THUISBIJ DE RIETHORST STROMENLAND

BEwONERSMAgAzINE

In dit nummer o.a.:

‘De mensen hier dóen niet alleen aardig, ze

zíjn het ook’DE LEMMENSkAMp

‘Molenaar in hart en nieren’

AERNSwAERT

‘Een uurtje spelen met Siep? Daar kan niks

tegen op’ALTENAHOvE

jaargang 2nummer 2

september 2014

THUIS2 THUIS 3

InHoUd voorwoord raad van beSTUUr

RedactieadRes:De Riethorst Stromenlandafdeling CommunicatieCentraal Bureau DomboschZalmweg 1c4941 VX Raamsdonksveer0162 - 582050communicatie@drsn.nl

Thuis is een uitgave van De Riethorst Stromenland en verschijnt drie keer per jaar in een oplage van 2500 exem-plaren.

De Riethorst Stromenland zet zich in om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. De organisatie biedt zelfstandig wonende ouderen o.a. thuiszorg, dagverzorging, dagbehandeling, revalidatie, alarmering en maaltijden aan huis.

Daarnaast zijn er (woon)zorg-centra en verpleeghuizen van De Riethorst Stromenland als thuis wonen niet meer gaat. We hebben expertise in huis voor mensen met dementie, de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington.

Inwoners van het Land van Heusden en Altena (gemeen-ten Werkendam, Woudrichem en Aalburg) en regio Donge-mond (Geertruidenberg, Raamsdonksveer en Raams-donk, Oosterhout en Waspik) kunnen een beroep op ons doen.

Colofon

Het is weer voorbij die mooie zomer

De zomervakantie ligt weer achter ons. U zult er in huis onge-twijfeld iets van hebben meege-kregen. Vertrouwde gezichten van verzorgenden waren er even niet. En er was wellicht minder familiebezoek vanwege vakan-tie. Omdat het stiller was dan anders hielden we voor onze cliënten een vakantiemaand vol activiteiten. Zo was er een vakan-tie-ontbijt in Altenahove en een spelletjesweek in Mauritsstaete en De Stroming. Velen maakten een uitje met de Riethorstbus vanuit De Riethorst en Slotjes-veste en sommige locaties deden mee aan de avondvierdaagse

Wat was er veel te doen. En dan hebben we nog niet eens alles genoemd. We konden dit alles waarmaken dankzij onze activiteitenbegeleiders en de hulp van vrijwilligers. Onze organisatie telt ongeveer 750 mensen die de cliënten dagelijks vrijwillig ondersteunen bij uiteenlopende activiteiten. Sommigen doen dit zelfs al tientallen jaren. We zouden onze taken niet meer kunnen uitvoeren zonder hun hulp.

De buren van onze vestigingen hebben het nodige meegekregen van onze activiteiten. Ze deden zelf mee of kwamen een kijkje nemen. Ook buiten de vakantieperiode proberen we mensen van ‘buiten naar binnen’ te halen. Daarmee willen we de integratie van onze cliënten in de samenleving bevorderen. In De Riethorst in Geertruidenberg doen we dit zo goed dat we er zelfs een prijs mee hebben gewonnen: de zilveren prokkel.

Over alle bovengenoemde onderwerpen (vakantieweken, avondvierdaagse, vrijwilligers, De Riethorstbus en de zilveren prokkel) kunt u verhalen lezen in deze uitgave van THUIS. Ga er maar eens lekker voor zitten. We hebben weer mooie verhalen opgetekend. Misschien kent u wel enkele mensen die aan het woord komen. Veel leesplezier.

Frank staal en eliane thewessenRaad van Bestuur

De locaties 4-6 Altenahove - ’parkinson zet een rem op mijn leven, maar ik wil vooruit’

8 De Riethorst - zilveren prokkel naar geertruidenberg

12-13 De Stroming - viert opening groots

14-15 Mauritsstaete - ’Hij geeft mijn oude dag weer zin’

16-17 De Kloosterhoeve - ’zo fijn, even geen sores aan je hoofd’

18 De Lemmenskamp - wil vonk, al 20 jaar trouwe vrijwilliger

19 Antonia - Oude tijden herleven op oldtimerdag

19 De Kloosterhoeve - verheugd met jeu de boulesbaan

22 De Riethorst - Een ritje door de streek

23 Mauritsstaete - ‘Ik heb zo genoten van die avondwandelingen’

24-26 Slotjesveste - De hoofdprijs voor bewoners en buurt

27 Goezate - Hoe Johan Tamerus de oorlog beleefde

Algemeen 3 Voorwoord Raad van Bestuur

9 Van de cliëntenraad

23 Vakantie vieren in eigen huis

31 Op stap naar... het mooie ‘woerkum’

32 Gezondheid - vitaal oud dankzij vitamines

33 Column - Riet de koning

34 Puzzel

35 Recept

Artikelen voorpaginaDe Lemmenskamp

‘De mensen hier doen niet alleen aardig ze zijn het ook’

Aernswaert

‘Met mijn nekharen voel ik waar de wind vandaan komt’

Altenahove

‘Een uurtje met Siep? Daar kan niks tegen op’

10-11 20-21 28-30

THUIS4 THUIS 5

beHandelIng en begeleIdIng beHandelIng & begeleIdIng

Aangepast drink- en eetgerei, een leestafeltje en een bijzondere nagelknipper. In de knusse woning van Kees (79) en Anneke (72) van der Pijl in Werken-dam doen allerlei aanpassingen langzaamaan hun intrede. Het is nodig omdat de ziekte van Parkinson waaraan meneer Van der Pijl al een paar jaar lijdt, hem steeds meer in zijn greep krijgt.

“Bewegen gaat moeilijker. Mijn spieren zijn stijf of blokkeren. En dan klapperen mijn handen en benen”, doelt hij op de hinderlijke trillingen. Toch stapt meneer Van der Pijl nog krachtig rond. Zijn lopen heeft op het eerste oog zelfs wat weg van marcheren. Bij navraag blijkt dat hij in zijn hoofd inderdaad opstart als een soldaat. Links een, twee, drie. Rechts, een, twee, drie, doet hij voor. “Een truc-je om beter te lopen”, vertelt hij.

Meneer Van der Pijl heeft steeds meer van die trucjes nodig. “Steeds meer dagelijkse activiteiten zorgen voor problemen. Ik krijg moeite met lopen, aankleden, spreken en eten. En dat maakt me onze-ker.” Die onzekerheid deed hem begin augustus besluiten hulp te zoeken bij De Riethorst Stromen-land. Binnen de zorginstelling houden meerdere zorgverleners zich bezig met de behandeling van de ziekte van Parkinson.

“Vanwege de complexiteit van de ziekte zijn meer-dere zorgverleners betrokken bij de behandeling en de begeleiding”, vertelt teammanager Irene Stikkers van de dienst Behandeling en Begelei-ding. “Het is daarom van belang dat zorgverleners specifiek deskundig zijn en behandelingen goed op elkaar afstemmen. Die specialistische zorg kunnen we bieden. Op dinsdag hebben we zelfs een speci-

ale Parkinsongroep. Onze behandelaars zijn boven-dien aangesloten bij ParkinsonNet, het landelijke netwerk van zorgverleners. Zo zijn we op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van behandeling en begeleiding.”

elkaaR helpenDie groepsbehandeling vindt plaats in verpleeg-huis Altenahove in Almkerk. Meneer Van der Pijl krijgt er begeleiding van een fysiotherapeut en kan er aankloppen bij de logopedist en ergothera-peut voor extra hulp. Zowel het bewegen, als het spreken komt aan bod. Ook is er aandacht voor lotgenotencontact. “Je ziet dat ze elkaar helpen en oplossingen voor praktische zaken aandragen. Niet alleen patiënten onderling wisselen ervaringen uit, ook partners die meekomen naar de behan-deling vinden bij elkaar een luisterend oor. Dat is zeker een meerwaarde van samen therapie volgen”, vertelt fysiotherapeute Patricia van Uffelen.

De nauwe samenwerking tussen ergotherapeut, logopedist en fysiotherapeut moet ervoor gaan zorgen dat meneer Van der Pijl zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen én actief blijft. “Dat is ook onze grootste wens”, zegt echtgenote Anneke. “Ik wil Kees graag bij me houden. Ik moet er niet aan denken dat we niet meer samen kunnen zijn. Mijn vader had ook Parkinson. Bij hem hebben we gezien hoe we het niet willen; Hij ging zitten en kwam nooit meer overeind. Kees en ik willen juist actief blijven en samen genieten van alles wat op ons pad komt. Dat hoeven geen grote dingen te zijn, gewoon alledaagse dingen.”

‘parkinson zet een rem op mijn leven, maar ik wil vooruit’

De ziekte van Parkinson beperkt Kees van der Pijl uit Werkendam steeds meer in zijn dagelijkse leven. Dus klopte hij voor hulp aan bij De Riethorst

Stromenland. Hij zit sinds kort in de Parkinsongroep op Altenahove in Almkerk.

“patricia leert me dingen anders

aan te pakken.”

THUIS6 THUIS 7

Een nieuw blad is altijd even wennen. Niet alleen voor de lezers, ook voor

de makers ervan. Doen we het goed? Vinden onze lezers de inhoud

interessant genoeg en zijn er zaken die anders/beter kunnen? We hebben

in de vorige uitgave van Thuis om uw mening gevraagd. Velen van u namen

de moeite om te reageren. Daarvoor willen we u danken. Dankzij uw reacties

kunnen wij dit blad nog beter en lezenswaardiger maken.

even wennenVoor diverse lezers is het nog even wennen dat de inhoud van Thuis niet alleen over de eigen zorglocatie gaat, maar ook over de ande-re verpleeg- en verzorgingshuizen die tot De Riethorst Stromenland behoren. Het is helaas te kostbaar en vraagt te veel van de medewerkers om elk kwartaal een blad te maken voor alle twaalf locaties van De Riethorst Stromenland. In iedere uitgave van Thuis schenken we echter zo goed mogelijk aandacht aan alle locaties. U kunt ons hierbij trouwens helpen door uw tips door te geven. Heeft u een nieuwtje? Of een verhaal over een leuke of mooie gebeurtenis? Heeft u een spannend of misschien wel ontroerend verhaal over vroeger? Laat het de redactie weten. Dat kan via de receptie van uw locatie.

lezeRswensen Uit het lezersonderzoek kwamen enkele nadruk-kelijke wensen naar voren. We kunnen u vertel-len dat we hiermee direct aan de slag zijn gegaan. Zo vindt u het als lezer niet fijn om van glanzend papier te lezen. Daarom hebben we voor deze uitgave van Thuis ander en minder glanzend papier gebruikt. Ook inhoudelijk is een paar zaken veranderd.

U blijkt graag te lezen over vroeger, over mede-bewoners en gezondheid. Deze uitgave van Thuis hebben we bewust gezocht naar verhalen die bij deze wensen aansluiten. Zo vertelt de 99-jarige meneer Tamerus uit Goezate in de rubriek Toen over de Tweede Wereldoorlog en meneer De

Heus van Aernswaert over zijn molenaarschap. Mevrouw Van Oosterhout-Maas uit Mauritsstae-te deelt haar ervaringen over de scootmobiel-les. In de rubriek Gezondheid komt diëtiste Tessa Leering aan het woord over hoe u uw weerstand op peil kunt houden.

nieuwe RubRiekenU deed ook suggesties voor nieuwe rubrieken. Bijvoorbeeld over uitstapjes dichtbij huis. In deze uitgave starten we met de rubriek Op stap naar… Deze eerste keer nemen wij u mee naar het prachtige Woudrichem, wat door velen ontdekt is door de populaire t.v.-serie Dokter Tinus. U wilt ook rubrieken over: handwerken, verjaar-dagen en de komst van nieuwe bewoners in uw huis. Helaas kunnen we die laatste twee rubrie-ken niet realiseren. Niet alleen omdat het haast ondoenlijk is deze gegevens van zoveel bewoners bij te houden, maar vooral omdat De Riethorst Stromenland vanuit het oogpunt van privacy niet zomaar informatie over bewoners en cliën-ten mag publiceren. Wel beloven we u dat we in de decemberuitgave met een handwerkrubriek komen. Zo ziet u dat wij uw tips zeker ter harte nemen en daar waar het gaat opvolgen.

Drie inzenders van de lezersenquête belonen we met een waardebon van 50 euro. Dat zijn de volgende personen:mevrouw a. wartenberg, Geertruidenbergmevrouw p. beunis, verpleeghuis De Riethorst mevrouw paans, zorgcentrum Goezate

actieF blijvenHet zijn echter die alledaagse zaken als lopen, opstaan uit een stoel en omrollen uit bed waar-mee haar man moeite heeft. “Hij kan daarom veel baat hebben bij fysiotherapie”, zegt Patricia van Uffelen. Ze vertelt dat fysiothe-rapie vooral zinvol is als iemand af en toe valt of onzeker is. “Dan zijn mensen namelijk geneigd om minder te gaan bewegen. Dat moeten we voorkomen. Actief blijven heeft een positieve uitwerking op zijn klachten en voorkomt nieuwe bijkomende klachten. Mijn behandeling bestaat uit hulp bij het onder-houden van zijn conditie, de verbetering van praktische zaken als lopen en het opstaan uit een stoel. Spierkracht opbou-wen en balans houden. Ook krijgt hij oefeningen mee voor thuis.”

stemoeFeninGenDie oefeningen voert Kees elke dag uit. Ook heeft hij thuis een hometrainer waarop hij zijn rondjes wegfietst. “Parkinson zet een rem op mijn leven, maar ik wil vooruit. Ik doe er alles aan om zo lang mogelijk actief te blijven. Ik krijg niet alleen fysiotherapie, ik doe thuis ook stemoefeningen. Door elke dag luid en langdurig te hummen, houd ik mijn stembanden in vorm.”

Logopediste Irene Gouman legt uit waarom dat nodig is. “Door Parkinson kunnen patiënten last krijgen bij het spreken of slik-ken en kauwen. Een stem wordt zachter en duidelijk articuleren

wordt lastig. Velen gaan zich op den duur vaker verslikken tijdens het drinken en krijgen moeite met het kauwen van brood of vlees. Door de juiste behandeling en begeleiding help ik klachten te verminderen. Ik geef advies hoe hier het beste mee om te gaan. Logopedie is vooral zinvol in de beginfase, omdat de Parkinsonpatiënt dan nog in staat is om veel vaardig-heden aan te leren.”

andeRe aanpakNaast de fysiotherapie en logo-pedie is er ook nog ergotherapie voor meneer Van der Pijl. Deze hulp bij dagelijkse activiteiten krijgt hij van ergotherapeute Ine de Ruijter. “Een paar jaar geleden heb ik al hulp aan huis gekregen. Daar had ik om gevraagd, omdat ik graag wilde blijven fietsen. Dat kan nu helaas niet meer.” De ergotherapeute helpt hem met tips hoe in en uit bed te komen. Ook geeft ze advies over aankleden en scheren, schrijven en lopen. “Ze leert me dingen anders aan te pakken.”Alle hulp, adviezen, behandeling en begeleiding worden steeds opnieuw afgestemd op meneer Van der Pijl’s specifieke situatie. Hoe lang hij thuis kan blijven wonen is afhankelijk van de mate waarin de Parkinson zich ontwikkelt. “Er is geen voorspel-ling te geven.” Meneer Van der Pijl beseft dat maar al te goed. “Maar ik geef de strijd niet zo maar op”, klinkt het dapper. En dus marcheert hij als een gewonde, maar dappere soldaat door het leven. Met de liefde van zijn Anneke aan de ene kant en

zijn trouwe geloof in God aan de andere zijde. Samen trekken ze elke dag ten strijde. Links, een, twee, drie. Rechts, een, twee, drie.

De ziekte van Parkinson is een complexe aandoening. De meest bekende symptomen zijn traag-heid en beven. Patiënten kunnen ook last krijgen van een depressie, pijn, slaapstoornissen, incontinen-tie, verandering in seksualiteitsbe-leving en in de loop van de ziekte zijn er vaak valincidenten. Gene-zing is niet mogelijk.

De ziekte van Parkinson vraagt bijzondere aandacht. Binnen De Riethorst Stromenland kunt u terecht bij een team professionals die zich heeft gespecialiseerd in de ziekte en is aangesloten bij ParkinsonNet.

beHandelIng & begeleIdIng lezerSonderzoek

wat wilt u als lezer in Thuis lezen?

THUIS8 THUIS 9

“Wonen in de vestingstad Geer-truidenberg betekende vroeger wonen in een begrensd gebied. Met een eigen cultuur en weinig contact met de buitenwereld”, vertelt streekkenner en coör-dinator welzijn Ton Damen. “Verpleeghuis De Riethorst ligt binnen die vesting. En heeft als buren woonvoorziening Prisma, woonvoorziening Gertrudisstae-te en Stichting welzijn ouderen Geertruidenberg. Opvallend was dat iedere partij tot voor kort een vesting op zich leek.”

buuRtactiviteitenVolgens Ton waren er inciden-teel uitwisselingen van activi-teiten tussen de buren uit de Koepoortbuurt en verpleeg-huis De Riethorst. “Maar van prokkelen hadden ze nog niet gehoord. In januari 2013 kwam hierin verandering. Het opko-mend fenomeen prokkelen en de drang om meer deuren te openen, leidden tot een prok-kelweek met als thema samen doen. De Koepoortbuurt, Prisma en De Riethorst gingen officieel over tot wijkparticipatie. Na een geslaagde week volgden meer buurtactiviteiten in de stadstuin en het verpleeghuis.”

landelijke nominatieOp 4 juni jongstleden hield

‘Geertruidenberg’ opnieuw een prokkelactiviteit. Bewoners van Prisma, verpleeghuis De Riethorst, kinderen uit de buurt en wijkbewoners namen deel aan een lunch en spelmiddag. Mevrouw Vissers-De Poorter genoot ervan. “Ik vond het wel heel leuk, het is weer eens wat anders en beter dan de hele dag stil zitten in de stoel.” Een uitspraak die door mevrouw Bielars werd ondersteund. Ton: “We kijken terug op een geslaagde dag. Stichting Prokkel Nederland nomineerde onze activiteit zelfs uit 400 landelij-ke prokkelactiviteiten voor een gouden prokkel in de categorie prokkelen in de samenleving.

mooi complimentHet werd uiteindelijk de zilveren prijs met een mooi juryrapport: ‘…een zeer goed voorbeeld van het op een eenvoudige wijze samenbrengen van diverse doelgroepen. Het bijzondere aan deze prokkel was dat iedereen mee kon doen aan de spellen, ongeacht lichamelijke gesteld-heid. En als het toch lastig was, werd naar een oplossing gezocht. Een mooi voorbeeld van hoe integratie hoort te zijn.’ Ton: “Een mooi compliment voor allen.”

zilveren prokkel naar geertruidenberg

Bewoners van De Riethorst in Geertruidenberg en hun buren hebben in juni de zilveren

prokkel gewonnen. Een landelijke prijs voor een prikkelende ontmoeting tussen iemand met een

verstandelijke beperking én iemand zonder.

de rIeTHorST van de clIënTenraad

caRel de GastCarel de Gast (67) komt sinds maart 2013 drie tot vier keer per week in kleinschalig verpleeghuis Aerns-waert bij zijn schoonmoeder. Toen hij hoorde dat De Dotter en Antonia leden voor de cliëntenraad zoch-ten, meldde hij zich aan. De gepensioneerde hotel-manager stelt dat streven naar cliënttevredenheid hem als horecaman/hotelier op het lijf geschreven is. “Ik lever graag mijn professionele bijdrage. Zelfs al is het voor een ander huis dan waar mijn familie verblijft.”

Carel hoort en ziet veel als hij op Aernswaert is. “Ik zie vooral dat personeelsleden hun uiterste best doen. Met alle bezuinigingen in de zorg ligt er een zware opgave voor hen. Ik vind het niet kunnen dat er ’s nachts maar één verzorgende aanwezig is voor 26 cliënten. Absurd van de overheid dat er zo grof bezuinigd moet worden. Anderzijds moeten er volgens brandpreventievoorschriften altijd twee personen aanwezig zijn. Dit strookt dus niet met elkaar. Cliënten moeten hun oude dag goed en veilig kunnen slijten. Daar zal ik me sterk voor maken.”

eeFje schoutenEefje Schouten (68) uit Sleeuwijk is op vele manie-ren maatschappelijk betrokken. Ze doet veel vrijwilligerswerk, zit in de kerkenraad en is mantel-zorger. “Ik ben door de scheidend voorzitter van de centrale cliëntenraad gevraagd of ik interesse had in een van de cliëntenraden van De Riethorst Stro-menland. Ik heb er geen bekenden wonen. Maar ik heb 24 jaar in de wijk bij de wijkverpleging gewerkt en ben dus ervaringsdeskundige op het gebied van zorg verlenen.”

Eefje wil zich eerst verdiepen in hoe alles reilt en zeilt binnen Antonia. “Dan pas ga ik speerpunten bepalen. Ik ben meer van het doen dan van het praten. En ik volg daarbij altijd mijn hart. Dat alles steeds strakker geregeld wordt door bezuinigingen, komt de gezelligheid vaak niet ten goede. Ik vind dat elke cliënt een leuke, oude dag moet hebben. En geen efficiënt ingerichte oude dag.”

‘Een gezellige oude dag staat voorop’

Zorgcentrum Antonia in Almkerk en woonzorgcentrum De Dotter in Hank hebben twee nieuwe leden in hun

cliëntenraad: Carel de Gast en Eefje Schouten.

Fotograaf: Irene Damminga

THUIS10 THUIS 11

van buiten naaR binnen“We proberen op veel manieren interessant te zijn voor mensen uit de omgeving van De Lemmens-kamp,” vertelt cliënt de heer Frans van Oosten. “Zien we weer eens andere gezichten. Ze mogen hier mee-eten of deelnemen aan activiteiten. Leuk hoor. Op maandag krijgen we hersengymnastiek van activiteitenbegeleidster Rita Vink. Verder kunnen we bingoën, schilderen, zagen, kaarten maken, samen ontbijten en koffiedrinken. We hadden laatst een boekenmarkt, bonte avond en wandelvierdaagse. Ik ben begonnen met een grote legpuzzel waar ieder-een bij helpt. Deze laten we aan het einde van de dag gewoon liggen. Bij de crea hoeven we niets op te ruimen,” lacht Frans. “Dat doen de lieve begeleiders altijd voor ons.”

vastleGGen“We zijn goed bezig met ons streven naar excellente gastvrijheid,” beaamt facilitair teammanager Michiel Steenhagen. “We moeten nu zorgen dat we de drie sterren behouden en sterren bijverdienen. We doen eigenlijk alles al om aanspraak te kunnen maken op vier of vijf sterren, maar dan moeten we nóg meer zaken op papier gaan vastleggen. Daar werken we nu aan.”

Mauritsstaete, een locatie van De Riethorst Stro-menland in Geertruidenberg, deed al eerder mee aan het onafhankelijke gastvrijheidsonder-zoek en steeg van twee naar vier sterren. Voor De Lemmenskamp is dit de eerste keer. Zij gaan direct goed van start met drie sterren. “Wij doen er binnen De Riethorst Stromenland alles aan om onze cliënten zoveel mogelijk regie te laten houden over hun eigen leven zodat ze hier een waardevol bestaan kunnen leiden. Wij kunnen wel het idee hebben dat we bijvoorbeeld met de cliënt meeden-ken, een uitstekende keuken hebben, een juiste bejegening voeren en dat de ambiance goed is, maar laat een onafhankelijke partij dit maar eens onderzoeken en beoordelen.’’

de lemmenSkamp de lemmenSkamp

Goede sFeeR Mevrouw Van de Ven (85) woont sinds tien maanden in De Lemmens-kamp en was aanwezig tijdens de onthulling van de plaquette met sterren. “Ik had de maximaal te behalen vijf sterren ook logisch gevonden. Het is hier op alle vlakken heerlijk wonen. Ik heb een ruim appartement met een eigen keukenblok en badkamer.” Ze kijkt tevreden om zich heen en gaat verder. “Elke dag bekijk ik het keuzemenu en bestel ik waar ik trek in heb. Mijn twee zoons wonen hier een uur rijden vandaan. Als zij op bezoek komen, eten ze gezellig mee in het restaurant. Dan zitten we net als vroeger met z’n allen aan tafel te eten en te praten. Ook de kleinkin-deren voelen zich hier prettig, dus die komen ook graag. Ik ben blij dat ik hier woon. Met vaak leuke activiteiten en een dochter die zeer regelmatig binnenloopt. De mensen die hier de boel regelen, doen niet alleen aardig, ze zíjn het ook. Echt waar!”

buiten zittenDeze positief ingestelde en vooral gezellige dame heeft nog wel een idee. “Een mooie buitenruimte zou echt een aanwinst zijn. De Lemmenskamp heeft geen tuin en elke etage beschikt over één balkon waar slechts een handvol mensen op past,” legt mevrouw Van de Ven uit. Zoon René deed haar het idee aan de hand om een terras aan het restaurantgedeelte te laten maken. De cliëntenraad heeft het idee opgepakt.

“De mensen hier dóen niet alleen aardig, ze zíjn het ook”

Gastvrijheidszorg met Sterren is een waarderingsysteem voor de kwaliteit van de gastvrijheidszorg in een

zorginstelling. 230 zorgaanbieders deden dit jaar mee aan de toetsing waaronder twee locaties van De

Riethorst Stromenland. Beide locaties zijn beoordeeld op verschillende aspecten met betrekking tot gastvrijheid.

Afhankelijk van de scores, krijgt de betreffende zorginstelling een aantal sterren toebedeeld. De

Lemmenskamp behaalde drie sterren en Mauritsstaete vier sterren. Een resultaat om trots op te zijn, maar

ervaren onze cliënten dat ook zo?

THUIS12 THUIS 13

de STromIng de STromIng

Met de feestelijke opening van woonzorgcentrum De Stroming laat Waspik een lang traject achter zich. Er was dan

ook alle reden om de opening groots te vieren.

De Stroming viert opening groots

Een mooiere dag hadden de bewoners van woonzorgcentrum De Stroming zich niet kunnen wensen voor de opening van hun nieuwe thuis. De zon scheen, er waren toespraken, cadeaus, gebak en champagne. In de voortuin onthulden twee bewoners samen met burgemeester Nol Kleijngeld een beeld van kunstenares Bep Kuijs-ters. Een fraai cadeau van Thuisvester voor De Stroming.

vooRtvaRendAanwezigen hadden alle reden om goed feest te vieren. De nieuwbouw in hartje Waspik is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen. Het kwam serieus in gevaar toen woningstichting WSG zich in 2012 uit het project moest terugtrek-ken. “Gelukkig was woningcorporatie Thuisvester bereid het project over te nemen. Zij zijn voort-varend aan het werk gegaan”, vertelde Frank Staal, voorzitter van de Raad van Bestuur van De Riethorst Stromenland. Voor Thuisvester was dat geen vanzelfsprekendheid, zei directeur-bestuur-der Johan Westra. “Wij waren niet actief in de gemeente Waalwijk. Maar de bewoners waren al naar Kaatsheuvel verhuisd en zij mochten niet de dupe worden. Iemand moest het oplossen.”

GeRustHoeveel dat voor de bewoners betekende, verwoordde mevrouw Verduijn, die blij is weer in haar dorp te zijn. “We hebben het goed gehad in Kaatsheuvel. Maar in het begin was het moeilijk, omdat er zoveel onzeker was. Pas toen we hoor-den dat Thuisvester ging bouwen, waren we er gerust op dat we weer terug zouden keren naar Waspik.” Ook teammanager zorg Theo Kuijpers is opgelucht. “Het is een heel lang traject geweest, het is mooi om dit nu mee te maken. We hebben veel te danken aan WSG, die voor de wortels zorgde, en aan Thuisvester, die het heeft overge-nomen.”

veRRassinGDat de Waspikkers net zo blij zijn met De Stroming als de bewoners, bleek uit de vele cadeaus. Kunstenaar Jan Asselbergs presenteerde een schitterend portret van mevrouw Oome-Scheepers, de oudste bewoonster van het huis. En hij beloofde ieder jaar een portret van een bewoner te maken.

Heemkundekring Op ‘t Goede Spoor schonk het eerste exemplaar van het boekje Van Armen-zorg naar zorgcentrum. Het boekje behandelt de hele geschiedenis van de ouderenzorg in Waspik vanaf de allereerste opvang in 1884 tot vandaag. Ook heeft de heemkundekring een fototentoon-stelling samengesteld over de ouderenzorg in Waspik, die in De Stroming is te zien.

modeRnRuim drie jaar verbleven de bewoners van het woonzorgcentrum in een tijdelijk onderkomen in Kaatsheuvel, in afwachting van de voltooi-ing van de nieuwbouw. Het blijkt het wachten waard. De Stroming is een modern centrum, met ruime appartementen die van alle gemakken voorzien zijn. Ook zijn er mooie gemeenschappe-lijke ruimtes, waar bewoners samen komen om te kaarten, biljarten of voor een gezellig praatje. Waar nodig ondersteunen zorgprofessionals van De Riethorst Stromenland de bewoners. Voor bewoners met dementie zijn er speciale afdelin-gen waar zij intensievere zorg krijgen.

de stroming is er niet alleen voor de bewoners. inwoners van waspik kunnen er ook komen eten in het grote restaurant, meedoen aan acti-viteiten of gewoon even komen binnenlopen om een praatje te maken.

THUIS14 THUIS 15

‘Hij geeft mijn oude dag weer zin’

Astma en slechte knieën belemmerden Jopie van Oosterhout-Maas al een hele tijd om er op uit te gaan. Dankzij

woonzorgcentrum Mauritsstaete kreeg de 86-jarige scootmobiel-les en komt ze weer buiten.

THUISzorg maUrITSSTaeTe

Een boodschapje vergeten? Dat

maakt Jopie van Oosterhout-Maas

niks meer uit.“Ik rijd gewoon nog een keertje met mijn scootmobiel!” Geboren en getogen is ze in Geertruidenberg. De

stad kent ze op haar duimpje. “Mijn kindervoetjes liepen in de Koestraat naar school. Daarna heb ik in de Burgemeester Allardstraat gewoond. Dat is hier vlakbij. Toch ben ik er al jaren niet meer geweest. Maar daar komt binnenkort verandering in”, klinkt het vastberaden. De 86-jarige wijst op haar scootmobiel. “Da’s mijn nieuwe liefde”, lacht ze.

niet GRaaG aFhankelijkTot haar 83e reed Jopie van Oosterhout-Maas nog auto. Weliswaar ritjes in de buurt, maar ze kwam nog eens ergens. Toen ze drie jaar geleden vanwege haar hoge leeftijd besloot haar rijbewijs niet meer te laten verlengen en haar autootje opruimde, kwam de weduwe binnen te zitten. “Door mijn astma en slechte knieën gaat het lopen niet goed meer. Zelfs de naastgelegen supermarkt was te ver. Ik kwam nergens meer. Ja, als ik door mijn kinderen ergens mee naar toe werd genomen, maar ik ben niet graag afhankelijk van hen. Ik wil er zelf ook op uit kunnen. In mijn kamer komen de muren wel eens op me af.”

alle tijd vooR meHaar verzorgende Ally kreeg in de gaten dat mevrouw Van Oosterhout-Maas amper nog buiten kwam. “Ze stelde me voor om een scootmobiel te proberen. Maar dat durfde ik niet goed. Ik zie anderen daar altijd zo mee scheuren. Ik vroeg Ally of ik dan rijles voor een scootmobiel kon krijgen. Ze hielp me direct. Ook bij de aanvraag en aanschaf. En ze regelde meteen een verzorgende die alle tijd voor me nam om goed te leren rijden. Ook buiten en bij hoge op- en afritten van een stoep.”

wind in de haRenTrots demonstreert ze alle functies op haar scootmobiel die naast haar kamer geparkeerd staat. Korte tijd later rijdt ze met een vaartje over de gangen van Mauritsstaete.

“Als ik straks ook wat verder durf te rijden, zoek ik mijn oude woonadressen weer op. Voor nu geniet ik weer van de wind in mijn haren. Had ik dit maar jaren eerder aangevraagd. Het is zo fijn om weer buiten te komen. Zo heeft elke dag een lichtpuntje. Want ik merk het echt, hoor: als ik een dag niet kan scootmobielen ben ik minder vrolijk. Maar met ‘hem’ (lachend: het is een menneke) ben ik echt in de wolken. Hij geeft mijn oude dag weer zin.”

THUIS16 THUIS 17

de klooSTerHoeve de klooSTerHoeve

Zijn blik verraadt dat dat vooral een mooi streven is. De realiteit brengt af en toe ongewild en onverwachts ook andere traantjes. Want die realiteit is hard. Huntington is niet te genezen. Langzaam vallen bij de patiënt steeds meer hersenfuncties uit. Cor: “Ik weet dat mijn vrouw uiteindelijk zal sterven aan deze ziekte. Haar moeder had het ook.”

Na de verhuizing van Rietje naar De Kloosterhoeve stopte Cor twee jaar lang met alles wat hem lief was. De ziekte had hem volledig in zijn greep. “Mijn kinderen zeiden: Pap, je moet al je activiteiten weer oppakken, anders zijn we jou ook kwijt. Ze hadden gelijk. Toen ik mijn oude leven oppakte, kon ik zelf ook weer gelukkige momenten hebben. Juist omdat ik dit zo goed ervaar, wilde ik in de werkgroep voor de familiedag. Het is zo belangrijk om af en toe die ziekte helemaal naast je neer te leggen en samen plezier te maken. Kijk eens rond op de familiedag, de mensen zijn echt vrolijk. En hun sores zijn groot, moet je weten. Ze dragen de last elke dag bij zich.”

GieRend van het lachenVoor sores is geen plaats deze zonnige vrijdag. Bij het waterballonnenspel nemen familie en cliënten elkaar flink te grazen. Ze rennen het hele

terrein over om elkaar met een waterballon te raken. Kletsnat en gierend van het lachen keren ze terug als de ballonnen op zijn. Overal op De Kloosterhoeve zijn vrolijke gezichten. Cor en Jan zien tevreden aan hoe de spellen afgewerkt worden. “Een en al gezelligheid. Vandaag is alles mogelijk. Prachtig om te zien!”

Het vragenspel staat deels in het teken van De Kloosterhoeve zelf. Met moeilijke vragen over bijvoorbeeld het aantal kopjes koffie dat er jaarlijks geschonken wordt. Bij de ene vraag is het een kwestie van gokken, bij de andere vraag is een enkeling heel stellig over het antwoord. “De hilariteit zal groot zijn als ze na afloop de antwoorden horen”, knipoogt Cor.

Een stormbaan. En de ziekte van Huntington. Wie de slopende hersenziekte kent, zal die twee niet snel samen zien gaan. Maar op een dag dat niet het ziek zijn, maar juist het plezier maken centraal staat, kan die combinatie prima. En dus staat er een stormbaan op het terrein van De Kloosterhoeve. Het hele binnen- en buitenterrein van het zorgcomplex staat deze familiedag vol spelletjes. Van jeu de boules en doelschieten tot darten en een vragenspel. Het zijn voornamelijk familieleden die deze vrijdag de stormbaan opgaan.

“Het is een fijne, onbezorgde dag voor iedereen die zo zwaar onder druk staat door die vreselijke ziekte”, vindt Jan Oerlemans (68). Zijn vrouw Annie (67) is één van de in totaal 51 cliënten die deelneemt aan de jaarlijkse familiedag. In totaal zijn er 155 deelnemers. Annie woont sinds twee jaar op De Kloosterhoeve. Daarvoor verzorgde Jan haar ruim tien jaar thuis. “Ik had op het laatst de hele dag thuiszorg over de vloer. Het ging niet meer.”

zwaRe zoRGtakenJan had vroeger een varkensbedrijf in Schijndel. “Dat heb ik opgegeven om voor Annie te kunnen zorgen. Ik werd taxichauffeur. Dat was beter te combineren met alle zorgtaken thuis.” Die taken waren flink, zo blijkt uit het verhaal van de Schijndelnaar. Een open dag op de destijds pas geopende Kloosterhoeve bracht onverwachts snel verlichting in huize Oerlemans. “We gingen alleen een kijkje nemen. Uit nieuwsgierigheid. We waren zo onder de indruk van de specialistische zorg dat Annie hier binnen twee weken woonde. Ze kan nergens beter zijn.”

tRanen van GelukCor mag als organisator van de familiedag deze dag niet meedoen aan de spellen, maar zijn vrouw wel. “Hoewel ik veel familieleden hier dagelijks zie, is het heerlijk om samen eens niet met die ziekte bezig te zijn. Het is goed een dagje de zinnen te verzetten. Er is al zoveel verdriet. Op de familiedag mogen ook alleen tranen van geluk vloeien”, vindt Cor.

‘zo fijn, even geen sores aan je hoofd’

Als de ziekte van Huntington elke dag je leven beheerst dan is een dagje onbekommerd genieten met je naasten een groot geschenk.

Dat is precies het idee achter de jaarlijkse familiedag van De Kloosterhoeve.

kloosteRGamesCor weet als organisator alle antwoorden en regelde dat elk team een envelop uitgereikt krijgt na afloop van de spellen. In de dichtgeplakte enveloppen zit steeds één letter. Na afloop van de spellen puzzelen de teams uit de vijftien letters een oplossing: De Kloostergames. “Voor de toekomst zal er niet meer worden gesproken van familiedag maar van De Kloostergames”, klinkt het trots. Waarop wordt geproost op alle mooie dagen die mogen volgen. Jan en Cor kijken elkaar aan. “Mooie dagen”, klinkt het koesterend. “De familiedag hoort daar voor ons zeker bij!”

THUIS18 THUIS 19

Oude tijden herleven op oldtimerdag

Een Rolls Roys, een Cadillac Eldorado en een Traction Avant Citroën. Het is maar een greep

uit de vijftien schitterende oldtimers die bij Antonia in Almkerk kwamen voorrijden om

bewoners op te halen voor een toertocht. Een cadeautje van de Lions Club voor de cliënten

van het zorgcentrum.

De markante stoet auto’s maakte op de jaarlijkse senioren-dag van de Lionsclub een toer door het Land van Heusden en Altena en de Bommelerwaard. Tijdens het middagpro-gramma genoten de senioren van een heerlijke lunch bij De Heeren van Suylichem en live muziek van Jan van den Boogaard. Oude tijden herleefden volop in de harten van de deelnemers. Daarmee was, mede dankzij de hulp van vele vrijwilligers, de oldtimerdag meer dan geslaagd.

vrIjwIllIgerS nIeUwS

Toen Wil Vonk in 1994 stopte met haar baan bij een notaris besloot ze vrijwilligerswerk te gaan doen. “Ik ben graag onder de mensen. Alleen maar thuis zitten, is niks voor mij. Mijn achterbuurvrouw werkt op De Lemmenskamp. Ze zei me dat het vrij-willigerswerk daar echt iets voor mij was. Zo kwam ik in het zorgcentrum terecht. Ik kende er niemand al woon ik dichtbij.”

hulp aan andeRen GevenEn zo helpt mevrouw Vonk al 20 jaar elke maan-dag- en vrijdagmiddag bij het koffie en thee schen-ken. Ze is nagenoeg altijd present. “Tenzij ik eens een belangrijke afspraak heb bij de dokter of zo. Ik word zelf ook een dagje ouder”, zegt de 74-jarige.

“Maar stoppen wil ik niet hoor. Het is te leuk om te doen. Ik vind het fijn anderen te helpen, ook al zijn sommigen even oud als ik. Maar ze hebben hulp nodig en ik heb daar tijd genoeg voor. Soms kom ik op De Lemmenskamp een bekende tegen. Da’s wel leuk natuurlijk. En soms sterft er iemand. Dat is verdrietig. Maar dat hoort er ook bij.”

een klusje eRbijDe Woudrichemse prijst zichzelf gelukkig met een man, twee zonen, twee schoondochters en vijf kleinkinderen. “Ik pas ook twee middagen in de week op. Heerlijk vind ik dat.” De opgewekte vrij-willigster schenkt niet alleen koffie in het zorgcen-trum. Ze helpt op vrijdag ook bij het sjoelen.

“Ik houd zelf erg van spelletjes. Daarom ben ik dit klusje er bij gaan doen. Maar ik speel zelf niet mee, hoor. Ik schrijf alleen de punten op. En moedig de deelnemers aan!”

wil vonk, al 20 jaar trouwe vrijwilligerWil Vonk is al 20 jaar vrijwilliger in

zorgcentrum De Lemmenskamp in Woudrichem. Ondanks haar leeftijd denkt

ze niet aan stoppen.

Met een vriendschappelijke wedstrijd werd eind juni in de tuin van zorgcomplex De

Kloosterhoeve in Raamsdonksveer een jeu de boulesbaan in gebruik genomen.

Het team van Cor de Heijde (Zwaluwe Bouw) en Aart Kool (VGZ) ging de strijd aan met het team van De Kloos-terhoeve dat bestond uit cliënt Henk Planting en acti-viteitenbegeleider Hans Donkers. Beide teams werden aangemoedigd door cliënten van De Kloosterhoeve. Ieder-een toonde zich erg verheugd met de jeu de boulesbaan. Het is een welkome aanvulling van het activiteitenaanbod voor de zorgafhankelijke cliënten en hun familie. De feeste-lijke en zonnige middag werd afgesloten met een borrel.

De kloosterhoeve verheugd met jeu

de boulesbaan

THUIS20 THUIS 21

alTenaHove aernSwaerT

Hannes de Heus is vanaf zijn dertiende molenaar. Eerst professioneel en na zijn pensioen als hobbyist. “Ik heb in het hele land gedraaid. Het is een mooi vak.” De laatste jaren van zijn molenaarschap draaide hij in de Zuidhollandse molen in Hank, op een steenworp afstand van zijn huis. “Vanuit mijn woonkamer kon ik mijn molen in de gaten houden.” Nu hij in kleinschalig verpleeghuis Aerns-waert woont, kijkt hij opnieuw op een molen uit. In de achtertuin hebben zijn kinderen een wipmolen geplaatst.

wieken klimmenHet schaalmodel in zijn tuin werkt zoals het hoort, vertelt de 89-jarige trots. “Als de wind goed is, laat ik hem draaien.” Hij zou nog graag in een molen werken. “Maar dat gaat niet meer. Ik ben te oud. Mijn vrouw was ook altijd bang dat ik zou vallen. Ik kroop namelijk overal in.” Zoon André vertelt hoe ze thuis vaak naar de molen keken om te zien waar vader toch bleef. “Mijn moeder maakte zich dan ongerust. Tot vijf jaar geleden klom ie nog gewoon de wieken in. Ze stuurde ons er dan heen om hem te halen.”

in de ooRloGDe molenaar glimlacht bij de herinnering aan het klimmen in wieken. Er komt ook een anekdote uit de Tweede Wereldoorlog boven: “Op een dag zat ik in de oude molen van Werkendam. Ik zag Duitse soldaten aankomen en vluchtte. Korte tijd later schoten de Duitsers mijn molen tientallen meters de lucht in. Ik zag hem exploderen. Ik heb geluk gehad dat ik er op tijd af was.”

Op de oorlog na bracht het molenaarsvak hem vooral veel moois. “Ik ben overal geweest. Mijn lievelingsmolen? De Uitwijksemolen tussen Uppel en Werkendam. Een kontmolen. Op een ark met mooie akkers. En de Zandwijkse molen ernaast.”

Goede windAls het aan de oude molenaar ligt, draait elke molen veelvuldig. “Maar alleen als de wind goed is. Anders draait ie kapot.” Hoe een molenaar weet of de wind goed is? “Dan zet ik m’n kraagje omlaag en voel ik met mijn nekharen waar de wind vandaan komt.” Zoon André glimlacht: “Dat een molen altijd moet draaien, nam ie soms wel heel letterlijk. In het openluchtmuseum in Arnhem stapte vader ooit voorbij een afrastering en koppelde een molen los. De beheerder zette hem bijna uit het park. Maar vader wist wat hij deed. Hij legde uit dat de wind te goed was om niet te draaien. Tja, je bent molenaar of niet.”

‘Met mijn nekharen voel ikwaar de wind vandaan komt’

Ruim zeventig jaar was Hannes de Heus molenaar. En tot vijf jaar geleden klom hij zelfs nog in de wieken

van ‘zijn’ molen in Hank. De 89-jarige blikt terug.

De zuidhollandse molen in Hank droeg

Hannes de Heus vijf jaar geleden

over aan de jonge molenaar Johan

Straver. “Ik heb hem alle kneepjes van het

vak geleerd.”

Heeft u ook een bijzondere hobby? Of wilt u een mooi levensverhaal vertellen in deze rubriek? Laat het ons dan weten door u te melden aan de receptie van uw locatie of door een e-mail naar de redactie van THUIS te sturen: communicatie@deriethorststromenland.nl

THUIS22 THUIS 23

“Ga je een ruimtereis maken, Lenie”, grapt vrijwilliger René Jansen naar mevrouw Arendse-Rijken als Ton Damen de veiligheidsriemen over haar borst trekt en haar stevig insnoert. De coördinator welzijn van De Riethorst in Geertruidenberg veegt het zweet van zijn voorhoofd terwijl hij de banden om de rolstoel en de cliënte nog eens checkt. “Allemaal veiligheidsvoor-schriften”, legt Ton uit. Voordat de bus kan vertrekken, is hij ruim een kwartier bezig om alle passagiers te zekeren. De Riethorstbus is van binnen aangepast aan bijzonder vervoer. In totaal kunnen acht passagiers mee.

heRinneRinGen aan vRoeGeRAls de bus eenmaal rijdt, blijkt de haven van Drim-melen de bestemming. De passagiers zijn allemaal bewoners van afdeling De Wingerd in De Riethorst: Nel Beunis, Lenie Arendse-Rijken, Els van Poppel en vrijwil-liger René Jansen. Tijdens de rit vertelt chauffeur Ton als een echte gids over wat er zoal voorbijkomt. “Ik roep zo herinneringen bij de cliënten op. Het is mooi als ze zelf ook gaan vertellen.”

Dat gebeurt in de haven waar mevrouw Arendse opeens honderduit vertelt over vroeger. “Ik heb 25 jaar op een ark gewoond. Ik was toen havenmeester in de jachthaven van Geertruidenberg. Niet zo groot als hier. Maar het was er altijd gezellig druk. Ik had het hele jaar een rood hoofd van de zon. Ik verbrandde altijd. En die boot de Zilvermeeuw daar. Daar heb ik nog op gezeten”, wijst ze enthousiast naar buiten. Vele herinneringen volgen en Ton glimlacht terwijl hij via de achteruit-kijkspiegel af en toe een blik werpt op de gelukkige passagier. “Dit is precies waarom we het doen. Je geeft cliënten een positieve prikkel en ze genieten zichtbaar.”

excuRsies en activiteitenDe Riethorst Stromenland heeft twee ‘Riethorstbussen’. Ton: “We zetten ze op alle locaties van De Riethorst Stromenland in bij activiteiten, excursies en dagtripjes. We rijden gemiddeld eens per week. Omdat ik niet altijd zelf mee kan op de bus, geef ik bustrainingen aan zorgmedewerkers en vrijwilligers. Er gaat overigens altijd minimaal één beroepskracht mee voor als cliën-ten onderweg eventuele zorg nodig hebben.”

Vrijwilliger René is vijf dagen per week van de partij op De Riethorst. “Ik help bij de dieren, de houtbewerking, de dagbesteding en ga graag mee op de Riethorstbus. Het is dankbaar werk. Zo’n busritje ook. Het lijkt op het eerste gezicht misschien niks bijzonders. Maar moet je eens zien hoe de bewoners genieten als ze even uit hun dagelijkse ritme zijn!”

Mevrouw Beunis knikt. “Ik ga graag mee met de Riethorstbus. Ik vind het heerlijk om even weg te zijn. Binnen is ook maar binnen. En Ton vertelt altijd mooie verhalen over de streek tijdens de rit. Je kunt er in je leven al honderd keer langs zijn gekomen, maar dank-zij hem zie je elke keer weer iets bijzonders. Dan heb je toch weer wat nieuws te vertellen als je thuis komt!”

Dankzij ‘de Riethorstbus’ kunnen bewoners van De Riethorst Stromenland er tijdens

dagelijkse activiteiten eventjes tussenuit. Activiteitenbegeleiders rijden regelmatig een

rondje. Ton Damen vertelt.

Een ritje door de streek

nIeUwS nIeUwS

‘Ik heb zo genoten van die avondwandelingen’

vakantie vieren in eigen huis

Van de 41 bewoners in De Lemmenskamp deden er 33 mee aan de avondvierdaagse die begin juli gehouden werd. Activiteiten-begeleidster Rita Vink vertelt dat vier bewoners met hun rollator meeliepen. “De overige 27 reden in een rolstoel en kregen hulp van personeel, vrijwilligers en familie.”Aan het slot van elke avond was er voor de deelnemers steeds een verrassing. “We zijn ontzettend verwend”, zei een bewoonster. “Er was elke avond iets speciaals voor ons geregeld.”

Op de slotavond was er een feeste-lijk onthaal van de bewoners met hofkapel Nooit Gedagt. Voor elke deelnemer was er een medaille en een bos bloemen. “Ik heb zo geno-ten. Heerlijk die avondwandelin-gen. Er zwaaiden zoveel mensen naar ons. Als ik de kans krijg, doe ik volgend jaar weer mee”, sprak een bewoonster na afloop tevreden.

“Vakantie in eigen huis, hoe fijn is dat voor onze bewoners. We maken er altijd een gezellige boel van”, vertelt activiteitenbegeleidster Rianne Bolier van Mauritsstaete. Mevrouw Hendrikx beaamt dit. Ze vond vooral de spelmiddag met oud Hollandse spelen op maan-dag een groot succes. “We gingen ballen gooien, erwten slaan, strijk-bout schuiven, darten, koe melken, munten mikken in een emmer water en nog veel meer.”

Ook de muzikale bingo op woens-dag noemt mevrouw Hendrikx een

hoogtepunt. “In plaats van stil zijn moest er meegezongen worden. Dat was even wennen, want ik had zoiets nog nooit gezien of gehoord, maar het was een leuke ervaring.”

Een bezoekje aan de Beekse Bergen, een tuinfair met vele kraampjes en een barbecue met een optre-den van het vrijetijdskoor slo0t de activiteitenweek af. “Terugkijkend was het heel geslaagd. We kijken uit naar volgend jaar”, zegt mevrouw Hendrikx. Ook Rianne noemt de activiteitenweek geslaagd. “Iedereen heeft er van kunnen genieten!”

Geheel in de traditie van de landelijke avondvierdaagse liepen ook bewoners van

De Riethorst Stromenland mee met de vierdaagse die in hun stad of dorp werd georganiseerd. We namen een kijkje in De Lemmenskamp.

Uitstapjes, een vakantieontbijt, een barbecue en spelactiviteiten. In de zomervakantie was er van alles te

beleven op de diverse locaties van De Riethorst Stromenland.

De avondvierdaagse werd intens beleefd door vele cliënten van onder meer Goezate, De Riethorst en Mauritsstaete.

THUIS24 THUIS 25

SloTjeSveSTe

Bewoner de heer Tromp en huisarts Noud Froeling hadden de eer om samen de officiële openings-handeling te verrichten. Op twee hometrainers gingen ze flink op de pedalen. Ze zetten zo samen een film in gang die de geschiedenis van de locatie van Slotjesveste liet zien. De film sloot af met beelden van vuurwerk. Dat was het moment om de champagne te ontkurken.

En champagne past wel bij Slotjesveste, zo bleek uit de woorden van Elma Groen van de Raad van Toezicht van Thuisvester. “Jullie hebben de hoofd-prijs gekregen”. Sinds de start van de bouw is er veel veranderd in de zorgwereld. “We zijn op tijd geweest, want dit soort gebouwen is nu niet meer te betalen.”

bijzondeR pand Het pand Slotjesveste telt drie verdiepingen en is gebouwd in opdracht van woningcorporatie Thuisvester. Op de drie etages is het verpleeghuis van De Riethorst Stromenland gevestigd. Het telt 75 zorgappartementen, allemaal met een gescheiden woon- en slaapgedeelte. Mensen kunnen er terecht voor geriatrische revalidatie na bijvoorbeeld een heupfractuur of beroerte. Na ontslag uit het zieken-huis kunnen cliënten in Slotjesveste revalideren, ondersteund door een team van gekwalificeerde medewerkers. Verder wonen er mensen die door hun aandoening aangewezen zijn op 24-uurszorg.

GezondheidscentRumNaast het verpleeghuis is er op de begane grond een gezondheidscentrum. Zorgverleners op het gebied van welzijn en zorg hebben er hun krachten gebundeld. Burgemeester Stefan Huisman roemde tijdens de officiële opening de nauwe samenwer-king binnen Slotjesveste én met organisaties in

de wijk. “Dit komt niet alleen ten goede aan de cliënten, maar ook aan de wijkbewoners voor wie Slotjesveste een sociaal trefpunt is. Samen met het restaurant, dat ook een buurtfunctie heeft, de parkeergarage en de tweekamerappartementen met eigen sanitair beschikt Oosterhout over een vijfsterrenaccommodatie.”

Slotjesveste biedt bewoners een vijfsterrenverblijf. Daarover was iedereen het eens tijdens de officiële opening

van het verpleeghuis en gezondheidscentrum in Oosterhout op 19 juni. Ook op de open dag keken bezoekers hun ogen uit.

Slotjesveste, de hoofdprijs voor bewoners en buurt

Bewoner de heer

Tromp en huisarts

Noud Froeling

verrichtten samen de

openingshandeling

THUIS26 THUIS 27

ToenSloTjeSveSTe

Open dag trekt veel bezoekers

Omwonenden konden tijdens de open dag een kijkje nemen in het nieuwbouwpand. Velen deden dat. Ook Jos van Boxel kwam met zijn familie kijken. “Mijn moeder woont hier en dit is voor ons de kans om ook de ruimtes te zien waar wij als bezoeker normaal gesproken niet kunnen komen.” Hij is erg enthousiast over de voorzieningen en de ruime appartementen. “In De Riethorst in Geertruidenberg, waar mijn moeder voorheen woonde, verbleven vier mensen op een kamer, hier heeft iedereen de luxe van een eigen appartement. En bewoners hebben de vrijheid om te gaan en te staan waar ze willen.”

wennen Locatiemanager Bert Vos hoorde heel wat lovende woorden tijdens de open dag. “Als mensen de appartementen zien, verbazen ze zich erover hoe uitgebreid en luxe ze zijn, en dat iedereen een eigen grote badkamer heeft.” Dat het ook daadwerkelijk prettig wonen en werken is op Slotjesveste hebben Bert, zijn collega’s en de bewoners al kunnen ondervinden. Het verpleeghuis werd in maart in gebruik geno-men. “Natuurlijk was het even wennen. Het kost tijd om in zo’n nieuw omgeving structuur en routine op te bouwen. Maar er komen steeds meer puntjes op de i”, zegt Bert.

Deze zomer was het exact 100 jaar geleden dat de Grote Oorlog uitbrak. Weinig mensen kunnen nog uit eigen ervaring vertellen over de Eerste Wereldoorlog.

Dat is anders voor de Tweede Wereldoorlog. Wij spraken Johan Tamerus (99) uit zorgcentrum Goezate

die die oorlog nooit zal vergeten.

Hoe Johan Tamerus de oorlog beleefde

Een sterke knaap van 19 was Johan Tamerus toen de Tweede Wereldoor-log uitbrak. “Ik moest overdag voor de Duitsers werken. Alle jongens uit het dorp werden met een schop op de rug naar buiten gestuurd. Te voet liepen we van Hank naar Dussen. Een gewapende Duitser voor en achter ons. Daar moesten we een muur over de weg metselen. In een zaaimachine zat het cement. Dakpannen, steen, puin, alles ging in de muur. ’s Avonds mochten we weer naar huis. De andere dag moesten we in tuinen struiken eruit steken en schuilplaatsen maken voor soldaten met machinegeweren.”

Johan was in de oorlog al getrouwd met zijn Marie Bakkers, maar hij woonde nog bij zijn ouders in Hank. “We leefden met vier kinderen in één kamer en één keuken. Er zat ook een tijdje een hoofdonderwijzer met zijn vrouw en drie kinderen bij ons ondergedoken. Druk, maar we maak-ten er samen het beste van.”

Honger heeft de familie Tamerus niet gekend. “We waren heel crea-tief om aan eten te komen. Soms kwamen er Duitsers langs. Wij repa-reerden hun schoenen, zij haalden dan melk voor ons. Thuis schommel-

den we met de flessen melk om er boter van te maken. ’s Nachts werkte ik nog bij de tarwezadendrogerij in Sleeuwijk. Zwaar werk. Zakken van 75 kilo sjouwen. Maar het leverde loon op. En extra eten. Want dage-lijks zaten m’n broek- en hemdzaken vol gedroogde korrels, zodat we thuis brood konden bakken.”

Een bijzondere herinnering bewaart hij aan zijn dappere vrouw die een brief voor iemand ging afgeven in Zwijndrecht in ruil voor een werk-vergunning. “Het was een hele span-nende tocht in de nacht waarbij ze bijna betrapt werd. Ze hield er geluk-kig alleen kapotte kousen aan over.”

“Ik zal de onderduikers bij mijn ouders thuis

nooit vergeten”

wilt u veRtellen hoe u teRuGkijkt op een histoRische GebeuRtenis? Laat het ons weten door u te melden aan de receptie van uw locatie of door een e-mail te sturen naar de redactie van THUIS: communicatie@deriethorststromenland.nl

THUIS28 THUIS 29

alTenaHove alTenaHove

Edgar is 36. Hij is aan een rolstoel gekluisterd sinds zijn twaalfde. Een hersentumor is de boosdoe-ner. Edgar kan niet meer praten. Ook is zijn motoriek verstoord. Om die reden woont hij in het Almkerkse verpleeghuis Altena-hove. Daar krijgt hij dagelijks alle noodzakelijke zorg en begelei-ding. Sinds coördinator welzijn Lisanne Verstegen van Goezate overstapte naar Altenahove heeft Edgar er een nieuwe vorm van dagbesteding bij. Edgar is namelijk stapelgek op Siep, het hondje van Lisanne. “Wat Siep bij Edgar losmaakt, kunnen wij met geen vijf of zes mensen voor elkaar krijgen”, vertelt Lisanne. “Siep zorgt voor communicatie en interactie met Edgar die er anders niet is.”

Lisanne hoeft het niet uit te leggen. De chemie tussen beiden is direct zichtbaar. Daar waar Edgar uit zichzelf geen contact zoekt met anderen, doet hij dat wel met Siep. Zodra hij de boomer ziet kwispelen, pakt hij een brokje uit het emmertje van Lisanne en houdt het in zijn hand. Hij daagt Siep uit. Zodra het hondje begint te blaffen, schiet Edgar in de lach. Als Siep op het tafeltje van zijn rolstoel springt, zwaait Edgar enthousi-ast met zijn handen en glimlacht hij van oor tot oor. De snuffe-lende neus in zijn handen zorgt voor onophoudelijk gelach. Als

Siep door heeft hoe Edgar hem steeds voor de gek houdt, verzint Edgar een nieuwe variant. Onder zijn pet verstopt hij de brokjes en soms gooit hij er eentje de kamer in. De twee vermaken elkaar onafgebroken.

Siep is niet alleen Edgar’s maatje. Als Edgar therapie heeft of rust, is Siep present bij andere cliënten. De boomer gaat elke dag met haar baasje mee naar Altenahove. Daar draait ze mee op alle afdelingen. Voorheen deed ze dat op Goezate. “En voor Siep had ik een ander boomer-hondje, Dunja. Zij ging mee naar Mauritsstaete toen ik daar werk-te. Ik ben blij dat De Riethorst Stromenland openstaat voor deze zorghondjes. Ze brengen veel goeds.”

teRminale patiëntenOp meerdere locaties van De Riethorst Stromenland lopen zorghondjes rond. Soms alleen als trouwe huisgenoot, maar ze worden ook bewust ingezet bij terminale patiënten. Daar geven ze afleiding. “Het gaat niet alleen om even knuffelen. Dieren voelen het aan als er iets aan de hand is met een cliënt. Ze hebben zoveel meerwaar-de in dat opzicht. Een hondje maakt gesprekken ook luchtiger. Met zo’n beestje in je kamer is niet elk moment zo zwaar. Het brengt mensen even op andere

gedachten. En als een gesprek eens stil valt, brengt zo’n hondje eenvoudig het contact terug”, vertelt Lisanne.

Wat een hulphond teweeg-brengt, kan geen personeelslid ondanks alle liefde en inzet reali-seren, klinkt het stellig. Lisanne krijgt hierin bijval van Rien Scheffers (63). Zijn vrouw Mien-tje (67) woont op Altenahove en sinds vijf maanden genieten zij ook van het plezier van een boomerhondje. “Vroeger hadden we thuis een Pekinees. Dat beestje is jaren geleden al over-leden. Elke keer als mijn vrouw vanuit de Altenazaal een hondje buiten zag lopen, begon ze te wijzen en te lachen. Kwamen de mensen toevallig naar binnen met hun hondjes, dan kwamen ze ook meteen op mijn vrouw af. Alsof die hondjes het aanvoel-den dat ze daar zo’n behoefte aan had. Ik heb toen besloten weer een hondje aan te schaffen,

‘Een uurtje spelen met Siep? Daar kan niks tegen op’

Siep en Sweety. Twee boomerhondjes. Vrijwel dagelijks te vinden in Altenahove. Ze zijn er niet alleen graag geziene huisdieren, maar vervullen ook een belangrijke taak.

“we laten Sweety elke dag

samen uit”

THUIS30 THUIS 31

alTenaHove op STap naar...

Sweety heet ze. Waarom een Boomer? Ze zijn heel erg speels. Ze zijn daarnaast ontzettend mensvriendelijk en sociaal. Echte allemansvriendjes. Daarom doen Sweety en Siep het ook zo goed hier op Altenahove. Je ziet dat andere cliënten erg positief op ze reageren.”

blijdschapOok zijn vrouw fleurt zichtbaar op, vertelt Rien. “Ze kan na een hersenbloeding twee jaar geleden niet meer gewoon praten. Ze spreekt haar eigen taal. Ik weet niet wat ze zegt. Ik knik altijd maar of klets terug als ik denk dat ze iets bedoelt. Soms is dat frustrerend als we elkaar niet begrijpen. Voor Sweety maakt het helemaal niks uit. Mientje kletst haar de oren van d’r koppie. Blij om alle constante aandacht likt het teefje van blijdschap Mientje haar gezicht. Rien en Mientje lachen het uit als dat gebeurt. “Sinds we Sweety hebben, is mijn vrouw heel stabiel qua vrolijkheid. Door haar beperkingen kent ze flinke pieken en dalen in haar humeur. Maar ze reageert heel erg leuk sinds de boomer meekomt.”

Altenahove is het tweede thuis voor Sweety. Ze heeft een eigen bench, zodat het echtpaar ook rustig kan eten. “We laten haar ook elke dag samen uit”, vertelt Rien. “Het is trouwens heel bijzonder: als we hier zijn is Sweety veel rustiger dan thuis. Net als of ze weet dat ze zich hier een beetje moet aanpassen. Hier in huis luistert ze ook goed. Bij mij thuis haalt ze gekke caprio-len uit.”

GevoeliG vooR emotiesDe hondjes zijn erg gevoelig voor emoties en reageren hier onmiddellijk op, vertellen beide baasjes. “Sweety maakt mijn vrouw zichtbaar rustiger. Ik heb ook wel eens gelezen dat het aaien van een hondje de hartslag en bloeddruk van iemand omlaag brengt. Medisch gezien is dat dus goed voor mijn vrouw. Sweety brengt mij thuis wat afleiding en gezelligheid. Het valt niet mee als je vrouw niet meer thuis kan wonen.”

Lisanne besluit met een mooie anekdote over Siep: “Een paar weken geleden was Edgar boos en verdrie-tig. Mooi om te zien dat Siep dan opstaat en met haar neus tegen de handen van Edgar duwt. Automatisch gaan zijn handen dan Siep aaien en wordt hij rustiger. Ontroerend om te zien. Zeker ook omdat Siep het niet erg vindt om dit te herhalen als het nodig is. Een uurtje spelen, knuffelen of wandelen met Siep, daar kan geen activiteit tegen op!”

waaRom honden zo Geschikt zijn in de zoRG? Honden (ver)oordelen niet. Ze geven onvoorwaardelijke warmte en aandacht. Het maakt een hond niet uit hoe iemand eruit ziet, welke problemen iemand heeft of wat zijn sociale omstandigheden zijn.

Tip: voor een kopje koffie kunt u terecht

in het restaurant van zorgcentrum

De Lemmenskamp, wethouder De Joodestraat 2.

het mooie ‘woerkum’

De zorglocaties van De Riethorst Stromenland liggen in mooie stadjes en dorpen. Het is er niet alleen fijn wonen, u kunt er ook goed recreëren en uitstapjes

maken. Om u kennis te laten maken met alle mooie plekjes in ons werkgebied

nemen wij u in deze rubriek mee op stap. Deze keer zijn we in Woudrichem.

Woudrichem (Woerkum) leent zich uitstekend om op eigen houtje te verkennen. De oude vestingstad aan de Merwede heeft veel kleine steegjes, weidse riviergezichten en historische panden. In de historische haven liggen traditione-le en permanent bewoonde schepen als tjalken, klippers en aken. Wie door de straatjes vol trap-gevels, poortjes en kinderkopjes wandelt, herkent misschien wel het decor van de populaire tv-serie Dr. Tinus met Thom Hoffman als plattelandsdok-ter en Jennifer Hoffman als lerares.

THUIS32 THUIS 33

gezondHeId colUmn

Inspirerende woorden op mijn kalender, bij het begin van de dag. Inspiratie is noodzakelijke voeding. Het is energie die doorgegeven wordt. Er gebeurt in ons leven en in de wereld soms zoveel dat ons neerdrukt. Als we niet worden geïnspi-reerd, verliezen we onze levensvreugde.

bRonnen Gelukkig zijn er veel bronnen waar we uit kunnen putten. We kunnen denken aan de invloed van muziek, natuur, literatuur, geloof, kunst, cultuur, t.v. en computer. De afgelopen maanden konden we inspiratie halen uit de sport: uit de Tour de France en het wereld- kampioenschap voetbal. Landelijk hebben we de vierdaagse van Nijmegen gehad. Deze topspor-ten geven velen gezellige en spannende uren.

In Geertruidenberg en op veel andere plaatsen ging de avondvierdaagse van start. Een heerlijke ontspanning en een weldaad voor lichaam en geest. De cliënten van De Riethorst hebben geno-ten van de gezelligheid, de sfeer en het wande-len in de natuur. Ook het enthousiasme van de vrijwilligers op deze avonden was aanstekelijk. Ik vind het fijn dat in de zomer- en vakantietijd het voor cliënten mogelijk is een kerkgebouw of een expositie te bezoeken of naar een concert te gaan. Het zijn ervaringen die goed doen.

uit het haRtTijdens een gesprek kun je geïnspireerd worden. Soms zijn enkele woorden van een ander genoeg om je te raken. Soms is een zinnetje uit het hart van de ander al genoeg. Graag eindig ik met een tekst die me deed glimlachen én inspireerde: “Je gedachten zijn een kostbaar geschenk. Kijk dus uit waar je ze door in beslag laat nemen.”

Riet de koning

Geestelijk verzorger

Inspiratie“Er is een taal die iedereen begrijpt,

dat is de taal van de geestdrift,dingen die je doet met hart en ziel,

op zoek naar iets dat je wiltof waar je in gelooft.” (Paulo Coelho)

Voelt u zich nog fit en vitaal? Voldoende vitamines en mineralen kunnen u helpen langer gezond te blijven.

Wist u dat vitamine D essentieel is voor sterke botten en spieren?

vitaal oud dankzij vitamines

Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Ongeveer tweederde van de hoeveelheid vitamine D die we dagelijks nodig hebben, maakt het lichaam op deze manier aan. De rest halen we uit voeding. “Waarom is deze vitamine zo belangrijk? Vitamine D bevor-dert de opname van calcium door het lichaam. Dat is van belang voor sterke botten, maar ook voor de weerstand én voor het goed blijven func-tioneren van de spieren”, zegt diëtiste Tessa Leering.Omdat ouderen niet elke dag buiten komen en in het algemeen minder gaan eten, bestaat het risico dat ze niet de benodigde hoeveelhe-den vitamines en mineralen binnenkrijgen. Daarom krijgen bewoners van De Riethorst Stromenland, op de revalida-tiepatiënten na, regelmatig een supplement vitamine D. “Met voeding kan een jong mens zelf zorgen voor voldoen-de vitamine D. Het gaat om

voedingsmiddelen van dier-lijke herkomst, zoals vette vis. Zalm, haring en makreel zijn een prima bron van vitamine D.” Tessa benadrukt dat bij ouderen deze lichaamsfunctie minder goed werkt. “Daarom hebben zij altijd suppletie nodig.”

veRschillende daGmenu’sDe voeding van oudere cliën-ten krijgt op veel manieren speciale aandacht binnen De Riethorst Stromenland. “Met het ouder worden en het afne-men van de gezondheid daalt de voedselconsumptie. Oude-ren moeten eigenlijk bewuster eten. Dat groenten en fruit erg gezond zijn, weten de meesten wel, maar er is meer voor nodig om gezond te blijven.”Om ervoor te zorgen dat cliënten elke dag gevarieerde voeding aangeboden krijgen, heeft De Riethorst Stromenland een voedings- en menucom-missie. Zij stellen richtlijnen en adviezen op en houden in de

gaten dat er een gevarieerde keuze is voor de warme maal-tijd. Aan de hand van richt-lijnen stelt die commissie de dagmenu’s samen.

Verder houden verpleegkundi-gen in de gaten of mensen niet ondervoed raken. “Als dat wel het geval is, of mensen hebben slikklachten of eten minder door ziekten, dan komen ze via de specialist ouderengenees-kunde bij ons terecht. Dan gaan we samen proberen zo dicht mogelijk bij het ideale eetpa-troon te komen. Desnoods met supplementen.”

adviesTessa benadrukt dat ouderen zelf ook verantwoordelijk zijn voor een afwisselende keuze in de aangeboden menu’s. “Als iemand elke dag voor aard-appelpuree kiest, ontstaat er uiteindelijk een tekort aan voedingsstoffen. Kies dus ook eens wat anders, is mijn nadrukkelijke advies.”

THUIS34 THUIS 35

pUzzel recepT

toelichtinGHet antwoord op elke vraag is steeds een plaats in Nederland.

vooRbeeld: Waar in wij wonen? antwoord : Huizen

1. Koud stadsdeel

2. Boom en Heg

3. Blaasinstrument

4. Prikkelende Kerstversiering

5. Twee mensen strijden om de eer

6. Gronings bos voor monniken

7. Ondeskundig dorp

8. Hoofddeksel

9. Vette pasta van gladde vis

10. Mannetjeseenden

11. Poezen buurt

12. Gebedsplaats voor edelen

13. Oversteek plaats voor pieren

14. IJverig tussen de bergen

15. Angstig stadsdeel

16. Turfland van vogeltjes

17. Herman in de war

18. Om uit je hoofd te trekken

19. Een koekoek vroeg zich af, waar zal ik mijn

Op zorgboerderij Levensvreugde bereiden cliënten met de hulp van hun begeleiders dagelijks gerechten uit eigen moestuin.

Wie door de receptenmap in de keuken bladert, komt de lekkerste

dingen tegen. Vaak recepten van cliënten, zoals de koude

rabarbersoep van mevrouw Van Gils.

Medewerkster Adrie van der Maden schreef een recept uit van haar spitskoolsalade met pindakaas. “Het is een oorspronkelijk Indone-sisch gerecht. Ik kreeg het ooit via via. Ik was verkocht toen ik het voor het eerst proefde. Ik maak deze salade graag klaar als we barbecue-en. Het is namelijk goed te combineren met saté. Verrassend lekker!”

inGRediënten (voor 4 personen)1 spitskoolpotje pindakaas100 gram bruine basterdsuiker1 à 2 theelepeltjes sambalzout/peperflinke scheut azijn

beReidinGSnij de spitskool fijn en was deze. Laat de spits-kool in een vergiet uitlekken.

Maak de dressing. Meng de pindakaas met bruine suiker, peper, zout, sambal en azijn tot een gladde saus. Proef of de saus zurig en pittig genoeg is. Anders moet er nog wat azijn of sambal toegevoegd worden.

Meng de pindakaasdressing een half uurtje voor het gebruik door de fijngesneden, uitge-lekte spitskool. Mengen gaat het beste in een ruime kom. Koud wegzetten tot het moment van opdienen.

weet u de puzzel op te lossen? Stuur dan uw oplossing voor 1 november gratis in en win een van de vijf cadeaubonnen ter waarde van 25 euro.

de Riethorst stromenlandafdeling Communicatie Antwoordnummer 275094930 WK Geertruidenberg

Medewerkers van De Riethorst Stromenland zijn uitgesloten van deelname.

Spitskoolsalade met pindakaas

“Het is goed te combineren met saté. verrassend

lekker!”

ThuiszorgDe Riethorst Stromenland

www.deriethorststromenland.nl info@deriethorststromenland.nl 0800 0202015

De beste zorg bij u thuisDe Riethorst Stromenland levert

ook thuiszorg. Onze medewerkers ondersteunen mensen die extra

hulp nodig hebben. Denk daarbij aan lichamelijke

verzorging of hulp bij hetinnemen van medicijnen. Zo kan

men op een prettige manierzelfstandig blijven wonen.

Advies en tips om langer thuis te wonenWij brengen de thuissituatie in kaart en geven handige tips en adviezen om thuis te kunnen blijven wonen. Onze zorgadviseurs staan klaar voor een vrijblijvende afspraak.

AanmeldenMeer informatie over thuiszorg of advies over de mogelijkheden om langer thuis te wonen? Neem contact op met Bureau zorgadvies via 0800 0202015 of bureauzorgadvies@drsn.nl.