Taken: per linie Trainingsvormen - De VoetbalTrainer · verdedigen. Je kunt drukzetten op de helft...

www.devoetbaltrainer.nl

Verdedigen

Taken:totale team

Taken:per linie

Trainingsvormen

Han Berger/Andries Ulderink

Voetbalopleidingsplan Speelstijl

Als de tegenpartij de bal heeft, zal het eigen team moetenverdedigen. Je kunt drukzetten op de helft van de tegen-partij. Je wilt dan ver van het eigen doel spelen en de balsnel veroveren. Maar je kunt ook op eigen helft, al dan nietgedwongen, doelpunten voorkomen. In beide gevallen gaathet om verdedigen. In de jeugdopleiding is het verstandigom verdedigen aan te leren om in balbezit te komen en teblijven, in tegenstelling tot het zo maar weg trappen van debal. Het gaat dus om ballen veroveren en niet om ballen wegte schieten. Om duidelijk te maken dat verdedigen niet alleeneen zaak is van de verdediging, maar al voorin gebeurt doorde aanvallers, worden de taken per linie in dit hoofdstuk indie volgorde weergegeven: aanval-middenveld-verdediging.

4.1 C/D-JEUGDBij de keuze voor de speelwijze verdedigend kun je je als trai-ner laten leiden door je eigen visie en de visie van de club.Het is echter ook verstandig om rekening te houden met eenaantal externe factoren. Denk bijvoorbeeld aan de klassewaarin gespeeld wordt. Het kan zijn dat je aanpassingen moetdoen aan de verdedigende speelwijze omdat je erg veel eer-stejaars spelers in het team hebt, terwijl de vorige, vooraltweedejaars lichting net een promotie had afgedwongen. Ver-der zul je per wedstrijd moeten kijken naar de kracht en kwa-

liteiten van de tegenstander, afgezet tegen de eigen kwalitei-ten. Ook moet je oog hebben voor het doel van de wedstrijden eventuele specifieke weer- en terreinomstandigheden.

4.1.1 Totale teamSpelers komen over van het 7 tegen 7 naar het spelen van11 tegen 11. Het veld kleinmaken als de tegenstander debal heeft is een van de eerste accenten. Wat als de bal aanonze linkerkant is en wat moet er gebeuren als een midden-velder wordt uitgespeeld? Het 1:1-duel is een belangrijkfacet, en daarnaast zijn accenten als onderling rugdekkinggeven en het doorschuiven in de lengteas voor het totaleteam van belang om onder de knie te krijgen. Uitgangspun-ten voor het totale team:• Iedereen verantwoordelijk voor zijn directe tegenstander:

1:4:3:3 tegen 1:4:3:3. Er is vaak alleen sprake van een cen-traal duo, dus met één vrije verdediger. Onze spits moetdus ook leren om tegen twee tegenstanders te spelen. Deandere spelers zijn verantwoordelijk voor hun directe te-genstander, terwijl onze ‘nummer 3 of 4’ vaak vrij is endus rugdekking verleent. (Afb-70)

• Doet de tegenpartij hetzelfde, dan ontstaat op het geheleveld één tegen één. Dit betekent echter niet dat er bij dejongere jeugd (C/D) alléén maar één op één gespeeld moet

64

11 11

55

44

33

22

88

66

1111

77

99 1100

22

33

44

55

66

88

77

99

1111

1100

77

11

55

44 33

1111

88

66

1100 99 3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 70 1:4:3:3 tegen 1:4:3:3. Afb. 71 Één tegen één op het hele veld.

2Deel

V-4

2Deel

V-5

Opm. Deel 1:Opmaak 1 24-04-09 12:14 Pagina 64

Verdedigen

worden. Zonder een echte vrije man is het voetballen doormiddel van positiespel namelijk moeilijker. (Afb-71)

• Elkaar rugdekking geven. Bij het leren voetballen (verde-digen) op een heel veld is het van belang dat alle spelers,op elke positie, kennismaken met het principe van rug-dekking. Je bent verantwoordelijk voor je eigen directe te-genstander, maar dat betekent niet dat je je medespelersniet hoeft te helpen. (Afb-72)

4.1.2 Taken per linie: aanval (verdedigend, C/D)

• Geen opbouw toestaan. Het is goed om op sommige mo-menten in de wedstrijd geen opbouw bij de tegenstandertoe te staan. Het hele team doet hier aan mee, maar dehoofdrolspelers zijn de drie aanvallers en de centrale mid-denvelder. (Afb-73)

65

77

11

55

44 33

1111

88

66

1100

99 3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

55

11

99

88

1100

111155

22

66

77

33

44

44

11

33

22 1111

66

88

1100

99

77

Afb. 72 De spelers geven elkaar rugdekking. Afb. 73 De opbouw wordt niet toegestaan bij de tegenpartij.

2Deel

V-4

2Deel

V-5

V-11



• Centrale spits 2 tegen 1. De centrale spits 9 moeten lerenom de lijn tussen de twee centrale verdedigers af te scher-men. Daarbij moet hij geholpen worden door 7 en 11. Alsde bal bij de rechter centrale verdediger van de tegenstan-der is, moet onze 7 naar binnen komen om de ruimte naar9 toe klein te maken. Nummer 11 is dan verantwoordelijkvoor zijn directe tegenstander, maar kan misschien wel ietsnaar binnen spelen om de inspeelpass te onderscheppen.

• Het doorschuiven in de lengteas. Er gelden een aantal ba-sisprincipes als het gaat om het doorschuiven in de leng-

teas van het veld op het moment dat de tegenpartij de balheeft. De 10 schuift door naar de voorste linie om druk tezetten op een centrale verdediger. De 3 of 4 schuift in ophet middenveld om de tegenstander van 10 over te nemen.De keeper wordt nadrukkelijker de ‘libero’. Voor D-pupillenis het goed om een aantal overzichtelijke momenten aante bieden waarop er kan worden doorgeschoven in delengteas. Het moment is immers bepalend, bijvoorbeeld:

• Op het moment van inspelen door de keeper.• Bal van de tegenstander is lang onderweg (tijd om collec-

tief door te schuiven).• Verkeerde pass of moeilijke aanname bij de tegenstander.• Bij balbezit van een opbouwend zwakke speler van de te-

genstander. (Afb-74)

4.1.3 Taken per linie: middenveld(verdedigend, C/D)

• Overnames alleen met een ‘vrije’ 3 of 4. Bij de C/D-jeugd kunje nog niet al te veel eisen als het gaat om overnames, andersdan de gebruikelijke rugdekking. De meest duidelijke en mak-kelijk aan te leren overname is echter die van onze 3 of 4, diede diepgaande centrale middenvelder (10) van de tegenpartijoverneemt van onze eigen centrale middenvelder. Dat is eenoverzichtelijke overname waarbij je de veldbezetting (metname in het middenveld) intact kunt houden. (Afb-75)

• Het doorschuiven in de lengteas. Nummer 10 moet hetmoment leren herkennen om druk te geven op één van decentrale verdedigers en samen te werken met 4 en 9.

• Het volgen en dekken van je directe tegenstander. Alle driede middenvelders moeten leren om het 1:1-duel met dedirecte tegenstander te winnen. Het volgen en dekken vanje tegenstander is hierbij een belangrijk accent. Voorkombij het aangaan van een duel onnodige slidings.

• Het geven van rugdekking. Als de bal bij de linker vleugel-verdediger van de tegenstander is, moet aan die kant onzerechter middenvelder (6) kort zitten bij zijn tegenstander(misschien wel er voor of naast). De 10 moet duidelijk aande binnenkant van zijn directe tegenstander zijn, terwijl 8zijn man los laat en in de rug van 10 en 6 de ruimte kleinmaakt; hij komt naar binnen en verzorgd de rugdekking.

66

77

11

55

44 33

1111

88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

77

11

55

44

33

1111

88

66

1100 99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 74 Er wordt doorgeschoven in de lengteas.

Afb. 75 De vrije nummer 3 of 4 ‘neemt over’.

V-16

V-9

V-7

V-8

2Deel

V-1


Verdedigen

om vooral druk te zetten op de helft van de tegenpartij. Jeverdedigingslinie komt dan te spelen rond de middencirkel.Het is dus belangrijk dat de keeper al in de C/D-jeugd leertom uit zijn zestienmetergebied te zijn op het moment datde tegenpartij de bal heeft, alsof hij de laatste vrije verdedigerachter zijn verdediging is (libero). Nu zijn veel jeugdtrainershet hiermee eens, maar handelen ze er niet naar! Je moeteen jonge keeper namelijk stimuleren en het vertrouwengeven om zich ver voor zijn doel op te stellen. Laat ookvooral zien (aan hem, alle spelers en ouders) wat het oplevert.Als het een keer mis gaat bij de inschatting van een diepte-bal, dan moet dat eigenlijk niets veranderen. Toch zie je datde trainer dan wat minder enthousiast is over het idee endat de keeper zich vanzelf meer terugtrekt. (Afb-77)

Ongeacht de formatie bij de tegenstander, is het verstandigom bij de C/D-jeugd de eigen middenveldbezetting altijd tehandhaven, met de punt naar voren. (Afb-78) Ook bij de C/D-jeugd kan het voorkomen dat tegenstander met twee spitsenspeelt. De voorkeur gaat dan uit naar het spelen met drie ver-dedigers in de achterste lijn. De vleugelverdedigers komennaar binnen in de dekking, een centrale verdediger is vrij ach-ter of tussen de laatste lijn en de tweede centrale verdedigerspeelt vóór zijn verdediging, vaak op de nummer 10 van de

67

77

11

55

44

33

1111

88

66 1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

77

11

55

44 33

1111

88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 77 De keeper speelt als libero. Afb. 78 Het team handhaaft de middenveldbezetting.

4.1.4 Taken per linie: verdediging (verdedigend, C/D)

• Het spelen met de 3 of 4 vast voor de verdediging. Zekerbij de D-pupillen is dit een belangrijk uitgangspunt. Jespeelt dan één tegen één in de achterste linie. (Afb-76)

• Het knijpen van de vleugelverdedigers is bij de C- en D-jeugd een belangrijk accent wat goed te coachen is in de1:1-situaties.

• De keeper is de ‘libero’. Bij de A/B-jeugd is het de bedoeling

77

11

55

44 33

1111

88

66

1100 99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 76 Nummer 4 speelt vast vóór de verdediging

V-7

V-8

2Deel

V-2

V-3

2Deel

V-17



tegenpartij. We krijgen dan een 1:3:4:3-formatie. Een alter-natief tegen twee spitsen is het verdedigen met vier verdedi-gers op lijn, waarbij met name door de vleugelverdedigers veelkeuzes gemaakt moeten worden: (horizontaal) rugdekkingverlenen of doordekken naar het middenveld. Dat is voor C/D-jeugd vaak te complex en heeft niet de voorkeur. (Afb-79)

4.2 A/B-JEUGDNaarmate spelers beter of ouder worden, kun je andere ac-centen leggen. Zo moet er bijvoorbeeld meer aandacht zijnvoor het omschakelen na balverlies, het drukzetten en deonderlinge coaching.

4.2.1 Verdedigende basisprincipes• Direct omschakelen door alle spelers, iedereen achter de

bal. Er mogen geen ‘rouwmomenten’ zijn na balverlies. • Compact team, korte afstanden tussen linies en spelers on-

derling. Het totale team staat binnen 40x40 meter en deafstand tussen de spelers bedraagt maximaal 10-15 meter.

• Altijd formatie handhaven. De linies moeten niet door el-kaar heen gaan lopen. Diepgaande middenvelders moetendus bijvoorbeeld worden overgenomen door verdedigers.

• Altijd de centrale as bezet houden. Hiermee kun je decounter in lengteas beter voorkomen.

• Altijd druk op de bal. Belangrijk is het vooruitverdedigendoor het hele team en de tegenstander dwingen tot breed-tespel of balverlies.

• Altijd de speler(s) voor je coachen, zeker op de momentenvan drukzetten. Natuurlijk kunnen C/D-spelers elkaar ookcoachen, maar bij de A/B-jeugd is er een grotere noodzaak.Het drukzetten wordt complexer, de tegenstander wordtslimmer en het bewust en planmatig drukzetten (in on-derling overleg) is nu noodzakelijk.

4.2.2 Totale team • Iedereen verantwoordelijk voor eigen positie/zone. Bij de

C/D-jeugd is de mandekking het uitgangspunt, maar bijde A/B gaan we steeds meer uit van ieders positie of zone.De trainer geeft voorbeelden van allerlei situaties: ‘Als debal dáár is, dan nemen we als volgt van elkaar over…’. Daarkun je ook op trainen en tijdens wedstrijden wil je datterug zien.

• Onderlinge rugdekking in alle linies. Zie de tekeningvoor de zogenaamde ‘Sacchi-diagonaal’. De rechts-back van de tegenpartij heeft de bal. De centrale mid-denvelder (10) moet de linker vleugelaanvaller goedcoachen en vervolgens moet ook het gehele team meedoen. Onze linksbuiten geeft zodanig druk dat de bal

68

77

11

55

44 33

1111 88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 79 1:3:4:3 tegen 1:4:4:2.

11 11

55

44

33

22

88

66

1111

77

99

1100

22

33

44

55

66 66

1100 88

77

99

1111

1100

SSaacccchhii ddiiaaggoonnaaaall

Afb. 80 De Sacchi-diagonaal.

V-1


Verdedigen

alleen naar voren gespeeld kan worden. Onze spitsstaat ook nog eens dicht op de centrale verdediger vande tegenpartij. De linker middenvelder schermt de bal-lijn naar de spits af en de rechter middenvelder komthelemaal in de lengte-as te spelen om rugdekking teverlenen. Dit is een voorbeeld van een kantelend mid-denveld. Onze rechtsbuiten zakt ook in en komt naarbinnen. Het is altijd een discussie tot waar hij rugdek-king moet verlenen aan onze centrale middenvelder.Daar kun je afspraken over maken. Moet hij zichvooral richten op de nummer 8 van de tegenpartij, ofjuist op de tweede centrale verdediger (4) van de te-genpartij. In de achterste linie geven de vier spelers el-kaar van rechts naar links rugdekking en zit devleugelverdediger aan de kant van de bal kort op deman. Ook de keeper doet hieraan mee. Hij geeft alshet ware weer rugdekking aan zijn achterste linie, eenpaar passen richting de kant van de bal. In de Sacchi-diagonaal worden bewust de tegenstanders aan deandere kant dan waar de bal is vrijgelaten. (Afb-80)

• Agressief verdedigen, druk op de bal. Als je wel goed loopt,maar je laat je tegenstander toch gewoon een pass ver-zorgen of een bal aannemen, dan zet je nog steeds nietgoed druk. Je moet niet lopen om te lopen, maar lopenmet een bepaalde bedoeling. Het gehele team moet col-lectief drukzetten. Niemand mag verzaken. Het moet ge-beuren op het juiste moment, dat aangegeven kan worden

door een centrale speler of de aanvoerder door middel vanovertuigende coaching.

4.2.3 Waar drukzetten• Op de helft van de tegenstander. Nadeel kan zijn dat de

tegenpartij kiest voor het snel spelen van de lange bal. Inhet jeugdvoetbal kan dat leiden tot onrustig en slordigren-voetbal. Een ander nadeel is dat er veel ruimte achterde eigen verdediging is.

• Halverwege. Je kunt ook rond de middenlijn drukzetten.Er is dan minder ruimte achter de verdediging.

• Op de eigen helft. Bij de oudere jeugd kun je je speelwijzeverdedigend aanpassen als je bijvoorbeeld een kwartiervoor tijd 1-0 voorstaat. Dan zak je meer in en ga je pasdrukzetten op eigen helft. Daarmee vergroot je voor jezelfde kans op een succesvolle counter. Natuurlijk kan het ookzo zijn dat het noodgedwongen moet, aangezien de te-genstander je op eigen helft terugdringt. Het is dan zaakom goede afspraken gemaakt te hebben over deze maniervan verdedigen en drukzetten op eigen helft. Veel teamszetten dan geen druk op de bal meer en gaan steeds verderachteruit lopen. De onderlinge afstanden tussen de liniesen de individuele spelers moeten ook intact blijven, onge-acht de zone van drukzetten. (Afb-81)

69

EEiiggeenn hheellfftt

RRoonndd mmiiddddeennlliijjnn

HHeellfftt tteeggeennssttaannddeerr

WWaaaarr ddrruukkzzeetttteenn??

Afb. 81 Drukzetten op eigen helft, rond de middenlijn of op de helft van de tegenpartij.

2Deel

V-17

2Deel

V-6

V-1

V-6

V-2

V-4



4.2.4 Moment van drukzetten Hangt bij de C/D-jeugd het voetbal nog geregeld van toevalaf, bij de A/B-junioren kun je steeds beter bewust een momentkiezen om iets te gaan doen, zoals drukzetten. Voorbeelden:• Als een bal lang onderweg is en er een moeilijke aanname

volgt, bij voorkeur van een vleugelverdediger. Als een balvan de tegenstander lang onderweg is, krijgt de eigenploeg de tijd om over te komen naar de kant van de bal. Jekrijgt dan ook tijd om elkaar rugdekking te geven. Vooreen jeugdteam is het relatief overzichtelijk en goed train-

baar om druk te gaan zetten op de vleugelverdediger vande tegenpartij. (Afb-82)

• Bij het in balbezit komen van een opbouwend zwakke(vleugel)verdediger. Dit hoeft niet altijd na een lange bal tezijn. Je kunt de verdediging van de tegenpartij ook bewust‘lokken’ door deze speler in de opbouw vrij te laten. Zieverder hierover de taken per linie (de aanval).

• Bij een weggewerkte bal vanuit de verdediging. Dit is vaak hetmoment van het eigen team om met z’n allen vooruit te lopenen te proberen om de druk bij de andere partij te leggen.

70

V-5

2Deel

V-9


Verdedigen

• Bij een achterwaartse pass van de tegenstander. Als je zelfonder druk staat, vaak op eigen helft, maar de tegenpartijspeelt een achterwaartse pass, dan kan dat het signaal zijnom zelf druk te gaan zetten. Het is belangrijk dat het ge-hele team dan naar voren aansluit, tót het moment dat ergeen druk meer is op de bal. Op dat moment is er namelijkhet gevaar van een diepe bal op lopende mensen achter

de eigen verdedigingslijn. Door middel van onderlinge enduidelijke coaching moet dit kortgesloten worden. Spelerscoachen op zijn minst de medespeler vóór zich. (Afb-83)

• Bij een korte pass naar voren. Bijvoorbeeld, een vleugelver-dediger die enigszins onder druk wordt gezet of naar eenkant wordt geleid, kan er voor kiezen om een diepe bal naarvoren te geven of een korte pass naar meestal de buiten-speler. Dit kun je allemaal bewust toelaten, om vervolgensna de korte pass het liefst aan de zijkant van het veld drukte gaan zetten. Dit is niet eenvoudig. In dit voorbeeld moetonze vleugelverdediger zijn tegenstander namelijk net vol-doende vrij laten dat hij kan worden ingespeeld, maar ookweer niet zo vrij laten dat die vleugelaanvaller voldoendetijd krijgt om open te draaien. Daar is ervaring voor nodig,oftewel jarenlang voetballen op een heel veld. (Afb-84)

4.2.5 Taken per linie: aanval (verdedigend, A/B)

Het verdedigen begint voorin, dus bij onze aanvallers. Zoalsiedereen moet meedoen met de opbouw en de aanval, geldthetzelfde voor het verdedigen.• Direct omschakelen van aanvallen naar verdedigen. Op alle

niveaus wordt het moment van de omschakeling steedsbelangrijker. De aanvallers moeten daarom na balverlies

71

11 11

55

44

33

22

88

66

1111

77

99 1100

22

33

44

55

66

88

77

99

1111

1100

Afb. 84 Drukzetten bij een korte pass naar voren.

11

99

88

1100

1111

55

22

66

77

33

44

55

44

22

11

1111

77

66

1100

99

33

88

Afb. 83 Drukzetten na een achterwaartse pass van de tegenstander of bij een wegge-

werkte bal.

11 11

55

44

33

22

88

66

1111

77

99 1100

22

33

44

55

66

88

77

99

1111

1100

Afb. 82 Drukzetten als de bal lang onderweg is.

V-5

V-10

2Deel

V-9

2Deel

V-9



bereid zijn om arbeid te verrichten. Dat zit niet altijd inelke aanvaller. Toch is het nodig, want als spelers (en dusook tegenstanders) ouder worden, kunnen zij na ons bal-verlies op de aanvallende helft over grote afstand een diepte-bal geven.

• Aansluiting met middenveld tot stand (laten) brengen. Nabalverlies kun je alleen drukzetten voorin als de middenvelderszijn aangesloten, anders is het zinvoller om gewoon in te zak-ken en compact te spelen.

• De drie spitsen kunnen knijpend storen om de opbouw van

de tegenstander naar één flank leiden. Let op de loopactiesvan de spelers. Je loopt bijvoorbeeld bewust richting het sterkebeen van de tegenstander, zodat hij zijn zwakke been moetgebruiken. Of je maakt een loopactie waarbij je een bepaaldespeelrichting duidelijk afschermt. (Afb-85)

• Bewust vrijlaten van een (opbouwend mindere) vleugelverde-diger. Door de opstelling van het eigen team wordt een vleu-gelverdediger vrijgelaten. Nadat hij is ingespeeld kun je opverschillende manieren drukzetten. Bijvoorbeeld door de rech-ter middenvelder de linker vleugelverdediger van de tegenpartijop te laten vangen. Het doordekken in centrum achterin, ofhet kantelen in het middenveld is dan noodzakelijk om de vrij-gekomen middenvelder op te pakken. (Afb-86, Afb-87)

• Op teken van het middenveld drukzetten. Voor goed druk-zetten is onderlinge communicatie nodig. Zeker bij jeugd-voetbal en soms in het topvoetbal zie je dat twee of driespelers gaan drukzetten, terwijl de rest van het team daar nogniet klaar voor is. Middenvelders kunnen aanvallers coachen,in het moment van drukzetten en in het laten afschermenvan inspeellijnen bij de tegenstander. Mocht de aanvaller zelfeen goed moment zien en aangrijpen om druk te zetten, danmoet hij er wel op kunnen vertrouwen dat de spelers achterhem daar zo goed mogelijk op reageren.

• Dieptepass waar mogelijk voorkomen, anders altijd onderdruk laten geven. Dit is een belangrijke reden om druk te zet-ten. De dieptepass van de tegenstander zal wat onzorgvuldi-

72

77

11

55

44

33

1111 88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

77

11

55

44

33

1111

88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

77

11

55

44

33

1111

88

66

1100

99

3

2

1

22 4

5

6

7

8

9

10

11

Afb. 85 Opbouw leiden naar een flank.

Afb. 86 De linker vleugelverdediger van de tegenstander wordt bewust vrijgelaten.

Afb. 87 De linker vleugelverdediger van de tegenstander wordt bewust vrijgelaten.

V-3

V-11

V-4

2Deel

V-6

V-16

2Deel

V-7

V-8


Verdedigen

ger zijn, waarmee je het middenveld en achterhoede helpt.• Inschuiven/opkomen verdedigers voorkomen. Als je goed

drukzet, geef je de tegenstander ook minder gelegenheid ommet de bal in te schuiven. Aan de andere kant als waar debal is, moet er goed geknepen worden, zodat ook daar wordtvoorkomen dat een tegenstander ongemerkt doorkomt.

• Bij positiewisselingen taken van elkaar overnemen. Als decentrale middenvelder diep gaat, kan bijvoorbeeld de spitszijn taken overnemen na balverlies van het team.

4.2.6 Taken per linie: middenveld (verdedigend, A/B)

• In omschakeling snel kantelen in formatie met de puntnaar achteren indien tegenstander met punt naar vorenspeelt. Dit aspect kun je aanleren vanaf de B-jeugd. Steldat de rechter middenvelder (6) in de punt naar achterenkantelt, dan neemt de centrale middenvelder (10) zijn po-sitie over. (Afb-88)

• Links- of rechtsom kantelen. Dit is afhankelijk van kwali-teiten eigen spelers en tegenstander. Kijk eerst naar je eigenkwaliteiten en pas op het hogere niveau ga je rekeninghouden met de karakteristieken bij de tegenstander op hetmiddenveld.

• Rechter middenvelder (6) geeft rugdekking aan de andere

twee middenvelders (8 en 10) en schermt de lijn naar despits(en) af. Als je een tegenstander dekt of schaduwt, dankun je tegelijkertijd ook vóór een andere tegenstanderlopen en er zodoende voor zorgen dat deze niet kan wor-den aangespeeld. (Afb-89)

• Op juiste moment doorschuiven/pressen. De coaching vanachteruit is hierbij belangrijk. Ook de middenvelders moe-ten worden aangestuurd, zoals ook zij de aanvallers in derug coachen.

• Handhaven juiste onderlinge afstanden. Dit is met nameessentieel in de as (3-4-10-9). Een middenvelder die in zijneentje gaat drukzetten, verstoort de totale organisatie ophet moment dat hij uitgespeeld wordt. Het middenveldmoet als linie compact blijven en druk op de bal geven.

• Kantelen bij een tegenstander die 1:4:4:2 speelt. Dit iscomplexer dan de situatie tegen 1:4:3:3. Er moet nu eengoede samenwerking zijn tussen onze centrale midden-velder (10) en de vleugelverdediger(s). Wie pakt de door-komende middenvelder van de tegenpartij op? Welkeafspraken maak je vooraf? De nummer 10 kan, even losvan de plek waar de bal is, niet standaard bij de linker mid-denvelder van de tegenpartij gaan lopen vanwege het on-dertal op het middenveld. Daarnaast is de rol van onzenummer 6, de middenvelder die nu in de punt naar ach-

73

77

11

55

44

33

1111 88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

77

11

55

44

33

1111 88

66 1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8 9

10

11

Afb. 88 Het middenveld kantelt. Afb. 89 Nummer 6 schermt de passlijn naar de spits van de tegenpartij af.

V-3

V-11

V-4

V-3

2Deel

V-7

V-8

2Deel

V-15

2Deel

V-14

2Deel

V-10



teren staat, erg belangrijk. Behalve het dekken van een te-genstander kan hij ook een rol spelen in het afschermenvan ballijnen naar de spitsen van de tegenpartij. (Afb-90)

4.2.7 Taken per linie: verdediging (verdedigend, A/B)

• Verantwoordelijk voor eigen zone, dus: (Afb-91)- Horizontaal overnemen. Dit is nodig bij switchende spit-

sen. Onze verdedigers moeten open staan en goed con-tact hebben met elkaar. Het gaat nu namelijk om fracties

van seconden. Je moet elkaar waarschuwen dat er eentegenstander aankomt. Ook als er een horizontale over-name plaatsvindt, moet(en) de andere verdediger(s) ervoor zorgen dat achterin rugdekking wordt verleend.Geen overnames in de eindfase van een aanval (in enrond om de eigen zestienmeter). (Afb-92)

- Verticaal overnemen. Dit gebeurt bij zogenaamde over-lappingen door de tegenstander. Bijvoorbeeld, de linkermiddenvelder van de tegenpartij heeft de bal. Op dat mo-ment kiest hun vleugelaanvaller er voor om in de bal tekomen en onze rechtsback volgt hem. De linker vleugel-verdediger van de tegenpartij gaat nu overlappen langsde zijlijn. Wat is nu het moment dat deze nog gevolgdkan of moet worden door onze vleugelaanvaller en wan-neer neemt onze vleugelverdediger dit over? Dit is eenmoeilijke overname die veel inzicht, onderlinge coachingen samenwerkt vereist. We hebben het hier dus over deoudere of betere jeugdvoetballers, terwijl je bij de C/D-jeugd meer zult terugzien dat iedereen met zijn eigenman meeloopt. (Afb-93)

• Onderlinge rugdekking. Op het moment dat de tegenpartijde bal heeft aan een zijkant van het veld, wordt er achterindiagonaal rugdekking verleend aan elkaar. (Afb-94)

• Vleugelverdedigers moeten tegen twee spitsen herkennenwanneer ze moeten doordekken. De centrale verdedigersstaan achterin één tegen één. Onze vleugelverdedigers

74

77

11

55

44

33

1111 88

66

1100

99

3

2

1

22

4

5

6

7

8

9

10

11

eeiiggeenn zzoonnee

33

2

55

44

22

11

22

55

33

44

99

1100

1111

88 66

Afb. 90 Kantelen tegen een 1:4:4:2-formatie. Let op de rol van de vleugelverdediger(s).

Afb. 91 Iedere verdediger is verantwoordelijk voor zijn eigen zone.

Afb. 92 Horizontaal overnemen.

2Deel

V-11

V-12

V-13


Verdedigen

moeten enerzijds rugdekking verlenen in het centrum enanderzijds oog hebben voor het moment dat ze gaandoordekken op de buitenste middenvelder(s) van de te-genpartij. Een basisregel is dat er moet worden doorgedektaan de kant van de bal. Aan de andere zijde moet rugdek-king gegeven worden. (Afb-95)

• Afstand met middenvelders in tact houden. We willen nietdat de linies door elkaar gaan lopen.

• Vooruit verdedigen. In principe willen we de tegenstanderzo ver mogelijk uit eigen zestienmetergebied houden. Dat

kan als je vooruitverdedigt en niet standaard achteruitloopt als verdediging.

• Gedoseerd gebruik maken van buitenspelval. Het is effec-tief als je soms gebruik maakt van de buitenspelval of hetzogenaamde ‘stapje doen’. Dit vereist wel veel inzicht eneen ingespeeld elftal. De nieuwe spelregels maken het spe-len op buitenspel complexer.

• Goed meespelen van de keeper. Hij moet coachen, rug-dekking verlenen en zelf ook goed omschakelen na bal-verovering, in woord en daad.

75

11

22

55

33

44

99

1100

1111

88 66

55 77

11

22

55

33

44

1111

Afb. 93 Verticaal overnemen.

Afb. 94 Onderlinge rugdekking.

11

55

44

33

66

22

7

8

9

10

11

Afb. 95 De vleugelverdedigers herkennen het moment van rugdekking geven en dóórdekken.

2Deel

V-14


Voetbalopleidingsplan Trainingsvormen106

Opm deel 2:Opmaak 1 24-04-09 12:27 Pagina 106

Voetbalopleidingsplan Trainingsvormen

POSITIE(S): de voorste vier spelers; uitbou-wen naar de voorste vijf, zes en meer

NIVEAU(S): vanaf de D-jeugd

PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: de voorste vier spelers werken niet goedsamen in het verstoren van de opbouw bij detegenstander. Hierdoor kan de tegenstandermakkelijk tot een inspeelpass komen en in-schuiven naar het middenveld.

108

vanaf de D jeugdNiveau:

1. DRUKZETTEN IN VOORHOEDE

1Deel

4.1.2


Trainingsvormen: Verdedigen

DOEL• verbeteren van het drukzetten door de voorste vier spe-

lers

ORGANISATIE• veld van +/- 45 meter breed en lang• twee kleine doeltjes op de achterlijn• 6+4 hesjes• voldoende ballen bij de trainer

INHOUD• positiespel 6:4• het zestal probeert op balbezit te spelen• het viertal probeert de bal te veroveren en te scoren op de

twee kleine doeltjes• als de bal uit het spel gaat, dan brengt de trainer een bal

in het spel via één van de centrale verdedigers

METHODIEK• zestal kan ook scoren, door bijvoorbeeld 10x samen te

spelen• zestal kan scoren als ze de spits in de ‘kop cirkel’ over de

grond hebben aangespeeld, eventueel kaats op bijslui-tende speler

• uitbouwen naar grotere ruimtes en aantallen• toepassen in partijspel. (zie tekening) 5+keeper tegen 4

in opbouwvak; door middel van een dribbel of een passop de spits mag je in het aanvalsvak komen

109

COACHING

Richting de centrale spits:• loop bij het drukzetten zo tussen de centrale verdedigers

in dat ze de bal niet meer terug kunnen spelen naar el-kaar

• dwing de bal naar de zijkant• laat je niet uitspelen

Richting de linkerspits:• laat de rechtsback vrij, kom wat schuin naar binnen• voorkom dat de centrale verdediger de dieptepass naar 9

kan geven• zet druk op de rechtsback op het moment dat hij aange-

speeld wordt• ga door je knieën zodat je niet uit gespeeld kunt worden• scherm de pass in de diepte af• ga het duel aan, probeer de bal te veroveren

Richting de rechterspits:• kom naar binnen op het moment dat de centrale spits

druk zet• geef rugdekking aan 9 of 10• onderschep de driehoek naar de centrale verdediger of

linksback

Richting de centrale middenvelder:• voorkom dat jouw tegenstander wordt aangespeeld, ga er

naast of vóór lopen• laat je tegenstander los om de pass naar 9 te onderschep-

pen• laat je man los en verdedig door op de laatste lijn van het

zestal• coach de drie aanvallers vóór je



POSITIE(S): hele team, maar vooral de ver-dediging

NIVEAU(S): C/D-jeugd

PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: het rugdekking geven of knijpen vanvooral de vleugelverdedigers is niet goed.Hierdoor komen we vooral in de 1:1-situatiein de problemen.

110

C/D jeugdNiveau:

2. KNIJPEN DOOR VLEUGELVERDEDIGERS

V-7V-8

1Deel

4.1.4



DOEL• verbeteren van het knijpen van de vleugelverdedigers

ORGANISATIE • veld is 40-50 meter breed en 30 meter lang• 2x3 hesjes + 1 hesje voor de neutrale man

INHOUD• er wordt 3 tegen 3 gespeeld en de neutrale man is bij het

team wat balbezit heeft• scoren door over de lijn van de tegenstander te dribbelen• de neutrale man mag niet scoren en hij heeft bij voorkeur

2x raken

METHODIEK• door het veld minder breed te maken worden de afstan-

den om te knijpen kleiner• door met buitenspel te werken en meer de nadruk te leg-

gen op het veroveren van de bal, komt er weer een extrastap bij; moeilijker, omdat het gaat om knijpen en hetmoment van pressen

VARIATIE • andere aantallen, bijvoorbeeld met middenvelders• met een keeper op de lijn die de bal mag onderscheppen

en voor de coaching moet zorgen• met een keeper op een groot doel

111

COACHING• beweeg mee met de bal• als de bal naar de rechtsbuiten van de tegenpartij gaat,

gaat onze linksback kort• je moet zo kort zitten dat hij geen lange bal kan geven• dwing hem naar de buitenkant, haal de snelheid uit zijn

dribbel, probeer dan de bal te veroveren• coach de back die uitstapt• schuif zover mee dat je niet verrast kunt worden door een

pass op jouw speler• sta open zodat je man en bal kunt blijven zien• pak direct je man weer op als de bal via de centrale man

wordt uitgehaald• de rechtsback schuift mee en dekt de centrale verdediger

in zijn rug• beoordeel goed hoe ver je naar binnen moet komen • jouw man mag niet met één pass in scoringspositie

komen• coach de centrale verdediger• geef situatief de momenten aan van het duel aan gaan

met de centrale spits (indien deze wordt aangespeeld) ofin de positie blijven, ophouden, voor je houden



POSITIE(S): de verdediging


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: de rugdekking door de vleugelverdedi-gers (het knijpen) is niet goed. Ze blijven tever aan de buitenkant als de bal aan de an-dere kant van het veld is of er dreiging doorde lengteas is.

112

C/D jeugdNiveau:

3. KNIJPEN DOOR VLEUGELVERDEDIGERS

V-7V-8

1Deel

4.1.4



DOEL• verbeteren van het knijpen door de vleugelverdedigers

ORGANISATIE• speelveld +/- 50 meter breed en 45 meter lang, met twee

grote doelen• 3 hesjes

INHOUD• partijspel 5:4• de vijf spelen in een 1:1:3-formatie• de vier spelen in een 1:3-formatie• partijspel 6:5• de zes spelen in een 1:2:3-formatie• de vijf spelen in een 1:3:1-formatie

METHODIEK• de achterste veldspeler mag de bal 2x raken• stappen maken in aantallen en grotere ruimtes

VARIATIE• lijnvoetbal

113

COACHING• kom naar binnen en geef rugdekking aan de centrale ver-

dediger als de bal aan de andere kant is• kruip niet achter de centrale verdediger• geef situatief aan hoe ver de vleugelverdedigers moeten

knijpen, dit heeft onder meer te maken met de dreigingaan de bal en de afstand van de achterste speler naar devoorste drie aanvallers

• neem de centrale aanvaller over als de centrale verdedigeruit moet stappen (bijvoorbeeld als de andere vleugelver-dediger wordt uit gespeeld)

• geef als keeper leiding aan je laatste lijn, wie moet er uitstappen, hoe ver moet de vleugelverdediger naar binnenkomen

• geef als keeper rugdekking aan de drie verdedigers• zoek na balverovering snel de tegenaanval



POSITIE(S): alle posities


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: de tegenstander krijgt alle tijd om vanafstand te schieten of een lange bal te spelen.Er is geen druk op de bal.

114

C/D jeugdNiveau:

4. BLOKKEN VAN SCHOTOF PASS EN DRUK OPDE BAL

1Deel

4.1.1



DOEL• verbeteren van het voorkomen en blokken van het schot

of de pass

ORGANISATIE• veld van 25 meter lang en 35 meter breed met op de ach-

terlijn twee grote doelen• 2x4 hesjes voor beide teams

INHOUD• 4:4 zonder keepers• beide teams kunnen scoren door de bal door de lucht in

het doel van de tegenstander te schieten• wordt er gescoord vanaf de eigen helft dan telt het doel-

punt dubbel• ingooi wordt in dribbelen, tegenstander op 3 meter af-

stand

METHODIEK• veld smaller, dan wordt het verdedigen makkelijker• met een kameleon die ook mag scoren wordt het verde-

digen veel moeilijker• 2x raken in balbezit, met name leren anticiperen op de

aanname van de tegenstander

VARIATIE• op elke achterlijn twee grote doelen met keepers

115

COACHING• kom kort op de tegenstander na dat hij is aangespeeld• zet druk op het ‘schietbeen’ (blok het schot/pass)• laat je niet uitkappen, blijf gericht op de bal• ga wat door je knieën en dwing hem tot breedtespel• maak geen onnodige slidings, blijf in de benen• ga het duel aan, verover de bal:

- op het moment dat hij geen afspeelmogelijkheid ziet- stil komt staan- in de breedte dribbelt- geen controle meer over de bal heeft (aanname, dribbel,

slechte pass krijgt)• coach de speler vóór je





PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: in het 1:1-duel worden we makkelijkuitgespeeld.

116

C/D jeugdNiveau:

5. 1:1-DUEL

1Deel

4.1.1



DOEL• verbeteren van het verdedigen in het 1:1-duel

ORGANISATIEWarming-up • rechthoek van 30 bij 20 meter met in een hoek twee lijnen

(+/- 5 meter) waarover gedribbeld moet worden• twee kleuren hesjes

NUMMERSPEL• veld 40 meter breed en 30 lang en twee grote doelen• twee kleuren hesjes voor de twee teams

INHOUDWarming-up • de gele verdediger start in de hoek met de twee lijnen• hij geeft een pass op de blauwe aanvaller• de aanvaller probeert te scoren door over één van de twee

lijnen te dribbelen• de verdediger geeft na de pass meteen druk en probeert

de bal te veroveren

Nummerspel• beide teams stellen zich naast het eigen doel op• de trainer roept een nummer en brengt een bal in het spel• beide spelers kunnen scoren, het team dat de meeste

doelpunten scoort is winnaar• speel de bal niet precies tussen beide spelers in, dit kan

vervelende botsingen geven

METHODIEK• van 1:1 naar 2:2

117

COACHING • loop eerst snel uit, laat de tegenstander geen snelheid

maken• als je dicht bij bent, minder dan je snelheid• ga laag door de knieën, neem een katachtige houding aan• dwing de aanvaller naar een bepaalde kant• maak een schijnaanval• maak op het juiste moment een aanval op de bal:- dribbelt breed- bal te ver van de voet- moeilijke hoek• maak contact met de aanvaller (als de situatie daar om

vraagt), hij mag er niet langs• maak geen onnodige slidings, blijf in de benen• als je uitgespeeld bent:- zet de aanvaller meteen van achteren onder druk, de 1

tegen 1 met de keeper wordt zo moeilijker- geef de keeper rugdekking op het moment dat deze uit-

gespeeld wordt



POSITIE(S): de aanvallers en het middenveld

NIVEAU(S): A/B-jeugd; in verkleinde vormook voor C/D-jeugd

PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: als wij ‘hoog druk zetten’ komt de te-genstander makkelijk onder de druk uit. Zekomen makkelijk tot inspeelpass, spelverplaat-sing, e.d.

DOEL• verbeteren van het hoog druk zetten• verbeteren van het leiden naar een flank

door een betere samenwerking van de aan-vallers en de middenvelders

ORGANISATIE• veld: vast doel en doel op de andere zes-

tienmeterlijn, hele breedte• veld is verdeeld in drie vakken (eventueel in

vak C nog twee vakken maken, spits magalleen in de breedte van de zestienmeterlijnbewegen)

• 2x8 hesjes

118

A/B jeugdNiveau:

6. HOOG DRUKZETTENEN LEIDEN NAAR EENFLANK

V-11Deel

4.2.34.2.5



INHOUD• 8:8 plus keepers • in vak A: 4+keeper tegen 3• in vak B: 3 tegen 3• in vak C: 1 tegen 2+keeper• de gele partij begint met de opbouw in vak A (5 tegen 3)

en proberen te scoren op het grote doel op de anderehelft. Vanuit vak A proberen ze tot een inspeelpass tekomen op de spits/middenvelders

• van de middenvelders mag er één in vak C bij sluiten (2tegen 2) om proberen te scoren

• blauw krijgt 30 seconden de tijd om te scoren• veel variaties en methodische stappen mogelijk

METHODIEK • in vak A: 2x raken voor de opbouwers, makkelijker druk

zetten• van de tegenpartij mag er een verdediger inschuiven naar

vak B, het drukzetten wordt moeilijker• de lijn tussen vak A en B vervalt• op het moment dat de gele spits wordt aangespeeld ver-

vallen de lijnen• vrij spel met handhaving veldbezetting en spelopvatting• 11 tegen 11 op heel veld

VARIATIE• tegenstander in andere veldbezetting laten spelen

COACHING richting de centrale spits: • scherm de lijn naar de andere centrale verdediger en geef

in sprint druk op de balbezittende speler; dwing hem derechter vleugelverdediger aan te spelen

• laat je niet uitkappen• maak geen onnodige sliding

119

• jaag door op de keeper, als: - de afstand te belopen is- er een verkeerde pass (stuit, balsnelheid) of aanname is- op het verkeerde been wordt aangespeeld

• scherm na het aanspelen van de vleugelverdediger de lijnnaar de keeper en de centrale verdediger af, loeren op eenverkeerde keus

richting de linkerspits: • voorkom de pass in het middenveld van de centrale verde-

diger en blijf je tegenstander in het gezichtsveld houden• indien de bal gespeeld gaat worden naar de rechter vleu-

gelverdediger geef je in sprint druk, laat je niet uitkappenen maak geen onnodige slidings

• scherm een afgesproken lijn af

richting de rechterspits: • kom naar binnen op het moment dat de centralespits de

loop maakt, kies (afhankelijk van de situatie) positie rich-ting het middenveld of de centrale verdediger

richting de middenvelders:• coach de druk zettende spelers• voorkom een driehoek, spelverplaatsing, laat de lijn af-

schermen, kom naast of voor je tegenstander, dwing zeterug naar de hoek waar de bal vandaan komt

• zorg voor een duel, probeer de bal te veroveren

richting de linkshalf: • laat je man los• scherm de lijn naar de spits af

richting de rechtshalf: • kom naar binnen• geef rugdekking aan 8 en 10



POSITIE(S): vooral het middenveld en deaanval

NIVEAU(S): A/B-jeugd

PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: er is te weinig te druk op de bal. Hier-door kan de tegenstander makkelijk tot eeninspeelpass/dieptepass komen.

120

A/B jeugdNiveau:

7. VOORKOMEN VANDIEPTEPASS EN DRUKOP DE BAL

1Deel

4.2.5



DOEL• verbeteren van het voorkomen van de inspeelpass/diep-

tepass door beter druk op de bal te zetten

ORGANISATIE• de ruimte waarin gespeeld wordt, bestaat uit twee vier-

kanten van 10 bij 10 meter met daar tussen in een zonevan 5 meter (ruimtes aanpassen aan het niveau)

• 3x3 kleuren hesjes

INHOUD• het gele drietal speelt 3 tegen 1, met 1x raken• het gele drietal moet proberen te openen naar de andere

kant (bij de pass door de lucht mag de bal eerst aange-nomen worden), één speler van het witte drietal geeft drukop de bal en probeert de bal zo snel mogelijk te verove-ren

• als het gele drietal opent, mogen de twee spelers die inde 5 meter zone staan, deze pass onderscheppen, zodrade bal voorbij de zone is mag één van de twee meteendruk zetten

• het wisselen van het jagende drietal kan op tijd of op basisvan een aantal onderscheppingen

• de trainer speelt meteen een andere bal in naar het anderevierkant als de bal onderschept wordt of uit gaat

METHODIEK• 2x raken voor het drietal dan wordt het druk zetten moei-

lijker• idem, ruimtes groter maken• wedstrijdvorm: 3x afpakken is wisselen, wordt er 12 x sa-

mengespeeld dan 1x extra afpakken

121

VARIATIE• zie tekening: 6:3, waarbij het omschakelen en samenwer-

ken in het drukzetten essentieel is

COACHING• zet druk in een hoog tempo, dan dwing je een fout af• vooral als de bal geopend wordt of de trainer speelt de

eerste bal in• kies het juiste moment om vol voor de bal te gaan- trage of te harde bal- verkeerde kant aangespeeld- een bal die moeilijk te spelen is • blijf in de benen, maak geen onnodige sliding• als je een sliding neemt, moet je de bal hebben• sta niet te recht op, ga wat door je knieën, katachtige

houding, zodat je wendbaar bent• voorkom de dieptepass, herkennen van het moment dat

tegenpartij wil openen, zet druk op het schietbeen



POSITIE(S): hele elftal, maar vooral de aan-vallers en de middenvelders


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: de tegenstander kan vanuit de opbouwsteeds makkelijk een diepte pass geven.

122

A/B jeugdNiveau:

8. DRUK OP DE BAL

1Deel

4.2.5



DOEL• verbeteren van het drukzetten op de bal (pressie), vooral

in de samenwerking tussen de aanvallers en de midden-velders

ORGANISATIE• veld: 60 meter lang en de hele breedte• op een achterlijn een vak van 8x8 meter, hierin staat de

keeper• op de andere achterlijn twee doeltjes • 2x8 hesjes

INHOUD• 8:8• één team kan scoren door een lange bal te spelen op de

keeper van de tegenpartij• vangt deze de bal in het vak dan is het een punt• het andere team moet dit voorkomen door middel van

drukzetten • als dit team de bal afpakt, kunnen ze scoren op de twee

kleine doeltjes• de keeper speelt in balbezit mee bij het team dat moet

scoren op de twee kleine doeltjes

METHODIEK • als het veld korter is, dan wordt het makkelijker om een

lange bal naar de keeper te spelen• wordt het veld smaller gemaakt of maximaal 2x raken,

dan is het makkelijker drukzetten

123

VARIATIE• door in andere formaties te gaan spelen kun je het accent

verleggen

COACHING• belangrijk bij deze vorm is het bewaken van de

veldbezetting/formatie van beide teams• zet samen druk:

- blijf compact spelen, hoe groter de ruimtes onderling deste moeilijker het wordt om druk op de bal te houden

- bepaal een plek waar je druk wilt zetten (opbouwendzwakke verdediger, rechtspoot op links, pass langs de lijntoestaan, waar wij als team het sterkste zijn, etc.)

- beweeg met elkaar mee, als de centrale spits druk geeftop één van de centrale verdedigers dan komt de verstevleugelspits naar binnen (zie tekening)

- zet druk op het schietbeen, dwing tot breedtespel, hier-door kan de achterste lijn en het middenveld het veldcompact houden

- geef de man aan de bal geen tijd, zet druk in het hoogstetempo, dwing een fout af

- probeer in het middenveld de driehoek naar de vrije mante voorkomen (kom naast/voor je tegenstander), verdedigdoor als de afstand klopt en de situatie daar om vraagt

- coach vanuit het middenveld de aanvallers- neem in de achterste lijn diepgaande middenvelders over,

hierdoor kunnen we de veldbezetting in tact houden



POSITIE(S): de achterste linie en de mid-denvelders


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: op het moment dat de tegenstanderalles of niets gaat spelen (of een heel oppor-tunistische speelstijl hanteert) komen wij nietmeer van onze eigen zestienmeter af doordatde tweede bal vaak voor de tegenstander is.We blijven zo onder druk staan en zijn nietin staat om van het doel af te komen.

124

A/B jeugdNiveau:

9. DRUK OP DE BAL ENVOORUIT VERDEDIGEN

1Deel

4.2.44.2.5



DOEL• verbeteren van het drukzetten op de bal of het vooruit

verdedigen op het moment dat wij de bal uit verdedigen.De tegenstander moet gedwongen worden om breed ofterug te spelen. Hierdoor kan de achterste lijn plus keepermeteen aansluiten, van de eigen zestienmeter afkomen

ORGANISATIE• iets meer dan half speelveld• één groot doel en twee kleine doeltjes• 2x8 hesjes• voldoende ballen bij de twee kleine doeltjes

INHOUD• het team dat de kleine doeltjes verdedigt, heeft 8 veld-

spelers, het andere team heeft 7 veldspelers plus keeper• het achttal start met een pass van één van de centrale

verdedigers richting de spitsen; later zou je dit ook vanandere plekken kunnen laten starten

• het achttal kan scoren op het grote doel met keeper deandere partij kan scoren op de twee kleine doeltjes

• de centrale verdedigers mogen niet inschuiven; de meer-derheid is puur om een situatie te creëren waarin delange bal wedstrijdecht gespeeld kan worden

METHODIEK• na verloop van tijd spel laten spelen waarbij de centrale

verdedigers verplicht zijn het spel met een lange bal tehervatten

• de aanvallende partij staat met 2-1 achter en hebben 5minuten om dat goed te maken

125

COACHING• wees duidelijk in de coaching wie het duel aangaat• geef rugdekking aan de speler die het duel aangaat• geef bij de weggewerkte bal, direct druk op de bal, zorg

voor direct vooruit verdedigen: dwing de tegenstander totbreedte spel

• loop direct op, kom van het doel af, in sprint• keeper: geef rugdekking aan je laatste lijn, sluit mee aan• met buitenspel zetten van de tegenstander, denk aan

dieplopende mensen uit het middenveld• zodra er geen druk meer op de bal is, stoppen met oplopen• vervolgens, de diepte uit het spel van de tegenstander

halen• terug stappen, tegenstander mag niet met één pass alleen

op onze keeper afkomen• coaching van (met name) de centrale verdedigers





PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: de tegenstander krijgt steeds de gele-genheid om een inspeelpass te spelen(richting diepste spits). Als de spits wordt aan-gespeeld zijn wij vaak de lopende mensen vande tegenstander kwijt.

126

A/B jeugdNiveau:

10. VOORKOMEN VANDIEPTEPASS OP DESPITS

1Deel

4.2.6



DOEL• verbeteren van het voorkomen van de inspeelpass naar de

diepe spits en het beter verdedigen van de lopende mensen

ORGANISATIE• veld van 45 meter lang en 25 meter breed• op elke achterlijn staan twee kleine doeltjes• 3x4 kleuren hesjes

INHOUD• 4:4 met vier kaatsers op elke zijde die bij de balbezittende

partij zijn• de kaatsers op de lange zijde mogen zich alleen bewegen

tussen de twee pylonen• beide teams kunnen scoren op de twee kleine doeltjes van

de tegenstander

METHODIEK• van vrij spel naar 2x raken• van alleen scoren op de helft van de tegenstander naar

vrij scoren• scoren direct uit kaats telt dubbel• van kaatsers 1x naar elkaar, naar kaatser bal terug in het

veld, naar bal alleen naar derde man

VARIATIE• partijspel met groot doel en keepers• andere aantallen• breed en kort veld

127

COACHING• coach elkaar in het moment van drukzetten en welke lijn

afgeschermd moet worden• zet direct druk op de bal, kom kort op de tegenstander

zodat de hoek van inspelen moeilijker wordt• oriënteer je goed op de situatie, beoordeel waar en wan-

neer de inspeelpass aan elkaar gegeven kan worden,scherm het passbeen van de tegenstander af

• laat je man op tijd los om de inspeelpass te onderschep-pen, vaak zie je aan de aanname en de positie van de spe-ler achter de bal, waar hij naar toe gaat spelen

• als de bal onder weg is naar de spits: volg niet de bal, blijfje man zien en volgen

• laat hem niet in je rug komen• laat je niet verrassen door een voor bereidende loopactie• kijk aan welke kant de spits wordt ingespeeld; dit verraadt

vaak naar welke kant de bal gespeeld gaat worden



POSITIE(S): met name de achterste linie ende middenvelders


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: we krijgen veel doelpunten tegen uitvoorzetten van de zijkant. De voorzet kansteeds makkelijk gegeven worden, we zijnvaak onze tegenstander kwijt, er is geen com-municatie en de onderlinge samenwerkinglaat te wensen over.

128

A/B jeugdNiveau:

11. VOORKOMEN ENVERDEDIGEN VANFLANKBALLEN

1Deel

4.2.7



DOEL• verbeteren van het voorkomen en verdedigen van de

flankballen

ORGANISATIE• op een half speelveld met twee grote doelen zijn twee

aanvalsvakken van +/- 25 meter lang en 40 meter breed• naast elk aanvalsvak zijn twee zones waarin twee aanval-

lers staan• tussen de twee aanvalsvakken in is een gebied van 40x5

meter waarin drie middenvelders staan• 2x8 hesjes voor de twee teams en drie hesjes voor de mid-

denvelders• voldoende ballen

INHOUD• één van de middenvelders speelt de bal naar een aanvaller

in de zone naast het aanvalsvak en sluit bij om mee tedoen in de aanval

• op het moment dat deze pass gegeven wordt, mag er éénverdediger uitstappen in deze zone om de voorzet tevoorkomen

• voor het doel van de keeper ontstaat een 3:3-situatiewaarbij de aanvallers proberen te scoren en de verdedigersin samenwerking met de keeper dit proberen te voorko-men

• de verdedigende partij speelt na dat ze de bal veroverdhebben één van de middenvelders aan; deze opent op eenaanvaller aan de andere kant

• gaat de bal uit het spel, dan starten de middenvelders meteen pass

129

METHODIEK• als de verdedigende partij de bal verovert, kunnen ze een

punt scoren door de middenvelders aan te spelen; aan-vallers meteen omschakelen, druk op de bal

• als de aanvallers de bal heroveren, kunnen ze als nog scoren• de drie aanvallers mogen de bal terugleggen op één van

de twee middenvelders die in het tussenvak staan; ver-plicht afstandschot

COACHINGRichting de verdediger die uitloopt om de voorzet tevoorkomen:• sprint uit, probeer zo kort mogelijk op de aanvaller te komen• probeer de bal tussen de keeper en de laatste lijn te voor-

komen• spring niet onnodig op met het risico dat je uitgekapt

wordt, voor kom onnodige slidings• geef situatief aan welke loop lijn de speler moet maken

Richting de verdedigers voor het doel:• eis je man op, geen overnames binnen het zestienmeter-

gebied, iedereen verantwoordelijk voor zijn directe tegen-stander

• oriënteer je op de situatie: laat je niet blokken of verrassendat je looplijn vol is waardoor je jouw tegenstander losmoet laten

• laat de aanvaller niet tussen jou en de keeper komen• sta open, gebruik je armen om te voelen waar hij zit en

gebruik deze bij het aan gaan van het duel• laat de aanvaller niet ongehinderd koppen, breng hem uit balans• spring op tijd, geef de aanvaller niet de kans om van uit

je rug boven jou te komen• blok de tegenstander op het moment dat de keeper uit komt



POSITIE(S): van de laatste lijn naar het heleelftal


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: spelers spelen onvoldoende vanuit huneigen zone, de basis principes zijn niet duidelijk.

DOEL• verbeteren van het spelen in de zone

SPECIFIEK DOEL VAN PARTIJSPEL 7:5• samenwerking laatste lijn+keeper

- in zone verdediging- onderling rugdekking geven - uitstappen centrale verdediger

ORGANISATIE• half speelveld met twee grote doelen• 4 hesjes

130

A/B jeugdNiveau:

12. ZONE VERDEDIGEN

1Deel

4.2.7



INHOUD• partijspel 7:5• de 7 spelen in een 1:2:1:3-formatie• de 5 spelen in een 1:4-formatie• de 7 proberen door middel van een hoge balcirculatie de

vier verdedigers uit elkaar te spelen en te scoren op eengroot doel met keeper

• de 5 kunnen scoren door een pass door de lucht in dehanden de keeper van het zevental te spelen

• bewaken buitenspelregel belangrijk• zevental in het begin 2x raken, om meer spelverplaatsin-

gen te krijgen

METHODIEK• partijspel 7:6• partijspel 8:7• partijspel 9:8• partijspel 11:10• partijspel 11:11

VARIATIE• andere aantallen en veldbezetting, afhankelijk van je be-

doelingen

COACHINGRichting de vleugelverdediger:• kom naar binnen als de bal aan de andere kant is; hoe ver

is afhankelijk van de dreiging door het centrum (hoe diepspeelt de 10 van de tegenpartij)

• onderschep de bal als deze in de rug van de centrale ver-dediger gespeeld wordt en jij er eerder bij kunt zijn

• vang de diepgaande middenvelder op als de situatie hierom vraagt; laat de man aan de buitenkant los

• wordt de man aan de buitenkant aangespeeld, sprint uit,probeer de voorzet te voorkomen, vooral de voorzet tus-sen de laatste lijn en de keeper

• zorg er voor dat je altijd voor de centrale verdedigers blijft,

131

je mag het buitenspel zetten niet opheffen• stap uit, geef druk op de bal als de tegenstander in jouw

zone wordt aangespeeld• sta open, zie man en bal• loop mee op als de bal door de tegenstander achterwaarts

gespeeld wordt• coach de centrale verdediger naast je

Richting de centrale verdedigers:• geef rugdekking, schuif mee naar de kant waar de vleu-

gelverdediger in duel is of doorgaat op de bal• coach de vleugelverdediger die het duel aangaat• de andere centrale verdediger coacht en pakt de centrale

spits van de tegenpartij op• als de 10 van de tegenpartij diep loopt wordt deze door

de vrije centrale verdediger op gevangen, iedereen blijftin zijn eigen zone

• als het twee tegen twee staat in het centrum, houdt dangoed contact met de vleugelverdediger die naar binnenkomt; hij kan een speler oppakken en hierdoor kunnende onderlinge afstanden en de rugdekking in tact blijven

• geef geen lopende speler over in de eindfase van de aanval• stap uit op de 10 als deze in een gevaarlijke positie in de

voet wordt aangespeeld; zet druk, hij mag geen tijd krij-gen om een pass te geven of een combinatie aan te gaan

• de anderen sluiten mee op en maken de ruimte klein• loop op als de tegenstander een achterwaartse pass geeft

Richting de keeper:• geef rugdekking aan je laatste lijn, sta duidelijk voor je

doel (afstand afhankelijk van de situatie), herken de mo-menten waar de bal achter de laatste lijn kan komen

• beoordeel of je wel of niet uit moet komen om de steek-pass te onderscheppen

• coach de verdedigers voor je; vooral als er lopende mensenkomen, rugdekking gegeven moet worden en er duels aangegaan moeten worden

• loop mee op als de tegenstander een achterwaartse pass geeft





PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: spelers spelen onvoldoende vanuit huneigen zone, de basis principes zijn niet dui-delijk.

132

A/B jeugdNiveau:

13. ZONE VERDEDIGEN

1Deel

4.2.7




SPECIFIEK DOEL VAN PARTIJSPEL 7:6• verbeteren van de verdedigende samenwerking centrale

verdedigers plus verdedigende middenvelder• verbeteren van het oplopen, veld klein maken (met bui-

tenspel zetten tegenstander), moment pressie zonder bal

ORGANISATIE• half speelveld met twee grote doelen• 5 hesjes

INHOUD• partijspel 7:6• de 7 spelen in een 1:2:1:3-formatie• de 6 spelen in een 1:4:1-formatie• de 7 proberen door middel van een hoge balcirculatie de

vier verdedigers uit elkaar te spelen en te scoren op eengroot doel met keeper

• de 6 kunnen scoren door een pass door de lucht in dehanden de keeper van het zevental te spelen

• bewaken buitenspelregel belangrijk• zevental in het begin 2x raken, om meer spelverplaatsin-

gen te krijgen

133

COACHING

Richting de centrale verdedigers:• coach de middenvelder voor je, laat hem niet (zo min mo-

gelijk) in de laatste lijn komen • laat de 10 van de tegenstander (als hij in de rug van onze

middenvelder staat) los, op het moment dat hij diep gaatvang je hem op, wordt hij er tussen toch aangespeeld dangeef je meteen druk/stap je door

• de afstand tussen de middenvelder en de laatste lijn magniet meer dan 10-12 meter zijn

• loop op, doe mee en stap (indien nodig) door op 10 alsde middenvelder doorjaagt op de bal

• stop met oplopen zodra er geen druk meer op de bal is

Richting de middenvelder:• schuif mee met de bal, herken aan de hand van de aan-

name en de situatie waar de bal naar toe gespeeld gaatworden

• scherm de lijn naar 9 of 10 af, luister naar de coachingvan de centrale verdedigers

• geef alleen over als er communicatie is met de centraleverdedigers

• loop niet zo maar weg, bewaak de afstand met de centraleverdedigers

• verdedig door, houd druk op de bal, laat je hier bij nietuitspelen

Richting het zestal (als team)• jaag door, houd druk op de bal op het moment dat je de

bal als team wilt veroveren• dwing de bal naar een zijkant, let op een verkeerde pass

of aanname• maak hier bij gebruik van het oplopen, het veld klein

maken en de buitenspelregel• iedereen moet mee doen, ook de keeper• bij bal veroveren, direct de tegenaanval plaatsen



POSITIE(S): verdedigers en twee midden-velders


PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: spelers spelen onvoldoende vanuit huneigen zone, de basis principes zijn niet duidelijk.

134

A/B jeugdNiveau:

14. ZONE VERDEDIGEN

1Deel

4.2.64.2.7




Specifiek doel van partijspel 8:7• verbeteren van de verdedigende samenwerking tussen de

twee middenvelders en de laatste lijn

ORGANISATIE• hele breedte en lengte achterlijn tot 10 meter over de mid-

denlijn• 6 hesjes

INHOUD• partijspel 8:7• achttal speelt in een 1:2:2:3-formatie• zevental speelt in een 1:4:2-formatie

135

COACHINGRichting de halfspelers:• beweeg mee met de bal, maak de ruimte (aan de kant van

de bal) klein naar de vleugelverdediger toe als deze moetdoordekken en het duel aan moet gaan

• de andere komt naar binnen, richting de lengteas• geef direct druk op de bal als deze in de gevarenzone is,

dwing de tegenstander tot breedtespel of een pass terug• heb contact met de centrale verdedigers, over de overna-

mes, lijn afschermen en het moment van pressen• stap door, verdedig naar voren met het idee om de bal te

veroveren als het moment daar is (afspraken)• let hier bij altijd op de onderlinge afstanden






136

A/B jeugdNiveau:

15. ZONE VERDEDIGEN

V-31Deel

4.2.6




Specifiek doel van partijspel 9:8• verbeteren van de samenwerking tussen de twee midden-

velders en de laatste lijn• verbeteren van het drukzetten door de centrale spits

ORGANISATIE• 2/3 speelveld met twee grote doelen• 7 hesjes

INHOUD• partijspel 9:8• negental speelt in een 1:2:3:3-formatie• achttal speelt in een 1:4:2:1-formatie• het is een optie om naast de twee opbouwende centrale

verdedigers, vakken te maken waar niemand in magkomen; dit voorkomt dat de opbouwende verdedigers ex-treem breed gaan lopen

137

COACHING

Richting de centrale spits:• ga niet te snel, de afstand tussen jou en het middenveld

mag niet te groot zijn (maximaal 12-15 meter)• scherm de lijn af naar de andere centrale verdediger en

dwing de balbezittende speler in te dribbelen of een passnaar voren te geven

• doe dit drukzetten in sprint, het moment en de afstand isbepalend voor het rendement

• luister goed naar de coaching van de middenvelders

Richting de middenvelders:• voorkom de driehoek naar de vrije centrale verdediger• coach de centrale spits• zorg dat de onderlinge afstand klein blijft (touwtje aan

elkaar); gaat de linker middenvelder naar links dan zal derechter mee moeten






138

A/B jeugdNiveau:

16. DRUKZETTEN ENZONE VERDEDIGEN

1Deel

4.2.5



DOEL• verbeteren van het spelen in de zone• verbeteren van het drukzetten door de aanvallers

Specifiek doel in partijspel 11:10• verbeteren van het drukzetten door de aanvallers

- samenwerking van de drie aanvallers in het drukzetten- het leiden naar een flank- het spelen in de verschillende pressiezones

ORGANISATIE• van zestienmeterlijn tot achterlijn of heel speelveld• het afbakenen van de verschillende pressiezones• 9 hesjes

INHOUD• Partijspel 11:10• elftal speelt in een 1:4:3:3-formatie• tiental speelt in een 1:4:2:3-formatie• elftal kun je ook in een ander systeem laten spelen, af-

hankelijk van je bedoelingen

METHODIEK• tiental staat 1-0 achter met nog 10 minuten te spelen

139

COACHINGRichting de drie aanvallers:• werk samen, spreek af naar welke kant je de opbouw gaat

leiden• de centrale spits maakt de loop tussen de centrale verde-

digers, de dichtstbijzijnde vleugelaanvaller laat de zijkantlos en voorkomt de inspeelpass

• als de bal gepasst gaat worden naar de zijkant is het directdrukzetten

• de drukzettende speler schermt de lijn af zoals je dit vante voren afspreekt, laat je hier bij niet uit spelen

• de andere vleugelaanvaller komt naar binnen, komtschuin bij de centrale spits in de rug

• maak het veld naar een inspeelpass naar achteren toe klein(dubbelen, compact)

• communiceer met de andere spelers op welk speelveld ge-deelte je druk gaat zetten

Richting het tiental:• coach op die onderdelen die je als trainer vanuit de speel-

wijze van belang vindt



POSITIE(S): alle linies

NIVEAU(S): alle leeftijden; de accentenkunnen anders komen te liggen, zie metho-dische stappen en coaching

PROBLEEM dat zich in de wedstrijd voor-doet: spelers rennen in ondertal op de balbe-zittende speler af en worden hier doormakkelijk uitgespeeld.

DOEL• individueel en in samenwerking met andere

spelers beter leren verdedigen in ondertal;met name het ophouden, dwingen naar eenkant en het moment van afpakken

ORGANISATIE• twee teams van 5 tot maximaal 8 spelers• veld 30 bij 40 meter• grote doelen met keepers

140

alle leeftijdenNiveau:

17. VERDEDIGEN IN ONDERTAL EN NAARZIJKANT DWINGEN

1Deel

4.1.44.2.2



INHOUD• van 2:1-situaties naar 3:2, 4:3, 5:4, etc. • de verdedigende partij passt de bal naar de aanvallers,• na de pass komt de verdediger meteen uit om in samen-

werking met de keeper de bal te veroveren en te scorenop het doel van de tegenpartij

METHODIEK• als de verdediger of de keeper de bal afpakt, mag/mogen

er direct 1 of 2 speler(s) mee doen om in de tegenaanvalte scoren (2:2 of 3:2)

• starten met een 3:2-situatie, bij bal veroveren wordt het4 tegen 3

• starten 4 tegen 3, 5 tegen 4, etc.• toepassen buitenspelregel• twee teams wedstrijdvorm tegen elkaar• scoren in de tegenaanval telt dubbel (vanaf de B-jeugd)• aanvallers moeten binnen een bepaalde tijd tot een doel-

poging komen

VARIATIE• lijnvoetbal

COACHINGEén verdediger in samenwerking met de keeper• na het uitlopen de lijn van de balbezittende speler naar

zijn medespeler afsluiten• de speler naar buiten dwingen en van uit een moeilijke

hoek dwingen tot een schot• op het moment dat een speler een slechte aanname heeft,

een verkeerde dribbel maakt, weinig snelheid heeft: gadan het duel aan

• de verdediger kan met behulp van de buitenspelregel drukop de bal zetten, in ‘stappen’ of het duel aangaan omdatde andere aanvaller buitenspel staat

141

• als de aanvaller alleen op de keeper af komt, zorg er dan voordat de andere aanvaller niet meer aangespeeld kan worden;de keeper kan zich dan volledig op het 1:1-duel richten

• de keeper kan door middel van de coaching de verdedigerhelpen

• de keeper moet voor zijn doel keepen en anticiperen opde mogelijke 1:1-situatie; met name na een breedtepassof overlapping: hoe is de aanname, kan hij er meteen kortop zitten

Met meerdere verdedigers in samenwerking met de keeper• dwingen naar een zijkant door wat schuin achter elkaar

te gaan staan• het moment bepalen om de bal te veroveren: afstand naar

de bal, technische fout, bal langer onder weg, de versteman los laten door druk op de bal te geven

• de keeper doet mee en door middel van onderlinge coach-ing (van met name de achterste speler) het moment be-nadrukken

• maak gebruik van de buitenspelregel, met name bij eenachterwaartse pass meteen oplopen en drukzetten

• bij schoten: de korte hoek voor de speler, de lange hoekvoor de keeper

Het omschakelmoment voor de aanvallers (van aanvallennaar verdedigen)• bij balverlies moet de eerste intentie zijn om meteen druk

op de bal te zetten; dan sta je nog in overtal, tegenstanderheeft zich nog niet georganiseerd, dieptepass of actie magniet komen (druk op passbeen, lichamelijk duel maken)

• als de eerste druk niets oplevert of de afstanden te grootzijn om meteen door te jagen: groeperen, ruimte kleinmaken, lengteas bezetten en van hier uit moment bepalen

• niet zo maar er uit rennen• keeper voor het doel: positie kiezen om de steekpass er

uit te halen, coaching richting de spelers voor hem


Taken: per linie Trainingsvormen - De VoetbalTrainer · verdedigen. Je kunt drukzetten op de helft...

Documents

Transcript of Taken: per linie Trainingsvormen - De VoetbalTrainer · verdedigen. Je kunt drukzetten op de helft...