Te klein fruit, misvormde groenten, verlopen uiterste gebruiksdatum,niet verkocht, te grote porties op restaurant, overdadige buffetten,

een slecht bijgehouden koelkast...de voedsel- en verpakkingsverspilling

is een ernstig maatschappelijk probleem.

Gemaakt om weg te gooien... Op wereldschaal gaat 1/3de van het voedsel datvoor de mens wordt geproduceerd, verloren ofrichting de vuilnisbak. Dat komt neer op 1,3 miljardton per jaar!In België gooien we ieder jaar naar schatting 660 000 ton voedsel weg, zo’n 175 euro per gezin.

In de vuilnisbak van de schoolWarme maaltijden die amper zijn aangeraakt, boterhammen waar maar een hapje uit genomen is,overschotten van fruit of koekjes en zelfs hele tussendoortjes... Voedselverspilling is goed voor1/5de van het afval in Brusselse scholen. Dat komtneer op 7 kilo per leerling per jaar!Verpakkingen vertegenwoordigen 8,3 kilo per leerlingper jaar, waarvan het merendeel drankverpakkingenzijn.

De consumenten uit derijke landen verspillen

evenveel voedingswarenals de netto voedselproductie

van Sub-SaharaansAfrika.

…met de verpakking Vanuit hygiënisch standpunt is verpakkingsmateriaal niet weg

te denken uit onze voeding. Bovendien kunnen individuele porties verspilling tegengaan. Daar staat wel verspilling van bijkomende natuurlijke grondstoffen tegenover indien het

product niet wordt verbruikt of de gekozen verpakking niet aan de behoeftes van de consument voldoet.

Weggegooide voedingswarenin de vuilnisbak van de school

Koekjes inafzonderlijke

verpakkingen leveren2 tot 7 keer meer

verpakkingsafval op!

VOEDSEL- EN VERPAKKINGSVERSPILLING

Resten van warme maaltijden

Resten van boterhammenen tussendoortjes

Resten van drankjes

Hele tussendoortjes

69%

17%

11%

3%

Steeds meer produceren, steeds goedkoper dan de concurrentie.Voeding is een business als een andere, en staat genoteerd op de beurs! Rentabiliteit is het woord dat overal de plak zwaait: rentabiliteit van de

bodem, van de ruimte, van planten- en diersoorten en zelfs van de mens.

Welzijn van de aarde Intensieve landbouw, dat zijn velden met slechts één gewas zo ver het oog reikt. Deze monoculturen met hoog rendement verarmen de uitgeputte bodem en verzwakken de planten (ziektes, invasies van insecten...).De producenten nemen vervolgens hun toevlucht tot GGO's, pesticiden en kunstmest... ten koste van de biodiversiteit en de kwaliteit van het grondwater.Er bestaan sterke vermoedens dat pesticiden verband houden met bepaalde ziektes (kanker, leukemie, Parkinson,...).

ArbeiderswelzijnDe internationale handel biedt boeren en arbeiders op de plantages in ontwikkelingslanden geen middelen voor een waardig bestaan: te lage lonen, slechte werkomstandigheden, geen toegang tot informatie, tot financiering of tot sociale voorzieningen.In de productieketen is de macht niet gelijk verdeeld, wat mensen die elke dag instaan voor onze voeding in de armoede duwt.Bovendien wordt 70% van ons voedsel geproduceerd door kleine landbouwers en zij zijn de eersten die de gevolgen van de klimaatverandering zullen voelen!Bron: www.fairtradebelgium.be

52% van de groenten,fruit en granen die in Belgiëverkocht worden, bevatten

sporen van pesticiden.Bijna 8% daarvan

overschrijdt de toegelatendrempelwaarden!

Veellandbouwers in het Zuiden verdienen

minder dan€1,5 per dag...

In een legbatterijzitten 18 tot 22 kippen op één

vierkante meter.

Dierenwelzijn De intensieve veeteelt heeft geen respect voor het dier. De race naar

winst en rentabiliteit brengt overtredingen en misbruik met zich mee. Naast het dierenwelzijn wordt onze gezondheid rechtstreeks

bedreigd door de praktijken die al deze productiviteit met zich meebrengt. Het grote aantal dieren op kleine oppervlaktes bij

intensieve veeteelt leidt tot het preventief gebruik van anti-biotica. En vlees van buiten Europa kan hormonen bevatten.

Geamputeerdekippensnavels, kreupel

gemaakte eenden, afgesneden varkensstaarten-

en tanden, vermorzeldekuikens, geen toegang

tot buitenlucht of weiland, verslechtering van het

genotype, overbevolking...de lijst van mishandelingen

is lang!

RENTABILITEIT TEGEN ELKE PRIJS

GEZONDHEID!

GEZONDHEID!

Industriële voedingsmiddelen ondergaan een heleboel bewerkingen tijdens hun productieproces. Daardoor verliezen ze een deel van hun smaak, textuur en kleur...

Om dat te compenseren gebruikt de chemische industrie synthetische suikers, goedkope (vaak gehydrogeneerde) vetten, aroma's, smaakversterkers, kleurstoffen...

Met het oog op de rentabiliteit zoekt men soelaas bij additieven die de voedzame grondstoffen geheel of gedeeltelijk vervangen.

Niets dan grondstoffen Om goedkoop en op grote schaal te produceren, worden fabrieken gebouwd, transport georganiseerd en bossen gekapt ten voordele van de monocultuur (wat een drama is voor de biodiversiteit). Er wordt een beroep gedaan op grote hoeveelheden water, energie en landbouwgebieden om ons kant-en-klare maaltijden en drankjeste kunnen voorschotelen.

In Indonesië verdwijnt elke tien seconden een stuk tropisch oerwoud zo groot als een voetbalveld. Een deel daarvan wordt voor palmteelt gebruikt, de basis van palmolie die zo goedkoop is dat ze terug te vinden is in de helft van de kant-en-klaarproducten van onze supermarkten.

Junkfood en zwaarlijvigheid Vandaag lijden 795 miljoen mensen honger, terwijl meer dan 1 miljard mensen last hebben van overgewicht. In België kampt 20% van de jongeren onder de 16 jaar met overgewicht en is 7% van de kinderen zwaarlijvig. De oorzaken? Een gebrek aan lichaamsbeweging en een te gesuikerde, te zoute en te vette voeding. Overgewicht is een belangrijke risicofactor bij chronische aandoeningen (hartaandoeningen, diabetes, bepaalde vormen van kanker...).

Elk jaar sterven5000 orang-oetans

door het kappen vantropische wouden.

De hoeveelheid suiker in een kant-en-klare

pizza kan oplopen tot wel twintig suikerklontjes!

80% van het zout datwe verbruiken, is verwerkt

in producten van de voedingsmiddelenindustrie.

We consumeren echter5 KEER TE VEEL ZOUT!

Er is 6 tot 9 literwater nodig om1 liter frisdrank

te maken.

KANT-EN-KLAAR JUNKFOOD

De producten die buiten het lokale seizoen verkocht worden, hebben er meestal al een hele reis opzitten. Gemiddeld legt een product tussen 2500 en 4000 kilometer af vooraleer het op ons bord terechtkomt. Het transport van voedingsmiddelen verbruikt enorm veel energie en is erg vervuilend. En danspreken we nog niet over de energie die nodig is om de voedingsmiddelen

tijdens het transport en in de opslagruimtes te bewaren.

Globalisatie of lokale productie? Argentijnse biefstuk, Gruyère de Comté uit Savoie, Iers lam of Schotse whisky... Producten van over de hele wereld hebben onze supermarkten overstelpt. In elk geïndustrialiseerd land zou je een gerecht kunnenklaarmaken met exact dezelfde ingrediënten.

Vijftig jaar geleden vond je in enkele zeldzame kruidenierszaken een winkelrek met “exotische” producten. Vandaag de dag zijn onze supermarkten zozeer overspoeld met geïmporteerde producten dat ze klanten lokken met een afdeling “lokale producten”.

Naast de uitgespaarde kilometers en CO2-uitstoot of het plezier om lokale specialiteiten te ontdekken, ondersteun je ook de lokale tewerkstelling door te kiezen voor producten van bij ons.

Duizenden kilometers Vroeger leefden we van de opbrengt van het veld bij ons in de buurt, maar vandaag eten we appels uit Chili, kiwi's uit Nieuw-Zeeland, peren uit Japan,boontjes uit Kenia en wortelen uit Zuid-Afrika. Tussen 1980 en 2005 is het wereldwijde handelsverkeer in groenten en fruit met factor acht vermenigvuldigd!

België exporteert45621 ton

aardbeien...en importeert

er 37836!!

TE VEEL GEÏMPORTEERDE PRODUCTEN

IN BRUSSELPRODUCEERT MEN:• Paddenstoelen

• Bier

• Insecten

• Honing

• Waterkers

• Wijn

• Kaas

…

Het seizoen hangt samen met de locatie. Wanneer we praten over seizoensfruit en -groenten, hebben we het wel degelijk over de seizoenen op de plaats waar we leven. Wanneer er in de winter aardbeien in onze winkels liggen, komen ze

waarschijnlijk van ver en/of werden ze in een verwarmde serre gekweekt.Dan hebben ze dus veel meer energie gekost dan de aardbeien die we in de

lente in de rekken zien liggen die bij ons gekweekt werden.

Geïmporteerd of in een verwarmde serre? Witloof in juli, aardbeien rond kerstmis en het hele jaar doortomaten: niets verbaast ons nog! Maar om de Belgen in eender welk seizoen een uitgebreid gamma fruit en groenten aan te bieden, moet men importeren of produceren in - vaak verwarmde - serres! Er is twintig keer meer energie nodig om in de winter aardbeien te kweken dan in het gewone seizoen. En dan hebben we het nog niet gehad over de extra input die serrecultuur vereist (meststoffen, plantenverzorgingsmiddelen,...).

Seizoensgebonden... en lokaal Het absolute toppunt: als je er een gewoonte vanmaakt om op voedingsetiketten naar de herkomst tekijken, besef je dat er in oktober Argentijnse appels inde rekken liggen... wanneer ons appelseizoen volopbezig is!Door lokaal en seizoensgebonden te eten vermijd jeniet alleen de ecologische transportvoetafdruk, maarondersteun je ook de Belgische landbouwers.

In een verwarmde serre is 47 keer meer energie

nodig om 1kg sla te produceren dan in volle grond en

open lucht.

ER BESTAAN GEEN SEIZOENEN MEER!

1KG TOMATEN• seizoensgebonden

en Belgisch = 20g CO2

• uit Spanje = 60g CO2

• gekweekt in België, in een verwarmde serre = 230g CO2

VOORBEELDEN VAN CO2-UITSTOOFACTOREN:• Verbranding van 1l stookolie = 2,6kg CO2

• Productie van 1kg rundvlees = 40kg CO2

• Verplaatsing van 1km met een gemiddelde benzinewagen = 170g CO2

• Verplaatsing van 1km van een treinpassagier = 48g CO2

Wie het heeft over de ecologische voetafdruk van dierlijke eiwitten, heeft het ook over granen, landbouwgronden, water en... scheetjes! Al deze factoren worden

doorgerekend aan het milieu. Vlees speelt zelfs zo’n belangrijke rol dat het verantwoordelijk is voor de helft van de voetafdruk van onze voeding!

Onze vleesconsumptie verminderen en vlees van betere kwaliteit kopen komt onze planeet dus ten goede.

Te veel vlees Door de eeuwen heen zijn we steeds meer vlees gaaneten. Vlees vormt nu vaak de basis van onze dagelijksemaaltijden. In België bedraagt de vleesconsumptie vandaag270g per persoon per dag, wat volgens het WereldKanker Onderzoek Fonds DRIE KEER TE VEEL is!

De plaag van koeienwind De runderen dragen zelf aan de opwarming van de aarde bij door de uitstoot van methaan via hun maag- en darmgassen, wat nog toeneemt door sojavoer. Dit natuurlijke fenomeen wordt nog versterkt door de geïntensiveerde veeteelt. Sinds 1860 nam de concentratie van methaan in de atmosfeer met 150% toe!

De wereldwijde soja-invasie Meer vlees eten betekent ook dat er meer dieren moeten worden gevoederd, en dat gebeurt met goedkope granen zoals soja of maïs. Meer dan 2/3de van de wereldwijde landbouwgronden wordt door de veeteelt opgeëist. In Zuid-Amerika, maar ook in opkomende landen zoals China en India, is er stilaan sprake van een soja-invasie die tegemoet moet komen aan de sterk groeiende vleesconsumptie. De gevolgen zijn rampzalig: ontbossing op grote schaal, verdrijving van de inheemse bevolking, kleine boeren die failliet gaan, bodemvervuiling en aantasting van de gezondheid.

Tussen 1950 en 2000is de wereldbevolking verdubbeld maar de vleesconsumptie is...vervijfvoudigd!!

1kgrundvlees

het aantaldouches dateen persoonop één jaar

neemt

60km metde wagen

TE VEEL DIERLIJKE EIWITTEN

= =

De veeteeltsector isverantwoordelijk

voor 14,5% van deuitstoot van

broeikasgassen,en 39% daarvan

komt van maag- en darmgassen

van de herkauwers!

Elk jaar wordt25000km²Amazonewoudgekapt methet oog op sojateelt.

25000km² =3500

voetbalvelden