T I J D S C H R I F T VAN HET

KONINKLIJK NEDERLANDSCH GENOOTSCHAP VOOR

MUNT- en PENNINGKUNDE ONDER DE ZINSPREUK

„Concordia nes parvae crescunt"

TE

A M S T E R D A M

2 0 e JAARGANG

AMSTERDAM

J O H A N N E S M Ü L L E R

1912

Ned. Penningen 1898—heden. VII.

4 2 6 . i i S e p t e m b e r . 2 5 - j a r i g b e s t a a n der vr i jwi l l ige b r a n d ­

weer t e V e n l o o . V z . V r o u w leunende t e g e n een

schi ld, w a a r o p : 25, K z . in k r a n s : V R I J W I L L I G E

B R A N D W E E R # V E N L O ; door B E G E E R . B r o n s , m e t

oog en r ing, 32 m . M . V e r z . Z .

Door het gemeentebestuur van Venloo uitgereikt in goud aan drie brandmeesters, in zilver aan veertien manschappen voor 25-jarigen dienst, in brons aan de verdere leden, bij gelegenheid van het zilveren feest van de reorganisatie der brandweer, (Raadsbesluiten van 9 Juli en 23 Augustus 1878, afgekondigd 11 September d.a.v.).

4 2 7 . 2 1 - 2 4 S e p t e m b e r . B e t r o u w b a a r h e i d s r i t der N e d e r -

l a n d s c h e A u t o m o b i e l e n k l u b . V z . = n ° . 52, K z . g l a d

v e l d m e t o m s c h r i f t ; door B E G E E R . B r o n s , 47 m . M . V e r z . Z .

4 2 8 . 3 O k t o b e r . L a n d b o u w f e e s t e n te L e i d e n . Gel i jk

Z W I E R Z I N A n° . 1240, m e t v e r a n d e r d omschri f t o p

de K z . ; door V A N K E M P E N . B r o n s , 45 m . M . V e r z . Z .

Behalve de gebruikelijke festiviteiten werd in den tuin en het gebouw der buitensocieteit van Amicitia een tentoonstelling van vee, zuivel-produkten en landbouwgereedschappen gehouden en had een optocht plaats van versierde landbouwvoertuigen, rijtuigen, paarden met ge­kostumeerde berijders en reklamevoertuigen. De penning werd in brons uitgereikt aan de deelnemers aan den optocht.

4 2 9 . 1 1 O k t o b e r . E M I L E A . M . V A N D E R K U N te ' s - G r a v e n -

h a g e 25 j a a r hoofdbestuurs l id v a n h e t M A R I A C A T H A -

R I N A V A N D O O R E N ' S V r o u w e n g e s t i c h t v a n W e l d a d i g ­

he id a a n de K o r t e H o o g s t r a a t te R o t t e r d a m .

Uit naam zijner medebestuurders werd hem bij monde van mr. L. C. DRIEBEEK „een groote, prachtvol bewerkte, zilveren herinnerings­medaille met toepasselijke inscriptie" aangeboden. Te vergeefs ter beschrijving gevraagd.

1 2

i 6 6

4 3 0 . O k t o b e r . 5 - j a r i g b e s t a a n v a n R o t t e ' s M a n n e n k w a r t e t

S t . C A E C I L I A t e R o t t e r d a m . V z . Z i t t e n d e v r o u w m e t

schi ld (handelspenning) , K z . o p - en o m s c h r i f t ; door

B E G E E R . B r o n s , 25 m . M .

4 3 1 . 3 N o v e m b e r . E e u w f e e s t v a n de w e d e r o p r i c h t i n g v a n

het S t . H U B E R T ' S g i lde te ' s - G r a v e n h a g e . V z . D e

H . H U B E R T U S g e k n i e l d l i g g e n d in een b o s c h m e t

zijne j a c h t h o n d e n n a a s t z i c h ; t e g e n o v e r h e m een

hert m e t een k r u i s tusschen de horens , K z . onder een

e i k e t a k m e t str ik opschrif t ; door B E G E E R . Z i l v e r ,

m e t oog en r ing, 30 m . M . Médailles et plaquettes modemes n ° . 532.

Op St. HuBERTUS-dag (3 November) 1803 werd het reeds in 1613 bestaande St. HuBERT's-gilde op Byen-Lust weder opgericht. Het is steeds een jagersgild geweest en telt hoogstens 30 leden; op 3 November heeft jaarlijks een schijf- en vogelschieten plaats om prijzen, gevolgd door een gemeenschappelijken maaltijd. Prins FREDERIK was protector sedert 1820 tot zijn dood (zie ZWIERZINA n°. 172) en werd als zoodanig opgevolgd door H. K. H. MARIE prinses VON W I E D , geboren prinses DER

' NEDERLANDEN als pratronesse en haren gemaal als protector, tevens lid. Bij het eeuwfeest ontving elk der broeders ten getale van 29, een zilveren, de patrones en het lid-protector een verguld zilveren penning. De leden dragen een voorgeschreven groen gewaad en als draagteeken een zilveren hoorntje aan groen-oranje lint. In de ledenlijst vinden we behalve voornoemde de navolgende vorstelijke personen: Z . D . H. hertog BERNARD VAN 'SAKSEN WEIMAR EISENACH (1836), Z . K. H. prins ALEXANDER DER NEDERLANDEN (1840), Z . K. H. den prins VAN ORANJE, (later Z . M. Koning WILLEM I I I , 1842), Z . K. H. prins HENDRIK DER NEDERLANDEN (1849), Z . K. H. den prins VAN ORANJE (1858—1872 en 1876).

4 3 2 . 7 N o v e m b e r . J h r . m r . J . L. A . M A R T E N S , 50 j a a r

k o m m i s s a r i s der S p a a r b a n k te U t r e c h t . Geli jk

n ° . 304, m e t v e r a n d e r d opschri f t op de K z . ; door

B E G E E R . B r o n s , 59 m . M .

4 3 3 . 1 9 - 2 1 N o v e m b e r . 4e E e u w f e e s t der Soc iëte i t , , T R O V M O E T B L I J C K E N " t e H a a r l e m . V z . P e l i k a a n h a a r

j o n g e n v o e d e n d , K z . n a a m en j a a r t a l l e n ; door

E . V O E T J R . Z i l v e r , 2 1 m . M . en 5 e x e m p l a r e n in

brons . Z . en B . v e r z . Z .

1 6 7

Algemeen wordt 1503 aangenomen als stichtingsjaar van de rederijkers­kamer de Pellikanisten of Speelkoornen, die tot blazoen had CHRISTUS aan het kruis en aan den voet daarvan een pelikaan, die in haar nest hare jongen voedt en die als oudste der haarlemsche rederijkerskamers ,,de Oude Kamer" geheeten werd. Zij bevorderde ook liefdadige doel­einden, zoo is b.v. het Oude-Mannenhuis in de Groote Houtstraat grooten-deels tot stand gekomen tengevolge van de door de Oude Kamer in 1606 uitgeschreven wedstrijden. Later werd het een Sociëteit.

4 3 4 . 26 November. „Hulde'aan jhr. mr. C H . ( J . M.) R U I J S

D E B E R E N B R O U C K (lid van den gemeenteraad van Maastricht), den ontwerper der pensioenverordening (door) de ambtenaren der gemeente Maastricht." Vz. Vrouwefiguur met schild en datum : 1 2 October 1903, Kz. opschrift tusschen lauwertakken; door B E G E E R . Uniek, goud, 50 m.M., 46 gr.

Aangeboden 26 November. De verordening kwam 12 Oktober tot stand.

4 3 5 . 29 November. Dr. T H . P. H. V A N A A L S T te 's-Graven-hage 25 jaar gepromoveerd. Vz. Het thans verlaten gymnasium te 's-Gravenhage aan het Westeinde, waarboven het omschrift: P A L L A D I S = H A G A N A E =

S E D E S (zetel der haagsche P A L L A S ) , in de hoeken: boven het wapen van 's-Gravenhage, onder de uil van M I N E R V A , links P A L L A S - , rechts ApoLLOkop, naar oud-grieksche munten, Kz. opschrift : Est animus -tibi rerumque - prudens et secun - die temporibus -dubiïsque - rectus (Gij hebt een verstandig inzicht in zaken, een goed in gunstige en ongunstige tijden), omschrift: - : - = C V R A T O R U S = v° = D O C T I S S 0 =

TH . P . H • VAN AALST = RECTORI = G Y M N 1 =

(Kuratoren aan dokter T H . P. H. V A N A A L S T , rektor van het gymnasium), in de hoeken boven romeinsch lampje, beneden capsa met handschrift, waarop: HISTORIA, rechts en links de jaartallen 1878 en 1903 ;

door E. V O E T J R . Uniek, zilver gegraveerd, ruit­vormig, 70 m.M.

Tijdschrift 1904, blz. 284 en Plaat VII, n°. 1.

i68

T H . P. H. VAK AALST werd geboren te 's-Gravenhage 15 Januari 1849 en promoveerde te Leiden 23 November 1878. Hij was van 1871—-1874 leeraar in geschiedenis en aardrijkskunde aan de Hoogere Burgerschool te 's-Gravenhage, van 1874—1876 prorektor aan het gymnasium te Delft, van 1876—1897 leeraar, sedert 1897 rektor aan dat te 's-Gravenhage.

4 3 6 . 30 November, je Verjaardag van H E R M A N U S

J O H A N N E S K E S S L E R te 's-Gravenhage. Rechtsgewend borstbeeld in matrozenpakje, langs den rand: ter zijden waterplanten, boven libellen, onder spoortrein, lievelingsspeelgoed van den jarige, naam enz.; door J. C. W I E N E C K E , gegoten door B E G E E R . Eenzijdige bronzen plakket, 295 bij 225 m.M.

Médailles et plaquettes modernes, n°. 543.

4 3 7 . 12 December. Eeuwfeest van het Wandsbecker Husarenregiment „Königin W I L H E L M I N A der Nieder-lande." Vz. De Waterloo-zuil te Hannover, omgeven door een dikopliggenden gestileerden lauwerkrans als rand, Kz. boven een door een eikekrans omgeven, op een palmtak rustend vaandel de data. Brons van veroverde kanonnen, 40 m.M. met oog en ring, te dragen aan het lint van het algemeen eereteeken. Foto in verz. Z.

H. M. schonk haar levensgroot portret aan het regiment. Z . M . Keizer WILHELM heeft bij deze gelegenheid bij Kabinetsorder van 19 December 1903 een gedenkpenning ingesteld voor elk der vroegere hannoversche troependeelen vermeldend dé data van oprichting en eeuwfeest.

4 3 8 / 9 . 26 December. 30-jarig bestaan der Koninklijke Vereeniging van Nederlandsch-Indische Oud-Strijders van Land- en Zeemacht , J e Maintiendrai" te Rotter­dam, A Gepareld kruis met ingesneden armen, gedekt door een kroon met ring, op de medaillons Vz. Je Maintiendrai 1 8 7 3 - 1 9 0 3 , Kz. H U L D E A A N - H. M. S C H O O N E N B E E K - P R E S I D E N T . Goud, 34 m.M. B . V Z . Aangeb. : door de - Kon. Verg. v. N.-I. Oudstr. -J E M A I N T I E N D R A I - 26-12-03, Kz. in lauwerkrans : Uit Erkentelijkheid - aan. Goud met oog en ring,

ióg

2j$ m.M. c = B . Zilver met oog en ring, 30 m.M., alle'door A. F. V A N R O O Y (gegraveerd) en aan oranje-wit-blauw lint.

Het feest werd gevierd in de groote zaal van het Algemeen Verkoop­lokaal in tegenwoordigheid van den beschermheer, den gepensioneerden schout bij nacht D . J. WEIJS, ridder M. W . O. De voorzitter wees op het tot stand gebrachte sedert de oprichting 21 December 1873 als: het weduwen- en weezenfonds, het ondersteuningsfonds voor ouden van dagen enz. De nog levende oprichters, (de voorzitter en J. VAN DALEN) ontvingen het gouden eerekruis, de penningmeester een gouden en vier der leden een zilveren draagpenning, waarna een nieuwe banier werd onthuld.

4 4 0 . 27 December. 50e Gedenkdag van den terugkeer van het beeld van Onze Zoete Lieve Vrouw van 's-Her-togenbosch. Vz. Mariabeeld met Jezuskind, daar­onder bloemtak, omschrift: O N Z E L I E V E V R O U W V A N

' S - H E R T O G E N B O S C H , Kz. Opschrift : 1 8 ^ 5 3 - 50 J A R I G

J U B M - V A N D E N T E R U G K E E R - V A N H E T M I R A C U -

L E U S E - B E E L D D E R Z . L . V . - V A N D E N B O S C H - 1 9 ^ 0 3 .

Koper verzilverd, ovaal met oog, 23 bij 1 9 m.M. Verz. Z. Zie Z W I E R Z I N A . n°. 4 5 6 - 4 5 9 .

4 4 1 . Tentoonstelling van schoen- en lederindustrie te Waalwijk. Vz. Rechtsgewende staande vrouw een palmtak in de uitgestrekte hand houdende boven het op den achtergrond zich vertoonende tentoon­stellingsgebouw, Kz. in lauwerkrans: I N T E R N A ­

T I O N A L E - T E N T O O N S T E L L I N G - VAN - S C H O E N EN

L E D E R - I N D U S T R I E - W A A L W I J K - I9O3. Grootte onbekend, beschreven naar een afbeelding op een buitenlandschen wissel.

4 4 2 . Paardententoonstelling en concours hippique te 's-Gravenhage. Vz. Linksgewend hoofd van : W I L H E L -

M I N A K O N I N G I N , naar P I E R P A N D E R , K Z . omschrift: V E R E E N I G I N G TER B E V O R D E R I N G DER P A A R D E N F O K K E R I J

IN N E D E R L A N D ; in het veld, tusschen lauwer- en

1 7 0

eiketakken: E E R S T E - T E N T O O N S T E L L I N G - MFT -

CONCOURS HIPPIQVE - DEN HAAG - I903 - * PRIJS ; door B E G E E R . Brons, 53 m.M.

4 4 3 . Concours hippique te Bergen op Zoom. Vz. = n°. 4 1 9 , Kz. glad veld omgeven door tulprand, omschrift: v

W E S T - B R A B A N T S C H E H A R D D R A V E R I J EN C O N C O U R S

H I P P I Q U E * B E R G E N O P Z O O M * ; door B E G E E R .

Brons, 50 m.M.

4 4 4 . Landbouwtentoonstelling te Winterswijk. Geheel gelijk Z W I E R Z I N A n°. 672, op de Kz. onder de krans geslagen : W I N T E R S W I J K 1903 ; door B E G E E R . Brons, 48 m.M. Verz. Z.

4 4 5 . Ter eere van dr. A. K U Y P E R , Minister van Binnen-landsche Zaken. Linksgewend borstbeeld, links langs den rand: D R . A. K U Y P E R , achter het borstbeeld inge­slagen : J U S T U S - U T L E O - A U D A X (de rechtvaardige is stoutmoedig als een leeuw) ; door T O N Y S Z I R M A Ï .

Brons verzilverd, eenzijdig, 50 m.M. Verz. Z. Médailles et plaquettes modemes n°. 5 2 1 .

Zie de noot bij Z W I E R Z I N A n°. 1264.

De Nederlandsche Spectator 1904, n°. 18, gaf een vergrootte afbeelding van den penning, welks opschrift vertaald wordt: De leeuw is iemand die bang is voor niemand, terwijl J(AN) L(INSE) daarbij een Kz. teekende : de nederlandsche leeuw dr. KUYPER met den pijlbundel in den buik prikkende, met het zwaard diens hoed afslaande, terwijl Z . E . van schrik zijn regenscherm laat vallen. Omschrift: ZIE DAAR EEN JONGE LEEUW — BRULLENDE HEM TEGEMOET — Richt, xiv-v. Verz. Z .

4 4 6 . Plakket met linksgewend borstbeeld van Mevrouw: , , M . j . B E G E E R - S T R A V E R " , te Utrecht, door haar zoon C O R N S . L. J . B E G E E R . Rechthoekig, brons, 200 bij 320 m.M. Foto in verz. Z. Médailles et plaqettes modemes n°. 542 •

MARGOT J. STRAVER huwde op zeer jeugdigen leeftijd, den i8en Oktober 1865 met C. J. BEGEER t 19 November 1879, uit welk huwelijk o.a.werd geboren CORNS. L . J. BEGEER ; uit haar tweede huwelijk met haar schoon-

i 7 i

broeder ANTHONIE BEGEER t 7 Mei 1910, zijn gesproten CAREL J . A . en ANTON C. J . BEGEER, de tegenwoordige firmanten der Koninklijke Utrechtsche Fabriek van Zilverwerken, firma C. J . BEGEER.

4 4 7 . Plakket met rechtsgewend borstbeeld van ,,p. J . D O U W E S D E K K E R M 32 's-Gravenhage" ; door J. C. W I E N E C K E . Voor zoover mij bekend alleen in gips, 87 bij 1 1 5 m.M. Verz. Z . Médailles et plaquettes modernes n°. 544.

4 4 8 . Prijspenning. De Kon. Scherpschutters van de Veluwe, Apeldoorn. Vz. Schild gedekt door een koningskroon en rustend op gekruiste geweren, omschrift (naam der ver.), Kz. krans; door B E G E E R .

Brons, met oog en ring, 28^ m.M.

4 4 9 . Idem. Bond van Rotterdamsche Schietvereenigingen. Vz. Gekroond wapen van Rotterdam met schild­houders, omschrift (naam van den bond), Kz. krans ; door V A N K E M P E N . Brons, 30 m.M. Verz. Z .

4 5 0 . Idem. Vereeniging tot Verfraaiing van Rotterdam en tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer. Vz. Linksgewende vrouw (kniestuk) de linkerarm geleund op het gemeentewapen, een lauwerkrans in de uitgestrekte rechterhand houdend, op den achter­grond de Maas met de spoorwegbrug en een stoom­boot ; onder lint met het opschrift: P A X I N T R A N T I B U S

(vrede hem die binnenkomt), omschrift boven op twee regels (naam der vereeniging), Kz. glad veld, links omgeven door palmtak, anker en mercuriusstaf ; door V A N K E M P E N . Brons, 60 m.M. Verz. Z .

4 5 1 . Idem. Haarlemsche Voetbalbond. Jongeman ( A N T O N

C. J. B E G E E R , bekend voetballer) met een voetbal in de opgeheven handen, ter zijden naam van den bond, daaronder het wapen van Haarlem; door B E G E E R .

Eenzijdig, goud, ruitvormig, 84 bij 53 m.M. Afslag in lood in verz. C. L. J. B E G E E R , volgens wien slechts

1 7 2

één ex. zou zijn geslagen. Médailles et plaquettes modemes n°. 5 3 1 .

4 5 2 . Idem. Twentsche Wielrijdersbond. Vz. = Z W I E R -

Z I N A n°. 1369, doch veel beter van bewerking, Kz. krans ; door B E G E E R . Brons, 32^ m.M.

4 5 3 . Idem. Amateur fotografenvereeniging te Amsterdam. Vz. = Z W I E R Z I N A n°. 796, Kz. in lauwerkrans: V O O R - V E R D I E N S T E L I J K - F O T O G R A F I S C H W E R K ; door B E G E E R . Brons, 47 m.M.

4 5 4 . Idem. Curacaosche Maatschappij tot Bevordeiing van Landbouw, Veeteelt, Zoutwinning en Visscherij. Vz. Aan een oranjeboom is een banier opgehangen, waarop onder den naam : C U R A Ç A O een cirkelvormig medaillon met het wapen der kolonie uit den tijd der West-Indische Kompagnie; links: koe, schaap en maïs, op den achtergrond kiur-biur boomen ; rechts geit en visch, op den achtergrond zouthoopen; tegen den rand aan weerszijden maïsplanten; de afsnede wordt gevormd door een schelp, waarop : 1 9 - K O L O N I A L E T E N T O O N S T E L L I N G ; Kz. op een

stralenveld een banderol (voor opschrift), zich kron­kelend om een lauwertak; omschrift (naam der maat­schappij) ; door J. C. W I E N E C K E . Gepatineerd brons, 38 m.M. Verz. Rijksmunt. Afgebeeld Muntverslag 1903, PI. I, n°. 3.

4 5 5 . Draagpenning voor de beambten van de : * P O S T ­

S P A A R B A N K * I N N E D E R L A N D S C H I N D I E . V Z . Gekroond wapen van Nederland met schildhouders en spreuk­band, omschrift in parelrand (zie boven), Kz. |K I - |N°. ~| - |S I in parelrand; door B E G E E R . Brons, met oog en ring, 30 m.M. Verz.Z.

4 5 6 . Plakket „ G O E T H E ' S Moeder". Vz. Haar linksgewend borstbeeld in ovaal medaillon, omgeven door slingers van lauweren, daaronder: K A T H A R I N A E L I S A B E T H

173

G O E T H E - ig • 2 • I73I - G E B : T E X T O R - 13 • 9 • l8o8, Kz. Frau Rath naar links gewend op een stoel, G O E T H E en zijn zusters op schemels aan hare voeten zittende, daarboven : D A S A S S I C H D E N N U N D W U R D E -

N I C H T M Ü D E Z U E R Z Ä H L E N . . . . ; modellé van R U D O L F

B O S S E L T , door B E G E E R . Rechthoekig, de bovenkant iets breeder en uitstekend, 5g bij 45/47 m.M.

4 5 7 . Penningplaatje : K E N N E L P R E S . S T E I J N - * H I L V E R ­

S U M * Aanziend borstbeeld van S T E Y N , omschrift (zie boven) in tulprand ; door B E G E E R . Brons, 34 m.M.

I903/4-

4 5 8 . Koninklijke Officieren Schermbond. Huishoudelijke wedstrijd te Helder. Vz. = n°. 85, Kz. omschrift: H U I S H O U D E L I J K E W E D S T R I J D , in het veld : IN DE -

A F D E E L I N G - DEN H E L D E R - igo3-igo4 - E P R I J S ;

door B E G E E R . Brons, 47 m.M.

1904-4 5 9 . 23 Januari. 25-jarig verblijf van H. M . Koningin

E M M A in Nederland. Vz. Linksgewend borstbeeld met diadeem en sluier, op de afsnede: E M M A -

K O N I N G I N M O E D E R , K Z . een geopend boek van achteren gezien ; op den band : 187g igo4 op den rug : NEDER - LAND'S - GEscHiE - DENIS, tusschen den band en de bladen zijn gestoken oranjetakjes en een brandende toorts, het geheel is geplaatst in een half cirkel­vormige nis, onder omkranst met klimopranken. Daaronder: 23 J A N U A R I - H U L D E - D E R N E D E R -

L A N D S C H - . - - B E L G I S C H E V E R E E N I G I N G - D E R

M E D A I L L E V R I E N D E N ; modellé van J. C. W I E N E C K E ,

door B E G E E R . Rechthoekige plakket, zilver en brons, 50 bij 40 m.M. Verz. Z. Médailles et plaquettes modernes blz. 123 en n°. 547.

Het 25-jang Nederlandersschap van H. M . Koningin EMMA werd te 's-Gravenhage gevierd als volgt 21 Januari serenade; 22, 23, 25 wel-dadigheidsvoorstellingen rn het voormalig paleis van Z. M Koning WILLEM I I en bazar in de daarbij behoorende gotische zaal, 22, 23 galavoorstellingen in den Stadsschouwburg, 25 en 27 ruiterfeest m de manege van de kavalleriekazerne, 24 godsdienstoefening door den hof­prediker dr VAN DER FLIER in de Groote of St JACOBS kerk m tegen woordigheid der koninklijke familie , 25 militaire taptoe Te Amsterdam werd een feestmarkt gehouden m het Paleis voor Volksvlijt, welke 4 Februari 1904 door H M werd bezocht 't Bestuur der Holl. Belg Ver (waarvan H. M hd is) bood den ioen December 1904 de plakket aan, terwijl 23 d a.v aan H M een som van ruim / 207000 — mocht worden ter hand gesteld, in het geheele land bijeengebracht als feestgave, om te strekken ten bate van het sanatorium Oranje-Nassauoord en het daaraan verbonden EMMA-fonds

4 5 9 « . 2 5 - 2 8 Januari 3e Wapenfeest van den Onder-officieren-Schermbond te 's-Gravenhage. Gelijk n°. 278 met veranderd opschrift op de Kz. ; door B E G E E R .

Brons, 47 m M.

4 6 0 . 27 Januari. 8 o s t e Verjaardag van J. I S R A E L S te 's-Gravenhage. Vz. Zijn fraai gemodelleerd hnks-gewend borstbeeld, omschrift (naam), Kz genius, nederdalend met omkransd palet in de linkerhand, in den rechter arm lauwertakken, waarvan zij er eenige laat vallen. Opschrift ter zijden A A N - J O Z E F -

I S R A E L S - Z I J N E - K U N S T B R O E D E R S - V A N - H E I N D E

- E N - V E R 27 - J A N U A R I - 1824- - - 1 9 0 4 ,

modellé van J. C. W I E N E C K E , door B E G E E R . Brons, 90 m.M. Verz Z. Verkleind afgebeeld in Munt-verslag 1903. Médailles et plaquettes modernes n°. 546.

JOZEF ISRAELS, de klemste van Neerland's groote mannen, werd geboren te Groningen als zoon van een effektenhandelaar en was door zijn vader voor den handel bestemd Reeds op de lagere school teekende hij echter het liefst en toen zijn vader, daartoe aangezocht, hd was geworden van de Akademie MINERVA te Groningen en het jammer vond de kontri-butie voor mets te betalen, mocht JOZEF de lessen aldaar gaan volgen, tot 1832 van JACOB BRUGGINK, tot 1838 van J G VAN WICHEREN, daarna van C B Buijs In 1842 kwam hij te Amsterdam op het atelier van J. A KRUSEMAN In Pulchri Studio had 27 Januari 1904 een indrukwekkende huldebetooging plaats Verwelkomd door een zangkoor.

1 7 5

dat hem „Heil U groot zoon van 't oude volk" (woorden van P. A. M. BOELE VAN HENSBROEK) toezong, bood de zeeschilder H. W . MESDAG hem namens de nederlandsche kunstenaars en deelnemers uit alle deelen der wereld den penning aan in zilver en brons en deelde hem zijn be­noeming mede tot kommandeur in de orde van den Ned. Leeuw ; verder werden aangeboden : door Prof. QUACK een gedenkboek, op welks eerste bladzijde H. M. Koningin EMMA Haar handteekening had geplaatst; door tal van kunstvereenigingen het eere-voorzitterschap of eere-lid maatschap ; door bewonderaars te Londen / 20000.— voor een JOZEF IsRAÉLS-fonds; door de firma COHEN het eerste exemplaar van het jubileums prachtwerk (essai .van JAN VETH met foto-gravures naar 's meesters werken). De feestdag werd besloten met een diner in den Ouden Doelen, waar hem een album met ruim 700 handteekeningen van amsterdamsche vereerders werd overhandigd. Donderdag 28 Januari haalden de schilders hun grooten kunstbroeder met een fakkeloptocht af om hem naar Pulchri te geleiden, waar een kunstenaarsavond te zijner eere een waardig slot der feesten vormde. Opvallend was, dat het gemeentebestuur van 's-Gravenhage van dit feest niet de minste notitie nam.

ISRAËLS o.verleed den I2en Augustus 1911.

4 6 1 . 2 9 - 3 1 Januari. Hondententoonstelling Kynologen-club Amsterdam te Haarlem. Mat kruis met oog en ring, de armen ingesneden en gepareld, in de insnij­dingen schelpvormige, tusschen de armen puntige bladvormige ornementen. Vz. medaillon met het monogram K C A, Kz. glad, opschrift: I N T : -HONDENTENTOONSTELLING - HAARLEM - 29 - 30 EN

3 1 - J A N : - 1904. Goud, 40 m.M. ; door G E R R I T S E N .

Eigendom van W . P I E K te Alphen a/d Rijn. 4 6 2 / 4 . 1 8 Februari. Gespen voor 18 en 30-jarigen dienst

voor de militairen van de landmacht, beneden den rang van ofhcier; met opschrift: xv in koper, met opschrift: x x x zilver, 43 bij 1 7 m.M. Kon. kabinet en nieuwe draagpenningen.

Ingesteld bij K . B . 18 Februari 1904 n°. 30, ter vervanging van de bestaande bepalingen, luidende:

Art. 1. Aan alle vrijwillig dienende militairen tot de landmacht behoorende, beneden den rang van officier, worden na het volbrengen van een eerlijken en trouwen dienst, als hieronder nader aangeduid, de navolgende onderscheidingen en verdere belooningen toegekend, te weten:

1 7 6

a. na zes jaren dienst enz.; b. na twaalf jaren dienst, eene bronzen medaille, waarop aan de voor­

zijde Rijks Wapen, rustende op militaire zinnebeelden, met het omschrift „Voor trouwen dienst" en aan de achterzijde de Koninklijke mantel met een gekroonde W zullende gestempeld zijn, te dragen aan een oranjelint, enz. ;

c. na achttien jaren dienst, een onderscheidingsteeken bestaande in een bronzen gesp, voorzien van het cijfer XVIII, te dragen op het lint van de bronzen medaille ;

d. na vier en twintig jaren dienst, eene zilveren medaille van dezelfde grootte en op denzelfden stempel geslagen als de bronzen medaille, te dragen aan een oranjelint;

e. na dertig jaren dienst, een onderscheidingsteeken bestaande in een zilveren gesp, voorzien van he cijfer X X X , te dragen op het lint van de zilveren medaille;

/ . na zes en dertig jaren dienst, eene gouden medaille, te halver grootte van de bronzen medaille, hierboven sub b bedoeld, overeenkomstig de2e medaille gestempeld, te dragen aan een oranjelint, enz.

Tevens werden de stempels van de draagpenningen eenigszins ver­anderd door den medailleur J . C. WIENECKE. Diens fraaie nieuwe ont­werpen werden echter niet gevolgd. De nieuwe stempels zijn bijna geheel gelijk DIRKS n°. 252 III, doch zonder naam van den maker.

4 6 5 . 2 3 - 2 6 Februari. 7e Wapenfeest van den Konink­lijken Officieren Schermbond te 's-Gravenhage. Gelijk n°. 85 met ander opschrift op de Kz. ; door B E G E E R .

Brons, 47 m.M. 4 6 6 . 27 Februari. 25-jarig huwelijk van A. P. R. C. baron

V A N D E N B O R C H V A N V E R W O L D E en P. A. J . gravin V A N Z U Y L E N V A N N I J E V E L T . V Z . De door een baronnenkroon gedekte wapens der echtelieden, Kz. hunne namen en data tusschen samengeknoopte rozetakken ; door B E G E E R . Brons, 28 m.M.

4 6 7 . Maart. Propagandapremie („medaille charivari") van den Algemeenen Nederlandsche Wielrijdersbond. Vz. Het bondsdraagteeken, (zie Z W I E R Z I N A n°. 602)

op sierlijk uitgesneden schild, Kz. opschrift: * - I N H E T A A N T A L - * - L I G T D E M A C H T ; door B E G E E R .

Mat zilver met oog en ring, hoog 32, breed 27 m.M. Verz. Z . Afgebeeld in de Kampioen van 4 Maart 1904, n°. 10 .

1 7 7

Waar in 1904 de bond 18000 leden telde en volgens de rijwielstatistiek over 1902 van 56000 één-persoons rijwielen de volle belasting werd betaald, genoten dus 38000 wielrijders zonder daartoe bij te dragen in de kosten van al hetgeen de bond tot stand bracht. Voor het aanwerven vóór 30 September 1904 van het grootst aantal nieuwe leden boven 13 werd bovengenoemd draagteeken uitgeloofd in goud, voor 12 leden in verguld zilver, voor 6 leden in zilver (beide met keus uit boekwerken), voor 3 leden in zilver (zonder die keus).

4 6 8 . 31 Maart. J . H. D E G R O O T te 's-Gravenhage 50 jaar vrijmetselaar. Vz. Zijn rechtsgewend borstbeeld, Kz. opschrift, links omgeven door palmtakken (opdracht en data) ; modellé Vz. van W . A C H T E N H A G E N , K Z . van J . V A N G O O R , door B E G E E R . Brons, 53 m.M. Médailles et plaquettes modernes n°. 534.

4 6 9 . 1 April. „Aan den heer G. C. V A N D E R L E C K - ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als - directeur v/d naaml. venn.-,,deRotterdamsche-Melkinrichting" — aangeboden door het bestuur." In het grootste middenvak een boer een koe met saamgebonden achterpooten melkende, naast hem emmer en juk, op den achtergrond boomen en fabrieksgebouwen, in de smalle zij velden links : melkbezorger met zijn wagen, op den achtergond winkelhuis, waar een dienstbode in de geopende deur staat, rechts : wagen van een melkrijder van achteren gezien. Onder de zijvelden : 1 A P R I L en 1879 ~~ I 9 ° 4 . onder het midden­veldopschrift (zie boven). Eenzijdige bronzen plakket; modellé van F . J . W E R N E R , door G E R R I T S E N , 445 bij 300 m.M. Médailles et plaquettes modernes n°. 560.

4 7 0 . 6 April. Huwelijk van E D U A R D B O N I F A C I U S F R A N C O I S

F R E D E R I K W I T T E R T V A N H O O G L A N D en C H R I S T I N A

H E L E N A S N O U C K A E R T V A N S C H A U B U R G L U N E N B U R G .

Vz. Hunne wapens onder een baronnenkroon, om­schrift : de wapenspreuken: C A N D O R E E T A R D O R E

(Oprechtheid en ijver) en V I R T U T I S U N A E S T V I A (Er is slechts een weg tot de deugd), Kz. hunne namen en

1 7 8

datum, tusschen samengestrikte rozetakken; door B E G E E R . Brons, 28 m.M.

4 7 1 . April 1904. Bij K. B. werd het eereteeken, ingesteld bij K. B. d.d. 19 Februari 1869, Staatsblad n°. 24 (zie Z W I E R Z I X A n°. 1 2 7 ) , toegekend aan allen die tusschen 29 Mei en 18 September 1903 hebben deel­genomen aan de krijgsverrichtingen tegen het land­schap Korintji; zullende de hun deswege uit te reiken gesp het opschrift dragen : „ K O R I N T J I 1 9 0 3 " .

4 7 2 . 22-24 April. Hondententoonstelling „Nimrod" en „Cynophilia" te Amsterdam. Ongeveer gelijk n°. 2 1 7 , met veranderd jaartal; door B E G E E R . Brons, 42 m.M. 1)

4 7 3 . 12 Mei. Festival te Vianen. Vz. = n°. 398, met ander opschrift, Kz. vrouw met palmtak leunende tegen een cartouche ; door B E G E E R . Brons, met oog en ring. 47 m.M.

4 7 4 . 21 Mei. Honderdjarig bestaan der hooge graden van de Vrijmetselaren in Nederland. Vz. Binnen een uit beurtelings effen en geharceerde driehoeken bestaanden rand, op een door een antieke kroon gedekten hermelijnmantel, opgenomen door koorden met kwasten, een wapen; doorsneden, boven gedeeld links (her. rechts) in zwart een arm met dolk, waar­boven de letters N C , rechts (her. links) in rood een zegel van S A L O M O , waarin een G in cirkel, onder in groen boven de letters L . D . , daaronder gekruiste schepter met stralenden top en zwaard, waaronder de letter p, hartschild : in goud een kruis met rozen ; om het wapen een lint, waaraan een door een peer­vormig ornament gedekt kruis, links : uit de vlammen

1) Of de voor den eind April 1904 geëindigden tooneelwedstrijd uitge­schreven door de Ver. 's-Hertogenbosch Belang uitgeloofde gouden en zilveren eerepenningen op speciale stempels zijn geslagen, mocht ik niet ontdekken.

1 7 9

opstijgende feniks en boek met zeven zegels, rechts pelikaan, haar jongen voedend; naast de kroon 4 kabalistische letterteekens,Kz. opschrift: H E R D E N ­

K I N G - DER STICHTING V/H. - SOUV.\ HOOFDKAP.". -

D. H.\ G N . \ D. O.", v. V . ' . M . " . - IN NEDERLAND z. KOLONIEN

— & A. L A N D E N - 1 8 0 4 ^ 1 9 0 4 - , omschrift boven : G . \ H . - . & L . \ , (Geloof, hoop en liefde), beneden: T . \ E . \ w . D.-. o.\ B . \ H.\ v.-. H.-. H . \ (Ter eere van den Opper Bouwheer van het Heelal) ; door B E G E E R .

Mat zilver, 25 m.M., met oog en ring aan rood zijden koord. Kon. kabinet.

4 7 5 . 22 en 23 Mei. íe Reünie van de Akademische Ver­bindung „ C E L L I N I " te Hanau. Vz. Links gewend borstbeeld van B E N V E N U T O C E L L I N I , omgeven door lauweren, in den linkerbovenhoek drie schildjes ge­plaatst 2. i , op de afsnede tusschen klimopblaadjes den naam der Verbindung ; Kz. zwaar gebaarde man in toga en jongeling met ontbloote borst, schootsvel en hamer in de linkerhand leggen hunne rechter­handen op een schermzwaard; een engel legt zijne handen op de hunne. In de bovenhoeken: H A N A U -

• A • M • en P F I N G S T E N - 1904, op de afsnede : E R S T E

\. H. A. H. (Alte Herrn) Z U S A M M E N K U N F T ; modellé van G. K O E H L E R , door B E G E E R . Rechthoekigeplakket, zilver en brons, 60 bij 40 m.M. Verz. Z.

Aangeboden door ANTH. BEGEER, wiens beide zoons te Hanau stu­deerden en waarvan de oudste voorzitter was der Verbindung, die haar naam ontleende aan den beroemden italiaanschen goudsmid en beeld­houwer (1500—1571).

4 7 6 . i Juni. W. A. G. P E R K S , 50 jaar ambtenaar aan 's Rijks Munt te Utrecht. Zijn rechts gewend borst­beeld ; op de afsnede, welke gevormd wordt door een gegoten nog ongeplette t in: w. A . G . P E R K S -

A M B T E N A A R A A N ' S R I J K S M U N T - 1 8 5 4 — i J U N I — 1 9 0 4 .

i8o

Links langs den rand : M E T • G E V O E L E N S • V A N .

H O O G A C H T I N G _ A A N G E B O D E N • D O O R • E E N I G E •

A M B T E N A R E N _ E N • V R I E N D E N - T E R • G E L E G E N H E I D _

Z I J N E R 50 J A R I G E - A M B T S V E R V U L L I N G ; de randen boven en ter zijden worden gevormd door iepen geplet en uitgeponsd metaal (z.g. schroottin) ; modellé van J. C. W I E N E C K E , in brons gegoten door B E G E E R . Eenzijdige rechthoekige plakket, 350 bij 300 m.M. Médailles et plaquettes modemes n°. 548.

De heer PERKS was muntgezel, werkzaam in de pletterij.

4 7 ? . i Juni. Muziekwedstrijd bij het 30-jarig bestaan der ver. A P O L L O te Schoonhoven. Gelijk n°. 398, met veranderd opschrift op de Vz. ; door B E G E E R . Brons, met oog en ring, 47 m.M. Verz. Z.

De deelneming was alleen open voor uit dilettanten bestaande har­monie- en fanfare-vereenigingen, waarvan er 17 aan den wedstrijd deel­namen.

4 7 8 . 18 Juni. 13e Jaarvergadering van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Munt- en Penning­kunde te Alphen-Oudshoorn. Vz. Het gekroonde wapen van Rijnland, bewerkt naar den kiezers­penning van het hoogheemraadschap, rustend op eiketakken, daarboven : V R E E M D E L I N G E N V E R K E E R -

D E R I J N S T R E E K - A L F E N , Kz. Opschrift : A A N - D E

L E D E N V A N - H E T K O N . N E D . G E N . - VOOR - M U N T &

P E N N I N G - K U N D E - I 3 E V E R G A D E R I N G - A L F E N ,

18 J U N I - 1904 ; door C O R N . L. J. B E G E E R . Brons, 52 m.M. Verz. Z.

Bij de ontvangst der leden ten huize van den schrijver, door hem, als voorzitter van „de Rijnstreek", aangeboden aan de 25 opgekomenen, terwijl een ex. werd geschonken aan de verzamelingen van ons genoot­schap en van de Société beige en aan het Kon. Penningkabinet.

(Wordt vervolgd.)

Tijdschr. v. Munt- en Penningk. 1912. Pl. VIL