Trivizier AOW-gat: ‘Je kunt altijd

nog in de bijstand’

------------------------‘Repareer AOW-gat en WUL aan

overlegtafel!’------------------------

Fotoboek Koninklijke Luchtmacht in Nieuw-Guinea

jaargang 68 nummer 6 juni 2014-

001_TJ06.indd 1 21-5-2014 14:52:17

Aangesloten bij het Ambtenarencentrum (AC)

COLOFON SOCIALE MEDIA KOPPEN SNELLENVerschijnt 10 maal per jaar issn 0925–6237. Te controleren minimale oplage: 25.000 exemplaren

REDACTIEHenri Lansink en Peter Visser@: redactie@mijnvbm.nl

REDACTIEMEDEWERKERSMarcel van Hemert, Jacques van Hulsen, Flip Lodesteyn, Louis Schipper en Jef Stassen

VORMGEVINGStudio VBM

DRUKSenefelder Misset, Doetinchem

VERANTWOORDELIJKHEIDHet Algemeen Bestuur is verantwoordelijk voor de inhoud en gevolgen van redactionele artikelen. De redactie behoudt zich het recht voor om niet-redactionele artikelen in te korten of te weigeren. Aan de inhoud van de Trivizier kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van artikelen alleen na verkregen toestemming van de redactie en met bronvermelding.

LIDMAATSCHAPLeden van de VBM kunnen op elk gewenst moment hun lidmaatschap opzeggen. Bij een opzegging voor 1 december van een jaar eindigt het lidmaatschap op 31 december van dat jaar. Opzeggingen die in de maand december worden ontvangen worden pas op 31 december van het daaropvolgend jaar geëffectueerd.

ABONNEMENTENAbonnementen voor-niet-leden van de VBM kosten € 9,53 per kwartaal (bij vooruitbetaling).

VBM DEN HAAG (BEZOEKADRES)Ametisthorst 20 Den Haag

VBM DEN HELDER (BEZOEKADRES)Havengebouw, kamer 4-12Het Nieuwe Diep 33Den Helder

POSTADRESPostbus 930372509 AA Den Haag

SOCIALE MEDIAtwitter.com/mijnvbmwww.facebook.com/mijnvbm

TELEFOON/E-MAILADRES070 3155111 of mdtn *06 546 66156 Fax 070 3837000@: vbm@mijnvbm.nl

ADRESWIJZIGINGEN@: ledenadministratie@mijnvbm.nl

Bekijk ook eens de digitale versie van de Trivizier op onze websites

In deze Trivizier vindt u op verschillende pagina’s QR-buttons. Scan deze buttons met de QR-reader op uw smartphone/tablet. Nog niet op uw device, download dan de (I-nigma)app.

facebook.com/mijnvbm

www.vbm.info

twitter.com/mijnvbm

ZZF-vergoeding bij NSS: Oeps! De VBM waarschuwt Defensie vooraf. Maar toch vergeet Defensie de vergoeding voor inzet op ZZF-dagen te regelen bij de Nuclear Security Summit.

| Lees verder op pagina 6

AOW-gat: ‘Je kunt in de bijstand’Staatssecretaris Jetta Klijnsma is een en al begrip als het om de positie van militairen gaat. Ze begrijpt alleen het probleem van het AOW-gat niet.

| Lees verder op pagina 7

Herinneringsspeld CIWEen compagnie landmachtmilitairen gaat 4 maanden naar Curaçao. Na afl oop ontvangt men een herinneringsspeld Compagnie in de West (CIW). Tot verbazing van veel marinemensen.

| Lees verder op pagina 8

Rangen en standenVoormalig sergeant-hofmeester Peter Beaujean haalt herinneringen op aan zijn tijd in de West. Het kan verkeren. Ook uw herinneringen zijn welkom bij de redactie Trivizier!

| Lees verder op pagina 18

3 keer de ‘dikke boot’“Jij! Nu binnen 5 minuten de kade weer op, of ik fl ikker je naar beneden …” Een potige opperschipper boezemt een jeugdige Mees Bax ontzag in.

| Lees verder op pagina 23

Ontschepingsverlof: vraag&antwoord Hoe zit het met het ontschepingsverlof? En het recuperatieverlof? Hoe veel ‘Ter Beek’ dagen krijg ik? Meer vragen (en de antwoorden) in deze Trivizier.

| Lees verder op pagina 24

@mijnvbm:Indien er geen oplossing komt voor WUL- en AOW-gat, is dat weer een aanslag op loyaliteit personeel.

001_TJ06.indd 2 22-5-2014 7:54:06

IN DEZE TRIV IZ IER

04 Kort05 Debies visie10 MC-dag 201411 Medezeggenschap12 Betaaldata en

Memo 14 Juridische zaken15 Lodesteyns column19 Geachte redactie!28 Verenigingsnieuws29 Familieberichten30 Vraag en aanbod 31 Puzzel32 Wat doet uw bond

voor u?

Rubrieken:

16‘Repareer AOW-gat en WUL via overlegtafel’Het geduld raakt op. De gevolgen van de WUL (tot -1,5% netto-

salaris) en van het AOW-gat moeten gerepareerd worden, vindt

de Algemene Vergadering van de VBM.

26KLu in Nederlands Nieuw-Guinea

Onlangs verscheen een foto-herinneringsboek over het verblijf

van de Koninklijke Luchtmacht in Nederlands Nieuw-Guinea.

Dankzij de medewerking van meer dan 100 enthousiaste

mensen en instanties is het een prachtig boek geworden.

20Laatste bottelier wacht op jeneverkruis

Rob Graumans (56) is per 1 december 2013 met leeftijdsontslag

gegaan. En de medaille voor trouwe dienst als officier wordt

alleen op 6 december uitgereikt. Dus geen jeneverkruis voor de

laatste bottelier van de marine?

Zin in een potje voetbal?Ga dan snel naar pagina 31

001_TJ06.indd 3 21-5-2014 14:52:27

KORTE BERICHTEN

4 | Trivizier | 6 - 2014

De VBM zoekt kandidaten voor de functie van Algemeen Bestuurslid. De VBM roept leden van de vereniging die zich in grote mate betrokken voelen bij het personeelsbeleid binnen Defensie, en dan met name actief-dienenden, op zich te melden. Een grote betrokkenheid, een actieve opstelling en voldoende tijd om aan de bestuursfunctie inhoud te geven zijn zeker een vereiste. Daarnaast worden leden van het Algemeen Bestuur geacht zich als generalist te kunnen opstellen. Een ruime blik en grondige kennis van de werkvloer zijn derhalve onontbeerlijk. Kandidaten voor de bestuursfuncties kunnen zich vóór 1 september schriftelijk melden bij secretaris-penningmeester Jacqueline de Werker-Bekx (@ j.dewerker@mijnvbm.nl of per post, adres zie colofon).

Oproep AB-kandidaten

Trivizier alleen nog digitaal ontvangen?

Oproep kandidaten afdelingsbestuur

Wilt u de Trivizier voortaan liever digitaal ontvangen in plaats van op papier? Dat kan. Geef uw mailadres en uw registratienummer dan door aan redactie@mijnvbm.nl en schrijf erbij dat u de Trivizier alleen nog digitaal wilt ontvangen.Hoe werkt het? Telkens als er een nieuwe Trivizier verschijnt, sturen we een link waar u de Trivizier kunt lezen. Let er dan wel op, dat wanneer in de toekomst uw mailadres verandert, u die wijziging moet doorgeven aan redactie@mijnvbm.nl!

Wilt u iets betekenen voor uw collega’s en tegelijkertijd een nieuwe ervaring opdoen? De VBM is op zoek naar actief dienende militairen of burgers die zich kandidaat willen stellen voor verschillende afdelingsbesturen. Bent u lid van de VBM, en wilt u zich inzetten voor het defensiepersoneel, dan kunt u zich aanmelden. Gevraagd wordt een grote betrokkenheid met het belang van het defensiepersoneel en een actieve opstelling. Afdeling Den Haag: inlichtingen bij Henk Feijes: telefoon 070 383 36 67Afdeling Zwolle: inlichtingen bij Albert Lok: @: alok@solcon.nlAfdeling Limburg: inlichtingen bij Dick Krul: @: dpkrul@ziggo.nl

Majoor der mariniers Christian, infanterie-kapitein Erik en sergeant 1 van de genie Minze kregen een Bronzen Kruis, sergeant-majoor van de mariniers Pascal het Kruis van Verdienste uitgereikt. De militairen maakten in 2009 en 2010 deel uit van Special Operations Task Force 55. Volgens minister Hennis-Plasschaert bestempelen de 4 militairen dat wat zij deden als vanzelfsprekend, maar dat is het niet. De minister herinnerde aan de vele meerdaagse patrouilles en met name aan de 3 weken durende operatie naar de Kajaki-vallei in de provincie Helmand. Daarbij werd zwaar gevochten. “Door insurgents buiten het operatiegebied van de Task Force Uruzgan aan te pakken, zorgde u – met uw operaties – ervoor dat er in Uruzgan minder IED- en zelfmoordaanslagen plaatsvonden.”De militairen hebben veel fysiek zware en levensgevaarlijke missies uitgevoerd. Bij veel krachtmetingen bleken ze veruit in de minderheid. Ook kregen zij zeer vaak te maken met een hoge dreiging van Improvised Explosive Devices, klein-kaliber-wapens en antitankgranaten. In plaats van terug te deinzen, schroomden de militairen niet om het gevecht aan te gaan. Ze gingen daarbij als leidinggevenden voorop in de strijd.Vanwege de bijzondere missies van de militairen staan ze niet herkenbaar op de foto. Ook hun achternamen blijven onvermeld.De VBM feliciteert de 4 militairen met de ontvangen onderscheiding.Het Bronzen Kruis kan men ontvangen voor moedig of ‘beleidvol’ optreden tegenover de vijand en het Kruis van Verdienste voor moedig handelen in verband met een vijandelijke actie.

Respect

2 mariniers, 1 commando en 1 militair van de Luchtmobiele brigade hebben op 14 mei jl. op de Koninklijke Militaire Academie in Breda een dapperheids-onderscheiding ontvangen.

004_TJ06.indd 4 21-5-2014 14:53:20

JEAN DEBIE, VOOR Z IT TER

Extra geld moet naar militair en burgermedewerkerDe annexatie van de Krim door president Poetin van Rusland en zijn bemoeienis met Oost-Oekraïne kon niet voorkomen worden door het Westen. De onmacht van de Westerse regeringsleiders werd pijnlijk blootgelegd. Door deze gebeurtenissen zie je dat het besef bij Westerse politici groeit dat vrijheid een prijs heeft. Langzamerhand stelt menig politicus de vraag of er de afgelopen decennia niet te fors is gesneden in de budgetten van defensie. In Nederland is het afgelopen decennium door de kabinetten Balkenende en Rutte 2 miljard euro bezuinigd en zijn meer dan 24.000 functies en de daaraan verbonden vliegtuigen, schepen en tanks verdwenen. Het lijkt erop dat het kabinet Rutte zich het belang van een geloofwaardige krijgsmacht voor de buitenlandse veiligheidspolitiek begint te realiseren. Mogelijk is dit de reden dat ik hoor dat in de begroting van 2015 tientallen miljoenen euro’s extra aan de defensiebegroting zullen worden toegevoegd. In het licht van de bezuinigingen van de afgelopen jaren is dit natuurlijk een aalmoes. Maar goed, er lijkt wel een kentering te komen bij politici om in plaats van te bezuinigen extra geld uit te geven aan defensie . Dit is een goede ontwikkeling. Daar staat tegenover dat er bij Defensie nog steeds een tekort is van 282 miljoen euro. Ook al krijgt Defensie 100 miljoen extra, dan blijft het tekort 182 miljoen euro. Extra geld is altijd plezierig en de defensie-experts en commandanten weten altijd waaraan dat geld dan moet worden uitgegeven, namelijk aan materieel. In de media heb ik geen enkele expert of commandant horen zeggen dat het extra geld zou moeten gaan naar het “grootste goed” in de krijgsmacht, zoals de minister en commandanten onze militairen en burgers vaak noemen. Dit stoort mij ongelooflijk! Onze militairen en burgers hebben het afgelopen decennium door enorme inzet en loyaliteit ervoor gezorgd dat ondanks de vele honderden reorganisaties, uitzendingen, vacatures en alle tekortkomingen op materieelgebied, zoals reservedelen, munitie en trainingen, de krijgsmacht inzetbaar bleef. Dat moet worden beloond.Ik vind (en velen met mij) dat het tijd wordt dat extra geld wordt besteed aan de militairen en burgers die de organisatie vaak met kunst- en vliegwerk draaiende wisten te houden. Wat mij betreft wordt het geld besteed aan loonsverhoging, volledige vergoeding van de WUL, dichting van het AOW-gat en aan het verbeteren van de toegankelijkheid en kwaliteit van de personeelsorganisatie. De personeelsorganisatie moet weer oog hebben voor de begeleiding en ondersteuning van de individuele militair en burgermedewerker en deze met raad en daad bijstaan.

Het collectieve contract dat de VBM had gesloten met FBTO, wordt door de FBTO beëindigd. Dit betekent dat u als VBM-lid geen korting meer op uw verzekeringen bij FBTO krijgt. De VBM heeft een goed alternatief gevonden in AON. Samen met AON -’s werelds grootste verzekeringsmakelaar- doen we u een verzekeringsaanbod dat u veel gemak, eenvoud en (besparings)voordeel oplevert: Via mijn werk verzekeringen. Vóór de verlenging van uw verzekering(en) informeert FBTO u dat de collectiviteitskorting vervalt. U hoeft echter niet zo

lang te wachten. Uw privé-verzekeringen zijn vaak dagelijks opzegbaar. Houdt wel rekening met een opzegtermijn van meestal 30 dagen. Kijk snel wat uw voordeel is op: www.viamijnwerk.nl/vbm. Hier kunt u ook gemakkelijk en snel berekeningen maken van de meest voorkomende privé-verzekeringen. Naast een scherpe collectieve premie krijgt u ruime voorwaarden

met uitgebreide dienstverlening zoals het gemak van een digitale polismap, klantadvies en online schademeldingen.

‘Via mijn werk’ verzekeringen

Defensie kan de kwaliteit van de militaire gezondheidszorg niet garanderen. Dat stelt de Inspecteur Militaire Gezondheidszorg in een eind april verschenen jaarverslag over . Volgens de inspecteur staat de kwaliteitsborging nog steeds onder druk. Volgens de Inspectie Militaire Gezondheidszorg (IMG) komt dat ook door de vertraging in de vorming van het nieuwe Eerstelijns Gezondheidsbedrijf en van de Defensie Gezondheidszorg Organisatie. Dat zorgt voor personele onderbezetting op de medische centra. Ook de capaciteit op de operationele staven voor het houden van kwaliteitscontroles, ook door inspecties, is beperkt of niet aanwezig door de reorganisaties.Dat roept bij de VBM de vraag op of de kwaliteitsborging vóór de reorganisaties wel goed was geregeld. VBM-voorzitter Jean Debie: “Ik vermoed van niet. Ik vraag me af of Defensie dit wel belangrijk vindt op dit moment.”

Kwaliteit niet gegarandeerd

j .debie@mijnvbm.nl

004_TJ06.indd 5 22-5-2014 7:55:29

NIEUWS

6 | Trivizier | 6 - 2014

De Nuclear Security Summit (NSS) was een groot succes, mede dankzij de inzet van militairen. Dat Defensie bij de voorbereiding een steek liet vallen ... kan gebeuren. Maar Defensie was gewaarschuwd, door de bonden.Bonden en Defensie hadden vooraf ( maart) overleg over de inzet van de militairen. Defensie heeft de bestaande Arbo wet- en regelgeving opzij gezet en in het overleg een en ander met de bonden afgestemd.Defensie heeft de afspraken verwoord in een nota van februari en in een aparte nota van februari voor de Koninklijke Marechaussee.In dat overleg van maart wijst de VBM er ook op dat in de nota's bestemd voor alle commandanten, een verwijzing naar de ZZF-vergoeding bij meerdaagse inzet ontbreekt (paragraAF VROB = Regeling vergoeding voor overwerk, onregelmatigheid, beschikbaarheid en bereikbaarheid).

Hoe zit dat? Ben je in het weekend al ingezet voor de NSS? Dan krijg je voor elke zaterdag, zondag (of feestdag) ZZF-uren. Dit zijn verlofuren. Die uur krijg je, als je op die ZZF-dag uur of langer bent ingezet.Die uren per ZZF-dag moeten in principe worden verroosterd (en dus opgenomen). Lukt het niet deze uren te verroosteren, dan krijg je een vergoeding van

voor de militair die behoort tot groep , per uurvoor de militair die behoort tot groep , per uurvoor de militair die behoort tot groep , per uur

Groep KM: matroosKL, KLu, KMar: sld, kpl en vergelijkbare rangenGroep KM: kpl KL, KLu, KMar: kpl, sgt, sgt en vergelijkbare rangenGroep KM: sgt of hogerKL, KLu, KMar: SM of vergelijkbare rang, of hoger

Op mei stuurt Defensie het 'Oeps! FF herstellen' briefje. Of de ccommandanten van de operationele commando's en van de marechaussee rekening willen houden met die rechtspositionele afspraken bij ZZF-dagen.

Bent u ook ingezet voor de NSS?Kijk dan goed op uw loonstrookje en controleer of u de juiste vergoeding hebt gehad. Zo niet, trek aan de bel bij DCHR. Komt u er met DCHR niet uit, dan kunt u uw loonstrookje voorleggen aan de VBM.

Voor de volledigheid hieronder de vergoedingstabel voor meerdaagse inzet (paragraaf , artikel VROB), dus als de inzet een aaneengesloten periode van een etmaal of langer beslaat.

Die vergoeding is per etmaal:voor de militair die behoort tot groep ,voor de militair die behoort tot groep ,voor de militair die behoort tot groep ,

Oeps! FF herstellen …

006_TJ06.indd 6 26-5-2014 10:38:35

6 - 2014 | Trivizier | 7

Staatssecretaris Klijnsma (AOW-zaken) heeft er wel begrip voor dat militairen hun AOW-gat als ‘stank voor dank’ ervaren. Daarom legt ze nog maar een keer uit waarom de AOW-leeftijd omhoog gaat. En als je d aardoor echt in f inancië le problemen komt, dan kun je altijd nog in de bijstand.Ziedaar de ‘begripvolle’ reactie namens een Kabinet dat bruggen wil bouwen en zo langzamerhand alle op- en afritten aan het weghalen is.Voormalig marine-officier – tegen-woordig ook actief als illustrator voor de Trivizier – Dick Kamstra schrijft op maart een brief naar minister-president Rutte. Voor militairen met leeftijdsontslag zet K amstra de gevolgen van de verhoging van de AOW-leeftijd op een rijtje:. de ontslaguitkering stopt als je

wordt; je krijgt AOW als je wordt: je loopt tot € . mis;

. je krijgt wel je pensioen (zonder de AOW-aanvulling) en dat wordt belast met het (hogere) tarief van de werkenden.

Kortom: een beroepsmilitair die tot jaar onder alle omstandigheden het land heeft gediend wordt aan de

kant geschoven en bij het grofvuil gezet.Het kabinet biedt een oplossing: sparen! Maar waarvan?, zo vraagt Kamstra (en velen van u) zich af. Door allerlei belastingmaatregelen is het netto-inkomen van de mensen met een ontslaguitkering de laatste jaren al flink gedaald. Kamstra: “De enige die van de uitkering spaart is de staat zelf ”.

Ook het ABP heeft een oplossing: je kunt het AOW-gat dichten en een deel van je pensioen inleveren. Als je bereid bent om genoegen te nemen met een lager pensioen.Kamstra heeft een ander voorstel: belast het ouderdomspensioen vanaf de leeftijd van jaar met het b e l a s t i n g t a r i e f v o o r A O W -gerechtigden.

Kamstra verwijst naar de gevoerde gerechtelijke procedures. Maar die stemmen niet vrolijk.Sterker nog … “de meesten van ons zijn nu echt radeloos”.

Op april komt het antwoord, niet van premier Rutte zelf, maar van Jetta Klijnsma.De brief van Klijnsma bestaat uit alinea’s. De eerste twee alinea’s zijn e e n w e e r s p i e g e l i n g v a n d e argumenten van Kamstra. In de volgende legt de staatssecretaris uit waarom de AOW-leeftijd omhoog moet.Waarmee ze meteen duidelijk maakt dat ze er totaal niets van begrepen heeft. Het gaat de duizenden oud-militairen echt niet om de houd-baarheid van de AOW. Het gaat om de pokhouterigheid van Defensie om de leeftijdsontslaguitkering aan te passen. Gelukkig blijkt uit de slotalinea dat de staatssecretaris wel snapt dat ze ‘geen concrete oplossing kan bieden’. Dat kan ze natuurlijk wel, vindt de VBM. Bijvoorbeeld door haar collega-bewindspersoon op het ministerie van Financiën ervan te overtuigen dat de fiscale boete op de UKW geen doel dient. Die moet je zo snel als mogelijk afschaffen. Bovendien kan ze de minister van Defensie aansporen tot actie.

AOW-gatKlijnsma: je kunt altijd nog in de bijstand

"Het gaat om de pok-

houterigheid van Defensie om

de leeftijds ontslaguitkering aan

te passen"

007_TJ06.indd 7 22-5-2014 8:45:47

8 | Trivizier | 6 - 2014

Onder het motto ‘u vraagt , wij draaien’ heeft de redactie Trivizier de vraag voorgelegd aan landmachtvoorlichting. Kapitein Janneke Beenen gaat uitvoerig in op de vragen en het is dus met grote dank aan haar dat we hier de tekst publiceren. Zij schrijft het volgende.

In augustus nam de Koninklijke Landmacht de taken als compagnie in de West over van de mariniers. Dit was een uitvloeisel van de Beleidsvisie -. De landmachteenheden zorgen samen met de collega’s van de marine voor de uitvoering van een viertal operationele (hoofd)taken: • territoriale verdediging van het

Caribisch deel van het Koninkrijk, • verlening van militaire bijstand

(‘harde’ bijstand), • verlening van humanitaire bijstand

(‘zachte’ bijstand, zoals inzet bij rampen) en

• handhaving van de internationale rechtsorde.

Ook horen er ceremoniële taken bi j , zoals bi j Koningsdag en Dodenherdenking.

Het verblijf op Curaçao is een tijdelijke tewerkstelling in het buitenland voor maanden. De landmachters zijn gedurende deze maanden als eenheid gelegerd op de marinebasis Parera.Voor de landmacht biedt de inzet in de West een structurele mogelijkheid om eenheden onder tropische omstandigheden te trainen. Tijdens de roulatieperiode doorloopt de eenheid dan ook een intensief trainingsprogramma. Hierin wordt onder meer aandacht besteed aan boot drills, compagnietrainingen op oefengebied Wacawa, amfibische oefeningen, gevechtsopleidingen en schietoefeningen.

Wat is de reden om zo’n speld te verstrekken?Het uitsturen van een compagnie

naar Curaçao is een tewerkstelling. Het personeel is maanden van huis en is verplicht gelegerd op de Marinebasis Parera op Curaçao. Voorafgaand aan de maanden Curaçao wordt in Nederland een opwerkprogramma gevolgd zodat het personeel met een goed beeld van de omstandigheden op de eilanden aan de tewerkstelling begint. Onderdeel van het opwerktraject is tevens de opleiding Beteugeling van Woelingen en het trainen voor de zwemtest van de mariniers die in Curaçao moet worden afgelegd. Al met al vormen de maanden in de West een bijzondere periode voor landmachtmilitairen waarin zij onder andere opgeleid worden in zaken die normaal niet tot de eigen werkzaamheden behoren.Te r h e r i n n e r i n g a a n d e z e bijzondere periode en als blijk van waardering voor hun inzet ti jdens het opwerkprogramma en tewerkstellingsperiode is de

Herinneringsspeld voor landmachtmilitairen in de West

Voor marinepersoneel (scheepsbemanningen en

mariniers) is de West een normale plaatsing. Met

z’n leuke en minder leuke kanten. Maar waarom

die jongens (en meisjes) van de landmacht een

herinneringsspeld krijgen? Dat wil een Trivizier-

lezer wel eens weten.

008_TJ06.indd 8 21-5-2014 14:54:33

6 - 2014 | Trivizier | 9

herinneringsspeld Compagnie in de West door het Commando Landstrijdkrachten in het leven geroepen.

Wat is de status van de speld?De herinneringsspeld Compagnie i n d e We s t va l t o n d e r d e herinneringsemblemen van de Koninklijke Landmacht. Dit zijn emblemen die zijn vastgesteld ter herinnering aan een bepaalde dienstperiode. Andere voorbeelden van herinneringsspelden zi jn h e t h e r i n n e r i n g s e m b l e e m C o m m a n d o t r o e p e n e n h e t herinneringsembleem Luchtmobiele Brigade. Er mogen maximaal herinneringsemblemen worden gedragen op het uniform. Deze dienen in lijn boven het naamplaatje bevestigd te worden.

I s e e n e n a n d e r afgestemd met andere operationele commando’s/krijgsmachtdelen (i.c. in ieder geval CZSK-marine en KMar-marechaussee)? Nee

Waarom niet?D e c o m m a n d a n t v a n e e n operationeel commando bepaalt welke vaardigheids-, brevet-, en

herinneringsemblemen hij instelt, een uitzondering zijn de emblemen die krijgsmachtbreed zijn, bijvoorbeeld de speld voor het afsluiten van de Hogere Defensie Vorming (HDV-speld). Dit wordt in het Beraad Operationele Commandanten (BOC) besloten. In die gevallen dat een embleem uitsluitend van toepassing is op het eigen personeel, bijvoorbeeld in het geval van het herinneringsembleem Compagnie in de West, waarbij het gaat om iets dat uitsluitend voor de landmacht van toepassing is, vindt geen overleg plaats. Wanneer personeel over gaat van het ene naar het andere krijgsmachtdeel is het de Commandant van het ontvangende operationele commando (OPCO) vrij om personeel toe te staan de emblemen van de andere krijgsmachtdelen te dragen. Tevens stelt hij vast op welke wijze en hoeveel emblemen en dergelijke gedragen mogen worden, hierbij kan een krijgsmachtdeel dus afwijken van de anderen, ook bij de krijgsmachtbrede emblemen.

INSTELLINGSBESCHIKKINGDe instellingsbeschikking (VS -) voor de draagspeld

‘Compagnie in de West’ dateert van oktober . De beschikking is ondertekend door de huidige commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Mart de Kruif.Artikel regelt de terug-werkende kracht tot augustus . De commandant van de ‘for-merende eenheid’ kent de speld toe.Een militair moet voldaan hebben aan de ‘vaardigheid- en gedragseisen’ zoals omschreven in het Generiek Operatiebevel versie . en in bijlage BB van dat bevel. Bovendien moet de militair zich de gehele plaatsingsperiode

‘goed’ gedragen hebben.De draagspeld is rond (doorsnee mm). Er staan sterren op een blauwe achtergrond die de eilanden in de West verbeelden. Op een witte banderol staat het motto ‘Semper Paratus Insulis’ (Altijd paraat voor de eilanden). De ponceaurode rand is een verwijzing naar de primaire infanterietaak.

Foto's: http://www.limburgsejagers.nl

008_TJ06.indd 9 21-5-2014 14:54:43

MC-DAG 19 NOVEMBER 2014

10 | Trivizier | 6 - 2014

*De huidige generaal-majoor Kootkazerne in Stroe was tot 1978 ‘Legerplaats bij Wittenberg Stroe’ (bron: www.legerplaats.nl).

VBM 2014medezeggenschapsdag

H e t t h e m a v a n d e m e d e z e g g e n s c h a p s d a g is ‘Evaluatie Besluit Medezeggenschap Defensie’.Het zal gaan over vragen als:Hebben de wijzigingen uit nog iets opgeleverd? Is de medezeggenschap dichter bij de werkvloer gekomen?Is de medezeggenschap ook eerder betrokken in het proces?Kan de medezeggenschap de ontwikkelingen strategisch beïnvloeden?

Kortom: wat is er bereikt en

wat kan er beter?

In is het Besluit Medezeggenschap

Defensie op meerdere punten aangepast.

Wat heeft dat opgeleverd? Die vraag wil

de VBM samen met medezeggenschappers

op november bespreken. Noteer

die datum alvast in uw agenda!

Datum: woensdag 19 november 2014

Plaats: ‘De Wittenberg’*,

Generaal-majoor Kootkazerne, StroeAanvang:

10.00 uur einde 15.30 uur

Reserveer woensdag november alvast in uw agenda. Aanmelden via mzo@mijnvbm.nl

*De huidige generaal-majoor Kootkazerne in Stroe was tot 1978 ‘Legerplaats bij Wittenberg Stroe’ (bron: www.legerplaats.nl).

Kortom:wat is er bereikt en

wat kan er beter?er beter?er beter

op november bespreken. Noteer

die datum alvast in uw agenda!

Generaal-majoor Kootkazerne, StroeAanvang:

10.00 uur einde 15.30 uurAanvang:

10.00 uur einde 15.30 uurAanvang:

Reserveer woensdag Reserveer woensdag november november Reserveer woensdag november Reserveer woensdag

alvast in uw agenda. alvast in uw agenda.

010_TJ06.indd 10 21-5-2014 14:31:24

Afspraak=

afspraak!

MEDEZEGGENSCHAP

6 - 2014 | Trivizier | 11

Wij roepen de

medezeggen-schapscommissies op om alert te zijn op de

evaluaties

Van alle reorganisaties als gevolg van

de Beleidsbrief van is ruim

voltooid. Tijd om te gaan evalueren.

Neemt Defensie de afspraken over de

evaluaties serieus? Dacht het niet!

Tekst: Louis

Schipper

Defensie viespeukt met evaluaties!Alvorens aan een volgende reorganisatie te beginnen – al dan niet op basis van de nota ‘In het belang van Nederland’ uit – moet er duidelijkheid bestaan over de huidige geïmplementeerde ‘Beleidsbrief-reorganisaties’. Waarom is dat zo belangrijk? Omdat de Beleidsbrief-reorganisaties níet zijn gebaseerd op een ‘taak-middelen’ afweging maar op een keihard opgelegde bezuiniging van miljard euro. Een evaluatie is dus noodzakelijk om de gevolgen hiervan helder te krijgen.

In de praktijk komt het erop neer dat bij het afdoen en het implementeren van (re)organisaties is afgesproken dat er na één of twee jaar wordt geëvalueerd. Dan moet blijken of wat je hebt afgesproken, ook als zodanig heeft gewerkt.

Vaak is er niet alleen een afspraak gemaakt over het aanvangstijdstip van de evaluatie maar ook over onderwerpen die de extra aandacht moeten krijgen in de evaluatie.

Defensieonderdelen hebben inmiddels t rans i t ie p l annen op geste ld a ls uitvloeisel van de nota ‘In het belang van Nederland’. Op basis daarvan verwacht men dat er ongeveer reorganisatietrajecten worden gestart, veelal binnen een defensieonderdeel. Defensie voorziet geen knelpunten maar mocht er toch samenloop zijn in een bepaald traject, dan zal het beleidsvoornemen aangeven hoe je daarmee moet omgaan. Helaas, de VBM heeft hier weinig vertrouwen in. Dit naar aanleiding van een aantal voorbeelden.

De VBM merkt steeds vaker dat Defensie de afspraken over evaluaties niet nakomt. MC’s krijgen dan een Beleidsvoornemen waarin men een voorschot neemt op de conclusies en aanbevelingen, door functies in de organisaties te laten vervallen of te veranderen of tegelijkertijd een opdracht te geven voor het invoeren van een Numerus Fixus. Ook komt het voor dat men de evaluatie schrapt omdat er weer een reorganisatie aankomt.

Medezeggenschap, trap hier niet in, hierover zijn duidelijke afspraken gemaakt! Eén van die afspraken luidt: eerst evalueren en vervolgens de nieuwe organisatie bijstellen (of wellicht spreken over de taak / middelen!). Gaat het hierbij om vijf of meer functies? Dan is er sprake van een reorganisatie waarop de URD van toepassing is. Uiteraard is niets ‘in beton gegoten’; wellicht is er een goede reden om van procedures af te wijken. Maar dan is het niet meer dan fatsoenlijk om dit met de MC te bespreken. W i j r o e p e n d e m e d e z e g g e n -schapscommissies op om alert te zijn op de evaluaties en het HDE te wijzen op de evaluatieafspraken zoals die eerder bij de totstandkoming van de organisatie zijn gemaakt.

011_TJ06.indd 11 22-5-2014 8:46:24

MEMO

12 | Trivizier | 6 - 2014

JAARBERICHT 2013 OORLOGSGRAVENSTICHTINGDe Oorlogsgravenstichting onderhoudt ongeveer 50.000 graven van Nederlandse oorlogsslachtoff ers, verspreid over de hele wereld. In Nederland komen daar nog eens 10.000 geallieerde oorlogsgraven bij. Daar geeft de overheid geld voor. Maar het verfraaien van graven en erevelden, het houden van herdenkingen, het oprichten van bijzondere monumenten, het verzorgen van documentatie, voorlichting aan jongeren en het maken van prachtige websites (zoals www.hetverhaalbewaard.nl of www.eenlevenverloren.nl) moet de stichting betalen uit eigen middelen. Die inkomsten komen vooral van begunstigers. U kunt de stichting steunen met een (fi scaal aftrekbare) gift op NL98INGB0000401000. Kijk op www.oorlogsgravenstichting.nl voor meer informatie. (Bron: Jaarverslag 2013 OGS)

NEDERLANDSE DOCUMENTAIRE OVER DE ‘DODENSPOORLIJN’Van journalist en documentairemaker Twan Spierts is de eerste Nederlandse documentaire over Nederlandse krijgsgevangenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de Birma-Siamspoorweg werkten: ‘Spoor van 100.000 doden’. Spierts volgt veteranen Felix Bakker en Jos Wessels en de kleinzoon van Eduard Johannes, één van de meer dan 3000 Nederlandse slachtoff ers. Tijdens een pelgrimsreis door Thailand vertellen zij over de aanleg van de spoorlijn tussen Birma en Thailand en hun ontberingen. Historische beelden, animaties en persoonlijke verhalen wisselen elkaar af.‘Spoor van 100.000 doden’ is nu verschenen op dvd (39 minuten fi lm en 26 minuten bonusmateriaal). Deze is verkrijg baar bij het Indisch Herinneringscentrum. Prijs: € 10,00 excl. € 3,00 porto- en administratiekosten. Bestellen kan door een mail te sturen naar info@indischherinneringscentrum.nl o.v.v. de titel van de dvd, het gewenste aantal, naam, adresgegevens en telefoonnummer.

012_TJ06.indd 12 21-5-2014 14:55:32

MEMO

6 - 2014 | Trivizier | 13

DIALEZING EN RONDLEIDING BRONBEEKDe bijna 200-jarige geschiedenis van het Arnhemse landgoed Bronbeek staat centraal in de dialezing met rondleiding ‘Landgoed Bronbeek: een koninklijk geschenk voor veteranen’ op 2 juli 2014. Het unieke van Bronbeek is dat het al ruim 150 jaar wordt bewoond door oud-militairen. Maar zijn geschiedenis gaat nog verder terug. De rentenier Hermen Steygerwalt legde omstreeks 1820 een buitenverblijf aan ter grootte van ruim 8 hectare bij een natuurlijke bron en beek in de Veluwezoom. Het aanvankelijk eenvoudige buitenhuis werd later enkele keren uitgebreid en verfraaid. In 1859 schonk Willem III het landgoed aan de Staat der Nederlanden. Hij stelde daarbij als voorwaarde dat de Staat er een tehuis zou bouwen voor militairen die gediend hadden in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). De presentatie duurt van 14.00 tot 16.30 uur. Kosten: € 6 (museumkaart, veteranenpas, donateurspas: gratis). Reserveren is gewenst: telefoon 026 376 35 55 of @: nb.ravensbergen@mindef.nl.

ANTON DE KOMLEZING 2014Beatrice de Graaf, hoogleraar history of international relations & global governance, spreekt op

19 juni in het Verzetsmuseum Amsterdam over ‘De vlam van het verzet. Nederlandse strijders in het buitenland, vroeger en nu’.De Graaf gaat in op de vraag waarom Nederlandse burgers kozen en kiezen voor oorlog en geweld, voor de hitte van het front en de adrenaline van het opgejaagd zijn. Ook bekijkt ze mogelijke manieren om de trend van ‘foreign fi ghters’ te keren. De Anton de Komlezing heeft tot doel aandacht te vragen voor de strijd tegen intolerantie en discriminatie in heden en verleden. Anton de Kom (1898 – 1945) kwam als schrijver op voor zijn Surinaamse landgenoten tijdens de koloniale onderdrukking én was verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog. Datum: 19 juni 2014, aanvang 19.30 uur (zaal open om 19.00 uur); locatie: Verzetsmuseum, Plantage Kerklaan 61, Amsterdam; prijs: € 5. Reserveren: telefoon 020 620 25 35 of @: lezingen@verzetsmuseum.org

BETAALDATADefensie maakt de salarissen over op

dinsdag 24 juni. Bijschrijving op uw bankrekening volgt meestal de volgende werkdag. ABP stort de uitkeringen op maandag 23 juni.

012_TJ06.indd 13 21-5-2014 14:55:37

JURIDISCH

14 | Trivizier | 6 - 2014

De militair kan zijn

geluk niet op"

Tekst: mr. Marjorie

van Breet

“Hoe kan het dat er een beoordeling is

vastgesteld, met als totaaloordeel ‘naar

behoren,’ terwijl ik er nooit op ben gewezen

dat ik mijn functioneren op een aantal

punten moest verbeteren?”

Geen gesprek? Dan geen beoordelingDat denkt een militair wanneer hij de opgemaakte en vastgestelde beoordeling van zijn functioneren voor het eerst ziet. In het geval van de militair is nagelaten om binnen het beoordelingstijdvak een functioneringsgesprek te houden. Dit is in stri jd met artikel b, vijfde lid van het Algemeen militair ambtenarenreglement ( AMAR). Artikel b, vijfde lid van het AMAR bepaalt dat in het beoordelingstijdvak ten minste één functioneringsgesprek moet hebben plaatsgevonden.Maar er is geen functioneringsgesprek gehouden. Dus weet de militair niet dat hij zijn functioneren moet verbeteren. Hem is ook geen verbetertraject geboden. Daarom had men de beoordeling volgens de militair niet mogen opmaken en vaststellen.Op verzoek van de militair maakt de VBM bezwaar tegen de beoordeling. Dit bezwaar is ongegrond verklaard. De militair zou, tijdens gesprekken met de eerste beoordelaar, meerdere malen zijn gewezen op de tekortkomingen in zijn functioneren. Hij zou ruimschoots de gelegenheid hebben gehad om zijn functioneren te verbeteren.

De militair is het niet eens met die uitkomst. De VBM stelt daarom namens de militair bij de rechtbank beroep in tegen het genomen besluit. De rechtbank wijst in haar uitspraak op de hoofdregel dat er voorafgaande aan het opmaken van een beoordeling een functioneringsgesprek moet plaatsvinden. Daarmee voorkom je dat een beoordeelde wordt geconfronteerd met tekortkomingen in zijn of haar functioneren, zonder dat hierover op een ander moment met de beoordeelde is gesproken. Als om welke reden dan ook is nagelaten om een functioneringsgesprek te houden, dan dient men de tekortkomingen in het functioneren volgens de rechtbank in een afzonderlijk gesprek, voorafgaande aan de beoordeling, te bespreken. Van dat gesprek moet men een gespreksverslag maken.In dit geval kan Defensie geen gespreksverslagen laten zien. Daarom kan de rechtbank in dit geval niet vaststellen of

• er binnen het beoordelingstijdvak gesprekken met de militair zijn gevoerd over zijn functioneren,

• hi j daarbi j is gewezen op de tekortkomingen in zijn functioneren en

• hij daarbij in de gelegenheid is gesteld zijn functioneren te verbeteren.

Conclusie: nu niet is gebleken dat met de militair een gesprek over zijn functioneren is gevoerd, had Defensie moeten afzien van het opmaken van een beoordeling. De rechtbank verklaart het beroep derhalve gegrond. Daarnaast bepaalt de rechtbank dat de beoordeling niet in stand kan blijven.De militair kan zi jn geluk niet op. De niet eerder geuite kritiek op zijn functioneren komt, doordat de beoordeling nu van tafel is, te vervallen.

014_TJ06.indd 14 21-5-2014 14:56:36

COLUMN, LODESTEYN

6 - 2014 | Trivizier | 15

Het voorjaar is jaarlijks een periode om even stil te staan bij de democratische waarden in onze samenleving. Op mei herdacht Nederland massaal de oorlogsslachtoffers die vielen in de strijd tegen de barbarij, op een zonovergoten maandag mei werd de vrijheid gevierd. Op juni worden op Veteranendag in Den Haag de gewezen vredesmissiemilitairen in het zonnetje gezet, als dank voor hun inzet voor vrede en veiligheid waar ook ter wereld. Omdat vrijheid helaas veelal via oorlog tot stand komt, is er in deze periode tevens geregeld de nodige positieve aandacht voor de krijgsmacht. Speechende politici vallen over elkaar heen om het belang te onderstrepen van een defensieorganisatie die er staat zodra dit nodig is. Dan wel.Want zelf lijken deze politici gespeend van elke lef om op de barricades te klimmen zodra de situatie erom vraagt. Opeenvolgende volksvertegenwoordigers en bewindslieden verscholen zich de afgelopen decennia in schuttersputjes van ‘regeerakkoorden’ en ‘noodzakelijke bezuinigingen’ om de door hen in woord zo geroemde defensieorganisatie af te breken. De voor het hondstrouwe personeel en de operat ionele inzetbaarheid veelal desastreuze gevolgen van dit politieke wegduiken, zijn inmiddels genoegzaam bekend.Hoe pijnlijk is het dan om dezelfde volksvertegenwoordigers en ministers die eerder tekenden voor de systematische afbraak, nu plotseling publiekelijk een lans te horen breken voor een hoger defensiebudget. De afgelopen maanden riepen invloedrijke politici als VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra, minister van Buitenlandse zaken Frans Timmermans knarsetandend en oud-bewindsman Hans Hillen

in willekeurige volgorde om meer geld voor ’s lands verdediging. Klinkt goed, maar wel spijtig dat dit trio ten volle medeverantwoordelijkheid is voor de eerdere en zeer recente recordbezuinigingen.Het is Jantje lacht, Jantje huilt in politiek Den Haag. Opportunisme viert hoogtij en onze vrijheid kan volgens beleidsmakers wel met pijl en boog worden beschermd. Totdat de Russische tanks aan de grens van Oekraïne staan. Dan slaat de paniek toe en dient op de zelf veroorzaakte ruïnes weer een solide krijgsmacht te verrijzen. De weinig eenduidige koers die vanuit

politiek Den Haag wordt gevaren op defensiegebied is het gevolg van ons democratisch bestel. Daarin verschuiven logischerwijs accenten als gevolg van verkiezingsuitslagen. Daarmee valt te leven. Maar politici die A zeggen en B doen zijn minder goed te verteren. Komende Veteranendag eert Nederland de (oud-)militairen die hun leven in de waagschaal stelden om bewoners van verre oorden vrede, veiligheid en het liefst ook een vleugje democratie te brengen. Wie de prestaties van menig politicus alhier beziet, zou wensen dat we die arme mensen iets beters te bieden hebben.

Democratie"Speechende politici

vallen over elkaar heen om het belang te onderstrepen van een

defensieorganisatie die er staat zodra dit

nodig is"

015_TJ06.indd 15 21-5-2014 14:57:02

ALGEMENE VERGADERING

16 | Trivizier | 6 - 2014

De VBM bereidt, samen met andere bonden, hoger beroep voor in de rechtszaak om het AOW-gat. Een ander spoor dat mogelijk tot een oplossing zou kunnen leiden, is een politieke lobby. Maar van de regeringspartijen VVD en PvdA is op dat terrein helaas weinig te verwachten, concludeert voorzitter Jean Debie. Volgens de Algemene Vergadering moet het AOW-gat gerepareerd worden aan de overlegtafel met de minister van Defensie. Vooral spelddrager Jan van der Valk pleit voor die weg: “Gewoon onderhandelen met de minister. Gaan we korporaals en sergeanten anders naar de bijstand sturen?”Vicevoorzitter Jacques van Hulsen is het volstrekt eens met de sprekers tijdens de AV: “We moeten alle sporen gebruiken die op een of andere manier tot iets kunnen leiden, maar de echte oplossing moet komen uit het gesprek tussen de minister van Defensie en de bonden.”Bij actief dienenden is de karige financiële situatie, en in het bijzonder de WUL, een struikelblok. Voorzitter Jean Debie:

“De jonge militairen en burgers snàkken naar een loonsverhoging.” Onderhandelingen over de arbeidsvoor-waarden zijn gaande. Vicevoorzitter Jacques van Hulsen legt uit dat een aantal ‘grote’ onderwerpen met elkaar samenhangen: pensioen, UKW, AOW-gat, WUL en de bezoldigingsdiscussie. Het heeft weinig zin om deze onderwerpen onafhankelijk van elkaar te behandelen. Dat betekent helaas wel, dat een kortetermijnoplossing voor die onderwerpen niet heel waarschijnlijk is. Van Hulsen verwacht toch dat de bonden dit najaar met een

‘Repareer AOW-gaten WUL’

Financiële situatie VBM solideEr is gesproken over de renovatie

van het VBM-kantoor in Den Haag,

over een maximale hoogte van het

structuurfonds en over het presenteren

van verkiesbare bestuursleden in de

Trivizier. Maar de écht belangrijke

onderwerpen tijdens de e Algemene

Vergadering, gehouden op mei

in het VBM-gebouw in Den Haag,

waren de financiële problemen waar

actief en postactief defensiepersoneel

mee te maken hebben. Dan gaat het

met name over de WUL en het AOW-

gat. Die moeten, met de nadruk op

móeten, gerepareerd worden, vond de

Algemene Vergadering.

Vooral spelddrager Jan van der Valk pleit voor die weg: “Gewoon onderhandelen met de minister.

016_TJ06.indd 16 21-5-2014 14:57:54

6 - 2014 | Trivizier | 17

onderhandelaarsresultaat 2013-2014 kunnen komen. Daarin moeten in elk geval over een aantal ‘kleine’ onderwerpen afspraken zijn gemaakt. Uiteraard met terugwerkende kracht.

LedenvoordeelEr is tijdens de Algemene Vergadering ook gesproken over uitbreiding van het servicepakket voor leden van de VBM en BBTV. Die uitbreiding bestaat eruit, dat leden binnenkort 15% korting krijgen op cursussen bij de LOI (Leidse Onderwijsinstellingen). Wordt het lesgeld in 1 x betaald, dan komt daar nog 5% korting bij.

Het jaar 2013De VBM heeft over 2013 een goed resultaat geboekt; de inkomsten uit contributies waren hoger dan begroot, er is een dotatie aan het structuurfonds gedaan van € 75.000 en er kan ook nog geld opzij worden gezet voor het hoognodige onderhoud aan het VBM-gebouw in Den Haag.

Circa 3600 leden maakten gebruik van de Belastingservice. De nazorgfunctionarissen verleenden aan 2 leden en 103 nabestaanden zorg bij / na overlijden. De juristen van de VBM handelden 234 dossiers af en bezochten 164 hoorzittingen. Momenteel zijn 326 dossiers in behandeling. Letselschadebureau Europrotector heeft 12 claims van VBM-leden in behandeling. Ook werden in 2013 vele eenmalige adviezen gegeven, zowel over de rechtspositie van de militair of burger als over de algemene rechtspraktijk. Dit is een toename ten opzichte van andere jaren. Dit wordt met name veroorzaakt doordat DCHR steeds minder bereikbaar is en het ook langer duurt voordat defensiemedewerkers een antwoord krijgen. Een andere oorzaak is de door onze leden ervaren teruglopende kwaliteit van de personeelsdiensten. De overlegvertegenwoordigers van de VBM hebben een roerig jaar achter de rug. Voor de Defensieonderdelen die bedreigd worden met outsourcing werd het Sociaal Statuut bij Uitbesteding (SSU) tot stand gebracht. Het merendeel van de reorganisatieplannen als gevolg van de Beleidsbrief van 2011 is in 2013 in het overleg afgeprocedeerd. Majeure onderwerpen zoals de WUL vergden enorm veel aandacht en leidden niet alleen tot het opschorten van het overleg maar ook tot het vertrek van de HDP. De strijd over het WUL-effect bleef ook politiek niet onopgemerkt: de minister van Defensie zegde aan de Kamer toe dat er een arbeidsvoorwaardelijke pakketvergelijking zou komen. Eén en ander heeft een enorme inspanning gevergd van de overlegvertegenwoordigers.

Vicevoorzitter Jacques van Hulsen, rechts op de foto, is het hier volstrekt mee eens.

Het past net.

Bekijk hier alle foto's.

"Van Hulsen verwacht toch dat

de bonden dit najaar met een

onderhandelaarsresultaat

2013-2014 kunnen komen"

HUMAN INTEREST

ms. Prins ader Nederlanden ms. Prins Oranje Nassau

18 | Trivizier | 6 - 2014

Amper een jaar getrouwd en jaar jong, werd ik in als korporaal-hofmeester samen met mijn vrouw uitgezonden naar Aruba en geplaatst op de marinierskazerne Savaneta.Naar de Antillen uitgezonden militairen, al dan niet met hun gezin, voeren in die tijd met lijndienstschepen, de ms. Prins der Nederlanden en de ms. Oranje Nassau, twee zusterschepen van de KNSM, naar hun plaatsing. Het waren vrachtschepen met passagiersaccommodatie. De burgerpassagiers, de officieren en de onderofficieren met hun gezinsleden, werden ondergebracht in comfortabele passagiershutten.In het voorschip was voor de korporaals en manschappen een aparte zeer eenvoudige accommodatie beschikbaar, die strikt gescheiden was van de passagiersruimte.Reisde een korporaal echter met zijn vrouw (zoals ik) dan werd hij in een passagiershut ondergebracht.Tijdens mijn reis met de Prins der Nederlanden maakte ik kennis met een aantal meereizende onderofficieren en hun vrouwen. Er ontstond een vriendschap die gedurende de gehele term is blijven bestaan.

Op de marinierskazerne Savaneta werd ik als chef-hofmeester geplaatst bij de onderofficieren. Ik vond er snel mijn draai en nam samen met mijn vrouw deel aan het sociale leven. Dat vond voor een groot gedeelte plaats op de kazerne, wel iedereen in het onderkomen dat bij zijn rang of stand behoorde, voor mij was dat het korporaalsverblijf. In moest ik voor de onderofficieren een groots Koninginnedagfeest organiseren. Het werd voor mij een drukke dag, ik kon daardoor niet deelnemen aan de feestelijkheden in mijn eigen korporaalsverblijf. Daarom stelde een bevriende sergeant voor om mijn vrouw als introducé uit te nodigen in het onderofficiersverblijf, de plaats waar ik die avond moest werken. Hij vroeg en kreeg daarvoor toestemming van de chef der equipage.Tijdens die feestavond werd de sergeant die mijn vrouw had geïntroduceerd door een oudere sergeant-majoor aangesproken. Die vroeg op luide toon: “Hoe haal je het in je hoofd om een korporaalsvrouw mee te nemen naar het onderofficiersverblijf?” Hij voegde daar aan toe: “Ik geef je nu een order om samen met haar het onderofficiersverblijf te verlaten.” De chef der equipage die op het tumult afkwam overrulede de order van de sergeant-majoor en bood mijn vrouw zijn verontschuldiging aan. Mijn vrouw mócht blijven, maar de toon was gezet.Zowel mijn vrouw als ik ervoeren het voorval als een belediging die wij maar snel moesten vergeten. Wij hebben de rest van de term op Aruba als zeer plezierig ervaren zonder ook maar enige rancuneuze gevoelens. Ik heb als zogenaamde ‘vlootbaal’ me erg goed thuis gevoeld bij het Korps Mariniers.

Vrij kort na het hierboven genoemde voorval werd ik, nog steeds jong korporaal, voorzitter van het afdelingsbestuur van de VBZ op Aruba.In die hoedanigheid werd ik, samen met mijn vrouw, vele malen uitgenodigd bij officiële gelegenheden in zowel de longroom als bij het burgerbestuur van het eiland. Toen in de hoofdafdeling van de VBZ op Curaçao een receptie hield ter gelegenheid van het jarig bestaan van de vereniging, ben ik samen met mijn vrouw naar Curaçao gereisd om daar de mariniers van Savaneta te vertegenwoordigen. De korporaalsvrouw, die in eerste instantie niet welkom was in het onderofficiersverblijf, deed bij die officiële gelegenheden voortreffelijk haar representatieve werk. Het kan verkeren.

Rangen en standen, ook voor de echtgenote van de marineman

Tekst: Peter Beaujean

"Naar de Antillen uitgezonden militairen voeren in die tijd met lijndienstschepen, de ms. Prins

der Nederlanden en de ms. Oranje Nassau, twee zusterschepen van de KNSM, naar hun plaatsing. "

018_TJ06.indd 18 22-5-2014 8:02:04

Postbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

GEACHTE RED CT IEPostbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

GEACHTE RED CT IE

6 - 2014 | Trivizier | 19

HELP, IK KRIJG HET KOUDMaanden voor de omklap Bestuursstaf ( november ) steek ik een aantal keren mijn vinger op. Wat gaat er nu gebeuren met mijn werk? Als stafmedewerker Planning, Control en Bedrijfsvoering bij de HDP heb ik een code gekregen. Maar mijn werk blijft (in ieder geval een behoorlijk deel daarvan) bestaan. Hoe de HDP dat gaat oplossen, weet men bij de HDP nog niet. Ik wijs nog op het feit dat in het Definitieve Reorganisatieplan van de BS (Bestuursstaf ) staat dat een soort van P&C-functionaris in de organisatie van de BS-onderdelen moet worden opgenomen. De reacties zijn ook hier erg lauw. Men weet het (nog) niet.Het omklapmoment nadert. Ik voorzie echter dat de HDP flinke problemen gaat krijgen als ik geen helpende hand uitsteek. Ik blijf gedurende vele weken nog de nodige hand- en spandiensten aan de HDP-organisatie verlenen. Daarbij word ik op enig moment geconfronteerd met het feit dat bij de HDP een jonge militaire collega (officier) is “neergezet” om het Planning en Controlwerk (wat mijn job was!) te gaan doen. Dat zou tijdelijk zijn. Ik moet zeggen dat dit mij toch behoorlijk heeft geraakt. Hoezo code ? Ik ben toch enige tijd mijzelf niet. Dat is voor anderen moeilijk waarneembaar want mijn buitenkant ziet er vaak wat anders uit dan mijn binnenkant. Dat heeft niets te maken met Ard en Keessie maar met Aard en Beessie. Maar goed. Life goes on en ik klauter weer aardig op. Ik krijg weer zin in motorrijden en ik trek er dan ook geregeld op uit. Ik ben een echte diehard als het om motorrijden gaat. Ook bij minder weer en lagere temperaturen. Maar dan toch de titel van dit “verhaal”. Ja, maar die heeft niets met motorrijden te maken. Vandaag vind ik een defensie-envelop op mijn deurmat. Daar blijkt een schrijven in te zitten van de commandant DPOD (Divisie Personeel en Organisatie

Defensie). Of ik mee wil doen aan een werkbelevingsonderzoek. Ik zou wel willen, maar er valt echter niet zo veel meer te beleven op het gebied van werk. Dat heb ik niet meer want ik heb code .Het zal u duidelijk zijn. Van de brief over meedoen aan het werkbelevingsonderzoek zakt echt mijn broek af waarbij ik roep… Help, ik krijg het koud.Ed Vissers, Zoetermeer

bla bla bla bla bla bla bla

"Of ik mee wil doen aan een werkbelevingsonderzoek"

bla bla bla bla bla

019_TJ06.indd 19 21-5-2014 14:42:38

20 | Trivizier | 6 - 2014

Voormalig bottelier Rob Graumans heeft nog altijd zijn VBM-lidmaatschapskaart uit 1974.

Hij is veteraan (Afghanistan en Bosnië). Hij is

opgeklommen van schepeling naar officier

(LTZA). Maar bovenal is Rob Graumans de

‘laatste’ bottelier die de marine heeft verlaten.

Laatste bottelier

Sjouwen met voor- en of achtervoeten. (Foto NIMH)

wacht nog steeds op jeneverkruis

020_TJ06.indd 20 21-5-2014 14:44:21

6 - 2014 | Trivizier | 21

Rob Graumans () is per december met leeftijdsontslag gegaan. Tijd genoeg om zich te storten op het verenigingsleven (tennisclub) in zijn woonplaats Midwoud. En hij is het ‘maatje’ van Arjen, een verstandelijk beperkte bewoner van Leekerweide in Wognum. Daarnaast bridget, golft en fietst Graumans graag.Graumans is als luitenant ter zee der eerste klasse van administratie (LTZA, vrij vertaald als mjr ma) de dienst uit gegaan. “Jammer genoeg was ik vorig jaar herstellende van een hartinfarct, tijdens dat herstel heb ik nog een hernia-operatie ondergaan”. Of die hernia iets te maken heeft met zijn oorspronkelijke dienstvak? “ Wie weet”, zeg t Graumans, “Toen ik begon als bottelier was er geen arbo-regelgeving. Dus we sjouwden regelmatig met voor- en of achtervoeten (halve varkens en kwart koeien). En vergeet niet al die vaten bier die we wekelijks bij de mijnendienst naar boven moesten slepen. Toen was de tap bij de middagmaaltijd nog open.”

Graumans komt als -jarige in april de Marine Opleidings Kazerne (MOKH) in Hilversum binnen. In augustus begint zijn opleiding als bottelier bij de MOKH en in oktober kan hij als bottelier e klas aan de slag bij de mijnendienst. “Daar waren wel botteliers geplaatst. Mijn werk was,

naast dat in de slagerij, het rijden op de ‘voedingstruck’, ter bevoorrading van de mijnenvegers.Maar het mooiste was het begeleiden van de ondiepwatermijnenvegers in en . Die deden het binnenlands vlagvertoon. Wij, de chauffeur, en ik met de wagen er achter aan, verversingen halen. Kom je in zo’n ligplaats en ga je naar de plaatselijke kruidenier. ‘Mag ik keer kilo gesneden jonge kaas, keer kilo gesneden boterhamworst …’ Dan sta je daar als /-jarig jochie in je marine-uniform stralend belangrijk te wezen in je zelfstandige positie. En dan gelijk contant afrekenen … Mooi is dat!”

Graumans hoort bij de laatste lichtingen die nog een aparte bottelier-opleiding kregen. Vanaf begint de zogeheten ‘uitfasering’ van het dienstvak. Voortaan worden er alleen nog matrozen opgeleid voor de ‘Logistieke Dienst Verzorging’ (LDV). Na de eerste korporaalsopleiding LDV in ziet hij zich geconfronteerd met de oude ‘dienstvakkers’ die weinig begrip hebben voor de nieuwe situatie. Dat je als LDV’er dezelfde kwaliteit kunt leveren als de botteliers, koks en hofmeesters wordt – zachtjes gezegd – niet geaccepteerd. Graumans vervult in de jaren ’ en ’ verschillende functies. Onder

meer als korporaal bottelier op Hr. Ms. Van Nes. Maar de langste periode dient hij in Doorn bij de Amfibische Gevechtsgroep van het Korps Mariniers. Het is een tijd met elk jaar arctische oefeningen. D a n k o m t o o k d e e e r s t e automatisering om de hoek kijken, met ‘laptops’ die de omvang hadden van een flinke koffer, verpakt in een houten kist die je met twee man moest sjouwen voor de verwerking van de toko (‘winkel’)-administratie.

In is Graumans weer terug in Amsterdam, inmiddels bevorderd tot sergeant, in de functie van instructeur ‘voeding en toko’ en ‘gamellenadministratie ’ op de logistieke school. Hij is daarnaast betrokken als examinator ‘restaurant en keuken’, een functie waarvoor hij de opleiding tot ‘leermeester’ van de toenmalige stichting Vakonderwijs Horeca moest volgen.

Na een plaatsing als chef logistieke dienst aan boord van Hr.Ms. Bloys van Treslong en jaar ‘interne controle’ (voeding, toko en kleding), wordt Graumans in belast met de leiding van het bedrijfsrestaurant het Meeuwennest. “En ik moet eerlijk zeggen: daar had ik een moeilijke tijd als jong adjudantje tussen de oudere hofmeesters en koks. Vooral omdat de eerste week een drama was.”

Aan het werk op dek in de jaren '60. (Foto NIMH)

Werkzaaamheden in een drankenopslag. (Foto NIMH)

De voorraad naar boven brengen.(Foto NIMH)

020_TJ06.indd 21 21-5-2014 14:44:26

22 | Trivizier | 6 - 2014

Graumans doelt op de invoering van het zelfbedieningsrestaurant met kassa’s. “Er stonden rijen tot het exercitieveld. En ik dacht: waar zijn we aan begonnen? Gelukkig kregen de medewerksters aan de kassa snel handigheid en waren de lange wachtrijen na een week verleden tijd.” In volgt bevordering tot LTZ (elnt) in de functie van kantineofficier.

In mei vertrekt hij voor drie jaar naar de Commissariaatschool in Brugge. Bevorderd tot LTZOC (kap) wordt Graumans commandant van het Nederlandse detachement en hoofd opleidingen op de Logistieke school in Brugge. Vooral de onafhankelijkheid ‘los van de marine’ bevalt hem. Maar ook de samenwerking met de Belgen. Hij geeft leiding aan Nederlandse instructeurs. “In zo’n situatie ben je een hechte groep. Als al die mensen geen goed werk hadden afgeleverd, dan was ik later nooit LTZ geworden”, erkent Graumans.

Na een uitzending naar Bosnië in , gaat hij als ploegleider terug naar de interne controle. Na een voltooide post-HBO opleiding Operational Auditing in , wordt hij bevorderd tot LTZA en aangesteld als controleleider. Zijn laatste plaatsing vanaf is bij het stafbureau coördinatie bij de afdeling faciliteren. De implemen tatie van Planon (geautomatiseerd management informatiesysteem voor c a t e r i n g , h u i s v e s t i n g e n storingsmeldingen) is een plezierige ervaring, maar mede uitvoering geven aan de intensieve reorgani-saties en het werken op een onderbezet bureau (met verplichte vacatures) is wellicht mede oorzaak van een hartinfarct in augustus .Mensen die goed geschoold zijn in de geautomatiseerde logistiek

zijn zeldzaam in de krijgsmacht, zeker als ze tegelijkertijd een berg praktijkkennis en -ervaring meenemen. Graumans kan zich voorstellen, na een suggestieve vraag, dat dit wellicht ook de moeizame uitvoering van het programma SPEER parten speelt. “Maar in de voedingslogistiek werken we niet met SPEER, dus ik vind het moeilijk om daarover een mening te geven.

Rest alleen nog een vervelend akkefietje. In december gaat Graumans uit dienst. In maart van dat jaar is hij jaar officier. Hij heeft dus recht op een ‘jeneverkruis’ ( O n d e r s c h e i d i n g s te k e n vo o r Langdurige Dienst als officier), maar omdat hij op december officieel uit dienst is, gaat de plechtige uitreiking op december aan zijn neus voorbij. Graumans: “Ik zit er nog steeds op te wachten.”

Rest ook nog: de hamvraag. Was u een gulle of een knijpert (bron: http://www.visser-maritiem.nl/)?Graumans lacht en legt uit dat het echt niet aan de bottelier lag. Ook in de jaren ’ waren de rantsoeneringsberekeningen vrij

BOTTELIER(Bron: Wikipedia)

Een bottelier aan boord van een schip is verantwoordelijk voor de inkoop van proviand en de rantsoenering daarvan. Dit was tot in de negentiende eeuw vooral op lange reizen een belangrijke functie, omdat schepen vaak weken op zee verkeerden zonder een haven aan te doen. Te weinig of bedorven voedsel kon allerlei ziekten aan boord van het schip doen uitbreken. Naast de hoofdtaak had de bottelier in later tijd ook andere taken, waaronder het indelen van het wachtsvolk. Bij de Koninklijke Marine is het dienstvakonderscheidingsteken van de bottelier een vaatje of tonnetje.Volgens ‘De Taal van het Water’ zou het Engelse woord ‘Butler’ van deze dienstverlenende functie afgeleid zijn.

nauwkeurig. “Een bottelier kon natuurlijk wel ritselen en schuiven. Bijvoorbeeld door in plaats van brood, krentenbollen aan te schaffen. Bij de mariniers had ik altijd ruimte genoeg door het grote aantal mariniers. Maar op Hr.Ms. Van Nes is het me een keer gebeurd dat we de bemanning ge ko ok te e ieren mo esten aanbieden bij de hoofdmaaltijd van aardappelen en spinazie. Soms kon je de samenstelling van de voeding helemaal niet zelf bepalen. Zo had je de mobilisatievoorraden. Die moesten één keer per jaar op. Dan kreeg je de ‘Tom Okker specials’, de gehaktballen waarmee je kon stuiteren.”

"de ‘Tom Okker

special"

020_TJ06.indd 22 21-5-2014 14:44:35

HUMAN INTEREST

6 - 2014 | Trivizier | 23

Mijn eerste kennismaking met een ‘Karel Doorman’ was in de eerste periode van mijn opleiding tot SD-er (speciale diensten) in .Als nog onervaren leerling werd mij opgedragen eens een poging te wagen om ‘op de Karel Doorman’ te komen (controle beveiliging).Het vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman werd op de werf onder meer voorzien van een nieuw vliegdek.Voor mijn gevoel lukte het prima om zonder problemen op dat grote schip te komen.Ik wandelde, in burger gekleed, rustig het gehele schip door, zelfs tot op het nieuwe vliegdek.Toen was het volgens de beveiligers genoeg. Een f link uit de kluiten gewassen opperschipper kwam op mij af en sprak de korte zinnen: "Jij! Nu binnen minuten de kade weer op, of ik flikker je naar beneden, dan kan je het zwemmend doen.”Nou, ik ben al geen liefhebber om vanaf de laagste duikplank te water te gaan en naar de hoogte vanaf het vliegdek richting het water kijkend, leek mij zelfs in minuten wegwezen al zeer zinvol. Geen mislukte missie, omdat de beveiliging klopte en daar ging ik voor.

Mijn tweede kennismaking met het zelfde vliegkampschip was in . In verband met de gespannen toestand met Indonesië, was de ‘Karel Doorman’ aanwezig in de wateren rondom Nederlands Nieuw-Guinea en deed ook Biak aan. De komst en het vlagvertoon van het schip wekte veel bewondering bij mijn Papoea-vrienden. Maar ook voor de rest van de bevolking die niet zo’n band had met de Nederlandse

militairen was het een bijzondere gebeurtenis, onder meer opgeluisterd met een welkomstconcert van het Papoea-muziekkorps. Voor de e keer in mijn KM-tijd ging ik over de valreep aan boord van het imposante schip om op uitnodiging van de onderofficieren tezamen met mijn Biak-collegae en hun aanhang een genoeglijke avond mee te maken in hun onderofficieren-verblijf. Wij werden welkom geheten door de opperschipper. Deze was minder uit de kluiten gewassen dan die van mijn eerste bezoek! Een tegenbezoek aan de kazerne werd uiteraard ook gearrangeerd.

En dan nu ... Zr.Ms ‘Karel Doorman’, nota bene bijna verkocht, is inmiddels gedoopt. In de laatste papieren ‘Alle Hens’, las ik de reactie van enkele aanstaande bemanningsleden met kreten als “wow” en “wat is die groot” en nog vele andere superlatieven.Het mooiste schip ooit gebouwd is aan onze vloot toegevoegd.Via ‘Alle Hens’, nu digitaal, zullen we

ongetwijfeld nog veel over dit pronkstuk van onze Koninklijke Marine kunnen lezen. Ik heb de redactie van de digitale ‘Alle Hens’ gecomplimenteerd met die eerste uitgave en in de mail terug waren ze daar blij mee.Geen reactie op het deel waarin ik mijn teleurstelling uitsprak over het feit dat door deze digitalisering, wellicht velen verstoken blijven van hun vertrouwde band met de Koninklijke Marine via ‘Alle Hens’.Daar zullen we mee moeten leren leven blijkbaar, maar toch …

Mees Bax

3xKarel Doorman

Foto: http://www.marinematen.com

023_TJ06.indd 23 21-5-2014 14:45:28

HOE ZIT HET

Hoe zit het?

Er komen bij de VBM

regelmatig vragen binnen

over het zogeheten

ontschepings- en

recuperatieverlof. Wat is

dat? Wie heeft er recht op?

Wanneer heb je er recht op?

Het ‘ontschepingsverlof’ is geregeld in artikel van het Algemeen Militair Ambtenaren Reglement. (AMAR) en geldt dus alleen voor militairen. Burgers bij Defensie kennen een soortgelijke regeling niet

Als je minstens maand ‘voor dienst’ verblijft buiten Europa.

Je hebt recht op verlof van één werkdag voor elke maand dat het verblijf voor dienst buiten Europa dan wel aan boord van een varend schip buiten Nederland heeft geduurd. Je kunt maximaal werkdagen verlof krijgen.

Let op! Bij verblijf voor dienst binnen Europa geldt een andere regel (zie vraag verderop). En als je voor dienst aan boord van een varend schip verblijft, krijg je ontschepingsverlof als het schip minstens een maand ‘buiten Nederland’ is geweest.

24 | Trivizier | 6 - 2014

Recuperatie &

‘ontschepingsverlof’

. Voor wie geldt het ontschepingsverlof?

. Wanneer krijg je ontschepingsverlof?

. Hoeveel ontschepingsverlof krijg je?

024_TJ06.indd 24 21-5-2014 14:59:53

Ja. Maar met één maand ben je er dan niet. Je moet minimaal 6 maanden voor dienst buiten Nederland binnen Europa verblijven. Pas dan heb je recht op maximaal 5 dagen ontschepingsverlof.

Het recuperatieverlof is geregeld in de Vergoedingsregeling Vredes- en Humanitaire Operaties (artikel 7 VVHO). Je hebt recht op recuperatieverlof als de ‘operationele omstandigheden dat noodzakelijk en mogelijk maken’. Alleen als je operationeel wordt ingezet, heb je recht op recuperatie.

Nee. Je krijgt dan compensatie in de vorm van extra vrije tijd voor de duur van één werkdag per maand inzet.

Je opgebouwde ontschepingsverlof vervalt maximaal 12 maanden na terugkeer in Nederland.

Nee. In principe bepaalt de commandant der strijdkrachten (CDS) waar en hoe je het recuperatieverlof mag genieten. In dat geval stelt Defensie de faciliteiten: vervoer, huisvesting en voeding ter beschikking. Maar bij een uitzending van minimaal 4 maanden kan de commandant toestaan dat je het recuperatieverlof zelf regelt. In dat geval betaalt Defensie alleen de reiskosten.

Iedereen die aan een V VHO-operatie heeft meegedaan krijgt recht op vrijstelling van normale werkzaamheden en diensten na terugkeer. Bovenop je ontschepings- en recuperatieverlof krijg je ten hoogste tien werkdagen vrijstelling bij een uitzending van minimaal 6 maanden. Als je minder lang uitgezonden bent geweest krijg je een navenant deel, dus vrijstelling van ongeveer één dag per maand uitzending

Dan kan de commandant besluiten dat je het verlof mag ‘meenemen’. Maar dan moeten er volgens de commandant wel bijzondere ‘dienstomstandigheden’ zijn geweest

Op maximaal 2,5 dagen per maand operationele inzet. Dus op 10 dagen bij een uitzending van 4 maanden.

Nee. De commandant bepaalt hoe je het verlof opneemt. En de commandant zal zich moeten houden aan het voorschrift dat je het verlof ‘zo spoedig mogelijk’ na terugkeer in Nederland opneemt.

Let op: de CLAS eenheden in de West hebben geen recht op recuperatieverlof. De reden: de 4 maanden in de West zijn een tijdelijke tewerkstelling.

5. Heb ik ook recht op ontschepingsverlof als ik langer dan een maand voor dienst binnen Europa verblijf?

8. Ik ben net terug van een uitzending en ik heb ontschepingsverlof gehad. Maar het recuperatieverlof kon ik niet opnemen. Hoe zit dat?

11. Tja, maar in mijn geval kon ik het recuperatieverlof tijdens de uitzending niet opnemen. Hou ik dan recht op die 10 dagen?

6. Mag ik het ontschepingsverlof ‘meenemen’?

9. Mag ik zelf bepalen wanneer en hoe ik recuperatieverlof opneem?

12. En hoe zit het nou met de ‘Ter Beek-dagen’?

7. En als ik in die 12 maanden niet de kans heb gekregen om het verlof op te nemen?

10. Op hoeveel dagen recuperatieverlof heb ik dan recht?

4. Kan ik het otschepingsverlof opnemen wanneer ik wil?

024_TJ06.indd 25 21-5-2014 15:00:04

BOEKBESPREK INGEN

Titel: Messerschmitt Me 163 ‘Komet’Auteur:Bart VandammeIsbn:

9789461534477Paperback:172 pagina’sPrijs:€ 12,50Uitgeverij:Aspekt

Titel: Een KMA-offi cier aan het Oostfront

Auteur: Henk Eefting

Isbn: 9789461531322

Paperback:111 pagina’s

Prijs: € 14,95Uitgeverij: Aspekt

26 | Trivizier | 6 - 2014

Te nationalistisch voor de nazi’s

Lkol inf b.d. Henk Eeftings vader was NSB’ er. Eefting heeft eerder door goed gedocumenteerde publicaties gezorgd voor een grotere kennis van de (schandalige) manier waarop veel ‘ landverraders’ na de oorlog zijn bejegend.In ‘Een KMA-officier aan het Oostfront’ beschrijft Eefting de belevenissen van Gerhard Stroink (overleden in ). Stroinks NSB-lidmaatschap was geen beletsel om in af te studeren aan de KMA. In meldt hij zich bij de Waffen-SS. Eind augustus raakt hij aan het Oostfront zwaar gewond. Na de oorlog krijgt hij de doodsstraf, maar koningin Juliana verleent hem in gratie. Stroink heeft veel geschreven (maar weinig gepubliceerd) over zijn oorlogservaringen in Rusland en de Oekraïne. Eefting maakt daar dankbaar gebruik van. Stroink sr. was ‘verdacht’ bij zijn Nederlandse collega’s vóór en tijdens de meidagen . Maar ook zijn Duitse superieuren hadden hun twijfels. Stroink was een fanatieke aanhanger van de Groot-Nederlandse gedachte, te ‘nationalistisch’ dus.

Te weinig peut

Moderne krijgsmachten zijn lam zonder brandstof. Toen Duitsland aan het einde van de Tweede Wereldoorlog steeds minder oliebrandstof tot zijn beschikking had, greep het naar laatste strohalmen. Dat was onder meer de raketmotor, vooral bekend door toepassing in de V (ballistische) raketten. Een minder bekend curiosum is de Messerschmitt , in feite een zweefvliegtuig met een raketmotor, aangedreven door waterstofperoxide en in water opgelost calciumpermanganaat. Als verdedigingsjager was het toestel niet erg effectief. Het kon hard vliegen (tot mach ,), maar de operationele tijd was beperkt tot minuten: minuten voor het opstijgen (naar . m) en minuten voor het lokaliseren van het doel. Waarom dan toch een boek over dit toestel? Omdat het een bijzondere uitdaging was voor de geallieerde vliegers/bemanningen van bijvoorbeeld de P- jagers, de B’s en van de Mosquito’s in het laatste jaar van de oorlog. Bart Vandamme brengt hen een passend eerbetoon.

026_TJ06.indd 26 21-5-2014 15:00:46

6 - 2014 | Trivizier | 27

Titel: ‘Koninklijke Luchtmacht in Nederlands Nieuw Guinea’Redactie: Gerard Casius en Frans Peter Schulte Isbn:

9789086161362Gebonden, harde omslag, 256 pagina’sPrijs: € 34,95Uitgeverij:Violaero (Lanasta)

Nieuw-Guinea revisited

Meer dan namen staan in het dankwoord van een uniek document over de geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht in voormalig Nederland Nieuw-Guinea. Het resultaat mag er zijn, ook al komt het wat later dan gepland …Het oorspronkelijke plan om in ‘Koninklijke Luchtmacht in Nederlands Nieuw-Guinea’ te laten verschijnen lukt niet. Dat wekt geen verbazing als je aan het eind van het pagina’s tellende boek de conclusie kunt trekken dat de samenstellers erin zijn geslaagd om een foto-herdenkingsboek te maken dat recht doet aan alle aspecten van het verblijf van de Nederlandse luchtmachtmilitairen op dat verre tropische eiland. Het gaat om ruim foto’s met uitgebreide toelichting, die een goed beeld geven van de operationele mogelijkheden, maar zeker ook van de verblijf- en leefomstandigheden. Een groot deel van de foto’s is in kleur.De samenstellers hebben er onder leiding van Gerard Casius en Frans Peter Schulte (voorzitter van de vereniging KLu veteranen Nederlands Nieuw-Guinea) een mooi gedenkboek van gemaakt dat zeker ook voormalig personeel van de Marine Luchtvaart Dienst (MLD) zal aanspreken. KLu en MLD waren sterk op elkaar aangewezen. Soms was dat even wennen, bijvoorbeeld voor de vliegverkeersleiders van de KLu. Over de verkeerstoren op Boroekoe: “Daar trof je volgens goede marinetraditie in volgorde van belangrijkheid aan: een pot verf met kwast om te tjetten, een korporaal om daarop toe te zien en een radiotoestel voor verbinding met de vliegtuigen.” Een verbaasde korporaal dus, die plotseling twee ‘meneren’ (= officieren) ziet binnenkomen. Want aan ‘echte’ verkeersleiding deed de KM niet (aldus de samenstellers).

Zo valt er nog wel meer te ontdekken in dit boek. Veel foto’s van Biak Cotta, de Europese woonwijk in Biak bijvoorbeeld. Maar ook enkele limericks over dagelijkse voorvallen. Er moeten er in die tijd krijgsmachtbreed heel veel gemaakt zijn. Bijvoorbeeld deze:

There was a mechanic named PopsWho gave on the beeldbuis some klops.And already it bleakThat he was from streak,For the beeldbuis was tot he knops.

Gelukkig hebben we nu dit boek.

026_TJ06.indd 27 21-5-2014 15:00:55

VERENIGINGSNIEUWS

28 | Trivizier | 6 - 2014

Zie ook www.vbm.info of volg ons op Facebook en Twitter

VBM IN HET NIEUWS Op 23 april publiceert de Volkskrant een artikel over vertragingen waar de missie in Mali mee te kampen heeft. Volgens VBM-voorzitter Jean Debie voelen militairen zich ondanks de vertraging goed voorbereid. ........................................................................................................................ Op 25 april meldt BNR-radio dat ten minste twaalf Nederlandse militairen zijn ontslagen omdat ze getrouwd zijn met een buitenlandse vrouw en daardoor geen VGB kunnen krijgen. BNR interviewt Jean Debie hierover. ........................................................................................................................ Op 26 april werkt Jean Debie mee aan een artikel in de Volkskrant over onder andere PTSS. ........................................................................................................................ Op 9 mei interviewt Radio 1 vice-voorzitter Jacques van Hulsen over de raketaanval op kamp Castor in Mali. ........................................................................................................................ Op 13 mei maakt het Noordhollands Dagblad (Helderse Courant) melding van de weerstand bij de VBM tegen de snelle vorming van de Technische Dienst bij de marine. ........................................................................................................................

Deze maand (juni) zullen in Den Helder en Den Haag een kleine 40 leden hun insigne voor 50 jaar trouw lidmaatschap ontvangen. Daarnaast ontvangen tientallen leden het insigne op huisadres.In de volgende Trivizier zullen we de namen van onze trouwe leden publiceren.Bent u ook lid geworden van de bond in 1964? En hebt u geen melding daarvan ontvangen? Laat dit dan weten via ledenadministratie@mijnvbm.nl of bel met 070 3155111.

UITREIKING SPELDEN 50 JAAR LIDMAATSCHAP

VACATURE: VOORZITTER MSFPer december 2014 zal de huidige voorzitter van de Stichting MSF zijn werkzaamheden als voorzitter beëindigen. De Stichting MSF is dan ook op zoek naar een nieuwe voorzitter. Naast het voorzitterschap van de Stichting MSF, heeft de voorzitter ook zitting in het Karel Doormanfonds. Het betreft in totaal circa 8 bestuursvergaderingen per jaar. Van de voorzitter, die lid moet zijn van de Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel, wordt verwacht dat hij bestuurlijke ervaring heeft en affi niteit met sociale problematiek/zekerheid. Verder zijn goede communicatieve, sociale en contactuele eigenschappen van belang. Indien u meer wilt weten over de inhoud van de functie, kunt u contact opnemen met de huidige voorzitter, Albert Winkel. Hij is te bereiken op 06 53155935.Kandidaten kunnen hun belangstelling voor de functie schriftelijk kenbaar maken. U kunt uw reactie, voorzien van een CV, tot 1 augustus 2014 sturen aan: Stichting MSF, Het Nieuwe Diep 33 (Kamer 4.14), 1781 AD Den Helder of stichting.msf@gmail.com.

028_TJ06.indd 28 21-5-2014 15:01:31

FAMIL IEBERICHTENPostbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

DANKOVERLEDEN

6 - 2014 | Trivizier | 29

Het algemeen bestuur betuigt de nabestaanden oprechte deelneming met hun verlies.

Januari - P.A.C. Visschers ( jaar) LTZVK b.d. Burg. Pastoorsstraat KE Breda

Maart - J. Reids ( jaar) KPL KL b.d. Magnoliastraat JA Heerlen

- J.H. Franke ( jaar) SMJR VGMRA b.d. Het Zwammerveld BM Valkenburg Z-H

- P.H.A. van der Linde ( jaar) KPL KL b.d. Kazernestraat NA Uden

- J. Wiersma ( jaar) SGT V b.d. Hoorneslaan GG Katwijk

April - J.G. Koren ( jaar) MJR HOFM b.d. Dorpsstraat K AA Lunteren

- T.H. van Mook ( jaar) KPL KL b.d. Kuiperijhof DD Oosterhout

- C.M. Otten-Oomen ( jaar) Loosdrechtsebos RH Hilversum

De vele kaarten, bloemen en warme

woorden bij het afscheid van Robert Broggel, hebben ons diep ontroerd en

waren voor ons allen een grote steun. Voor

ons een fijne en troostrijke gedachte dat

Rob in zijn leven voor zo velen veel heeft

betekend. Daarom willen wij u hartelijk

bedanken voor al uw medeleven en steun.

Gabriella, Richard, Jaqueline, en Dennis

Julianadorp, april

Bij deze wil ik u, mede namens de familie,

bedanken voor de bloemen die wij van u

mochten ontvangen na het overlijden van

mijn man J.C. Hertogh.

Yvonne Hertogh-Peeters

Roosendaal, april

Koninklijke OnderscheidingenHet Algemeen Bestuur van de VBM feliciteert:

AOO MARNALG M.J. van Daalen, De Koog, Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden

LKOL MA b.d. W.W.G.M. Mercx, Best, Ridder in de Orde van Oranje Nassau

met de op april jl. ontvangen Koninklijke Onderscheiding. Mogelijk zijn er meer VBM-leden die op die dag een Koninklijke Onderscheiding hebben ontvangen. Dit kunt u doorgeven aan redactie@mijnvbm.nl

- M. Speur ( jaar) SGT KOK b.d. Sportlaan NE Den Helder

- T.P. Hollenberg ( jaar) OPP SCHR b.d. Vogelzand MP Julianadorp

- E. Rosenberg ( jaar) SMJR KM b.d. Huniadijk C EK Rotterdam

- J. Rijkens ( jaar) SPR b.d. Corr.: Jan Verfailleweg BT Den Helder

- W. Hardenbol-van der Molen corr: Tolnegenweg PV Stroe

- N.W. Boer ( jaar) KPL ODND b.d. Bisonspoor JE Maarssen

- W. Peggeman ( jaar) LTZSDOC b.d. Corr.: Pijlspritskreek MT Wassenaar

029_TJ06.indd 29 21-5-2014 14:35:50

VR A AG EN A ANBODPostbus 93037 2509 AA Den Haag, e-mail: redactie@mijnvbm.nl

NazorgDe Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel VBM verleent nazorg bij overlijden. Wij kunnen u doeltreff end ondersteunen. U kunt ons helpen door al uw gegevens te ordenen. Vraag bij de VBM naar de handleiding voor nabestaanden. Of kijk op www.vbm.info bij ‘ledenservice’.

Stichting MSF(sociaal fonds)Johan Liekens 0223 615885. Bereikbaar op dinsdag en vrijdag van 09.00-16.00 uur.Tevens te bereiken via e-mail: stichting.msf@gmail.comwww.stichtingmsf.nl.

Collectieve ongevallen-verzekeringDe VBM heeft voor alle actief dienende leden (militairen en burgers) een unieke ongevallen-verzekering afgesloten.Deze ongevallenverzekering geeft dekking in de hele wereld, ook tijdens missies, gedurende 24 uren per dag, 7 dagen per week en gedurende het hele jaar. De ongevallenverzekering vervangt de woon-werkverkeerverzekering en het uitzendcertifi caat. U hoeft dus géén uitzendcertifi caat meer in te vullen als u op uitzending gaat.

Adreswijziging/ledenadministratieGaarne doorgeven aan: 070 3155111 of ledenadministratie@mijnvbm.nl

Belastinginfo en -hulpFons Kraaikampbelastingservice@mijnvbm.nl

HelpdeskTon van ElstAdri van der Veer070 3155111 of vul formulier in op onze website

NabestaandenzorgRené Landsweersnazorg@mijnvbm.nl

TE HUURIn Westerland op het

voormalig eiland Wieringen te huur een compleet ingerichte

stacaravan.Caravan staat direct aan de Waddenzee met een prachtig uitzicht.Ve e l w a n d e l - e n f i e t s -mogelijkheden.Klein strand in de nabijheid (Amstelmeer)Prjjs voor de caravan € ---per nacht.Inlichtingen: of mail naar f.zoutman@quicknet.nl

TE HUURZeer goed onderhouden bungalow op

Curaçao, slaap- en badkamers, v. v. alle

gemakken, mogelijkheid tot uitbreiden

keuken/slaapkamer. Op A locatie, rondom tropische begroeiing op

beveiligd resort met zwembad (zie foto). Info: agathadorine@gmail.com.

TE KOOPWoonhuis op Curaçao,

gelegen in een rustige buurt Jan Thiel Oost op m eigendomsgrond. Indeling slaapkamers badkamers. Ruime living met open keuken. Grote porche met uituitzicht over de omgeving. Carport voor auto’s. Elect. poort, berging en een tropische tuin. Aanvaarding medio juli. Vraagprijs Nafl . KK.Mailadres : hendrikmarns@gmail.comTelefoon: / .

TE HUURCuraçao (Bottelier, omgeving Jan Thiel)

-pers. Vakantievilla, met uniek uitzicht

over het eiland. Altijd een heerlijke

verkoelende bries. Het is gelegen in de

prachtige, chique wijk Bottelier, vlakbij het Lagun van Jan Thiel en op

min. van de stranden Mambo Beach, Seaquarium en min. van

Willemstad. Grote woonkamer met een open, volledig ingerichte keuken

met bar. Daarnaast slaapkamers, badkamers en grote porches.

Info: www.casadonpedro.com, e-mail: casadonpedro@gmail.com telefoon (ex sgt. Marns. Alg. Piet de Ridder).

Redactionele tekstEenmalige plaatsing van

advertenties is voor leden

gratis. Het is daarnaast

mogelijk om tegen betaling

advertenties te plaatsen in

deze rubriek. Voorwaarden en

tariefinfo: bel of

mail naar redactie@mijnvbm.nl.

De redactie behoudt zich het

recht voor gratis advertenties

in te korten.Vraag naar onze last minute prijzen!)

030_TJ06.indd 30 21-5-2014 14:34:54

PUZZELPostbus 93037 2509 AA Den Haag, e-mail: puzzel@mijnvbm.nl

LOS DE

PUZZEL OP EN

MAAK KANS OP

DIT VOETBAL-

SPEL

EN BENT

U KLAAR DAN MAG

U HET PLAAT-JE VERDER

INKLEUREN.

Als u de QR- code scant genereert deze een e-mail-bericht op uw apparaat waar reeds ons adres is ingevuld. Het enige dat u hoeft te doen is de goede oplossing in te typen en op verzenden te klikken.

WOORDZOEKERAlle woorden uit de woordenlijst zijn verborgen in het letterveld. Sommige letters worden meer-dere keren gebruikt. Als u alle woorden heeft gevonden, blijft er een aantal letters over die samen een zin vormen.Stuur deze oplossing vóór 25 juni 2014 naar:Redactie Trivizier (puzzel)Postbus 930372509 AA Den Haag of

E-mail: puzzel@mijnvbm.nlVergeet niet uw adres te ver-melden!

1e prijs Voetbalspel set2e en 3e prijs een VVV-iris-cheque t.w.v. € 12,50.

(Alleen inzendingen door leden loten mee). Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

Oplossing mei 2014: Honingraat

De winnaars zijn (na loting):J.A. Maas, LisseJ. Evers, ZeewoldeH.J. Bolder, Nunspeet

ACHTERHOEDE AFTRAP ASSIST BLIND CILLESSEN CLASIE CORNER DOELSALDO EENTWEETJE ELFTAL FER GOAL

HAKBAL HAKJE HANDS INKOPPEN INWORP JANMAAT KLAASSEN KOPBAL KRUL KUYT LENS LEPELEN

PANNA PASS PINGELEN STAKEN STIP TOSS UITBAL UITTRAP WISSEL ZYLYN

OPLOSSING:

?

031_TJ06.indd 31 21-5-2014 14:32:04

of via MDTN *06 54666156 (géén GSM!)

Een marinier zou een opleiding gaan volgen voor een detachering buiten het Korps.Twee maanden voor aanvang van die opleiding gaat de marinier na een etentje met een paar collega’s naar een café. Daar krijgen sommige collega’s de indruk dat de marinier, die veel alcohol nuttigt die avond, zich inlaat met het gebruik, of het kopen van drugs. Deze geruchten bereiken ook het hoofd van de eenheid waar hij gedetacheerd zou worden, en die ziet hierin aanleiding om de marinier niet toe te laten tot de opleiding. Een Commissie van Intern Defensie Onderzoek onderzoekt de zaak vervolgens. Conclusie: de marinier wordt vrijgepleit. Maar ondanks dat neemt de marine toch een waarschuwing in zijn personeelsdossier op. Dat kan natuurlijk niet. De marinier stapt, bijgestaan door een jurist van de VBM, naar de rechter. Met succes. De rechtbank in Den Haag stelt dat Defensie de schade aan inkomen, carrière en imago van de marinier moet herstellen en herroept ook de waarschuwing.

Carrière marinier gered

Reiskostenvergoeding te laag

Nog geen lid?Meld u aan op www.vbm.info

“De militair krijgt de misgelopen

tegemoetkoming alsnog uitbetaald”

-

WAT DOET UW BOND VOOR U?

Een militair ziet in Peoplesoft dat zijn ‘tegemoetkoming in de kosten van het dagelijks reizen’ is berekend op basis van onjuiste gegevens. De afstand die hij moet rijden van huisadres naar werkplek is in werkelijkheid groter dan de afstand die in Peoplesoft vermeld staat.Dus krijgt hij al geruime tijd een te lage tegemoetkoming. Hij dient daarom een verzoek in om, met terugwerkende kracht, de juiste tegemoetkoming uitgekeerd te krijgen.Dit verzoek wordt afgewezen. Tegen de afwijzing maakt de VBM bezwaar. In bezwaar voert de VBM aan dat aan de hand van de ANWB-routeplanner de kortste route is berekend. Dat lijkt misschien logisch, maar die kortste route voert dwars door het drukke centrum van één van de grootste steden in Nederland. Geen enkel zinnig mens zou die route nemen, en dus ook de militair niet. In plaats daarvan had men de kortste gebruikelijke route moeten nemen voor de berekening, zoals ook vermeld staat op het aanvraagformulier voor de tegemoetkoming. Die route gaat via de ringweg. Defensie erkent dat er een fout is gemaakt bij de berekening en dat de militair inderdaad recht heeft op een hogere tegemoetkoming. De militair krijgt de misgelopen tegemoetkoming alsnog uitbetaald.

Een marinier zou een opleiding gaan volgen voor een detachering buiten het Korps.Twee maanden voor aanvang van die opleiding gaat de marinier na een etentje met een paar collega’s naar een café. Daar krijgen sommige collega’s de indruk dat de marinier, die veel alcohol nuttigt die

Deze geruchten bereiken ook het hoofd van de eenheid waar hij gedetacheerd zou worden, en die ziet hierin aanleiding om de marinier niet toe te laten tot de opleiding. Een Commissie van Intern Defensie Onderzoek onderzoekt de zaak vervolgens. Conclusie: de marinier wordt vrijgepleit. Maar ondanks dat neemt de marine toch een waarschuwing in zijn personeelsdossier op. Dat kan natuurlijk niet. De marinier stapt, bijgestaan door een jurist van de VBM, naar de rechter. Met succes. De rechtbank in Den Haag stelt dat Defensie de schade aan inkomen, carrière en imago van de marinier moet herstellen en

032_TJ06.indd 1 21-5-2014 14:36:42