar weer zelf een spetterend optreden verzorgen.

Wij zien jullie daar!

Wat: Open Podium der UBVWanneer: Woensdag 1 juni Hoe laat: 20:00

Zo maak je het

Je verwarmt de oven voor op 175 graden. Meng alle ingrediënten, behalve de blauwe bessen, in een blender of keukenmachine tot een beslag. Je kan ook een mixer gebruiken. Lepel de blauwe bessen (of iets anders) erdoor. Doe het deeg in een muffinvorm (of in een cakeblik). Bak in 25 minuten gaar.

Variatietips

Zoals ik al zei, kun je met dit recept heel goed freestylen. Lepel ook eens wat limoensap en maanzaad door de muffins. Je kan er ook cacao en sinaasappelrasp doorheen doen. Of appel en kaneel. Of pecannoten en ahornsiroop.

Beoordeling

De cake was een beetje zompig qua textuur, maar de smaak was erg goed dankzij de zoete cranberry’s en banaan. Ook de knapperige pecannoten deden het goed. Volgende keer zou ik meer kaneel gebruiken en de cake nog net iets langer bakken zodat hopelijk de binnenkant wat harder wordt. Ik geef dit recept een 7.

| A A N KO N D I G I N G ACT I V I T E I T |

€€€ €€€

Waar: dB’s Studio CB Rondom 100 3534 BE, UtrechtPrijs intern: €2,00Prijs extern: €2,50

Page 23: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| 23

Pasen in de Driehoekdoor Wobke van der Velde

| FOTOPAGINA |

De spelcommissie had de Paashaas uitgenodigd om paaseieren te verstoppen in de Driehoek. Op 29 maart mochten UBV’ers deze komen zoeken. De combinatie van de onze prachte Driehoek, lekker weer en chocolade zorgde voor een geslaagde activiteit!

Page 24: Trésor op de UIT p. 10 · 2 Inhoud – Colofon 3 Redactioneel – Groeten van de buren 4 Bestuurscolumn - Departementsberichten ... 19 UBV Aankondiging activiteit 20 UBV Activiteit

| F O T O VA N D E M A A N D |

AgendA

door Iris ScheperHageheldrups (Lasiocampa quercus) op het Dwingelderveld in Drenthe.

10-05Console middag De spelcommissie organiseert weer een console middag. Dit zal een hele bijzondere variant zijn, want de spellen zullen gespeeld worden op het grote scherm in de hal van het KBG. Heb je altijd al Mariokart in een levensgrote auto willen rijden? Kom dan naar de console middag!

11-05, 12-05 en 13-05Toneel De toneelcommissie is al een jaar hard aan het werk om het UBV-toneelstuk perfect te laten verlopen. Verder is een grote groep UBV’ers al maanden aan het repeteren. Al dit harde werk zal half mei zijn vruchten afwerpen. 3 Dagen achter elkaar zullen ze de sterren van de hemel spelen en kan jij deze acteurs en actrices komen bewonderen.

17-05Muziekquiz-PUT Het is weer tijd voor de beroemde muziekquiz-PUT! De PUT waar je als muziekkenner kan shinen, of keihard kan verliezen. De muziekcommissie La Waaij zal een breed scala aan vragen voorbij laten komen. Van ‘hoe veel opera’s schreef Beethoven’ en ‘wat is de echte naam van AKON’ tot de bekende vragenronde ‘Band of maandverband?’

19-05LAN-party Het is een goede maand voor de gamefanaten, want naast de console middag is er ook nog de LAN-party! Op de UBV-kamer wordt er tot diep in de nacht tegen elkaar gegamed.

27-05 Festival for Ocean Awareness Om aandacht de vestigen op de oceaanproblematiek, organiseren de Duikcommissie en het bestuur der UBV het Festival for Ocean Awareness. In park Lepelenburg zullen er lezingen gegeven worden. Er zijn informatiestandjes, een bar, een springkussen, live muziek en nog veel meer!

31-05 PUT Voor de meesten zitten de tentamens er weer op, dus het is een uitstekend moment om naar de PUT te gaan. Lekker ontspannen, spelletjes spelen, dansen en vieren dat de vakantie steeds dichter bij komt!

02-06Wijnproeverij De borrelcommissie organiseert natuurlijk geweldige borrels, maar dit keer gaan ze voor iets geraffineerder. Kom naar de wijnproeverij en kom erachter of je nou écht niet van wijn houdt, of je alleen wijnen uit een bepaalde streek lekker vindt, of dat het je alles heerlijk vindt.

03-06Bioborrel Elke maand organiseert de UBV een borrel voor alle studenten en werknemers van het departement Biologie. Even uitrusten na een lange week of netwerken met docenten en studenten. Natuurlijk is het eerste drankje weer gratis!

Elke maand een leuke, mooie, grappige of ontroerende biologische foto. Foto’s kunnen door iedereen (verbonden aan het departement Biologie) worden ingezonden. De fotocommissie van de UBV bepaalt de winnaar. De winnaar krijgt zijn foto in het formaat 20 x 30 cadeau, gesponsord door Foto de Zavel. Digitale foto’s opsturen naar [email protected]