Toerisme in-perspectief-2011

NBTC AFDELING RESEARCH

MAART 2011

TOERISME IN PERSPECTIEF

2011

ONTWIKKELINGEN MBT TOT INKOMEND EN

BINNENLANDS TOERISME NADER BEKEKEN

TOERISME IN PERSPECT IEF 2011 | JANUA RI 2011 | NBTC 1/9

Toerisme in perspectief 2011 Ontwikkelingen m.b.t. inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken

INLEIDING

In dit rapport wordt een beeld geschetst van actuele trends en ontwikkelingen

in het toerisme en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarbij wordt eerst

kort ingegaan op ontwikkelingen wereldwijd en in Europa; vervolgens zal nader

stilgestaan worden bij de positie van Nederland. Naast een terugblik op 2010,

wordt tevens een groeiverwachting gegeven voor het lopende jaar (2011). Het

accent in het rapport ligt op het inkomend toerisme, maar daarnaast zal ook

kort het binnenlands toerisme aan de orde komen.

INTERNATIONAAL TOERISME

Na de daling van 4% in 2009 is het internationale wereldtoerisme in 2010 met

7% gestegen. Het totaal aantal aankomsten komt hiermee op 935 miljoen, wat

hoger ligt dan het niveau van voor de economische crisis.

Groei was er het afgelopen jaar vooral voor Azië en het Midden Oosten

(respectievelijk +13% en +14%). De groei van het aantal internationale

aankomsten in Europa was met 3% meer bescheiden.

Grafiek 1: Groei internationale aankomsten naar regio en aantal aankomsten

2007-2010 (% verandering t.a.v. voorgaande jaar)

Bron: UNWTO

Wereldwijde stijging

toerisme : +7%

6%

14%

8%

13%

3%

7%

3%

-6%-5%

-2%

-5%-4%

3%

19%

3%1%1%

2%

10%

15%

5%

10%

5%7%

-10%

0%

10%

20%

30%

AfrikaMidden

Oosten

AmerikaAzië/Pacif icEuropaWereld

totaal

2010 2009 2008 2007

472 mln935 mln 204 mln 151 mln 60 mln 49 mln


INKOMEND TOERISME NEDERLAND

Inkomend toerisme 2010

Op basis van cijfers over het inkomend toerisme van het CBS tot en met

september heeft het NBTC een prognose gemaakt voor het gehele jaar. Hieruit

blijkt dat het aantal verblijfsgasten ten opzichte van 2009 is gestegen met

11%, wat ruim boven het Europese gemiddelde ligt. Volgens de prognose is

het aantal buitenlandse gasten voor heel 2010 uitgekomen op 11 miljoen. Na

de dalingen in 2008 en 2009 is het aantal gasten hiermee weer terug op het

recordniveau van 2007.

Grafiek 2: Ontwikkeling inkomend toerisme naar Nederland (2002 – 2010)

*Prognose NBTC

Bron: CBS

De belangrijkste oorzaak die ten grondslag ligt aan de groei is het herstel van

de wereldeconomie. Een tweede verklaring is het internationale kunst- en

cultuurevenement Holland Art Cities; tentoonstellingen die rond dit evenement

zijn georganiseerd hebben verdeeld over twee jaar enkele honderdduizenden

extra toeristen naar Nederland getrokken (zie box). Een derde verklaring

vormen de relatief lage prijzen van vliegtickets. Om bezettingsgraden in

vliegtuigen op peil te houden zijn de tickets door luchtvaartmaatschappijen

scherp in de markt gezet, wat extra passagiers tot gevolg heeft. De laatste

oorzaak die genoemd kan worden zijn de extra vlieg- en treinverbindingen die

in 2010 met Nederland zijn geopend.

BOX: Holland Art Cities

In 2009 en 2010 stonden de vier grote steden van Nederland in het teken van

kunst en cultuur tijdens het evenement ‘Holland Art Cities’. Voor dit evenement

bundelden tien topmusea in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hun

krachten. Dat cultuur een belangrijk motief voor een bezoek aan Nederland is

blijkt ook uit tussentijdse resultaten van een onderzoek naar dit evenement.

Aantal buitenlandse

gasten stijgt met

11%

11.000

9.91210.104

11.010

10.740

10.010

9.645

9.180

9.595

8.000

8.500

9.000

9.500

10.000

10.500

11.000

11.500

2010*20092008200720062005200420032002

(x 1

.000)


Na 1,5 jaar heeft Holland Art Cities bijna €50 miljoen aan extra inkomsten

opgeleverd voor de toeristische sector in Nederland. Ruim 3,7 miljoen mensen

bezochten in deze periode een of meerdere tentoonstellingen in het kader van

Holland Art Cities. Hiervan kwamen 1,6 miljoen mensen uit het buitenland.

230.000 buitenlandse bezoekers gaven aan speciaal voor de tentoonstelling

naar Nederland te zijn gekomen. Deze groep bezoekers gaf bijna €50 miljoen

uit in ons land. Daarnaast gaven 330.000 bezoekers aan dat de bezochte

tentoonstelling voor hen één van de redenen was om naar Nederland te komen.

Deze groep gaf ruim €210 miljoen uit in de Nederlandse winkels, horeca,

hotellerie en musea.

Vrijwel alle herkomstlanden hebben aan de groei over 2010 bijgedragen.

Duitsland, de belangrijkste herkomstmarkt qua bezoekers, laat een stijging

zien van 5% t.o.v. 2009. Net als vorig jaar heeft Nederland geprofiteerd van

de trend bij de Duitse toerist om dichterbij huis op vakantie te gaan.

Groot-Brittannië liet na forse dalingen in de voorafgaande jaren weer groei

zien (+11%). Het economisch herstel en een iets verbeterde koersverhouding

t.o.v. de euro hebben hieraan bijgedragen.

Voor België geldt eenzelfde verhaal als voor Duitsland. Ook Belgen zijn in

2010 dichterbij en korter op vakantie gegaan. Daarnaast heeft een

intensievere marktbewerking geleid tot extra bezoek.

Het aantal verblijfsgasten vanuit Frankrijk is met 17% toegenomen.

Belangrijke redenen zijn de toegenomen frequentie van de Thalys en het

evenement Holland Art Cities (zie box). Culturele evenementen trekken

traditiegetrouw veel Franse bezoekers.

Een groeiend aantal low-cost) vliegverbindingen heeft er mede voor gezorgd

dat het inkomend toerisme vanuit Spanje en Italië met 22% is toegenomen.

Ook vanuit Scandinavië zijn een aantal nieuwe verbindingen opgestart.

Samen met een weer aantrekkende zakelijke (reis)markt heeft dit geleid tot

een toename van 12%.

Ook vanuit Rusland zijn meer buitenlandse reizen ondernomen. Nederland

heeft hiervan geprofiteerd met een toename van 19% in het aantal Russische

gasten.

De groei vanuit de intercontinentale herkomstmarkten was het afgelopen jaar

bovengemiddeld. De belangrijkste herkomstmarkt – Verenigde Staten – liet

een krachtig herstel zien na dalingen in 2008 en 2009. In 2010 is het aantal

Amerikanen dat Nederland bezocht met maar liefst 16% gestegen. De

aantrekkende economie en extra vliegverbindingen vormen belangrijke

verklaringen.

De Aziatische herkomstmarkten laten een wisselend beeld zien. Zo is

bijvoorbeeld de Japanse markt gestegen met 23%. Ook het aantal

aankomsten vanuit India is flink gegroeid (+31%). De groei van de economie

in die landen is hier de voornaamste oorzaak van. China laat daarentegen –

uitgaande van CBS-cijfers - een negatief beeld zien*).

*) Een opvallende uitkomst aangezien bronnen in China zelf (i.c. aantal verstrekte visa

en boekingen bij touroperators), maar ook indicatoren in Nederland (bijv. bezoekers aan

specifieke attracties) duiden op een flinke groei vanuit China aan Nederland in 2010

Flinke stijging

aantal gasten uit

Zuid-Europa


Tabel 1: Aankomsten van buitenlandse toeristen in Nederland (2006 – 2010)

(x1.000)

2006 2007 2008 2009 2010* +/-

Europa 8.598 8.904 8.285 8.214 8.890 8%

- Duitsland 2.812 2.833 2.669 2.744 2.870 5%

- België 991 1.101 1.109 1.172 1.280 9%

- Gr.-Brittannië 1.913 1.902 1.639 1.409 1.560 11%

- Frankrijk 608 613 575 574 670 17%

- Zwitserland 173 177 152 164 180 10%

- Italië 398 398 370 368 450 22%

- Spanje 392 436 368 351 430 22%

- Scandinavië 375 371 353 326 360 12%

- Rusland 87 95 107 101 120 19%

- Overig Europa 849 979 945 1.004 970 -3%

Amerika 1.325 1.274 1.068 1.018 1.210 19%

- USA 1.047 991 800 767 890 16%

- Canada 134 126 116 104 130 22%

- Brazilië 39 60 61 60 90 42%

Azië 602 617 556 564 640 14%

- Japan 143 130 116 100 120 23%

- China (incl. Hong Kong)

108 124 130 147 140 -5%

- India 37 42 51 50 70 31%

Australië en Oceanië

120 121 112 109 150 35%

Afrika 93 92 84 84 110 26%

Totaal 10.738 11.008 10.104 9.921 11.000 11%

Bron: CBS *Prognose NBTC

De groei van het inkomend toerisme wordt in z’n geheel veroorzaakt door de

groei van het aantal gasten dat in Nederlandse hotels verbleef (+14%). Het

aantal gasten in verblijfsrecreatieve accommodaties (campings, bungalows en

groepsaccommodaties) stabiliseerde ten opzichte van 2009.

Hotels hebben qua

bezoekers een goed

jaar gehad


Verwachtingen inkomend toerisme 2011

De ontwikkeling van de wereldeconomie heeft veel invloed op het

internationaal toerisme. Het IMF verwacht dat het herstel van de

wereldeconomie in 2011 door zal zetten, al is de groeiverwachting iets lager

dan voor 2010 (4,2%). Voor de meeste Europese economieën wordt een lichte

groei verwacht. Evenals voorgaande jaren zal de groei het hoogst zijn in de

opkomende markten in Azië (zie tabel 2).

Het economisch herstel is onzeker en hoewel de recessie voorbij is, de

gevolgen zijn dat duidelijk nog niet. Verwacht wordt dat in de meeste westerse

economieën de werkloosheid verder zal oplopen en dat de koopkracht onder

druk zal komen te staan door overheden die bezuinigen.

Tabel 2: Economische groeiverwachting (2009 – 2015)

Mutatie t.o.v. voorgaande jaar in %

2009 2010 2011 2015

Europa

Duitsland -4,7 3,3 2,0 1,3

Frankrijk -2,5 1,6 1,6 2,1

Italië -5,0 1,0 1,0 1,3

Groot-Brittannië -4,9 1,7 2,0 2,6

Euro zone -4,1 1,7 1,5 1,7

Amerika

Verenigde Staten -2,6 2,6 2,3 2,6

Canada -2,5 3,1 2,7 2,0

Azië

India 5,7 9,7 8,4 8,1

China 9,1 10,5 9,6 9,5

Japan -5,2 2,8 1,5 1,7

Wereld -0,6 4,8 4,2 4,6

Bron: IMF / oktober 2010

Naast het broze herstel van de wereldeconomie zullen de volgende aanbod en

omgevingsfactoren invloed uitoefenen op het inkomend toerisme in 2011:

Positief / stimulerend

. Meer vliegverbindingen

. Enkele grote culturele tentoonstellingen

. Pasen valt laat

. Zwakkere euro

Negatief / remmend

. Stijgende kamerprijzen in A’dam

. Stijgende olieprijs

. Introductie weedpass

Economisch herstel

zet naar verwachting

door


De UNWTO verwacht een verdere groei van het wereldwijde toerisme in 2011,

al zal deze met 4 à 5% minder sterk zijn dan in 2010. De groei zal

voornamelijk voor rekening van opkomende landen komen, de groei voor

Europa wordt verwacht achter te blijven.

Tegen de achtergrond van de hiervoor genoemde omstandigheden/

ontwikkelingen verwacht het NBTC dat het inkomend toerisme naar Nederland

in 2011 met zo’n 3% zal stijgen naar 11,3 miljoen verblijfsgasten. De BRIC-

landen zullen relatief gezien het hardst groeien, de Europese belangrijke

landen van herkomst zullen een beperkte(re) groei tonen.

Tabel 3: Verwachtingen inkomend toerisme in 2011 naar herkomstgebied

Land van herkomst +/- t.o.v. 2010 Verwachting 2011

(x 1.000)

Duitsland + 3% 2.960

België + 6% 1.350

Groot-Brittannië + 5% 1.640

Frankrijk + 3% 690

Italië + 1% 450

Spanje + 1% 440

Scandinavië (incl. Finland) + 4% 380

Rusland + 10% 130

Overig Europa 0% 1.150

Verenigde Staten + 4% 920

Canada + 5% 130

Brazilië + 10% 90

Japan + 6% 130

China (incl. Hong Kong) + 6% 150

India + 10% 70

Overig wereld 0% 670

Totaal + 3% 11.350

Bron: NBTC

Het inkomend

toerisme zal in 2011

naar verwachting

licht groeien


BOX: trein- en vliegverbindingen

Door de verdere verbetering van de wereldwijde economische situatie worden

er diverse extra vluchten treinverbindingen tussen Nederland en andere

bestemmingen gerealiseerd. De Thalys heeft in 2010 haar dagelijkse frequentie

tussen Amsterdam en Parijs van 8 naar 10 verhoogd en het aantal vluchten

tussen Nederland en met name de USA en Zuid-Europa is flink opgeschroefd.

Naast de economische verbetering kan ook de vliegtax die in Duitsland is

ingevoerd per 1 januari in 2011 voor extra vluchtverbindingen zorgen. Toen in

Nederland de vliegtax werd ingevoerd ging dit gepaard met tientallen

vluchtverbindingen die verdwenen van Nederlandse luchthavens, het verlies

van banen en het uitwijken van Nederlandse passagiers naar luchthavens in

het buitenland. De vliegtax die in Duitsland is ingevoerd zal naar verwachting

het omgekeerde effect voor Nederland hebben. Ryanair heeft al besloten flink

te snijden in het aantal bestemmingen dat vanaf Duitsland wordt aangedaan.

Doordat het voor vliegtuigmaatschappijen nu aantrekkelijker is vanuit

Nederland te vertrekken leidt dit mogelijk tot een verplaatsing van de vluchten

naar Nederlandse luchthavens. Dit heeft weer een positief effect op het

inkomend toerisme. Uit eerder onderzoek blijkt dat elke extra vluchtverbinding

20% extra passagiers oplevert. Dit zou een belangrijke economische impuls

kunnen betekenen voor de Nederlandse luchthavens (naast directe en indirecte

werkgelegenheid, ook toerisme, autoverhuur, hotelovernachtingen, etc.).


BINNENLANDS TOERISME

Binnenlandse vakanties 2010

Uit cijfers van het ContinuVakantieOnderzoek blijkt dat in 2010 in totaal zo’n

17,7 miljoen vakanties door Nederlanders in eigen land zijn doorgebracht. Ten

opzichte van 2009 betekent dit een daling van 250.000 vakanties (-1%).

Alleen de hotellerie liet een groei zien (+6%), wat mede verklaard kan worden

door de prijsacties die gevoerd zijn. De bungalow- (-5%) en kampeersector

(-3%) lieten beide een daling zien van het aantal vakanties. Belangrijkste

verklaringen voor de daling van het aantal binnenlandse vakanties vormen de

herstellende economie, de extra lange meivakantie en het matige weer in de

tweede helft van de zomer. Allen zorgden zij voor een verschuiving van het

aantal vakanties naar het buitenland. De bestedingen aan binnenlandse

vakanties bleven met 2,8 miljard euro gelijk aan 2009.

De Noordzeebadplaatsen en de Veluwe en Veluwerand zijn evenals andere

jaren het meest bezocht, beide gebieden lieten echter wel een daling van het

aantal vakanties zien.

Het aantal buitenlandse vakanties is in 2010 stabiel gebleven ten opzichte van

2009 (18,4 mln. vakanties). Doordat vliegtickets gunstig in de markt werden

gezet om bezettingsgraden zo hoog mogelijk te houden is het aantal

vliegvakanties in 2010 gestegen (+5%). Dit is ten koste gegaan van het aantal

autovakanties, welke met 1% gedaald zijn. De toename in aantallen

vliegvakanties heeft geleid tot een toename aan vakanties in het Middellandse

Zeegebied (+4%) en in verre reizen (+10%). De bestedingen aan buitenlandse

vakanties daalden het afgelopen jaar met zo’n 100 miljoen euro naar 12,2

miljard euro.

Grafiek 3: Ontwikkeling binnen- en buitenlandse vakanties

Bron: CVO

Aantal binnenlandse

vakanties daalt met

een kwart miljoen in

2010

Buitenlandse vakanties

stabiel gebleven

17,718,0

17,517,617,8

17,3

18,018,1

18,718,418,418,5

17,6

16,817,117,1

16,4

16,8

15

16

17

18

19

20

201020092008200720062005200420032002

binnenland buitenland

(x m

ln.)


De meest populaire bestemming voor een buitenlandse vakantie was afgelopen

jaar Duitsland (3,2 mln. vakanties), ondanks een daling van 8%. De nummer

twee Frankrijk zag het aantal vakanties met 1% stijgen naar 2,9 miljoen.

Binnen Europa waren Turkije (+18%) en Groot-Brittannië (+12%) de

belangrijkste stijgers.

Verwachting binnenlands toerisme 2011

De verwachting van het CPB is dat het herstel van de Nederlandse economie

zal doorzetten. Voor 2011 wordt een economische groei geraamd van zo’n

1¾%. Tegelijkertijd is de verwachting dat de koopkracht licht zal dalen.

Gelet op de grote samenhang tussen de economische ontwikkeling en het

vakantiegedrag betekent dit waarschijnlijk een verdere stabilisatie van de

vakantiemarkt.

Mede op basis van het onderzoek van NBTC-NIPO Research naar

vakantieplannen voor komende zomer (zie onderstaande box) verwacht het

NBTC dat het aantal binnenlandse vakanties licht zal dalen en het aantal

buitenlandse vakanties licht zal stijgen.

BOX: vakantieplannen zomer 2011

Uit grootschalig onderzoek onder de Nederlandse bevolking van NBTC-NIPO

Research (januari 2011) blijkt dat 71% van de Nederlanders komende zomer

beslist of waarschijnlijk op vakantie wil *). Het aantal Nederlanders met

zomervakantieplannen (11,2 miljoen) ligt daarmee iets hoger dan vorig jaar.

De meeste zomervakantieplannen betreffen een vakantie in het buitenland.

Circa 7,9 miljoen Nederlanders zijn van plan om in de zomer van 2011 naar

het buitenland te gaan. Dat zijn er 65.000 (+1%) meer dan vorig jaar. Van de

buitenlandse bestemmingen zijn Frankrijk en Spanje het meest populair. Italië

en Groot-Brittannië laten de meeste groei zien.

Na twee jaar van groei is de belangstelling voor een vakantie in eigen land licht

gedaald en wel met ongeveer 40.000 plannen (-2%). Hiermee is Nederland

komende zomer de vakantiebestemming voor zo’n 2,5 miljoen Nederlanders.

Zo’n 800.000 Nederlanders hebben nog geen keus gemaakt voor een binnen-

of buitenlandse vakantie.

Van alle vakantiegangers die vooraf iets willen regelen voor komende zomer

heeft ruim 30% dit begin januari reeds gedaan. Vergeleken met vorig jaar ligt

het aantal gerealiseerde boekingen voor de zomervakantie daarmee zo’n 5%

hoger.

*) vakanties van een week of langer

Stabilisatie

Nederlandse

vakantiemarkt

Toerisme in-perspectief-2011

Documents

Transcript of Toerisme in-perspectief-2011