TECHNISCHE INSTALLATIES - Wonen Vlaanderen · Elektriciteit conformiteit AREI (keuringsverslag) ≠...

61
TECHNISCHE INSTALLATIES

Transcript of TECHNISCHE INSTALLATIES - Wonen Vlaanderen · Elektriciteit conformiteit AREI (keuringsverslag) ≠...

  • TECHNISCHE INSTALLATIES

  • INSTALLATIES

    1) ELEKTRICITEIT

    2) GAS / STOOKOLIE / ….

    3) VERWARMING & CO-risico

  • Elektriciteit

    Beoordelingsbasis =

    niet : AREI !WEL : art. 5, 5°VWC :

    “voldoende en veilige elektrische installatie”

    d.i.: (1) minimum comfort

    (2) veiligheid (brand– elektrocutiegevaar)

  • Elektriciteit

    conformiteit AREI (keuringsverslag)

    ≠conformiteit VWC

    én omgekeerd !!

    Vbn. Differentieel 30 mA: geen eis VWC, wel AREI

    2 vrije geaarde stopcontacten in keukenfunctie: geen eis AREI, wel VWC

  • Elektriciteit

    191. Stopcontact in de functie leefkamer

    192. Stopcontact in de functie(s) slaapkamer

    193. 2 vrije geaarde stopcontacten in de functie keuken

    194. Lichtpunt in woonlokaal of sanitair lokaal

    (= leefkamer, keuken, slaapkamer)

    1. Minimum comfort

  • Elektriciteit

    brandgevaar: te lichte leidingen (opwarmen bij overbelasting)(rubriek 51) verkeerde zekeringen en/of

    slecht beveiligde installatiekortsluiting

    Elektrocutiegevaar door rechtstreeks contact (rubriek. 195) aanraking van actieve delen onder spanning

    onrechtstreeks contact:aanraking van een onder spanning staande massa

    (toestellen onder spanning)

    2. Veilige installatie

  • Elektriciteit

    beveiliging / bescherming

    installatie gebruikers

    - zekeringen - verliesstroomschakelaar(s)- bekabeling - aarding

    - toestellen - volumes rond bad/douche- bereikbaarheid van beveiligingsinstallatie- aanraakbare delen onder spanning

  • Elektriciteit – beveiliging installatie

    zekeringen

    automaten

    smeltzekeringen

    ≠ diff, hoofdschakelaar

  • Elektriciteit – beveiliging installatie

    Zekeringen : (1) Uitschakelstroom (In)

    wanneer deze waarde wordt overschreden zal de zekering uitschakelen / doorsmelten.

  • Elektriciteit

    Zekeringen : (2) karakteristiek

    B : voor toestellen met lage inschakelstroom en/of resistieve belasting (verlichting, verwarming,….) (de meest toegepaste automaat bij huisinstallaties).

    C : voor toestellen met grotere (in)schakelstromen, en/of inductieve belasting (motoren).

    D : voor toestellen met capacitieve belasting (transformatoren)

  • Elektriciteitzekeringen : (3) kortsluitvastheid :

    Een automaat moet een kortsluiting kunnen afschakelen zonder •zelf te worden vernield;•brand te veroorzaken•gevaar voor mensen in de nabijheid van het automaat. De maximaal af te schakelen kortsluitstroom is op de automaat aangegeven.

    In huisinstallaties stromen van ten hoogste 6000 A (6 kA), maar meestal zal de 3000 A (3 kA) niet worden gehaald.

  • Elektriciteit – beveiliging installatie

    Doorsnede van de geleider (mm²)

    Nominale stroom van de smeltveiligheid

    Nominale stroom van de automatische schakelaar

    1.5 10 A 16 A

    2.5 16 A 20 A

    4 20 A 25 A

    6 32 A 40 A

    10 50 A 63 A

    16 63 A 80 A

    25 80 A 100 A

    35 100 A 125 A

    bekabeling

  • 2 x 1,5 mm² 2 x 0,75 mm²(licht van stopkt geen aardingafgetakt)

    Elektriciteit – beveiliging installatie

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Differentieelschakelaaronderbreekt stroomtoevoer bij lekstroom(onderbreking van de actieve geleiders)

    bescherming tegen :

    elektrocutie

    brandgevaar

    energieverspilling

    alg. diff. 300 mA : ALTIJD vereist

    (òòk voor installates van vòòr 1981 !!)

    bijkomende diff. 30 mA voor

    vochtige zones: badkamer, keuken (kringen wasmachine, droogkast, afwasmachine,…) -> geen essentiële eis voor VWC

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Differentieel in verzegelde tellerkast

    niet zichtbaar of de differentieelschakelaar vòòr of na de teller aangesloten is (moet in principe nà teller en aan begin van de installatie)

    ???

  • Elektriciteit– bescherming gebruikersAarding

    afleiden van de foutstroom naar de aarde

    bescherming tegen onrechtstreekse aanraking

    !!

    Aarding niet expliciet geëist in TV /handboek, maar:

    2 vrije geaarde stopcontacten in keukenfunctie

    stopcontacten met penaarding moeten geaard zijn

    stopcontacten met randaarding = verboden !

    toestellen klasse 1 ≠ niet-geaard stopcontact

  • Elektriciteit– bescherming gebruikers

    LS LS ZLVS

    Klasse I Klasse II Klasse III

    !! toestellen klasse 1 ≠ niet-geaard stopcontact

    toestellen

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Toestellen klasse I

    Toestellen klasse II

    //vlaamseoverheid.sharepoint.com/vlaamseoverheid.sharepoint.com/commons.wikimedia.org/wiki/File:CEE-7-7-Stecker_2.jpg//vlaamseoverheid.sharepoint.com/vlaamseoverheid.sharepoint.com/commons.wikimedia.org/wiki/File:Schutzklasse_2_fett.svg

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    volumes

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Niets toegelaten

    Materieel gevoed met ZLVS (12 V)Voeding (veiligheidstransfo) buiten volume 0. 1 en 2Vast opgestelde toestellen voor sanitair WW

    Materieel voor hydromassagebaden

    idem volume 1vast opgestelde verlichting min. 1,6 m boven vloervast opgestelde verwarming en ventilatoren (klasse II)stopcontact via beschermingstransfo (max.100W)stopcontact achter differentieel max. 10mA

    Divers elektrisch materieel

    0

    1

    1 bis

    2

    3

    ---

    IPX4

    IPX4

    IPX4

    IPX1

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Volume 2:min. 60 cm (als diff 30 mA) of min. 1 m (als geen diff 30 mA)

    40 cm

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    De bewoner van een pand moet steeds de veiligheidsinstallatie

    van zijn woonentiteit kunnen bereiken. (degelijke verdeelkast

    met verliesstroominrichting en de nodige zekeringen)

    niet noodzakelijk de hoofdteller

    wanneer een verdeelbord voor meerdere entiteiten dient, moet

    er een degelijke aanduiding zijn welke zekeringen of welke

    kringen tot welke entiteit behoren.

    Bereikbaarheid elektrische veiligheidsinstallatie

  • Elektriciteit – bescherming gebruikers

    Een gebouw bestaat uit één zelfstandige woning op het

    gelijkvloers en verschillende studentenkamers op de

    verdiepingen. De kelder is enkel toegankelijk via de

    zelfstandige woning.

    In de kelder bevinden zich één gasmeter, één

    elektriciteitsmeter, één watermeter en de CV-installatie.

    De hoofdschakelaar elektriciteitsmeter is niet voor iedereen

    toegankelijk, maar in de gemeenschappelijke keuken is een

    verdeelkast met hoofdschakelaar.

    Bereikbaarheid elektrische veiligheidsinstallatie

    Vb.:

  • Elektriciteit – bescherming gebruikersAanraakbare delen onder spanning

  • Elektriciteit

    Rubriek 51 (elektrocutie/brand) vs. rubriek 195 (elektrocutie)

    Brandgevaar : t.g.v. onveilige situatie in gebouw en/of inwoning (te dunne bekabeling, …)

    ALTIJD in 51

    Elektrocutiegevaar: in gebouw (vb. in gemene delen) : in 51

    in woning, als woning ≠ gebouw : in 195als woning = gebouw : in 51

    ! Nooit dubbele quotatie (51 én 195) : als elektrocutiegevaar in gebouw én in woning : in rubriek 51 quoteren !

  • Elektriciteit

    !!!! Verliesstroomschakelaar : (bescherming tegen : elektrocutie, brandgevaar, energieverspilling)

    wanneer geen diff aanwezig in entiteit (als ≠ Gebouw), en = enig gebrek :

    -> in 195 !!!

    Niet in 51 (ondanks brandgevaar) :immers geen direct risico voor de bewoners van de andere appartementen.

  • Elektriciteit

    VRAGEN

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Beoordelingsbasis :

    niet : NBN 51-003 (gasinstallaties)

    WEL : art. 5, 6° VWC:

    gasinstallaties, met zowel toestellen als de

    plaatsing en aansluiting ervan met nodige

    veiligheidsgaranties.

    (opm. gasinstallaties, niet (vb.) stookinstallaties ?)

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    (Gas)installaties en Toestellen

    Leidingen A, B en Cmateriaal CV-ketel, geiser,bevestiging kachel,…

    AfsluitkranenAansluitingen

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Gasinstallatie : RHT-principe

    RHT (Résistant Haute Température)-> alle elementen van de binneninstallatie tot de kraan van het gastoestel

    moeten bestand zijn tegen hoge temperaturen: bij 650°C mag het gaslek

    niet groter zijn dan 150 l/h. Boven deze temperatuur zal aardgas uit

    zichzelf ontbranden en is er geen risico meer dat er bij gasontsnapping een

    ontploffing zal volgen.

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Gasleidingen:stalen buisRVS (dunwandig)koperPLT “pliable tubing” = plooibare buis

    + geijkte koppelingswijze

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    PLT

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Toestellen :

    typisch Belgische situatie:

    •aardgasdistributie in BE : zowel 20 als 25 mbar via dezelfde leidingen !

    •gastoestellen categorie I2E+. : = toestellen zonder interne drukregelaar, dus werken zonder enige aanpassing zowel op rijk gas (20 mbar) als op arm gas (25 mbar).

    ALLE toestellen in BE moeten I2E+ gekeurd zijn !

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    toevoer afvoer

    lucht rookgassen

    • TYPE A binnen binnen

    • TYPE B (‘open’) binnen buiten

    • TYPE C (‘gesloten’) buiten buiten

    Indeling volgens de verbrandingsluchttoevoer en de afvoer van de verbrandingsgassen

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Elk risico (in gebouw en/of entiteit) in Rubriek 61 (ontploffing / brand)

    -> gebrek in individuele entiteit heeft gevolgen voor volledige gebouw !

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Aandachtspunten (niet limitatief !!) :

    •De hoofdafsluitkraan van het gas moet voor alle bewoners bereikbaar zijn•Gaslekken•Niet-gekeurde, niet-conforme, defecte of (zwaar) beschadigde toestellen•Verkeerd gebruikt van materialen voor gasleidingen en aansluitstukken / leidingen onvoldoende bevestigd•Ernstig verweerde elastomeren slang (enkel nog voor ‘komforen’)•Wachtleidingen niet afgesloten met metalen dop / stop

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Aandachtspunten (niet limitatief !!) :

    Niet-gekeurde, niet-conforme, defecte of zwaar beschadigde toestellen

  • GAS / STOOKOLIE / ….

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    Bereikbaarheid gasmeter

    Een gebouw bestaat uit één zelfstandige woning op het gelijkvloers en verschillende studentenkamers op de verdiepingen. De kelder is enkel toegankelijk via de zelfstandige woning.

    In de kelder bevinden zich één gasmeter, één elektriciteitsmeter, één watermeter en de CV-installatie.

    De gasinstallatie bestaat enkel uit de CV-installatie; in de studentenkamers en de gemeenschappelijke lokalen is geen gasleiding of gastoestel aanwezig.

    Quoteren ?????

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    “De Raad van State kan het in dit verband niet onredelijk bevinden dat het feit dat bij voorkomende gelegenheid niet alle bewoners toegang hebben tot de gashoofdkraan, geacht wordt een ernstig risico op ontploffing of brand te indiceren, ook al staat de gasinstallatie ten dienste van slechts één verdieping van het gebouw.”

    (RVS, nr. 233.269, 17 december 2015, www.raadvst-consetat.be)

  • GAS / STOOKOLIE / ….

    VRAGEN

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Beoordelingsbasis :

    niet : vele normen (NBN 51-003 gasinstallatie,

    NBN 61-002 (gas)verwarming, …)

    WEL : art. 5, 3 VWC:

    “voldoende veilige verwarmingsmiddelen”

  • Veilige verwarming en CO-risico

    art. 5, 3 VWC: “voldoende veilige verwarmingsmiddelen”

    1. ?? “voldoende veilig” ?? = veilig genoeg of voldoende EN veilig ??

    (vgl.: art. 5,5 VWC “voldoende EN veilige” elektrische installatie

    Uit verdere tekst “de woongedeelten met een woonfunctie tot een

    normale temperatuur te kunnen verwarmen”

    -> “voldoende EN veilig”

    MAAR: in TV enkel rubrieken 61, (evtl. 51), 226 en 201: geen

    mogelijkheid om “onvoldoende verwarming” te quoteren.

    => (voorlopig ?) enkel veiligheid !

  • Veilige verwarming en CO-risico

    2. ?? Verwarmingsmiddelen ??

    = ook toestellen voor bereiding van sanitair warm water !!

  • Veilige verwarming en CO-risico

    voornaamste oorzaken co-vergiftiging

    • onvoldoende toevoer van verbrandingslucht

    • slechte afvoer van verbrandingsgassen (schoorsteen)

    • beschadigde toestellen

    • verkeerd gebruik toestellen

    5-liter boiler (type A) enkel voor gootsteen of wastafel

    10-liter boiler (minimum) voor douche (voorzien van afvoer)

    13-liter boiler (minimum) voor bad (voorzien van afvoer)

  • Veilige verwarming en CO-risico

    OPEN en GESLOTEN toestellen

    open = open verbrandingskamer, toestel neemt verbrandingslucht uit opstellingsruimte

    gesloten = hermetisch gesloten (tov. opstellingsruimte) verbrandingskamer, toestel neemt verbrandingslucht van buiten

    Indeling A, B en C = specifiek voor gastoestellen

    Ook ‘open’ en ‘gesloten’ toestellen op andere brandstoffen: pelletkachels, stookolieketels/-kachels,…

  • Veilige verwarming en CO-risico

    toevoer verbrandingslucht

    vereist voor alle ‘open’ toestellen (onttrekken verbrandingslucht aan omgeving): ook (kolen)kachels,…

    (niet vereist voor gesloten toestellen)

    permanent (= niet afsluitbaar) rechtstreeks (= in verbinding met buitenatmosfeer) voldoende groot : 6 cm² / kW, min. 150 cm² voor toestellen type A, of B in slaapkamer, badkamer, doucheruimte

    + 2 bijzondere gevallen : (1) installaties na 27/01/2000 in bestaande gebouwen, en (2) A-toestellen

  • Veilige verwarming en CO-risico

    toevoer verbrandingslucht

    Permanente toevoer

    verbrandingslucht via

    rooster in rolluikkast wordt

    niet aanvaard.

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Uitzondering:

    installaties geplaatst nà 27/01/2000 in bestaande gebouwen

    én

    -opstellingsruimte ≠ slaapkamer, badkamer, douchekamer

    -geïnstalleerd vermogen < 30 KW

    -toestel ≠ CV-ketel

    -niet in “nieuwe” of “vernieuwde” gebouwen (enkel ‘bestaande’)

    dan:

    Toevoer verbrandingslucht via 1 toevoeropening en 1 (butaan/propaan) of 2 doorstroomopening(en) (aardgas) toegelaten

    NOCHTANS: bij een WKW-controle is de datum van de installatie slechts een secundair gegeven en PRIMEERT STEEDS DE VEILIGHEID !

  • Veilige verwarming en CO-risico

    !!!! A-toestellen !!!niet aangesloten op een afvoerkanaal verbrandingslucht uit het lokaal

    bestemd voor onderbroken gebruik (max. 10’ per

    half uur)

    enkel voor gootsteen of lavabo, niet voor douche,

    bad of gelijkwaardig

    enkel toestellen uitgerust met atmosfeerbeveiliging, type A AS ,zijn toegelaten.

    toevoer verbrandingslucht min. 150 cm²+

    afvoeropening min. 150 cm² bovenin het lokaal

  • Veilige verwarming en CO-risicoTOESTEL TYPE A1as

    Addendum (september 2014 ) bij ‘gasnorm’:

    “Keukengeisers type A1as mogen niet (meer) geplaatst of vervangen worden.”

    Met overgangsbepaling: tot 1/9/2015 was de vervanging door hetzelfde type nog toegestaan, onder voorwaarden :

    - de keukengeiser van het type A1as is bestemd voor onderbroken gebruik;

    - de keukengeiser van het type A1as wordt niet gebruikt voor het voeden van een stortbad, een bad, een zitbad of een gelijkwaardig tappunt;

    - het vervangen door een toestel type B of C blijkt niet op een normale wijze te verwezenlijken

    -> A-toestellen zullen voorlopig niet verdwijnen…

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Afvoer verbrandingsgassen (B-toestellen)

    “aansluitkanaal” en “schouwkanaal” of “afvoerkanaal”

    aansluitkanaal : zo kort mogelijk (max. 2 m, flexibel max. 1 m), nooit in dalende lijn, zo weinig mogelijk richtingsveranderingen, in degelijk materiaal

    schouwkanaal : in goede staat, niet uitmonden in zone met statische overdruk (min. 1 m boven dak uitsteken)

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Verbindingen tussen aansluitkanaal, afvoerstomp en/of afvoerkanaal moeten (ver)dicht zijn

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Afvoerkanaal moet in goede staat zijn en niet uitmonden in zone van statische overdruk

  • Veilige verwarming en CO-risico

    !!! Niet-zelfstandige woning (‘kamer’) :

    alle gasverwarmingstoestellen (incl. bereiding sanitair warm water)

    in - de kamer- de lokalen met gemeenschappelijke functie

    moeten van het gesloten type zijn

    Quid : open toestel in lokaal dat niet een kamer en niet een gemeenschappelijk lokaal is (vb. kelder) ?

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Quid: toevoer verbrandingslucht voor niet-permanent gebruikt‘open’ verwarmingstoestel ?

    Vb. : open / inbouwhaard, sfeerverwarming, petroleumkachels, … in woning met centrale verwarming en gesloten ketel

    => ALTIJD vermelding in rubriek ‘opmerkingen’

  • Veilige verwarming en CO-risico

    Quid: oneigenlijk gebruik van verwarmingstoestellen bedoeld voor niet-permanente verwarming?

    Vb. : mobiele toestellen (niet op schoorsteen aangesloten) (petroleumkachels) permanent in gebruik …

    -ALTIJD vermelding in rubriek ‘opmerkingen’-Er moet voldoende luchttoevoer aanwezig zijn, zo niet quotatie !

  • Veilige verwarming en CO-risico

    VRAGEN