TOELATEN VAN DERDELANDERS VOOR ZAKELIJKE DOELEINDEN · 2017-01-04 · 2 INDIAC NL EMN NCP DECEMBER...

TOELATEN VAN DERDELANDERS VOORZAKELIJKE DOELEINDEN

TOELA

TEN V

AN

DER

DELA

ND

ERS V

OO

R ZA

KELIJK

E DO

ELEIND

EN

INDIAC NL EMN NCP DECEMBER 2014

Het Europees Migratienetwerk (EMN) is door de Raad van de Europese Unie opgericht. Het EMN verzamelt actuele, objectieve, betrouwbare en waar mogelijk vergelijkbare informatie over migratie en asiel. Het EMN publiceert rapporten over uiteen-lopende onderwerpen op het gebied van asiel en migratie. De oprichting van het EMN past in het streven van de EU om te komen tot een effectief asiel- en migratiebeleid in de EU.

www.emnnetherlands.nl

Het EMN is opgezet bij Raads-beschikking 2008/381/EG van 14 mei 2008 en wordt fi nancieel onder-steund door de Europese Commissie.

TOELATEN VAN DERDELANDERS VOOR ZAKELIJKE DOELEINDEN

December 2014

2

INDIAC NL EMN NCP DECEMBER 2014 TOELATEN VAN DERDELANDERS VOOR ZAKELIJKE DOELEINDEN

Colofon

Titel Toelaten van derdelanders voor zakelijke doeleinden

Auteurs Monique van DaelHenrika WörmannWetenschappelijk [email protected] van Veiligheid en JustitieImmigratie- en Naturalisatiedienst (IND)Directie Uitvoeringsstrategie en Advies (DUSA)IND Informatie- en Analysecentrum (INDIAC)Nederlands nationaal contactpunt voor het Europees Migratienetwerk (EMN)Dr. H. Colijnlaan 341 | 2283 XL Rijswijk Postbus 5800 | 2280 HV Rijswijk

3


MANAGEMENTSAMENVATTINGDeze studie brengt de toelating van derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Nederland komen in kaart. Hierbij wordt aandacht besteed aan drie verschillende cate-gorieën: derdelanders die als vermogende vreemdelingen naar Nederland komen, der-delanders die in Nederland een zelfstandig beroep (willen) uitoefenen en derdelanders die in het kader van het internationaal handelsverkeer voor zakelijke doeleinden naar Nederland komen. De eerste twee categorieën ontvangen een verblijfsvergunning waarmee zij voor langere tijd in Nederland kunnen wonen en werken. De laatste cate-gorie kan incidenteel of voor korte duur met een Schengenvisa (zakenvisa) naar Neder-land komen of tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt verkrijgen.

Ambitie en praktijk nog niet in overeenstemmingDe ambitie van Nederland om derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Neder-land willen komen aan te trekken en de praktijk zijn (nog) niet in overeenstemming: Er zijn tot nu toe nog geen vreemdelingen toegelaten op basis van de regeling voor

vermogende vreemdelingen. In de periode van 2009 tot 2013 is maar een beperkt aantal derdelanders als zelfstan-

dige ondernemer naar Nederland gekomen. Er is slechts beperkte informatie beschikbaar over het aantal zakenmensen dat in het

kader van het internationaal handelsverkeer naar Nederland komt.

De Nederlandse regeling voor vermogende vreemdelingen is op 1 oktober 2013 in wer-king getreden. Op dit moment zijn de voorbereidingen voor een evaluatie van de rege-ling gestart. Per 1 juni 2014 is een aantal wijzigingen doorgevoerd, die voornamelijk betrekking hebben op de tijd die de vermogende vreemdeling in het buitenland mag verblijven. Ook de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning zijn aangepast. Daarnaast zijn er enkele verduide-lijkingen ingevoerd bij deze regeling.

Nederland als the place to be voor ambitieuze ondernemers wordt in het kader van het programma ambitieus ondernemerschap actief gepromoot in binnen- en buitenland. In principe kan elke zelfstandige ondernemer in aanmerking komen voor een verblijfsver-gunning als zelfstandige, mits het wezenlijk Nederlandse belang is gediend en aan de voorwaarden voor verblijf wordt voldaan. Het Nederlandse belang wordt bijvoorbeeld gediend wanneer een bijdrage wordt geleverd op het gebied van volksgezondheid, economie of cultuur, of op sociaal-economisch terrein. Nederland kent twee toelatings-regelingen voor zelfstandige ondernemers, namelijk de zelfstandigenregeling en een regeling voor startende ondernemers. De eerste regeling is reeds van kracht en de tweede regeling gaat in op 1 januari 2015.

De regeling voor startende ondernemers is onderdeel van een actieprogramma voor ambitieus ondernemerschap, waarmee het kabinet dit jaar al is gestart. De inzet is het

4


creëren van een ambitieus en aantrekkelijk ondernemings- en vestigingsklimaat, om nieuwe start-ups en ondernemers uit het buitenland aan te trekken en op die manier bij te dragen aan de versterking van de Nederlandse economie. Startende ondernemers komen vaak niet in aanmerking voor de zelfstandigenregeling, omdat zij (nog) niet beschikken over een uitgewerkt ondernemingsplan of (nog) onvoldoende startkapitaal hebben.

Voor het actieprogramma ambitieus ondernemerschap wordt gekeken naar de benodigd-heden om ondernemers aan te trekken. Sommige zelfstandigen die binnen de topsecto-ren vallen werden voorheen afgewezen. Hiervoor is het puntensysteem aangepast. Dit is vooral belangrijk voor de creatieve sector. Het aantal zelfstandige ondernemers die naar Nederland komen is in de laatste jaren licht gestegen, maar het totale aantal blijft laag.

Naast het nationale beleid voor het toelaten van derdelanders voor zakelijke doeleinden bevatten ook de vrijhandelsakkoorden in het kader van de World Trade Organization (WTO), bilaterale vrijhandelsakkoorden en associatieakkoorden bepalingen over de toe-lating van personen tot Nederland in het kader van het internationale handelsverkeer. In deze bepalingen is sprake van toelating van derdelanders tot Nederland die incidenteel en voor korte duur naar Nederland willen komen en derdelanders die tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen. Zakenmensen die voor korte duur naar Nederland willen komen kunnen een Schengenvisum aanvragen bij een Neder-landse vertegenwoordiging in het buitenland. Zij mogen maximaal 90 dagen in Neder-land verblijven. Ondernemers die zakelijke relaties hebben met bedrijven in Nederland en waarvan de werknemers regelmatig naar Nederland moeten reizen, kunnen gebruik maken van het Orange Carpet Visumprogramma van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zakenmensen die tijdelijk toegang tot Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrij-gen, kunnen een gecombineerde vergunning aanvragen. Indien de toelating plaatsvindt in het kader van bevordering van internationale handelscontracten kan het Uitvoerings-instituut Werknemersverzekeringen (UWV) een tewerkstellingsvergunning zonder arbeidsmarkttoets afgeven. Er is tot nu toe slechts beperkt onderzoek gedaan naar het beleid voor werknemers die in het kader van het internationale handelsverkeer naar Nederland komen.

Actieve promotie van Nederland als gastlandDe Nederlandse overheid tracht derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Neder-land willen komen aan te trekken, en doet daarom aan actieve promotie van Nederland als gastland. Een voorbeeld hiervan is dat het ministerie van Economische Zaken het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) heeft opgericht om duidelijke informatie te verschaffen aan geïnteresseerden over ondernemen in Nederland. Verder heeft Nederland een Special Envoy-ambassadeur aangesteld om de internationale positie van Nederlandse startende ondernemers in andere landen te versterken. Daarnaast kijkt de ambassadeur naar mogelijkheden om ondernemers uit derde landen te stimuleren om hun bedrijf in Nederland te vestigen.

5


INHOUD Managementsamenvatting 3

Afkortingenlijst 6

1 Inleiding 71.1 Methodologie 81.2 Leeswijzer 8

2 Het nationaal kader voor toelating 92.1 Beleid voor vermogende vreemdelingen 92.2 Beleid voor ondernemers uit derde landen 142.3 Beleid in het kader van het internationale handelsverkeer 20

3 Maatregelen om verkeerd gebruik en misbruik te voorkomen 293.1 Vermogende vreemdelingen 293.2 Ondernemers uit derde landen 303.3 Internationaal handelsverkeer 31

4 Evaluatie van het beleid; uitdagingen en hindernissen 334.1 Beleid voor vermogende vreemdelingen 334.2 Beleid voor ondernemers uit derde landen 354.3 Beleid in het kader van het internationale handelsverkeer 39

5 Goede werkwijzen en verbeterpunten 415.1 Goede werkwijzen 415.2 Verbeterpunten 42

6 Conclusies 45

Bijlage: Defi nities 47

6


AFKORTINGENLIJSTBIG Wet op de Beroepen in de Individuele GezondheidszorgBRP Basis Register PersoonsgegevensBuWav Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingenBV Besloten VennootschapEMN Europees MigratienetwerkEU Europese UnieFIU Financial Intelligence UnitGVVA Gecombineerde Vergunning voor Verblijf en ArbeidICT Intra-Corporate TransfereeISZW Inspectie Sociale Zaken en WerkgelegenheidKVK Kamer van KoophandelMKB Midden- en KleinbedrijfMVV Machtiging Voorlopig VerblijfNFIA Netherlands Foreign Investment AgencyNVP Nederlandse Vereniging van ParticipatiemaatschappijenIND Immigratie- en NaturalisatiedienstRuWav Regeling uitvoering Wet arbeid vreemdelingenRVO Rijksdienst voor Ondernemend NederlandTWV TewerkstellingsvergunningUWV Uitvoeringsinstituut WerknemersverzekeringenVOF Vennootschap onder FirmaWav Wet arbeid vreemdelingenWTO World Trade Organization

LIJST VAN TABELLEN Tabel 1: Verblijfsvergunning als zelfstandige 36

7


1 Voor meer informatie zie http://www.neth-er.eu/nl/nieuws/Europese-Raad-beschrijft-kernprioriteiten-tot-2020.

2 Voor meer informatie zie http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/entrepreneurship-2020/index_en.htm.

3 voor meer informatie zie Kamerstukken II 2013-2014 31311 nr. 104.

1 INLEIDINGArbeidsmigratie speelt een sleutelrol binnen het externe migratiebeleid van de EU en is een integraal onderdeel van de samenwerking en dialoog tussen de Europese Unie en derde landen. De Europese inzet op sterkere economieën met meer banen is een van de kernprioriteiten uit de strategische agenda die de Europese Raad in juni 2014 voor de komende vijf jaar heeft aangenomen.1

Het Entrepeneur Actieplan 2020 van de Europese Commissie benadrukt de positieve bijdrage die vermogende vreemdelingen en ondernemers aan de duurzame groei en werkgelegenheid kunnen leveren. De Commissie verzoekt de lidstaten in haar actieplan om de juridische belemmeringen voor het opzetten van bedrijven door derdelanders te minimaliseren.2

Deze studie brengt de toelating van derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Nederland komen in kaart. Hierbij wordt aandacht besteed aan drie verschillende cate-gorieën: a) derdelanders die als vermogende vreemdeling naar Nederland komen, b) derdelanders die in Nederland een zelfstandig beroep of bedrijf (willen) uit oefenen en c) de zogenoemde andere zakenmensen. In de laatste categorie valt de toelating van derdelanders die in het kader van het internationale handelsverkeer voor zakelijke doeleinden naar Nederland komen. Deze werknemers kunnen incidenteel of voor korte duur naar Nederland komen (met een Schengenvisum) of tijdelijk toegang tot de Neder-landse arbeidsmarkt verkrijgen.

Voor Nederland is de invoering van de toelatingsregeling voor vermogende vreemde-lingen een van de strategieën om de innovatie van het Nederlandse bedrijfsleven en vergroting van de werkgelegenheid te vergroten. Verder is Nederland dit jaar gestart met een actieprogramma voor ambitieus ondernemerschap.3 Het doel is een ambitieus en aantrekkelijk ondernemings- en vestigingsklimaat te creëren, om nieuwe start-ups en ondernemers uit het buitenland aan te trekken en op die manier bij te dragen aan de versterking van de Nederlandse economie.

In het General Agreement in Trade in Services (GATS) is afgesproken dat personen voor het aanbieden van diensten tijdelijk naar het territorium van de andere partij kunnen worden overgeplaatst. De toelating tot de Nederlandse arbeidsmarkt vindt plaats in het kader van bevordering van internationale handelscontacten en aantrekken nieuwe bedrijvigheid.

8

INDIAC NL EMN NCP DECEMbEr 2014 ToELATEN vAN DErDELANDErs voor zAkELIjkE DoELEINDEN

1.1 Methodologie

Dit rapport is geschreven in opdracht van het Europees Migratienetwerk (EMN).4 In het EMN, dat is opgericht op initiatief van de Europese Commissie, wordt informatie over migratie en asiel verzameld en geanalyseerd. Deze informatie betreft onder andere maatschappelijke en politieke debatten, wetenschappelijk onderzoek, statistieken, beleid en jurisprudentie. Door het verzamelen en analyseren van deze informatie op zowel Europees als nationaal niveau wordt de beleidsvorming op het gebied van migra-tie en asiel ondersteund.

De onderzoeksspecificaties van het rapport zijn op Europees niveau vastgesteld. Als nationaal contactpunt voor het EMN in Nederland, is het Informatie- en Analysecen-trum (INDIAC) van de Directie Uitvoeringsstrategie en Advies (DUSA) van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verantwoordelijk voor het Nederlandse rapport. Op basis van dit rapport en de rapporten uitgebracht door de overige lidstaten van de Europese Unie (EU) stelt het EMN een EU-breed vergelijkend syntheserapport op.

Het onderzoek is begeleid door een klankbordgroep bestaande uit medewerkers van het ministerie van Veiligheid en Justitie (Directie Migratiebeleid, de Afdeling Uitvoe-ringsadvies en de Afdeling Handhaving van de Immigratie en Naturalisatiedienst), medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken, medewerkers van het ministe-rie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, medewerkers van het ministerie van Economi-sche Zaken, medewerkers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA). Verder is het onderzoek begeleid door een wetenschapper van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Er is deskresearch gedaan en voor zover informatie niet uit onafhankelijke schriftelijke bronnen kon worden gevonden, zijn de klankbordleden op hun expertise gevraagd.

1.2 Leeswijzer

In het tweede hoofdstuk van dit rapport wordt het nationaal kader voor toelating van derdelanders voor zakelijke doeleinden geschetst. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de regelingen voor vermogende vreemdelingen, ondernemers uit derde landen en de zogenoemde andere zakenmensen. Hoofdstuk 3 zet het Nederlands beleid met betrekking tot verkeerd gebruik en misbruik van de regelgeving voor toela-ting van derdelanders uiteen. Ook hier wordt een onderscheid gemaakt tussen de ver-mogende vreemdelingen, ondernemers uit derde landen en de categorie andere zaken-mensen. In de Nederlandse wetgeving zijn overigens geen definities opgenomen van verkeerd gebruik of misbruik. Per regeling worden hier echter wel voorbeelden van aangedragen. Hoofdstuk 4 besteedt aandacht aan de evaluatie van het beleid. Daarbij wordt ingegaan op uitdagingen en hindernissen. Tot slot laat het hoofdstuk 5 zien dat Nederland - door het versoepelen en vereenvoudigen van de toelatingsregels - tracht arbeidsmigranten te faciliteren.

4 Dit rapport is een bewerking van de bijdrage van het Nederlands nationaal contactpunt aan het EMN-rapport. Dit is te

vinden via http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/networks/european_migration_network/index_en.htm.

9


2 HET NATIONAAL KADER VOOR TOELATING

In dit hoofdstuk wordt het nationaal kader voor toelating van derdelanders voor zake-lijke doeleinden geschetst. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de regelin-gen voor vermogende vreemdelingen, ondernemers uit derde landen en de zoge-noemde zakenmensen.

2.1 Beleid voor vermogende vreemdelingen

Een vermogende vreemdeling is een derdelander die minimaal €1.250.000 investeert in een Nederlands bedrijf. Het doel van de toelatingsregeling voor vermogende vreemde-lingen is de vergroting van de innovatie van het Nederlandse bedrijfsleven en/of de vergroting van de werkgelegenheid. De voorwaarden voor toelating in deze categorie zijn vastgelegd in de regeling voor vermogende vreemdelingen.5

Het ministerie van Veiligheid en Justitie, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) zijn de belangrijkste instanties bij de beleidsontwikkeling omtrent vermogende vreemdelingen. De coördinatie van dit beleid is in handen van het ministerie van Veiligheid en Justitie. De IND voert de regeling uit in opdracht van dit Ministerie. De samenwerking tussen de IND en RVO is geregeld in een convenant. Dit geldt ook voor de samenwerking tussen de IND en de Financial Intel-ligence Unit Nederland (FIU), die de herkomst van het vermogen toetst.

InvesteringsmogelijkhedenEr zijn in Nederland vier investeringsmogelijkheden waarbij voldaan wordt aan de investeringseis, namelijk investeren in een in Nederland gevestigd(e): Innovatieve onderneming, of; Contractueel samenwerkingsverband dat investeert in één of meerdere innovatieve

onderneming(en), of; Participatiefonds dat is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Participatie-

maatschappijen (NVP), of; Een seedfonds in oprichting dat erkend wordt door het ministerie van Economische

Zaken.6 Een seedfonds is een investeringsfonds voor investeringen in risicovolle ondernemingen van technostarters en/of creatieve starters, dat voldoet aan de Seed Capital-regeling van het ministerie van Economische Zaken. Alleen seedfondsen in oprichting behoren tot de mogelijkheden, omdat bij reeds erkende seedfondsen geen nieuwe toetreding van investeerders mogelijk is.

Het aantrekken van vermogende vreemdelingenDe Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) organiseert informatiebijeenkomsten voor belangstellende bedrijven en intermediairs voor vermogende vreemdelingen. De IND

5 Artikel 14 van de Vreemdelingenwet 2000 en artikel 3.29a (2) van het Vreemdelingenbesluit 2000 vormen de basis voor deze

regeling. De regeling is uitgewerkt in hoofdstuk B11 van de Vreemdelingencirculaire 2000.

6 Zie verder: http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/seed-capital-voor-investeerders

10


geeft hier uitleg over de toelatingsvoorwaarden, de noodzakelijke bewijsstukken en de gehele procedure. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geeft uitleg over de beoordeling van de toegevoegde waarde van de investering voor de Nederlandse economie. Op de website van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is informatie over de regeling voor vermogende vreemdelingen te vinden in het Nederlands en het Engels onder de tab “Zakelijk”/”Business”.7 Hier staat ook een lijst met vragen en ant-woorden over de regeling voor vermogende vreemdelingen. Tevens is er een (Neder-landse) IND-brochure over de regeling: Investeren en wonen in Nederland.8

Voorwaarden voor toelating en verblijfVoordat vreemdelingen gebruik kunnen maken van de Regeling voor Vermogende Vreemdelingen, dienen zij te voldoen aan enkele specifi eke voorwaarden. Deze kunnen worden opgesplitst in voorwaarden voorafgaand aan hun komst naar Nederland en voorwaarden die worden gesteld na aankomst in Nederland.

Voorwaarden voor toelating tot NederlandKort gezegd zijn er vier voorwaarden voor toelating tot Nederland als vermogende vreemdeling: 1. de vreemdeling investeert een bedrag van minimaal € 1.250.000 in een goedgekeurde onderneming gevestigd in Nederland; 2. het te investeren bedrag is gestort op een bankrekening van een Nederlandse bank of een bank van een EU-lid-staat met een vestiging in Nederland die onder toezicht staan van De Nederlandsche Bank; 3. de investering heeft volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie; en 4. niet is gebleken dat het vermogen waaruit wordt geïnvesteerd een malafi de herkomst heeft.

Daarnaast moet de investeerder een investeringsplan overleggen als hij gaat investeren in een innovatieve onderneming of in een contractueel samenwerkingsverband (dat gaat investeren in één of meerdere innovatieve ondernemingen). Indien sprake is van een investering in een fonds, moet er een fondsplan zijn waaruit blijkt in welke sectoren het fonds gaat investeren. Daarnaast moet de toegevoegde waarde voor de Neder-landse economie op het gebied van innovatie en/of werkgelegenheid evident zijn. Dit wordt getoetst door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Toetsing van aanvragen wordt gedaan door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De toet-sing bestaat uit twee onderdelen, namelijk criteria waaraan een onderneming moet voldoen en de effecten van de investering. Hiervoor wordt een puntenstelsel gebruikt.9

Toets toegevoegde waarde investeringDe toets van de toegevoegde waarde van de investering op het gebied van innovatie en/of werkgelegenheid bestaat uit een primaire toets en een secundaire toets. In de pri-maire toets worden de criteria getoetst waaraan voldaan dient te worden. Deze criteria zijn: inschrijving van de onderneming in het Handelsregister van de Kamer van Koop-handel, een positieve aard van de investering voor de Nederlandse economie en de garantie van de continuïteit van de onderneming na de investering. Voor de secundaire

7 Voor meer informatie zie ook de website van de Immigratie- en Naturalisatiedienst: www.ind.nl

8 De Nederlandse brochure over Regeling Vermogende Vreemdelingen is hier te vinden: https://ind.nl/Documents/3095.pdf

9 Puntensysteem voor beoordeling toegevoegde waarde Nederland door vermogende vreemdelingen Stcrt. 2013 nr 26270.

11


toets wordt een puntensysteem gebruikt om de effecten van de investering, waaronder arbeidscreatie, innovativiteit en niet-fi nanciële inbreng van de vreemdeling in de onder-neming te beoordelen. Hierbij moeten minimaal 25 uit 50 punten worden behaald.

TopsectorenEén van de onderdelen waarbij men op innovativiteit kan scoren is via de Topsectoren.10 De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) kent bij de beoordeling van de toe-gevoegde waarde van een investering voor de Nederlandse economie punten toe wan-neer geïnvesteerd wordt in een van de Topsectoren van Nederland.

De 9 Topsectoren van Nederland zijn: Agri & Food Chemie Creatieve Industrie Energie Hightech Systemen & Materialen (inclusief doorsnijdend thema ICT) Life Sciences & Health Logistiek Tuinbouw en Uitgangsmaterialen Water

Omdat deze sectoren kennisintensief zijn, op export georiënteerd en een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken wereld-wijd, zijn zij aangewezen als Topsectoren. Grote bedrijven en het midden- en klein-bedrijf (mkb) in deze internationaal opererende sectoren zorgen volgens de overheid voor welvaart en werkgelegenheid in Nederland. Het Topsectorenbeleid is erop gericht het verdienvermogen van deze sectoren te benutten en de Nederlandse concurrentie-kracht en economie te versterken.

Herkomst vermogenEen andere voorwaarde waaraan de derdelander moet voldoen is het aantonen van de herkomst van zijn vermogen. De herkomst van het vermogen waaruit de investering plaatsvindt, mag niet malafi de zijn. Dit moet de vermogende vreemdeling aantonen door een bankverklaring te overleggen van een Nederlandse accountant, waarin staat dat niet is gebleken dat het vermogen een malafi de herkomst heeft. De IND vraagt aan de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU) om informatie over de herkomst van het vermogen en de FIU onderzoekt (ook in het land van herkomst) of ten aanzien van de vreemdeling verdacht verklaarde transacties bekend zijn. De FIU Nederland, is belast met de uitvoering van de Wet ter voorkoming van witwassen en fi nancieren van terro-risme. De FIU kan in dat verband gebruik maken van haar internationale netwerk.

InvesteringsplanZoals eerder is aangegeven moeten vermogende vreemdelingen een investerings- of

10 Voor meer informatie zie: www.topsectoren.nl

12


fondsplan overleggen voorafgaand aan de investering. Op basis hiervan kan worden getoetst wat de toegevoegde waarde van de investering voor Nederland is. De aspecten die hierin naar voren moeten zijn gegevens van de onderneming, de naam van de inves-teerder, een planning, het doel en volume van de investering, voorwaarden voor de investering die gesteld worden door de investeerder en een ondertekening door zowel de investeerder als de onderneming. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de soort en het aantal arbeidsplaatsen dat wordt gecreëerd en de relevante tijdsspanne hier-voor, en hoe innovatief de onderneming is.

Dit plan dient te worden goedgekeurd door de IND, in consultatie met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de economische meerwaarde van de investe-ring toetst, en de Financial Intelligence Unit, die de achtergrond van de investeerder natrekt. Binnen 1 maand zal de RVO haar toetsing voltrekken.

Andere benodigde documenten zijn een uittreksel van registratie van de onderneming bij de Kamer van Koophandel en de drie meest recente jaarverslagen. Voor een onder-neming die minder dan 3 jaar bestaat volstaan een bedrijfsplan en het beschikbare aantal jaarverslagen.

Andere voorwaardenDe IND voert een standaardtoets uit inzake de vraag of de vreemdeling een gevaar is voor de openbare orde of de nationale veiligheid.11

Daarnaast geldt voor de toegelaten vermogende vreemdeling de algemene eis voor vreemdelingen om zich binnen 3 maanden na aankomst in Nederland te laten controle-ren op tuberculose. Een afgegeven verklaring hiervan dient te worden toegezonden aan de IND. Ook dient binnen 4 maanden een Nederlandse zorgverzekering te worden afgesloten voor zowel de investeerder als eventuele gezinsleden en dienen zij zich bin-nen dezelfde periode in te schrijven in het Basisregister Persoonsgegevens (BRP) van de Nederlandse gemeente waar zij wonen.

Al deze toelatingscriteria gelden voor alle vreemdelingen: zowel voor vreemdelingen die naar Nederland komen onder de regeling voor vermogende vreemdelingen, als voor derdelanders die reeds in Nederland aanwezig zijn en hun verblijfsstatus willen veran-deren in ‘vermogende vreemdeling’.

Een verblijfsvergunningVoor vreemdelingen die een verblijfsvergunning krijgen op grond van de regeling voor vermogende vreemdelingen, is voorzien in een versoepeling van de regel voor hoofd-verblijf in Nederland. De hoofdregel is dat derdelanders minimaal 6 maanden per jaar in Nederland moeten verblijven. Voor de vermogende vreemdelingen geldt dit voor 4 maanden per jaar. Deze 4 maanden kunnen worden gespreid over het gehele jaar.

11 Voor meer informatie zie http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/09/20/vermogende-vreemdelingen-makkelijker-

toegelaten.html

13


Een vreemdeling die verblijf vraagt en krijgt op grond van de regeling voor vermogende vreemdelingen mag in Nederland werken en is niet inburgeringsplichtig. Daarnaast kunnen gezinsleden verblijf krijgen in Nederland, als aan de voorwaarden voor gezins-hereniging of -vorming wordt voldaan. Voor hen geldt ook dat vrije arbeid is toege-staan en ook zij hebben geen inburgeringsplicht. Vermogende vreemdelingen dienen in het eigen levensonderhoud te voorzien. Als zij een beroep op de bijstand doen, is dit een reden om de verblijfsvergunning in te trekken.

Na vijf jaar een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd te hebben gehad, kan de vreem-deling een aanvraag indienen voor naturalisatie tot Nederlander. Hiervoor geldt de voorwaarde dat het inburgeringsexamen met goed gevolg is afgelegd.

VerblijfsdocumentAls een inreisvisum nodig is voor toegang tot Nederland, dan geeft Nederland, althans de Nederlandse vertegenwoordiging in het buitenland, eerst een machtiging tot voor-lopig verblijf (mvv) af. Na inreis in Nederland kan de vermogende vreemdeling zijn ver-blijfsvergunning afhalen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Indien er geen inreis-visum vereist is, geeft Nederland direct de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd af. Een mvv, de Nederlandse variant van het ‘long-stay visa’, heeft een geldigheidsduur van 3 maanden. Een mvv is niet vereist voor burgers uit Australië, Canada, Japan, Monaco, Nieuw-Zeeland, Vaticaanstad, de Verenigde Staten en Zuid-Korea.

Voor de uitreiking van de verblijfsvergunning, na inreis in Nederland met een machti-ging tot voorlopig verblijf (mvv), is van belang dat de vreemdeling nog steeds voldoet aan de toelatingsvoorwaarden. Als er geen wijzigingen blijken, reikt de Immigratie- en Naturalisatiedienst het verblijfsdocument uit nadat de identiteit en nationaliteit van de aanvrager zijn nagetrokken. Hiervoor is tevens een geldig document voor grensover-schrijding vereist.

Op aanvraag kan de duur van de verblijfsvergunning worden verlengd. Als de vermo-gende vreemdeling aan de voorwaarden voor verlenging voldoet, wordt de verblijfsver-gunning verlengd voor 5 jaar.

Deze voorwaarden zijn: het geïnvesteerde vermogen van minimaal 1.250.000 euro is niet teruggetrokken; de investering heeft volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) toe-

gevoegde waarde voor de Nederlandse economie Er is niet gebleken dat de vreemdeling betrokken is bij een door de Financial Intelli-

gence Unit Nederland (FIU) verdacht verklaarde transactie.

14

INDIAC NL EMN NCP DECEMbEr 2014 ToELATEN vAN DErDELANDErs voor zAkELIjkE DoELEINDEN

2.2 beleid voor ondernemers uit derde landen

Ondernemers uit derde landen worden volgens de Nederlandse wetgeving gedefini-eerd als derdelanders die in Nederland een zelfstandig beroep of bedrijf (willen) uitoe-fenen. Hierbij is geen beperking opgelegd voor wat betreft het type bedrijf. In principe kan elke ondernemer in elke branche (behalve de prostitutie) in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning als zelfstandige, mits het wezenlijk Nederlandse belang is gediend.

Nederland kent twee toelatingsregelingen voor zelfstandige ondernemers, namelijk de zelfstandigenregeling en een regeling voor startende ondernemers. De eerste is reeds in werking sinds 1 augustus 2013 en de tweede regeling gaat in op 1 januari 2015. De belangrijkste voorwaarden worden hieronder, per regeling, uiteengezet.

De ministeries die bij beide regelingen zijn betrokken zijn het ministerie van Economi-sche Zaken en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Daarnaast zijn de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) relevante partijen bij de uitvoering van beide regelingen.De coördinatie van het programma is in handen van het ministerie van Economische Zaken. Beide regelingen vallen onder de wettelijke verantwoording van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het stimuleren van ondernemerschap en bijbehorende beleidsprogramma’s, zoals het ambitieus ondernemerschap, vallen onder de beleids-thema’s van het ministerie van Economische Zaken.

Bij de uitwerking van nieuwe regelingen, zoals de start-upregeling, en beleidsprogram-ma’s zoals Ambitieus Ondernemerschap, worden ook andere ministeries betrokken. Voorbeelden hiervan zijn het ministerie van Financiën, het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De zelfstandigenregelingZelfstandige ondernemers, zeker als het gaat om ambitieuze innovatieve ondernemers, zijn een bron van innovatie, nieuwe banen, internationalisering en productiviteit voor Nederland. Uitgangspunt van deze regeling is dat derdelanders een verblijfsvergunning als zelfstandige kunnen verkrijgen als daarmee een wezenlijk Nederlands belang wordt gediend. Dit belang kan gelegen zijn op het terrein van volksgezondheid, economie, cultuur of op sociaal- economisch terrein.

De minister van Economische Zaken toetst aan de hand van een puntensysteem of de vreemdeling een wezenlijke bijdrage aan de Nederlandse economie levert. Dit punten-systeem kent drie onderdelen, namelijk persoonlijke ervaring, een gedegen onder-nemingsplan en de toegevoegde waarde van de economische activiteiten voor de Nederlandse economie. Later zal hier verder op worden ingegaan.

15


Regeling voor startende ondernemersHet kabinet is dit jaar gestart met een actieprogramma voor ambitieus ondernemer-schap. Dit programma bevat meer dan 30 voorstellen die het start-ups en groeiende ondernemers uit binnen- en buitenland makkelijker moeten maken om succesvol te ondernemen en snel door te groeien in Nederland. De inzet is een ambitieus en aantrek-kelijk ondernemings- en vestigingsklimaat, om nieuwe start-ups en ondernemers uit het buitenland aan te trekken en op die manier bij te dragen aan de versterking van de Nederlandse economie.

Onderdeel van dit actieprogramma is de introductie van een soepele toelatingsregeling voor startende ondernemers van buiten de Europese Unie. Startende ondernemers kwamen voorheen vaak niet in aanmerking voor de zelfstandigenregeling, omdat zij vaak nog geen uitgewerkt ondernemingsplan of voldoende startkapitaal hebben. Zij hebben echter een grote potentie om bij te dragen aan de Nederlandse welvaart en concurrentiepositie.

Per 1 januari 2015 treedt deze regeling in werking. De voorwaarden voor startende ondernemers zijn: het hebben van een stappenplan en het hebben van een ervaren begeleider. Deze begeleider wordt een faciliator genoemd. De regeling bestaat uit een lichte toets op de plannen van de start-up en een uitgebreide toets met betrekking tot de facilitator van de start-up.12

Facilitators moeten onder andere een aantoonbaar track record hebben in het begelei-den van start-ups, zelf fi nancieel gezond zijn en staan ingeschreven bij het Handelsre-gister van de Kamer van Koophandel. Daarnaast moeten zij start-ups kunnen helpen met bijvoorbeeld de bedrijfsvoering, marketing, onderzoek en het zoeken naar inves-teerders. Facilitators moeten dus in staat zijn kwalitatief goede ondersteuning te bie-den aan start-ups.

Het aantrekken van ondernemers uit derde landenNederland als the place to be voor ambitieuze ondernemers wordt in het kader van het programma ambitieus ondernemerschap actief gepromoot in binnen- en buitenland. Deze promotie wordt gecoördineerd door het ministerie van Economische Zaken. Dit Ministerie draagt de eindverantwoording over het beleidsthema. Verschillende (Engels-talige) communicatiemiddelen worden ingezet voor de promotie van Nederland. Hier-bij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan websites, nieuwsbrieven en werkbezoeken van Ministers. Daarnaast wordt een Special Envoy Ambassadeur aangesteld om Neder-land te promoten en startende ondernemers aan te trekken.13 Op 7 december 2014 werd bekendgemaakt dat Neelie Kroes deze functie zal vervullen. Zij gaat de internationale positie van Nederlandse start-ups en groeiers versterken en moedigt beginnende onder-nemers uit het buitenland aan om zich in Nederland te vestigen. Dit gebeurt in het kader van het StartupDelta initiatief, dat een juridisch kader schetst voor ambitieuze start-ups van buiten de Europese Unie. StartupDelta zal samenwerken met bestaande

12 Kamerstukken II 2013-2014 31311, nr. 105.

13 Voor meer informatie zie http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/09/16/prinsjesdag-2014-versterken-economische-groei.

html

16


verenigingen van start-ups, zoals High Tech Campus in Eindhoven and Kennispark Twente. 14 De fi nanciële ruimte van Midden- en Kleinbedrijven (MKB) wordt verruimd dankzij een ambitieus pakket aan fi nanciële maatregelen.

Door het ministerie van Economische Zaken gesteunde campagnes rond alternatieve fi nancieringsvormen verbreden bovendien het fi nancieringsaanbod. De IND is verant-woordelijk voor de toelatingsregeling voor startende ondernemers en de zelfstandi-genregeling. Dit betekent dat zij zorgt voor de feitelijke uitleg en informatievoorzie-ning omtrent deze regelingen.

Nederland heeft geen specifi eke overeenkomsten met derde landen over het aantrek-ken van ondernemers uit derde landen. Wel heeft Nederland een Vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten en Japan en zijn voor een aantal landen internationale vrijhan-delsakkoorden van kracht, op basis waarvan zelfstandig ondernemers die een verblijfs-vergunning in Nederland willen verkrijgen niet getoetst worden aan het puntensys-teem.15 Dit geldt eveneens voor gemeenschapsonderdanen, onderdanen van de Euro-pese Unie en Europese Economische Regio en burgers van Zwitserland, langdurig ingezetenen van de Europese Gemeenschap en vreemdelingen met de Turkse nationa-liteit (op basis van de overeenkomst EEG-Turkije - Associatiebesluit 1/80, ofwel het ‘Turks Associatiebesluit’).16 17

Een voorbeeld van een maatregel om ondernemers uit derde landen aan te trekken is het verlagen van aanvraagkosten: vreemdelingen moeten leges betalen om een ver-blijfsvergunning aan te vragen. Voor startende ondernemers zijn deze leges relatief laag.

Voorwaarden voor toelating en verblijfVoordat een ondernemer uit een derde land wordt toegelaten tot Nederland, dient hij, net als de vermogende vreemdelingen, aan enkele voorwaarden te voldoen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de zelfstandigen en de start-ups.

Informatie over de toelating tot Nederland voor ondernemers uit derde landen staat op de websites van de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Rijksdienst voor Onderne-mend Nederland, Expat Centers en de Kamer van Koophandel. Voor de toelatingsrege-ling voor startende ondernemers uit derde landen ontwikkelen de ministeries van Vei-ligheid en Justitie en Economische Zaken een communicatiestrategie.

ZelfstandigenregelingOm in aanmerking te komen voor de zelfstandigenregeling, moet de onderneming staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK) en dient de vreemdeling een businessplan te overleggen waaruit zijn of haar ervaring blijkt. Daarnaast moet de

14 http://www.government.nl/news/2014/12/08/neelie-kroes-appointed-special-envoy-for-startups.html

15 Voor meer informatie zie hoofdstuk 2.3 van dit rapport.

16 Verdere defi niëring van deze termen: https://kdw.ind.nl/KnowledgeSessie.aspx?restart=true&knowledge_id=MWOEU_

Burgers&jse=1

17 Overeenkomst EEG-Turkije - Associatiebesluit 1/80: http://www.kruispuntmi.be/sites/default/fi les/associatiebesluit_2-76_

turkije_-_eu.pdf

17


vreemdeling een kopie overleggen van een document waaruit blijkt dat de vreemdeling in het bezit is van de noodzakelijke vergunningen om een beroep of onderneming uit te oefenen. Hierbij moet worden gedacht aan een registratie in het BIG-register.18 Dit document moet zijn afgegeven door een bevoegde Nederlandse autoriteit. Als de vreemdeling een onderneming in het land van herkomst heeft (gehad), moet hij of zij ook een kopie van de akte van oprichting en de statuten van de onderneming overleg-gen.

Business planDe vreemdeling moet (mede)eigenaar en aantoonbaar actief zijn binnen de onderne-ming. Dit moet blijken uit het ondernemingsplan en de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Zowel eenmanszaken als Vennootschap Onder Firma’s (VOF’s) als Besloten Vennootschappen (BV’s) zijn toegestaan. Ook nevenvestigingen van een bestaande bui-tenlandse onderneming zijn mogelijk, binnen alle branches, behalve de prostitutie.

Voor de registratie bij de Kamer van Koophandel zijn gegevens van de onderneming vereist, waaronder naam en locatie. Bovendien dient te worden aangegeven of het een bestaande of een nieuwe vestiging betreft en de gegevens van deze vestiging. Onder deze vestiginggegevens vallen handelsnamen, een omschrijving van de bedrijfsactivi-teiten, diensten en/of producten, aan wie er wordt verkocht, de adresgegevens en het aantal banen binnen organisatie. Ook moet de vreemdeling zich persoonlijk in Neder-land vestigen.

Daarnaast moeten er voor de zelfstandigenregeling gegevens bekend zijn over de ach-tergrond van de ondernemer, specifi caties over het product of de dienst, een marktana-lyse, het prijsbeleid, de organisatie en de fi nanciering. Hier moet tevens een goede onderbouwing voor worden geleverd. Binnen twee maanden wordt het business plan getoetst.

Puntensysteem voor zelfstandigenZoals eerder al werd aangegeven, beoordeelt de IND, met advies van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de economische meerwaarde van de onderneming voor Nederland. Hiervoor maken zij gebruik van een puntensysteem. Het puntensys-teem dient als basis voor de beoordeling of het Nederlandse belang is gediend bij toela-ting van de vreemdeling en valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken. Vreemdelingen die een gevraagde hoogwaardige kennisbijdrage aan onze economie kunnen leveren in de vorm van zelfstandig ondernemerschap sco-ren in de regel hoog op het onderdeel innovativiteit. Ook bedrijven die opereren in een van de eerder besproken topsectoren krijgen hiervoor veel punten.

Er wordt voor de zelfstandigenregeling onderscheid gemaakt tussen persoonlijke erva-ring, een businessplan met bepaalde inhoud en de toegevoegde waarde voor Neder-

18 Het BIG-register is de registratie van beroepen volgens de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. Het BIG-

register tracht de kwaliteit van de gezondheidszorg te bewaken en de cliënt duidelijkheid te geven over de bevoegdheden

van een zorgverlener. Een aantal groepen zorgverleners moet zich daarom registreren in het BIG-register De kwaliteitseisen

uit de Wet BIG gelden ook voor zorgverleners met een buitenlands diploma: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/

werken-in-de-zorg/registratie-in-big-register-van-beroepen

18


land. In totaal is voor de onderdelen samen maximaal 300 punten te behalen. Voor elk onderdeel moet minimaal 30 punten worden verkregen. Minimaal 90 punten zijn ver-eist voor een positief advies. In principe moeten voor alle drie de onderdelen dus mini-maal 30 punten worden gescoord. Wanneer een hoogopgeleide ondernemer reeds het minimaal aantal punten van 90 heeft gehaald voor de onderdelen persoonlijke ervaring en het businessplan, maar voor toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie de minimaal benodigde 30 punten niet haalt, kan het desondanks voorkomen dat deze een positief advies krijgt.

Om te beoordelen of sprake is van een wezenlijk Nederlands belang bij toelating, vraagt de IND advies aan de andere ministeries. In het geval van een kunstenaar adviseert de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de IND, terwijl de beoordeling van een sportleraar met behulp van advies van de minister van Volkgezondheid, Welzijn en Sport tot stand komt. Indien het gaat om het zelfstandig uitoefenen van een beroep of ondernemersactiviteiten vraagt de IND advies aan de minister van Economische Zaken.

Start-upsVoor de tweede regeling, de regeling voor startende ondernemers, geldt dat een stap-penplan en een betrouwbare en deskundige begeleider vereist zijn. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) adviseert de IND over toelating. RVO geeft advies over het stappenplan van de startende ondernemer en de staat van dienst van de facilitator. Een positief advies van de RVO is een voorwaarde voor de IND om de verblijfsvergun-ning te verlenen.

Startende ondernemers hoeven dus geen business plan aan te leveren, maar wel een stappenplan. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) adviseert in beginsel binnen twee weken aan de IND over de toegevoegde waarde voor de Nederlandse eco-nomie.

Andere voorwaardenVoor beide regelingen geldt dat er geen minimum opleidingsniveau vereist is. Voor de zelfstandigenregeling geldt wel dat er meer punten worden toegekend wanneer iemand hoogopgeleid is. Voor sommige soorten ondernemingen gelden echter andere voorwaarden. Indien de vreemdeling bijvoorbeeld als arts wil werken zijn diploma’s en een inschrijving in het BIG-register vereist. Hetzelfde geldt voor fi nanciering: er is geen minimum hoeveelheid kapitaal vereist, maar fi nanciering levert punten op in het pun-tensysteem voor de zelfstandigenregeling. Daarnaast dienen activiteiten die de zelf-standige ondernemer wil verrichten een wezenlijk Nederlands belang te dienen. Er is geen vereiste voor het kennen van de Nederlandse taal. Blijk hiervan en affi niteit met Nederland levert wel extra punten op voor de zelfstandigen.

Enkele standaardvoorwaarden die voor alle vreemdelingen gelden zijnde verplichting om binnen 3 maanden een tbc-test te ondergaan en zich te verzekeren tegen ziektekos-

19


ten. Ook dienen zij zich in te schrijven in het Basisregister Persoonsgegevens (BRP). De Immigratie- en Naturalisatiedienst kijkt daarnaast of de vreemdeling een gevaar is voor de openbare orde of de nationale veiligheid.

VerblijfsdocumentAls een inreisvisum nodig is voor toegang tot Nederland, dan geeft Nederland, althans de Nederlandse vertegenwoordiging in het buitenland, net als bij de vermogende vreemdelingen eerst een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) af. Na inreis in Neder-land kan de ondernemer uit een derde land zijn verblijfsvergunning afhalen bij de IND. Het verblijfsdocument wordt uitgereikt bij een van de IND-loketten.

Als geen inreisvisum vereist is, geeft Nederland direct de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd af. Een mvv, onze variant van het long-stay visa, heeft een geldigheidsduur van 3 maanden.

De vreemdeling die aanspraak maakt op de zelfstandigenregeling krijgt een verblijfs-vergunning als zelfstandige. Deze verblijfsvergunning is twee jaar geldig. Daarna kan de vreemdeling verlenging aanvragen. Als de verlenging wordt goedgekeurd, is de gel-digheidsduur vijf jaar. Voor verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergun-ning als zelfstandige is het nodig dat de vreemdeling aantoont te voldoen aan het mid-delenvereiste.

Startende ondernemers krijgen een jaar de tijd om hun onderneming op te starten. Zij krijgen een verblijfsvergunning voor een jaar. Daarna kan de startende ondernemer doorstromen in de zelfstandigenregeling. In dit geval dient ook te worden voldaan aan de voorwaarden voor het puntensysteem. Als de verblijfsvergunning wordt verleend is deze eveneens geldig voor twee jaar, waarna hij onder de bovenstaande voorwaarden kan worden verlengd voor vijf jaar.

Andere voorwaarden voor verlenging zijn dat de onderneming bij verlenging nog altijd moet staan ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Er mag dus geen sprake zijn van een faillissement of surseance van betaling. Daarnaast kan de IND zowel bij de aanvraag om verlenging als in het kader van handhaving in het han-delsregister van de Kamer van Koophandel kijken of de onderneming nog actief is. Er moet bij de aanvraag om verlenging tevens worden aangetoond dat in de voorgaande jaren belastingen en premies zijn afgedragen

Voordelen voor de ondernemerEr zijn geen specifi eke voordeelregelingen voor ondernemers uit derde landen. De star-ter kan echter net als Nederlandse starters gebruik maken van de kredietregelingen en subsidies van het ministerie van Economische Zaken en komen in aanmerking voor toe-slagen van de Belastingdienst. Daarnaast komen ondernemers uit derde landen, net als Nederlandse ondernemers, in aanmerking voor startersaftrek en ondernemersaftrek.

20


Ondernemersaftrek is alleen mogelijk wanneer er winst wordt verkregen uit de onder-neming. Een beroep op de bijstand is niet toegestaan.

Leven in NederlandOndernemers uit derde landen kunnen hun gezinsleden meenemen naar Nederland onder de normale voorwaarden voor gezinshereniging. Zelfstandige ondernemers mogen arbeid als zelfstandige verrichten, maar als zij arbeid in loondienst willen wer-ken is een tewerkstellingsvergunning vereist. Gezinsleden van de ondernemer krijgen dezelfde arbeidsmarktaantekening. Aan zelfstandige ondernemers of hun gezinsleden worden aanvankelijk geen inburgeringseisen gesteld. Pas als zij een verblijfsvergunning willen aanvragen voor onbepaalde tijd of Nederlander willen worden, geldt het inbur-geringsvereiste en zullen zij een inburgeringsexamen moeten afl eggen. Nadat zij vijf jaar in het bezit zijn geweest van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd, hebben de vreemdeling en zijn familie de mogelijkheid om Nederlander te worden. Hiervoor gel-den dezelfde voorwaarden als voor alle andere vreemdelingen.

2.3 Beleid in het kader van het internationale handelsverkeer

Naast het nationale beleid voor het toelaten van derdelanders voor zakelijke doelein-den bevatten ook de vrijhandelsakkoorden in het kader van de World Trade Organiza-tion (WTO), bilaterale vrijhandelsakkoorden en associatieakkoorden bepalingen over de toelating van personen tot Nederland in het kader van het internationale handels-verkeer.19

In de bepalingen over de toelating van personen tot Nederland in het kader van het internationale handelsverkeer is sprake van werknemers uit derde landen die inciden-teel of voor korte duur naar Nederland willen komen en werknemers uit derde landen die tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen.

Beleid voor zakenmensen uit derde landen die incidenteel of voor korte duur naar Nederland willen komen Zakenmensen uit derde landen die incidenteel of voor korte duur naar Nederland willen komen zijn: zakelijke bezoekers die verantwoordelijk zijn voor het opzetten van een bedrijf in

Nederland;20 of zakelijke bezoekers die voor het voeren van zakelijke besprekingen of het sluiten van

overeenkomsten met bedrijven en instellingen. Ze komen als vertegenwoordigers van een bedrijf uit een ander land naar Nederland.

Voor alle zakelijke bezoekers geldt dat zij geen directe transacties met het publiek mogen verrichten en geen beloning mogen ontvangen.

19 Met de volgende landen zijn vrijhandelsakkoorden van kracht waarin de tijdelijke mobiliteit van personen is vastgelegd:19

De landen van het CARIFORUM (Trb. 2009, 18) Antigua en Barbuda, de Bahama’s, Barbados, Belize, Dominica, de

Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Haïti, Jamaica, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Saint Kitts en Nevis,

Suriname en Trinidad en Tobago; Zuid-Korea (Trb. 2011, 62); Peru en Colombia (Trb. 2012, 178); Midden-Amerika (Trb. 2012,

163); Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua en Panama.

20 Vestiging kleinere bedrijven wordt later verder uitgewerkt.

21


Toegang tot NederlandZakelijke bezoekers dienen een Schengenvisum aan te vragen. Voor het buitenlandse bedrijfsleven bestaat het Orange Carpet visumprogramma. Dit programma is bedoeld voor ondernemingen die zakelijke relaties hebben met bedrijven in Nederland en waar-van de werknemers regelmatig naar Nederland moeten reizen. Werknemers van onder-nemingen die zijn toegelaten tot het Orange Carpet visumprogramma kunnen via een vereenvoudigde en snellere procedure visa aanvragen.

Het Orange Carpet kan veel voordelen opleveren bij de visumverlening. Afhankelijk van de lokale omstandigheden kan de inzet van het Orange Carpet per aanvraaglocatie verschillen. Over het algemeen worden Orange Carpet-aanvragers gefaciliteerd door bijvoorbeeld: afgifte van multiple entry visa met een geldigheid van meerdere jaren; afzien van persoonlijke verschijningsplicht (voor afgifte van biometrische gegevens dient elke aanvrager eens in de vijf jaar te verschijnen); optie tot indienen van een aan-vraag zonder afspraak of tijdens separate openingsuren; VIP-loket; overleggen van min-der ondersteunende documenten en versnelde afgifte.

De maximale verblijfsduur voor zakelijke bezoekers is 90 dagen gedurende een periode van 12 maanden.21 Het ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor de afgifte van zakenvisa en de promotie van het Orange Carpet-beleid. Het visum kan wor-den aangevraagd bij de Nederlandse vertegenwoordiging in het buitenland.

Toegang tot de arbeidsmarktIn de Nederlandse wetgeving is bepaald dat geen tewerkstellingsvergunning vereist is als er slechts een limitatief aantal werkzaamheden in Nederland wordt verricht en als die incidenteel of voor korte duur zijn, zoals het sluiten van overeenkomsten met bedrij-ven en instellingen of het voeren van zakelijke besprekingen of het sluiten van overeen-komsten met bedrijven en instellingen.22

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is verantwoordelijk voor de rege-ling uitvoering Wet arbeid vreemdelingen, waarin vermeld staat dat zakelijke bezoe-kers die voor het voeren van zakelijke besprekingen of het sluiten van overeenkomsten met bedrijven en instellingen naar Nederland komen niet over een tewerkstellingsver-gunning hoeven te beschikken.

Beleid voor zakenmensen uit derde landen die tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen Naast de zakelijke bezoekers die incidenteel of voor korte duur naar Nederland willen komen bestaat er ook beleid voor zakenmensen uit derde landen die tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen. Ook hier bevatten de vrijhandelsak-koorden in het kader van de World Trade Organization (WTO), bilaterale vrijhandelsak-koorden en associatieakkoorden bepalingen over de toelating van personen tot Neder-land in het kader van het internationale handelsverkeer.

21 Paragraaf 52, Regeling uitvoering Wet arbeid vreemdelingen 2014.

22 Artikel 1, eerste lid, onder a, van het BuWav.

22


In het onderstaande worden de verschillende functies genoemd en de bijbehorende voorwaarden omschreven waaronder een tewerkstellingsvergunning of gecombi-neerde vergunning op grond van vrijhandelsakkoorden kan worden verstrekt. Het gaat om de volgende functies:

Overplaatsing van personeel (intra-corporate transferees), Independent professionals, Dienstverleners op contractbasis, Graduate trainees, Vestiging kleinere bedrijven.

Overplaatsing van personeel (intra-corporate transferees) Intra-corporate transferees zijn vreemdelingen die door hun internationale werkgever tijdelijk naar Nederland worden overgeplaatst. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen 1) managers en 2) specialisten.

Het beleid voor de toegang tot de arbeidsmarkt voor de intra-corporate transferee-regeling is neergelegd in de Regeling uitvoering Wet arbeid vreemdelingen.23

Intra-corporate transferees die in Nederland willen werken moeten ten minste één jaar werknemer of partner, niet zijnde meerderheidsaandeelhouder, van een rechtspersoon uit een verdragspartij zijn en tijdelijk naar een bedrijf in Nederland worden overge-plaatst. Hieronder vallen ook dochterondernemingen, fi lialen en bijkantoren. Zij mogen voor maximaal drie jaar in Nederland verblijven en moeten tot een van de volgende categorieën behoren: managers of specialisten.

1. Een manager is iemand die deel uitmaakt van het hogere kader van een bedrijf, die in de eerste plaats verantwoordelijk is voor het management van de vestiging, waar-onder de persoon die:

a) leiding geeft aan de vestiging of een afdeling of onderafdeling daarvan;b) toezicht houdt en controle uitoefent op de werkzaamheden van andere werknemers

met een toezichthoudende, leidinggevende of specialistische functie;c) bevoegd is om op eigen initiatief werknemers in dienst te nemen en te ontslaan of

indienstneming, ontslag of andere maatregelen in het kader van het personeelsbe-leid aan te bevelen.

2. Een specialist is iemand die bij een bedrijf werkt en beschikt over bijzondere kennis die van wezenlijk belang is voor de activiteiten, onderzoek, technische werkzaamhe-den of het management van de vestiging. Voor de beoordeling van die kennis wordt niet alleen specifi ek met de vestiging verband houdende kennis in aanmerking geno-men, maar ook of de persoon in hoge mate gekwalifi ceerd is voor een type werk of handel waarvoor specifi eke technische kennis vereist is, evenals het lidmaatschap van een erkende beroepsgroep

23 Paragraaf 52 regeling uitvoering Wav.

23


Overplaatsing van personeel (intra-corporate transferees)Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) stelt met betrekking tot de grootte van het bedrijf of het complex van bedrijven een omzetcriterium vast.

Voor de manager geldt dat hij een functie op ten minste HBO-niveau heeft en een bruto maandsalaris ter hoogte van tenminste het kennismigrantensalaris voor 30 jaar en ouder24 zoals genoemd in artikel 1d, eerste lid, onder a, sub 1°, van het BuWav.25

Voor de specialisten geldt dat ook zij een functie op ten minste HBO-niveau moeten hebben, de overplaatsing in verband met overdracht van specifi eke kennis en technie-ken plaatsvindt en de beloning een bruto-maandsalaris dat ten minste gelijk is aan dat van de kennismigrant van ouder dan dertig jaar, zoals genoemd in artikel 1d, eerste lid, onder a, sub 1°, van het BuWav bedraagt.

Toelating tot NederlandEen werkgever die personen van buiten de EU voor arbeid naar Nederland wil halen kan de zogeheten ‘gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid’ (GVVA) aanvragen. De GVVA is verplicht voor vreemdelingen uit derde landen die voor een periode langer dan drie maanden in Nederland willen verblijven.

De werkgever vraagt voor de werknemer bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een verblijfsvergunning op grond van arbeid aan. In reactie op deze aanvraag wint de IND advies in bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Alleen bij een positief advies willigt de IND de aanvraag voor de GVVA in.

De toelating van intra-corporate transferees vindt plaats in het kader van bevordering van internationale handelscontracten. In deze vrijhandelsakkoorden is vastgelegd dat voor deze categorieën een tewerkstellingsvergunning zonder arbeidsmarkttoets kan worden afgegeven. Het UWV houdt hier bij de beoordeling van de aanvraag om een tewerkstellingsvergunning rekening mee.

Independent professionals (IP)In de Nederlandse regelgeving valt de ‘independent professional’ onder de categorie ‘zelfstandigen’.

Toelating tot NederlandVoor een verblijf korter dan 3 maanden dient de independent professional een Schen-genvisum aan te vragen. De Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland zijn bevoegd tot afgifte van Schengenvisa.

Indien het verblijf langer dan 3 maanden duurt, dient de independent professional te beschikken over een verblijfsvergunning als zelfstandige ondernemer. De voorwaarden hiervoor worden in paragraaf 2.2 beschreven.

24 Per 1 januari 2014 bedraagt het bruto maandsalaris voor een kennismigrant van jonger dan 30 jaar 2968,- per maand en

voor een kennismigrant ouder dan 30 jaar € 4048,- per maand.

25 Paragraaf 24, Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen.

24


Toelating tot de arbeidsmarktDe toelating tot de arbeidsmarkt is afhankelijk van de duur van de opdracht. Wanneer het verblijf korter is dan 3 maanden, dient een Schengenvisum te worden aangevraagd.

Bij een verblijf langer dan 3 maanden, dient de independent professional te beschikken over een verblijfsvergunning als zelfstandige ondernemer. Tijdens de aanvraagproce-dure wordt door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie getoetst aan een puntensysteem, waarbij onder meer wordt getoetst op het ondernemingsplan. Voorwaarde is bovendien dat de onder-neming zich inschrijft bij de Kamer van Koophandel. Deze toelatingsregeling is eigenlijk bedoeld voor zelfstandigen die zich in Nederland willen vestigen en niet zozeer voor independent professionals die hier tijdelijk een opdracht uitvoeren. Een tewerkstel-lingsvergunning is niet vereist.

Dienstverleners op contractbasisBedrijven kunnen in het kader van internationale dienstverlening hun eigen personeel in Nederland laten werken, voor de uitvoering van een bepaalde dienst. Dienstverleners op contractbasis zijn vreemdelingen die dit op tijdelijke basis doen.

Toelating tot NederlandEen werkgever die personen van buiten de Europese Unie voor tijdelijke arbeid naar Nederland wil halen kan de zogeheten ‘gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid’ (GVVA) aanvragen.

Dit proces is vergelijkbaar met de intra-corporate transferee-regeling.

De werkgever vraagt voor de werknemer bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een verblijfsvergunning op grond van arbeid aan. In reactie op deze aanvraag zal de IND advies inwinnen bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Alleen bij een positief advies zal de IND de aanvraag om de GVVA inwilligen.

Het UWV houdt er tijdens het opstellen van dit advies rekening mee dat in de vrijhan-delsakkoorden is vastgelegd dat voor zakenmensen die in het kader van het internatio-nale handelsverkeer naar Nederland komen een tewerkstellingsvergunning zonder arbeidsmarkttoets kan worden afgegeven.

Dienstverleners op contractbasis mogen 12 uit 24 maanden in Nederland verblijven.26

Toelating tot de arbeidsmarktOm als ‘dienstverlener op contractbasis’ toegelaten te worden tot de Nederlandse arbeidsmarkt dient aan de navolgende voorwaarden te worden voldaan:1. De dienstverleningsovereenkomst overschrijdt niet de duur van vierentwintig maan-


25


den, en is tot stand gekomen na een openbare aanbestedingsprocedure of een publieke bekendmaking om die overeenkomst te sluiten, als dat voortvloeit uit het Nederlands recht of dat van de Europese Unie;

2. De hiervoor bedoelde personen behoren tot het vaste personeel van de desbetref-fende buitenlandse werkgever en hebben al meer dan een jaar in dienst van die werkgever de werkzaamheden verricht, waarop de dienstverleningsovereenkomst betrekking heeft;

3. De verblijfsduur is beperkt tot de duur van het contract, met een maximum van twaalf maanden in een periode van 24 maanden;

4. De hiervoor bedoelde personen verrichten uitsluitend de werkzaamheden waarvoor de tewerkstellingsvergunning is verleend;

5. Het aantal personeelsleden dat voor de rechtspersoon de contractueel overeengeko-men werkzaamheden verricht, bedraagt ten hoogste het aantal personen dat rede-lijkerwijs noodzakelijk is voor de uitvoering van de overeenkomst;

6. De desbetreffende personeelsleden beschikken over een voltooide universitaire opleiding en drie jaar beroepservaring op het desbetreffende werkterrein27, en

7. De desbetreffende personeelsleden voldoen aan de in Nederland bestaande beroep-seisen voor het uitoefenen van dat beroep.

Graduate trainees (GT)Naast managers en specialisten kunnen ook trainees worden overgeplaatst naar een vestiging in Nederland, in het kader van loopbaanontwikkeling of een opleiding in bedrijfskundige technieken of methoden.

De toelating van trainees in het kader van overplaatsing van personeel vindt plaats met betrekking tot de bevordering van internationale handelscontracten. Het beleid voor vreemdelingen die als trainee onder de intra-corporate transferee-regeling toegang tot Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen is neergelegd in de Regeling uitvoering Wet arbeid vreemdelingen.

Toelating tot NederlandDe toelating van graduate trainees tot Nederland gaat hetzelfde in zijn werk als bij de algemene intra-corporate transferee-regeling. Een werkgever die personen van buiten de EU voor arbeid naar Nederland wil halen kan de zogeheten ‘gecombineerde vergun-ning voor verblijf en arbeid’ (GVVA) aanvragen, waarna de werkgever een verblijfsver-gunning op grond van arbeid aanvraagt bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Deze zal op haar beurt advies inwinnen bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekerin-gen (UWV). Alleen bij een positief advies zal de IND de aanvraag om de GVVA inwilligen.

Omdat de graduate trainees onder de ICT-regeling naar Nederland komen, kan voor hen een tewerkstellingsvergunning zonder arbeidsmarkttoets worden afgegeven. Daarnaast mogen zij ook voor een periode van maximaal drie jaar in Nederland verblij-ven.

27 Voor onderdanen van landen van het Cariforum geldt dat als zij als fotomodel, chef-kok of in de cultuursector (anders dan

radio en tv) werken er geen universitaire opleiding kan worden gevraagd. Wel mag een vereiste (of equivalente) opleiding

gevraagd worden.

26


Toelating tot de arbeidsmarktDe graduate trainee dient ten minste een jaar in dienst te zijn van een bedrijf uit het verdragsland. Van de ontvangende vestiging in Nederland kan worden verlangd dat zij vooraf te goedkeuring een opleidingsprogamma voor de volledige duur van het verblijf voorlegt, om aan te tonen dat het verblijf bedoeld is voor opleiding op het niveau van een universitaire graad.28

Vestiging kleinere bedrijvenZakenmensen uit derde landen die verantwoordelijk zijn voor het opzetten van een bedrijf in Nederland kunnen, zoals eerder beschreven, als zakelijke bezoekers inciden-teel of voor korte duur naar Nederland komen.

Toelating tot NederlandVoor de vestiging van kleinere bedrijven gelden dezelfde toelatingscriteria als voor de intra-corporate transferees. Een werkgever die personen van buiten de Europese Unie voor arbeid naar Nederland wil halen kan de ‘gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid’ (GVVA) aanvragen. Hiervoor vraagt de werkgever een verblijfsvergunning op grond van arbeid aan voor de werknemer bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In reactie op deze aanvraag zal de IND advies inwinnen bij het Uitvoeringsinsti-tuut Werknemersverzekeringen (UWV). Alleen bij een positief advies zal de IND de aan-vraag om de GVVA inwilligen. De toelating van zakenmensen uit derde landen de voor het opzetten van een bedrijf naar Nederland komen vindt plaats in het kader van bevor-dering van internationale handelscontracten. In deze vrijhandelsakkoorden is vastge-legd dat voor deze categorie een tewerkstellingsvergunning zonder arbeidsmarkttoets kan worden afgegeven. Het UWV houdt bij het opstellen van hun advies rekening hier-mee. zakenmensen uit derde landen die een bedrijf in Nederland willen oprichten die-nen echter nog aan een aantal hieronder genoemde voorwaarden te voldoen (zie toe-lating tot de arbeidsmarkt).

Zakenmensen uit derde landen die voor het opzetten van een bedrijf naar Nederland komen, mogen maximaal drie jaar in Nederland verblijven.

Toelating tot de arbeidsmarktDe toelating tot de arbeidsmarkt vindt plaats in het kader van bevordering van interna-tionale handelscontacten en aantrekken nieuwe bedrijvigheid. Het beleid hiervoor is neergelegd in de Regeling uitvoering wet arbeid vreemdelingen en is verder uitgewerkt in beleidsregels uitvoering van de Wet arbeid vreemdelingen (Vestiging kleinere bedrij-ven).29

Ten behoeve van het starten, wijzigen of uitbreiden van bedrijfsactiviteiten kan alleen een tewerkstellingsvergunning worden afgegeven, als uit een door een deskundige instantie opgesteld ondernemingsplan blijkt dat deze bedrijfsactiviteiten en de onder-neming voldoende levensvatbaar en economisch haalbaar zijn.30 Het Uitvoeringsinsti-


29 Voor meer infrmatie zie: http://wetten.overheid.nl/BWBR0007149/geldigheidsdatum_13-11-2014#II_Artikel8

30 In dat geval kan ten aanzien van een vreemdeling die binnen het bedrijf een sleutelpositie heeft worden afgeweken van

artikel 8, eerste lid, onder a, b en c, van de Wav.

27


tuut Werknemersverzekeringen (UWV) stelt nadere regels vast over de inhoud van het ondernemingsplan.

De tewerkstellingsvergunning wordt eerst voor een jaar verleend, zodat na afl oop van dat jaar kan worden bekeken of de bedrijfsactiviteiten nog plaatsvinden en aange-toond kan worden dat de onderneming levensvatbaar is. Voor de tewerkstellingsver-gunning moet worden aangetoond dat het verblijf van het sleutelpersoneel in Neder-land noodzakelijk is voor het starten, wijzigen of uitbreiden van bedrijfsactiviteiten. De beloning van het sleutelpersoneel is marktconform. De tewerkstellingsvergunning kan voor maximaal drie jaar worden verleend.

28


29


3 MAATREGELEN OM VERKEERD GEBRUIK EN MISBRUIK TE VOORKOMEN

In dit hoofdstuk wordt het Nederlands beleid om verkeerd gebruik en misbruik van de regelgeving voor toelating van derdelanders tegen te gaan uiteengezet. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de vermogende vreemdelingen en de ondernemers uit derde landen. Daarnaast zijn de vijf categorieën werknemers die in hoofdstuk 2.3 zijn uitgewerkt samengevoegd tot de categorie ‘andere zakelijke personen’. Hier wordt ook een paragraaf aan gewijd. In de Nederlandse wetgeving zijn overigens geen defi nities opgenomen van verkeerd gebruik of misbruik. Per regeling worden hier echter wel voorbeelden van aangedragen.

3.1 Vermogende vreemdelingenEen voorbeeld van mogelijk misbruik van de regeling voor vermogende vreemdelingen is het witwassen van zwart geld: het investeren van vermogen dat op criminele wijze is verkregen.

De herkomst van het vermogen waaruit de investering plaatsvindt, mag niet malafi de zijn. De vermogende vreemdeling moet een accountantsverklaring overleggen van een Nederlandse accountant waarin moet staan dat ‘niet is gebleken dat het vermogen een malafi de herkomst heeft’. Daarnaast vraagt de Immigratie- en Naturalisatiedienst stan-daard aan de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU) om informatie over de her-komst van het vermogen. Zoals reeds in hoofdstuk 2.1 is aangegeven zal de FIU, ook in het land van herkomst, onderzoeken of er verdachte transacties bekend zijn ten aan-zien van de vreemdeling. Daarnaast moet iedereen die in Nederland woont zich inschrij-ven bij de gemeente. De gemeente kan de IND informeren over deze inschrijving via digitale gegevensuitwisseling. Dit gebeurt wanneer de vreemdeling is verhuisd of is uitgeschreven uit het Basisregister Persoonsgegevens (BRP). Dit is vooral relevant wan-neer de vreemdeling langer dan toegestaan in het buitenland verblijft: dan kan zijn verblijfsvergunning worden ingetrokken.

Hetzelfde geldt voor de gezinsleden van de derdelander die tot Nederland zijn toegela-ten: ook deze wijzigingen komen digitaal binnen bij de IND. Wanneer de vreemdeling een verzoek indient tot verlenging van zijn verblijfsvergunning, normaliter na 1 jaar, vraagt de IND standaard aan de FIU om opnieuw onderzoek te doen.

Wanneer er verkeerd gebruik of misbruik wordt geconstateerd kan de IND de verblijfs-vergunning van de vermogende vreemdeling en van zijn gezinsleden intrekken, omdat hij niet meer voldoet aan de verblijfsvoorwaarden. Dit betekent dat hij Nederland moet verlaten. De IND kan aangifte doen van een strafbaar feit als daar sprake van is.

30


3.2 Ondernemers uit derde landen

Een voorbeeld van verkeerd gebruik van de regeling voor zelfstandige ondernemers is wanneer de zelfstandige een gezagsrelatie heeft met degene voor wie hij zelfstandige opdrachten uitvoert. In dat geval is de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) van toepassing. Bepalend voor de beoordeling is of de werkzaamheden onder eigen verantwoordelijk-heid van de zelfstandige worden verricht: wanneer de zelfstandige zijn eigen werktijd kan bepalen, geheel voor eigen risico werkt en betaling volledig en geheel aan de zelf-standige geschiedt. In dat geval is er geen sprake van een gezagsrelatie.

Toezicht op de naleving van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) wordt gehouden door de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Door middel van handhavingsactiviteiten ziet zij er op toe dat werkgevers, organisaties, werknemers en burgers zich aan de verschillende wetten en besluiten op het terrein van sociale zaken en werkgelegenheid houden.31 Voorbeel-den van handhavingsinstrumenten zijn onder andere waarschuwingen, stilleggingen, eisen en last onder dwangsom. Die zijn bedoeld om de overtredingen zo snel mogelijk te beëindigen. Ook worden processen-verbaal opgemaakt en boetes opgelegd, zodat het niet naleven forse fi nanciële gevolgen kan hebben. Dit heeft ook een preventieve werking. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid voert haar inspecties uit op basis van risico- en omgevingsanalyses. Zij zet toezicht en opsporing in waar de meest hardnekkige problemen zitten en de kans op effect groot is. Sectoren, bedrijven en organisaties waarvan de inspecties de risico’s op misbruik hoog zijn of waar de wet slecht wordt nageleefd, worden vaker geïnspecteerd dan sectoren en bedrijven waar dit risico kleiner is. Waar nodig wordt hard opgetreden. Als de Inspectie SZW overtredingen tegenkomt, legt zij sancties op. Deze zijn afhankelijk van de aard van de overtreding.32

Voor het monitoren van het naleven van de regels, werkt de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met o.a. de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Uit-voeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Als de IND bij aanvraag voor een verlenging van een verblijfsvergunning, normaliter na 2 jaar, signalen ontvangt van ver-keerd gebruik, geeft zij deze door aan de inspectie SZW. Tussentijds voert de IND geen controles uit, tenzij er tussentijds signalen van misbruik komen. Hierbij kan gedacht wor-den aan de zogenoemde ‘verplaatsing hoofdverblijf’, wanneer de vreemdeling langer in het buitenland verblijft dan is toegestaan.33 Met betrekking tot toezicht en naleving is in de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) bovendien geregeld dat bestuursorganen gegevens mogen uitwisselen. De instanties werken nauw samen: op verschillende manieren en niveaus delen zij informatie met elkaar over de bestuursrechtelijke handhaving. Wan-neer het Openbaar Ministerie ingeschakeld dient te worden met betrekking tot een strafrechtelijk proces, geldt andere wet- en regelgeving voor informatie-uitwisseling.Net als de vermogende vreemdelingen kan de zelfstandige ondernemer zijn verblijfs-vergunning kwijtraken bij verkeerd of oneigenlijk gebruik. De ondernemer heeft daar-naast, net als de vermogende vreemdeling, een informatieplicht. Dit houdt in dat de

31 Voor meer informatie zie: http://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/toezicht_en_handhaving/handhavingsaanpak/

instrumenten_inspectie_szw/index.aspx

32 Voor meer informatie zie: http://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/toezicht_en_handhaving/handhaving_en_sancties/

33 Voor meer informatie zie: http://www.kroesadvocaten.nl/nl/nieuws/kennismigrant-verplaatsing-hoofdverblijf

31


zelfstandige verplicht is om relevante wijzigingen voor zijn verblijfsvergunning door te geven aan de IND. Indien de zelfstandige dit niet doet kan de vreemdeling een boete krijgen.

3.3 Internationaal handelsverkeer

Iemand tewerkstellen in strijd met de Wet arbeid vreemdelingen is een overtreding. Daarvan is ook sprake wanneer een werkgever wel een vergunning heeft (tewerkstel-lingsvergunning of een gecombineerde vergunning voor arbeid en verblijf), maar deze pas op een later moment ingaat. De derdelander wordt dus al werkende aangetroffen, terwijl de vergunning nog niet geldig is. Hiervoor kan aan de werkgever een boete wor-den opgelegd (niet aan de vreemdeling). De andere consequenties voor verkeerd gebruik zijn echter te overzien: zo is bij het orange carpet-beleid de enige consequentie dat bedrijven worden verwijderd uit het register, wanneer zij worden betrapt op onei-genlijk gebruikmaken van de regeling.

De monitoring van de naleving van het beleid komt voor rekening van de Immigratie- en Naturalisatiedienst en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). De controle op illegale tewerkstelling, handhaving van de Wet arbeid vreemdelingen wordt gedaan door de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie SZW).

Net als bij de ondernemers uit derde landen voorziet de regelgeving in informatievoor-ziening, zowel op verzoek als spontaan, tussen bestuursorganen ten behoeve van moni-toring en handhaving van het beleid. Met betrekking tot toezicht en naleving is in de Wet arbeid vreemdelingen geregeld dat bestuursorganen gegevens mogen uitwisselen. Voorts werken de instanties nauw samen. Net als bij de zelfstandige ondernemers delen zij op verschillende manieren en niveaus informatie met elkaar over de bestuursrechte-lijke handhaving.

32


33


4 EVALUATIE VAN HET BELEID; UITDAGINGEN EN HINDERNISSEN

In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de evaluatie van het Nederlands beleid. Daarbij wordt ook ingegaan op uitdagingen en hindernissen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vermogende vreemdelingen en ondernemers uit derde landen. Daar-naast zijn de vijf categorieën werknemers die in hoofdstuk 3.3 zijn uitgewerkt samenge-voegd tot de categorie ‘andere zakelijke personen’. Hier wordt ook een paragraaf aan gewijd.

4.1 Beleid voor vermogende vreemdelingen

De Nederlandse regeling voor vermogende vreemdelingen is op 1 oktober 2013 in wer-king getreden. Volgens planning zal de regeling na een jaar worden geëvalueerd. De voorbereiding van de evaluatie is gestart. Daarom is er momenteel nog geen rappor-tage beschikbaar.

Onder meer vanwege geuite bezwaren (bedrijfsleven en intermediairs voor potentiële vermogende vreemdelingen) is de regeling echter reeds voor de start van de evaluatie aangepast.34 Vanaf 1 juni 2014 zijn de investeringsmogelijkheden uitgebreid met de opties om te investeren in een contractueel samenwerkingsverband, een participatie-fonds en een seedfonds in oprichting. Ook is de minimale verblijfperiode vanaf 1 juni gewijzigd van minimaal 6 maanden per jaar naar minimaal 4 maanden per jaar. Overige aanpassingen per 1 juni 2014 zijn:

Bewijsmiddelen die de vermogende vreemdeling moet aanleveren over zijn investe-ring in de desbetreffende fondsen worden nader gespecifi ceerd in de Vreemdelin-gencirculaire.

Vermogende vreemdelingen hoeven niet het Basisexamen Inburgering in het buiten-land af te leggen en de status van hun verblijfsrecht wordt gewijzigd naar niet-tijde-lijk. Na vijf jaar verblijf kunnen zij ervoor kiezen om het Nederlanderschap of een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd aan te vragen.

De voorwaarden waaraan de aanvraag om verlenging van de verblijfsvergunning van de vermogende vreemdeling moet voldoen worden verduidelijkt

Op basis van de bovenstaande wijzigingen kan worden geconcludeerd dat het beleid voor het aantrekken van vermogende vreemdelingen in eerste instantie voor verbete-ring vatbaar was. Daarom zijn de tijd die de vermogende vreemdeling in het buitenland mag doorbrengen en de voorwaarden waaraan deze moet voldoen om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning gewijzigd.

34 Voor meer informatie zie: http://www.everaert.nl/nl/nieuws/21-nieuws-particulieren-nl/295-belangrijke-update-

toelatingsregeling-voor-vermogende-vreemdelingen

34


Vraag en aanbodTot op heden zijn er nog geen vreemdelingen toegelaten op grond van de regeling voor vermogende vreemdelingen.35 Er blijkt wel belangstelling voor de regeling vermogende vreemdelingen, maar de daadwerkelijke aanvragen blijven uit. Sinds de regeling in wer-king is getreden, hebben slechts twee mensen een aanvraag ingediend voor een mach-tiging tot voorlopig verblijf (mvv) als vermogende vreemdeling. Voor een verblijfsver-gunning als vermogende vreemdeling zonder inreisvisum of een wijziging van verblijfs-status zijn nog geen aanvragen gedaan. De regeling is echter pas in werking getreden in 2013, dus het is nog te vroeg om conclusies te trekken uit de beschikbare gegevens.

Uitdagingen voor dit beleidVermogende vreemdelingen die naar Nederland willen komen hebben een accoun-tantsverklaring nodig. Deze accountantsverklaring van de Nederlandse accountant is een punt van aandacht. Ook al hoeft de verklaring geen garantie te bieden (‘niet is gebleken dat het vermogen een malafi de herkomst heeft’) toch zijn accountants bevreesd dat zij aansprakelijk kunnen worden gesteld als achteraf blijkt dat het vermo-gen toch een malafi de herkomst heeft. Nader overleg met de Nederlandse Beroepsor-ganisatie van Accountants (NBA) volgt, mogelijk ook consultatie van enkele accoun-tantskantoren.

Verder blijkt uit gesprekken met vertegenwoordigers van de doelgroep dat de beperkte duur van de eerste verblijfsvergunning en de onzekerheid of het verblijf na een jaar kan worden voortgezet, een aandachtspunt is.

Op dit moment zijn nog geen evaluatierapporten of andere schriftelijke visies die rele-vant zijn voor vermogende vreemdelingen beschikbaar. Tijdens algemene informatie-bijeenkomsten en gesprekken met vertegenwoordigers van de doelgroep over potenti-ele investeringsplannen zijn de onderstaande bezwaren en wensen geuit:

Bezwaren: De vermogende vreemdeling moet in Nederland gaan wonen. De vermogende vreemdeling moet minimaal 4 maanden per jaar in Nederland ver-

blijven. De korte geldigheidsduur van de te verlenen verblijfsvergunning (1 jaar). Het risico dat de verblijfsvergunning na een jaar niet wordt verlengd. De inburgeringsvoorwaarde (bewijs van geslaagd zijn voor inburgeringsexamen)

voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde duur en ook voor naturalisatie. De eisen die aan de accountantsverklaring worden gesteld. Storten van geld op een bankrekening in Nederland stuit bij sommigen op bezwaren.

Een vreemdeling die nog geen verblijfsvergunning heeft kan geen bankrekening in Nederland openen. Storten op de bankrekening van een derde in Nederland is niet vertrouwd (bepaalde nationaliteiten hebben geen vertrouwen in een notaris, ook niet buiten het land van herkomst).

35 Voor meer informatie zie: https://ind.nl/organisatie/nieuws/Paginas/Toelatingsregeling-buitenlandse-investeerders.aspx

35


Wensen: De vermogende vreemdeling wil graag meteen een verblijfsvergunning voor onbe-

paalde duur en nog liever meteen Nederlandse nationaliteit krijgen. De mogelijkheid om bij investeren in onroerend goed een verblijfsvergunning te krij-

gen. De mogelijkheid om bij investeren in staatsobligaties een verblijfsvergunning te krij-

gen. De mogelijkheid om bij het investeren (kopen) in aandelen een verblijfsvergunning

te krijgen.

4.2 Beleid voor ondernemers uit derde landen

Voor het actieprogramma ambitieus ondernemerschap wordt gekeken naar wat er nodig is om ondernemers aan te trekken. Een toelatingsregeling voor startende onder-nemers is mede daardoor opgezet, omdat innovatieve start-ups van groot belang zijn voor onze economie en zij een grote potentie hebben om bij te dragen aan onze wel-vaart en concurrentiepositie van Nederland. Het is niet vanzelfsprekend dat start-ups voor Nederland kiezen: voor welk land start-ups kiezen is onder andere afhankelijk van het innovatieklimaat in dat land en de aanwezigheid van acceleratieprogramma’s en kapitaal. Start-ups zijn gewild: een aantal landen heeft of maakt specifi eke immigratie-wetgeving om hen aan te trekken en te behouden. Nederland doet mee in deze ‘strijd om talent’.36

Sommige zelfstandigen die binnen de topsectoren vallen werden voorheen afgewezen. Daarom is het puntensysteem aangepast en zijn de regels voor hen versoepeld. Dit is vooral belangrijk voor zelfstandige ondernemers in de creatieve-, medische- en ICT-sec-tor, omdat binnen deze sectoren de meeste zelfstandige ondernemers werken.37 Daar-naast biedt het EMN-rapport Het aantrekken van hooggekwalifi ceerde en gekwalifi -ceerde arbeidsmigranten uit 2013 veel informatie over het aantrekken van onderne-mers uit derde landen.38 Een belangrijke conclusie van dit rapport is dat de effecten van de maatregelen die de Nederlandse overheid treft om hooggekwalifi ceerde arbeidsmi-granten aan te trekken moeilijk te identifi ceren zijn: enerzijds concluderen onderzoe-kers dat Nederland geliefd is bij internationaal talent, anderzijds wordt geconcludeerd dat het aandeel hooggekwalifi ceerde immigranten sterk achterblijft bij andere OESO-landen. Er is dus sprake van een paradox: hoogopgeleide migranten vinden Nederland aantrekkelijk en Nederland stelt zich voor hen open, maar toch komen zij niet. Sinds de introductie van de kennismigrantenregeling is er echter een jaarlijks stijgende lijn van het aantal derdelanders dat wordt toegelaten volgens deze regeling. Ook andere rege-lingen om hooggekwalifi ceerde migranten aan te trekken lijken redelijk effectief. Een kanttekening die in het rapport wordt gemaakt is dat een versoepeling van het toela-tingsbeleid betreffende deze groep migranten ook door beleid in andere sectoren dient te worden ondersteund. Succesvol beleid beperkt zich immers niet tot het aantrekken alleen, maar focust ook op het vasthouden van deze doelgroep.

36 Kamerstukken II 2013-2014 31311 nr. 104.

37 http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/07/31/buitenlandse-ondernemers-makkelijker-aan-de-slag-in-nederland.html

38 EMN-studie (2013). ‘Het aantrekken van hooggekwalifi ceerde en gekwalifi ceerde arbeidsmigranten’.

36


De start-upregeling treedt pas 1 januari 2015 in werking, en kan daarom momenteel nog niet geëvalueerd worden. Dit zal gebeuren wanneer de regeling twee jaar in wer-king is. In de evaluatie zal onder andere gekeken worden naar hoe vaak start-ups gebruik maken van de regeling, hoeveel start-ups met succes doorstromen naar de zelf-standigenregeling en of er indicaties zijn van misbruik van de regeling.39

Vraag en aanbodIn de periode tussen 2009 en 2013 werd slechts beperkt gebruik gemaakt van de moge-lijkheid om Nederland in te reizen met een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv). Allereerst waren er slechts weinig aanvragen, variërend tussen 20 en 40 per jaar. Daar-naast werden in elk van de 4 jaren minder dan tien aanvragen voor een mvv ingewilligd.

Onderstaande grafi ek geeft de aanvragen voor een verblijfsvergunning als zelfstandige in de periode 2009-2013 weer, opgesplitst in het aantal aanvragen en de beslissingen die zijn genomen. Er is een onderscheid tussen ondernemers die naar Nederland kwamen met een verblijfsvergunning als zelfstandige en zelfstandige ondernemers die voor-heen in Nederland verbleven onder een andere verblijfsstatus en deze hebben gewij-zigd in een verblijfsvergunning als zelfstandige. Daarnaast wordt er een opsplitsing gemaakt tussen inwilliging en afwijzing of intrekking van de aanvragen.

Deze grafi ek geeft procedures weer: de mogelijkheid bestaat dat personen van meer-dere procedures gebruikmaken. Een voorbeeld hiervan is inreis in Nederland met een ander verblijfsdoel (zoals een reguliere verblijfsvergunning) en dit na aankomst te wij-zigen in een verblijfsvergunning als zelfstandige.

39 Kamerstukken II 2013-2014 31311 nr. 104.

37


Wat opvalt, is dat de populatie toeneemt, met als piekjaar 2012. In 2012 werden er 1.130 aanvragen gedaan voor een verblijfsvergunning als zelfstandige, terwijl dit er in 2011 nog 860 waren. Echter, in de grafi ek is al een stijgende lijn zichtbaar vanaf 2009. Deze stijging vanaf 2009 heeft wellicht samenhang met de invoering van het puntensysteem ter beoordeling van de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie in 2006.40 Die samenhang is echter moeilijk te beoordelen, omdat cijfers over de periode tussen 2006 en 2009 niet beschikbaar zijn. Een mogelijke verklaring voor de grote toename in 2012 en ten opzichte van 2011, is te vinden in het besluit van de Afdeling Bestuursrecht-spraak van de Raad van State, van 29 september 2010 waarin is gesteld dat het punten-systeem dat eerder is besproken, in strijd is met de stand-still clausule in het Turks Asso-ciatiebesluit 1/80 op de kennis- en innovatieonderdelen. Dit betekent dat de IND het puntensysteem niet als toetsingskader mag gebruiken voor Turkse onderdanen, die in Nederland willen werken als zelfstandig ondernemer. Turkse zelfstandige ondernemers moeten dus op andere wijze aantonen dat zij met hun bedrijf een positieve bijdrage leveren aan de Nederlandse economie, het zogenaamde wezenlijk Nederlands belang.41 Er wordt echter slechts een klein percentage van deze aanvragen ingewilligd. Dit kan erop duiden dat er geen wezenlijk Nederlands belang wordt gediend door de beoogde zelfstandige onderneming van de immigrant. In 2013 dalen deze aantallen: waar het aantal aanvragen afneemt tot 920, neemt het aantal inwilligingen af van 230 tot 150. Het aantal afwijzingen en intrekkingen daalt van 790 in 2012 naar 330 in 2013. Een mogelijke verklaring voor deze afname in aanvragen is te vinden in de wijziging van de Wet inburgerschap, op 11 september 2012.42 Hiermee werd de verantwoordelijkheid voor inburgering bij de inburgeringsplichtige zelf gelegd in plaats van bij de overheid. Deelname en fi nanciering van de inburgering moesten vanaf 1 januari 2013 door de plichtige zelf worden geregeld.

Het aantal mensen dat reeds in Nederland verblijft en zijn verblijfsstatus verandert in die van een zelfstandige ondernemer, varieert per jaar. Sinds 2011 lijkt het aantal echter gestaag toe te nemen. In de periode tussen 2011 en 2013 is er een lichte stijging zicht-baar: waar in 2011 nog 40 wijzigingen van verblijfsstatus werden geregistreerd, was dit aantal in 2013 gestegen naar 100 wijzigingen.

Het valt op dat er slechts een beperkte inwilliging van verblijfsvergunningen voor zelf-standigen is: in piekjaar 2012 dienden 1.130 zelfstandigen een aanvraag in voor een verblijfsvergunning als zodanig. In 2012 en 2013 is echter geen stijging zichtbaar in inwilligingen. Dit kan erop duiden dat de aanvragers geen wezenlijk Nederlands belang dienen, of op een (te) streng Nederlands toelatingsbeleid.

EvaluatiestudiesHet Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) is een onderdeel van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Econo-

40 Brief aan de Tweede Kamer over de invoering van het puntensysteem: https://zoek.offi cielebekendmakingen.nl/kst-29696-3.

html

41 Besluit 2009092051/1/V1: https://kdw.ind.nl/KnowledgeSessie.aspx?restart=true&knowledge_id=MWOTurkseOnderdanenE

nHunGezinsleden&jse=1

42 Wijziging Wet inburgering: http://www.gemeenteloket.minszw.nl/binaries/content/assets/Inburgering/2012-10-12/brief-

Leers.pdf

38


mische Zaken. Het NFIA helpt en adviseert bedrijven uit het buitenland bij het opzetten en/of uitbreiden van hun internationale activiteiten in Nederland. Zij richt zich daar-naast op de promotie van Nederland in het buitenland als een land met een aantrek-kelijk investerings- en vestigingsklimaat en speelt een actieve rol bij het in stand houden daarvan. De NFIA besteedt jaarlijks in haar evaluatierapport aandacht aan het aantal bedrijven dat zij hebben aangetrokken.

Bovenstaande illustratie is afkomstig uit het NFIA-jaarverslag 2013. 43 Het Netherlands Foreign Investment Agency was in 2013 actief in 193 projecten, waarbij in totaal ruim vijfduizend nieuwe banen zijn gecreëerd. In de periode 2009-2013 is een lichte toename in het aantal projecten zichtbaar: van 155 naar 193, met een kleine dip in 2012. Het grootste deel van deze projecten is in samenwerking met Azië en Noord-Amerika.

Daarnaast heeft Panteia een studie verricht die het effect van het aantrekken van onder-nemers uit derde landen evalueert: de literatuurstudie Meer innovatie door buitenlan-ders?. 44 De economische effecten van immigratie en de effecten van buitenlanders op handelsstromen en innovatie worden onderzocht. Hierbij worden met name de effec-ten van buitenlanders die reeds in Nederland gevestigd zijn en een onderneming heb-ben opgezet worden besproken.

De volgende conclusies komen uit dit rapport naar voren: Hoger opgeleide buitenlanders en meer diversiteit naar herkomstland hebben een

positief effect op innovatie; Ondernemers uit derde landen gaan steeds meer op Nederlandse ondernemers lijken

en innovaties hebben meestal betrekking op productaanbod en nieuwe doelgroe-pen;

43 Voor meer informatie over het jaar 2013 zie: http://www.nfi a.nl/images/shared/RESULTS/BROCHURE_NFIA_results2013_EN.pdf

44 Panteia (2013). Meer innovatie door buitenlanders?’. Te raadplegen via: http://www.ondernemerschap.nl/sys/cftags/assetnow/

design/widgets/site/ctm_getFile.cfm?fi le=A201214.pdf&perId=670

NFIA results 2013

193projects

8.436jobs

€1.658million

5.285 new jobs

2.920 retention jobs

231 outsourced jobs

39


Culturele diversiteit wordt als bron voor innovatie onvoldoende benut. Omdat werk-nemers uit derde landen terechtkomen in het Nederlandse werksysteem, komt hun ‘anders-zijn’ minder tot zijn recht en zullen potentiële vernieuwingen nauwelijks tot stand komen.

Verder is er slechts beperkt onderzoek gedaan naar het beleid om hooggekwalifi ceerde arbeiders aan te trekken op andere sociale problematiek. In de media en het politieke debat wordt hier relatief weinig aandacht aan besteed. De (negatieve) aandacht voor ondernemers richt zich vooral op zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) uit de Mid-den- en Oost-Europese landen, waarbij uitbuiting, misbruik, oneerlijke concurrentie de meest belangrijke zorgpunten zijn.

Uitdagingen voor dit beleidNederland als the place to be voor ambitieuze ondernemers wordt in het kader van het programma ambitieus ondernemerschap actief gepromoot in binnen- en buitenland. Het kabinet is dit jaar met een actieprogramma voor ambitieus ondernemerschap gestart om ondernemers uit derde landen aan te trekken. De inzet is het creëren van een ambitieus en aantrekkelijk ondernemings- en vestigingsklimaat, om nieuwe start-ups en ondernemers uit het buitenland aan te trekken en op die manier bij te dragen aan de versterking van de Nederlandse economie. Startende ondernemers komen vaak niet in aanmerking voor de zelfstandigenregeling, omdat zij (nog) niet beschikken over een uitgewerkt ondernemingsplan of (nog) onvoldoende startkapitaal hebben. Voor het actieprogramma ambitieus ondernemerschap wordt gekeken naar de benodigdheden om ondernemers aan te trekken. Gebleken is bijvoorbeeld dat het schrijven van een uitgewerkt business plan voor zelfstandige ondernemers niet altijd mogelijk is. Het is van groot belang dat transparante informatie verstrekt wordt en dat deze informatie in het Engels wordt aangeboden.45

4.3 Beleid in het kader van het internationale handelsverkeer

Er is slechts beperkt onderzoek gedaan het beleid om werknemers uit derde landen, die in het kader van het internationale handelsverkeer tijdelijk toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt willen verkrijgen. Informatie over aantallen van aanvragen voor een ver-blijfsvergunning is niet beschikbaar.

Uitdagingen voor dit beleidVoor wat betreft derdelanders die in het kader van het international handelsverkeer voor zakelijke doeleinden naar Nederland komen lijkt er een spanning te zijn tussen enerzijds het stimuleren van de kenniseconomie en anderzijds het beschermen van de Nederlandse arbeidsmarkt. Het is van belang dat er een evenwicht kan worden gevon-den tussen de fl exibiliteit die het bedrijfsleven wenst voor de mobiliteit van haar werk-nemers (zoals bij de overplaatsing van personeel) en de procedures die gelden ten aan-zien van het werken in Nederland door arbeidskrachten uit derde landen.

45 Voor meer informatie zie ook http://www.eur.nl/fi leadmin/ASSETS/fsw/Sociologie/expats/Ontheredcarpet_TR.pdf

40


41


5 GOEDE WERKWIJZEN EN VERBETERPUNTEN

5.1 Goede werkwijzen

Nederland tracht hooggekwalifi ceerde arbeidsmigranten aan te trekken door het ver-soepelen en vereenvoudigen van de toelatingsregels. 46 Er wordt geprobeerd Nederland aantrekkelijker te maken door immigratievoordelen voor derdelanders te bieden. Voor-beelden hiervan zijn de kennismigrantenregeling, het zoekjaar afgestudeerden, de regeling hoogopgeleiden en de regeling zelfstandigen.47

De kennismigrantenregeling is als een duidelijke en laagdrempelige procedure ook in andere zin een voorbeeld van een good practice. Studenten die onder de intra-cooperte transferee-regeling naar Nederland komen als ‘graduate trainees’ kunnen worden gezien als kennismigranten. Om in Nederland te mogen werken als kennismigrant wordt alleen het salaris van de migrant getoetst. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen personen jonger en ouder dan 30 jaar. Er wordt niet gekeken naar het opleiding-sniveau van de migrant. Om misbruik te voorkomen, moet het salaris marktconform zijn. Dat wil zeggen dat het te ontvangen salaris gebruikelijk is voor de betreffende functie in de bedrijfstak. Daarnaast gelden de algemene eisen: er moet worden voldaan aan de wettelijke arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden en er wordt ten min-ste wettelijk minimummaandloon betaald, ongeacht de arbeidsduur.

Als een werkgever een kennismigrant wil laten overkomen, moet hij door de Immigra-tie- en Naturalisatiedienst erkend zijn als referent. Daarmee krijgt de werkgever rech-ten, zoals een versnelde toelatingsprocedure en toestemming om minder bewijsstuk-ken te overleggen dan gebruikelijk is. Plichten die het referentschap met zich mee-brengt, zijn, onder andere, het informeren van de migrant over toelatings- en verblijfsvoorwaarden en het verzamelen en vastleggen van informatie over de tewerk-stelling van de migrant.

Een ander voorbeeld van goede Nederlandse praktijken is de actieve promotie van Nederland als gastland. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld dat het ministerie van Economische Zaken het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) heeft opgericht om duidelijke informatie te verschaffen over ondernemen in Nederland aan geïnteres-seerden.48 Dit gebeurt al 35 jaar en er zijn al duizenden bedrijven uit de hele wereld geholpen bij het opzetten van een vestiging in Nederland. NFIA heeft kantoren in Europa (HQ in Den Haag en Londen), De Verenigde Staten (New York, Boston, Chicago, Atlanta, San Francisco), Azië (Tokyo, Osaka, Taipei, Shanghai, Beijing, Guangzhou, Seoul, Delhi, Mumbai, Singapore and Kuala Lumpur), het Midden-Oosten (Dubai, Tel Aviv), Turkije (Istanbul) en Brazilië (São Paulo).

46 EMN-studie (2013). ‘Attracting highly qualifi ed and qualifi ed third-country nationals’.

47 Monitor kennismigrantenregeling, opgesplitst in een kwalitatieve en kwantitatieve analyse. Beschikbaar op www.ind.nl

48 www.nfi a.nl

42


Binnen deze context kan ook de Special Envoy ambassadeur, die genoemd werd in hoofdstuk 2.1, gezien worden. De Special Envoy ambassadeur wordt aangesteld om de internationale positie van Nederlandse start-ups en groeiers versterken en moedigt beginnende ondernemers uit het buitenland aan om zich in ons land te vestigen.

Daarnaast heeft Nederland een duidelijke focus op topsectoren.49 Nederland behoort tot de twintig grootste economieën ter wereld en wil deze positie graag behouden. Dit kan onder meer worden gedaan door start-ups uit derde landen te motiveren om zich in Nederland te vestigen, zoals reeds in hoofdstuk 4.2 is beargumenteerd. Om econo-misch en maatschappelijk tot de wereldwijde top te blijven behoren, richt de Neder-landse overheid zich op negen topsectoren in het bijzonder. Slimme samenwerking tus-sen bedrijven, onderzoekers en de overheid staat hierbij centraal. Door te focussen op 9 topsectoren creëert Nederland een prioriteit voor 9 bedrijfstakken die Nederland inter-nationaal (kunnen) promoten. De topsectoren zijn kennisintensief, export georiënteerd en kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken wereldwijd. Grote bedrijven en het midden- en kleinbedrijf in deze inter-nationaal opererende topsectoren zorgen voor welvaart en werkgelegenheid in Neder-land. Met investeringen wil het kabinet het verdienvermogen van deze topsectoren volop benutten en de Nederlandse concurrentiekracht en economie versterken.

5.2 Verbeterpunten

Nederland heeft een uitgebreid beleid ontwikkeld omtrent het aantrekken van vermo-gende vreemdelingen, zoals uiteen is gezet in hoofdstuk 2.1. Er is echter sinds de invoe-ring op 1 oktober 2013 nog niemand toegelaten volgens deze regeling. Ook is de rege-ling, die na een jaar zou worden geëvalueerd, reeds tussentijds versoepeld.50

Een tweede les kan worden getrokken uit de toelatingsregeling voor vermogende vreemdelingen. De overheid besteedt veel aandacht aan het voorkomen van witwassen van zwart of crimineel verkregen vermogen. Dit wordt onder meer gedaan door een accountantsverklaring te eisen. Deze accountantsverklaring lijkt echter ook een belang-rijk obstakel voor derdelanders om van deze regeling gebruik te maken. Dit levert het dilemma: wat is het juiste evenwicht tussen het afschrikken van investeerders met mala-fi de vermogen en het motiveren van eerlijke investeerders om naar Nederland te komen?

Tot slot heeft de aanvankelijke verblijfsvergunning die wordt uitgereikt aan derdelan-ders slechts een korte loopduur: de verblijfsvergunning voor vermogende vreemdelin-gen en start-ups is aanvankelijk slechts 1 jaar geldig en die van ondernemers uit derde landen 2 jaar. Dit creëert onzekerheid voor de migranten, van wie het aannemelijk is dat ze zekerheid voor langere duur willen dan 1 à 2 jaar. Zij lopen immers het risico dat hun verblijfsvergunning na deze tijd niet wordt verlengd, indien zij niet meer aan de gestelde voorwaarden voldoen. Voor andere zakenmensen gelden andere voorwaarden, zoals

49 www.topsectoren.nl

50 Voor meer informatie zie http://www.everaert.nl/nl/nieuws/21-nieuws-particulieren-nl/295-111belangrijke-update-

toelatingsregeling-voor-vermogende-vreemdelingen

43


de intra-corporate transferees. Echter, een vereiste dat aan hun verblijf in Nederland wordt gesteld, is dat zij slechts tijdelijk naar Nederland komen. Het is daarom aanneme-lijk dat zij in mindere mate de intentie hebben zich voor onbepaalde tijd in Nederland te vestigen.

44


45


6 CONCLUSIESDe ambitie van Nederland om derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Neder-land willen komen aan te trekken en de praktijk zijn (nog) niet in overeenstemming:

Er zijn tot nu toe nog geen vreemdelingen toegelaten op basis van de regeling voor vermogende vreemdelingen.

Verder is gebleken dat in de periode van 2009 tot 2013 een beperkt aantal derdelan-ders als zelfstandige ondernemer naar Nederland is gekomen.

Er is slechts beperkte informatie beschikbaar over het aantal zakenmensen uit derde landen dat in het kader van het international handelsverkeer naar Nederland komt.

De Nederlandse regeling voor vermogende vreemdelingen is op 1 oktober 2013 in wer-king getreden. Op dit moment zijn de voorbereidingen voor een evaluatie van de rege-ling gestart. Per 1 juni 2014 zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd, die voornamelijk betrekking hebben op de tijd die de vermogende vreemdeling in het buitenland mag verblijven. Ook de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning zijn aangepast. Daarnaast zijn er enkele verduide-lijkingen ingevoerd bij deze regeling.

Nederland kent twee toelatingsregelingen voor zelfstandige ondernemers, namelijk de zelfstandigenregeling en een regeling voor startende ondernemers. De eerste regeling is reeds actief en de tweede regeling gaat in per 1 januari 2015. Nederland wordt als the place to be voor ambitieuze ondernemers in het kader van het programma ambitieus ondernemerschap actief gepromoot in binnen- en buitenland. Startende ondernemers komen vaak niet in aanmerking voor de zelfstandigenregeling, omdat zij (nog) niet beschikken over een uitgewerkt ondernemingsplan of (nog) onvoldoende startkapitaal hebben. Voor het actieprogramma ambitieus ondernemerschap wordt gekeken naar de benodigdheden om ondernemers aan te trekken. Sommige zelfstandigen die binnen de topsectoren vallen, werden voorheen afgewezen omdat zij niet konden voldoen aan de criteria die werden gesteld door het puntensysteem. Daarom is het puntensysteem nu aangepast. Dit is vooral belangrijk voor de creatieve-, medische- en ICT-sector. Het aan-tal zelfstandige ondernemers die naar Nederland komen is in de laatste jaren licht gestegen, maar het totale aantal blijft laag.

Er is tot nu toe slechts beperkt onderzoek gedaan naar het beleid om werknemers uit derde landen die in het kader van het internationale handelsverkeer naar Nederland komen.

Actieve promotie van Nederland als gastlandDe Nederlandse overheid tracht derdelanders die voor zakelijke doeleinden naar Neder-land willen komen aan te trekken, en doet daarom aan actieve promotie van Nederland als gastland. Een voorbeeld hiervan is dat het ministerie van Economische Zaken het

46


Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) heeft opgericht om duidelijke informa-tie te verschaffen aan geïnteresseerden over ondernemen in Nederland. Verder heeft Nederland een Special Envoy-ambassadeur aangesteld om de internationale positie van Nederlandse startende ondernemers in andere landen te versterken. Daarnaast kijkt de ambassadeur naar mogelijkheden om ondernemers uit derde landen te stimuleren om hun bedrijf in Nederland te vestigen.

47


BIJLAGE: DEFINITIESDit rapport gaat, waar mogelijk, uit van defi nities van de relevante termen in de EMN Asylum and Migration Glossary.51 De termen en defi nities in deze door het EMN ontwik-kelde verklarende woordenlijst hebben onder andere tot doel de vergelijkbaarheid van de tussen EU-lidstaten uitgewisselde informatie te vergroten. In gevallen waarin de EMN Glossary geen defi nitie biedt, gaat de hieronder geleverde defi nitie uit van andere relevante bronnen.

Derdelander: een persoon die geen burger is van de EU, zoals bedoeld in artikel 20 lid 1 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU), en die geen rechten kan ontlenen aan het vrije verkeer van personen als bedoeld in artikel 2 lid 5 van de Schengen-grenscode.52

Machtiging voorlopig verblijf (mvv) of D-visa: Machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) verwijst naar de beslissing die Nederland vereist voor een gepland verblijf van langer dan drie maanden. Sommige categorieën vreemdelingen zijn vrijgesteld van de mvv-plicht. Dit zijn in ieder geval vreemdelingen uit Australië, Canada, Japan, Monaco, Nieuw-Zeeland, Vaticaanstad, de Verenigde Staten en Zuid-Korea.

Vermogende vreemdeling: Derdelanders die voldoen aan de criteria die zijn opgesteld door Nederland. Zij zijn toegelaten tot Nederland om een (substantiële) fi nanciële investering te doen in fi nanciële producten of in een bedrijf, zonder betrokken te zijn bij de dagelijkse werkzaamheden of de directie van het bedrijf.

Ondernemers uit derde landen: Derdelanders die voldoen aan de criteria die Nederland heeft gesteld en zijn toegelaten op basis van een machtiging voorlopig verblijf (mvv) om i) een bedrijf op te starten en betrokken te zijn bij de directie; ii) een bestaand bedrijf of bedrijven over te nemen en betrokken te zijn bij de directie; iii) als zelfstandige.

Start-upregeling: simpele toelatingsprocedure om innovatieve startende ondernemers van buiten de EU/EER toe te laten tot Nederland.53

Intra-corporate transfer: Tijdelijke detachering voor beroeps- of trainingsdoelen van een derdelander die, ten tijde van de aanvraag van de intra-corporate transferee-ver-gunning, buiten het territorium van Nederland verblijft en waaraan de derdelander verbonden is via een werkcontract voorafgaand en tijdens de overplaatsing. De derde-lander kan ook aan deze doelen zijn verbonden via een partij die bij de (groep) onder-nemingen hoort, die is gevestigd in Nederland en die, waar toepasbaar, de mobiliteit tussen de ontvangende partijen in een of meerdere secondaire lidstaten verklaart. 54

51 EMN 2014. http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/networks/european_migration_network/glossary/index_a_

en.htm

52 EMN-studie (2013). Mobiliteit van derdelanders binnen de EU. De situatie in Nederland.

53 Afgeleid uit de Kamerbrief over de start-upregeling Kamerstukken II 2013-2014 31311 nr. 104.

54 Voor meer informatie wordt verwezen naar http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/

jha/142571.pdf Article 3 b) of the Directive 2014/66/EU

48


Intra-corporate transferee: Een derdelander die buiten het territorium van Nederland verblijft ten tijde van de aanvraag voor een intra-corporate transferee-vergunning en die onderhevig is aan een intra-corporate transfer.55

Tijdelijke verplaatsing van natuurlijke personen of Mode 4 Categorieën: Mode 4 is één van de vier manieren via welke diensten international kunnen worden aangeboden onder de General Agreement on Trade in Services (GATS). Het gaat om het bieden van een dienst door een dienstverlener van de ene partij van de overeenkomst door de aan-wezigheid van natuurlijke personen van een partij op het territorium van de andere partij. Dit betreft de tijdelijke verplaatsing van natuurlijke personen voor het bieden van diensten.56

Andere zakenmensen: Alle categorieën die vallen onder de Tijdelijke verplaatsing van natuurlijke personen (of “mode 4” categorieën) die worden toegelaten tot Nederland op basis van een kortdurende verblijfsvergunning (minder dan 3 maanden), een Schen-gen C-Type visum of een mvv, met als doel zaken te doen. Hieronder vallen niet vermo-gende vreemdelingen of ondernemers uit derde landen.

Verblijfsvergunning: Een vergunning die is uitgegeven door de Nederlandse overheid, die derdelanders toestaat om legaal in haar territorium te verblijven, in overeenstem-ming met de voorwaarden van Artikel 1(2)(a) van de Europese Commissie Regulatie (EC) Nummer 1030/2002, opgesteld op 13 juni 2002, die in een uniform ontwerp voor ver-blijfsvergunningen voor derdelanders voorziet.

Kortdurende verblijfsvergunning of Schengen C-Type visum: De autorisatie of beslissing van Nederland die nodig is voor het binnenkomen in Nederland voor een gepland ver-blijf in Nederland of verschillende lidstaten voor een periode van maximaal 90 dagen in een periode van 180 dagen.57

55 Voor meer informatie wordt verwezen naar Article 3 c) of the Directive 2014/66/EU

56 De complete lijst met categorieën, criteria voor toelating en lengte van verblijf van de vooraf vastgestelde zes “Mode

4”-categorieën is toegevoegd in Annex 2

57 Visa Code as amended by Regulation (EU) No 610/2013

TOELATEN VAN DERDELANDERS VOORZAKELIJKE DOELEINDEN

TOELA

TEN V

AN

DER

DELA

ND

ERS V

OO

R ZA

KELIJK

E DO

ELEIND

EN

INDIAC NL EMN NCP DECEMBER 2014

Het Europees Migratienetwerk (EMN) is door de Raad van de Europese Unie opgericht. Het EMN verzamelt actuele, objectieve, betrouwbare en waar mogelijk vergelijkbare informatie over migratie en asiel. Het EMN publiceert rapporten over uiteen-lopende onderwerpen op het gebied van asiel en migratie. De oprichting van het EMN past in het streven van de EU om te komen tot een effectief asiel- en migratiebeleid in de EU.

www.emnnetherlands.nl

Het EMN is opgezet bij Raads-beschikking 2008/381/EG van 14 mei 2008 en wordt fi nancieel onder-steund door de Europese Commissie.

TOELATEN VAN DERDELANDERS VOOR ZAKELIJKE DOELEINDEN · 2017-01-04 · 2 INDIAC NL EMN NCP DECEMBER...

Documents

Transcript of TOELATEN VAN DERDELANDERS VOOR ZAKELIJKE DOELEINDEN · 2017-01-04 · 2 INDIAC NL EMN NCP DECEMBER...