Zou jij je afvalwater drinken? - Europa · 2016. 4. 19. · en door de mens geproduceerde...

Zou jij je afvalwater

drinken? Een brochure over water voor jongeren

Milieu

ENV-12-015_BrochureWaterEquality_NL.indd cov1ENV-12-015_BrochureWaterEquality_NL.indd cov1 4/12/12 10:334/12/12 10:33

Meer gegevens over de Europese Unie vindt u op internet via de Europaserver (http://europa.eu).

Catalografi sche gegevens bevinden zich aan het einde van deze publicatie.

Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2012

ISBN 978-92-79-26328-6

doi:10.2779/15870

© Europese Unie, 2012

Overneming met bronvermelding toegestaan.

Printed in Belgium

GEDRUKT OP KRINGLOOPPAPIER WAARAAN HET EU-ECOLABEL VOOR GRAFISCH PAPIER IS TOEGEKEND (WWW.ECOLABEL.EU)

Europe Direct helpt u antwoord te vinden op uwvragen over de Europese Unie.

Gratis nummer (*) :

00 800 6 7 8 9 10 11(*) Als u mobiel of in een telefooncel of hotel belt, hebt u misschien geen toegang tot gratis nummers

of kunnen kosten worden aangerekend.


http://europa.eu

Zou jij je afvalwater drinken?

Een brochure over water voor jongeren

ENV-12-015_BrochureWaterEquality_NL.indd 1ENV-12-015_BrochureWaterEquality_NL.indd 1 4/12/12 10:334/12/12 10:33

Inhoudsopgave

Water: een schaars goed 4

Drinkwater 6Leidingwater: essentieel voor onze gezondheid 6

Een verborgen schat 6

Een vaste ondergrond of een spons? 6

Hoe goed is de waterkwaliteit waar je woont? 8

Waar komt je leidingwater vandaan? 8

Hoeveel water verbruiken we? 10

Respect voor water: het steentje dat JIJ kunt bijdragen 12

Afvalwater 14Waar gaat je afvalwater heen? 14

Niet alle uitwerpselen zijn verontreinigend 14

Chemische stoff en in afvalwater 14

Waterzuivering in Europa 14

Wat doet een zuiveringsstation? 16

Het zuiveringsproces van dichtbij bekeken 16

Het regenprobleem 17

De kringloop sluiten: water recyclen 18

Volgende halte: rivieren en de zee 18

Hoe zit het met afvalwaterzuivering waar jij woont? 18


Op naar het strand! 20De zwemwaterkwaliteit verbetert 20

Waarop wordt getest? 23

Zoek je favoriete zwemplek op 23

Stranden met een Blauwe Vlag 23

Zwerfvuil op zee 24

Wat de EU doet 26Bescherming van drinkwaterbronnen 26

Betere afvalwaterzuivering 26

Toezicht op de zwemwaterkwaliteit 27

Reiniging van de zeeën en de oceanen 27

Referenties 28

Extra leesvoer 28

Foto’s 28

Afbeeldingen 28


Zou jij je afvalwater drinken? | Een brochure over water voor jongeren4

Water: een schaars goed

Beeld je in dat je je aan het klaarmaken bent om naar een feestje te

gaan. Wanneer je de kraan opendraait, komt er bruin water uit de douche.

Daarmee kun je je haar toch niet wassen! Je loopt naar de wasmachine

om je jeans in de droger te stoppen, maar je broek lijkt vuiler dan voor je

ze had gewassen. Wat kun je dan nog aantrekken? Je vriend belt je op met

het nieuws dat het feestje niet doorgaat. Hij voelt zich niet lekker meer

nadat hij gisteren in zee was gaan zwemmen. Dat is balen. Misnoegd ga je

naar de keuken om koffi e te zetten. Er komen enkele druppels uit de kraan

en daarna niets meer. Kan deze dag nog slechter worden?

We hebben water nodig voor nagenoeg alles wat we doen. Het is voor ons

vanzelfsprekend dat we kunnen drinken, wassen en zwemmen wanneer

we maar willen, dat het water schoon en veilig is en dat het vuile water

van onze toiletten, douches en gootstenen wordt afgevoerd naar waar we

het niet hoeven te zien of te ruiken, noch erin hoeven te zwemmen.

Deze onmiddellijke beschikbaarheid van schoon water en sanitaire

voorzieningen hee� evenwel haar prijs. Het water uit onze kranen moet

van een aanzienlijke waterreserve komen en gefi lterd en gezuiverd naar

onze huizen worden gepompt. Dat water moet worden getest om zeker te

zijn dat het veilig is voor consumptie. Vuil water moet worden afgevoerd

langs een rioolnetwerk en worden gezuiverd. Ziekteverwekkende bacteriën

en door de mens geproduceerde verontreinigende stoff en moeten eruit

worden verwijderd voordat het in de rivieren en de zee kan worden

geloosd.

We moeten nu meer dan ooit zorg dragen voor ons water. We leven

weliswaar op een planeet die grotendeels bedekt is met water, maar het

zoete water dat we in ons dagelijks leven nodig hebben, vertegenwoordigt

slechts 2,5 % van al het water op aarde. Het grootste deel van dat zoete

water is onbruikbaar en zit opgeslagen in ijskappen, gletsjers, sneeuw en

waterdamp in de atmosfeer. Het is zelfs zo dat slechts 1 % van al het

water zoet en toegankelijk is. Het leeuwendeel ervan bevindt zich in de

bodem en in gesteentelagen onder de grond. Slechts een fractie stroomt

over het aardoppervlak, in meren, rivieren en beken.

De bevoorrading met schoon zoet water is misschien geen probleem

als je eenzaam en alleen op een berg woont naast een riviertje dat niet

door andere mensen, dieren of overige verontreinigingsbronnen wordt

bezoedeld. Maar de meesten van ons wonen niet op zo’n berg. Wij wonen

in steden en dorpen waar iedereen elke dag een douche wil nemen,

De studie van water De wetenschap die de beweging, de verdeling en de kwaliteit van water bestudeert, wordt „hydrologie” genoemd (van het Griekse

woord voor water, „hudor”). Deze zeer oude discipline bestaat al minstens 6 000 jaar en hee� grote beschavingen doorheen de

geschiedenis geholpen om akkers te bevloeien en overstromingen te voorkomen, waardoor zij in staat waren de bevolking van

voedsel te voorzien en haar te beschermen.

Stuwmeer Cap-de-Long (Frankrijk).


Zou jij je afvalwater drinken? | Een brochure over water voor jongeren 5

Drinken we nog steeds hetzelfde water als de dinosauriërs?Het water van de oceanen verdampt, vormt wolken, valt als regen (of sneeuw) uit de lucht en keert langs rivieren terug naar de

oceaan. Water blij� het langst op dezelfde plaats diep in de oceaan en de bodem, waar het tot wel 10 000 jaar lang opgesloten

kan blijven. Water wordt echter ook chemisch afgebroken door fotosynthese (planten vormen koolstofdioxide en water om tot

suikers en zuurstof) en teruggewonnen door ademhaling (eigenlijk het omgekeerde van fotosynthese, waarbij energie en CO2

worden geproduceerd). We kunnen berekenen hoeveel water overblij� uit het tijdperk van de dinosauriërs aan de hand van de totale

hoeveelheid water op onze planeet en de hoeveelheid water die jaarlijks voor fotosynthese wordt gebruikt. Daaruit kunnen we

besluiten dat het zo’n 100 miljoen jaar duurt eer het grootste deel van het water chemisch wordt afgebroken. Dinosauriërs leefden

65 miljoen jaar geleden. Een deel van het water dat wij drinken, is dus hetzelfde als toen, maar meer dan de hel� ervan is anders.

zijn huis en auto schoon wil houden en zijn tuin of planten wil sproeien.

In onze vrije tijd zakken we graag af naar meren en stranden om ons te

ontspannen en te zwemmen, niet om pootje te baden tussen afval en

menselijke uitwerpselen.

Het is dan ook van het grootste belang zorgvuldig met water om te

springen. Gezien de groei van de wereldbevolking, het steeds grotere

aantal mensen dat naar de stad trekt, verstoorde weerpatronen als gevolg

van de klimaatverandering, de schaarste van zoet water en het prijskaartje

van de zuivering van water vóór en na het gebruik ervan, is waterkwaliteit

een brandend actueel thema. Terwijl wetenschappers onderzoeken hoe

zij er ondanks deze uitdagingen voor kunnen zorgen dat water uit onze

kranen blij� stromen en dat de zeeën schoon blijven, kan ieder van ons zijn

steentje bijdragen en zorgvuldig met water omspringen.

Lees verder om meer te weten te komen over de lange reis die het water

dat wij in ons dagelijks leven gebruiken, afl egt: hoe het tot in onze huizen

komt en hoe het wordt afgevoerd langs riolen en zuiveringsstations naar

rivieren en de zee, waar we er opnieuw van kunnen genieten.

Ondergronds drinkwaterreservoir.



Drinkwater

Leidingwater: essentieel voor onze gezondheidStel je voor dat je uren zou moeten lopen naar een bron of in de rij moet

staan aan een standpijp voor het water dat jij en de rest van je gezin

nodig hebben om te drinken, te koken en te wassen. Het zou misschien

wel goed zijn voor je conditie, maar je zou niet veel tijd of energie meer

overhouden voor andere activiteiten. Of het zou kunnen dat je al je water

moet koken voordat je het veilig kunt gebruiken. Dat is wereldwijd de

dagelijkse realiteit voor ongeveer één miljard mensen die geen toegang

hebben tot gezuiverd drinkwater of sanitaire voorzieningen. Volgens de

Wereldgezondheidsorganisatie is het gebruik van vuil water om te baden,

te wassen, te drinken en te koken wereldwijd de oorzaak van 10 % van

alle ziekten. Vooral jonge kinderen lopen gevaar: buikloop door het drinken

van besmet water eist jaarlijks naar schatting 1,8 miljoen mensenlevens.

We boff en maar in Europa. De installatie van sanitaire voorzieningen —

het veilig verwijderen van menselijke uitwerpselen en afvalwater en de

aanvoer van schoon water naar onze huizen — hee� de volksgezondheid

fors verbeterd, via water overgebrachte ziekten als cholera, tyfus en

dysenterie uitgeroeid en de levensverwachting doen stijgen.

Een verborgen schat Het leidingwater van drie kwart van de Europeanen is grondwater,

water dat zich in de bodem bevindt in aarde en gesteenten, met

inbegrip van grote met water gevulde holten, de zogenoemde aquifers

of grondwaterlagen. Grondwater is ook de voornaamste bron van

oppervlaktewater. Het borrelt op in bronnen en draslanden, en voorziet

rivieren het jaar rond van meer dan 50 % van hun debiet.

Deze verborgen schat wordt echter bedreigd. In vele landen wordt water

sneller verbruikt dan het wordt aangevuld. De mens gebruikt dus met

andere woorden meer water dan de natuur ons kan leveren. Op termijn

zal dit voor problemen zorgen. Deze beginnen trouwens nu al voelbaar te

worden: de hel� van de Europese moeraslanden, die een buff er vormen

tegen overstromingen en water zuiveren, wordt bedreigd door overmatige

onttrekking van grondwater. Tegelijkertijd leidt de grotere vraag als

gevolg van de snelle groei van het toerisme in bepaalde gebieden tot

woestijnvorming en zoutindringing (zeewater dat zoetwatergebieden

langs de kust binnendringt). Zowat de hel� van de Europese bevolking

woont in landen waar de waterreserves onder druk staan, en in

33 Europese stroomgebieden is er sprake van waterschaarste1.

Een vaste ondergrond of een spons?Het opgebruiken van de waterreserves is slechts één aspect van het

probleem. Er is ook nog de bedreiging die voor de kwaliteit van het

grondwater uitgaat van door de mens veroorzaakte verontreiniging

afkomstig van landbouw, industrie, lekkende rioleringen en septische

putten. We zijn ons meer dan ooit bewust van de problematiek en

beschermen de kwaliteit van het grondwater al beter dan vroeger, maar

we zouden allemaal meer kunnen doen om verontreiniging te voorkomen.

De bodem onder onze voeten lijkt misschien vrij stevig wanneer we erop

lopen, maar net zoals een spons absorbeert hij alles wat we eroverheen

storten, gaande van zware metalen in oude accu’s tot allerhande soorten

schadelijke stoff en in plastic, meststoff en en schoonmaakproducten,

die de voor ons zo belangrijke waterreserves verontreinigen. Aangezien

water zich onder het aardoppervlak slechts zeer langzaam verplaatst,

kan het tientallen jaren duren vooraleer verontreiniging de diepgelegen

grondwaterlagen bereikt.

Veel voorkomende waterverontreinigende stoff en Ziekteverwekkers: ziekteverwekkende bacteriën, virussen en andere ziektekiemen in ongezuiverd rioolwater en dierlijk afval van

landbouwbedrijven

Chemische stoff en: organische stoff en (detergenten, vet, smeer- en oplosmiddelen, herbiciden, aardolieproducten en chemische

producten voor persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica) en anorganische stoff en (industriële lozingen en bijproducten,

nitraat- en fosfaathoudende meststoff en, zware metalen en slib)

Grote voorwerpen: in het water zichtbare rommel en brokstukken


Watertoren: het

schone water wordt

opgeslagen in een

gesloten reservoir.

Beluchting: er wordt lucht

door het water gepompt,

waardoor gassen vrijkomen

en onaangename geuren en

smaken verdwijnen.Ontsmetting:

de overblijvende

ziektekiemen worden

gedood met chloor.

Tweede filtratie: het water sijpelt door lagen zand, kiezels en eventueel steenkool,

waarbij kleine deeltjes als algen, bacteriën en bepaalde chemische stoffen worden

verwijderd.

Drinkwater stroomt door

de leidingen naar huizen

en bedrijven.

Bezinking: modder, bacteriën

en andere deeltjes kleven aan

de chemische verbindingen en

zinken naar de bodem, terwijl

het water naar een filter loopt.

Coagulatie: er worden

speciale chemische

verbindingen toege-

voegd om vuil en

andere deeltjes te

verwijderen.

Eerste filtratie: filters

verwijderen vissen,

bladeren en afval.

Pomphuis.

Meer of reservoir.1

2

3

4

5

6

8

9

10

7

A



Hoe goed is de waterkwaliteit waar je woont?Het Europees Milieuagentschap publiceert interactieve kaarten van

de waterkwaliteit in elk EU-land. Deze bevatten testresultaten van

grondwater, rivieren, meren en kustwateren, met voor elk land de

concentratie van veel voorkomende verontreinigende stoff en als nitrieten,

nitraten en ammonium, en de plaats waar de stalen werden genomen.

Zie http://www.eea.europa.eu/themes/water/interactive

Waar komt je leidingwater vandaan?Leidingwater is doorgaans smaak-, kleur- en geurloos. Heb je je ooit al

afgevraagd hoe dat komt? Het lijkt misschien eenvoudig, maar het kost

aardig wat moeite om water van een dergelijke kwaliteit te bekomen.

Achter leidingwater gaat een complex systeem van wateropvang, opslag,

zuivering en distributie schuil (zie afbeelding A).

Watermaatschappijen moeten erop toezien dat drinkwater veilig is. Zij

verstrekken actuele informatie over de waterkwaliteit, die doorgaans te

vinden is op de waterrekening en de websites van de watermaatschappijen.

Zij vragen geld om de kosten voor het leveren van een uitstekend product

te dekken. Waterverspilling kost eveneens geld. Zou jij zuiniger kunnen

omspringen met water? Wat zou jij in je waterverbruik kunnen veranderen?

Watertoren voor de opslag van schoon drinkwater.


http://www.eea.europa.eu/themes/water/interactive


Flessenwater versus leidingwater Europeanen kopen meer fl essenwater dan ooit tevoren, hoewel

leidingwater dankzij strenge controles in de meeste gevallen perfect

drinkbaar is. Voor fl essenwater daarentegen gelden heel wat minder

strenge regels, en het wordt ook aan minder controles onderworpen

dan leidingwater. Bovendien is het niet aangetoond dat het gezonder

zou zijn. Natuurlijk mineraalwater kan bijvoorbeeld meer mineralen

bevatten dan aanbevolen is voor bepaalde bevolkingsgroepen, zoals

baby’s en zeer jonge kinderen. Voorts maken wetenschappers zich ook

zorgen over de voor plastic fl essen gebruikte chemische stoff en.

Flessenwater hee� ook een aanzienlijke impact op het milieu. De

productie en het verwijderen van de verpakking — in 80 % van de

gevallen betre� het niet-navulbare fl essen voor eenmalig gebruik2 —

vereisen een grote hoeveelheid grondstoff en en energie. Plastic fl essen

die niet naar recyclingbedrijven worden gebracht, eindigen als plastic

afval, dat in sommige gevallen meerdere generaties nodig hee� om te

worden afgebroken. Ten slotte is er ook de impact van het vervoer van

fl essenwater. Eerst wordt het vervoerd van de bron naar verkooppunten

en vervolgens nemen klanten het mee naar huis. De negatieve gevolgen

van deze verplaatsingen zijn onder meer geluidshinder, fi levorming en

de emissie van CO2 en andere uitlaatgassen.

Desondanks kocht de gemiddelde Europeaan in 2009 105 liter

fl essenwater. In Zuid-Europa ligt dat cijfer nog veel hoger: Italianen drinken

zo’n 200 liter per jaar per persoon. Finnen kopen het minste fl essenwater,

namelijk 16 liter per persoon per jaar.

Drinken jij en de rest van je gezin fl essenwater? Smaak jij het verschil?

Neem de proef op de som en organiseer een blinde proeverij met vrienden.

Waarom drink je geen leidingwater in plaats van fl essenwater?

Leidingwater wordt beter gecontroleerd en is onderworpen aan strengere

voorschri� en dan alle andere soorten water, en wordt ook nog eens bij je

thuis afgeleverd.

Ben je onderweg en heb je dorst? Dan hoef je niet noodzakelijk plastic

waterfl essen te kopen. Zorg ervoor dat je steeds een stalen waterfl es bij

je hebt, die je kunt uitspoelen en met leidingwater bijvullen.



Hoeveel water verbruiken we?Naargelang het land verbruiken Europeanen dagelijks gemiddeld

100 tot 320 liter water voor huishoudelijke doeleinden³. (Het waterverbruik

van huishoudens vertegenwoordigt ongeveer 15 % van het totale

waterverbruik in Europa. Dat is minder dan de hel� van het verbruik van

de landbouw, die goed is voor een derde.)

Gemiddeld wordt slechts 3 % van het leidingwater gedronken. Het

leeuwendeel wordt gebruikt om toiletten door te spoelen, te wassen en

tuinen te sproeien. Hoeveel water verbruik jij?

Eén douche: 35-75 liter

Eén bad: 80 liter

Toilet één keer doorspoelen: 8 liter

Wasmachine: 65 liter

Vaatwasser: 25 liter

Auto wassen met tuinslang: 400-480 liter

Auto wassen met emmer (4 emmers): 32 liter

In het algemeen⁵ verbruiken huishoudens minder water dan een paar jaar

geleden, dankzij de invoering van een prijsstellingsbeleid in de meeste

landen (we betalen wat we verbruiken), de bewustmaking van het publiek,

en meer energie-effi ciënte huishoudapparaten, zoals wasmachines en

vaatwassers. Het waterverbruik ligt boven het Europese gemiddelde in

landen waar water gratis is en in landen waar het waterleidingnet door

lekkage grote hoeveelheden water verliest.

Voorschri� en voor de waterleiding in woningen zijn bedoeld om de

volksgezondheid te beschermen, en een verstandig en effi ciënt gebruik

van water te bevorderen. Er moet met name voor worden gezorgd dat

drinkwater niet in contact komt met afvalwater of andere bronnen van

verontreiniging (zie afbeelding B).

Land Verbruik Gemiddeld verlies

door lekkage

liter / persoon

/ dag

%

Polen 102 15

Portugal 107 40

Litouwen 116 25

Slowakije 128 32

Malta 130 15

Bulgarije 139 54

Hongarije 152 18

Tsjechische Republiek 152 20

België (Brussel en

Vlaanderen)

153 6

België (Wallonië) 153 23

Duitsland 155 9

Nederland 184 5

Denemarken 191 7

Roemenië 194 32

Frankrijk 196 23

Oostenrijk 214 11

Luxemburg 221 30

Finland 231 17

Griekenland 239 35

Engeland en Wales 241 23

Schotland 241 32

Italië 267 29

Spanje 283 9

Zweden 302 18

Cyprus 310 18

Ierland 317 27

Totaal/gemiddelde 202 21

Bron: ENDWARE en EUREAU, Overview on Water and Wastewater in Europe 2008⁴.



Drinkwater

Afvalwater

B



Respect voor water:

het steentje dat JIJ kunt bijdragen Tips voor waterverbruik

� Neem een douche in plaats van een bad. Om een gemiddelde badkuip

te vullen, heb je heel wat meer water nodig dan voor een korte douche.

� Blijf jij langer onder de douche dan de duur van je favoriete

nummer? Met een korte douche verbruik je minder water.

� De kraan laten openstaan, is pure waterverspilling. Draai de

kraan dan ook dicht terwijl je je tanden poetst. Mannen, dat

geldt ook voor het scheren!

� Is je toilet slimmer dan je denkt? Met de

waterbesparingsknop op spoelbakken met twee knoppen

verbruik je 70 % minder water dan met een normale

doorspoelbeurt.

� Een toilet is geen „natte vuilnisbak”: geneesmiddelen breng

je terug naar de apotheek, en maandverband, doekjes en

wattenstaa� es horen thuis in de vuilnisbak!

� Giet nooit ongewenste huishoudchemicaliën in de gootsteen of

op de grond. Breng deze naar een afvalinzamelingscentrum in

de buurt.

� Is je water te heet? Moet je telkens weer koud water

toevoegen? Verlaag dan de temperatuur en bespaar niet alleen

water, maar ook energie.

� Koop milieuvriendelijke (biologisch afbreekbare)

shampoo en gebruik indien mogelijk ecologische

huishoudproducten.

�

�

� Ee

je

w

� G

o

d

�



� Haal meer uit een wasbeurt! Zet de wasmachine en de

vaatwasser pas aan wanneer ze helemaal gevuld zijn en was

alles in één keer (niet in twee keer).

� Zouden je kleren het erg vinden dat je ze opnieuw draagt? Truien en

broeken kun je gemakkelijk twee keer dragen en gaan ook langer mee

indien je ze minder vaak wast.

� Kies voor zuinige programma’s op wasmachines en vaatwassers, en beperk de

hoeveelheid detergent tot een minimum.

� Hou je evenveel van water als van je handdoek? Gebruik je handdoek meer dan eens.

Je bent immers schoon wanneer je je afdroogt na een douche!

� Maak het beste van regenachtige dagen: vang regenwater op in emmers of een

regenton, en gebruik dat om planten water te geven of je auto te wassen. Daarvoor kun

je ook grijs water gebruiken.

� Ga voor biologisch. Biologisch voedsel is beter voor de waterkwaliteit,

aangezien het niet behandeld wordt met herbiciden en pesticiden.

� Je groene vingers kunnen de planeet uitputten: recycle je

groenteafval en geef je planten zelfgemaakte compost. Je zult nooit

nog chemische meststoff en hoeven te kopen.

� Word een strijder voor schoon water. Werk mee aan plaatselijke schoonmaakacties voor stranden en help anderen voor te lichten over hoe zij de

waterreserves kunnen beschermen.

Word lid van Generation Awake (http://www.generationawake.eu/) of raadpleeg onze Facebook-pagina op

http://www.facebook.com/GenerationAwake voor meer informatie en om kennis te maken met Water Maniac Walter.

Jouw keuzen maken een wereld van verschil.


en de

d zijn en was

w draagt? Truien en

gaan ook langer mee

en vaatwassers, en beperk de

Gebruik je handdoek meer dan eens.

a een douche!

genwater op in emmers of een

ven of je auto te wassen. Daarvoor kun

or de waterkwaliteit,

en en pesticiden.

ecycle je

mpost. Je zult nooit

aan plaatselijke schoonmaakacties voor stranden en help anderen voor te lichten over hoe zij de


http://www.generationawake.eu

http://www.facebook.com/GenerationAwake


Afvalwater

Waar gaat je afvalwater heen?Al het vuile water dat we langs onze toiletten, gootstenen en afvoerputten

laten wegstromen, en dat lang niet altijd even vuil is, moet ergens heen,

nietwaar? Het vloeit niet rechtstreeks naar de dichtstbijzijnde beek, rivier

of zee. Althans, dat hopen we!

Welkom in de fascinerende, maar weinig bekende wereld van afvalwater,

die begint bij onze afvoer en de riolering, en eindigt in die licht

onwelriekende plek aan de rand van het dorp: het waterzuiveringsstation.

Deze mysterieuze installaties werken alle dagen van de week de klok rond

en verwijderen schadelijke bestanddelen uit afvalwater met een reeks

geavanceerde procedés. Nadat het water is gezuiverd, kan het in het

milieu worden vrijgelaten, zonder het gevaar dat ziekten worden verspreid

of planten en dieren worden gedood.

Niet alle uitwerpselen zijn verontreinigendRivieren en zeeën zijn van nature uit in staat om een beperkte hoeveelheid

organisch afval (uitwerpselen en voedselresten) op te ruimen, aangezien

dit biologisch afbreekbaar is en kan worden verwerkt door bacteriën en

micro-organismen. De problemen beginnen wanneer er meer organisch

afval is dan de natuur aankan, wat nadelige gevolgen kan hebben voor de

volksgezondheid. En dat is het geval in onze moderne samenleving. Velen

van ons wonen in dichtbevolkte gebieden met een beperkte toegang tot

zoetwatervoorraden, waardoor waterzuivering een noodzaak is geworden.

Chemische stoff en in afvalwaterHet verwerken van organisch afval is vrij eenvoudig. We moeten er alleen

voor zorgen dat goede bacteriën het afbreken. Heel wat afvalwater

bevat echter verontreinigende stoff en die veel gebruikt worden in onze

moderne samenleving, en die in de riolen worden geloosd door industriële

bedrijven en huishoudens. Zo worden in monsters van drinkwater vaak

sporen aangetroff en van geneesmiddelen als antibiotica en ibuprofen, wat

steeds meer aanleiding gee� tot bezorgdheid over het langetermijneff ect

daarvan op de gezondheid van mens en dier. En dan hebben we het nog

niet over de mogelijke ontwikkeling van „superbacteriën” die resistent zijn

tegen antibiotica.

Zware metalen zijn dan weer niet biologisch afbreekbaar en stapelen

zich op op de bodem van rivieren, alsook in planten, insecten en

vissen. Zij kunnen gi� ig worden voor zowel mens als dier. Ideaal zou

zijn dat verontreinigende stoff en van de industrie niet in de riolering

terechtkomen, en dat wij thuis op een verantwoorde wijze omspringen met

geneesmiddelen en huishoud- en tuinproducten, teneinde de hoeveelheid

chemische stoff en die we langs de afvoer laten wegstromen en in de

bodem laten doordringen, te beperken. Het alternatief, zuivering aan

het einde van de keten, waarbij deze stoff en uit het afvalwater worden

verwijderd, is duurder en niet altijd doeltreff end.

Waterzuivering in EuropaWaar dat technisch en economisch mogelijk is, zijn woningen in

Europa aangesloten op een rioolstelsel dat verbonden is met een

afvalwaterzuiveringsstation (zie afbeelding C). In gebieden zonder Loospijpen van een riool.



Gezuiverd water

Afvalwater

C



gemeentelijke afvoersystemen en waterzuivering wordt afvalwater

ofwel opgevangen in een septische put voordat het naar een

afvalwaterzuiveringsstation wordt gebracht, of stroomt het naar een

afzonderlijk systeem dat het afvalwater ter plaatse zuivert voordat het in

een rivier wordt geloosd of via de bodem in het grondwater terechtkomt.

Gespecialiseerde bedrijven halen het resterende slib op om het op een

veilige manier te verwijderen.

Wat doet een zuiveringsstation?Afvalwaterzuiveringsstations onderwerpen afvalwater aan een heuse

transformatie. Een reeks zuiveringsprocedés scheidt vast van vloeibaar

afval en verwijdert schadelijke verontreinigende stoff en, zodat het

resulterende water schoon genoeg is om in de natuur te worden geloosd.

De procedés leveren dus twee producten op: vloeibaar afvalwater

(gezuiverd afvalwater) en vast afval (gezuiverd slib), die veilig in het milieu

kunnen worden vrijgelaten. In Europa wordt gezuiverd afvalwater vooral

in rivieren of de zee geloosd. Gezuiverd slib kan worden verwijderd (vaak

door verbranding) of hergebruikt, bijvoorbeeld als meststof in de landbouw.

Het zuiveringsproces van dichtbij bekekenVoorbehandeling. In een eerste fase van deze tweeledige stap in

het zuiveringsproces wordt alles wat de riolering aanbrengt (zie

afbeelding D, (1)) door een fi lter gepompt (2) om vast afval, zoals

boomtakken, plastic, lappen, stenen en glasscherven, die de pompen en

skimmers zouden kunnen verstoppen, te verwijderen. Het opgevangen

afval wordt afgevoerd naar vuilnisbelten of verbrand. In de tweede fase

(3) krijgt gruis en zand de kans om te bezinken in kanalen, waarna het

wordt gewassen en hergebruikt, bijvoorbeeld voor de aanleg van wegen.

Primaire behandeling: bezinking. Vloeibaar en vast materiaal

worden van elkaar gescheiden in een klaringsreservoir (4). Het slib

bezinkt, terwijl vet en smeermiddelen naar het oppervlak drijven. Het slib

wordt ter behandeling verwijderd, terwijl het vet en de smeermiddelen

worden afgeroomd. De overblijvende vloeistof ondergaat vervolgens een

secundaire zuivering.

Secundaire behandeling: biologische zuivering. In dit stadium

(5) verwijderen in water levende micro-organismen — bacteriën

en protozoa — organisch materiaal uit menselijke uitwerpselen,

voedselresten, zeep en detergenten. Deze minuscule organismen ruimen

de afvaldeeltjes op en zuiveren het water.

Tertiaire behandeling. In dit laatste stadium van het zuiveringsproces

wordt de afvalwaterkwaliteit verder verbeterd. Er kunnen verschillende

methoden worden toegepast, afhankelijk van de verontreinigende stoff en

die moeten worden verwijderd (bijvoorbeeld de voedingsstoff en stikstof

en fosfor). Het water kan ook op chemische of fysieke wijze worden

ontsmet (met bezinkbassins (6) of microfi ltratie).

Onweersbekkens. Bij zwaar onweer kan een deel van het rioolwater

worden afgeleid naar afzonderlijke onweersbekkens of -reservoirs (7),

waar het wordt opgeslagen tot het station het extra watervolume kan

verwerken. In extreme gevallen kunnen deze bekkens overstromen,

waardoor ongezuiverd of slechts mechanisch behandeld afvalwater

rechtstreeks in de waterlopen terechtkomt.

Verwijdering. Het gezuiverde water wordt via een afvoerkanaal (8)

verwijderd naar een waterlichaam (rivier, meer of zee).

Slibzuivering. Slib moet worden gezuiverd om er organisch materiaal

en ziekteverwekkende micro-organismen uit te verwijderen. Een van de

mogelijkheden is het gebruik van een anaerobe gistingstank (10), een

gesloten systeem waarin het slib wordt omgeroerd om de productie

van biogas (methaan en zuurstof) (12) te stimuleren. Dat biogas wordt

vervolgens verbrand (zoals aardgas) om de gistingstank te verwarmen

tot de temperatuur die nodig is om het afbraakproces gaande te houden.

Slib wordt vóór de gisting soms ingedikt (13) en erna ontwaterd (11)

om het vochtgehalte, en bijgevolg de kosten voor de verwijdering of het

hergebruik ervan, tot een minimum te beperken.

Tank voor anaerobe gisting, afvalwaterzuiveringsstation „Emschermündung” (Duitsland)



Aan het begin van het zuiveringsproces kunnen chemische stoff en worden

toegevoegd (14) om het fosfor als slib te laten bezinken.

Aan het einde van het proces kan het gezuiverde slib worden hergebruikt

als meststof of compost voor planten. Het bevat namelijk niet alleen

essentiële voedingsstoff en (stikstof en fosfor), maar ook organische

koolstof, die de bodemstructuur verbetert.

In sommige gebieden is slib verontreinigd met zware metalen of

andere verontreinigende stoff en, omdat industrieel afval in het rioolnet

terechtkomt. Daarom verkiezen vele landen het slib te verbranden,

teneinde het risico op de verspreiding van verontreinigende stoff en op

akkers en in tuinen te beperken.

Het regenprobleem Heel wat oudere rioolsystemen kunnen groter dan gemiddelde

hoeveelheden regen maar moeilijk aan. Door de te grote watertoevloed

overstromen afvoerputten, waardoor ongezuiverd rioolwater in straten en

woningen terechtkomt.

In veel gebieden is dit een dringend probleem geworden. Enerzijds zal de

klimaatverandering het weer naar verwachting steeds onvoorspelbaarder

maken, en anderzijds is een groot deel van het oppervlak van moderne

dorpen en steden „verzegeld”; voetpaden, wegen en gebouwen voorkomen

dat regenwater doordringt in het gras en de bodem, en zorgen voor een

extra belasting van afvoerputten en riolen.

Hergebruik van regenwater en grijs water „Grijs water” is water dat gebruikt wordt voor gootstenen, badkuipen, douches en wasmachines, en niet verontreinigd is met

afvalwater (zwart water). Huizen kunnen worden voorzien van zuiveringsinstallaties die ervoor zorgen dat dit grijze water opnieuw

kan worden gebruikt voor toiletten. Opgevangen regenwater kan worden gebruikt om de tuin te sproeien. Regenwater wordt al

heel lang opgevangen en op die manier benut, en in sommige landen worden huizen zelfs standaard met een verzameltank voor

regenwater uitgerust.

Waterzuiveringsstation.



Nieuwere systemen zijn voorzien op zware regenval. Zij leiden het water

af naar speciaal daarvoor aangelegde afvoerkanalen of waterlopen die

een plotse toevloed van grote hoeveelheden overtollig regenwater kunnen

afvoeren.

Op afbeelding D is een typisch zuiveringsstation te zien.

De kringloop sluiten: water recyclenIn droge gebieden met weinig neerslag of in dichtbevolkte gebieden is

het beter om het afvalwater meteen na de zuivering te recyclen in plaats

van het af te voeren naar een rivier of de zee. In veel gevallen wordt het

gerecyclede water gebruikt voor andere doeleinden dan voor drinkwater,

bijvoorbeeld om parken te bevloeien of toiletten door te spoelen.

Gezien de uitdagingen die waterschaarste en klimaatverandering voor

de toekomst inhouden, moet meer onderzoek worden verricht naar

waterrecycling in een gesloten kringloop, bijvoorbeeld naar manieren om

wateranalyse en -zuivering te verbeteren. Zo zijn de huidige systemen niet

in staat om bepaalde ziektekiemen en sporen van chemische stoff en en

geneesmiddelen doeltreff end te verwijderen, en dat is nochtans essentieel

indien het water opnieuw moet dienen als drinkwater.

Volgende halte: rivieren en de zeeEuropa hee� in de afgelopen twintig jaar enorme vooruitgang geboekt

op het gebied van afvalwaterzuivering, maar er is nog ruimte voor

verbetering. Zo moeten we er eerst en vooral voor zorgen dat schadelijke

producten niet in ons afvalwater terechtkomen, meer geavanceerde

zuiveringsmethoden ontwikkelen en de kosten zo laag mogelijk houden.

Afvalwater stroomt door beken en rivieren en belandt uiteindelijk in zee,

waar alle verontreinigende stoff en die tijdens het zuiveringsproces niet

zijn verwijderd boven op de bestaande verontreiniging van het mariene

milieu komen. Het betre� onder meer pesticiden en meststoff en die van

het land zijn weggespoeld, alsook industriële lozingen en zwerfvuil, vooral

plastic. Aangezien veel van deze stoff en jaren nodig hebben om te worden

afgebroken (de afbraak van een plastic fl es duurt bijvoorbeeld meerdere

honderden jaren), vormen zij op lange termijn een reële bedreiging voor

de gezondheid van onze oceanen, en uiteindelijk dus voor de bron van

al ons water. Alhoewel we ons water putten uit zoetwaterbronnen, keert

het na verloop van tijd terug naar de oceaan door het verloop van de

watercyclus die het leven op aarde in stand houdt. Het grootste deel

van de waterreserves op aarde (97,2 %) bevindt zich in de oceanen,

en hoewel ontzilting van oceaanwater mogelijk is, is dat een dure en

energieverslindende aangelegenheid.

Hoe zit het met afvalwaterzuivering waar jij woont?De interactieve kaarten van het Europees Milieuagentschap bevatten

gegevens over afvalwaterzuivering in heel Europa. Ontdek in welke mate

afvalwater in jouw land en stad wordt gezuiverd op

http://www.eea.europa.eu/highlights/themes/water/

interactive/

Gerecyclede urine voor astronautenAstronauten aan boord van het internationaal ruimtestation ISS kunnen gerecyclede urine drinken dankzij een hoogtechnologische

waterzuiveringsinstallatie die in 2009 werd geïnstalleerd. Daardoor kunnen zij langer in het ruimtestation verblijven en hoefden

ruimteveren niet meer zo veel water aan te voeren.


http://www.eea.europa.eu/highlights/themes/water

Aanvoerkanaal

Filtergebouw

Zandvang

Klaringsreservoir

Biologische zuivering

Bezinkbassins

Onweersbekkens

Afvoerkanaal

Operatiecentrum

Slibgistingstanks

Slibontwateringsgebouw

Gastanks

Slibindikker

Fosfaatbezinking

21

3

5

4

6

12

13

14

11

10

89

7

2

1

3

5

4

6

12

13

14

11

10

8

9

7

D

Afvalwaterzuiveringsstation Duisburg-Kaßlerfeld (Duitsland).



Op naar het strand!

Pootje baden in zee en in rivieren en meren is een van onze favoriete

bezigheden. Jaarlijks trekken miljoenen Europeanen naar stranden om te

zwemmen en zich met vrienden en familie te ontspannen. Hoe kunnen

we echter de foto’s uit vakantiebrochures van schone stranden en

glimlachende gezinnen die in zee spelen, rijmen met wat we weten over

de verontreiniging van de zee? De industrie, de landbouw, de visserij, het

toerisme, vrijetijdsactiviteiten (zoals varen) en dichtbevolkte kustgebieden

lozen afval in zee dat een ernstige bedreiging kan vormen voor het mariene

milieu en eventueel zelfs voor zwemmers. Baden in vuil water kan leiden

tot spijsverteringsproblemen, longinfecties en huidaandoeningen.

Zwerfvuil is een ander — groeiend — probleem. Overal op stranden vind

je sigarettenpeuken, plastic zakken en schroefdoppen. Sommige mensen

beschouwen een toilet ook als een natte vuilnisbak en gooien er hun

wattenstaa� es, sigarettenpeuken, maandverband, babydoekjes en zelfs

luiers in. Dergelijk zwerfvuil kan niet alleen de leidingen verstoppen, maar

vervuilt ook het milieu, aangezien het eventueel ook op stranden kan

terechtkomen. Het doorspoelen van rommel in een toilet is in wezen niet

beter dan het gooien van afval op de openbare weg.

Afvalwaterzuiveringsstations moeten uiteraard de verontreinigende

stoff en en het zwerfvuil grotendeels kunnen verwijderen (al zou dat

gemakkelijker zijn zonder troep die de fi lters verstopt), maar zelfs dan

komt nog altijd een deel rechtstreeks in beken en rivieren terecht wanneer

onweersbekkens overlopen en het zuiveringsstation volledig wordt

omzeild.

Een goede vuistregel (we maken wel een uitzondering voor toiletpapier):

als het niet door je lichaam gaat, gooi het dan niet in een toilet.

De zwemwaterkwaliteit verbetert Het is gelukkig niet allemaal kommer en kwel. Er is namelijk goed nieuws

voor wie graag een duik in zee neemt: de zwemwaterkwaliteit is in

Europa gestaag verbeterd sinds de jaren zeventig, toen werd begonnen

met kwaliteitscontroles en tests. Er is veel vooruitgang geboekt na 1990,

in ruime mate dankzij de betere zuivering van afvalwater. Voor die tijd

werden grote hoeveelheden ongezuiverd of slechts gedeeltelijk gezuiverd

rioolwater systematisch in de Europese wateren geloosd.

Ter attentie van rokers: het strand is geen gigantische asbak Sigarettenpeuken zijn het meest voorkomende zwerfvuil. Jaarlijks worden er wereldwijd meer dan 4,5 biljoen in de natuur gegooid,

terwijl ze tot wel 25 jaar nodig hebben om te worden afgebroken. De fi lters worden namelijk vervaardigd van een soort plastic

en bevatten een gi� ig residu van alle chemische stoff en die aanwezig zijn in sigaretten, waaronder arsenicum, lood, benzeen en

formaldehyde. Deze peuken met chemische stoff en komen terecht in de waterlopen en de zee, waar vogels en zeezoogdieren ze met

voedsel verwarren en ze opeten. Rook je? Stop dan een kleine asbak in je zak en gooi je peuken in een vuilnisbak of gooi ze thuis weg.

Mensen willen geen sigarettenpeuken op het strand!



Gezuiverd water / drinkwater

Afvalwater

E



De EU-landen hebben sinds 2006 nog extra maatregelen genomen om

de zwemwaterkwaliteit verder te verbeteren, teneinde de volksgezondheid

en het milieu te beschermen. De voorschri� en gelden voor alle

waterlichamen waarin mag worden gezwommen of waarin veel mensen

zwemmen, met inbegrip van meren, rivieren, stranden, bekkens en vijvers.

Zij gelden echter niet voor waterlichamen die worden gebruikt voor andere

ontspanningsdoeleinden dan zwemmen, zoals surfen en zeilen, noch voor

zwembaden.

Momenteel wordt het zwemwater in de hele EU op 21 000 locaties getest.

Twee derde van deze testlocaties bevindt zich aan de kust, de andere aan

rivieren en meren. De meeste locaties leveren goede testresultaten op:

meer dan negen op de tien gecontroleerde locaties voldeden bij de meest

recente controle aan de minimumkwaliteitseisen. Slechts op 1,2 % van de

kustlocaties en op 2,8 % van de locaties in het binnenland voldeed het

zwemwater niet aan de eisen.

Het is niet omdat je het niet kunt zien, dat het er niet is.



Waarop wordt getest?Het water van de meeste badzones moet minstens vier keer per badseizoen

worden getest, de eerste keer nog voor het begin van het seizoen. De

watermonsters worden getest op hun concentratie van twee bacteriën:

E. coli en intestinale enterokokken. Beide bacteriën komen voor in de

darmen van zowel mens als dier, en maken deel uit van een normale

gezonde darmfl ora. Indien zij echter in water aangetroff en worden,

betekent het dat het water verontreinigd is met rioolwater of afval

afkomstig van veehouderijen.

Zwemmen in verontreinigd water is een gezondheidsrisico, vooral wanneer

mensen uitwerpselen inslikken. Niet alle E. coli-stammen zijn schadelijk,

maar sommige kunnen je maag danig van streek maken. In zeldzame

gevallen kan een E. coli-besmetting leiden tot levensbedreigende ziekten.

Daarom is de zuivering van afvalwater essentieel (zie afbeelding E) en

vermijd je beter te zwemmen op plaatsen die verontreinigd zijn met afval.

Dat is ook de reden waarom we onze handen wassen nadat we naar het

toilet zijn geweest en voordat we met voedsel beginnen te werken.

Zwemwater wordt ook geanalyseerd om na te gaan of er andere

verontreinigingsbronnen zijn die de gezondheid van zwemmers kunnen

aantasten, zoals blauwalgen (cyanobacteriën), die schadelijk kunnen

zijn wanneer ze worden ingeslikt en huiduitslag kunnen veroorzaken,

macroalgen en/of marien fytoplankton. Het wordt ook gecontroleerd op

zichtbare sporen van verontreiniging en afval.

Zoek je favoriete zwemplek op Op het Eye on Earth⁶-platform kun je dankzij de WaterWatch-functie

in reële tijd de zwemwaterkwaliteit controleren. De interactieve kaart

gee� een overzicht van de waterkwaliteit van badzones in 28 Europese

landen. Zoom in om de waterkwaliteit in jouw buurt op te zoeken en er

opmerkingen over te maken.

Interactieve kaarten bevatten meer gedetailleerde informatie over

individuele badzones:

http://www.eea.europa.eu/themes/water/wise-viewer

Stranden met een Blauwe Vlag De Blauwe Vlag is een bekend keurmerk dat door de ngo Foundation for

Environmental Education (FEE) wordt toegekend aan schone stranden

en jachthavens. Om in aanmerking te komen, moeten stranden aan

strenge normen inzake waterkwaliteit en reinheid voldoen. Er moeten

ook passende sanitaire voorzieningen en uitrusting voor noodgevallen

aanwezig zijn; er moeten voorschri� en gelden voor kampeerders en

honden; de stranden moeten veilig kunnen worden betreden, en bezoekers

moeten over milieuzaken worden geïnformeerd en voorgelicht.

De Blauwe Vlag werd voor het eerst toegekend in Frankrijk in 1985. Momenteel nemen 41 landen deel aan het programma. In 2010 kregen 3 450 stranden de Blauwe Vlag. Zie http://www.bluefl ag.org/


http://www.eea.europa.eu/themes/water/wise-viewer

http://www.bluefl


Zwerfvuil op zeeElk jaar belanden miljoenen tonnen zwerfvuil in de oceaan, dat erop blij�

ronddobberen. Plastic, hout-, metaal-, glas-, rubber-, textiel- en papierafval

is voornamelijk afkomstig van menselijke activiteiten, en is het enige soort

afval dat de natuur niet kan afbreken (zie afbeelding F). Het afval komt

van het land en wordt door de wind of door rivieren meegevoerd van slecht

beheerde vuilnisbelten, onweersbekkens en met zwerfvuil bezaaide straten

(bijvoorbeeld verpakkingen van fastfood en drankblikjes). Het komt echter

ook van de zee: afval van boten en van bepaalde menselijke activiteiten die

van invloed zijn op het mariene milieu, zoals diepzeemijnbouw en visserij

(bijvoorbeeld overboord gegooid vistuig).

Zwerfvuil op zee is een gevaar voor de gezondheid: medisch en rioolafval

verontreinigt het water, terwijl scherpe of gebroken voorwerpen

strandgangers kunnen verwonden. Het hee� ook economische gevolgen:

het schoonmaken van stranden en havens is een dure zaak, en boten en

vistuig kunnen beschadigd raken. Bovendien vormt het een bedreiging

voor het zeeleven: zeehonden, walvissen en zeeschildpadden raken

verstrengeld in touwen met drijvers, plastic ringen van sixpacks en oude

visnetten, waardoor zij stikken en/of verdrinken. Zoogdieren, vogels en

vissen kunnen plastic zwerfvuil ook verwarren met voedsel, waardoor

zij inwendige verwondingen oplopen of hun spijsverteringskanaal

verstopt raakt. Vooral plastic is gevaarlijk, aangezien het niet biologisch

afbreekbaar is, maar uiteenvalt in alsmaar kleinere deeltjes, en uiteindelijk

verwordt tot microscopisch klein „plastic stof”. Aan sommige producten

(zoals scrubcrèmes) wordt microplastic toegevoegd. Dat komt in de

riolering terecht en belandt uiteindelijk in zee. Bovendien trekt de oliebase

in de deeltjes andere in de oceaan drijvende chemische stoff en aan, zoals

persistente organische stoff en (pop’s) en pcb’s. De concentratie op deze

deeltjes is tot wel een miljoen keer hoger dan de normale concentratie

in zeewater, waardoor deze plastic deeltjes minuscule gifpillen worden.

De chemische stoff en van ingeslikt plastic die worden geabsorbeerd,

kunnen gemakkelijk de voedselketen binnensluipen en dus ook op je bord

belanden.

In sommige oceanen hebben ringvormige stromingen gigantische

eilanden van drijvend zwerfvuil gevormd. Het meest bekende voorbeeld

is de zogenoemde kunststofarchipel of plastic soep in het noorden van

de Stille Oceaan. Dit eiland van afval is honderden kilometers breed, en

bestaat uit grote voorwerpen en een hoge concentratie van minuscule

plastic deeltjes. Er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar de impact

van deze plastic soep, maar wetenschappers maken zich steeds meer

zorgen over de potentieel gi� ige eff ecten op de voedselketen van de

chemische stoff en die gebruikt wordt om plastic te vervaardigen, waarvan

geweten is dat ze schadelijk zijn voor de mens en die door verontreiniging

van de oceanen in ons voedsel terechtkomen. In een recent onderzoek

naar een bepaalde vogelsoort in het noorden van de Atlantische Oceaan,

de noordse stormvogel, werd in de maag van nagenoeg elke vogel die

dood werd gevonden, een aanzienlijke hoeveelheid plastic aangetroff en.

Help het zwerfvuil op zee te beperken door plastic zakken meermaals

te gebruiken. Gooi afval niet op straat, noch in toiletten of waterlopen,

en neem deel aan schoonmaakacties voor stranden: http://www.

signuptocleanup.org. Er is altijd nog ruimte om ons afvalbeheer op het

land te verbeteren en te vermijden dat ons afval de oceanen bereikt, maar

in het algemeen moeten we ons ook meer bewust worden van de

gevolgen van onze daden.

Weggegooide visnetten kunnen schildpadden doden.

Als jij evenveel afval zou inslikken als een zeevogel, zou dat in verhouding de grootte hebben van een hamburger!


http://www

Zou jij je afvalwater drinken? | Een brochure over water voor jongeren 25F



Wat de EU doet

Aangezien water ongehinderd over de grenzen heen stroomt, hebben

de EU-landen afgesproken om water gezamenlijk te beheren op basis

van stroomgebieden, ongeacht de landsgrenzen. Zij hebben 110

stroomgebiedsdistricten⁷ vastgesteld, met inbegrip van zijrivieren,

estuaria en grondwater. Landen werken samen en dragen gedeelde

verantwoordelijkheid voor de stroomgebieden, waarvoor ze samen met

de andere landen waarmee ze de stroomgebieden delen, een beheerplan

opstellen. Elk land moet deze plannen vervolgens op zijn eigen grondgebied

uitvoeren. Zoals in de kaderrichtlijn water van de EU is vastgesteld, is het

de bedoeling ervoor te zorgen dat alle EU-wateren tegen 2015 van goede

kwaliteit zijn (met een ruimere deadline voor bijzondere gevallen).

Bescherming van drinkwaterbronnenLeidingwater is in de EU sinds 1998 geregeld door de drinkwaterrichtlijn,

die minimumkwaliteitsnormen bevat die de lidstaten verplichten ervoor

te zorgen dat huishoudens toegang hebben tot zuiver en veilig water.

Deze normen worden om de vijf jaar herzien, teneinde rekening te houden

met nieuwe wetenschappelijke kennis en eventuele wijzigingen in de

richtsnoeren van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Zodra water wordt geleverd aan meer dan vij� ig personen, moet het

regelmatig getest worden op 48 kenmerken, gaande van kleur, geur en

smaak tot de aanwezigheid van metalen als aluminium, cadmium, ijzer en

lood, chemische stoff en en potentieel schadelijke bacteriën. Het grootste

deel van het drinkwater in Europa voldoet aan deze normen, al kan de

kwaliteit van de watervoorziening in kleine gemeenschappen (tot 5 000

personen) beter.

Betere afvalwaterzuivering Om te voorkomen dat onze gezondheid en het milieu geschaad worden

door direct contact met ongezuiverd afvalwater, met name riool- en

afvalwater van huishoudens en afvalwater van de industrie, voorziet de

richtlijn stedelijk afvalwater van 1991 in maatregelen die de lozing

van verontreinigende stoff en in het milieu verminderen.

Lokale overheden moeten water van dorpen en steden met 2 000 of

meer inwoners opvangen en zuiveren. De zuiveringsstations moeten

aan minimumnormen voldoen. De normen zijn strenger wanneer

het water kwetsbare ecosystemen of de menselijke gezondheid kan

aantasten. De meeste EU-landen hebben intussen het merendeel van

de waterzuiveringsinstallaties geplaatst die nodig zijn om aan de eisen

van deze richtlijn te voldoen. De „nieuwe” lidstaten krijgen daarvoor tot

2018 de tijd. Landen die de richtlijn niet naleven, kunnen een boete krijgen.

Borden die waterwingebieden aangeven in Europa.



Toezicht op de zwemwaterkwaliteit Elk jaar publiceert de Europese Commissie gedetailleerde gegevens over

de zwemwaterkwaliteit in Europa. In 2011 bevatte het zwemwaterverslag

de resultaten van 21 000 testlocaties, die werden meegedeeld door de

lidstaten overeenkomstig de Europese zwemwaterrichtlijn. De nationale

overheden moeten voorts het publiek vroeg genoeg vóór de aanvang

van het badseizoen informeren over de zwemwaterkwaliteit, vooral in

gebieden waar zwemmen wordt afgeraden of verboden is.

Reiniging van de zeeën en de oceanenDe problematiek van het zwerfvuil op zee wordt aangepakt door

de Europese kaderrichtlijn mariene strategie van 2008. De

lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun zeeën tegen 2020 een „goede

milieutoestand” bereiken.

Uitstekende

Uitstekend

goed

aanvaardbaar

slecht

zwemwaterkwaliteit

De EU-regels helpen schoon zwemwater te garanderen.



Referenties1 Brochure: „Water is for life: How the Water Framework Directive helps safeguard Europe’s resources” (november 2010), blz. 8.

http://ec.europa.eu/environment/water/pdf/WFD_brochure_en.pdf2 Website van de Europese Federatie van gebotteld water http://www.efbw.eu/sustainability.php?classement=033 „Household consumption and the environment”, verslag van 11/2005 van het Europees Milieuagentschap, blz. 32.

http://www.eea.europa.eu/publications/eea_report_2005_114 Eindverslag „Financing of investment needed to reach compliance with the DWD and to rehabilitate water distribution networks in the EU”

van de Europese Commissie, directoraat-generaal Milieu, ENV.G.1/FRA/2006/0073, september 2011.5 Verslag „Financing of investment needed to reach compliance with the DWD and to rehabilitate water distribution networks in the EU”6 Website Eye on Earth: www.eyeonearth.eu7 http://ec.europa.eu/environment/water/participation/index_en.htm

Extra leesvoer� Europese Commissie, directoraat-generaal Milieu — Inspanningen van de EU om de waterkwaliteit te beschermen:

http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm

� Europese Commissie, directoraat-generaal Milieu — Onze oceanen, zeeën en kusten:

http://ec.europa.eu/environment/marine/index_en.htm

� Folder over zwerfvuil op zee (2010) en folder over zwerfvuil in de Middellandse Zee (februari 2012):

http://ec.europa.eu/environment/marine/publications/index_en.htm

� Folder over waterschaarste en droogte (september 2010) http://ec.europa.eu/environment/water/quantity/pdf/brochure.pdf

� Europees Milieuagentschap — Verslagen en statistieken over de watertoestand in Europa: http://www.eea.europa.eu/themes/water

� WISE, het Waterinformatiesysteem voor Europa: http://water.europa.eu/

� Wereldgezondheidsorganisatie — Water, gezondheid en sanitaire voorzieningen op mondiaal niveau: http://www.who.int/topics/water/en/

� Folder over stedelijk afvalwater (2010): http://ec.europa.eu/environment/water/water-urbanwaste/info/pdf/waste_water_nl.pdf

Foto’sp. 4, 8, 9, 14, 27 - © Shutterstock

p. 17 - © iStockphoto

p. 5 - © iStockphoto, Thinkstock

p. 16 - © Daniel Ullrich

p. 19 - © Fotoarchiv Ruhrverband

p. 20 - © Marine Conservation Society/eyeforanimage

p. 22 - © Ferdi Rizkiyanto

p. 23 - © Christof Mainz

p. 24 - © National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), © JA van Franeker IMARES

p. 26 - © Waterbedrijf Groningen, © Dr. Eugen Lehle

Afbeeldingendoor European Service Network (ESN), © Europese Unie


http://ec.europa.eu/environment/water/pdf/WFD_brochure_en.pdf

http://www.efbw.eu/sustainability.php?classement=03

http://www.eea.europa.eu/publications/eea_report_2005_11

http://www.eyeonearth.eu

http://ec.europa.eu/environment/water/participation/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/marine/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/marine/publications/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/water/quantity/pdf/brochure.pdf

http://www.eea.europa.eu/themes/water

http://water.europa.eu

http://www.who.int/topics/water/en

http://ec.europa.eu/environment/water/water-urbanwaste/info/pdf/waste_water_nl.pdf

Europese Commissie

Zou jij je afvalwater drinken? — Een brochure over water voor jongeren

Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie

2012 – 28 blz. – 21 x 21 cm

ISBN 978-92-79-26328-6

doi:10.2779/15870

De publicatie bestellen (gratis verkrijgbaar zolang de voorraad strekt):

Voor één exemplaar: via EU Bookshop, de onlinetoegang tot de publicaties van de Europese Unie:

http:// bookshop.europa.eu

Voor meerdere exemplaren: via het dichtstbijzijnde nationale contactpunt van het informatienetwerk Europe

Direct:

http://europa.eu/europedirect/meet_us/index_nl.htm


http://bookshop.europa.eu

http://europa.eu/europedirect/meet_us/index_nl.htm

KH

-30

-11

-36

8-N

L-C


Zou jij je afvalwater drinken? - Europa · 2016. 4. 19. · en door de mens geproduceerde...

Documents

Transcript of Zou jij je afvalwater drinken? - Europa · 2016. 4. 19. · en door de mens geproduceerde...