Thema Kleine Scholen
-
Upload
merel-visscher -
Category
Education
-
view
34 -
download
0
Transcript of Thema Kleine Scholen
W at is geluk? Te-ken maar eensdingen waar jedat gevoel bijkrijgt, geeft juf
Nancy als opdracht. Tibor enViktor zitten tegenover elkaaren krijgen elk een groot vel pa-pier voor zich. Kordaat begintTibor met liniaal en potlood lij-nen te zetten, terwijl Viktormet zijn potlood op het legevlak tikt. Stil kijkt hij toe hoezijn enige groepsgenootje aldruk aan het tekenen is, terwijlhem nog niets invalt. Een paarminuten later krijgt ook hij eenidee en buigt zich over het pa-pier.Viktor en Tibor vormen samengroep 6. Met z’n tweetjes. Ze zit-ten in een lokaal met de kinde-ren van groep 4 (vijf kinderen)en groep 5 (één kind), maar danwel aan hun eigen eilandje in deklas. Ze zijn letterlijk tot elkaarveroordeeld. Ze wonen tweestraten van elkaar vandaan inhet dorp.Het is het laatste jaar dat groep
6 van De Cathabel slechts uittwee kinderen bestaat. De basis-school gaat per komend school-jaar fuseren met de school vanVijlen. Toen Roel van denBosch in 2011 begon als direc-teur van drie basisscholen, konhij zich meteen buigen over devraag of De Cathabel wel toe-komst had. De school had toennog 42 leerlingen. Binnen eenjaar verhuisden twee gezinnenuit het dorp en wisselden enke-len kinderen daarbij van school.Acht kinderen minder: een ader-lating. Begin dit jaar besloot hetoverkoepelende schoolbestuurInnovo in samenspraak met deouders om de deuren in Le-miers te sluiten.
Inmiddels hebben de twee jon-gens wat op papier staan. Viktorheeft een tafereel getekend metcadeautjes en een kerstboom.Daarnaast heeft hij zichzelfgetekend met een op afstandbestuurbare helikopter. Tiborheeft ook een kerstboom gete-kend, en een radiografisch be-
stuurbaar vliegtuig. Dus kunnenwe eigenlijk wel de conclusietrekken dat ze van dezelfde din-gen gelukkig worden? Nee, corri-geert Viktor. Zijn helikopter kannamelijk schieten.
Juf José Hawinkels heeft groep4, 5 en 6 onder haar hoede enjuf Nancy Wouters geeft les aande combinatieklas 7 en 8. Joséheeft rekenen als specialisme,Nancy taal. Dus als de oudstekinderen sommen gaan maken,wisselen de twee leerkrachtenvan klas. De zes leerlingen vangroep 8 zijn braaf hun percenta-ges aan het berekenen, terwijljuf José met drie kinderen (eenvierde leerling is deze ochtendafwezig) van groep 7 de som-men doorneemt. Als een havikhoudt ze ook de andere kantvan de klas in de gaten. Nietspieken. Hou eens op met wip-pen op je stoel. Leg die liniaaleens weg.Het is even stil. Charlotte ver-heugt zich zó op een klas metveel meisjes, verzucht ze tegen
Staatssecretaris Sander Dekker(VVD) deed onlangs de toezeg-gen dat er een plan komt voorkleine scholen die kampen metdalende leerlingaantallen. In deonderwijswereld en de TweedeKamer is onrust ontstaan overhet advies van de Onderwijsraadom basisscholen met minder danhonderd leerlingen te sluiten. Ofhet zover komt is nog niet be-paald, maar diverse partijen heb-ben er op gewezen dat sluitingvan scholen desastreus kan zijnvoor de leefbaarheid in de dor-pen. Stel dat het advies tochwordt overgenomen, welke scho-len komen in Maastricht en hetHeuvelland dan in de problemen?
Van de 31 basisscholen in Maas-tricht zijn er slechts vier scholenmet een leerlingaantal onder dehonderd: Op de Sterkenberg (42),De Schans (97), De Maaskopkes(92) en Het Mozaïek (88).
Van de 37 basisscholen in hetHeuvelland komen er (Lemiersbuiten beschouwing gelaten)meer in de ‘gevarenzone’: Eckelra-de (43), Reijmerstok (56), Noor-beek (84), Slenaken (42), Hout-hem (85), Sint Geertruid (93),Wahlwiller (92), Vijlen (84), Vilt(91), Epen (48), St. Josef in Eijs-den (90) en Mesch (57).
Bron: Ministerie van Onderwijs,peildatum oktober 2012.
Onder de honderd
Iedereen komt
� Kinderen leren jong zelf-standig werken� Geborgenheid, men kentelkaar� Pesten valt snel op� Onderwijs kan snel opniveau worden toegespitst� Geen onzichtbare leerlin-gen: iedereen krijgt eenbeurt
Wanneer is een kleine school zo klein dat het pedagogischniet meer verantwoord is? Moet je een ondergrens vanleerlingenaantallen gaan toepassen? Dat is de discussie die nulandelijk speelt. Ook in deze regio zijn de afgelopen jarenbasisscholen gesloten omdat ze te klein werden.Op deze themapagina worden voor- en nadelen van kleinescholen belicht.
Tekst: Merel VisscherFoto’s: Diana Scheilen
Kijk voor meer regionieuws ook op:www.limburger.nl
� Minder capaciteit voorextra zorg leerlingen� Scholieren vinden nietaltijd aansluiting met klas-genootjes� Hoge werkdruk voor leer-krachten� De beschermde omge-ving bereidt kinderen somsonvoldoende voor op degrote middelbare school� Afhankelijk vanvrijwilligers/ouders
Voordelenkleine school
Themapagina kleine scholen
Nadelenkleine school
Groep vijf van De Cathabel bestaat slechts uit één leerling.
Een kleine plattelandschool, daar heeft iedereen wel eenidyllisch beeld bij. Toch heeft les krijgen en geven metweinig leerlingen meerdere dimensies. Een reportage vanuitDe Cathabel in Lemiers, een basisschool met 34 kinderen.
Vrijdag 5 april 2013 www.limburger.nl
regio B3 HL-B02R
haar juf zonder dat haar ietswordt gevraagd. De dag ervoorwas de tienjarige op een kinder-feestje en daar waren alléén maarmeisjes, zegt ze verrukt. De tweejongens uit haar groep werken on-verstoord door. In de pauze ver-telt ze meer over het gemis aanvriendinnen. Maar ja, babbelt zeverder, een nádeel van veel meis-jes in een klas is dat je ook veel ge-kibbel krijgt. Dat ziet ze ook welin. Met alleen maar jongens hebje dat niet. Al schreeuwen jon-gens wél weer in je oor.Gelukkig heeft ze nog Shanna uitgroep 8, haar beste vriendin. Ophet schoolplein zwaaien ze sa-men een heel klein meisje tussenhen in, heen en weer. Juf KyraHeunen (groep 1, 2 en 3) heeftveel hulp aan de oudere kinde-ren. Als het heeft gesneeuwd, ishet een heel karwei om al diekleintjes het skipak aan- en uit tetrekken. Als je daar mee klaarbent, is de pauze alweer om.Daar helpen de oudste kinderenhaar altijd mee. En het mooie is:ze hoeft het niet eens te vragen.De kinderen leren al jong zelf-standig te werken. Als juf Joséhet enige jongetje in groep 5 eentoets afneemt, heeft juf Nancy erook groep 4 en 6 even bij. Op datsoort momenten springen deoudere kinderen bij. De elfjarigeRoman uit groep 8 leest samenmet drie jongetjes uit groep 4een boekje. Om de beurt moeten
ze iets voorlezen. Als een van deknulletjes brutaal zijn tong naarhem uitsteekt, steekt Roman zijntong ook uit. Rustig instrueerthij de jongens waar ze verdermoeten lezen. ‘Goed gewerkt,jongens’, schrijft hij na het slui-ten van het boek op een evalua-tieformulier.Dat is wel een elfjarige die datdoet, zegt directeur Van denBosch. Zonder de flexibiliteit vande kinderen, de leerkrachten enniet te vergeten de ouders die hel-pen had de school niet meer kun-nen voortbestaan. Kleine schoolof niet: de werkzaamheden zijnhetzelfde als op een grotereschool, maar moeten over min-der hoofden worden verdeeld.De leerkrachten kennen iederkind bij naam en weten wie deouders zijn. Het is eenons-kent-onsgevoel, de kinderen
voelen zich geborgen. Dat is deblinkende voorkant van de me-daille, vertelt de directeur. Als jijechter geen klik hebt met je leef-tijdsgenootjes, als de groep nietnatuurlijk in elkaar valt, kan zo’nkleine school echter een groot na-deel zijn. Van de kinderen in Le-miers gaat 58 procent naar deschool in het dorp, anderen heb-ben al gekozen voor andere scho-len om wat voor reden dan ook.Ergens ligt de grens tussen klein-schalig en té kleinschalig, zegtVan den Bosch. Wat in Lemierseen school is, is in andere plaat-sen een hele klas. Extra aandachtomdat een kind niet zo snel gaatals zijn klasgenootje, is voor eenleerkracht juist in een kleine klasgoed op te brengen. Heeft zo’nkind echter extra zorg nodig om-dat het bijvoorbeeld dyslexieheeft, dan wordt het lastig. Daarkomen de grenzen van de moge-lijkheden snel in zicht.De kinderen van groep 8 staanbij elkaar in de klas. Ze hebbenzojuist de scores gekregen van deCito-toets en delen die met el-kaar. Dat de een iets hoger heeftgescoord dan de ander, is een ge-geven en geen reden tot jaloezie.Het is overduidelijk dat dit eenklas is zonder pikorde of pestkop-pen. Dit zijn vrienden.Toch maakt Juf Nancy zich bestzorgen over haar groep 8 diestraks uitvliegt, vertelt ze naschooltijd in de lerarenkamer.
Om half drie kan ze eindelijk wateten, eerder was ze daar niet aantoegekomen. Hoe gaan de kinde-ren er straks mee om dat ze nietmeer zo veel aandacht krijgen?Ze had ze hier best op willenvoorbereiden, maar hoe?De veertigjarige onderwijzeresgaat komend schooljaar naar Vij-len, waar ze alleen maar groep 8krijgt. Ze kan zich best verheu-gen op de typische groep-8 din-gen die ze straks kan doen, zoalsprojecten en het voorbereidenop de musical. Zonder steeds derem erop te houden voor groep7. Natuurlijk zal ze best een traanmoeten laten als de school echtsluit. Maar, zo zegt ze maar tegenzichzelf: als hier een deur sluit,gaan elders ramen open.
Bij de afwezigheid van juf José isin groep 4 een klein menings-verschil ontstaan. Een van dejochies beweert bij hoog en laagdat hij de politie kan laten ko-men en dat die zijn klasgenootjekan opsluiten in de gevangenisvan Vaals. Zijn klasgenootje ge-looft er niets van. In Vaals is hele-maal geen gevangenis, toch?De twee jongens van groep 6 ko-men de klas in gewandeld en Ti-bor vertelt meteen de waarheid:er is geen gevangenis, alleen eenpolitiebureau in Vaals. Hij roltmet zijn ogen, wendt zich tot deverslaggever en slaakt een hardezucht. Kínderen!
„A an de ene kant wasik wel blij dat iknaar de middelbareschool mocht. Ik
wilde nieuwe dingen zien. Aande andere kant mis ik daar welde vertrouwensband die ik metmijn lerares had. Ik verteldehaar alles, nu zeg ik niet zo veelmeer. Elk uur heb je weer eenandere docent.In Lemiers zat ik in de klas metvier andere kinderen. Wij warenheel close. Pesten gebeurde nietbij ons. Je bent verschillend,maar als je je niet aanpast aanelkaar is de sfeer niet goed. Nuzie ik in de klas wel kinderendie liever niet opvallen, die on-zichtbaar willen blijven. Op DeCathabel kon dat echt niet. Al-hoewel: een jongen uit mijn klasdie altijd wat stil was, is op demiddelbare school helemaal op-gebloeid.Voor mij is een kleine schoolgoed geweest voor mijn zelfver-trouwen. Naar een grote schoolgaan vond ik niet eng. Somskom ik nog op De Cathabel, omeen neefje op te halen. Dandenk ik wel: het is wel een héélkleine school.”Oud-scholier Marit Kersten (14) nu2vmbo-leerling op het Sophianum.
„I k heb het nooit een na-deel gevonden, een klei-ne school. In mijn tijdwaren de klassen nog
groot. Maar mijn dochter van 23jaar en mijn zoon van 21 hebbenin heel kleine klassen gezeten.Mijn dochter zat met vijf kinde-ren van hetzelfde leerjaar in eencombiklasje. Het mooie is dat jezo alvast wat meekrijgt van devolgende klas. Het is niet alle-maal nieuw. Mijn dochter zat indezelfde combiklas als haar jon-gere neefjes, die ze heeft zien le-ren lezen en schrijven. De kinde-ren zien elkaar op school, maarook bij de verenigingen in hetdorp. Het is een heel vertrouw-de, beschermde omgeving.Het enige dat mijn kinderen weleens hebben gezegd is dat zegraag eens een meester haddengehad.”Bernadette Penders (49) uitLemiers, oud-leerling en moedervan twee oud-leerlingen.
Ervaringouders enscholieren
aan de beurt
Zonder deflexibiliteit vankinderen, lerarenen ouders had deschool niet meerbestaan.Roel van de Bosch
“
Juf Nancy helpt een leerling.