Programma Platform kennisuitwisseling 17 mei 2011

13.00 uur Ontvangst13.15 uur Opening dagvoorzitter Annemarie Kuiper13.20 uur Hetty Linden en Joop Vogt13.30 uur Rita van der Meulen en Ellen van der Vorst14.00 uur Presentatie en werksessie programma mantelzorg

Manon IJzerman en Petra Welboren15.00 uur Presentatie en werksessie programma Vitaliteit

Mylène van Koeveringe, Kathinka Bruinsma, Daphne van Rhee, Tom Schrurs en Michiel Vierhout

15.45 uur Afsluiting dagvoorzitter16.00 uur Borrel

Wethouders Rinda den Besten, Victor Everhardt en Marjolein Verstappen (RvB Agis) hebben ons Actieplan fase 2 op 16 mei ondertekend.

Utrecht gezond! 2011 - 2013gezondheid van de Utrechters verbeteren en de kosten voor zorg en samenleving betaalbaar houden.

Gezond meedoen Gezonde leefstijl Gezonde leefomgeving

Toegankelijke en bereikbare zorg

en ondersteuning

focus

missie

doelVerhogen aantal Utrechters die actief meedoen

Meer mensen hebben een gezonde leefstijl, doordat we meer mensen op een aansprekende manier te bereiken met preventie-activiteiten via een samen-hangende aanpak in de wijk of op school

Bevorderen van een gezonde fysieke en sociale leef-omgeving

Realiseren toegankelijke zorgvoorzieningen en ondersteuning door faciliteren en regisseren van een goedwerkend signalering en samenwerkingsnetwerk

Doel-groepen

Alle Utrechters

Kwetsbaren

Zeer kwetsbaren

Programma’s

Gezond verzekerd

Psychosociale zorg en mentaal welbevinden

PvA Maatschappelijke Opvang

Heeft u ook kinderen

Kosten en premie voor zorgverzekering in balans

Verbinding care- (cure=) wmo, inclusief mantel-zorg

Jeugd

Zorg (a.s) ouder en kind

Gezond gewicht

Vitaliteit en gezondheid

Alcohol & middelen-gebruik

PvA collectieve zorgverrzekering voor mensen met een laag inkomen

Gezonde Wijk

Mantelzorgin Utrecht Gezond

Petra Welboren, GG&GD UtrechtManon IJzerman, Agis

Weten jullie…• Hoeveel mantelzorgers er in Utrecht zijn?

– 25.000– 50.000– 85.000

• Hoeveel mantelzorgers (18+) zich overbelast voelen?– 9 %– 12%– 18%– meer

Weten jullie….

• Hoeveel uur een mantelzorger gemiddeld zorgt?– 22 uur per week– 29 uur per week

• Hoeveel uur een allochtone mantelzorger gemiddeld zorgt?– 35 uur per week– 44 uur per week

• Welk deel van de jongeren mantelzorger is?– 20 %– 25 %

Een mantelzorger is:

Iemand die intensief zorg verleent (meer dan 8 uur per week of langer dan 3 maanden) aan ziek familielid, vriend of kennis.niet hetzelfde als vrijwilligerswerk

• Vrouwen > mannen

• Percentage mantelzorgers per leeftijdscategorie:18 – 34 jaar 12 %35 – 44 jaar 20%45 – 54 jaar 27%54 – 64 jaar 24%> 65 jaar 17%

Wat doet een mantelzorger voor een ander…

Wat houdt de zorg in:- emotionele steun en toezicht, - begeleiding bij bezoeken (bv ziekenhuis)- huishoudelijke hulp- administratie- persoonlijke verzorging- verpleegkundige hulp

Behoeften van mantelzorgers

• Informatie en advies• Praktische ondersteuning • Lotgenotencontact• Respijtzorg• Financiële ondersteuning

Programma mantelzorg GG&GD Utrecht

Het terugdringen en voorkomen van overbelasting en isolement van mantelzorgers

Het vergroten van de sociale zelfredzaamheid van mantelzorgers en het versterken van hun positie

Verwijzen

Vinden Ondersteunen

Het behouden en versterken van de motivatie van mantelzorgers voor het blijven zorgen hun naasten

Uitvoerings-doelen

Maatschappelijke doelen

Resultaten tot nu toe• Mantelzorg staat beter op de agenda• Verbreding aanbod in Utrecht:

Resultaten tot nu toe• Capaciteit informele respijtzorg vergroot• Bereik onder Marokkaanse mantelzorgers sterk toegenomen• Start lokaal kenniscentrum

Wat gaat minder goed?• Bereik jonge mantelzorgers komt lastiger van de grond• Signalering eerste lijn

Mantelzorg: ook belangrijk thema voor Agis

• Agis de Zorgverbeteraar; wil een bijdrage leveren aan een betere gezondheid voor de inwoners van Utrecht

• Agis is verantwoordelijk voor de inkoop van kwalitatief goede en toegankelijke zorg (AWBZ, Zvw)

• Groot deel van de mantelzorgers is overbelast of loopt een groot risico op overbelasting.

• Als de mantelzorger de ondersteuning niet meer aankan is dat een belangrijke reden voor opname bv. in een verpleeg- of verzorgingshuis.

• Tegenover de toename van mensen met een zorgvraag staat de afname van de beroepsbevolking.

Doel Agis

Door het verbeteren van de zorg aan en ondersteuning van mantelzorgers wilAgis de kwaliteit van zorg/leven voor cliënten én hun mantelzorgersverhogen en daarmee ook de zorgkosten beheersen.

Professionele zorg

Mantelzorg en vrijwilligers

Zorgbehoevende

Gemeente Utrecht en Agis werken samen

• Gezamenlijk doel: het terugdringen en voorkomen van overbelasting en vergroten van de draagkracht van mantelzorgers; hierbij is specifiek aandacht voor jeugdige en allochtone mantelzorgers

• Gezamenlijk actieplan opgesteld

• Hoe werken we (Agis – GG&GD) samen (overleg, taakverdeling, meerwaarde etc.)

• Wie hebben we nog meer nodig (binnen gemeente, Agis én externen) (toelichten dat mantelzorg veel andere terreinen raakt, bv heeft u ook kinderen, zorginkoop)

• Resultaten tot nu toe

Vier projecten uitgelicht

• POM • Mantelzorg in V&V instellingen• Landelijke businesscase • Verspreiding Helpjemee

Helpjemee in Utrecht

Thema’s te bespreken in subgroepen

Iedereen bespreken:Op welke manier raakt het thema mantelzorg jouw werk en hoe kun je bijdragen aan de gezamenlijke doelstelling (het terugdringen van overbelasting van mantelzorgers)?

En daarnaast nog in subgroep:• Ieder nieuw aanbod maakt een grote vraag los. Hoe gaan we daar mee om?

• Huisartsen hebben een belangrijke signalerende taak bij (overbelaste) mantelzorgers. Hoe kunnen zij die taak het beste uitvoeren.

• Helpjemee is hét planningsinstrument ter ondersteuning van mantelzorgers. Hoe kunnen wij dit het beste promoten in Utrecht?

Uitwerking vraag 1: relatie mantelzorg en eigen werk• Iedereen aan de tafels zag een of zelfs meerdere linken met het eigen werk. Dat is dus al een

grote winst van deze bijeenkomst! Diverse voorbeelden zijn genoemd:• 1e lijnscentrum van het Diak• Programma 'Heeft u ook kinderen'• Verbinding met de Gezonde wijk en de eerste lijn. Denk aan POH'ers en huisartsen; hebben

ze voldoende info over de doelgroep mantelzorgers, bewustzijn partijen van deze doelgroep is belangrijk, opname in ‘schijf van 6’, link Zichtbare Schakel.

• Verbinding met mentaal welbevinden; collectieve en individuele preventie.• Alcohol en Middelen; link met Coke van jou.• Gezond Gewicht en Vitaliteit en Gezondheid; gecombineerde leefstijlinterventies mogelijk.• Ontwikkelingen AWBZ. Wens om meer zicht te krijgen op de groep en de behoefte van de

groep beter in beeld te krijgen vanwege verschuiving AWBZ -> WMO. • Thema grenst aan diverse andere beleidsterreinen; verbinding is nodig, beleidsmatig en

politiek hier meer aandacht aan geven bv. link met WMO, sociaal isolement etc.• Communicatie is belangrijk middel om mantelzorgers te informeren, bewust te maken (niet

iedereen herkent zich in begrip ‘mantelzorger’) en het positieve van mantelzorg (maatschappelijk belang) te benadrukken i.p.v. alleen de zorgkant.

• Tenslotte is aan een van de tafels de tip gegeven om vanuit het werkgeverschap (gemeente en Agis) ook aandacht te besteden aan het thema mantelzorg. Bv. door regelingen open te stellen voor werknemers die mantelzorg verlenen. Goed voorbeeld doet volgen!

Vraag 2: Ieder aanbod creëert een grote vraag.

• Deze vraag is geïllustreerd met een voorbeeld uit de hoek van de Turkse mantelzorgers, waar angst is om aanbod van lotgenotencontact te organiseren vanwege de heftige problematiek die in deze gezinnen wordt aangetroffen.

• Signaal om dit degelijker te onderzoeken en aankaarten bij DMO.• Zoek verbinding met spoort Sociaal kwetsbaren van DMO/GG&GD• Kijk eens naar de pilot 'ketenoptimalisatie' in Almere.• Zoek relatie met project 'Op een lijn'.

Vraag 3: Huisartsen hebben een belangrijke signalerende taak bij (overbelaste) mantelzorgers.

Hoe kunnen zij die taak het beste uitvoeren?• Behoefte aan ‘hoofdofficierverbindingen in de wijk’.• Aanboren intrinsieke motivatie van huisartsen.• Sociale kaart en andere handvatten aanbieden.• Praktijkondersteuners betrekken is belangrijk.• Praktijkvoorbeelden geven.• Link met Zichtbare Schakel leggen.• Praktijkassistentes trainen en begeleiden zodat ze beter kunnen signaleren en contact met

mantelzorgers kunnen leggen.

Vraag 4: Helpjemee is hét planningsinstrument ter ondersteuning van mantelzorgers. Hoe kunnen wij dit

het beste promoten in Utrecht?• Uniform advies is géén grote stedelijke campagne, maar gerichte

communicatie via de belangrijkste vindplaatsen van mantelzorgers, zoals; bestaande mantelzorgprojecten, Steunpunt Mantelzorg, Alzheimer cafés, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, WMO-loketten, huisartsen, etc.

• Aandacht voor planningstool op de ‘Dag van de mantelzorg’.• Bekendmaken via bestaande kanalen van gemeente en Agis (publicaties,

website etc.)• Maak gebruik van sociale media en links en widgets op relevante sites;

Agis communicatie is graag bereid een korte training gebruik sociale media te geven bij de volgende kennisuitwisseling!

• Stimuleren mond-op-mond reclame door gebruikers, bv. door het aanbieden van een beloning.

• Ondersteuning aanbieden bij start gebruik planningstool via scholieren/stagiaires/helpdesk.

Actieplan Vitaliteit & Gezondheid

Rol Beweegmakelaar

17 mei 2011

Kathinka Bruinsma, Daphne van Rhee, Mylène van Koeveringe, Tom Schrurs en Michiel Vierhout

1. Actieplan Vitaliteit en Gezondheid (Daphne van Rhee)5 min

2. Rol beweegmakelaar – stadsbreed (Tom Schrurs) 5 min 3. Toelichting casus (Mylène van Koeveringe) 5 min 4. Vragenronde 5 min 5. Advies formuleren in groepen 15 min 6. Presentatie advies per groep 10 min

Doel

Korte toelichting

• Beweeg- en sportstimulering van (jong)volwassenen en ouderen• Toename van 3% volwassenen die aan de beweegnorm voldoen.

(in wijken met gebiedsgerichte aanpak: van 62 naar 65%)• Voorkomen van onnodige zorg • Betere aansluiting tussen collectief en geïndiceerd beweegaanbod

De beweegmakelaar volwassenen en ouderen heeft een spilfunctie in het bereiken van deze doelstellingen

Vitaliteit & Gezondheid

Highlights actieplan - Wat

• Stand van zaken huidige beweegnormen aantal x sporten per wijk en levensfase

• Norm vaststellen per levensfase en wijk • Overzicht van aanbod • Monitoring sluit aan bij sportnota DMO • Concrete acties en plannen per wijk en levensfase• Ontwikkeling label toeleiding vanuit zorg • Start in Noordwest

Planning • Q3 -2011: plan van aanpak NW • Q4 – 2011: overzicht sport- en beweegaanbod per wijk tbv

zorgaanbieders • Q2- 2012: plan van aanpak overige wijken • Q3- 2012: label zorgaanbieders

Vitaliteit & Gezondheid

Highlights actieplan - Hoe

• Toeleiding Bereiken en stimuleren van wijkbewoners om te gaan bewegen / sporten Groeps- en individuele voorlichting, overzicht beweeg- en

sportaanbod

• Faciliteren Faciliteren van wijkbewoners om te gaan bewegen / sporten Ontwikkelen en aanbieden sport op maat

• Doorstroom Intensiveren van samenwerking zowel vanuit de hulpverlening,

professionals in de wijk als richting reguliere sportaanbieders Afstemming, pr beweegmakelaar in het veld, netwerkoverleg

Vitaliteit & Gezondheid

Rol beweegmakelaar

Sporten met Klarita - Zuidwest • Sport- en beweeglessen geïsoleerde allochtone vrouwen• 75 vrouwen (60% 25+, 30% 55+, 10% 13+)• Locaties: 3 generatiecentrum, KEZ, De Jutter• Overgewicht, lage rugpijn, somatisch, psychosociale problemen,

chronische ziekten • Samenwerking met Doenja en GGD

MORL - Leidsche Rijn • Sport- en beweegactiviteiten allochtone vrouwen (45) en jeugdigen

(70) in Langerak en Parkwijk • Locaties: Cluster Voorn, sportzaal OBS De Klimroos• Samenwerking met Doenja en OBS De Klimroos

Vitaliteit & Gezondheid

Casebeschrijving – Sporten met Klarita en Marokkaanse Ouderraad Leidsche Rijn

Aanvraag Agis • Financiële ondersteuning locaties en sportinstrumenten • Mogelijkheden in vergoedingen vanuit zorgverzekering

Aanvraag GG&GD• Aanvraag leefbaarheidsbudget • Passend bij beweegoffensief, NASB, BOFT boodschap,

ouderparticipatie

Aanvraag DMO • Contact beweegmakelaar• Wijkwelzijnsorganisatie

Vitaliteit & Gezondheid

Aanvraag – Sporten met Klarita en Marokkaanse Ouderraad Leidsche Rijn

1. Welke werkwijze is het meest effectief bij deze aanvraag? 2. Welke knelpunten zie je? 3. Bedenk 3 tips en trics voor een effectieve samenwerking

Houd rekening met: • Hoe kan de rol van de beweegmakelaar het beste ingevuld

worden? • Welke rollen hebbende de verschillende partijen hierin (Agis,

DMO, GG&GD, Raedelijn, zorgaanbieders, de beweegmakelaar en eventuele andere partijen)

• Denk in termen van verbinding, coördinatie, afstemming, communicatie

Vitaliteit & Gezondheid

Vragen

Terugkoppeling

Welke werkwijze is het meest effectief bij deze aanvraag? •Coördinatie / regie vanuit DMO en Agis • Financiële en overige mogelijkheden vanuit alle partijen verzamelen en adviesgesprek voeren met Klarita vanuit DMO en Agis • Communicatie naar andere partijen over beslissing • Lange termijn traject met Klarita bespreken voor beweegaanbod in de wijk

Knelpunten

• Partijen shoppen ook bij andere thema’s, maar omdat er steeds meer beweeginitiatieven in wijken ingezet worden, moeten we onze regisserende functie extra goed bewaken en elkaar dus goed informeren• Inzicht in waar partijen ook ‘geshopt’ hebben•Inzicht in totaalaanbod in de wijk, zodat we snel kunnen schakelen• Opzetten structureel platform / overleg

Tips & trics

1. Gemeentelijk subsidieloket (navraag doen bij mogelijk betrokken partijen)

2. a) Beweegmakelaar adviesrol b) Wijksportplan – checklist

3. Vraag initiatief waas subsidie is aangevraagd, begroting met mogelijke dekking

4. Gezamenlijke beoordeling aanvraag 5. Wijkoverleg praktische info-uitwisseling 6. Oplossing delen