1

JAARGANG 1 - NUMMER 3

TAKE A STEPmagazine

SPEciAlE EdiTiE - FRiS! 2015WWW.TAKEASTEP.Nl

2

3

Op 12 juni vond in Amsterdam de derde editie van FRiS! plaats. Het Take a Step event waar de toepassing van de positieve psychologie centraal staat. Het thema van dit jaar was ‘de Positieve draai’.

Samen met alle deelnemers zijn we op onderzoek gegaan naar de beweging die ieder de komende maanden in zijn of haar werk zou willen maken. En hoe je deze het best vorm kunt geven. Niet alleen het thema nodigde daartoe uit, de inhoud en het ontwerp van de dag stonden ook allemaal in het teken van die positieve draai.

Elk jaar experimenteren we met nieuwe invalshoeken en vormen om alle aanwezige kennis, ervaringen en inzichten zo goed en inspirerend mogelijk te delen. En juist dat maakt FRIS! in onze ogen echt bijzonder. In dit magazine lees je meer over de positieve draai. We delen de drie belangrijkste inzichten die tijdens FRIS! naar voren kwamen en geven daarbij praktische tips voor hoe je deze inzichten kunt gebruiken. In de positieve draai die jij de komende tijd in je werk of daarbuiten zou willen maken verder vorm te geven. Ook vind je een column van Aart Goedhart die zichzelf de vraag stelt wanneer een positieve draai oprecht is.

Veel leesplezier!

Nina, Loes, Ilonka, Ruben, Naomi en Eefje

dE POSiTiEVE dRAAi

4

Er zijn grofweg twee manieren waarop je kunt kijken naar leren en ontwikkelen. lang stond een overwegend gap-gerichte benadering centraal. Een benadering die voor velen nog steeds vanzelfsprekend is en voor we het doorhebben vaak al in een gesprek geslopen is. Hoe vaak heb jij het met collega’s tijdens de evaluatie van een project niet automatisch vooral over wat er nog niet zo lekker liep en wat de volgende keer beter kan?

Vooruitgang wordt binnen deze gap-benadering gezien als het wegwerken van tekortkomingen. De aandacht gaat uit naar problemen, zwakten en verbeterpunten. Ontwikkeling gaat dan over op zo'n manier leren functioneren dat aan een vooraf bepaalde norm voldaan wordt. Wij geloven daarentegen dat positieve punten ontwikkelpunten kunnen zijn. Groei gaat niet alleen over minder doen van dat wat niet werkt, maar juist ook over het versterken van dat wat wél werkt. Door successen en sterke punten te analyseren wordt duidelijk wat een belangrijke bijdrage aan het succes heeft geleverd. Dit zijn volgens ons rijke bronnen van informatie. En die waardevolle bronnen laten mensen naar ons ideee nog te vaak liggen.

WAARdERENd lEREN iS:

> Versterken wat werkt

> Op zoek gaan naar het beste in ieder individu

> Verhalen delen over kleine en grote succeservaringen

> Aandacht richten met vragen

> Positieve emoties en energie losmaken

> dromen waarmaken door kleine stappen te zetten

VERSTERK WAT WERKT!

5

6

7

Onderzoekers en ervaringsdeskundigen snappen steeds beter wat het maken van een positieve draai in hoe we naar de werke lijkheid kijken en er samen een invulling aan geven ons in de werkcontext kan opleveren. de voordelen blijken niet alleen impact te hebben op individueel niveau, maar beïnvloeden ook het systeem als geheel. Het werkplezier van medewerkers staat rechtstreeks in relatie tot de prestaties van de organisatie.

Op het moment dat mensen aangesproken worden op dat waar ze goed in zijn en plezier aan beleven, raken mensen namelijk meer betrokken op hun werk en laten ze vaker extra rol gedrag zien (ze opereren ook buiten de kaders van hun taakomschrijving). Als mensen uitgedaagd worden om te leren van hun successen (hoe klein ook) zien zij meer mogelijkheden, komen ze sneller tot oplossingen voor problemen en verbeteren hun overall prestaties.

In dit verband ontdekten Harter (Harter, et al, 2002) bijvoorbeeld dat organisaties die bewust inzetten op de talentontwikkeling van hun medewerkers over het algemeen een hogere klanttevredenheid hebben en meer winst boeken dan organisaties waarbij dit minder het geval is. Achor (2010) toonde aan dat hoewel veel mensen denken dat je gelukkiger wordt als je succesvol bent, juist het tegenovergestelde het geval is. Gelukkige mensen zijn succesvoller, zowel binnen als buiten het werk.

Logisch dus dat de Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler (Semler, 1993) een imperium wist uit te bouwen vanuit die welbekende vraag: ‘Wat maakt mijn werknemers nou echt gelukkig?’.

Het maken van een positieve draai levert zowel jou als je organisatie dus veel op. Maar hoe werkt dat nou precies? Onderzoek van Fredrickson (2013) gaat specifieker in op dat geluksgevoel en laat zien dat het ervaren van positieve emoties ertoe leidt dat mensen meer gericht zijn

GElUKKiGE MENSEN ziJN SUccESVOllER,

zOWEl biNNEN AlS bUiTEN HET WERK.

WAAROM zETTEN WE iN OP EEN POSiTiEVE dRAAi?

8

op mogelijkheden, informatie beter tot zich nemen en eerder openstaan voor anderen. Dit wordt ook wel haar ‘Broaden-and-build theory’ ge-noemd. Een voorbeeld: Artsen die een lolly kregen voor ze tot een diagnose moesten komen, bleken een meer accurate diagnose te stellen en hier ook nog een sneller toe te komen. Het ervaren van positieve emoties brengt je dus in een positieve spiraal.

We hebben de werking van deze positieve spiraal de afgelopen jaren ook regelmatig zelf ervaren in verschillende projecten. Om twee voorbeelden te geven:

Nina Timmermans deed vanuit Kessels & Smit, The Learning Company, samen met Tilburg University onderzoek naar het effect van workshops waarin mensen hun talenten ontdekten en experimenteerden met het inzetten van die talenten in hun werk. Wat bleek? Mensen die aangaven na de workshops meer te weten over en te kunnen met hun talenten, scoorden hoger op positieve emoties als hoop, optimisme en zelfvertrouwen. Ook waren zij meer geneigd om actie te ondernemen wat betreft hun persoonlijke ontwikkeling. Hun leidinggevenden zagen de meeste van hen ook echt andere dingen doen, wat na reflectie nog meer informatie oplevert over eigen talenten en ambities.

» lees hier meer over het onderzoek en de resultaten

Eefje Teeuwisse en ilonka Ronkes Agerbeek hebben het team van de Lesplaats van het Zuid-West College in Den Haag de afgelopen maanden geholpen een nieuw onderwijskundig concept neer te zetten. Twee belang rijke uitgangspunten daarbij waren dat we de sterke punten van het huidige onderwijssysteem goed in kaart wilden brengen, zodat we hier op voort konden borduren en niet onbedoeld veel goeds zouden verliezen. En dat ieders talenten, ervaringen en drijfveren binnen het team zo veel mogelijk aangesproken zouden (kunnen) worden in het nieuwe model. Naast het begeleiden van het proces in de praktijk hebben we het effect van het traject door middel van actieonderzoek in kaart gebracht. We onderzochten de effecten op de beleving van alle betrokken partijen, de samenwerking binnen het team en de kwaliteit van het eindproduct. Uit ons onderzoek kwam naar voren dat een waarderende manier van werken aan ontwikkeling er niet alleen zorgde dat de docenten beter wisten waar ze goed in waren. Zij zagen ook direct meer mogelijkheden om hun talenten in te zetten ten behoeve van onderwijsvernieuwingen. Zo ontstond een aanstekelijke energie voor verandering.

9

11

12

dOE KlEiNE diNGEN ANdERSWanneer je iets wilt veranderen, start je vaak met een grondige analyse van het probleem. Waar komt het probleem vandaan? Hoe is dit probleem ontstaan, welke oorzaken zijn er aan te wijzen? Welke overtuigingen staan je in de weg? Een heel reflectief en rationeel proces eigenlijk. Op FRiS! werd juist een ander perspectief geschetst. Op het moment dat je weet wat je anders zou willen én waarom dat voor jou zo belangrijk is, is het de kunst om een eerste stap in de juiste richting te zitten. direct beginnen met doen dus. Een kleine stap in de juiste richting kan uiteindelijk grote positieve gevolgen hebben.

HOE KOM iK TOT EEN EERSTE STAP?

binnen het oplossingsgerichte werken wordt er een onderscheid gemaakt tussen een probleemanalyse en een probleemerkenning. Bij een probleemanalyse wil je precies weten waar een probleem vandaan komt, hoe het ontstaan is en wie welke rol gespeeld heeft. Bij een probleemerkenning maak je vooral contact op waar iemand tegenaan loopt en waarom het zo belangrijk voor hem of haar is om dit te veranderen. Zo richt de energie zich in het gesprek al snel op wat je concreet kan doen om de situatie ten positieve te veranderen. Het 80-20 principe zou je hierbij als geheugensteuntje kunnen gebruiken. Probeer op het moment dat je tegen een probleem aanloopt enkel 20% van je aandacht te richten op het probleem en 80% op de oplossing (en/of oplossingsrichting). Je zult meteen merken hoeveel energie dit oplevert!

Houd de stappen bewust klein. Binnen een beproefde Aziatische veranderstrategie gelooft met dat je de eerste stap zonder weerstand zou moeten kunnen zetten. Alleen dan ga je ook echt dingen anders doen. Wil je aan het eind van het jaar drie keer hardlopen in de week? Dan begint dat bij het iedere dag aantrekken van je sportschoenen. Gaat dit lekker, neem dan net iets vaker de trap. Al snel loop je regelmatig een rondje op je schoenen. Het klinkt misschien wat simplistisch, maar kleine stappen zijn vaak veel makkelijker te definiëren en maken de kans op succes groot. Op het moment dat je hierop reflecteert en op basis daarvan weer de volgende stap zet, faciliteert het echt duurzame ontwikkeling.

HOE MAAK JE EEN POSiTiEVE dRAAi?

13

Probeer dan ook zo snel mogelijk te ontdekken wat niet en vooral ook wat wel werkt in dat wat je doet. Op het moment dat je de stappen die je zet kunt zien als experiment, sta je ook open voor alles wat je er van kunt leren. Het gaat er in dit geval niet om dat alles direct een groot succes is, maar dat je steeds scherper krijgt welke stappen echt bij jou passen. Binnen organisaties werkt dit vaak ook goed. Door iets als een experiment, pilot of proeftuin te bestempelen valt vaak beweging te creëren op thema’s die lastig zijn, waar verschillende gedachten of belangen een belemmerende rol spelen en waar mensen verandering spannend vinden. Zo verlies je niet alle energie onderweg naar een volledig uitgewerkt plan van aanpak waar iedereen zich in kan vinden, maar start je ergens in het klein met mensen die zin hebben om iets uit te proberen. Gaandeweg zul je leren van je ervaring. Dit wordt ook wel een verschuiving van ontwerpgericht, naar ontwikkelgericht veranderen genoemd.

» Lees hier meer over deze aanpak

ziN OM MEER OVER diT ONdERWERP TE WETEN TE KOMEN?

💿 Vind je het tijd om meteen aan de slag te gaan? Op de website www.talententoolbox.nl vind je vele praktische werkvormen en filmpjes over talent, positieve psychologie, waarderend en oplos-singsgericht werken. deze link is in ieder geval echt een aanrader als jij niet kunt wachten om van vandaag een topdag te maken.

💿 Lees het boek Aandacht in interactie van Margret van Paassen, als je meer wilt weten over hoe je anderen kunt helpen bewegen naar een oplossing, zonder de huidige situatie te ontkennen.

💿 Word je liever geïnspireerd door een filmpje? Bekijk dan dit videofragment waarin Brené Brown vertelt over empathie, de basis van ieder goed gesprek.

💿 Om ruimte te kunnen maken voor nieuwe dingen, is het belangrijk om afscheid te nemen van alles wat je nu tegenhoudt. Hoe doe je dit? Marie Kondo raadt aan jezelf de vraag te stellen 'Does it spark joy?'. Zo niet, dan kan het weg (letterlijk en figuurlijk). Laat je inspireren door haar boek Opgeruimd!.

💿 Ga je graag de komende tijd meer oplossingsgericht in gesprek met anderen? Dan is het boek Oplossingsgerichte vragen van Fredrike Bannink een aanrader.

14

ONTdEK WAAR HET JOU OM TE dOEN iS & dEEl JE idEEËN MET dE WEREld Patrique zaman van Onderwijshelden sprak op FRiS! over zijn erva-ring met ondernemerschap en deelde de principes die hem geholpen hebben bij het aangaan van nieuwe projecten en spannende uitda-gingen. Naast een optimistische houding en een flinke actiege richt-heid, is het delen van je ideeën volgens hem erg belangrijk. En dan vooral: snel delen! Een idee is nooit meteen perfect, maar groeit juist in verbinding met anderen. Als je vertrouwt op jezelf en de goede intentie van mensen om je heen, verzamel je medestanders die jouw idee, perspectief of concept nog weer beter maken.

HOE bRENG iK MiJN ONdERNEMERScHAP EEN STAP VERdER?

Ondernemen is al lang niet meer alleen voor een select groepje waaghalzen die een bedrijf van de grond af opbouwen. In de kern gaat ondernemen over het durven inzetten op dat waar je voor staat en die zaken waar jij graag een bijdrage aan zou willen leveren. In dit filmpje schetst Casey Gerald (hij heeft een MBA van Harvard Business School op zak) op boeiende wijze waarom in zijn optiek persoonlijke drijfveren en dromen van mensen de wereld veranderen.

in aanvulling hierop laat onderzoek zien dat mensen en organisaties die goed weten waar het ze in de kern om te doen is én dit ook duidelijk weten te communiceren met anderen succesvoller zijn dan ‘concurrenten’ die enkel gericht zijn op wat ze doen en hoe ze dat doen. De waarom vraag is echter lang niet voor iedereen makkelijk te beantwoorden. Voor je het weet wordt het heel groot en te abstract. Wat kan helpen is om terug te blikken op de afgelopen maanden (of misschien jaren) en concrete momenten naar voren te halen waarop je echt in je element was in wat je deed. Situaties waarbij je het gevoel had van betekenis te zijn. Ga op zoek naar de rode draad tussen deze voorbeelden. Wat hebben ze met elkaar gemeen? Waar is het jou/jullie in de kern dus eigenlijk om te doen.

Heb je zicht op waar het jou om te doen is, dan wordt het tijd om hier zo snel mogelijk met anderen contact op te maken. Wat veel mensen helaas nog vaak in de weg zit, is het idee dat we iets al helemaal uitgewerkt moeten hebben voordat we er over kunnen communiceren. Op het moment dat je vooral contact met anderen maakt op het aanstekelijke doel (Waar wil je naartoe? Wanneer is het een succes?) is er veel ruimte voor iedereen om vanuit hun eigen talent en energie een bijdrage te leveren aan de weg daarheen. Het vergroot het mede-eigenaarschap.

15

"FRiS! heeft me laten zien dat er grote vrijheid en ruimte is om zelf uit je werk te halen wat je wilt. ik voerde persoonlijke en inspirerende gesprekken met professionals op een originele manier."

16

ziN OM MEER OVER diT ONdERWERP TE WETEN TE KOMEN?

💿 Wil je zelf ook sneller dingen delen? Het boek Jippie, ik schrijf een Joepie van Joep Luyck helpt bij je bij het kort en bondig verwoorden van je idee.

💿 Lees het boek ‘Het wezen van de olifant’ van Toon Tellegen als invals-hoek om te begrijpen hoe belangrijk het is om ergens voor te gaan en dit ook met de wereld te delen (hoe raar het soms ook voor de ander is).

"De olifant kan en wil niets anders dan in een boom klimmen en van daaruit naar de verte kijken, ook al blijft hij keer op keer naar beneden vallen. Het is iets in hem waar hij zelf niets over te zeggen lijkt te hebben. Hij blijft het onbereikbare nastreven, terwijl de andere dieren hem vol mededogen gadeslaan. Is de olifant hardleers, dom of heeft hij juist een groot door­zettingsvermogen?"

💿 Bekijk ook eens dit filmpje over design thinking. Naast dat het filmpje je kan inspireren om je creativiteit te laten spreken en je ideeën de wereld in te brengen, biedt de methodiek van design thinking ook concrete handvatten voor hoe je zo’n creatief proces het best vorm kunt geven.

17

TRAiN JE bREiN GElUKKiG TE ziJNOngeveer veertig procent van ons geluk hebben we zelf in de hand, schrijft psycholoog Miriam Akhtar. Hoeveel geluk je ervaart wordt namelijk vooral bepaald door waar je je aandacht wel of niet op richt. Wat valt je op in de wereld om je heen? Welke ervaringen neem je op? Hoe leg je gebeurtenissen voor jezelf uit? de werking van het brein speelt hierin een prominente rol.

Hoewel we tot op een aantal jaar geleden het idee hadden dat het brein van een volwassene redelijk vaststaand was, hebben verschillende wetenschappers laten zien dat het brein nog tot op hoge leeftijd een grote mate van aanpassingsvermogen heeft. Die flexibiliteit (of neuroplasticiteit) is te danken aan de neurale netwerken die je brein snel kan ontwikkelen. Je ervaringen en gedachten laten dus sporen na in je brein. En hoe vaker je zo’n spoor bewandelt, hoe sterker en groter het wordt. En hoe makkelijker het in het vervolg wordt om hetzelfde pad te bewandelen. Hier komt de uitspraak "Alles wat je aandacht geeft groeit" vandaan. Heel simpel gezegd leidt het meer aandacht hebben voor alle positieve dingen om je heen haast vanzelf tot nog meer positieve dingen.

HOE TRAiN iK MiJN bREiN (MEER) AANdAcHT TE HEbbEN VOOR HET POSiTiEVE?

Neuropsycholoog Rick Hanson schrijft in zijn boek ‘Hardwiring happiness’ dat je je brein zelf heel gemakkelijk kunt trainen om steeds sneller en vaker positieve signalen op te vangen. Essentieel hierbij is om positieve ervaringen bewust binnen te laten komen. Hoewel er gedurende de dag een stuk meer positieve ervaringen (van een lekker ontbijt tot een prettig gesprek met een collega) dan negatieve ervaringen zijn, besteden we er volgens Hanson letterlijk minder aandacht aan. Zijn tip is dan ook om iedere dag bij enkele van dit soort kleine positieve ervaringen wat langer stil te staan dan je gewend bent (het hoeft maar om 10 – 20 seconden te gaan). Zo nemen we ze beter op en verleggen we de neurale sporen in de hersenen, waardoor het brein ontvankelijker wordt voor positieve gebeurtenissen. Hoe vaker een bepaald pad bewandeld wordt, hoe meer je het inslijt en hoe makkelijk het in het vervolg is om dit weer te doen. Op die manier gebruik je korte positieve ervaringen om een blijvende positieve verandering te maken. Dit wetende is het logisch dat de ‘dankbaarheidsoefening’ – waarbij je elke dag bewust stilstaat bij de dingen waar je dankbaar voor bent – één van de meest beproefde interventies uit de positieve psychologie is.

18

Op FRiS! konden mensen in het Eind Station het effect van een negatieve ervaring (of gedachten daarover) met een ritueel stoppen. Hier hebben we geen grootse actie aan verbonden, maar wel een heel bewust gebaar (zoals het lekprikken van een ballon). Meer ruimte geven aan positieve zaken vraagt vaak niet alleen om aandacht voor dat wat goed is, maar ook om het bewust loslaten van dat wat je niet meer wilt denken, voelen en/of meenemen. Heb jij bijvoorbeeld een regelmatig terugkerende negatieve gedachte die je in de weg zit? Onderzoek hem niet, maar neem wel de tijd om bewust afscheid te nemen van deze gedachte.

ziN OM MEER OVER diT ONdERWERP TE WETEN TE KOMEN?

💿 Met behulp van de app ‘Happier’ onderzoek je op een leuke manier, samen met anderen, wat jou nog gelukkiger kan maken.

💿 Bekijk deze video van barbara Fredrickson over positieve emoties. Ze legt uit hoe het ervaren van en bewustzijn op positieve emoties, kan leiden tot nog veel meer positieve emoties.

💿 FRIS! leende zich er natuurlijk goed voor om samen met anderen te experimenteren wat werkt bij het richten van je aandacht op het positieve. Waarschijnlijk heb je ervaren hoeveel energie het geeft om bezig te zijn met je eigen én andermans talenten, drijfveren en ambities. In deze video wordt het maken van deze positieve draai op komische en ontroerende wijze in beeld gebracht.

💿 Lees ‘Hardwiring Happiness’ van Rick Hanson. Een prachtig boek van een ervaren neuropsycholoog over hoe je jouw brein blijvend ten positieve kan veranderen door bewust iets langer aandacht te besteden aan positieve ervaringen.

💿 Of lees ‘De voorspong van geluk’ van Shawn Achor. Een heel goed leesbaar, theoretisch onderbouwd en toch ook praktisch boek over de zeven principes om gelukkiger en daarmee automatisch ook succesvoller te worden.

💿 Bekijk de documentaire ‘don’t Worry, be Happy’ waarin presentator Michael Mosley onderzoekt hoe hij een zorgelozer leven kan leiden.

💿 Ook een aanrader is deze TED Talk van Dan Gilbert over ‘The surprising science of happiness’.

19

"Wat ik hier merk is dat een positieve flow én de positieve psychologie je kunnen helpen te bedenk en wat je wel kan doen in plaats van te blijven hangen in wat niet kan. Het bruist hier."

20

FRiS! 2015 heeft als thema ‘de positieve draai’. daar kan ik goed bij aansluiten. Positief klinkt nu eenmaal goed. Maar verderop op de website lees ik ‘consistent inzetten op zaken als werkplezier, talent en het analyseren en vergroten van successen vraagt om lef.’

Dat is een onthullende zin. Er is klaarblijkelijk lef nodig om de aandacht van mensen te richten op talent en succes. Dat maakt een vraag in mij wakker: als dat ‘lef’ vraagt, is een ‘positieve draai’ dan wel oprecht? En ‘oprecht’ bedoel ik dan in de betekenis dat de binnen- en de buitenkant van een mens met elkaar overeenstemmen. Is het een krachtige prikkel van de buitenkant die de binnenkant overschreeuwt met iets wat ‘lef’ vraagt? Dan lijkt het me niet oprecht. Of is het een diepe wens van binnen, dat een weg naar de buitenkant zoekt, en die lef vraagt omdat het tegen de gevestigde opvattingen is. Als dat laatste het geval is, zou ik het oprecht noemen.

Laten we maar eens naar de binnenkant kijken. Dan is ‘positief’ misschien wel hele maal niet zo oprecht. Positief, ambitieus, ontwikkel ingsgericht, iedere dag lerend, uit de comfortzone tredend, en nog veel meer, in het sociale verkeer zijn het enorm gewenste kenmerken en eigen schappen.

OPREcHT POSiTiEF? Column van Aart Goedhart

21

Wie zegt "Ik ga helemaal voor permanente veran dering en ik wil iedere dag leren!" krijgt weinig tegen werpingen. Een zin als "Nou-nou, leren, zou je dat nou wel doen?" hoor je nu eenmaal niet zo vaak. Maar de Duitse filosoof Byung-Chul Han waarschuwt ons voor ‘het neurale geweld van het positieve’, en verklaart dat ADHD, borderline en burn-out ontstaan vanuit ‘een overmaat aan positiviteit’, juist omdat er geen afweer tegen mogelijk is.

In alle bescheidenheid denk ik dat we, als het een positieve kijk aangaat, misschien wel eens iets over het hoofd kunnen zien. Als moderne Homo Sapiens zijn u en ik namelijk niet alleen mens, maar vooral een overtuigd, gepokt en gemazeld zoogdier. We hebben op een veel dieper niveau dan die van onze socialisatie, een paar eigenschappen die alle zoogdieren kenmerken. We zijn namelijk erg risicomijdend en bijzonder routinegericht. Omdat we ons nageslacht zogen, zijn we op die momenten van voeden zeer kwetsbaar. Wie kwetsbaar is, wil juist zo veel mogelijk risico uitsluiten. Risico is, heel kort samengevat, al het vreemde. Zelfs ons immuunsysteem is zo ingericht dat alles wat vreemd is, wordt aangevallen. En gedrag dat leidt tot een min of meer voorspelbare uitkomst, maken we zo snel mogelijk tot een routine. Vroeger op de savanne was dat een vaste route naar de drinkplaats of voedingsbron, nu is dat bijvoorbeeld stoppen voor een rood licht.

Net als alle andere zoogdieren, beschikt ieder mens dus over een diepgewortelde afkeer van risico en een voorkeur voor routine. En die melden zich bij je ouders, die het de hele avond hebben over die ene 5 op je rapport, en niet over al die overige ruime voldoendes. Of bij de manager, die veel tijd stopt in één persoon in een team die niet functioneert, maar nauwelijks aandacht geeft aan de overige zes die dat wel doen. Ouders en manager tonen zich op zulke momenten goed gelukte zoogdieren. Niks positieve draai. Risico’s! Onvolkomenheden! Alarm! En zijn daarmee zeer oprecht.

Maar we kunnen ook iets, wat geen enkel ander zoogdier op aarde kan. Wij kunnen aan situaties betekenis toevoegen, en dat is echt een klein wonder. Wij kunnen de situatie ‘5 graden, bewolkt, wind en regen’ zowel ‘guur weer’, als ‘gezellig herfstweer’ noemen. Twee mensen geven dan hetzelfde weertype een heel andere betekenis, en hebben er daardoor een totaal andere beleving en emotie bij.

Ik sprak vijf jaar geleden, door een reeks toevalligheden waar ik nu niet verder over uit zal wijden, een Joodse vrouw die het concentratiekamp

NiKS POSiTiEVE dRAAi. RiSicO’S!

ONVOlKOMEN-HEdEN! AlARM!

22

Auschwitz heeft overleefd. Dat was een indrukwekkende ontmoeting. Oog in oog staan met een Holocaust-slachtoffer voelt toch weer iets anders dan een documentaire of een boek erover. En ergens in dat gesprek gaf zij, bijna terloops, aan dat ze in Auschwitz in het cabaret had gezeten. U leest het goed: het cabaret. Het was of de grond onder me wegzakte. Cabaret, dáár, op die plek! Nadat ik van deze opmerking was bekomen vroeg ik nog even door. "Dus bedoelt u met humor, om te lachen?" Haar reactie; "Ja, want je moest iedere dag iets zoeken om te lachen, toch?"

Het was totaal vanzelfsprekend voor haar.

Als ik al beelden heb van een hel op aarde, dan komt Auschwitz daar dicht bij in de buurt. En deze vrouw zag het als een plek waar je best een cabaret kon beginnen. Zoals ik al aangaf: betekenis kunnen

geven is echt een wonder. De wens van binnen meldde zich, en daaraan gaf ze gehoor. Zij kon iets bedenken wat ondenkbaar is.

Een positief perspectief kan, hoe goed bedoeld ook, als van buitenaf genormeerd worden ervaren. Denk aan de manager die dol-enthousiast jubelt: "Wij praten met onze medewerkers uitsluitend nog over hun talent!" Iemand kan dan, en dat gebeurt meestal impliciet en subtiel, geen ruimte meer voelen voor zijn oprechte waarschuwingsmechanismen. Buiten verdringt dan binnen, en er is weinig ruimte voor oprecht negatief.

En er zijn mensen bevlogen bezig met het variëren van betekenissen. Die, ook voor hun eigen plezier, in het contact met anderen vooral gericht zijn op mogelijkheden. Die het een leuk spel vinden om situaties in hun eigen voordeel te interpreteren en in dat spel anderen te betrekken. Mensen die toegeven aan de wil om te lachen, zelfs als de omstandigheden daartoe niet voor de hand liggen. Dan lijkt de positieve draai me heel oprecht. Oprecht positief.

AART GOEdHART iS AdViSEUR biJ KESSElS & SMiT, THE lEARNiNG cOMPANy EN dAARNAAST iS HiJ dOcENT biJ THE ScHOOl OF liFE iN AMSTERdAM.

ziJ KON iETS bEdENKEN WAT ONdENKbAAR iS.

23

"Door FRIS! kijk ik weer anders tegen de dingen aan, het heeft me op veel nieuwe ideeën gebracht."

24

"Op FRiS! kun je erachter komen wat je echt goed kan, waar je meer van wilt doen en hoe je dat kan aanpakken. Voor mij werkte het fantastisch."

WAT KAN TAKE A STEP VOOR JOU bETEKENEN? Take a Step is een jong en ondernemend netwerk van professionals gericht op de toepassing van het waarde-rend perspectief. Door middel van advies, onderzoek, coaching en procesbegeleiding ondersteunen we individuen en orga nisaties aan de hand van inzichten uit de positieve psychologie en gedachten over talentontwikkeling om echt stappen te zetten in de werkpraktijk. Stappen die het mogelijk maken om meer te doen van dat wat werkt. Variërend van een individueel talentgesprek, een workshop rond aan- en afspreken, tot het begeleiden van een groot verandertraject.

Vind jij het tijd voor een positieve draai? Voor jezelf, voor jouw team of voor je hele organisatie?

Neem dan contact met ons op door een mail te sturen naar info@takeastep.nl. We komen graag langs om te onderzoeken wat we voor je kunnen betekenen.

MET dANK AANAlle lees-tips en andere linkjes die je in dit magazine vindt zijn tot stand gekomen in samenwerking met de coaches, adviseurs, onder-zoekers en procesbegeleiders die een bijdrage hebben geleverd aan FRiS! 2015.

Esperance Blaauw

Annechien van Buurt

Josien Dessens

Anne Dijkman

Michelle Dirksen

Aart Goedhart

Jennie Hidding

Gerda Hoekstra

Frank Hulsbos

Roos Hijner

Annemarte van Kruchten

Stefan van Langevelde

Sven Lanser

Shirley Nieman

Sanne Netten

Barbara van der Steen

Margriet Schut

Irene Terlouw

Lise Teeuwisse

Merel Wildschut

Marianne van Woerkom

Stephanie Verstift

Patrique Zaman

WWW.TAKEASTEP.Nl | iNFO@TAKEASTEP.Nl

EEN UiTGAVE VAN TAKE A STEP. MET biJdRAGEN VAN EEFJE TEEUWiSSE, NiNA TiMMERMANS, ilONKA RONKES AGERbEEK EN AART GOEdHART. © 2015

FOTOGRAFiE - bibi AlTiNK FOTOGRAFiE & NAOMi dEN bESTEN

VORMGEViNG - NAOMi dEN bESTEN, PRETTyUNEXPEcTEd.Nl