1 

 

Trektellingen in Nederland in 2013

Jaarverslag Trektellen.nl

Fred Hustings Gerard Troost Arjan Boele

Trektellers op Breskens kleumend op 23 maart, typerend voor het ongewoon koude voorjaar van 2013 (Pieter Dhaluin).

2 

 

Colofon Tekst: Fred Hustings Figuren en database: Gerard Troost Fotoredactie: Arjan Boele Citeren als: Hustings F., Troost G. & Boele A. 2014. Trektellingen in Nederland in 2013 (Jaarverslag Trektellen.nl). Trektellen.nl/Sovon Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen.

3 

 

Inleiding Trektellen is hot onder vogelaars. In Nederland besteden tellers tegenwoordig tienduizenden uren per jaar aan het observeren en noteren van zichtbare vogeltrek vanaf een vast punt. Een aantal dat zelfs in de beste tijd van de in de jaren tachtig en negentig populaire Landelijke Werkgroep Trektellen (LWVT) in de verste verte niet gehaald werd. Dit is sterk bevorderd door het ontstaan van de website trektellen.nl, waarop telgegevens gemakkelijk ingevoerd en bekeken kunnen worden. Gegeven de enorme hoeveelheid gegevens in de database wordt er betrekkelijk weinig gedaan met de resultaten van de trektellingen. Regionale groepen maken soms overzichten en een enkeling wijdt zich aan de uitwerking van een opvallend trekverschijnsel, in gedrukte vorm of via een weblog. Landelijke jaaroverzichten ontbreken tot op heden. Hieronder wordt een poging gedaan om dit laatste te doorbreken met een beknopt overzicht van 2013. Iets dat wellicht een traditie zou kunnen worden? Het vat een aantal opmerkelijke gebeurtenissen samen, zonder de pretentie volledig te willen zijn (zie ook bijlage 2 en 3). Het is samengesteld op basis van de trekteldatabase, aangevuld met informatie uit Natuurberichten (www.natuurbericht.nl), weblogs van trektelposten (vooral www.ketelbrug.nl), overzichten in de waarnemingenrubriek van Dutch Birding en enkele artikelen in regionale tijdschriften. Voor details wordt uiteraard verwezen naar www.trektellen.nl Met dank aan alle trektellers voor het invoeren van hun tellingen en Rinse van der Vliet en Kees Koffijberg voor suggesties bij een eerste concept.

Er werden in 2013 veel Kieviten genoteerd. In het voorjaar werd een eerste trekgolf gevolgd door terugkerende vogels na de hernieuwde inval van vorst en sneeuw. Begin april, duidelijk later dan gebruikelijk, trok de massa richting noordoost. In het najaar leverde vooral 19 oktober fraaie aantallen op. Dordtse Biesbosch, 5 maart 2013 (Hans Gebuis).

4 

 

Trektellen in 2013 In 2013 voerden de trektellers bijna 30.000 teluren in. Dit aantal is redelijk vergelijkbaar met de voorgaande vijf jaren, maar (veel) hoger dan daarvoor. De meeste teluren werden uiteraard gemaakt in het voorjaar en najaar, met dips veroorzaakt door de weersomstandigheden zoals ongewoon koud weer in de tweede helft van maart (figuur 1). Pieken tijdens de hoofdtrektijden hangen samen met goed weer en vrije dagen. Trektelposten zijn tegenwoordig in het hele land te vinden (figuur 2). De telposten die de meeste uren in 2013 maakten, liggen vooral aan de Hollands-Zeeuwse kust, in het IJsselmeergebied en in de zuidoostelijke helft van het land. Zulke telposten zijn vaak al jarenlang in touw, soms zelfs al meer dan een halve eeuw zoals in de Kennemerduinen.

Figuur 1. Aantal getelde uren per standaardweek in 2013 (totaal = 29.665 uur 41 minuten).

Figuur 2. Bezette trektelposten in 2013, met indicatie van aantal teluren. Links voorjaar (1 januari-15 juni), rechts najaar (16 juni-31december).

5 

 

Resultaten Hieronder worden enkele resultaten in 2013 beknopt besproken. Omdat de weersomstandigheden van grote invloed op het trekverloop zijn, komen deze kort aan bod. In Bijlage 1 zijn enkele kengetallen opgenomen. Alle weersgegevens zijn ontleend aan www.knmi.nl.

Januari-februari Koud einde van de winter Januari begon zoals december was geëindigd: zacht. Maar dat veranderde rond de tiende met de komst van een vorstperiode. Deze kende 12 ijsdagen (maximum temperatuur onder nul), vorst tot -18°C en regelmatige (maar niet zeer zware) sneeuwval. Eind januari en begin februari was er een dooiperiode, waarna rond de zesde februari opnieuw vorst inzette. Deze nieuwe vorstaanval hield tot het eind van de maand aan. Al met al verliep de winter vrij koud, net als de vorige drie winters. Voor zover er in januari wat van trek te merken was, bleef dat in hoofdzaak beperkt tot de Noordzeekust. Als nasleep van de enorme aantallen Roodkeelduikers in november-december 2012 werden er in de eerste drie weken van januari nog steeds opvallende verplaatsingen geregistreerd. Bij Camperduin, De Vulkaan-Den Haag, Scheveningen en Westkapelle liepen de dagtotalen op tot 2800-3800. Ook Drieteenmeeuwen waren nog steeds talrijk, met bijvoorbeeld 5710 langs Egmond aan Zee op 5 februari. De bizarre stroom Alk/Zeekoeten van december was nog steeds niet opgedroogd. Langs De Vulkaan passeerden op vier dagen tussen 2 en 13 januari meer dan 5000 exemplaren, in totaal bijna 30.000. Dat het op sommige dagen druk was met langsvliegende Futen en Aalscholvers typeert de toename van deze (en andere) viseters voor de Hollandse Kust sinds een jaar of tien. De in de kustpolders van West-Vlaanderen overwinterende Kleine Rietganzen trokken ditmaal nog vroeger weg dan andere jaren. Op 2 januari vlogen er 10.830 langs Westkapelle in forse groepen en in een breed front, reikend van de zee (relatief weinig) tot ver boven land. Van deze wegtrek kregen ook de trektellers op De Vulkaan (3170) en Savoy-Katwijk (1740) een deel mee. De vroege wegtrek past binnen het patroon van de afgelopen jaren, waarin Kleine Rietganzen in het najaar steeds langer blijven hangen in Denemarken, korter in Friesland verblijven en vroeger in de winter vanuit de Vlaamse overwinteringsgebieden wegtrekken. De overige verplaatsingen deze maanden betroffen onder meer tientallen Blauwe Kiekendieven (een reactie op sneeuwval), Kleine en Grote Jagers, Strandleeuweriken en IJsgorzen, naast enkele honderden Fraters en Sneeuwgorzen (merendeels in Groningen). Het zachte begin van februari leidde tot noordwaartse trek van Kolganzen met o.a. 29.000 over Kamperhoek op 3 februari, waarvan de helft binnen een kwartier. Ook Kieviten, Veldleeuweriken, Kramsvogels, Spreeuwen en Sijzen vertrokken in noemenswaardige aantallen richting de broedgebieden. Dat bleek voorbarig, gezien de hernieuwde winterse perikelen wat later in de maand. Vooral Kieviten kwamen toen spoorslags terug.

Blauwe Kiekendief langs De Vulkaan, 16 januari 2013 (Sjaak Schilperoort).

6 

 

Maart-mei Zeer koud voorjaar Begin maart leek de lente aangebroken met een serie fraaie dagen en zuidelijke stromingen. Dat was schijn, want wat volgde was het koudste voorjaar in ruim 40 jaar. De temperaturen bleven drie maanden op rij veel te laag. Vooral in maart was het bar en boos. Een oostelijke stroming voerde droge koude lucht aan uit Rusland. De temperaturen bleven op sommige dagen 5-10 graden beneden het langjarig gemiddelde en de gevoelstemperatuur was door de combinatie van harde wind en lage temperaturen (soms meer dan 10 graden vorst) ronduit Siberisch. Dat koude weer zette zich in april aanvankelijk voort. Na de eerste week, en speciaal halverwege de maand, diende zich eindelijk een weersverbetering aan en liepen de temperaturen voor het eerst op tot boven de 20°C. Die periode hield aan tot in de eerste decade van mei. Daarna gingen de temperaturen opnieuw onderuit en tot het eind van mei bleef het opmerkelijk koel voor de tijd van het jaar. Slechts 10,4° C op 23 mei (in geen 30 jaar vastgesteld): dat zegt genoeg.

Breskens in de sneeuw op 24 maart 2013, een ongewone aanblik voor dat tijdstip en die locatie (Sjaak Schilperoort).

Snel oplopende temperaturen en een naar zuidelijke richtingen draaiende wind waren begin maart het startsein voor een uittocht van verschillende vogelsoorten. Op 2 maart verlieten veel Toendrarietganzen het land, met een recordaantal van 8559 over De Hamert bij Bergen Lb. Een dag later passeerden 478 Kleine Zwanen telpost Geestmerambacht bij Alkmaar; de helft trok rond het middaguur door. Op 5 maart deden onder meer Veldleeuwerik (4792 langs Noordkaap Gr) en Sijs (1717 Breskens en 914 Hazewater Amersfoort) het goed. Ook een golf Kieviten kwam door. Ronduit spectaculair was de trek van vele tienduizenden Kraanvogels. Gezien radarbeelden betrof het grotendeels vogels die rechtstreeks vanuit Zuidwest-Frankrijk kwamen en door zuidoostenwinden boven ons land verzeild raakten. De trekgolf deed op 3 maart vooral Zuidoost-Nederland aan, op 4 en 5 maart ook andere delen van het land, al bleef het zwaartepunt in de zuidoosthoek liggen. Verschillende telposten zagen duizenden Kraanvogels overkomen, met de 8335 (waaronder een groep van 1800) op telpost Oelemars bij Denekamp Ov op 5 maart als hoogste aantal. Opvallend was ook een eerste doortrekgolf van Koolmezen, met fraaie aantallen tot 420 (Groote Peel) en 349 (Hoekse Sluis, Bergambacht ZH) op 8 resp. 7 maart. Pimpelmezen deden daar nauwelijks voor onder, met dagtotalen van 368 (Breskens, 5 maart) en 349 (Margarethapolder Terneuzen, 8 maart).

7 

 

Figuur 3. Kraanvogel. Doortrekverloop (aantallen per telpost) van 1-10 maart 2013 in de Benelux. Foto: Kraanvogels boven de Oelemars bij Losser, Twente, 4 maart 2013 (Sander Wansing).

De hernieuwde inval van winterweer na dit fraaie begin van de maand zorgde voor een verwarrend trekbeeld. Aanvankelijk probeerden allerlei vogelsoorten ondanks de zakkende temperaturen nog in noordoostelijke richtingen te komen; het leverde bijvoorbeeld op 17 maart met een naar zuidoost gedraaide wind op Kamperhoek goede trek op van Rietgorzen (865), terwijl op 18 maart 20.148 Kieviten de nog besneeuwde Noordkaap passeerden (plus liefst 194 Sneeuwgorzen). Aanhoudende kou en sneeuwval in de laatste decade van maart (de koudste in een eeuw), vooral ook ten oosten van ons land, zorgde voor terugtrek van vele duizenden Kieviten. Sommige soorten, waaronder Kleine Mantelmeeuwen, lieten zich echter niet van de wijs brengen en ook Boerenzwaluwen vertoonden zich vanaf eind maart. De eerste Bruine Kiekendieven, vermoedelijk vooral Nederlandse en Noord-Duitse broedvogels, liepen evenmin vertraging op en waren zelfs wat talrijker dan een jaar eerder (32 en 37 ex. langs De Vulkaan en Kamperhoek, 27 resp. 29 maart). Het suggereert dat ze in goede conditie vertrokken waren uit overwinteringsgebieden in de Sahel, waar het relatief nat was in de winter. De eerste dagen van april waren nog koud en leken weinig gunstig voor massale verplaatsingen. Die waren er echter wel degelijk, met name boven zee. Er trokken tienduizenden Roodkeelduikers langs (6372 op 3 april langs Camperduin). Ook de aantallen Alk/Zeekoeten explodeerden, met alleen al langs Camperduin 5141 trekkers bij dagelijkse tellingen tussen 1 en 6 april. Afgaande op de vogels die dichtbij passeerden was het aandeel Alken hoog, oplopend tot 303 op 3 april te Scheveningen. Koolmezen (daarvan vele met een afwijkende ‘tswie-wie-wie’ roep), die een paar maanden eerder massaal in zuidwestelijke richting waren langsgekomen, trokken nu in noordoostelijke richtingen. De aantallen (797 Kamperhoek, 2 april) waren uitzonderlijk voor het voorjaar, wanneer normaliter amper iets wordt gemerkt van terugtrekkende mezen. Dat er veel trek was tegengehouden door de lage temperaturen en tegenwinden, bleek met name tussen 6-9 april. Een weersverbetering zorgde voor een ware trekexplosie. Het leverde magistrale doortrek op van soorten waarvan de piek normaliter eind maart voorbij is. Voor het voorjaar ongekende zwermen Spreeuwen suisden langs op 7 april, niet alleen op stuwingspunten als de Kamperhoek (41.097) en de Noordkaap-Groningen (24.220), maar ook elders zoals op De Hamert (21.525). Andere soorten met een verlate doortrekpiek waren Kolgans (maximum 32.772 bij Oelemars

8 

 

op 7 april), Smient (24.701 bij Kamperhoek op 7 april; zie kader), Kokmeeuw (22.046 langs Eemshaven, 9 april) en Houtduif (7-9 april, aanvankelijk alleen Zuidoost-Nederland, later ook in het midden en noordoosten van het land, maximum 17.781 Eemshaven, 9 april). Kenmerkend voor het voorjaar van 2013 was ook het doortrekverloop van Grote Lijster, met geprononceerde pieken begin maart (max. 320 Parnassia 8 maart, normaal tijdstip) en begin april (210 Kamperhoek 9 april, laat). Het waren gouden dagen op Breskens, waar de toch al scherpe dagrecords van o.a. Blauwe Reiger, Lepelaar, Kleine Plevier en Groenling sneuvelden. Vooral 9 april was memorabel, met ruim 125.000 trekkers in 111 soorten en ongewone taferelen. Zo was er de hele dag waanzinnige trek van Tjiftjaffen door het helm langs de telpost of de karrenvelden benedendijks. Ze trokken vaak in groepjes tot een vijftal en het totaal liep op tot 511 exemplaren. Bij deze soort zullen overigens ook ongunstige omstandigheden in Zuidwest-Europa, waar het hevig geregend had (nieuw neerslagrecord in Spanje), geleid hebben tot een verlate doortrek. De passage op Breskens van een regenfont zorgde op deze nogal dolle dinsdag voor kortstondig hevige trek van Vinken (totaal 71.640). Na het wegtrekken van de lage bewolking verdampte dat verschijnsel even snel als het ontstaan was, doordat de trek zich weer op grote hoogte afspeelde. De bijna 27.000 (De Hamert, 6 april) en 23.000 Vinken (Loozerheide-Weert, 8 april) enkele dagen eerder zijn trouwens ook vermeldenswaard.

Figuur 4. Seizoensverloop (ex./uur, 7-daags lopend gemiddelde) in voorjaar 2013 van Kievit, Dwergmeeuw, Grote Lijster en Koolmees.

[Intermezzo] Massale wegtrek van Smienten De ochtend van 7 april begon op Kamperhoek met een gesloten wolkendek, matig zicht en niet meer dan een zuchtje wind. Geen ideale trekomstandigheden, maar het betekende een welkome afwisseling na een periode met lage temperaturen en stevige tegenwind. Vanaf het begin vlogen er flink wat vogels, in het bijzonder Spreeuwen en Kokmeeuwen (41.000 resp. 9824, beste voorjaarsdagen ooit op deze telpost), Kolganzen en Stormmeeuwen. Pas om half zeven ’s avonds steeg er een groep van 270 Smienten nabij de brug op. Dit vormde de inleiding tot een fascinerend spektakel: de start van massale nachtelijke wegtrek.

9 

 

Door de inmiddels heldere lucht waren de wegtrekkende vogels tot op 13 km te zien. Ze leken bijna allemaal uit de regio Waterland NH te komen, stegen in wanordelijke groepen langzaam op maar namen op grote hoogte lijn- en V-vormige formaties aan. Een groot deel kwam over de telpost heen en in totaal werden (tot 20:50 u, zonsondergang rond 20:30 u) 24.701 Smienten in 129 groepen geteld. Alleen vorsttrek in de strenge winter van 1978/79 leverde ooit een hoger aantal trekkende Smienten op (ruim 28.000 op 30 december langs Scheveningen). Het fenomeen van de wegtrek bleek ook zichtbaar op de radar van de Koninklijke Luchtmacht. Radarbeelden bevestigden dat de Smienten uit de regio Waterland kwamen en zo lang mogelijk de kustlijn van de nieuwe polders volgden, met een verdichting van de trek ter hoogte van Kamperhoek. Vervolgens sloegen ze af naar oost, via het Ketelmeer, of naar noord; deze laatste vogels volgden de kustlijn van de Noordoostpolder via Urk naar Lemmer. De Smienten vlogen met een geschatte snelheid van 60-80 km/uur. Rond 21:00 u was de stroom vanuit Waterland ook op de radar opgedroogd. Zo werd de wegtrek van Smienten uit het overwinteringsgebied vastgelegd via een unieke samenwerking tussen trektellers en radarbeelden. (Samenvatting op grond van verslag van Mervyn Roos & Hans van Gasteren op http://www.ketelbrug.nl/Dagboek%202013/frame_dagboek_2013.htm). In vergelijking met al dit geweld viel de trek later in april en in mei wat tegen. Zo bleef sterke trek van verschillende roofvogels, gele kwikstaarten, Boompieper en andere soorten uit door het ontbreken van krachtige (zuid)oostenwinden. Krenten als Roodpootvalk en Ortolaan waren dun gezaaid. Op Breskens was 2 mei echter nog een mooie steltloperdag met een record aantal Groenpootruiters (895), 11 Morinelplevieren en ander moois. Boven zee was er in mei nog veel te beleven. Om Dwergmeeuwen te zien, was het een prima seizoen. Nadat er in april al een fikse stroom gepasseerd was (10.729 langs Egmond aan Zee op 21 april), kwam het op 1 en 2 mei tot een hernieuwde uitbarsting. Alleen al bij Camperduin ging het om bijna 44.000 trekkers. Na de structurele vervroeging van de voorjaarstrek in de afgelopen decennia was de timing nu weer ongeveer zoals enkele tientallen jaren geleden. Zwarte Zee-eenden waren uitzonderlijk talrijk voor de tijd van het jaar, althans op Hoornderslag, Texel. Hier zagen de tellers zich geconfronteerd met “beestachtige aantallen” met van 13-19 mei dagelijks 16.000-51.000 ex. naar zuid vliegend, in duizelingwekkende groepen. Het zal (voornamelijk) gaan om correctievluchten en niet om echte zuidwaartse trek, maar toch. Er werden ook honderden Grote Zee-eenden per dag gezien, waar er normaliter maar enkele tientallen in deze tijd van het jaar figureren.

Grote groepen Zwarte Zee-eenden voor de kust van Texel. Hoornderslag, Paal 6, 16 mei 2013 (Kees Camphuysen).

10 

 

Juni-augustus Eindelijk zomer In juni leek het er nog niet op dat het nog zomer zou worden: het was de zesde maand op rij waarin de temperaturen beneden het langjarig gemiddelde bleven. Iets dat sinds 1985 niet meer was voorgekomen. Maar daarna werd de schade ingehaald. Vooral juli was warm, met een heuse hittegolf van de 21e tot en met 27e; het was de op zes na warmste julimaand in ruim een eeuw. Dat warme weer hield begin augustus aan, met op 2 augustus de hoogste temperatuur van het jaar (36,9°C in Arcen). De rest van de maand verliep wisselvalliger en minder extreem. De trek in juni en juli verliep rustig, op de gebruikelijke bewegingen van steltlopers, meeuwen, sterns, Gierzwaluw, Huiszwaluw en Spreeuwen na. Veel van de trek in deze tijd onttrekt zich aan onze waarneming doordat ze ’s nachts plaatsvindt en er ook weinig getrekteld wordt. Zo suggereert zenderonderzoek dat een groot deel van onze Grutto’s al in juni wegtrekt. Van tien zendervogels verbleven er half juli al vijf in Afrika bezuiden de Sahara en vier in Zuid-Spanje; slechts één zat er nog in Nederland. Dat Kruisbekken, voor het eerst sinds jaren, weer flink in beweging kwamen, was half mei al duidelijk. De aantallen namen in juni en vooral juli sterk toe, om in augustus tijdelijk in te zakken. Gezien massieve doortrek op Falsterbo (Zuid-Zweden) lijkt een Noord-Europese oorsprong voor de hand te liggen, maar een (gedeeltelijke) herkomst uit Oost-Europa is even goed mogelijk. In de laatste dagen van juli en begin augustus nam het volume van de sternentrek toe. Telposten langs de Hollandse kust registreerden tot duizenden Visdieven/Noordse Sterns. Een constante stroom van in totaal ruim 12.000 Grote Sterns (de meerderheid richting ZW) passeerde op 10 en 11 augustus telpost Pad van Zes op Vlieland. Reuzensterns begonnen te verkassen van de Friese en Groningse pleisterplaatsen naar het IJsselmeer, en vandaaruit richting Afrika. Dat leverde ook enkele waarnemingen op trektelposten op, waaronder 17 over Ketelbrug op 25 augustus. Eind augustus piekte ook de wegtrek van Purperreigers. In de avond van 26 augustus passeerden 266 ex. de telpost in de Dordtse Biesbosch en 240 De Gorzen bij Ridderkerk. Het zal overigens deels dezelfde vogels betreffen.

Purperreigers op trek boven de Dordtse Biesbosch, 26 augustus 2013 (Bas Verhoeven). De wegtrek van deze soort wordt goed geregistreerd. Een publicatie hierover verscheen in Limosa 86(2): 68-79.

11 

 

Min of meer onverwacht werd de zuidoostelijke helft van Nederland getrakteerd op ongekende trek van Wespendieven. Onverwacht omdat er in de voorgaande dagen geen opvallende trek over Falsterbo had plaatsgevonden. Wespendieven zijn echter krachtige vliegers die wel vaker Scandinavië verlaten buiten de flessenhals van Falsterbo om. Het is dan ook aannemelijk dat het (voornamelijk) om Scandinavische Wespendieven ging die op 25 augustus plotseling opdoken in een strook van Twente tot Noord-Limburg. Daar stokte de trek door een vanuit oost intrekkend regenfront, dat vermoedelijk ook de aanjager was geweest van deze trekgolf. De volgende dag, 26 augustus, gingen de Wespendieven vroeg op de wieken en passeerden vette aantallen vooral de telposten in een enkele tientallen kilometers brede strook in Midden- en Zuid-Limburg en het zuidoosten van Noord-Brabant. Dagtotalen van 705 (Loozerheide-Weert) en 575 (Aan de Majoor-Koningsbosch) Wespendieven waren in ons land niet eerder opgetekend. Een tweede doortrekpiek, op 6 september, werd wel in de Ardennen opgemerkt maar deed Nederland nauwelijks aan.

Figuur 5. Wespendief. Doortrek (aantallen per telpost) op 25 en 26 augustus 2013 in de Benelux. Foto: Wespendieven boven de Eltenberg, 25 augustus 2013 (Edwin Witter) resp. laag passerende adult, Aan de Majoor, Koningsbosch, 26 augustus 2013 (Ran Schols).

12 

 

September-november Natte en zachte herfst Het neerslagtekort dat in de warme zomermaanden was ontstaan, werd voortvarend weggewerkt. De herfst van 2013 kwam op plaats vijf in de lijst van natste najaren ooit. Vooral begin september (na enkele mooie dagen), half oktober (code oranje uitgegeven door KNMI voor delen van West-Nederland) en begin november waren regenrijk. De temperaturen bleven relatief hoog, met begin september zelfs nog tropische waarden en de eerste vorst pas op 11 november. Op 28 oktober veroorzaakte een stormdepressie een (zeer) zware storm uit WZW, oplopend tot 11 Beaufort in het Waddengebied. Zo’n snelheden waren sinds januari 1990 niet meer gemeten. Net als in augustus werden er nog relatief veel trekkende Zwarte Ooievaars gezien, met name in het zuidoosten. Het leverde een (nipt) nieuw dagrecord op van 17 ex. op 13 september over De Groote Peel (was 16 in 2011 over Loozerheide). De invasie van Kruisbekken kreeg na een stille periode weer een impuls vanaf half september. Het lukte de soort zowaar om met zo’n 2500 ex. de top tien te halen op de Euro Birdwatch van 5 oktober. Het record werd gezet door de telposten Hazewater bij Amersfoort en Kwintelooijen bij Veenendaal, waar op 5 oktober 597 resp. 589 Kruisbekken voorbij raasden. Dat is overigens ‘maar’ de helft van het dagrecord op De Vulkaan in 2005 (1146 op 15 juni). De opleving in de kruisbekkentrek leverde ook veel speculaties op over Grote Kruisbekken. Het bleek niet eenvoudig om Kruisbek en Grote Kruisbek te onderscheiden aan de hand van geluiden, laat staan in de vlucht. In totaal werden er op diverse locaties in Nederland tot enkele tientallen Grote Kruisbekken met zekerheid pleisterend vastgesteld. De trekwaarnemingen zijn lastig te beoordelen. Koolmezen trokken in oktober goed door, al haalden ze niet het niveau van een jaar eerder. Aantallen van 957 (Ketelbrug, 26 oktober) en 492 (Aan de Majoor, Koningsbosch) mogen er echter zijn. Het najaar verliep verder zonder opvallende influxen, in tegenstelling tot een jaar eerder toen ook Pimpelmees, Zwarte Mees, Keep en Gaai talrijk waren. Hoewel…de verschijning van zo’n 35 Zwarte Ibissen in ons land is natuurlijk wel degelijk het gevolg van een influx. Ook enkele trektelposten onderschepten deze soort, waaronder 8 ex. over De Horde bij Lopik op 26 oktober.

Groepje Zwarte Ibissen in de vroege ochtend van 26 oktober 2013 over De Horde, Lopik (Arjan Boele).

13 

 

Ganzen waren er dit najaar vroeg bij. De aankomst van Kolganzen begon vanaf 24 september en op 30 september werden er ruim 163.000 geteld, de meeste benoorden de Grote Rivieren en met een dikke 27.000 over Ketelbrug. Een zo vroege en massale aankomst is bijzonder, al bestaat er al enkele tientallen jaren een tendens dat Kolganzen vroeger in het najaar arriveren. De vervroeging heeft vermoedelijk te maken met het ongeschikt worden van tussenstopgebieden in Rusland, waardoor de Kolganzen sneller vanuit de broed- naar de overwinteringsgebieden trekken. De timing van de aankomst wordt uiteraard ook bepaald door de weersomstandigheden. Zo valt de aankomst bij ons eind september 2013 samen met straffe noordoostenwinden in het hele gebied tussen Nederland en Finland (mogelijk nog oostelijker). In combinatie met helder zicht was dit uitermate gunstig voor een snelle trekvlucht. Net als een jaar eerder was 19 oktober een geweldige trekdag. Na enkele dagen met harde wind, regen of mist was de trekonrust blijkbaar flink opgelopen. Het ideale trekweer op die zaterdag - licht bewolkt, rustig - bracht ware cohorten op de vleugels. In heel Nederland werden drie miljoen trekvogels geteld. Het talrijkst waren Houtduif (972.00, voornamelijk langs de oostrand), Vink (930.000, zowel Hollands-Zeeuwse kusten als ZO-Nederland), Spreeuw (550.000, vooral Hollands-Zeeuwse kust), Veldleeuwerik (150.000, overal ten zuiden van de lijn Haarlem/Enschede) en Kievit (123.000, vooral binnenland). Waren er in oktober betrekkelijk weinig Kramsvogels te zien, begin november gingen ze helemaal los. Traditiegetrouw was de trekstroom (door stuwing) nergens zo indrukwekkend als langs de Hollands-Zeeuwse kust. Op 5 november was er een voorproefje met 41.780 trekkers langs Bergen NH. Op 8 november trokken er 78.322 Kramsvogels langs De Vulkaan, overigens vergezeld van een bijna even groot aantal Vinken (71.510) en nog meer Spreeuwen (143.480). De trek ging de hele dag door, en werd in de loop van de middag zelfs nog wat volumineuzer. Ook het binnenland kwam aan de beurt met aantallen van o.a. 5300 (6 november, Lemelerberg), 5600 (7 november, Maarnsche Berg), 6600 (8 november, Aan de Majoor) en 6400 (9 november, Dordtse Biesbosch). De landelijke dagmaxima van Kramsvogels in de vijf voorgaande jaren liepen uiteen van 12.000 tot bijna 32.000.

Kramsvogel, bijzonder talrijk (maar wel aan de late kant) in najaar 2013. Aan de Majoor, Koningsbosch, 8 november 2013 (Ran Schols).

14 

 

Bijzonder was ook de trek van 3664 Pijlstaarten op 10 november bij de telpost aan de Afsluitdijk bij Den Oever. Ze kwamen langs in groepen tot 680 exemplaren, regelmatig gemengd met Rotganzen en Smienten. Dat ze hoog vlogen suggereert dat ze van ver kwamen, misschien uit de oostelijke Waddenzee of wellicht nog verder weg. De vogels volgden daarna vermoedelijk (deels) de kustlijn, want ook bij Westkapelle, aan de Vlaamse kust en de Franse Kanaalkust onderschepten tellers duizenden trekkende Pijlstaarten. Een dag later vlogen er 2800 langs een telpost op de Spaanse noordkust. Dalende temperaturen, een mooie rugwind en helder zicht vormden vermoedelijk de prikkel tot deze uittocht. Ook het aantal van 147 trekkende Strandleeuweriken bij de Eemshaven op 17 november is vermeldenswaard; een aantal dat ruim dubbel zo hoog is als het eerdere dagrecord (68 op 5 november 2003 Camperduin).

Figuur 6. Seizoensverloop (ex./uur, 7-daags lopend gemiddelde) in najaar 2013 van Kolgans, Kramsvogel, Kruisbek en Spreeuw.

Pijlstaarten bij Westkapelle, tijdens de trekgolf op 10 november 2013 (Thomas Luiten).

15 

 

December Zeer zacht begin van de winter Winterweer kenden we niet in de aanloop tot de winter van 2013/14. In december bleven de temperaturen twee graden boven het langjarig gemiddelde, waarmee deze maand op de zesde plek eindigde van warmste decembers sinds 1901. De overheersend westelijke winden kenden uitschieters op 5 december (zware storm uit NW, vooral in noorden en noordwesten) en rond kerstmis (zuiderstorm op 24 december voor de westkust). Vermoedelijk leidde hoog water in de Waddenzee – opgestuwd door de noordwesterstorm – tot een opvallende verplaatsing van verschillende soorten. Op Den Oever trotseerden de tellers op 6 december NW 8B en regelmatige regen om aantallen Bergeenden (4009), Toppers (14.830) en Middelste Zaagbekken (727) te noteren die niet eerder in de database terechtkwamen. Tot massale zeevogeltrek (enigszins verwacht in verband met de gunstige wind) kwam het echter niet, misschien omdat het al te laat in het jaar was. Later in de maand waren er soms nog opvallende verplaatsingen boven zee (13.643 Drieteenmeeuwen langs Camperduin, 16 december). Eind december waren echter de meeste tellers, zeker die in het binnenland, uitgeteld en de meeste trekvogels ook wel verdwenen.

Bergeenden boven ruige zee naar zuid. Katwijk (Savoy), 6 december 2013 (René van Rossum).

16 

 

Bijlage 1 Weerkarakteristieken in 2013 vergeleken met de ‘normale’ waarde (berekend over periode 1981-2010). Achtereenvolgens temperatuur (in °C, De Bilt), neerslag (mm, landelijk gemiddelde) en zonuren (aantal, landelijk gemiddelde). Bron: maandoverzichten KNMI in De Bilt. De afwijking ten opzichte van de normale waarde is ook grafisch weergegeven.

Maand Temperatuur Neerslag Zonuren Typering

2013 norm. 2013 norm. 2013 norm.

Januari 2,0 3,1 53 73 60 62 koud, vrij droog

Februari 1,7 3,3 39 55 82 85 koud, droog

Maart 2,5 6,2 33 68 126 125 zeer koud, droog

April 8,1 9,2 24 44 194 178 koud, droog, vrij zonnig

Mei 11,5 13,1 72 61 178 213 koel, vrij nat, somber

Juni 15,3 15,6 58 68 184 201 vrij koel, droog en somber

Juli 19,2 17,9 44 78 255 212 zeer warem, zonnig en droog

Augustus 18,1 17,5 35 78 234 195 vrij warm, droog, zonnig

September 14,4 14,5 109 78 147 143 nat

Oktober 12,2 10,7 110 83 118 113 zeer zacht, nat

November 6,7 6,7 98 82 54 63 vrij nat, somber

December 5,9 3,7 67 80 80 49 zeer zacht, vrij droog, zeer zonnig

Bijlage 2

Overzicht van waargenomen vogelsoorten en dagrecords in 2013 (in de ‘ouderwetse’ volgorde van Voous). Ter vergelijking wordt het dagrecord gegeven tot en met 2012 (* betekent: alleen zeetrek). Bij dubbele records (meer meldingen van hetzelfde maximum) is slechts één datum opgenomen, de eerste. Zeldzame soorten worden vermeld zoals door de waarnemer ingevuld, ongeacht het eventuele oordeel van de CDNA (zie daarvoor t.z.t. het jaarverslag CDNA). Hybride vogels zijn weggelaten. Ongespecificeerde soorten zijn niet opgenomen op enkele uitzonderingen na (duiker, alk/zeekoet, noordse stern/visdief, gele kwikstaart, witte kwikstaart, barmsijs, kruisbek). Voor niet-opgenomen soorten (en voor vlinders en zoogdieren) zie trektellen.nl.

17 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

D

ag

reco

rd

t/m

20

12

Da

tum

T

elp

ost

Roo

dke

eld

uik

er

1810

41

6372

3

Ap

ril 2

013

C

amp

erd

uin

60

00

16

Ja

nu

ari

20

06

Ca

mp

erd

uin

Par

eld

uik

er

479

27

9 A

pri

l 20

13

Tex

el H

oorn

der

sl.P

l 9

48

5 M

ei 1

996

Ca

mp

erd

uin

IJsd

uik

er

31

2 30

Okt

ober

20

13

Wes

tkap

elle

3

6 F

ebru

ari

19

94

Sche

ven

ing

en

du

iker

sp

ec.

2442

7 25

21

2 D

ecem

ber

2013

C

astr

icu

m a

an Z

ee*

6248

1

Ja

nu

ari

20

05

Sche

ven

ing

en

Dod

aars

21

4

12 A

pri

l 20

13

Pat

ersw

old

se M

eer

89

21 A

pri

l 199

6 Sc

heve

nin

gen

Fu

ut

873

87

2276

3

Jan

uar

i 20

13

Kat

wij

k-Sa

voy*

12

743

8 J

an

ua

ri 1

98

5 Sc

heve

nin

gen

Roo

dh

alsf

uu

t 26

4 6

3

Jan

uar

i 20

13

Sch

even

inge

n

31

16 J

an

ua

ri 1

983

Ca

mp

erd

uin

Ku

ifd

uik

er

105

17

13 A

pri

l 20

13

Cam

per

du

in

35

20 A

pri

l 199

4 C

am

per

du

in

Geo

ord

e F

uu

t 98

11

27

Jan

uar

i 20

13

Tex

el H

oorn

der

sl. P

l 9*

27

28 M

aa

rt 1

993

Sche

ven

ing

en

Noo

rdse

Sto

rmvo

gel

294

21

12 S

epte

mbe

r 20

13

Wes

tkap

elle

15

752

16 S

epte

mbe

r 19

94

Ca

mp

erd

uin

Gro

te P

ijls

torm

voge

l 1

1 17

Okt

ober

20

13

Tex

el H

oorn

der

sl. P

l 9*

3 1

Okt

ober

197

7 C

am

per

du

in

Gra

uw

e P

ijls

torm

v.

214

34

10 S

epte

mbe

r 20

13

Wes

tkap

elle

41

2 29

Sep

tem

ber

200

5 T

ersc

hell

ing

, Pa

al 1

8

Noo

rdse

Pij

lsto

rmv.

31

2

1 S

epte

mbe

r 20

13

Cam

per

du

in

240

8

Sep

tem

ber

2011

W

estk

ap

elle

Val

e P

ijls

torm

voge

l 29

3

8 S

epte

mbe

r 20

13

Maa

svla

kte

II

7 10

Okt

ober

20

10

De

Pu

inho

op (

Ka

twij

k)

Stor

mvo

gelt

je

5 1

29 O

ktob

er 2

013

V

uu

rtor

en O

ud

dor

p

27

31 O

ktob

er 1

998

Sc

heve

nin

gen

Vaa

l Sto

rmvo

gelt

je

79

7 18

Sep

tem

ber

2013

W

estk

apel

le

318

23

Sep

tem

ber

200

4

Wes

tka

pel

le

Jan

-van

-Gen

t 33

291

1330

3

Ap

ril 2

013

P

ette

mer

Zee

wer

ing

2814

12

Sep

tem

ber

198

3 C

am

per

du

in

Aal

sch

olve

r 48

6792

52

83

29 D

ecem

ber

2013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 16

513

4 F

ebru

ari

20

12

Fle

voce

ntr

ale

Zu

id

Ku

ifaa

lsch

olve

r 7

2 15

Dec

embe

r 20

13

Cam

per

du

in

7 27

Feb

rua

ri 2

010

H

uis

du

inen

*

Roe

rdom

p

9 1

25 J

anu

ari 2

013

P

ette

mer

Zee

wer

ing

3 10

Nov

embe

r 19

84

V

ijfh

oek

Die

men

Kw

ak

2 1

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

3 30

Ap

ril 1

988

B

resk

ens

Koe

reig

er

1 1

24 O

ktob

er 2

013

K

orte

Waa

rden

Elb

urg

7

20 A

ug

ust

us

2010

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

Kle

ine

Zil

verr

eige

r 13

8

9

12 O

ktob

er 2

013

M

arga

reth

apol

der

17

28

Ap

ril 2

00

7 B

resk

ens

Gro

te Z

ilve

rrei

ger

4578

52

14

Okt

ober

20

13

A.d

. Maj

oor,

Kon

ings

b.

70

8 D

ecem

ber

2012

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

Bla

uw

e R

eige

r 10

08

8

248

8

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

414

15 S

epte

mbe

r 20

11

Dor

dts

e B

iesb

osch

Pu

rper

reig

er

1235

26

6

26 A

ugu

stu

s 20

13

Dor

dts

e B

iesb

osch

33

3 31

Au

gu

stu

s 20

12

Dor

dts

e B

iesb

osch

Zw

arte

Ooi

evaa

r 12

0

17

13 S

epte

mbe

r 20

13

De

Gro

ote

Pee

l 16

1

Mei

20

11

Loo

zerh

eid

e (b

ij W

eert

)

  

18 

 

So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Zw

arte

Ibi

s 37

8

26

Okt

ober

20

13

De

Hor

de

(Lop

ik)

3 30

Dec

embe

r 19

94

Sche

ven

ing

en

Lep

elaa

r 49

37

371

8 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 49

3 22

Sep

tem

ber

2012

V

ijfh

oek

Die

men

Eu

rop

ese

Fla

min

go

1 1

21 A

pri

l 20

13

Afs

luit

dij

k, D

en O

ever

4

13 J

un

i 197

8

Ca

mp

erd

uin

Ch

ilee

nse

Fla

min

go

2 1

14 J

anu

ari 2

013

V

uu

rtor

en O

ud

dor

p

12

13 O

ktob

er 1

990

Sc

heve

nin

gen

Kn

obbe

lzw

aan

30

44

47

28 M

ei 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 18

0

20 D

ecem

ber

2010

K

ind

erd

ijk,

Nie

uw

Lek

kerl

an

d

Kle

ine

Zw

aan

8

707

478

3

Maa

rt 2

013

G

eest

mer

amb.

Alk

maa

r 44

2 26

Feb

rua

ri 2

010

D

win

gel

der

veld

Wil

de

Zw

aan

19

47

104

1 M

aart

20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 15

7 27

Dec

embe

r 20

05

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Zw

arte

Zw

aan

10

3

24 M

ei 2

013

N

oord

kaap

7

28 M

aa

rt 2

00

7 D

ord

tse

Bie

sbos

ch

Toe

nd

rari

etga

ns

6153

2 8

559

2

Maa

rt 2

013

D

e H

amer

t 32

50

14 N

ovem

ber

2012

E

chte

ner

zan

d (

Dre

nth

e)

Kle

ine

Rie

tgan

s 35

629

108

30

2 J

anu

ari 2

013

W

estk

apel

le

2240

3 18

Ja

nu

ari

20

06

Wes

tka

pel

le

Kol

gan

s 15

7179

8

3277

2 7

Ap

ril 2

013

O

elem

ars

(Los

ser)

40

430

4

Okt

ober

20

10

Ka

rdin

geb

ult

, Gro

nin

gen

Dw

ergg

ans

22

11

6 F

ebru

ari 2

013

Z

aan

s R

ietv

eld

Alp

hen

32

9

Feb

rua

ri 2

011

C

am

per

du

in

Gra

uw

e G

ans

2377

38

250

6

21 S

epte

mbe

r 20

13

Eem

shav

en –

naj

aar

6830

2

Nov

embe

r 20

08

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Soep

gan

s 37

4

28

Ju

li 2

013

D

e L

emel

erbe

rg

6 6

Nov

embe

r 20

11

De

Hor

de

(Lop

ik)

Ind

isch

e G

ans

38

13

6 M

aart

20

13

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

43

6 N

ovem

ber

200

8

Vec

ht b

ij D

alf

sen

Snee

uw

gan

s 12

5

24 O

ktob

er 2

013

W

arn

svel

d

29

27 S

epte

mbe

r 20

09

D

e N

ek, S

chel

lin

khou

t

Gro

te C

anad

ese

Gan

s 8

318

18

7 15

Sep

tem

ber

2013

’t

Hel

lega

t 70

2 27

Ja

nu

ari

20

14

Pa

ters

wol

dse

Mee

r

Kle

ine

Can

ades

e G

ans

85

35

19 M

ei 2

013

d

e V

en -

En

khu

izen

50

4

Mei

20

12

Vu

urt

oren

de

Ven

- E

nkh

uiz

en

Bra

nd

gan

s 8

3943

0

3667

6 13

Ap

ril 2

013

N

oord

kaap

77

721

30 J

an

ua

ri 2

010

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

Rot

gan

s 11

9930

94

89

6

Ap

ril 2

013

H

uis

du

inen

* 16

80

8

8 O

ktob

er 2

011

W

estk

ap

elle

Wit

buik

rotg

ans

90

18

19 F

ebru

ari 2

013

C

amp

erd

uin

21

1 28

Feb

rua

ri 2

00

3 H

ond

sbos

sche

Zw

arte

Rot

gan

s 4

1 6

Ap

ril 2

013

H

uis

du

inen

* 1

16 A

pri

l 20

07

Ca

mp

erd

uin

Roo

dh

alsg

ans

5 1

14 J

anu

ari 2

013

D

e H

ord

e (L

opik

) 3

23 A

pri

l 20

09

La

uw

ersm

eer,

Ku

stw

eg

Nij

lgan

s 11

503

176

25

Au

gust

us

2013

K

etel

bru

g/K

amp

erh

oek

474

21 A

ug

ust

us

2011

K

etel

bru

g/K

am

per

hoek

Cas

arca

52

7 11

3 22

Au

gust

us

2013

K

etel

bru

g/K

amp

erh

oek

52

2 S

epte

mbe

r 20

06

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Ber

geen

d 36

515

400

9

6 D

ecem

ber

2013

A

fslu

itd

ijk,

Den

Oev

er

2492

9

Nov

embe

r 20

07

Afs

luit

dij

k, D

en O

ever

19 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Man

dar

ijn

een

d

1 1

8 N

ovem

ber

2013

D

e V

lijt

(W

inte

rsw

ijk)

21

2

Ja

nu

ari

197

9 N

oord

wij

k

Smie

nt

1910

52

2470

1 7

Ap

ril 2

013

K

etel

bru

g/K

amp

erh

oek

2843

4 30

Dec

embe

r 19

78

Sche

ven

ing

en

Kra

keen

d 8

853

21

6

3 J

uli

20

13

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

527

23 A

ug

ust

us

200

8

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Win

tert

alin

g 57

287

2745

7

Ap

ril 2

013

C

amp

erd

uin

39

49

27 M

aa

rt 2

00

7 C

am

per

du

in

Wil

de

Een

d 15

269

233

18 S

epte

mbe

r 20

13

Zu

idve

ld, S

elli

nge

n G

r 75

12

14 J

an

ua

ri 1

987

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Pij

lsta

art

2922

8

3664

10

Nov

embe

r 20

13

Afs

luit

dij

k, D

en O

ever

27

10

11 O

ktob

er 1

981

For

t M

aa

rsev

een

(M

aa

rsse

n)

Zom

erta

lin

g 31

9 21

23

Maa

rt 2

013

B

loem

enda

al a

an Z

ee

117

1 A

pri

l 199

9 C

am

per

du

in

Slob

een

d 12

638

90

5 9

Ap

ril 2

013

E

gmon

d a

an Z

ee

1479

27

Ma

art

20

07

Blo

emen

da

al a

an

Zee

Kro

onee

nd

10

1 17

8

Maa

rt 2

013

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e 35

7

Okt

ober

20

12

Vij

fhoe

k D

iem

en

Taf

elee

nd

13

08

1 14

94

5 O

ktob

er 2

013

K

orte

Waa

rden

Elb

urg

38

00

23

Okt

ober

20

08

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Wit

ooge

end

1 1

17 A

ugu

stu

s 20

13

Ket

elbr

ug/

Kam

per

hoe

k 3

2 O

ktob

er 1

995

De

Nek

, Sch

elli

nkh

out

Ku

ifee

nd

18

732

1155

24

Jan

uari

20

13

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

3474

10

Dec

embe

r 20

11

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

Top

per

18

604

14

830

6

Dec

embe

r 20

13

Afs

luit

dij

k, D

en O

ever

56

60

16 D

ecem

ber

200

5 A

fslu

itd

ijk,

Den

Oev

er

Eid

er

7921

1 66

05

7 A

pri

l 20

13

Rot

tum

eroo

g 10

9036

7

Feb

rua

ri 2

00

1 C

am

per

du

in

Kon

ings

eide

r 2

2 3

Ap

ril 2

013

P

ette

mer

Zee

wer

ing

1 3

Sep

tem

ber

1978

C

am

per

du

in

IJse

end

14

5 7

1 J

anu

ari 2

013

T

exel

Hoo

rnd

ersl

. Pl 9

* 45

23

Ap

ril 1

989

Ca

mp

erd

uin

Zw

arte

Zee

-een

d

9268

36

5193

0

16 M

ei 2

013

T

exel

Hoo

rnd

ersl

. Pl 9

* 96

767

15 A

pri

l 199

3 C

am

per

du

in

Bri

lzee

-een

d 1

1 11

Ap

ril 2

013

T

exel

Hoo

rnd

ersl

. Pl 9

* 1

14 J

un

i 198

8

Ca

mp

erd

uin

Gro

te Z

ee-e

end

4955

10

28

14 M

ei 2

013

T

exel

Hoo

rnd

ersl

. Pl 9

* 24

28

10 A

pri

l 198

0

Ca

mp

erd

uin

Bri

ldu

iker

33

81

571

6 D

ecem

ber

2013

A

fslu

itd

ijk,

Den

Oev

er

1998

10

Feb

rua

ri 1

991

Sc

heve

nin

gen

Non

net

je

415

33

17 M

aart

20

13

Pat

ersw

old

se M

eer

1112

4

10 F

ebru

ari

19

91

Sche

ven

ing

en

Mid

del

ste

Zaa

gbek

13

810

72

7 6

Dec

embe

r 20

13

Afs

luit

dij

k, D

en O

ever

57

8

2 N

ovem

ber

1998

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Gro

te Z

aagb

ek

2568

15

2 23

Maa

rt 2

013

K

etel

bru

g/K

amp

erh

oek

4412

4

Ja

nu

ari

197

9 Sc

heve

nin

gen

Wes

pen

die

f 45

19

705

26 A

ugu

stu

s 20

13

Loo

zerh

eid

e bi

j Wee

rt

252

22 A

ug

ust

us

200

7 G

ebra

nd

e K

am

p, M

idd

ela

ar

Zw

arte

Wou

w

164

5 14

Ap

ril 2

013

L

ooze

rhei

de

bij W

eert

16

9

Mei

20

11

Eem

sha

ven

- v

oorj

aa

r

Rod

e W

ouw

49

6 8

18

Maa

rt 2

013

N

oord

kaap

21

9

Mei

20

11

Eem

sha

ven

- v

oorj

aa

r

Zee

aren

d

55

2 22

Feb

ruar

i 20

13

Eem

shav

en –

voo

rjaa

r 4

9 M

aa

rt 1

996

Sc

heve

nin

gen

Slan

gen

aren

d 2

1 12

Mei

20

13

Loo

zerh

eid

e bi

j Wee

rt

1 29

Mei

20

04

Stra

brec

htse

Hei

de

20 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Bru

ine

Kie

ken

die

f 44

16

101

8 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 16

4 13

Sep

tem

ber

200

8

Kin

der

dij

k, N

ieu

w L

ekke

rla

nd

Bla

uw

e K

ieke

nd

ief

1074

14

19

Okt

ober

20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

85

27 O

ktob

er 2

011

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Step

peki

eken

die

f 16

1

8 A

pri

l 20

13

Eem

shav

en –

voo

rjaa

r 2

24 A

pri

l 20

12

Eem

sha

ven

- v

oorj

aa

r

Gra

uw

e K

ieke

nd

ief

83

2 28

Ap

ril 2

013

L

ooze

rhei

de

bij W

eert

8

2

Mei

199

0

Bre

sken

s

Hav

ik

272

4 7

Ap

ril 2

013

H

oeks

e Sl

uis

Ber

gam

b.

6 9

Okt

ober

20

04

Z

uid

veld

, Sel

lin

gen

(G

r.)

Sper

wer

14

969

163

19 O

ktob

er 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 38

7 3

Okt

ober

20

10

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Bu

izer

d

240

77

624

19 O

ktob

er 2

013

B

arge

rvee

n

1075

16

Okt

ober

20

10

Oel

ema

rs (

Los

ser)

Are

nd

buiz

erd

1

1 10

Mei

20

13

De

Ham

ert

1 14

Mei

20

07

Bre

sken

s

Ru

igp

ootb

uiz

erd

41

3

15 N

ovem

ber

2013

E

emsh

aven

- n

ajaa

r 49

15

Okt

ober

20

11

de

Ma

rlij

n -

Sch

ierm

onn

ikoo

g

Dw

erga

ren

d

1 1

16 J

un

i 20

13

Stra

brec

hts

e H

eid

e 1

17 S

epte

mbe

r 20

04

B

robb

elbi

es-N

oord

(tu

ssen

Ud

en e

n O

ss)

Vis

aren

d 46

5 7

25 A

ugu

stu

s 20

13

Elt

enbe

rg

16

13 S

epte

mbe

r 20

08

T

afe

lber

ghe

ide

(Hu

izen

)

Tor

enva

lk

180

1 42

14

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

105

2 M

ei 1

990

B

resk

ens

Roo

dp

ootv

alk

42

4 29

Sep

tem

ber

2013

E

lten

berg

18

21

Mei

199

2 B

resk

ens

Smel

leke

n

954

10

14 A

pri

l 20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 34

25

Ap

ril 2

010

R

ottu

mer

pla

at

Boo

mva

lk

861

14

21

Sep

tem

ber

2013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 67

7

Sep

tem

ber

198

8

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Ele

onor

a's

Val

k 2

1 7

Okt

ober

20

13

Vij

fhoe

k D

iem

en

- -

Slec

htv

alk

893

9

8 M

ei 2

013

N

oord

kaap

9

9 M

ei 2

011

N

oord

kaa

p

Pat

rijs

1

1 28

Mei

20

13

Cam

per

du

in

18

14 O

ktob

er 2

011

E

ng

bert

sdij

ksve

nen

Kw

arte

l 2

1 3

Au

gust

us

2013

L

eeuw

ard

erbo

s 11

19

Sep

tem

ber

200

4

Ca

nis

vlie

t bi

nn

enp

old

er (

Sas

van

Gen

t)

Wat

erra

l 1

1 20

Okt

ober

20

13

Vij

fhoe

k D

iem

en

2 27

Sep

tem

ber

200

2 H

ond

sbos

sche

Por

sele

inh

oen

1

1 2

Mei

20

13

IJm

uid

en a

an Z

ee

1 19

Sep

tem

ber

200

7 E

ng

bert

sdij

ksve

nen

Wat

erh

oen

2

1 6

Jan

uar

i 20

13

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

100

1

Nov

embe

r 20

08

V

RS

Neb

ula

ria

(ti

jden

s ri

ng

wer

k)

Mee

rkoe

t 6

0

25

28 J

anu

ari 2

013

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e 65

0

20 O

ktob

er 2

00

2 IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Kra

anvo

gel

6455

5 8

335

5 M

aart

20

13

Oel

emar

s (L

osse

r)

6217

8

Ma

art

20

11

De

Gro

ote

Pee

l

Sch

olek

ster

23

431

261

4 M

aart

20

13

Bre

sken

s 48

698

14

Ja

nu

ari

198

7 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Stel

tklu

ut

3 2

3 M

ei 2

013

D

e H

amer

t 5

10 m

ei 2

00

8

De

Hor

de

(Lop

ik)

Klu

ut

7632

94

7 22

Maa

rt 2

013

B

resk

ens

1250

27

Ma

art

19

89

E

gm

ond

aa

n Z

ee

Kle

ine

Ple

vier

42

2 23

8

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

22

10 A

pri

l 20

11

Scha

rda

m -

Mon

um

ent

21 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Bon

tbek

ple

vier

76

21

925

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

1498

14

Mei

20

05

Bre

sken

s

Stra

nd

ple

vier

15

3

1 M

ei 2

013

B

resk

ens

9 29

Au

gu

stu

s 19

91

Ca

mp

erd

uin

Mor

inel

ple

vier

72

11

2

Mei

20

13

Bre

sken

s 37

26

Au

gu

stu

s 20

04

V

ijfh

oek

Die

men

(zo

mer

avo

nd

en)

Gou

dp

levi

er

7968

0

508

0

9 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 33

103

21 M

aa

rt 1

996

B

resk

ens

Zil

verp

levi

er

1433

4 22

99

9 M

ei 2

013

N

oord

kaap

8

092

1

Mei

198

3 C

am

per

du

in

Kie

vit

7336

16

2014

8

18 M

aart

20

13

Noo

rdka

ap

108

822

21

Ma

art

199

6

Bre

sken

s

Kan

oet

3614

1 25

01

8 M

ei 2

013

IJ

mu

iden

aan

Zee

15

861

10

Mei

199

3 E

gm

ond

aa

n Z

ee

Dri

etee

nst

ran

dlop

er

1692

3 70

0

22 N

ovem

ber

2013

IJ

mu

iden

aan

Zee

19

21

10 M

ei 1

993

Ca

mp

erd

uin

Kle

ine

Stra

nd

lop

er

99

15

1 A

pri

l 20

13

Pet

tem

er Z

eew

erin

g 50

20

Okt

ober

20

02

Hon

dsb

ossc

he

Tem

min

cks

Stra

nd

l. 28

7

15 M

ei 2

013

N

oord

kaap

9

7 M

ei 2

011

L

au

wer

smee

r, K

ust

weg

Kro

mbe

kstr

and

lop

er

99

26

3 A

ugu

stu

s 20

13

Wes

tkap

elle

56

26

Au

gu

stu

s 20

03

Ca

mp

erd

uin

Paa

rse

Stra

nd

lop

er

365

38

11 M

ei 2

013

H

uis

du

inen

* 17

0

29 M

aa

rt 1

992

Ma

asm

ond

(M

aa

svla

kte)

Bon

te S

tran

dlo

per

10

7570

67

39

22 M

aart

20

13

Bre

sken

s 13

480

22

Okt

ober

20

06

Hu

isd

uin

en*

Blo

nd

e R

uit

er

1 1

5 O

ktob

er 2

013

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

1 10

Okt

ober

20

10

Dor

dts

e B

iesb

osch

Kem

ph

aan

25

70

102

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

1317

3

Mei

199

4 B

resk

ens

Bok

je

71

4 30

Sep

tem

ber

2013

A

fslu

itd

ijk,

Den

Oev

er

17

5 N

ovem

ber

1992

C

am

per

du

in

Wat

ersn

ip

1762

0

215

25 S

epte

mbe

r 20

13

Lee

uwar

der

bos

100

1 1

Dec

embe

r 20

10

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Hou

tsn

ip

109

6 6

Ap

ril 2

013

P

arn

assi

a K

enn

emer

d.

21

1 O

ktob

er 1

999

B

loem

end

aa

l aa

n Z

ee

Gru

tto

9163

66

4 22

Maa

rt 2

013

B

resk

ens

210

1 15

Ma

art

20

02

Bre

sken

s

IJsl

and

se G

rutt

o 7

2 26

Ap

ril 2

013

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e 20

7

Ma

art

20

11

Bre

sken

s

Ros

se G

rutt

o 21

269

779

10

Sep

tem

ber

2013

W

estk

apel

le

1596

8

23 A

pri

l 198

9 Sc

heve

nin

gen

Reg

enw

ulp

66

83

246

9 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 90

6 18

Ap

ril 1

992

Ca

mp

erd

uin

Wu

lp

408

67

130

7 19

Jan

uar

i 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

1763

7 17

Ap

ril 2

00

6 R

ottu

mer

oog

Zw

arte

Ru

iter

61

1 60

2

Mei

20

13

Bre

sken

s 34

6 20

Ap

ril 2

00

8

La

uw

ersm

eer,

Ku

stw

eg

Tu

relu

ur

1569

3 13

32

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

578

0

1 M

ei 1

983

Ca

mp

erd

uin

Gro

enp

ootr

uit

er

3864

8

95

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

88

3 1

Mei

20

11

Bre

sken

s

Wit

gat

2869

76

2

Au

gust

us

2013

C

amp

erd

uin

12

1 15

Ap

ril 2

00

4

Bre

sken

s

Bos

ruit

er

633

65

2 M

ei 2

013

B

resk

ens

259

30 A

pri

l 20

11

En

gbe

rtsd

ijks

ven

en

22 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Ter

ekru

iter

2

1 7

Mei

20

13

Ru

idh

orn

1

12 M

ei 1

988

B

resk

ens

Oev

erlo

per

94

2 16

7 2

Au

gust

us

2013

V

ijfh

oek

Die

men

zom

er

961

29 J

uli

199

6 Sc

heve

nin

gen

Stee

nlo

per

99

86

635

22 J

anua

ri 2

013

P

ette

mer

Zee

wer

ing

890

3

Mei

198

0

Noo

rdw

ijk

Gra

uw

e F

ran

jep

oot

7 2

12 S

epte

mbe

r 20

13

Wes

tkap

elle

2

4 S

epte

mbe

r 19

76

Ca

mp

erd

uin

Ros

se F

ran

jep

oot

33

4

10 N

ovem

ber

2013

W

estk

apel

le

15

7 O

ktob

er 2

011

W

estk

ap

elle

Mid

del

ste

Jage

r 37

4 20

9

Nov

embe

r 20

13

Cam

per

du

in

408

9

Nov

embe

r 20

07

Wes

tka

pel

le

Kle

ine

Jage

r 12

95

46

10 S

epte

mbe

r 20

13

Wes

tkap

elle

77

8

16 S

epte

mbe

r 19

94

Sche

ven

ing

en

Kle

inst

e Ja

ger

65

5 13

Mei

20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 40

24

Sep

tem

ber

200

4

Wes

tka

pel

le

Gro

te J

ager

41

3 25

30

Okt

ober

20

13

Wes

tkap

elle

36

3 7

Okt

ober

20

11

Wes

tka

pel

le

Zw

artk

opm

eeuw

20

66

17

1 9

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

224

10 A

pri

l 20

09

B

resk

ens

Dw

ergm

eeu

w

1951

68

33

218

1

Mei

20

13

Cam

per

du

in

863

2 15

Ap

ril 2

00

6

Ca

mp

erd

uin

Vor

ksta

artm

eeu

w

17

3 6

Nov

embe

r 20

13

Maa

svla

kte

II

16

12 O

ktob

er 1

997

Ter

sche

llin

g, P

aa

l 18

Kok

mee

uw

10

510

93

220

46

9 A

pri

l 20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 25

00

0

17 J

uli

198

8

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Stor

mm

eeu

w

3299

61

3931

7

Dec

embe

r 20

13

Cam

per

du

in

1542

6 5

Au

gu

stu

s 19

87

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Kle

ine

Man

telm

eeu

w

3750

41

1027

0

10 M

ei 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 19

862

25

Au

gu

stu

s 19

88

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Zil

verm

eeu

w

378

437

950

4 29

Dec

embe

r 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

2256

5 10

Sep

tem

ber

198

7 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Scan

din

avis

che

Zil

v.

2 1

1 F

ebru

ari 2

013

P

ette

mer

Zee

wer

ing

- -

Gee

lpoo

tmee

uw

123

4

6 D

ecem

ber

2013

W

estk

apel

le

14

22 A

ug

ust

us

200

7 G

ebra

nd

e K

am

p, M

idd

ela

ar

Pon

tisc

he

Mee

uw

11

7 5

23 M

aart

20

13

Ket

elbr

ug/

Kam

per

hoe

k 8

3

Au

gu

stu

s 20

08

K

etel

bru

g/K

am

per

hoek

Kle

ine

Bu

rgem

eest

er

7 1

2 F

ebru

ari 2

013

C

astr

icu

m a

an Z

ee*

3 6

Feb

rua

ri 2

00

8

Ka

twij

k-Sa

voy*

Gro

te B

urg

emee

ster

11

1

4 J

anu

ari 2

013

T

exel

Hoo

rnd

ersl

. Pl 9

* 12

17

Sep

tem

ber

1978

N

oord

wij

k

Gro

te M

ante

lmee

uw

32

449

1556

29

Okt

ober

20

13

Tex

el H

oorn

der

sl. P

l 9*

4829

17

Okt

ober

198

7 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Dri

etee

nm

eeuw

24

09

22

136

43

16 D

ecem

ber

2013

C

amp

erd

uin

21

960

25

Nov

embe

r 20

07

Blo

emen

da

al a

an

Zee

Lac

hst

ern

15

3

3 M

ei 2

013

N

oord

kaap

8

13

Au

gu

stu

s 19

77

Sche

ven

ing

en

Reu

zen

ster

n

184

17

25

Au

gust

us

2013

K

etel

bru

g/K

amp

erh

oek

15

16 s

epte

mbe

r 20

12

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Gro

te S

tern

15

2026

68

36

11 A

ugu

stu

s 20

13

Vli

elan

d -

Pad

van

Zes

65

89

23

Au

gu

stu

s 20

09

C

am

per

du

in

Dou

gall

s St

ern

1

1 24

Ju

ni 2

013

C

amp

erd

uin

2

31 J

uli

199

0

Ca

mp

erd

uin

Vis

die

f 12

270

5 30

12

2 A

ugu

stu

s 20

13

Tex

el H

oorn

der

sl. P

l 9*

960

2 3

Sep

tem

ber

1990

Sc

heve

nin

gen

23 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Noo

rdse

Ste

rn

2293

18

6

3 M

ei 2

013

C

amp

erd

uin

48

34

4 M

ei 1

996

Ca

mp

erd

uin

No

Ster

n/V

isd

ief

1060

47

4975

2

Au

gust

us

2013

C

amp

erd

uin

27

170

30

Ap

ril 1

995

Sche

ven

ing

en

Dw

ergs

tern

45

90

434

27 A

pri

l 20

13

Hu

isd

uin

en*

1235

11

Au

gu

stu

s 20

05

Rot

tum

eroo

g

Wit

wan

gste

rn

15

7 5

Ju

ni 2

013

P

ater

swol

dse

Mee

r 18

21

Mei

20

12

En

gbe

rtsd

ijks

ven

en

Zw

arte

Ste

rn

810

3 21

09

5

Au

gust

us

2013

A

fslu

itd

ijk,

Den

Oev

er

3743

6

Sep

tem

ber

198

8

Vij

fhoe

k D

iem

en (

zom

era

von

den

)

Wit

vleu

gels

tern

25

6

7 M

ei 2

013

IJ

mu

iden

aan

Zee

17

2 17

Mei

20

07

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Zee

koet

28

00

26

9 10

Dec

embe

r 20

13

Wes

tkap

elle

61

89

19

Ja

nu

ari

20

05

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Alk

23

26

303

3 A

pri

l 20

13

Sch

even

inge

n

732

19 J

an

ua

ri 2

00

6 Sc

heve

nin

gen

Alk

/Zee

koet

22

6156

8

451

20 D

ecem

ber

2013

C

amp

erd

uin

14

739

28 N

ovem

ber

2012

C

am

per

du

in

Zw

arte

Zee

koet

3

1 13

Jan

uar

i 20

13

Kat

wij

k-Sa

voy*

2

5 O

ktob

er 1

986

C

am

per

du

in

Kle

ine

Alk

59

14

11

Nov

embe

r 20

13

Cam

per

du

in

328

7 23

Okt

ober

20

05

de

Ma

rlij

n -

Sch

ierm

onn

ikoo

g

Pap

egaa

idu

iker

39

4

4 J

anu

ari 2

013

C

amp

erd

uin

11

5

Nov

embe

r 20

04

C

am

per

du

in

Hol

end

uif

29

644

740

24

Okt

ober

20

13

Pat

ersg

r./G

root

e h

eid

e 14

00

23

Okt

ober

20

07

De

Gro

ote

Pee

l

Hou

tdu

if

2779

593

1546

00

19

Okt

ober

20

13

De

Ham

ert

2335

00

20

Okt

ober

20

12

De

Ha

mer

t

Tu

rkse

Tor

tel

2372

46

14

Okt

ober

20

13

Lee

uwar

der

bos

155

13 O

ktob

er 2

00

8

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Zom

erto

rtel

13

4 6

17 S

epte

mbe

r 20

13

Hoo

ge W

eid

e, L

och

em

689

15 M

ei 1

982

B

resk

ens

Hal

sban

dp

arki

et

674

210

2

Okt

ober

20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

287

1 S

epte

mbe

r 20

05

Rij

swij

k (Z

H)

Ku

ifko

ekoe

k 1

1 24

Au

gust

us

2013

Z

wee

fvli

egve

ld M

ald

ens

Vla

k

1 16

Au

gu

stu

s 19

88

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Koe

koek

17

2 3

19 A

pri

l 20

13

De

Ham

ert

20

7 M

ei 1

981

Bre

sken

s

Ran

suil

2

2 5

Okt

ober

20

13

Ech

ten

erza

nd

Dr

2 10

Ma

art

199

5 Sc

heve

nin

gen

Vel

du

il

63

3 28

Sep

tem

ber

2013

D

e B

loed

berg

, Mon

ster

15

23

Okt

ober

198

8

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Gie

rzw

alu

w

1195

36

498

8

28 M

ei 2

013

P

arn

assi

a, K

enn

emer

d.

4136

5 26

Mei

20

12

Bre

sken

s

Val

e G

ierz

wal

uw

2

1 26

Okt

ober

20

13

de

Ven

- E

nkh

uiz

en

1 25

Okt

ober

20

06

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Alp

engi

erzw

alu

w

1 1

15 O

ktob

er 2

013

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e 1

20 O

ktob

er 1

987

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

IJsv

ogel

28

3

6 A

pri

l 20

13

Voo

rlan

den

(Z

eew

old

e)

4 12

Okt

ober

20

03

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

Bij

enet

er

11

7 19

Mei

20

13

IJm

eerd

ijk,

Alm

ere

9 21

Mei

20

05

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Hop

2

1 15

Ap

ril 2

013

St

rabr

ech

tse

Hei

de

1 11

Okt

ober

198

2 P

arn

ass

ia, K

enn

emer

du

inen

Dra

aih

als

4 1

18 M

aart

20

13

Wie

rden

se V

eld

2

18 S

epte

mbe

r 20

08

K

etel

bru

g/K

am

per

hoek

24 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Gro

ene

Spec

ht

24

1 5

Ap

ril 2

013

H

oeks

e Sl

uis

Ber

gam

b.

6 17

Okt

ober

199

9 R

oeze

berg

(tu

ssen

Va

sse

en O

otm

ars

um

)

Zw

arte

Sp

ech

t 45

2

11 S

epte

mbe

r 20

13

De

Lem

eler

berg

4

25 O

ktob

er 2

010

D

e L

emel

erbe

rg

Gro

te B

onte

Spe

cht

1594

13

14

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

33

23 S

epte

mbe

r 20

12

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Mid

del

ste

B. S

pec

ht

2 1

15 S

epte

mbe

r 20

13

Hav

elan

dsw

. Eib

erge

n

1 21

Sep

tem

ber

200

5 St

rabr

echt

se H

eid

e

Kle

ine

Bon

te S

pec

ht

48

2 15

Sep

tem

ber

2013

V

ijfh

oek

Die

men

3

18 S

epte

mbe

r 20

10

Vij

fhoe

k D

iem

en

Kor

ttee

nle

euw

erik

1

1 19

Mei

20

13

Ber

khei

de

(Kat

wij

k)

2 20

Mei

20

12

Noo

rdka

ap

Boo

mle

euw

erik

8

876

17

4

17 M

aart

20

13

Bre

sken

s 24

4 27

Okt

ober

20

05

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Vel

dle

euw

erik

53

5336

13

068

14

Okt

ober

20

13

De

Ham

ert

550

00

18

Okt

ober

199

2 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Stra

nd

leeu

wer

ik

396

147

17 N

ovem

ber

2013

E

emsh

aven

- n

ajaa

r 68

5

Nov

embe

r 20

03

Ca

mp

erd

uin

Oev

erzw

alu

w

1854

2 39

57

14 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 64

16

7 A

ug

ust

us

2011

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

Boe

ren

zwal

uw

49

7379

79

40

14 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 30

981

10 M

ei 1

998

B

resk

ens

Roo

dst

uit

zwal

uw

6

1 18

Ap

ril 2

013

E

emsh

aven

- v

oorj

aar

3 4

Mei

20

08

B

resk

ens

Hu

iszw

alu

w

100

630

36

48

24 A

ugu

stu

s 20

13

Haz

ewat

er A

mer

sfoo

rt

1194

3 21

Mei

199

0

Bre

sken

s

Gro

te P

iep

er

146

4

19

Okt

ober

20

13

Ber

gen

aan

Zee

18

2

Okt

ober

199

4

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Du

inp

iep

er

131

7 5

Sep

tem

ber

2013

D

e N

olle

(V

liss

inge

n)

53

11 S

epte

mbe

r 19

92

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Sibe

risc

he

Boo

mp

. 9

3 14

Okt

ober

20

13

Par

nas

sia,

Ken

nem

erd

. 2

21 O

ktob

er 2

011

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Boo

mp

iepe

r 10

974

252

5 S

epte

mbe

r 20

13

De

Ham

ert

927

22 A

pri

l 199

8

Bre

sken

s

Gra

spie

per

63

1929

18

745

14 A

pri

l 20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 38

1290

15

Ap

ril 2

00

3 B

resk

ens

Roo

dke

elp

iep

er

54

2 13

Mei

20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 10

11

Mei

199

8

Bre

sken

s

Wat

erp

iep

er

529

10

16 O

ktob

er 2

013

W

oels

e w

rd G

orin

chem

47

23

Feb

rua

ri 2

00

3 St

rabr

echt

se H

eid

e

Oev

erp

iep

er

1374

34

16

Okt

ober

20

13

Ber

gen

aan

Zee

25

0

12 O

ktob

er 1

997

Wes

tka

pel

le

gele

kw

ikst

aart

sp

ec.

190

15

925

14 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 68

36

22 A

pri

l 199

8

Bre

sken

s

Gel

e K

wik

staa

rt

2642

6 10

55

15 M

ei 2

013

N

oord

kaap

23

81

8 M

ei 2

012

N

oord

kaa

p

En

gels

e K

wik

staa

rt

57

7 1

Mei

20

13

Bre

sken

s 45

2

Mei

20

11

Bre

sken

s

Noo

rdse

Kw

ikst

aart

44

5 52

5

Mei

20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 19

05

8 M

ei 2

011

K

etel

bru

g/K

am

per

hoek

Cit

roen

kwik

staa

rt

1 1

5 S

epte

mbe

r 20

13

De

Pu

inh

oop

(K

atw

ijk)

1

29 A

pri

l 199

1 B

resk

ens

Gro

te G

ele

Kw

ikst

aart

30

65

38

6 O

ktob

er 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 16

8

30 S

epte

mbe

r 20

02

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

wit

te k

wik

staa

rt s

pec

. 17

137

1253

17

Maa

rt 2

013

B

resk

ens

3891

25

Ma

art

199

9

Bre

sken

s

25 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Wit

te K

wik

staa

rt

4178

1 47

0

6 M

aart

20

13

Bre

sken

s 11

96

25 M

aa

rt 2

010

E

emsh

ave

n -

voo

rja

ar

Rou

wkw

ikst

aart

16

0

17

22 M

aart

20

13

Bre

sken

s 53

7

Ma

art

20

01

Bre

sken

s

Pes

tvog

el

17

2 13

Jan

uar

i 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

146

14 N

ovem

ber

2012

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Win

terk

onin

g 13

3

21 S

epte

mbe

r 20

13

De

Bor

keld

8

24

Okt

ober

20

04

O

tter

sha

gen

, La

ttro

p

Heg

gen

mu

s 96

37

178

21

Sep

tem

ber

2013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 50

2 19

Okt

ober

20

12

Aa

n d

e M

ajo

or, K

onin

gsb

osch

Roo

dbo

rst

126

7 13

Ap

ril 2

013

E

emsh

aven

- v

oorj

aar

15

17 O

ktob

er 1

987

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Nac

hte

gaal

2

1 14

Ap

ril 2

013

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

2 19

Ap

ril 2

00

9 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Bla

uw

bors

t 6

1 23

Maa

rt 2

013

B

resk

ens

1 25

Ma

art

199

8

Bre

sken

s

Zw

arte

Roo

dst

aart

11

2 4

13 A

pri

l 20

13

Eem

shav

en -

voo

rjaa

r 8

10

Okt

ober

20

08

A

an

de

Ma

joor

, Kon

ing

sbos

ch

Gek

raag

de

Roo

dst

. 47

5

26 A

ugu

stu

s 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

9 30

Au

gu

stu

s 19

87

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Paa

pje

44

2 21

9

Sep

tem

ber

2013

A

.d. M

ajoo

r K

onin

gsb.

94

10

Mei

199

3 B

resk

ens

Roo

dbo

rstt

apui

t 28

7 10

5

Okt

ober

20

13

Ott

ersh

agen

, Lat

trop

21

19

Sep

tem

ber

200

0

de

Dri

eber

g, E

de

Tap

uit

78

3 17

26

Au

gust

us

2013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 60

0

7 S

epte

mbe

r 20

04

W

estk

ap

elle

Bef

lijs

ter

1164

39

10

Okt

ober

20

13

Noo

rdh

out

(Utr

ech

t)

467

23 A

pri

l 198

9 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Mer

el

7821

75

6

21 N

ovem

ber

2013

B

eiju

m, G

ron

inge

n

468

9

1 N

ovem

ber

200

2 D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Kra

msv

ogel

10

1679

9

7832

2 8

Nov

embe

r 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

80

00

0

2 N

ovem

ber

1998

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Zan

glij

ster

8

1027

44

23

14 O

ktob

er 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 31

416

30 S

epte

mbe

r 20

03

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Kop

erw

iek

5212

50

150

00

8

Nov

embe

r 20

13

De

Pu

inh

oop

(K

atw

ijk)

90

00

00

21

Okt

ober

199

5 D

e P

uin

hoop

(K

atw

ijk)

Gro

te L

ijst

er

1124

2 32

0

8 M

aart

20

13

Par

nas

sia,

Ken

nem

erd

. 24

38

12 O

ktob

er 2

00

3 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Gra

szan

ger

1 1

21 A

ugu

stu

s 20

13

Wes

ten

sch

ouw

en

4 12

Okt

ober

20

08

W

estk

ap

elle

Spri

nkh

aan

zan

ger

2 1

18 A

pri

l 20

13

Stra

brec

hts

e H

eid

e 2

23 J

uli

20

08

D

win

gel

der

veld

Rie

tzan

ger

3 1

20 A

pri

l 20

13

Hoe

kse

Slu

is B

erga

mb.

3

12 A

ug

ust

us

1998

D

e N

ek, S

chel

lin

khou

t

Bos

riet

zan

ger

3 1

19 M

ei 2

013

B

robb

elbi

es-Z

Ud

en-O

ss

3 19

Au

gu

stu

s 20

12

Loo

zerh

eid

e (b

ij W

eert

)

Kle

ine

Kar

ekie

t 6

1 24

Ap

ril 2

013

D

win

geld

erve

ld

4 4

Sep

tem

ber

200

4 IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Bra

amsl

uip

er

23

2 24

Au

gust

us

2013

A

amsv

een

9

30 A

ug

ust

us

198

7 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Gra

smu

s 66

7

24 A

ugu

stu

s 20

13

Aam

svee

n

16

30 A

ug

ust

us

198

7 D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Tu

infl

uit

er

11

1 3

Mei

20

13

Pat

ersw

old

se M

eer

8

2 S

epte

mbe

r 20

10

Wes

ten

scho

uw

en

Zw

artk

op

181

15

21 S

epte

mbe

r 20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

123

24 S

epte

mbe

r 20

11

Spri

ng

ertd

uin

, Ou

dd

orp

26 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Pal

las'

Bos

zan

ger

2 1

19 O

ktob

er 2

013

B

erge

n a

an Z

ee

1 18

Okt

ober

198

5 D

e P

uin

hoop

(K

atw

ijk)

Bla

dko

nin

g 9

2 20

Okt

ober

20

13

De

Blo

edbe

rg, M

onst

er

2 13

Okt

ober

20

08

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Tji

ftja

f 24

95

511

9 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 70

6

Sep

tem

ber

200

9

Hoo

ge

Wei

de,

Loc

hem

Fit

is/T

jift

jaf

517

113

8 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 8

1 24

Ma

art

20

10

Dor

dts

e B

iesb

osch

Fit

is

143

6 20

Ap

ril 2

013

D

ord

tse

Bie

sbos

ch

18

11 A

pri

l 20

09

Bre

sken

s

Gou

dh

aan

tje

470

23

13

Ap

ril 2

013

E

emsh

aven

- v

oorj

aar

594

13 O

ktob

er 2

00

8

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Vu

urg

oud

haa

ntj

e 8

7 10

28

Sep

tem

ber

2013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 19

23

Okt

ober

20

08

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Gra

uw

e V

lieg

env.

62

5

2 J

un

i 20

13

Maa

rnsc

he

Ber

g 8

7 10

Mei

199

3 B

resk

ens

Bon

te V

lieg

enva

nge

r 23

3

24 A

ugu

stu

s 20

13

Aam

svee

n

7 23

Au

gu

stu

s 20

12

Bro

bbel

bies

-Zui

d (

tuss

en U

den

en

Oss

)

Baa

rdm

ann

etje

8

93

52

18 O

ktob

er 2

013

B

erge

n a

an Z

ee

321

4 O

ktob

er 1

984

V

ijfh

oek

Die

men

Staa

rtm

ees

238

0

36

23 S

epte

mbe

r 20

13

Vij

fhoe

k D

iem

en

134

26 S

epte

mbe

r 20

03

Vij

fhoe

k D

iem

en

Wit

kop

staa

rtm

ees

3 3

10 J

anu

ari 2

013

P

ater

swol

dse

Mee

r 43

26

Okt

ober

20

10

Ket

elbr

ug

/Ka

mp

erho

ek

Gla

nsk

op

18

6 5

Okt

ober

20

13

Dal

van

Dee

len

8

25

Sep

tem

ber

200

5 O

tter

sha

gen

, La

ttro

p

Mat

kop

44

4

12 O

ktob

er 2

013

A

amsv

een

9

11 O

ktob

er 2

00

7 D

win

gel

der

veld

Ku

ifm

ees

19

5 7

Dec

embe

r 20

13

De

Gro

ote

Pee

l 21

31

Au

gu

stu

s 19

99

de

Dri

eber

g, E

de

Zw

arte

Mee

s 52

24

243

21 O

ktob

er 2

013

A

.d. M

ajoo

r, K

onin

gsb.

45

08

28

Sep

tem

ber

1996

V

ijfh

oek

Die

men

Pim

pel

mee

s 20

832

37

6 21

Okt

ober

20

13

A.d

. Maj

oor,

Kon

ings

b.

6230

13

Okt

ober

20

08

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Koo

lmee

s 41

789

95

7 26

Okt

ober

20

13

Ket

elbr

ug/

Kam

per

hoe

k 61

09

18 O

ktob

er 2

012

K

etel

bru

g/K

am

per

hoek

Boo

mkl

ever

49

2

23 A

ugu

stu

s 20

13

De

Ham

ert

7 11

Okt

ober

20

03

Via

du

ct M

eier

ijba

an

, Til

burg

Boo

mkr

uip

er

30

3 11

Nov

embe

r 20

13

Cor

vers

bos,

Hil

vers

um

5

2 N

ovem

ber

200

2 L

an

dsc

hots

e H

eid

e (M

idd

elbe

ers)

Bu

idel

mee

s 41

7

22 A

ugu

stu

s 20

13

Hoe

kse

Slu

is B

erga

mb.

14

27

Au

gu

stu

s 20

12

En

gbe

rtsd

ijks

ven

en

Wie

lew

aal

173

9 20

Ju

li 2

013

D

win

geld

erve

ld

40

7 M

ei 1

994

B

resk

ens

Gra

uw

e K

lau

wie

r 9

2 7

Mei

20

13

Oel

emar

s (L

osse

r)

2 13

Mei

20

08

St

rabr

echt

se H

eid

e

Kla

pek

ster

6

4 6

19 O

ktob

er 2

013

D

e H

amer

t 4

10 O

ktob

er 2

00

4

Stra

brec

htse

Hei

de

Gaa

i 30

23

152

15 A

pri

l 20

13

Loo

zerh

eid

e bi

j Wee

rt

1178

26

Sep

tem

ber

2010

D

e H

am

ert

Eks

ter

128

0

46

7 A

pri

l 20

13

Bre

sken

s 77

23

Sep

tem

ber

2011

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Kau

w

150

894

58

13

17 M

aart

20

13

Bre

sken

s 16

736

18 O

ktob

er 1

993

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Noo

rdse

Kau

w

1 1

22 O

ktob

er 2

013

A

.d. M

ajoo

r, K

onin

gsb.

1

21 O

ktob

er 2

011

B

robb

elbi

es-Z

uid

(tu

ssen

Ud

en e

n O

ss)

27 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Roe

k 10

389

28

3 20

Okt

ober

20

13

Loo

zerh

eid

e bi

j Wee

rt

3932

3

Nov

embe

r 19

57

Pa

rna

ssia

, Ken

nem

erd

uin

en

Zw

arte

Kra

ai

1145

7 19

5 8

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

464

6 A

pri

l 20

09

Bre

sken

s

Bon

te K

raai

30

5

4 M

aart

20

13

Eem

shav

en –

voo

rjaa

r 27

4 7

Nov

embe

r 19

53

Pa

rna

ssia

, Ken

nem

erd

uin

en

Raa

f 21

7 13

26

Au

gust

us

2013

H

azew

ater

Am

ersf

oort

26

13

Nov

embe

r 20

07

Die

ren

Spre

euw

65

868

47

180

230

31

Okt

ober

20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

5079

03

27 O

ktob

er 2

00

4

La

axu

m (

ZW

-Fri

esla

nd

)

Roz

e Sp

reeu

w

1 1

19 O

ktob

er 2

013

R

ottu

mer

oog

3 29

Okt

ober

20

08

H

ond

sbos

sche

Hu

ism

us

718

46

22

Okt

ober

20

13

Lee

rsu

mse

Vel

d

367

31 J

uli

199

2 D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Rin

gmu

s 17

355

332

22 O

ktob

er 2

013

D

e N

olle

(V

liss

inge

n)

300

0

6 O

ktob

er 1

995

De

Pu

inho

op (

Ka

twij

k)

Vin

k 46

08

070

12

871

3 25

Okt

ober

20

13

De

Vu

lkaa

n D

en H

aag

1654

28

4 O

ktob

er 2

010

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Kee

p 11

012

3 27

61

25 O

ktob

er 2

013

D

e H

amer

t 17

426

25 O

ktob

er 2

011

K

win

telo

oije

n (

bij V

een

end

aa

l)

Eu

rop

ese

Kan

arie

11

1 4

19 O

ktob

er 2

013

D

e N

olle

(V

liss

inge

n)

18

2 A

pri

l 20

01

Bre

sken

s

Gro

enli

ng

2816

0

970

8

Ap

ril 2

013

B

resk

ens

138

1 4

Okt

ober

20

08

K

oren

dij

kse

Slik

ken

Pu

tter

10

489

72

1

Mei

20

13

Bre

sken

s 38

3 22

Ap

ril 1

998

B

resk

ens

Sijs

53

330

17

17

5 M

aart

20

13

Bre

sken

s 67

21

14 O

ktob

er 1

993

Wes

tka

pel

le

Kn

eu

9167

7 24

86

14

Ap

ril 2

013

E

emsh

aven

- v

oorj

aar

3538

29

Ma

art

20

05

Bre

sken

s

Fra

ter

1214

11

2 15

Nov

embe

r 20

13

Eem

shav

en -

naj

aar

261

11 N

ovem

ber

198

6

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

barm

sijs

sp

ec

4675

17

2

20 N

ovem

ber

2013

D

win

geld

erve

ld

3149

12

Nov

embe

r 19

86

D

e V

ulk

aa

n D

en H

aa

g

Gro

te B

arm

sijs

20

9 74

15

Nov

embe

r 20

13

Eem

shav

en -

naj

aar

1026

14

Nov

embe

r 20

05

Hon

dsb

ossc

he

Kle

ine

Bar

msi

js

292

36

20 O

ktob

er 2

013

M

aria

pee

l 99

5

Nov

embe

r 20

05

Zu

idve

ld, S

elli

ng

en (

Gr.

)

Wit

ban

dkr

uis

bek

7 2

25 J

uli

20

13

Kw

inte

looi

jen

Vee

nen

d 4

29 O

ktob

er 2

00

2 D

e L

emel

erbe

rg

Kru

isbe

k 40

533

597

5 O

ktob

er 2

013

H

azew

ater

Am

ersf

oort

11

46

15 J

un

i 20

05

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Gro

te K

ruis

bek

127

29

16 O

ktob

er 2

013

IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e 50

8

Okt

ober

20

04

D

e L

emel

erbe

rg

kru

isbe

k sp

ec

209

63

22 O

ktob

er 2

013

D

e V

ulk

aan

Den

Haa

g 1

30 S

epte

mbe

r 19

91

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Gou

dvi

nk

1672

21

12

Okt

ober

20

13

Vij

fhoe

k D

iem

en

105

4 N

ovem

ber

200

5 IJ

mee

rdij

k, A

lmer

e

Noo

rdse

Gou

dvi

nk

3 2

23 F

ebru

ari 2

013

D

e H

amer

t 14

4 8

Nov

embe

r 20

05

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

Ap

pel

vin

k 38

52

51

5 O

ktob

er 2

013

N

oord

hou

t (U

trec

ht)

11

3 27

Okt

ober

20

05

De

Vu

lka

an

Den

Ha

ag

IJsg

ors

603

17

13 O

ktob

er 2

013

E

emsh

aven

- n

ajaa

r 11

6

21 N

ovem

ber

2010

E

emsh

ave

n -

na

jaa

r

Snee

uw

gors

32

58

194

18

Maa

rt 2

013

N

oord

kaap

38

4 26

Feb

rua

ri 2

011

N

oord

kaa

p

28 

 So

ort

J

aa

rto

taa

l 2

013

D

ag

reco

rd

20

13

Da

tum

T

elp

ost

Da

gre

cord

t/

m 2

012

D

atu

m

Tel

po

st

Gee

lgor

s 29

69

23

19 O

ktob

er 2

013

T

reek

erp

un

t (U

trec

ht)

11

3 15

Nov

embe

r 20

03

Zu

idve

ld, S

elli

ng

en (

Gr.

)

Ort

olaa

n

43

2 25

Au

gust

us

2013

B

erge

n a

an Z

ee

47

7 S

epte

mbe

r 19

92

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

)

Bos

gors

2

1 25

Sep

tem

ber

2013

P

arn

assi

a, K

enn

emer

d.

2 19

Okt

ober

198

8

Wes

tka

pel

le

Dw

ergg

ors

14

3 16

Okt

ober

20

13

Wes

ten

sch

ouw

en

2 26

Sep

tem

ber

1992

D

e N

olle

(V

liss

ing

en)

Rie

tgor

s 53

506

1041

25

Okt

ober

20

13

De

Nol

le (

Vli

ssin

gen

) 47

71

12 M

aa

rt 1

999

B

resk

ens

Gra

uw

e G

ors

10

2 4

Maa

rt 2

013

B

resk

ens

17

10 M

ei 1

981

Bre

sken

s