Thema Gewasbescherming grootfruit Lage investering geeft ... 7...1 9 f e b r u a r i 2 0 1 0, J a a...

weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 19 februari 2010, jaargang 100, nr 7

De residueisen in 2010 | Weerstations gemoderniseerd

100 jaar Fruitteelt

Thema Gewasbescherming grootfruit

Lage investering geeft doorslag voor enkelrijige spuit

4

Inhoud

RubriekenNFO-info 5Deze week 6NFO in het land 21Marktzicht 22Werkwijzer 24Agenda 27

Artikelen

8 Beperkte wijzigingen in hetmiddelenpakket

10 Irritante ziekte aanpakkenvóór begin juni

12 Dit jaar actuele weergege-vens met gemoderniseerdwaarschuwingsnetwerk

14 Enkelrijige spuit niet meerweg te denken

18 Rekening houden metmarkteisen residu

8In een themanummer over ge-wasbescherming mogen de spui-ten niet ontbreken.

Foto: Marijke van Schaik, NFO

Coverfoto

10

12

14

18

Fruitmasters en ZON

kondigden vorige

week aan de moge-

lijkheid van een fusie

te onderzoeken. De

NFO vindt het voornemen verrassend en

niet voor de hand liggend.

Aanleiding voor de beoogde fusie zijn de

ontwikkelingen in AGF-ketens die vragen

om schaalvergroting binnen coöperaties.

Klanten vragen steeds meer om een

breed assortiment groenten en fruit en

nieuwe serviceconcepten. Gezamenlijk

verwachten ZON en Fruitmasters met een

breed en onderscheidend aanbod dat di-

rect afkomstig is van de bron, beter in te

kunnen spelen op deze vraag. Het uitein-

delijke doel van het samenbrengen van

de organisaties is het beter bedienen van

de vraag van de afnemers die een steeds

breder productenpakket en meer service

vragen. Voordelen zijn in de ogen van de

beoogde fusiepartners een groter markt-

bereik, meer commerciële slagkracht,

groter onderscheidend vermogen en kos-

tenbesparingen.

De geschetste ontwikkelingen die beide

organisaties aanhalen, zijn op zich juist

en het is logisch dan organisaties hierop

proberen in te spelen.

Een eventuele fusie tussen ZON en Fruit-

masters leidt echter niet of nauwelijks tot

minder versnippering binnen de fruit-

teeltsector. ZON heeft immers vrijwel

geen aanbod van hardfruit. Alleen bij

zachtfruit is sprake van een bundeling

van aanbod. De huidige versnippering

van het aanbod is een belangrijke oor-

zaak van de slechte marktpositie van de

fruitteeltsector. In het huidige seizoen

met een lastige markt ondervindt de

fruitteeltsector dat dagelijks aan den lij-

ve. De NFO vindt een eventuele fusie tus-

sen ZON en Fruitmasters op voorhand

niet voor de hand liggend omdat het niet

leidt tot een verbetering van de afzets-

tructuur door het wegnemen van de ver-

snippering.

De Nederlandse fruitteeltsector moet

het, in een sterk concurrerende markt,

hebben van onderscheidend vermogen

en dus ook van productinnovatie. Door

het samengaan van Fruitmasters en ZON

neemt het fruitvolume, om de noodzake-

lijke innovaties financieel te kunnen trek-

ken, nauwelijks toe.

Johan van Haarlem

voorzitter NFO

[email protected]

Fusie ZON en Fruitmasters

het beleid ish e t b e l e i d i s

5

Fruitteelt 7, 19 februari 2010, Jaargang 100

infonfo

Hoorzitting TweedeKamer

De Tweede Kamer heeft drie

hoorzittingen gehouden over

de prijsvorming in de agro-nu-

triketen in Nederland. Vorige

week was de eerste bijeen-

komst waarin enkele deskundi-

gen uit de universitaire wereld

en vertegenwoordigers private

en coöperatieve afzetorganisa-

ties aan het woord kwamen.

Deze week waren er twee ver-

volgbijeenkomsten waarin on-

der andere de primaire sector

aan het woord kwam.

In de eerste hoorzitting kwam

naar voren dat de boer en tuin-

der er vaak bij in schieten door

een zwakke onderhandelings-

positie. De prijsop-

bouw/margeverdeling is de

laatste jaren weinig veranderd.

Wel heeft de afschaffing in het

verleden van minimum winkel-

prijzen de druk op de marges

vergroot. Verdergaande con-

centratie van het aanbod is no-

dig naar mogelijk 7-10 ketens

in de EU. Ketengerichte samen-

werking moet plaatsvinden

met supermarkten en de keten-

partijen moeten naar elkaar

open kaart spelen. De mede-

dingingswetgeving staat Euro-

pees op de agenda. Daar moet

het gebeuren. NMa en LEI heb-

ben de prijsopbouw van een

aantal producten in hun rap-

port van eind 2009 niet volle-

dig doorgrond. Of dat ligt aan

de onderzoeksmethode of ge-

brek aan medewerking is on-

duidelijk. Er lijkt een te grote

afstand te zijn tussen grote co-

öperaties en hun leden.

De NFO constateert dat op de

eerste dag van de hoorzitting

herkenbare punten naar voren

kwamen.

De NFO en LTO willen dat de

producent in de mededingings-

wetgeving een meer gelijk-

waardige bescherming moet

krijgen ten opzichte van de

consument.

Mededingingswetgeving is EU-

wetgeving. Verandering van

mededingingswetgeving moet

dus met name in Brussel wor-

den geregeld.

EU-verordeningEuropa publiceerde eind 2009

het nieuwe Europese gewasbe-

schermingbeleid. De lidstaten

krijgen anderhalf jaar de tijd

om dit beleid nationaal in te

voeren. In Nederland wordt

hiervoor veel werk verzet. De

NFO is positief over de houding

van het ministerie van Land-

bouw, Natuur en Voedselveilig-

heid om zo weinig mogelijk ex-

tra eisen te stellen aan de

toelating van gewasbescher-

mingsmiddelen. Belangrijk aan-

dachtspunt is en blijft de snel-

heid van de toelatingsbeoor-

delingen en het overnemen

van toelatingen uit andere lan-

den. De keuzes bij de invoering

van de Europese verordening

zijn de komende jaren bepa-

lend voor het gewasbescher-

mingbeleid en het middelen-

pakket in Nederland.

Fruitbomen plus een sloot is windhaag. De Europese verordening

bepaalt de komende jaren het gewasbeschermingbeleid en het

middelenpakket in Nederland. Foto: Marijke van Schaik, NFO

Uitgelicht

6

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Deze week

Wekelijks bericht Fruit-

teelt over oude informatie die

door de jaren heen in het vak-

blad verschenen is. Deze week

uit de nummers in 1918.

Het februarinummer van 1918

meldde triomfantelijk: “Zoo

is dan de oprichting van een

Centrale Proeftuin onzer Ver-

eniging een feit geworden!

Zoo hebben dan eindelijk ons

Hoofdbestuur en onze ijverige

Directeur hunne reeds lang

gekoesterde wensch: “in het

bezit komen van een geschikt

stuk grond om daarop diverse

proefnemingen te doen” ver-

vuld gezien”. Onmiddellijk

werd onder de leden van de

NPV een inzamelings-

actie in gang gezet

om geld in te zamelen

om het stuk grasland

met woonhuis, dat de

gemeente Utrecht ter

beschikking had ge-

steld, gereed te ma-

ken voor een fruit-

teeltproeftuin. Er was

5000 gulden nodig.

De leden schonken

bedragen tussen de 2,50 en

1000 gulden. Maandelijks

werden de lijsten gepubli-

ceerd van de schenkers. Aan

het einde van het jaar was het

bedrag op

761,50 gulden na

bijeen. “Behalve

giften in geld

mochten wij van

enkele boom-

kweekers nog

verschillende

minder bekende

vruchtboomen

ontvangen, om

in den proeftuin

uit te planten”.

Fruitdiefstallen“Van meerdere zijden is ons gemeld, dat

fruitdiefstal dit najaar veelvuldig is voor-

gekomen. Het hoofdbestuur heeft in hare

vergadering van 12 November deze klach-

ten besproken en zal door middel van

een request de betreffen-

de autoriteiten in kennis

stellen met de voortdu-

rend sterk toenemende

onveiligheid op het platte-

land. Het is evenwel noo-

dig, dat bij een dergelijk

request zoveel mogelijk

feiten worden genoemd.“

Citaat uit het maandblad

van november met daarbij

het verzoek om bekende

gevallen van diefstallen te melden bij de

directeur van de vereniging.

Half december 2009 viel er een

strenge vorstperiode in. Dan is het

noodzaak dat frambozenplanten in

de kwekerij op tijd in de koeling

staan. Er zijn echter signalen dat dit

niet overal op tijd gebeurd zou zijn

en dat er mogelijk vorstschade kan

optreden.

Volgens Frank Grisel van planten-

kwekerij Van den Elzen in Erp, was

het wel spannend met die kou,

maar valt het allemaal wel mee.

“Wij denken zelf geen schade te

hebben aan de planten. Op de pot-

ten lag sneeuw dat voor een isola-

tielaag zorgt en we hebben geme-

ten.” Hij benadrukt dat het bedrijf

zich het niet kan veroorloven om

de klant slechte planten aan te bie-

den.

Een andere plantenkweker in

Noord-Brabant, die liever anoniem

wil blijven, geeft aan dat de angst

op vorstschade wel bestaat. De

kweker zegt de planten zoveel mo-

gelijk te beschermen tegen de

weersinvloeden. Hij voerde enkele

proefjes uit waarbij planten voor en

na de vorst zijn ingepakt. Deze

planten liepen volgens hem goed

uit. Hij refereert verder nog naar

een oud onderzoek dat is uitge-

voerd in de proeftuin in Tongeren.

De planten stonden in het onder-

zoek zeven weken lang buiten tij-

dens een strenge vorstperiode. De

vorstschade bleef echter beperkt.

Voor telers is het desalniettemin

belangrijk om met de kweker goe-

de afspraken te maken over het

plantmateriaal om zo eventuele

problemen goed af te kunnen han-

delen.

Vorstschade bij frambozenkwekers

‘Hoe kan het dat een boer bij een sterke vraag een historisch lage prijskrijgt’

Dit zegt CDA-Tweede Kamerlid Joop Atsmain een interview over margeverdeling enprijsvorming in de keten.

Opmerkelijk:

100 jaar Fruitteelt Fruit in 1918

Foto: Marijke van Schaik, NFO

Met pulverisateur wordt een veldspuit bedoeld.

7

Fruitteelt 7, 19 februari 2010, Jaargang 100Fruitteelt 7, 19 februari 2010, Jaargang 100

7

Coöperaties ZON en Koninklijke

FruitmastersGroep onderzoeken de

mogelijkheden van een fusie. Een

ontwikkeling die volgens Jeroen

Rooders, manager marketing en

communicatie van Fruitmasters, niet

uit nood is geboren. Een fusie kan

zorgen voor commerciële slagkracht

en kan beter inspelen op de vraag

van de markt. De eerste reacties van

de leden zijn volgens hem positief.

Met de fusie versterkt Fruitmasters

zich met name met de groentetak,

het grootste onderdeel van ZON.

Ook hier hebben de leden geen pro-

bleem met de fusie, zegt Rooders.

Beide bedrijven zetten jaarlijks 275

miljoen euro om. Fruitmasters doet

dit met bijna 200 medewerkers meer

dan ZON. Reden van het extra per-

soneel is het sorteer- en

pakstation waar Fruitmas-

ters over beschikt.

Hans van Es, directeur van

de koepel voor afzetorga-

nisaties Dutch Produce As-

sociation (DPA), vindt de

beoogde fusie een prima

voornemen. Meer bundeling kan

volgens hem geen kwaad. De groen-

tetak die erbij komt, ziet Van Es niet

als nadeel. Het totaalaanbod wat zij

met een fusie kunnen bieden is in

zijn ogen een voordeel. “Bij The

Greenery hebben ze ook alles, ZON

en Fruitmasters gaan hiermee rich-

ting eenzelfde concept.”

De komende maanden

werken de twee coöpera-

ties aan verder onder-

zoek. Ook worden de ko-

mende tijd de leden

bijgepraat tijdens diverse

bijeenkomsten. Het stre-

ven is om voor de zo-

mer van 2010 met na-

der uitgewerkte

plannen te komen.

ZON en Koninklijke FruitmastersGroep willen onder één dak

Het Amerikaanse bedrijf Vision

Robotics Corporation (VRC)

werkt aan een gedigitaliseerde

vorm van de oogstraming. Nor-

maliter gebeurt dit door hand-

matige tellingen en metingen.

De Newton Scout van VRC de-

tecteert vruchten en

meet vervolgens

de diameter.

Met deze tool

wil het bedrijf

telers helpen

om meer infor-

matie over de ver-

wachte oogst te geven en

eventueel de marketingstrate-

gie. Volgens het bedrijf is dit

slechts een van de vele toepas-

singen die mogelijk zijn. Er kan

ook gedacht worden aan het de-

tecteren van ziekten en plagen,

de gezondheidstoestand van de

boom, snoei en de inzet van

plukrobots. Met dit laatste

houdt het bedrijf zich al meer-

dere jaren bezig.

Rode en groene appels kunnen

gemakkelijk door het apparaat

herkend worden. Er ligt

echter nog wel een uit-

daging in het tellen

bij clusters, schaduw

en fel zonlicht.

Wanneer een appel

wordt herkend door

het apparaat wordt deze

vervolgens geclassificeerd en

wordt de locatie vastgelegd.

Op www.cascrop.com staan ach-

tergrondinformatie, filmpjes en

foto’s over automatisering in de

teelt.

Geautomatiseerde oogstraming

Het Citaverde College in Maastricht wil in september 2010 de

nieuwe opleiding Agribusiness starten. Deze dagopleiding

(BOL) op Mbo-niveau 3 en 4, is interessant voor leerlingen

die in fruitteelt zijn geïnteresseerd. De school geeft een

baangarantie af dankzij samenwerking met uitzendbureau

AB Limburg. Leerlingen worden breed opgeleid in de traditi-

onele landbouw, de biologische landbouw, de veeteelt en de

fruitteelt. Ook het onderhoud van machines en werktuigen

komt aan bod. Meer informatie over deze opleiding is te vin-

den op www.citaverde.nl / MBO / opleidingengids. Of bellen

naar de Mbo-locatie in Maastricht, tel. 043 3629 060.

Nieuwe opleiding Agribusiness in Maastricht

Greenery heetnu CofortaCoöperatie The Greenery

heeft haar naam veranderd in

Coforta. De naamsverande-

ring van de coöperatie maakt

deel uit van het nieuwe sa-

menwerkingsmodel dat wordt

ingevoerd. Met de nieuwe

naam wordt een duidelijk ver-

schil aangegeven tussen de

coöperatie en het handels-

huis.

8

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

T opsin M Pasta is het enige middel,dat in 2009 nog gebruikt kon wor-den, dat vanaf 1 maart 2010 niet

meer toegelaten is. De toelatingshouderbesloot geen nieuwe toelating aan te vra-gen, waardoor die komt te vervallen. Daar-naast besliste de toelatingshouder van Phi-labuster om de toelating in appel in tetrekken. In 2009 werden twee fungicidentoegestaan: Switch en Topaz 100 EC. Hier-mee zijn de mogelijkheden voor een goedeschimmelbestrijding in appel, maar vooralpeer, toegenomen. Het leek er op dat voorhet teeltseizoen 2010 Exact niet beschik-baar zou zijn. Echter, met een kleine formu-leringswijziging kan ook in 2010 Exact opde markt gebracht worden. Tot slot is in2010 voor het eerst Nimrod toegelatenvoor toepassingen voor 1 mei.

14 juni 2009Eind 2007 moest het Ctgb over bijna 1.000toelatingen een besluit nemen. De werkwij-ze van het Ctgb, dat zonder inhoudelijkebeoordeling de toelating verlengde, was ju-ridisch niet op orde. In 2007 zijn om die re-den voor bijna 1.000 middelen beoordelin-gen uitgevoerd. Van Topsin M spuitpoederwerd per direct de toelating ingetrokken.Tevens werd van vele middelen het etiketaangepast. Bij het vaststellen van de in-gangsdatum voor al deze etiketwijzigingenhanteerde men de maximale overgangster-mijn van achttien maanden. Doordat de

besluiten op 14 december 2007 werdengepubliceerd, gingen de wijzigingen in op14 juni 2009. Voor de meeste middelenging het om aanpassingen gericht op drift-reductie. Zo zijn de voorschriften van Cho-rus 50 WG, Insegar 25 WG, Scala, Dimilinen minerale olie aangepast. In het beoor-delingsproces in 2007 en in de bezwaar-procedure hebben toelatingshouders infor-matie en voorstellen ingediend. Doordatbij minerale olie en bij Scala twee toela-tingshouders betrokken zijn en zij niet ge-lijk optrokken in dit proces, zijn er ver-schillen ontstaan in de etiketten vandezelfde middelen. Zo is de Scala die BASFop de markt brengt, wel voor 1 mei toege-staan op percelen langs oppervlaktewater

en de Scala die Hermoo op de marktbrengt niet.

Metam natriumEen van de laatste oude middelen waaroverEuropa een besluit nam, is metam natrium.Voor deze stof lag het voorstel om het nietgoed te keuren. Bijna uit de gehele EU is erop aangedrongen om dit wel te doen. Ookde NFO nam hieraan deel en benadruktedat metam natrium van groot belang isvoor de teelt van fruit op zandgronden. On-danks de brede Europese inzet heeft de EU28 juli 2009 het besluit gepubliceerd dat detoelatingen van metam natrium in de gehe-le EU ingetrokken moeten worden. De toe-latingen moesten uiterlijk 13 januari 2010

Gewasbescherming

Beperkte wijzigingen in het middelenpakket

Jaco van Bruchembeleidsmedewerker [email protected]

In het afgelopen jaar is het aantal wijzigingen (intrekkingen en

toelatingen), in het middelenpakket beperkt geweest. Met name de

wijzigingen in de driftbeperkende maatregelen zorgen voor proble-

men. De NFO verwacht dat in de komende jaren het aantal wijzingen

weer zal toenemen.

Insect op jonge perenbloesem. Foto: NFO

9


ingetrokken zijn. Metam natrium is echteronmisbaar voor de teelt van diverse gewas-sen. De NFO gaf de noodzaak aan voor defruitteelt in Nederland waarna de toelatingvan metam natrium in Nederland tot 31 de-cember 2014 in stand kan blijven. Hieraanis wel de voorwaarde verbonden dat in de-ze periode gezocht wordt naar alternatievemethoden om aaltjes te bestrijden.

Biologische teeltVoor de bestrijding van ziekten en plagenin de biologische teelt zijn veel mindermiddelen beschikbaar dan in de geïnte-greerde teelt. In afstemming met teeltadvi-seurs in de biologische teelt en Prisma,heeft de NFO voor drie knelpunten in de bi-

ologische teelt toelatingen voor dringendvereiste gewasbeschermingsmiddelen inge-diend. Het gebruik van Spruzit Vloeibaar,voor de bestrijding van de appelbloesemke-ver in de appelteelt, voor 2010 is al gereali-seerd. De aanvragen voor kaliumbicarbo-naat voor de bestijding van schurft in deperenteelt en regenvlekkenziekte in de ap-pelteelt zijn nog in behandeling. Daarnaast

is in 2010 ook kalkzwavel beschikbaar opbasis van het besluit van eind 2008. Eind2008 werd kalkzwavel voor twee teeltsei-zoenen toegelaten.

Tijdelijke toelatingenIn de afgelopen jaren zijn MaxCel, Ver-

timec Gold en Switch, waarvoor de NFO

een tijdelijke toelating wist te realise-

ren, regulier toegelaten. Voor 2010

heeft de fruittelersorganisatie voor de

appelteelt een verlenging van de toela-

ting als dringend vereist gewasbescher-

mingsmiddel aangevraagd voor Topsin

M vloeibaar. Deze verlenging is in ja-

nuari afgegeven. De toegestane toepas-

sing is gelijk aan het teeltseizoen 2010.

Het enige verschil is dat in 2010 Topsin

M vloeibaar vanaf 1 mei ingezet kan

worden. In 2009 was dit vanaf 31 juli.

Ook in 2010 is Topsin M niet toegelaten

in de perenteelt omdat na overleg met

teeltadviseurs onvoldoende argumen-

ten beschikbaar waren om de bestrij-

ding van vruchtboomkanker in peer als

gewasbeschermingknelpunt erkend te

krijgen.

Het Productschap Tuinbouw financiert het

behoud van een effectief middelenpakket.

Tabel. In 2010 toegelaten acaricide, insecticide, fungicide, nematicide en groeiregula-toren in de teelt van appel en peer met hun werkzame stoffen en veiligheidstermijnin dagen. Situatie 9 februari 2010

Merknaam Werkzame stof Appel Peer

Admire e.a. imidacloprid 14 14Apollo chlofentezin 28 28Bellis pyraclostrobin en boscalid 7 7Berelex e.a. gibberellinezuur - *Berelex GA 4/7 e.a. gibberelline a4 + a7 * *Calypso thiacloprid 14 14Chorus cyprodinil * *Decis EC e.a. deltamethrin 7 7Delan DF dithianon 28 28Dimilin diflubenzuron 14 14Dithane e.a. mancozeb 56 56Envidor spirodiclofen 14 14Ethrel-A ethefon 10 -Exact triadimenol 7 -Flint trifloxystrobin 14 14Gazelle acetamiprid 14 14Insegar 25 WG fenoxycarb 21 21Fruitone e.a. 1-naftylazijnzuur 7 7Madex e.a. cydia pomonella granulose virus 1 1Masai 25 WG tebufenpyrad 7 7MaxCel 6-benzyladenine * -Merpan en Malvin e.a. captan 7/211 7/211

monam e.a. metam-natrium * *NeemAzal T/S azadirachtin * -Nimrod vloeibaar bupirimaat 14 -Nissorun spp hexythiazox 28 28Olie-H en 11 E olie minerale olie * *Philabuster 400 SC imazalil en pyrimethanil - 1Pirimor pirimicarb 7 7Polisolfuro di Calcio2, 3 calcium (poly) sulfide 30 -Polyram DF metiram 28 28RAK 3 codlemon * *Regalis prohexiadone-ca 45 45Runner methoxyfenozide 14 14Scala pyrimethanil 28 28Score 250 EC difenoconazool 28 28SmartFresh 1-methylcyclopropeen * *Spruzit vloeibaar2, 3 pyrethrinen 2 -Steward indoxacarb 7 7Stroby WG kresoxim-methyl 42 42Switch fludioxonil en cyprodinil 3 3Syllit Flow 450 SC dodine 28 28Teppeki flonicamid 21 21Thiovit-Jet en Kumulus zwavel 7 7Thiram Granuflo e.a thiram 35 35Topaz 100 EC penconazool 14 14Topsin M vloeibaar3 thiofanaat-methyl 14 -Vertimec Gold abamectin 28 28Xen Tari WG, Delfin e.a bacillus thurigiensis 7 7

1 Voor de lage dosering (0,06 %) geldt een veiligheidstermijn van 7 dagen en voor de stan-daarddosering (0,1 %) 21 dagen.

2 Alleen toegelaten in de biologische teelt. 3 Toelating als dringend vereist gewasbeschermingsmiddel.* Wel toelating in deze fruitsoort, maar door het voorgeschreven tijdstip van de inzet, is

geen veiligheidstermijn vastgesteld.- Geen toelating in deze fruitsoort.

In de afgelopen jaren is onder meer

Vertimec Gold regulier toegelaten.

Foto: Caroline van Assche, NFO

10

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Om de aantasting van schurft in2009 te verklaren, beginnen we inde zomer van 2008. Deze zomer

was in juli en augustus regenachtig. Hier-door kon schurft zich bij appel, en somsook bij peer, fors uitbreiden. Vooral bij Jo-nagold en mutanten eindigde dat seizoenop sommige bedrijven met behoorlijk veelblad- en vruchtschurft. Ook de nieuwe ap-pelrassen bleken in de praktijk gevoelig. Inalle regio’s kwam aantasting voor, maarvooral in Zeeland was de situatie erger. De eerste ascosporen op PPO-Randwijk wa-ren17 maart 2009 rijp. In België, ook op 17maart, in het veld. De infectieperioden ver-schilden per regio, maar de perioden rond27 maart, 8, 15 en 30 april waren belangrij-ke infectieperioden in dat voorjaar. In Ne-derland was de periode rond 8 april het be-langrijkste. In België, maar ook inZuid-Limburg ervoeren telers, adviseurs enonderzoekers de periode rond 15 tot19april als zeer belangrijk. In België op PC-fruit vond circa 15 procent van de uitstootplaats rond 8 april en circa 50 procent van

de uitstoot van ascosporen omstreeks 15april. Deze periode viel samen met het sta-dium rose-knop. Een gevoelig stadium metveel nieuw blad bij appel. April kenmerktezich door mooi weer met een razendsnellegewasontwikkeling. Binnen drie weken ont-wikkelde de fenologie bij appel zich vanmuizenoorstadium naar volle bloei. Hetwas opvallend dat er weinig regen viel bijde infectieperioden. Mede hierdoor onder-schatte telers het belang van sommige in-fecties. Eind april en begin mei is er in Nederland inde praktijk soms al volop bladschurft op hetkortlot. Blad- en vruchtaantasting werd vo-rig jaar vooral op Jonagold (en mutanten)vastgesteld, maar ook op Golden Deliciousen de nieuwe appelrassen. Elstar bleek min-der gevoelig te zijn. Samengevat een combi-natie van veel ascosporen en een zeer snel-le gewasontwikkeling veroorzaakte in deeerste drie weken van april problemen.Sommige bedrijven zagen ook kelkblad-schurft doorkomen in de loop van het sei-zoen. Kelkbladschurft kenmerkt zich doorschurft aan de neus van de appel en ont-staat al vroeg in het seizoen, voor de bloei.

Telers die adequaat reageer-den op de belangrijke infec-ties rond 7, 8 en 15 april be-haalden een goed resultaat.De spuitschema’s leken oppapier allemaal gesloten, alswe uitgaan van zeven dagenpreventief voor contactmid-delen en drie of vier dagencuratief. De praktijk is echteranders. Sommige schema’smet drie dagen preventiefbleken onvoldoende. Uit devergelijking van spuitsche-ma’s bleek dat een gunstigeuitgangssituatie met weinigof geen bladschurft uit 2008 essentieel is.Percelen met een historie van alleen pre-ventieve behandelingen, hadden in 2009vaak aantasting. Op belangrijke infectiesgaven de sandwichmethode (zowel preven-tief als curatief behandelen) of de stop-spraybehandeling de meeste zekerheid. Al-leen preventief of alleen curatief werd in2009 soms keihard afgestraft. Percelen zon-der aantasting in 2008 waren in 2009 ookvaker schurftvrij.

Schurft

Irritante ziekte aanpakken vóór begin juniSchurft rukt weer op

Pieter AalbersDLV [email protected]

In de afgelopen twee jaar kwam

bij appel meer schurft voor dan in

voorgaande jaren. In het voorjaar

van 2007 was het zes weken

droog. Hierdoor was schurft in

dat jaar geen gespreksthema. In

2008 kwam op diverse bedrijven

schurft voor en in 2009 had bijna

elk bedrijf met appels aantasting.

Toch waren er ook bedrijven die

weinig last hadden. Hoe bestrij-

den we de ziekte in dit seizoen?

Bladschurft bij appel; opvallend zijn de vele vlekken. Foto’s: DLV Plant

11


Als bladaantasting voorkomt, blijkt het inde zomer moeilijk om schurft onder con-trole te houden. Sommige telers twijfelendan aan de werking van de middelen. Een vraag die sommige telers stellen: hoezit het met de werking van de fungiciden?

Europa Binnen Europa komt in diverse fruitregio’sresistentie of verminderde werking voorvan appelschurft tegen groepen fungiciden.Zo is al meer dan vijftien jaar geleden vast-gesteld dat verminderde werking van EBR’s,zoals Score en Topaz, kan optreden. Al kortna introductie werd in Noord-Duitsland ver-minderde werking van strobilurinen vastge-steld in de regio Das Alte Land en later inSachsen Anhalt. De laatste jaren wordt ditook gemeld in het Rhône-dal in Frankrijk.Wat meer recenter zijn de resistentieont-wikkelingen van schurft tegen Anilino-Pyri-midines (ANP’s), zoals Chorus en Scala inregio’s in Duitsland. Vanuit het Bodensee-gebied vertrouwen telers niet meer op decuratieve bestrijding omdat de werking vanANP’s en EBR’s onvoldoende is. De schurft-bestrijding is hier volledig op een preven-tief schema gebaseerd. In Nederland gaven firma’s aan dat er geenmonitoringprogramma naar de werking van

strobilurinen wordt gevoerd. Adviseursvroegen de Plantenziektekundige Dienst inhet najaar van 2008 al of fabrikanten moni-toring kunnen uitvoeren. Syngenta onder-zoekt wel de werking van Score en Chorusop appelschurft. De gegevens van dit on-derzoek zijn nog niet bekend. Telers men-gen de laatste jaren resistentiegevoeligefungiciden met een contactfungicide. De er-varingen in praktijk en proeven in België

gaven aan dat spuitschema’s Syllit Flow (do-dine) een goed effect geven.

Stopspraybehandeling In de biologische teelt in binnen- en buiten-land voeren telers de laatste jaren stop-spraybehandelingen uit. Mede door MarcTrapman en Peter Triloff is deze methodeverder ontwikkeld. In de stopspraymethodewordt na de regen, maar voordat de infec-tie plaatsvindt, gespoten met een contact-fungicide. In deze kiemingsfase, als deschurftspore een kiembuis maakt, is deschimmel zeer gevoelig voor bestrijding.

De bestrijding volgens dezemethode is een race tegen detijd. Volgens Mills, (onderzoe-ker uit het begin van de vorigeeeuw), kan bij een optimaletemperatuur (tussen 20 en 22ºC) na 8 uur de eerste spore in-fecteren. Bij koud weer duurtdeze periode langer. Bij 10 ºCduurt deze periode 13 uur. An-dere onderzoekers stellen dathet dan 11 uur duurt. Op ditmoment zijn volgens de reken-modellen de eerste ascosporengeïnfecteerd. Sommige telersgebruikten ook contactmidde-len, zoals captan of Delan, opdeze wijze. Soms werd Syllitingezet met een goed resul-taat.

SchurftwebDe figuur Schurftweb Nisse laat

zien dat een belangrijk deel van de asco-sporen op 7 april ’s ochtends met de lichteregen zijn uitgestoten (gele blok). Op 7april ’s middags was het droog. Enkele te-lers in Zeeland voerden in deze fase een be-handeling uit, met goed resultaat. Op 8april ontstond een belangrijke infectie diezich later ontwikkelde tot meer dan 900punten binnen RIMpro. Een aantal telerswerkt met DLV–Welte schurftadvies. Ook in

dit programma is de kiemingsfase te zien.Tijdens dagen met afwisselend regen endroogte is deze stopspraymethode een pri-ma alternatief voor curatieve behandelin-gen. Het wordt lastig wanneer de regen lan-ger dan 24 uur aanhoudt. Voor destopspraymethode gebruiken telers preven-tieve middelen zoals Delan, Syllit Flow, cap-tan of zwavel. Hiermee voorkomt de fruit-teler dat hij gebruik moet maken van eenANP of een EBR.

Strategie 2010Voor 2010 geldt dat de percelen begin junivrij moeten zijn van schurftaantasting. Hetonder controle houden van bestaande blad-schurft is lastig. Leg dus de nadruk op debestrijding in de primaire fase (vóór beginjuni). Als op uw percelen in het afgelopenseizoen veel bladschurft voorkwam, neemdan sanitaire maatregelen. Dit betekent:poetsen en bladversnipperen, extra behan-delingen met ureum (5 procent) op afgeval-len blad en dit eventueel opzuigen met be-hulp van een machine. Hiermee verlaagt ude druk van ascosporen. In de winter en het voorjaar is het moeilijkom blad te versnipperen. Vaak is het te nat.Beoordeel uw percelen op aantasting vanafgelopen seizoen en voer een gerichtestrategie uit. Soms is het ‘alleen’ nodig ombij Jonagold het blad te versnipperen of teverwijderen. Een aantal telers voerde dezebehandeling in het najaar al uit. In het voorjaar blijft de basis in de schurft-bestrijding de preventieve methode gecom-bineerd met stopspraybehandelingen of cu-ratieve behandelingen bij belangrijkeinfecties. Gangbare telers voeren de stop-spraybehandelingen nog maar weinig uit.Syllit Flow blijkt in meerdere proeven eenbetrouwbaar, goed werkend fungicide tezijn voor de voorjaarsperiode, zonder extrarisico van verruwing. In de praktijk is hetwel een probleem dat het met een aantalmiddelen en meststoffen niet mengbaar is.

Vruchtschurft bij Golden Delicious, 23 juni 2009.

Asc

osp

ore

n u

itst

oo

tPo

ten

tiaa

l

300

250

200

150

100

50

900

600

300

100

50

0

Figuur. Schurftweb Nisse

De NFO, CAF en VePaF vormen sindseind 2008 het samenwerkingsver-band Weerpalen Open Teelten Ne-

derland (SWON). Het samenwerkingsver-band beheert en exploiteert het netwerkvan weerstations. In 2010 werkt SWON meteen gemoderniseerd netwerk van tachtigtot negentig posten verspreid over de fruit-teeltgebieden in Nederland (zie landkaarten kader).Het afgelopen jaar was een overgangsjaar.In 2009 is nog overwegend gewerkt metbestaande Mety-stations, een twintigtalnieuwe Watch Dog-stations en enkele Da-vis-posten. De bestaande Mety-posten zijnverouderd en aan modernisering of vervan-

ging toe. Het grootste nadeel van de be-staande Mety-posten met deze oude tech-niek is dat deze slechts drie maal per dagper telefoon kunnen worden uitgelezen.Daarnaast zijn de snelheid en de locale op-slag van het dataverkeer erg verouderd. Bo-data kan hierop niet langer ondersteuninggeven.

Modern netwerkDit jaar maakt SWON gebruik van gemoder-niseerde posten die vrijwel continu wordenuitgelezen en meerdere keren per dag eenupdate van grafieken kunnen geven. Ookworden de weergegevens uit de posten bijopname in het netwerk geregeld gecontro-

12

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Weerstations

Dit jaar actuele weergegevens met gemoderniseerd waarschuwingsnetwerk

Het Samenwerkingsverband

Weerpalen Open Teelten Neder-

land maakt nog dit jaar gebruik

van gemoderniseerde weerpalen.

Deze stations worden vrijwel con-

tinu uitgelezen en geven meerde-

re keren per dag een update van

de grafieken. De modernisering is

opgezet vanwege een groeiende

behoefte bij afnemers om continu

over actuele weergegevens en

schurftgrafieken te kunnen be-

schikken.

Groeiende behoefte bij fruittelers

Siep Koning, NFOnamens [email protected]

De bestaande Mety-posten zijn aan modernisering of vervanging toe. Foto: Petra Koster

leerd. Dit heeft een belangrijk voordeel bijlanglopende temperatuursommen zoals be-rekeningen binnen RIM-cydia. Het netwerk bestaat uit een kleine negen-tig gemoderniseerde of nieuwe posten. Hetaantal posten wordt niet uitgebreid. Demeeste posten zijn gemoderniseerde Me-ty’s gevolgd door ruim twintig Watch Dog-stations en een aantal Davis-posten.Het samenwerkingsverband heeft ongeveervijftien posten in eigendom. Bovendien zijnenkele posten in eigendom gebleven vanNFO-kringen. SWON gebruikt tevens de ge-

gevens uit de posten van de stichting BUFin Utrecht. Het merendeel van de posten isvanaf 2010 in eigendom van fruitteelton-dernemers die posten hebben overgeno-men van de NFO. Ook de posten van MQSin Gelderland gaan over naar de onderne-mers. Voor het beschikbaar stellen van weergege-vens uit de posten in eigendom ontvangende ondernemers een vergoeding. SWONvergoedt niet alle kosten omdat een onder-nemer ook voordelen heeft bij opname inhet landelijke netwerk. Zo krijgt hij gratistoegang tot www.weerpalen.nl waarmee hijzijn gegevens met andere posten (in de om-geving) kan vergelijken.

DienstverleningDoor het gemoderniseerde netwerk wordtin 2010 de dienstverlening aan fruitteelton-dernemers verbeterd. De websitewww.weerpalen.nl vertoont meerdere ma-len per dag nieuwe gegevens van RIMpro-grafieken. De Watch Dog-stations bevattennaast de bekende Mety- en Davis-sensorenook sensoren voor bodemvocht en bodem-temperatuur op twee diepten. Bovendienwordt de lichtinstraling volgens PAR en UVgemeten. De uitkomsten van deze nieuwesensoren staan ook weergegeven op de siteen zijn via een dashboard in tijd en verhou-ding tot elkaar samen te stellen. Daarbijstaan op de site algemene weergegevensweergegeven die de ondernemer kunnenondersteunen bij zijn beslissingen. Meer in-formatie is terug te vinden op het openbaregedeelte van www.weerpalen.nl. Op dezesite staan ook de locaties van de postenweergegeven.

Afnemers en ondersteuningDe partners binnen de SWON (NFO, CAF enVePaF) zullen hun aangesloten fruitteelton-dernemers van actuele weer- en grafiekge-gevens voorzien. Bij CAF- en VePaF-bedrij-ven vormt de toegang tot www.weer-palen.nl onderdeel van het abonnement opactuele fruitteeltinformatie. Het wordt voorNFO-leden mogelijk om zonder adviseringvan CAF of VePaF een abonnement opwww.weerpalen.nl te krijgen. Binnen eenmaand komt hier meer duidelijkheid over.Fruitconsult en DLV betrekken in 2010 dekale weergegevens van de SWON voor deeigen advisering, zoals bladnatperiode enRV.SWON maakt gebruik van ondersteundersom te komen tot een betrouwbare dienst-verlening aan de fruitteeltondernemers. De-ze ondersteunders zijn Bodata, BioFruit Ad-vies en Verdict. Fruitconsult heeft samenmet BioFruit Advies een databeheerfunctievoor weergegevens vanuit Davis-stations,Bodata heeft deze functie voor Mety-stati-ons en Verdict voor Watch Dog-stations. BioFruit Advies heeft als provider voorSWON de belangrijke functie om vanuit de-ze kale weergegevens actuele grafieken tegenereren. Die worden vervolgens opwww.weerpalen.nl geplaatst.

13


De bestaande Mety-posten zijn aan modernisering of vervanging toe. Foto: Petra Koster

Www.weerpalen.nlEen fruitteler kan op www.weerpa-

len.nl de meest actuele informatie in-

zien over regenval, temperatuur, rela-

tieve luchtvochtigheid, bodemtem-

peratuur, bodemvocht 40 en100 cm,

windsnelheid, windrichting, bladnatpe-

riode, instraling zonlicht 300-1100,

PARlicht 400-700. Fruittelers kunnen

zich abonneren (via de website) waar-

mee zij de mogelijkheid krijgen op

weergegevens die iedere tien minuten

ververst worden.

LocatiesDe volledige namen- en adressenlijst vande weerstations zoals ze staan opgesteldin de Nederlandse gemeenten, en welkesoort stations, kunt u vinden op de web-site: www.weerpalen.nl.

Dronten; Biddinghuizen; Zeewolde; Marknesse; Kraggenburg; Dodewaard;Bemmel; Buren; Zetten; Herwijnen; Mau-rik; Lobith; Driel; Puiflijk; Giessen; Beu-ningen; Enspijk; Opijnen; Culemborg;Wadenoijen; Leuth; Dreumel; Bergharen;Echteld; Geldermalsen; Rossum; Hedel;Niehove; Nieuwolda; Gronsveld; Leunen;Neerritter; Meersen; Grathum; Sevenum;Ransdaal; Baarlo; Meyel; St.-Geertruid;Dussen; Stevensbeek; Erp; ZevenbergseHoek; Steenbergen; Heijningen; Waspik;Nieuwe Niedorp; Wijdenes; Wognum;Midden-Beemster; Zwaagdijk; Ooster-blokker; Houten; Wijk bij Duurstede; ‘t Goy; IJsselstein; Jaarsveld; Linschoten;Harmelen; Odijk/Werkhoven; Werkhoven;Cothen; Bunnik; Wijk bij Duurstede;Heinkenszand; Kapelle; Zaamslag; Kloos-terzande; Krabbendijke; Arnemuiden/Lewedorp; Wissenkerke; Schoondijke;Oudelande; Nieuwerkerk; St.-Maartens-dijk; Kwadendamme; Hengstdijk; Eede;Waardenburg; Leerbroek; Werkendam;Piershil; Nieuw-Beijerland; Numansdorp;Oolgensplaat; Mookhoek; Tinte.

De locaties waar de posten te vinden zijn.

Bron: Verdict

14

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Meerrijige spuiten trekken demeeste aandacht. Maar wie zijnoor te luister legt bij de leveran-

ciers die zich daar op richten, en bij dege-nen die dat bewust niet doen, leert dat eenenkelrijige spuit het grootste marktaandeeltoekomt. En daarmee ook meer aandachtverdient dan de afgelopen jaren het gevalis geweest. Want ook bij deze spuiten zijner nieuwe ontwikkelingen. De ene keernaar aanleiding van Nederlandse milieuei-sen, de andere keer zijn Europese arbo-ei-sen de drijfveer.Een simpele rekensom rechtvaardigt de in-teresse voor enkelrijige spuiten eveneens.In Nederland draaien nog maar sinds kortenkele tientallen meerrijige spuiten. Alsdat al uitgroeit tot honderd stuks, blijft ernog zeker tienduizend hectare grootfruit

over voor de enkelrijige machines. Dat are-aal vergt honderden enkelrijige spuiten.Bovendien worden de gedragen enkelrijigespuiten vaak als tweede spuit aangeschaft.Vooral om insporing te voorkomen in eennatte herfst of om steenfruit met een apar-te machine te kunnen spuiten. Ook dit iseen interessante markt; vrijwel ieder merkheeft een gedragen boomgaardspuit,meestal ook nog met dwarsstroomtech-niek.Meerrijige spuiten komen in beeld bij be-drijven vanaf tien tot twintig hectare, erva-ren leveranciers. Dat is een ruime marge,maar een perfect ingedeeld bedrijf vantwaalf hectare heeft er meer profijt van daneen met gerende percelen van achttien hec-tare. Tunnelspuiten en machines met eenreflectiescherm besparen niet alleen tijd,

maar ook middel en daarmee capaciteit.Als ondanks de voordelen van meerrijigespuiten een enkelrijige de voorkeur krijgt,geeft de veel lagere investering de door-slag. De prijs van de machines is dan ookhet meest concrete en de best te vergelij-ken eigenschap. Dat is eenzijdig en doetniet altijd recht aan deprijs/kwaliteitsverhouding. Om dat te ver-gelijken is het noodzakelijk de machinesonder vergelijkbare omstandigheden nietalleen te demonstreren, maar ook het re-sultaat te onderzoeken.Omdat dit onderzoek in Nederland niet(meer) gebeurt, blijft het bij een overzichtvan de mogelijkheden van de machines.Wellicht dat dat helpt bij de keuze vooreen bepaalde machine, al zal de relatie methet mechanisatiebedrijf in de omgevingdoorgaans ook een rol spelen.

Eenrijige spuit

Enkelrijige spuit niet meer weg te denken Lage investering geeft doorslag

Fruittelers behandelen het groot-

ste deel van het Nederlandse are-

aal met enkelrijige spuiten. En dat

zal niet veranderen zodat voor

deze machines een groot markt-

aandeel behouden blijft. Daar

spelen leveranciers op allerlei ma-

nieren op in.

Anton Oostveenfreelance [email protected]

Naar wens samengesteld“Een moment, de monteur moet vanaf

de Lipcotunnelspuit helemaal naar bene-

den klimmen”, zo luidde de reactie aan

de telefoon van mechanisatiebedrijf Gijs-

sel in Wemeldinge. Blijkbaar had Gijssel

zo’n machine van Hol in de werkplaats

staan. Beide bedrijven werken geregeld

samen aan boomgaardspuiten. Boven-

dien hebben zij gemeen dat ze onder ei-

gen naam verder gingen met een spuit-

machine waarvan ze lang dealer zijn

geweest.

“Het concept van onze spuit kennen we

al twintig jaar”, licht Gijssel toe, die de

machines nu levert onder de naam Gijssel

Systems. Maar in de detail lijkt de spuit

onder deze naam in weinig meer op de

originele Holder. Van ‘de spuit’ is eigen-

lijk geen sprake meer; de machine wordt

naar de wens van de teler samengesteld.

Tot nu toe gaat de meeste vraag uit naar

een tankinhoud van 1.000 liter, maar de

vraag naar 1.500 liter neemt toe. Dat gro-

tere volume is gewenst in verband met

het gebruik van venturidoppen. Voor een

goede bedekking is hiervan het type no-

dig met een afgifte van 300 a 400 liter

per hectare. En dan is een grotere tank

handig, zegt Gijssel.

Om met venturidoppen in de nabijheid

van oppervlaktewater te spuiten is deze

machine uitgerust met een dubbele

spuitleiding, de ene voor nevel, de ande-

re voor venturidoppen. Dat maakt het

mogelijk de laatste twintig bomen voor

de kopakker met sloot met venturidop-

pen te spuiten.

De leverancier benadrukt de verbeterde

tangentiaalventilatoren en de hydrauli-

sche aandrijving daarvan. Daardoor is de

luchtondersteuning links en rechts onaf-

hankelijk van elkaar te regelen en zelfs

uit te schakelen langs een sloot. Dankzij

deze aandrijving vraagt de spuit hooguit

20 pk van de trekker, wat resulteert in

een laag brandstofverbruik.

De nieuwe spuit van Gijssel wordt naar wens

opgebouwd. Foto: Gijssel

Prijzen eenrijige spuiten bij benadering

Gijssel e19.000John Deere e18.000Kruse/NH 63 e16.000Dwarsstroom-blaasmond van KWH e14.000

Munckhof e12.500Lochmann e12.500De Mitterer e 9.750

15

John Deere wordt HSSJohn Deere is niet meer. Tenminste, als

het gaat om fruitteeltspuiten. Het con-

cept van de spuit is er nog wel, maar

die draagt nu de naam van mechanisa-

tiebedrijf Hol in Meteren. De naam van

deze voormalige dealer

wordt voortgezet in de afkor-

ting HSS, Hol Spraying Sys-

tems. Herkenbaar zijn de

traploos verstelbare blaas-

monden, waarbij elke dop

van ondersteunende lucht

wordt voorzien door een

slang van gelijke lengte. Een

daarvan is onderaan onder-

steboven te monteren. Zo

wordt bijvoorbeeld bloedluis

ook van onderaf geraakt. Het

praktische inzicht van deze le-

verancier blijkt ook uit de ex-

tra leiding vanaf de pomp via

het frame tot boven de vul-

opening. Met de kogelkraan

aan het eind is het eenvoudig

om een fustreiniger boven deze ope-

ning te gebruiken. De tank is compleet

met een extra schoonwatertank voor

het handen wassen. Op termijn is het

echter niet meer toegestaan om het

schone water uit de spoeltank te ge-

bruiken.

Altijd symmetrischOok KWH paste bij de D-serie nieuwe

ventilatoren toe. Daarmee moet het

merk het vooroordeel van zich afschud-

den dat de spuit veel lucht produceert

en daarbij veel vermogen vraagt. Wat

blijft is de centrifugale opstelling

van de ventilator, die in principe

links en rechts een gelijke luchtaf-

gifte garandeert onder een hoek

van 13º. Een hoek van 12º tot 13º

schuin omhoog geeft de beste

bedekking. De hoogte varieert

van 2.20 meter tot 4.20 meter.

Daarbij behoort de uitvoering als

torenspuit ook tot de opties.

Voorheen veel gebruikt in meer-

rijen en bedden, nu vooral in ho-

gere peerpercelen. Het gewas

wordt daarmee kruislings geraakt

en goed bedekt. Ook KWH bouwt

klantspecifiek. “Het aanpassen

van standaardspuiten aan de

wensen van de klant is uren ver-

gooien”, stelt vertegen-

woordiger Hans van

Driel. “Bovendien heeft

elk type dwarsstroom

zijn eigen onderdelen.

Het is niet zo dat bij

een hogere uitvoering

er alleen een stukje la-

mellenwand bovenop

komt.”

Dwarsstroom zonder lamellenMunckhof levert enkelrijige spuiten tot

een tankinhoud van 2.000 liter. Om met

dat gewicht insporing te voorkomen

kunnen de machines worden uitgerust

met een tandemstel, waarvan de ene as

op een andere spoorbreedte kan wor-

den gezet dan de andere. Als optie

wordt een kop van een fustreiniger tus-

sen de vulopening en spoeltank ge-

monteerd. Die kan voor het spoelen

van leeg fust boven de vulopening wor-

den gedraaid.

De fabrikant uit Horst presenteerde be-

gin dit jaar een enkelrijige spuit die is

afgeleid van de drierijige. Een van de

drie canvas luchtzakken hangt daarbij

recht achter de tank. Dat maakt dwars-

stroomtechniek mogelijk zonder de me-

talen lamellenwand. Die lamellenwand

zorgde nog wel eens voor roest onder

invloed van gewasbeschermingsmidde-

len en vooral bladvoedingszouten. Net

als KWH heeft Munckhof ook

een torenspuit in het program-

ma met de aanduiding Triple

Fan.

KWH houdt vast aan de centrifugaalventilator die in de nieuwe machines

minder vermogen vergt. Foto: KWH

Het eerste exemplaar van de HSS staat nog maar net in elkaar.

Foto: Hol Spraying Systems


De opgebouwde fustreiniger is een handige accessoire van Munckhof.

Foto: Munckhof

SurroundSurroundNeem de juiste start...

Uw fyto-handelaarverstrekt u graag bijkomende informatie.

Veilingweg 236247 EP GronsveldTel. 043 - 408 3663Fax 043 - 408 1665E-mail: [email protected]

®

Geheel verwijderen van boomgaarden Verklepelen, versnipperenboomgaard Stobben vrezen Verhuur champost wagens Verhuur sporenvuller

Bel vrijblijvend voor informatie:

Bart Kempwww.kempschalkwijk.nl

Tel. 030 - 6012595Mob. 06 - 22548402

De specialist in fruitteelt gewasbeschermingsmachines.

Importeur van: Lipco tunnelspuiten een- en tweezijdige. Muller onkruidspuitbomen Dealer van: John Deere boomgaardspuiten en trekkers.

SKL. Erkend boomgaardspuit keuringsbedrijf.Grote voorraad onderdelen Douven boomgaardspuiten

Garage- & landbouwmechanisatiebedrijf H. HOL & ZN.meer dan 75 jaar ervaringDen Bommel 8, 4194 TZ Meteren, tel: 0345-569294, fax: 0345-569542www.hholenzoon.nl

17


Onafhankelijke testImporteur Kruse in Ootmarsum beschikt

met het Duitse merk Wanner over een

breed sortiment boomgaardspuiten.

Desondanks gaat de meeste be-

langstelling uit naar de tweerij-

ige spuit met reflectieschermen.

Wellicht omdat dit merk in Duits-

land weliswaar marktleider is,

maar in Nederland geduchte bin-

nenlandse concurrentie heeft.

Niettemin heeft Wanner met de

nieuwe NH63 een indrukwekken-

de, enkelrijige spuitmachine. Niet

alleen op het oog maar ook op

papier. Kruse is de enige leveran-

cier die direct met onafhankelijke

testresultaten komt. In Duitsland

vindt zoiets nog wel plaats. Daar-

uit blijkt onder meer dat het ver-

schil in luchtafgifte tussen de lin-

keren rechterkant niet meer

dan 2 procent bedraagt.

De spuit kan een gewas

tot vijf meter hoog be-

handelen. En als de bo-

venste blaasmonden

omlaag gericht staan, is

het effect vergelijkbaar

met een torenspuit.

Deze smalle uitvoering is le-

verbaar met een tankinhoud

van 600 tot 1.500 liter. De iets

bredere uitvoering, veelal ge-

bruikelijk in de buitenlandse

fruitteelt, gaat tot een tankin-

houd van 4.000 liter. Maar

2.000 liter is wel het maximum

dat in de praktijk wordt toe-

gepast.

Lochmanns grote ventilatorEen superdegelijke Munckhof, zo wordt

de Lochmann ook wel gekscherend ge-

noemd. Leverancier Dik van der Linden

benadrukt de grote ventilator van deze

spuiten van 90 cm doorsnede. Dat geeft

tot vier meter hoogte extra opbrengst

aan kubieke meters lucht zonder dat de

snelheid ervan te hoog wordt. Want

dan blaast de lucht de spuitvloeistof

door de boom in plaats van precies in

het gewas.

De verstelbare, maar ook de geveerde

as en de dubbele spuitleiding, zijn in

principe opties, maar worden zo vaak

toegepast dat ze eigenlijk standaard

zijn. “Wie een geveerde as op de trek-

ker gewend is, wil ook niet meer zon-

der. Hetzelfde geldt voor onder de

spuit, alleen kost die ruim driehonderd

in plaats van drieduizend euro”, aldus

Van der Linden.

Scherp geprijsdDe Mitterer uit Zuid-Tirol is de enige

spuit die minder dan €10.000 kost.

Daarvoor levert importeur Hovo in

Leerdam wel een complete machine,

tot en met verlichting toe. “Ik houd al-

les in eigen hand en de import van deze

spuiten doe ik in combinatie met een

autogarage, verklaart Pim Horden van

Hovo de scherpe prijsstelling. Daarnaast

is hij zelf ook nog fruitteler. Volgens

Horden is het met een Mitterer moge-

lijk om met slechts 17 pk tot deze hoog-

te voldoende lucht met lage snelheid te

verplaatsen.

Mitterer was een van de eerste spuiten

met een semi-dwarsstroomblaas-

mond. Destijds een dilemma bij

de driftbeperking omdat bij de

maatregelen onderscheid werd

gemaakt tussen wel en geen

dwarsstroomtechniek. Nu dat is

losgelaten, hebben andere mer-

ken ook min of meer semi-

dwarsstroomblaasmonden. Dat

is een soort compromis tussen

beoogde uitblaashoek van 12º

tot 13º en de mogelijkheid om

een gewas van drie tot vier me-

ter nog goed te kunnen behan-

delen. Overigens groeit de laat-

ste jaren bij alle merken de

belangstelling weer naar de ge-

wone axiaalventilator.

De dubbele spuitleiding voor de venturidoppen wordt op bijna iedere

afgeleverde Lochmann gemonteerd. Foto: Dik van der Linden

Wanner is in Duitsland een van de grote merken. Foto: Kruse

De Mitterer heeft al geruime tijd een semi-dwarsstroomblaasmond.

Foto: Hovo

18

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

De NFO ging eind januari in overlegmet teeltadviseurs, FC, DLV, CAF enVePaf en afzetorganisaties: The

Greenery, Fruitmasters en veiling Zaltbom-mel over de ervaringen van het afgelopenseizoen. Om te voldoen aan de RussischeMRL-eisen gaf vooral het niet of nagenoegniet kunnen gebruiken van captan en Piri-mor knelpunten in de gewasbescherming.Bij de bestrijding van vruchtrot is de retai-lerseis van maximaal vier werkzame stoffeneen knelpunt. De middelen die beschikbaarzijn voor vruchtrotbestrijding, Bellis,Switch en Philabuster hebben alle drietwee werkzame stoffen. Deze middelen,maar ook Topsin M vloeibaar, toegepast inde zomer, geven twee residuen bij deoogst. Niet de residueisen, maar de eisenaan de vruchtkwaliteit moeten leidend zijnbij de gewasbescherming. Beter een kwali-tatief goed product dat niet naar alle afzet-markten kan dan een kwalitatief matig pro-duct dat onverkoopbaar is.

ResidumonitoringUit de monitoring van Fruitmasters en TheGreenery blijkt dat ongeveer de helft van

de partijen Jonagold geschikt is voor Rus-land. Vooral captan, dat niet aangetoondmag worden, en Pirimor met een zeer lageRussische norm veroorzaken dit. Bij peervoldoet bijna driekwart van de monstersaan de Russische eisen. Captan en cyprodi-nil (Switch) geven de meeste overschrijdin-gen van de Russische residunormen. Daar-naast geven zowel bij appel als peer Delan

en Insegar incidenteel overschrijdingen vande Russische residunorm. In de monitoringvan het teeltseizoen 2009 zijn tot nu toebeperkt de werkzame stoffen van Philabus-ter gevonden. De verwachting is dat als pe-ren uit de lange bewaring komen dat dezestoffen meer aangetroffen worden. Bekendis dat na een toepassing met Philabuster deMRL 30 tot 70 procent ingevuld wordt.

Residu

Rekening houden met residueisen van de markt

Residueisen in 2010

Jaco van Bruchembeleidsmedewerker [email protected]

In 2009 hebben fruittelers bij de

gewasbescherming rekening ge-

houden met de residueisen van

afzetmarkten. Door deze inspan-

ningen is voldoende fruit be-

schikbaar om alle markten te be-

leveren. Voor het teeltseizoen

2010 is een gezamenlijk advies

opgesteld voor u, voor de Russi-

sche markt waarbij de retaileisen

niet vergeten worden.

Peren in de Russische supermarkt. Voor de middelen Calypso en Apollo is de Russische norm nu gelijk

aan de Europese residunorm. Foto: Caroline van Assche, NFO

19


Voor afzet naar Rusland is dit geen pro-bleem, maar voor afzet naar diverse super-marktketens wel.

Eisen retailDe residueisen die de Nederlandse en Duit-se retailorganisaties stellen, zijn niet uni-form. De Duitse supermarktketen, Lidl,heeft met de eis van een derde van de MRLper werkzame stof, de strengste retailers-eis. Bij appel komt ongeveer 10 procent vande partijen boven deze norm. De belang-rijkste probleemstoffen zijn pyraclostrobin(Bellis), cyprodinil (Switch) en captan. Deeis van maximaal 50 procent is voor appelgeen groot knelpunt. Om aan diverse su-permarkten te kunnen verkopen is belang-rijk dat niet meer dan vier werkzame stof-fen teruggevonden worden. Echter, aandeze eis is moeilijk te voldoen. Op onge-veer 50 procent van de partijen wordenmeer dan vier residuen aangetroffen. Bij peer voldoen meer partijen aan de eisvan maximaal vier residuen, maar geeft deeis van een derde MRL grotere problemen.Zo komt zeer regelmatig het gehalte vanpyraclostrobin (Bellis) en cyprodinil (Switch)boven de een derde MRL. Ook de 50 pro-cent norm wordt bij peer geregeld niet ge-haald. De meeste supermarktorganisatieseisen 70 procent van de MRL.De Russische inspectiedienst voert residua-nalyses uit op importproducten. In 2009constateerde de dienst vijftien keer een re-siduoverschrijding op appels en peren dievanuit Nederland naar Rusland waren geëx-porteerd. Hierbij ging het volgens de ex-portpapieren elf keer om product dat in Ne-derland geteeld was. Opvallend is dat opzeven van deze elf monsters van Neder-lands product vier middelen werden aange-troffen die niet in Nederland zijn toegela-ten. Bij de overige vier partijen, allemaal bijpeer, is cyprodinil (Switch) aangetroffen bo-ven de Russische MRL-norm. In twee geval-len werd zelfs de Europese MRL overschre-den. Een mogelijke verklaring voor deoverschrijding van de EU-MRL is dat dezepartijen waarschijnlijk een naoogstbehan-deling met Switch hebben gehad. Voor deandere twee overschrijdingen is zeer waar-schijnlijk niet de verlengde veiligheidster-mijn van zeven dagen aangehouden.

RuslandHet afgelopen jaar is een aantal residunor-men in Rusland aangepast. Voor twee mid-delen Calypso en Apollo is de Russischenorm nu gelijk aan de Europese residu-norm. Voor deze twee middelen kunt u deNederlandse wettelijke veiligheidstermijnaanhouden. Op basis van de ervaringen in2009 kan voor twee middelen de veilig-

heidsnorm voor Ruslandverkort worden. Bij Deciskan de termijn van 60naar 35 dagen en bij Ver-timec Gold van 42 naar35 dagen. Aan de tabel isTopsin M Vloeibaar toe-gevoegd. Doordat voorcarbendazim een nultole-rantie geldt, is het adviesom Topsin M alleen in tezetten voor de oogstvoor de bestrijding vanvruchtboomkanker nazware hagelschade. Hetbehoud van de aanplantgaat dan voor de Russi-sche residueis. Een ande-re kleine verandering isdat de Nederlandse veilig-heidstermijn van de nieu-we formulering van Score28 dagen is. De oude for-mulering had een veiligheidstermijn van 21dagen. Met deze wijziging komt het adviesvoor Score voor de Russische markt en deNederlandse wettelijke termijn beide op 28dagen. (zie tabel).

CaptanCaptan is een van de stoffen die op de EU-prioriteitenlijst staat voor harmonisatie vande residunormen. In het huidige overzichtvan de Russische residunormen staat datcaptan niet aangetroffen mag worden. Rus-land stuurde een brief naar de Europesecommissie waarin het vermeldt dat voor destoffen die niet aangetroffen mogen wor-den, staat aangegeven dat detectiegrenzenaangehouden kunnen worden. Echter, deRussische inspectiedienst geeft aan dat zijniet werken met deze detectienormen. DeEuropese commissie stelde nu, als een vande prioriteiten in het Rusland residudossier,om hier op korte termijn duidelijkheid overte krijgen. De ervaring van het afgelopenseizoen leert dat toepassing van captan nade bloei nog teruggevonden wordt. Om diereden is het advies om de laatste bespui-ting met captan uiterlijk in de afbloei uit tevoeren. Als voor captan, voor Rusland, eendetectieniveau kan worden aangehouden,kan het advies van vorig jaar van 105 dagenblijven staan. De inzet van de vruchtrotmiddelen captan,Bellis en Switch leidde geregeld tot productdat niet voldoet aan de markteisen. Op ba-sis van gerichte proeven concludeerde mendat het niet nodig is de adviezen voor Bellisen Switch aan te passen. Voor Bellis blijfthet advies dit vier en zes weken voor deoogst toe te passen en voor Switch is hetuiterste toepassingsmoment zeven dagen

voor de oogst. Om te voorkomen dat meerdan vier werkzame stoffen op vruchten aan-wezig zijn, is het advies om maar één vande drie vruchtrotmiddelen, Bellis, Switch ofPhilabuster, toe te passen.

InsecticideBij insecticiden is het van belang om dezeniet af te wisselen. Van Pirimor is bekenddat elke toepassing na de bloei teruggevon-den kan worden. In Rusland is wel een resi-dunorm voor Pirimor, waardoor toepassingtot 105 dagen voor de oogst mogelijk is. Bijfruitmot is Insegar voor de Russische markteen probleem. Door te kiezen voor viruskunt u overschrijding van de Russischenorm voorkomen. De bestrijdingsmogelijk-heden van appelbloedluis en fruitmot wor-den ingeperkt door de residueisen. De toe-lating van twee al in aanvraag zijndenieuwe insecticide in de fruitteelt, kan ditprobleem oplossen. De NFO onderhoudtcontacten met de eigenaren van deze mid-delen. De NFO onderneemt actie zodra hetzinvol is. Midden 2009 heeft deze organisa-tie al in een notitie de knelpunten van fruit-mot en appelbloedluis uiteengezet en denoodzaak van de toelating van deze midde-len benadrukt en besproken met LNV. DeNFO blijft er bij LNV op aandringen dat mettoelating van nieuwe middelen beter vol-daan kan worden aan de residueisen van deRussische markt en retail.

Het Productschap Tuinbouw financiert de

NFO om kennis over residuen in fruit te ver-

garen zodat u kunt voldoen aan de aanvul-

lende markteisen.

Tabel. De gewasbeschermingsmiddelen waarvoor een la-gere wettelijke MRL bestaat in Rusland dan in de EU,met daarbij de adviesveiligheidstermijn (VT) voor deRussische markt en de wettelijke veiligheidstermijn inNederland

Middel advies VT Russische markt Wettelijke VT in Nederland

Nimrod vlb 28 14Captan tot einde bloei 7/21Switch 7 3Decis 35 7Score 250 EC 28 28Delan DF 42 28Insegar 25 WG 60 21Stroby WG 42 42Pirimor 105 7Thiram 35 35Exact 28 7Flint 28 14Vertimec Gold 28 28Dimilin alleen voor bloei 14Nissorun spp alleen voor bloei 28Topsin M vloeibaar alleen na oogst 14

De specialist in hoogwaardige coatingsvoor gasdichte ruimtes

Voor het afdichten van CA/ULO bewaarcellen

Blijvende elasticiteit van 650%

Schimmelwerend

In diverse kleuren leverbaar

Wereldwijd dé standaard voor gasdichte afwerkingen

Ribbstyle uw partner voor zekerheid.

high quality coatings

Fertigatie?

Bel Ton de Kort

(06) 51 24 57 80

www.fertigatie.nl

Da’s pas sap!

In de vernieuwde appeltap of in flessen.Heerlijke sappen van uweigen fruit.

Meer omzet door de appeltap.Vraag naar onze referenties.

Fruit- en verwerkingsbedrijfVan AppevenGroeneweg 16049 CE Herten (L)Tel.: 0475-334810www.appeven.nl

Andeweg B.V.-knippen van windsingels op elk gewenste hoogte-klepelen van hout opstanden-totaal rooien -wegfrezen stobben

Tel: 0181-473512Mob.06-53838975www.andeweg-bv.nl

WINDSCHERMENElzen-Ligustrum-Beuken-PrunusVanaf e 0,30 per stuk

ERFBEPLANTINGHoog- en halfstamfruitbomendiverse oude rassen en Walnoten(ook in leivormen)

Boomkwekerij en Groenbedrijf [email protected] FRUITTUIN V.O.F. [email protected] - 20435274, 06 - 11395456 site www.defruittuin.com

nfoin het land

Toyota elektrische heftruckType: FBM16 bouwjaar 1991Accu 2007 hefhoogte4,70MDoorkijkmast Side-shift

Perfect houtversnipperaarBreedte 180 cm gespoten

Klepels in goede staat

Betuwe Mechanisatie v.o.f., www.betuwemechanisatie.nl Achterstraat 10c, 4115 RP Asch, Tel: 0345 - 502559

Kring Zuid-HollandIn kring Zuid-Holland nam de

discussie over de verbetering

van de afzet een grote plaats

in. Voor veel bedrijven begint

de liquiditeit steeds meer te

knellen. De kring vindt het be-

langrijk dat de ini-

tiatieven die de

sector heeft geno-

men, tot verbete-

ring van de afzet-

positie zullen

leiden. De kring is

van mening dat de

initiatieven breed

ondersteund moe-

ten worden.

Voor de gewasbe-

scherming behandelden de le-

den de dringend vereiste toela-

tingen en het aankomende

teeltadvies. De kring riep de

NFO, teeltadviseurs en afzetor-

ganisaties op om dit jaar, ruim

voor de bloei, te komen met

adviezen die afgestemd zijn op

de eisen van de verschillende

afnemers betreffende boven-

wettelijke residunormen (zie

pagina 18, red.). Daarnaast

geeft zij aan dat er in Neder-

land zo snel mogelijk een toe-

lating van Isomate moeten ko-

men.

De telers in Zuid-Holland heb-

ben behoefte aan meer uitleg

over de controle die

nu plaatsvindt van-

uit de satelliet. De

satelliet stelt vast of

ondernemers de

juiste, beplante op-

pervlakte aangeven

bij Dienst Regelin-

gen in het kader

van de mestwetge-

ving. De telers wil-

len weten hoe ze

hiermee om moeten gaan.

De kring wil tevens meer aan-

dacht voor bacterievuur. Het

gevaar van aanplant van

waardplanten moet bij provin-

cies en gemeenten onder de

aandacht worden gebracht.

Armeide, maandag 2 februari

Siep Koning

directeur NFO

Uw advertentie hier?Bel

023-5714745

22

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Zorgen om ElstarElstar ontwikkelt zich steeds

meer tot het zorgenkindje in

het Nederlandse hardfruit. Ei-

genlijk is het zo dat de prijzen

van bijvoorbeeld Jonagold zich

enigszins lijken te herstellen,

terwijl daar bij Elstar zeker

geen sprake van is. En dat

geldt dan nog voor de meest

gevraagde maten. Een ander

doorslaggevend verschil is de

waardering van de grotere ma-

ten. Afgaande op de prijzen

zijn die van Elstar moeilijk te

plaatsen, terwijl de prijzen van

Jonagold in beperktere mate

onderuit gaan.

Zowel van Elstar als van Jona-

gold liggen in Duitsland nog

grote voorraden. En dat speelt

vooral de export van Neder-

landse Elstar parten. Aan het

begin van deze maand lag in

Duitsland nog bijna 50 miljoen

kilo in opslag. Dat is anderhalf

keer zoveel als de kleine voor-

raad van vorig jaar. Maar het

overtreft ook het record uit

2008 van 44 miljoen kilo in

ruim mate, licht het AMI toe.

Daarentegen is in januari het

record in de afgezette hoeveel-

heid uit dat jaar niet overtrof-

fen.

Deze maand is vooral veel El-

star afgezet in Noord-Duits-

land. Dat betekent impliciet

dat vooral de Noord-Duitse af-

zetorganisaties haast hebben

bij de afbouw van hun voorra-

den. Dat geldt niet voor de an-

dere gebieden, waar in januari

amper meer is afgezet dan vo-

rig jaar.

Achteraf gezien is de Duitse

oogst van 2009 aanzienlijk gro-

ter in plaats van iets kleiner

uitgevallen. Tijdens Prognos-

fruit in augustus raamden AMI

en WAPA de appelproductie in

de professionele teelt op 1.047

miljoen kilo, 5 miljoen kilo

minder dan in 2008. Maar het

Duitse ministerie van Land-

bouw meldt nu een appeloogst

van 1.070 miljoen kilo, precies

zo groot als de raming van

2007.

Scherpe concurrentieDoordat de export naar Duits-

land uitblijft, zitten er links en

rechts steeds meer cellen lan-

ger dicht dan bij het sluiten er-

van de bedoeling was. Al was

het alleen al om de liquide

middelen, hoewel deze reden

bij de huidige prijzen het kie-

zen van twee kwaden is. Maar

ook de kwaliteit kan een reden

zijn de cel te moeten openen.

Misschien dat daarom de con-

currentie op de Nederlandse

markt scherper is geworden,

wat de moeizame prijsvorming

toch al geen goed doet.

Zowel bij Elstar als bij Jonagold

realiseren de Nederlandse telers

lagere prijzen dan elders in Eu-

ropa. Over het algemeen signa-

leert het AMI dat de appelhan-

del levendig blijft, ondanks het

carnaval dat in belangrijke de-

len van Duitsland de vraag naar

appels doet afnemen. Bij Elstar,

Gala en Braeburn en zelfs bij de

betere Golden Delicious zouden

de prijzen wat toenemen. Bij

Jonagold ligt de nadruk op con-

tinuïteit in de afzet, wat door

de groeiende vraag uit Rusland

ook mogelijk is.

In Duitsland zijn ook de voorra-

den heldere Jonagold 5 pro-

cent groter dan vorig jaar, die

van de donkere mutanten en

Jonagored een kwart groter en

van Red Prince zelfs 40 procent

groter dan vorig jaar. Ruim de

helft van de totale hoeveelheid

Jonagold bestaat uit de donke-

re mutanten. Red Prince maakt

ruim 10 procent uit.

Goede vooruitzichtenpeer

De afzet van Conference lijkt

zich te stabiliseren. In Neder-

land is de rest van het seizoen

met de huidige voorraden

weer te overzien. Maar dat sei-

zoen is nog niet voorbij. In Bel-

gië zijn de voorraden relatief

groter dan in Nederland. In ab-

solute hoeveelheden ligt er

minder, maar ten opzichte van

vorig jaar is de toename veel

groter dan in Nederland. Toch

constateert het AMI voor Con-

ference over het algemeen een

stijgende tendens bij de prij-

zen. Dat geldt (nog) niet voor

de Abate Fetel uit Italië.

De toch al betere prijsvorming

bij peer wordt nog onder-

steund door de tegenvallende

verwachtingen van de over-

zeese import. De World Apple

and Pear Association, de WA-

PA, verwacht in het zuidelijk

halfrond 12 procent minder

peren. Daardoor zal ook de

export 9 procent lager uitval-

len. Die terugval zal zich voor-

al uiten in minder export naar

Noord-Amerika, waar de bin-

nenlandse productie steeds

sterker wordt. Vooral vanuit

Argentinië zal de export afne-

men, maar het aanbod op de

Russische markt zal weinig ver-

schillen ten opzichte van vorig

jaar.

Overzeese appelsDe inschatting van WAPA over

de overzeese appelexport is te-

genstrijdig met de berichten

van vorige week. Toen meld-

den diverse bronnen dat de ap-

pelexport van het zuidelijk

halfrond kleiner zou zijn dan

vorig jaar. Maar dat lijkt nu

toch wat groter uit de kunnen

vallen. Dat komt vooral door

Brazilië, waar de eerste Gala’s

zijn geoogst en deze of volgen-

de week worden verscheept.

Marktzicht

In Nederland is de rest van het seizoen weer te overzien met de huidige

voorraden Conference.

USA vs EUAfzetorganisaties in de Amerikaanse staat Washington hebben

hun prijzen voor appels verhoogd. Dat is gebeurd om de ver-

koop te remmen teneinde met de voorraad het einde van het

seizoen te halen, meldt AGF-news. Uit de voorraadcijfers van

deze maand blijkt dat de halve handelsproductie al is afgezet.

De prijzen liggen met groothandelsprijzen van ongeveer een

dollar per kilo nog iets onder het gemiddelde van de afgelo-

pen jaren. Maar toen liepen de prijzen tijdens het seizoen iets

af, terwijl ze nu oplopen.

23


De oogst is daar groter door de

goede vruchtmaat, maar ook

omdat een telerscoöperatie is

meegeteld die daarvoor buiten

beeld bleef.

ING: vertikaalbundelen

Door de voortschrijdende

schaalvergroting bij de super-

markten ligt ook een verdere

bundeling van het aanbod voor

de hand. Maar dat is niet de

beste oplossing, menen de

AGF-deskundigen van de ING.

Juist vanwege die toenemende

schaal gaan supermarkten

steeds meer over tot een of en-

kele leveranciers per product-

groep. Dat biedt de zekerheid

dat de toenemende volumes te

hanteren zijn in de complexere

logistiek. Bij die ontwikkeling

past geen horizontale, maar

een verticale bundeling. Krach-

tenbundeling van telers tot re-

tailers zou voor alle schakels

meer perspectief bieden.

Kleine oogst geenvoordeel

In het Spaanse fruitteeltgebied

Lerida zijn de voorraden net als

de oogst van vorig jaar 30 pro-

cent kleiner dan een seizoen

eerder. Dat lijkt gunstig in een

jaar als dit, maar niets is wat

het lijkt. Ook de afzet valt met

minimaal dezelfde percentages

kleiner uit. Door de felle con-

currentie van Golden Delicious

uit Frankrijk en Italië kunnen

de Spaanse afzetcoöperaties

niet profiteren van hun kleine-

re aanbod, meldt het Duitse

AMI. Een interessante analyse

om in het achterhoofd te hou-

den bij de discussie om het Ne-

derlandse aanbod Elstar flink

te verlagen. Toch hebben ook

Britse fruittelers hun areaal in-

gekrompen om een betere

prijsvorming te stimuleren.

Enerzijds hebben zij een onder-

scheidend product onder het

motto: Buy British, maar ander-

zijds kenmerkt Groot-Brittan-

nië zich door een grote hoe-

veelheid importappels.

ActieAppels blijven een dankbaar

actieproduct bij de supermark-

ten. Maar dat geldt deze week

zeker ook voor sinaasappels die

bij de meeste ketens in de aan-

bieding waren. De variatie in

de acties bij appels is groot; zo-

wel binnen- als buitenlands

product en daaronder zowel

vrije- als clubrassen.

Elstar en Jonagold zijn niet

meer zo scherp geprijsd als vo-

rige week. Maar over de volle

breedte van het aanbod in de

supermarkten daalde de ge-

middelde consumentenprijs

weer iets, zo blijkt uit het pa-

nel van Groenten en Fruit. De

importappels Royal Gala en

Granny Smith zijn net iets

goedkoper dan een euro per

kilo. Kanzi en Rubens kosten

ongeveer anderhalve euro per

kilo. Met Conference wordt

geen actie meer gevoerd; de

consumentprijs ligt gemiddeld

ook op anderhalve euro per

kilo.

Anton Oostveen

freelance journalist

[email protected]

Max. prijs Min. prijs



De prijsvorming in centen,klasse I, op de Nederlandseafzetmarkt

05 06 07

05 06 07

05 06 07

Bron: AMI, Hamburg

Prijsvorming

Eerste bramenKoninklijke Fruitmasters

heeft vorige week de eerste

bramen geveild. Het gaat

om Loch Ness van bramen-

specialist Pippel die dit pro-

duct onder glas heeft ge-

teeld. Zoals gebruikelijk

gaat de eerste forse op-

brengst naar een goed doel,

in dit geval de Cliniclowns.

Tabel. Fruitaanbiedingen in supermarkten in week 7 Product Normale Actieprijs Supermarkt Inhoud Verpakking Actieprijs prijs per kilo

Elstar 1,19 0,79 Golff 1000 gr los 0,79Jonagold 0,89 Spar 1000 gr los 0,89Granny Smith 0,99 Lidl 1000 gr los 0,99Royal Gala 2,39 1,19 Dekamarkt 1500 gr zak 0,79HollandseKanzi en Rubens 1,49 Coöp 1000 gr los 1,49

Jonagold 1,89 Hoogvliet 2500 gr zak 0,76Kanzi 1,69 Jan Linders 1000 gr los 1,69Stoofperen 1,29 Poiesz 1500 gr zak 0,86 Bron: Productschap Tuinbouw

Bij Jonagold realiseren de Nederlandse telers lagere prijzen dan elders in

Europa. Foto’s: NFO

Elstar, 70-75mm

Jonagold, 80-90mm

Conference, 65-75mm

24

Frui

ttee

lt 7

, 19

feb

ruar

i 201

0, J

aarg

ang

100

Werkwijzer TeeltBladvoedingen

Volop in bloei

PlantenVochtverlies

TeeltGrootfruit

FosfaatgebruiksnormZoals al eerder is aangegeven is

er een nieuw mestbeleid voor

de jaren 2010 tot 2013. De

nieuwe wet zegt dat het ge-

bruik van fosfaat afhankelijk is

van het gehalte in de grond.

Bij hoge waarden in de bodem

mag u minder fosfaat strooien.

Voor fruittelers die vaak ge-

bruik maken van dierlijke mest

en bijvoorbeeld champost ge-

bruiken, kan dat voor dit jaar

al consequenties hebben als er

teveel aangevoerd wordt.

Waar u in de fruitteelt jaren-

lang met het PAL-getal werkte,

wordt de fosfaatgift nu afhan-

kelijk gemaakt van de PW-

waarde van de grond. De ver-

onderstelde vaste relatie

tussen PAL en PW blijkt nog

wel eens te kunnen verschillen

(zie tabel).

Wanneer er geen geldig mon-

ster van een perceel is, moet u

uitgaan van de categorie Hoog

en mag u voor 2010 maar 75

kg fosfaat gebruiken. De analy-

se van een grondmonster voor

de gedifferentieerde fosfaat-

gebruiksnormen moet uiterlijk

15 mei van het betreffende

jaar bekend zijn. Het grond-

monster mag op die datum

niet ouder zijn dan vier jaar.

Hierbij wordt uitgegaan van de

monsterdatum. Een grondmon-

ster dat is genomen vóór 16

mei 2006 is dus voor 2010 niet

meer geldig voor het gebruik

van een gedifferentieerde fos-

faatgebruiksnorm. Zonder

grondmonster heeft het ge-

bruik van fosfaat beperkingen,

voor dit jaar nog beperkt, voor

de komende jaren wordt het,

zoals de tabel laat zien, steeds

beperkter in ruimte om fosfaat

te strooien. Indien u dit jaar

zonder monsters tot maximaal

75 kg fosfaatgebruiksnorm

gaat, zit u binnen de mestwet

veilig. Wilt u meer fosfaat aan-

wenden dan moeten er analy-

se-uitslagen aan ten grondslag

liggen. Van ieder topografisch

perceel moet u een apart mon-

ster laten nemen. Het monster

mag betrekking hebben op

maximaal 5 ha.

Bekijk zelf de opzet van uw be-

drijf en het bemestingsniveau

om te concluderen of het lo-

gisch is om monsters te laten

nemen. Het jarenlange advies

om voor het planten een

grondmonster te nemen, vol-

staat niet meer als u voor een

gedifferentieerde fosfaatge-

bruiksnorm kiest. Dan moet

binnen de huidige mestwet el-

ke vier jaar een grondmonster

gestoken worden.

Tonnie van Kessel

AgroBuren/Van Wesemael Groep

[email protected]

Gewasbe-scherming

Grootfruit

Spuitmachineaanpassen

De bestrijding van bloedluis

verloopt de laatste jaren steeds

moeizamer. De werking van de

beschikbare middelen is onvol-

doende. De sector zit met

smart te wachten op de toela-

ting van een nieuw middel,

maar de kans dat die toelating

er op tijd zal zijn is twijfelach-

tig. Het ziet er dus naar uit dat

de bestrijding de eerste maan-

den weer met Pirimor en Tep-

peki moet gebeuren. Beide

middelen geven de beste wer-

king als de bloedluizen worden

geraakt met de spuitvloeistof.

Met de standaard spuitmachi-

nes lukt dat vrijwel niet. Om al-

les beter te kunnen raken zijn

extra spuitdoppen c.q. spuit-

monden onderaan de spuitma-

chine belangrijk. Deze dienen

schuin omhoog gericht te

staan. Diverse telers hebben

daar goede resultaten mee be-

Het gebruik van kunstmest (fosfaat) wordt afhankelijk gemaakt van de PW-waarde van de grond. Foto: NFO

Plantbomen Door de vorstperiode waren

de activiteiten ten aanzien

van het rooien en planten

erg beperkt. Als het weer

omslaat kan het echter

ineens snel gaan met de

ontwikkeling van de bo-

men. Begin maart komt al

snel in zicht. De meeste bo-

men die nog geplant moe-

ten worden, staan nog vei-

lig in de koelcel. Als dit niet

het geval is, komt er een

moment dat u moet kiezen

of het nog lukt om ze bin-

nen afzienbare tijd te plan-

ten of om ze in een koelcel

te plaatsen. De koelcel is in

deze periode een veilige

plaats om bomen te bewa-

ren als ze daar tenminste

niet uitdrogen of aan ethy-

leen blootgesteld worden.

Tabel. Fosfaatgebruiksnorm

PW-waarde Categorie 2010 2011 2012 2013

< 36 laag 85 85 85 8536-55 neutraal 80 75 70 65>55 hoog 75 70 65 55

25


haald. Pas de komende tijd uw

spuitmachine aan, dat zal de

bestrijdingsresultaten sterk ver-

beteren.

Jan van Mourik

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

OngediertebestrijdingIn de winter blijft ongedierte-

bestrijding een aandachtspunt.

Door de aanhoudende kou

trekken nog steeds muizen en

ander ongedierte vanuit perce-

len naar schuren en drogere

plaatsen. Op veel bedrijven zul-

len reeds zowel buiten als bin-

nen doosjes met ‘voer’ staan.

Controleer de komende perio-

de geregeld of deze doosjes

nog gevuld zijn. Voor Global

Gap goed nagaan of de doos-

jes nog op de aangewezen

plek staan. Registreer perio-

diek al dan niet de vraatscha-

de.

Als geschikt voer voor onge-

diertebestrijding zijn voor ge-

bruik in ruimten alleen Super-

caïd Haverkorrels en Tomcat

Blox toegelaten. Buiten is er

slechts toelating van deze pro-

ducten in de nabijheid van ge-

bouwen in speciaal hiervoor

bestemde voerdozen. Voor uit-

sluitend binnengebruik zijn on-

der meer ook Frap Haverkor-

rels en Klerat Pellet toegelaten.

De producten moeten in voer-

dozen worden aangeboden.

Voor een goede werking raden

we aan de beschikbare midde-

len af te wisselen.

Aryan van Toorn

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

BewaringVochtverliesConference

Dit jaar merken we een grotere

diversiteit in de vochtstatus van

peren. We komen partijen te-

gen die ondanks de nog korte

bewaarperiode al slappe nek-

ken vertonen en partijen die

ondanks enig vochtverlies (>2.5

procent) nauwelijks rimpeling

van de nek geven. De oorzaak

ligt in veel gevallen bij de uit-

gangskwaliteit. We zien een

tendens dat partijen die van

percelen komen die niet of

weinig vocht hebben gekregen

in de laatste weken voor de

pluk, niet alleen in maat ach-

tergebleven zijn, maar ondanks

de maat veel gevoeliger zijn

voor slappe nekken. Het lijkt of

de partijen al bij een beperkt

vochtverlies slap worden. Dit

betekent dat de beoordeling

van de condenswatermetingen

op deze gevoeligheid afge-

stemd moeten worden. Om

een beeld van de mate van

slappe nekken te krijgen, is het

verstandig uit de cel (bij deur

of controleluik) op een veilige

manier een monster te halen

en te beoordelen op slappe

nekken. De norm is dat peren

tot op heden nog vrij moeten

zijn van slappe nekken.

Naast de gevoeligheid van de

peren, is uiteraard ook de wer-

king van de koelinstallatie van

groot belang voor het vocht-

verlies. Zeker als de peren in

minder goede cellen staan zon-

der bescherming van plastic

(afdekking) of bevochtiging is

het verstandig de kwaliteit

goed te beoordelen.

Schilvlekjes ElstarDe problemen met schilvlekjes

blijven dit jaar uit. Wordt er al

een partij met vlekjes gevon-

den, dan beperkt de aantasting

zich tot een kleine oppervlak-

te. Om een indruk te krijgen

van een partij specifieke ge-

voeligheid is het aan te raden

de appels enkele dagen uit te

stallen onder bij voorkeur

vochtige omstandigheden

(plastic zak). Onder deze om-

standigheden tonen de vlekjes

zich het beste en leert u hoe

snel en hoe de partij het beste

behandeld kan worden in de

afzetketen. De duidelijke dro-

ge periode voor en in de oogst-

periode, lijkt dus een zeer be-

langrijke factor in de mate

waarin schilvlekjes optreden.

Zelfs cellen met een minimale

ontvochtiging (op basis van

condenswatermetingen) lijken

het optreden van schilvlekjes

dit jaar niet te versterken. We

hopen uiteraard dat dit beeld

ook voor de rest van het sei-

zoen blijft.

Frank van de Geijn

Food & Biobased Research

Wageningen

[email protected]

BewaringNa de oogst

Na de plukGewasbescherming

Bespuitingen

Kwaliteit rode bessenDit jaar zijn de rode bessen, in tegenstelling tot het vorige

oogstseizoen, van prima kwaliteit. De schimmelproblemen lij-

ken zich zeer te beperken. In de meeste gevallen raken alleen

individuele bessen beschimmeld. Roze problemen komen we

dit jaar alleen tegen in duidelijk te vroeg en te laat geoogste

partijen. Roze is een vorm van stress bij rode bessen die door tal

van oorzaken tot uiting komt.

Rode bes in bewaring. Dit jaar is de kwaliteit van rode bessen prima.

Foto: NFO

Een jonge ap-

pelboom met

hazenvraat-

schade.

Foto:

Caroline van

Assche, NFO

27


nfoagendaZeeland/Noord-Brabant

Oost-BrabantMaandag 22 februari

Bijeenkomst over de brede weers-verzekering waarin tevens verze-keren en hagelnetten aan bod ko-men. De bijeenkomst staat onderleiding van Gert Jan van Dijk(OFH) en Wouter van Teeffelen.Locatie: Boomkwekerij van Rijn-deBruyn, Egelweg 1, Uden. Aanvang:19.30 uur.

Gehele kringDonderdag 25 februari

Bijeenkomst over hagelschaderisi-co. Lezingen over hagel- en debrede weersverzekering, hagelnet-systemen en teelttechnische aspec-ten door respectievelijk: Gert Janvan Dijk (OFH), Gerard Poldervaarten Arna Vliegen-Verschure(NFO/PT). Locatie: De Stenge, Sten-geplein 1, 4451 CZ Heinkenszand. Aanvang: 19.30 uur.

Oost-Zuid-Beveland enTholenMaandag 1 maart

Algemene ledenvergadering metaansluitend een lezing over ker-senteelt door Jacco Elenbaas(fruitteler). Locatie: Dorpshuis deMeiboom, Perkpolder 30, Krabbe-dijke. Aanvang: 19.30 uur.

Zeeuws-VlaanderenDinsdag 2 maart

Bijeenkomst over gewasbescher-ming onder leiding van Jan vanDillen (AgroBuren/Van WesemaelGroep). Deze bijeenkomst telt meevoor de verlenging van uw spuitli-centie onderdeel Teelt. Neem uwlicentiepas mee. Locatie: bedrijfDallinga, Nieuwekerkstraat 5,4541 EB Sluiskil. Aanvang 19.30 uur.

Flevo-NoordDinsdag 2 maart

Jaarvergadering met aansluitendeen lezing door Karel Vlierman.Hij vertelt over zijn voormaligewerk bij het NISA (Nederlands In-stituut voor Scheeps- en onderwa-terarcheologie). Locatie: ShortgolfSwifterbant, Rivierduinweg 9,Swifterbant. Aanvang: 20.00 uur.

Midden-NederlandTerwoldeMaandag 22 februari

Bijeenkomst over gewasbescher-ming onder leiding van Jan vanMourik (CAF). Deze bijeenkomsttelt mee voor de verlenging vanuw spuitlicentie onderdeel Teelt.Neem uw licentiepas mee. Locatie:Café Dorpszicht, Dorpstraat 10,8167 NL Oene. Aanvang: 19.30 uur.

Zuid-GelderlandDinsdag 23 februari

Bijeenkomst over gewasbescher-ming onder leiding van John Kus-ters (PG Kusters). Deze bijeen-komst telt mee voor de verlengingvan uw spuitlicentie. Neem uw li-centiepas mee. Locatie: Gasterij deArend, Notaris Roesstraat 28,Winssen. Aanvang: 19.30 uur.

Vecht en IJssel Dinsdag 2 Maart

Gewasbeschermingsavond onderleiding van Jan van Mourik (CAF).Deze bijeenkomst telt mee voor deverlenging van uw spuitlicentieonderdeel Teelt. Neem uw licentie-pas mee. Locatie: Dorpshuis, Ben-schop. Aanvang 19.00 uur.

Zuidoost-UtrechtDonderdag 4 maart

Gewasbeschermingsavond onderleiding van Jan van Mourik (CAF).Deze bijeenkomst telt mee voor deverlenging van uw spuitlicentie.Neem uw licentiepas mee. Locatie:Dorpshuis Cothen Kentiestraat 2 inCothen. Aanvang: 19.30 uur.

Gehele kringDinsdag 9 maart

Jaarvergadering met aansluitendlezingen over hagel- en de bredeweersverzekering, hagelnetsyste-men en teelttechnische aspectendoor respectievelijk: Gert Jan vanDijk (OFH), Gerard Poldervaart enArna Vliegen-Verschure (NFO/PT).Locatie: De Rotonde, Panweg 1, 4157 PB Enspijk. Aanvang: 19.30 uur.

Noord-HollandMaandag 1 Maart

Lezing over de brede weersverze-kering door Gert Jan van Dijk(OFH). Locatie: De Schalm in West-woud. Aanvang: 20.00 uur.

Zuid-HollandVijfheerenland en AlblasserwaardDinsdag 2 maart

Gecombineerde jaarvergaderingmet kring Zuid-Holland. Na depauze vier korte inleidingen overondernemen door: Dick de Bruijne(medeaandeelhouder Novifarm),Jan Sonneveld (fruitteler metLandwinkel en theeschenkerij),Roel Vermeulen (fruitteler en me-de-eigenaar van het bedrijf Flevo-sap, Henk van Wetten, voorzittertelersvereniging Delfru. Locatie:Het Brandpunt, Torenstraat 2,Nieuwland. Aanvang: 19.30 uur.

LimburgZuid-Limburg Woensdag 24 februari

Bijeenkomst over gewasbescher-ming onder leiding van Peter vanArkel (Fruitadvies Zuid-Limburg).Deze bijeenkomst telt mee voor deverlenging van uw spuitlicentieonderdeel Teelt. Neem uw licentie-pas mee. Locatie: Fruitveiling Zuid-Limburg, Fremme 33, 6269 BKMargraten. Aanvang: 19.30 uur.

Woensdag 3 maart Jaarvergadering met aansluitendlezingen door Gert Jan van Dijk(OFH), Gerard Poldervaart en BertVergoossen (Lltb). Zij informerenrespectievelijk over de bredeweersverzekering, hagelnetten enhet vergunningstraject voor hagel-netten. Locatie: Fruitveiling Zuid-Limburg, Fremme 33, 6269 BKMargraten. Aanvang: 19.00 uur.

NFO-productcommissieSteenfruit

Dinsdag 23 februariSnoeibijeenkomst Steenfruit. Jaar-lijkse snoeidemonstratie op pruimen kers onder leiding van Tonnievan Kessel (AgroBuren/Van Wese-mael Groep). Locatie: bedrijf vanHerman Halm (pruim), Burg. Hout-koperweg 48, 4033 BL Lienden. Dedemonstratie wordt voortgezet bijhet aangrenzend bedrijf van WimBudding (kers). Aanvang: 13.30 uur.

Tonnie van Kessel tijdens het

snoeien in pruim. Hij presenteert

volgende week de jaarlijkse snoei-

demonstratie van de NFO-product-

commissie Steenfruit op pruim en

kers. Foto: NFO

Fruittelers (die NFO-lid zijn) kunnen in

2010, na het plaatsen van twee betaal-

de vangbandjes, vier keer gratis een

vangbandje indienen. Een gratis vang-

bandje mag niet meer dan drie regels

bevatten. De actie is alleen dit jaar

(met terugwerkende kracht per 1 ja-

nuari) geldig.

De prijs per vangbandje is € 27,50

incl. btw voor vijf regels; elke regel

meer kost € 2,50. Aanvragen kan al-

leen via: www.nfofruit.nl: Opgave

vangbandjes. Insturen vóór maandag

12.00 uur. Uw vangbandje mag geen

handelsdoeleinden betreffen.

GratisVangbandje

TE KOOP4000 Elshof 5/8 M-9 v.v. knipboom. 2000 Els-

hof 4/6 M-9 v.v. knipboom. Tel. 06 5383 5854.

TE KOOP3 Burg pompkarren + 1 Boersma à e 250 per

stuk. Patle boor. Holleman weegschaal

100 kg. Onkruidspuit 400 l. Burg hefmast.

300 Golden Reinders op M9, 1 jaar oud.

Tel. 0113 65 54 25.

GEVRAAGDFruitteeltmedewerker of zzp-er voor o.a. trac-

torwerkzaamheden (in bezit van een spuitlicen-

tie) op een fruitteeltbedrijf omgeving Wijk bij

Duurstede. Tel. 06 2559 3348.

GEVRAAGDSnoeiwerk. Tel. 06 2237 9615.

Voor levering boog voor regenkap.

Breed 2 mtr hoogte 0,60 mtr

Voor de prijs v.a e 5,50 excl b.t.w.

De boog is van gegalv buis 27 mm

Tunnelfolie 200 micron a e 0,73 p/m2

Lierweg Agro b.v. Lierweg 46d

2678 CX De Lier

Tel: 06 - 53147297

Na 18.00 uur 0174 513219

E-mail: [email protected]

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementenzijn alleen te verkrijgen doorleden van de organisatie.

Opzegging:schriftelijk, minstens drie maan-den voor het einde van het ka-lenderjaar.Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]

E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai EbbenMarijke van Schaik

RedactiecommissieJ. Elenbaas (voorzitter)H. BalkhovenH. v. DoremaeleA. GoesG. JeukensA. OostveenM. RaveslootC. UijttewaalB.J. van Westreenen

Advertentie-acquisitieRuud van ViersenPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijThieme MediaCenter Rotterdam

VormgevingMirella Colauto

Uitgever en auteurs verklarendat Fruitteelt op zorgvuldigewijze en naar beste weten is sa-mengesteld en aanvaarden danook geen enkele aansprakelijk-

heid voor schade, van welkeaard ook, welke het gevolg isvan handelingen en/of beslissin-gen die gebaseerd zijn op be-doelde informatie. Gebruikersvan Fruitteelt wordt met na-druk aangeraden deze informa-tie niet geïsoleerd te gebrui-ken, maar af te gaan op hunprofessionele kennis en erva-ring. Niets uit deze uitgave magop enige wijze worden verveel-voudigd, opgeslagen in een ge-automatiseerd gegevensbe-stand, of openbaar gemaaktzonder voorafgaande schriftelij-ke toestemming van de uitge-ver.

C O L O F O N

Regio: Zeeuws Vlaanderen - Zeeland

BENT U AAN ROOIEN TOE?Wegfrezen fruitbomenUitfrezen stobben (groot en klein)Windschut wegfrezen

De Keersmaeker Raf BVBA - Beveren (België)Tel. 0032 - 37798524 (vraag vrijblijvend inlichtingen)www.dekeersmaekerraf.be

Pieter Vernooij Fruit is een modern, groeiend

en toekomstgericht fruitbedrijf gevestigd in Vleuten en

Randwijk. In Vleuten telen wij voornamelijk Conference,

Wellant en Elstar. De teelt in Randwijk bestaat uit Ru-

bens, Junami en Wellant. In Vleuten beschikken wij over

een modern koelhuis en sortering.

Ter uitbreiding van ons team in Randwijk zijn wij op zoek

naar een toegewijd

fruitteler / allround medewerker

Ben je ambitieus en toe aan een nieuwe uitdaging,

reageer dan direct.

Aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden, evt. woningruimte

aanwezig.

Meer informatie, reactie:

Pieter Vernooij

Dorpeldijk 2

3451 RD Vleuten

Tel. 030-6771754 / 0653-384666

Email: [email protected]

Goeseelsstraat 25 tel. 076 - 5720586 internet: www.javeko.nl4817 MV Breda fax 076 - 5729936 e-mail: [email protected] koelcellen

vriescellen

KOELCELLEN VOOR FRUITBEWARINGPerfect gebouwd met polyurethaan of polystyreen isolatiepanelen

van topkwaliteit. Hermetisch afsluitbaar met hef-/schuifdeuren.

De spuit met de meeste garantiejaren De dwarsstroomspuit die een perfect spuitbeeld heeft De dwarsstroomspuit die uitsluitend tevreden eigenaren kent De dwarsstroomspuit die er is voor de vakidioot De dwarsstroomspuit die samen met u de kwaliteit ver-zekert De dwarsstroomspuit die om uw portemonnee denkt De dwarsstroomspuit die toekomstgericht is De dwarsstroomspuit die kwalitatief en kwantitatief niets te wensen overlaat De dwarsstroomspuit die standaard helemaal compleet is

Bel HovoTel. 0345 - 641439Of 06 - 55186056En vraag naar Pim Horden

Thema Gewasbescherming grootfruit Lage investering geeft ... 7...1 9 f e b r u a r i 2 0 1 0, J a a...

Documents

Transcript of Thema Gewasbescherming grootfruit Lage investering geeft ... 7...1 9 f e b r u a r i 2 0 1 0, J a a...