Professionele Bachelor Lager OnderwijsCampus Noord 2

Oudesteenweg 81 2060 Antwerpen 03 613 14 05

http://praktijkweb.kdg.be

LESVOORBEREIDING nr: 12

naam: Thaïs Vandoninck doestage: 2 opleidingsgroep:

F1

school: Vrije basisschool De Bunt Ekeren

leerjaar: 5 Ev datum: 14-03-2016

(uur) van: 13.35

tot: 15.30

mentor: Evelyn Smet aantal lln: 20leergebied: WO leerdomei

n:Mens en natuur

lesonderwerp:

Bloed en bloedsomloop (deel 1)

nagekeken door:

op:

BeginsituatieDe leerlingen weten wat we allemaal kunnen met ons lichaam. Ze kennen de verschillende zintuigen en hun functie. Ze leerden al verschillende gezondheidstips en weten ook wat een gezondheidstip is. Ze kennen het spijsverteringsstelsel en de longen. Hiervan kennen ze de functie en de onderdelen. Iedere dag ervaren de leerlingen hun bloedsomloop, maar ze zijn hun hier niet of weinig van bewust. De leerlingen brengen een uurwerk met een secondewijzer mee.

KerndoelenDe leerlingen kunnen de functie van de bloedsomloop benoemen.De leerlingen kunnen gezondheidstips voor het hart beschrijven.De leerlingen kunnen hun hartslag correct meten.De leerlingen kunnen het verband tussen de bloedsomloop en andere lichaamsstelsels benoemen.SitueringLeerplan Wereldoriëntatie (2010), VVKBaO:

0.5 Kinderen werken samen. 0.6 Kinderen drukken zich zo verstaanbaar mogelijk uit en benoemen waar

mogelijk de dingen correct. 0.9 Kinderen kunnen nauwkeurig waarnemen met al hun zintuigen. 0.12 Kinderen kunnen uit een aantal vaststellingen zelf conclusies trekken. 0.13 Kinderen kunnen informatiebronnen op een doeltreffende manier hanteren. 0.15 Kinderen kunnen verslag uitbrengen over hun bevindingen. 7.6 Kinderen zien in dat mensen, dieren of planten op een eigen manier trachten

in leven te blijven.o Belangrijke organen die betrokken zijn bij levensprocessen (bv.

ademhaling, bloedsomloop, spijsvertering, voortplanting) kunnen lokaliseren, benoemen en hun functie op een eenvoudige wijze kunnen verwoorden.

7.14 Kinderen zien in dat leefgewoonten de gezondheid kunnen bevorderen of schaden en handelen er naar.

Aantal bijlagen 4

o Gezonde en ongezonde leefgewoonten in verband kunnen brengen met wat ze weten over het functioneren van het eigen lichaam (voldoende beweging, rust en hygiëne, gezonde voeding, vermijden van overbelasting …).

7.15 Kinderen trachten door hun gedrag gezondheidsrisico’s te vermijden.BronnenKussé, P., Bossaert, A., Sebrechts, D., … & Van Steenbergen, J. (2009). Mikado wereldoriëntatie bronnenboek 5 - 6. Kapellen, België: Pelckmans. p 68 – 69.

Kussé, P., Sebrechts, D., Van Den Bosch, J., … & Van Steenbergen, J. (2009). Mikado wereldoriëntatie leerwerkboek 5. Kapellen, België: Pelckmans. p 102 - 103.

Kussé, P., Bossaert, A., Sebrechts, D., … & Van Steenbergen, J. (2009). Mikado wereldoriëntatie handleiding 5. Kapellen, België: Pelckmans. p 170 - 171.

Grégoire, L., van Straaten-Huygen, A., & Trompert, R. (2011). Anatomie en fysiologie van de mens. Amersfoort, Nederland: ThiemeMeulenhoff. p 107 – 110.

Schooltv. (2002). Bloedsomloop. Geraadpleegd op:

http://www.schooltv.nl/video/bloedsomloop-een- uitleg-van-de-bouw-en-de-functie-van-hart- en-bloedvaten/ op 08 maart 2016

WerkpuntVoor het hoekenwerk zeer duidelijk zijn in mijn instructies en ze nog eens kort herhalen vlak voor we beginnen.Op tijd ingrijpen wanneer het te chaotisch wordt in de klas.

Aantal bijlagen 4

Duur Leerinhoud (WAT)Onderwijsactiviteit (HOE)

Onderwijsleer-middelen(WAARMEE)

10’ 1. Herhaling functie longen en spijsverteringsstelsel

Spijsverteringsstelsel: Stelsel van organen in het lichaam dat ervoor zorgt dat voedsel wordt verteerd en zo

voedingsstoffen worden opgenomen door het lichaam. Het spijsverteringsstelsel zorgt ook voor het uitscheiden van afvalmateriaal. Voedsel is een bron van energie. Voedingsstoffen gaan naar het bloed.

Longen: Ademen lucht in en uit. Zorgen ervoor dat zuurstof wordt opgenomen in het bloed/lichaam. Zorgen ervoor dat afvalstoffen (koolstofdioxide) wordt afgeven.

Bloedsomloop: Vervoeren van opgenomen voedingsstoffen en zuurstof naar de verschillende

organen. Vervoeren van afvalstoffen om te kunnen uitscheiden via de darm of de longen.

Activiteit:Aan de hand van Billie (het skelet met organen) herhalen de leerlingen de functie van het spijsverteringsstelsel en longen. Zo gaan we over naar de functie van de bloedsomloop.

Leerkracht:Goedemiddag allemaal!Ik heb deze middag aan mijn assistent Billie gevraagd om mee te komen. Ik weet het hij ziet er niet al te best uit, maar daar kunnen wij veel van leren!

Wijst de darmen aan en maag. Wie weet er nog bij welk stelsel dit hoort?En wat doet dat in het lichaam?Haalt de darmen en ribben van het skelet en wijst de longen aan.

Wat zijn dit?En waarvoor dienen die?Oké, inderdaad het lichaam neemt voedingsstoffen en zuurstof op en geeft ook de afvalstoffen af en waar komt dat dan in?Inderdaad in het bloed? Maar het bloed loopt toch niet zomaar in ons lichaam of wel? Waar zit ons bloed in?Inderdaad in onze bloedvaten.Haalt de longen weg zodat het hart en bloedvaten zichtbaar worden.

Skelet met organen (Billie)Smartboard

Ppt-presentatie (slide 1)De leerlingen kunnen de functie van de longen correct verwoorden.

De leerlingen kunnen de functie van het spijsverteringsstelsel correct verwoorden.

De leerlingen kunnen de functie van de bloedsomloop benoemen.

De leerlingen kunnen het verband tussen de bloedsomloop en andere lichaamsstelsels benoemen.

Duur Leerinhoud (WAT)Onderwijsactiviteit (HOE)

Onderwijsleer-middelen(WAARMEE)

Dus inderdaad hier zie je de bloedvaten. We hebben er natuurlijk veel meer, maar omdat dit een model is zijn enkel de belangrijkste getoond.Wijst het hart aan.Wat is dit?Inderdaad het hart. Iemand die weet waarvoor dat dient?Ja klopt, het hart is om het bloed dat in onze bloedvaten zit door heel ons lichaam te kunnen brengen. Maar waarom moet dat eigenlijk, al dat bloed door heel ons lichaam vervoeren via de bloedvaten?Inderdaad. De voedingsstoffen en de zuurstof die we opnemen moet worden rondgebracht naar al onze organen zodat die kunnen werken. Al onze bloedvaten samen en ons hart wordt de bloedsomloop genoemd.Toont een prent op het bord.Hier zien jullie allemaal bloedvaten in ons lichaam, zo veel hebben we er dus.

50’ 2.1 Op onderzoek: hoekenwerk

Bloedvaten: Netwerk van vaten dat bloed doorheen het lichaam brengt. Overal in het lichaam te

vinden. Te zien op onze armen, handen, in en onder de ogen,….

Hart = orgaan dat ervoor zorgt dat het bloed door de bloedvaten kan stromen.Bloed = neemt voedingsstoffen en zuurstof naar alle organen in het lichaam en brengt de afvalstoffen weg voor uitscheiding.

Hartslag meten: Aan de pols: twee vingers op de pols leggen en gedurende 20 seconden tellen. Dit

getal vermenigvuldigen met 3 en dan weet je uw hartslag per minuut. Aan de hals: twee vingertoppen links aan het strottenhoofd, zachtjes drukken, en

weer 20 seconden tellen. Doe het getal maal 3 en dan weet je uwe hartslag per minuut.

Hartslag = hoe snel je hart klopt om al het bloed door je lichaam te laten stromen. Vlak na een inspanning is de hartslag veel hoger, maar deze herstelt zich na een tijdje. De hartslag versnelt omdat er meer zuurstof naar de organen moet gaan en dit moet ook sneller gebeuren. Daarom past ook de ademhaling aan. De hartslag verandert met de leeftijd.

Gezondheidstips: Regelmatig sporten verhoogt de conditie. Goede nachtrust zorgt voor rust van het hart. Gezond eten, niet te vet. Voorkomen van het dichtslibben van je bloedvaten. Te veel

zout zorgt voor een slechte bloeddruk. Drugs en tabak vermijden want dat geeft schade aan de bloedvaten. Goed gewicht behouden dan moet het hart minder hard werken.

Onderzoek van het hart gebeurt met een stethoscoop (beluisteren) of een ECG. Een hartspecialist heet een cardioloog.

Activiteit:De leerlingen doorlopen in groepjes van 5 een hoekenwerk met 4 hoeken. Per hoek krijgen de leerlingen 10 minuten.De opdrachtkaarten zijn terug te vinden in bijlage 3.Link naar het filmpje:http://www.schooltv.nl/video/bloedsomloop-een-uitleg-van-de-bouw-en-de-functie-van-hart-en-

Leerwerkboek p. 102 – 103Bronnenboek p. 68 – 69

KladschriftjeOpdrachtkaartenKeukenwekker

ComputerSmartboardPpt (slide 2)

Muziek

De leerlingen kunnen bloedvaten terugvinden op hun lichaam.

De leerlingen kunnen onderdelen van het bloedvatenstelsel benoemen.

De leerlingen kunnen hun hartslag correct meten.

De leerlingen kunnen een conclusie omtrent de hartslag formuleren.

De leerlingen kunnen gezondheidstips voor het hart beschrijven.

Duur Leerinhoud (WAT)Onderwijsactiviteit (HOE)

Onderwijsleer-middelen(WAARMEE)

35’

bloedvaten/

Leerkracht:We gaan nu een hoekenwerk doen.We overlopen eerst al de hoeken.Toont de opdrachtkaarten.Bij hoek 1: ga je op zoek naar de bloedvaten die je kan zien en teken je die ook. Achteraf kan je het tekstje bij opdracht 1 al eens proberen invullen.Hoek 2: je leest in het bronnenboek en lost dan de vragen op die erbij staan.Bij hoek 3: je leest de opdracht rustig en voert ze uit. Bij deze hoek kom ik ook helpen.En tot slot hoek 4: je bekijkt het filmpje en bespreekt het. Daarna los je de vragen op die eronder staan. De eerste groep zal dit nog niet kunnen doen dus kan al beginnen aan opdracht 2 in het leerwerkboek.Jullie mogen nu allemaal het volgende nemen: je leerwerkboek, kleurtjes, een balpen en je kladschriftje. Diegene die een horloge bijhebben nemen deze ook uit hun bank.Nog enkele afspraken:

De afspraken die we deze ochtend gemaakt hebben gelden nu ook, dus niet vergeten! Wie kan deze nog eens herhalen?

Als het liedje dat ik opzet op de computer begint te spelen ruimen jullie op en ga je naar de volgende hoek.

Dit zijn de groepen (laat de groepen zien op het bord), groep 1 start in hoek 1, groep 2 in hoek 2 enzoverder.

Bronnenboek: zie bijlage 2Leerwerkboek: zie bijlage 1

2.2 Bespreken gevonden informatie en verder aanvullen leerwerkboek

Lesinhoud zie lesfase 2.1

Activiteit:Klassikaal worden de verschillende antwoorden nagekeken en het leerwerkboek aangevuld.

Leerkracht:Oké. Goed gewerkt allemaal. Ga nu maar terug op jullie plaats zitten.Neem jullie leerwerkboek maar op p. 102.Was dat moeilijk om die bloedvaten te tekenen?Je ziet er niet zo veel, maar er zitten er toch wel veel. Kijk maar: zet slide 3 zichtbaar op het bord.Oké dan kijken we eens naar het tekstje. Wie wil dit eens voorlezen en invullen wat hij/zij heeft gevonden?Heel goed. Schrijft: bloedvaten, armen, benen en bloed op het bord.Zoals we al gezegd hebben is er in heel ons lichaam een netwerk van bloedvaten dat zorgt dat het bloed overal geraakt. Kijk nog maar eens naar Billie.Wie vond het moeilijk om zijn hartslag te meten?Het is inderdaad niet altijd even simpel? Maar wat viel jullie op? Was het bij iedereen hetzelfde?En voor of na de inspanning? En dan weer wat later? Hoe was dat?En mijn hartslag was die een beetje hetzelfde als die van jullie?Wat kunnen we allemaal besluiten?Schrijft op het bord:

De hartslag verandert met de leeftijd. Net na een inspanning is de hartslag veel hoger. De hartslag herstelt zich enige tijd na inspanning.

Hoe komt het denken jullie dat de hartslag versnelt bij een inspanning?Inderdaad, er moet meer en sneller zuurstof naar de organen. Dit is ook waarom we sneller gaan ademen tijden een inspanning.Nu, het is wel belangrijk dat we ons hart en de bloedvaten goed verzorgen. Wat vonden jullie allemaal dat ons kan helpen?Super goed. We schrijven ze op.Noteert op het bord:

Regelmatig sporten, dat verhoogt de conditie. Goede nachtrust, dat geeft rust aan het hart. Gezond eten, niet te vet. Drugs en tabak vermijden want dat geeft schade aan de bloedvaten. Goed gewicht houden zodat het hart niet te hard moet werken.

Waarom mogen we niet te veel vetten eten? Weet er iemand dat?Klopt vetten zorgen ervoor dat de aders gaan dichtslibben. Eigenlijk komt er een laagje vet

Leerwerkboek p. 102 – 103KladschriftjeSmartboard

Ppt (slide 3 - 4)Bordboek

De leerlingen kunnen bloedvaten terugvinden op hun lichaam.

De leerlingen kunnen onderdelen van het bloedvatenstelsel benoemen.

De leerlingen kunnen een conclusie omtrent de hartslag formuleren.

De leerlingen kunnen gezondheidstips voor het hart beschrijven.

Duur Leerinhoud (WAT)Onderwijsactiviteit (HOE)

Onderwijsleer-middelen(WAARMEE)

aan de binnenkant van je bloedvaten en dat zorgt er dan voor dat je hart veel harder moet kloppen om het bloed erdoor te duwen. En te veel zout is ook niet goed waarom?Inderdaad, voor dezelfde reden. De bloedvaten slibben dan ook dicht en je bloeddruk zal stijgen doorat je hart weer veel te hard moet werken.En wie houdt zich wat aan deze regels? Vertel er eens over. (duidt enkele leerlingen aan)Stel nu dat je hart pijn doet of niet meer zo gezond is naar welke dokter moeten we dan gaan?Goed. De hartspecialist, die wordt ook cardioloog genoemd.En de dokter kan dan met een speciaal toestel je hart bekijken. Weet er iemand hoe dat heet?(toont slide 4).Het is een ECG. Je ziet het hier. Dan krijg je allemaal plakkers op je borst, die heten elektrodes, en dan meet dat toestel hoe je hart klopt. Daarna komt er een blad uit met allemaal rare strepen zoals je hier ziet.Wie wil er nog iets vertellen over het filmpje dat we gezien hebben?Heel goed! Hier gaan we morgen mee verder.

5’ 3. Ontspanning

/

Activiteit:Dansen met behulp van Just Dance.

Leerkracht:Jullie hebben ontzettend goed gewerkt deze middag. Daarom gaan we nu nog samen even ontspannen. We gaan nog even dansen.Zet een liedje van Just Dance klaar.Tot morgen!

SmartboardYoutube

De leerlingen kunnen zicht ontspannen na een inspanning.

Bordschema

Het bordboek wordt gebruikt. Dit is hetzelfde als het leerwerkboek, zie bijlage 1.

Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van een PowerPointpresentatie, zie bijlage 4.

Bijlage 1

Bijlage 3

Bijlage 4