BVFP-ALV 16 mei 2006

t

Netherlands Institute of Applied Geoscience TNO- National Geological Survey

Funderingsschade door lage grondwaterstanden in Dordrecht

Jelle Buma (TNO)

Bas van Etten (TNO)

Jan de Jong (TNO)

Roelof Stuurman (TNO)

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Onderzoeksvragen :

- Is de schade aan de houten funderingen het gevolg van droogstand? (schadevraag)

- Wanneer begon de schade op te treden ? (schadevraag)

- Wat zijn de oorzaken voor de droogstand ? (causaliteitsvraag)

- Wie had de droogstand kunnen / moeten voorkomen ? (zorgplichtvraag)

In algemene zin of voor heel Dordrecht en voor 3 nader onderzochte locaties

BVFP-ALV 16 mei 2006t

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Vraag :- Is de schade aan de funderingen het gevolg van

droogstand?

Werkwijze:- Literatuuronderzoek (algemeen deel)- Beoordeling funderingsonderzoeksrapporten (3

locaties)

Antwoord:- Aantasting van funderingshout door

softrotschimmels of bacteriën- Schimmels hebben droogstand nodig, bacteriën

niet- Aantasting door schimmels gaat veel sneller,

schimmels zijn doorslaggevend voor schadebeeld

(SHR)

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Antwoord: - Op de 3 locaties komt schimmelaantasting voor. - Het bovenste deel van het funderingshout staat

droog. - De funderingsschade is aantoonbaar en

uitsluitend het gevolg van droogstand.

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Vraag :Wanneer begon de schade op te treden ?

Werkwijze:- (literatuuronderzoek)- Inspectie 3 locaties: vergelijk scheefstand en scheurvorming 2006 - 2002

Antwoord:- Zodra er daadwerkelijk scheurvorming en zakkingen

gaan optreden gaat de deformatie snel (10 tot 20 jaar).

- De schade op de 3 locaties is opgetreden in de afgelopen 10 tot 20 jaar.

BVFP-ALV 16 mei 2006t

2002

2006

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Vraag :- Wat zijn de oorzaken voor de

droogstand ?

Werkwijze:- Watersysteemanalyse Eiland v Dordrecht- Archiefonderzoek en lokaal

grondwatermeetnet

opbolling

kwel (of wegzijging)

infiltratie van hemelwater

grondwaterstandsingelsingel

opbolling

kwel (of wegzijging)

infiltratie van hemelwater

grondwaterstandsingelsingel

MERWEDE

NOORD /

D. KIL

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Antwoord :

-Alle denkbare invloeden op grondwaterstand onderzocht

- Van belang: is de grondwaterstand lager dan het openwaterpeil ? (dan veel af te strepen)

- Grondwaterwinningen spelen geen rol van betekenis (gehele Aandachtsgebied)

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Antwoord :

Lek straatriool is de oorzaak van de droogstand, want:

- Laagste grondwaterstand bij het riool gemeten

- Rioolinspecties: scheurvorming, wortelingroei

- Andere oorzaken uitgesloten

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Vraag : Wie had de droogstand kunnen / moeten voorkomen ?

Werkwijze:Literatuuronderzoek

Antwoord:Spitst zich toe op gemeente, als rioolbeheerderMaar ook als beheerder openwaterpeil tot 1995En voorschrijver van aanlegdiepte funderingen

- Grondwaterbeheer (nee)- Rioolbeheer (niet onderzocht, afhankelijk van middelen en beleidsvrijheid)- Informatieverschaffing en communicatie

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Antwoord:

Ca. 1930 Voorgeschreven aanlegniveau bovenkant funderingshout (ontleend aan vergunningen en heistaten), Noordpolder

-1.90

-1.80

-1.70

-1.60

-1.50

-1.40

-1.30

-1.20

1910 1915 1920 1925 1930 1935 1940 1945

m t

ov

NA

P

voorgeschreven aanlegniveau

polderpeil

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Antwoord:

Ca. 1950 : eerste bekendheid gemeente met droogstand door lekke riolen (archiefstukken)

1932-?-1995 : verlaging openwaterpeil Noordpolder (20 cm)

Ca. 1975 : gemeente adviseert aanbrengen kelderpompen (archief)

1988-1991: Wareco constateert droogstandsrisico’s verspreid over het Aandachtsgebied Funderingen en wijt deze m.n. aan lekkende riolen

Vanaf 1990 : Drainage bij rioolvernieuwing. Geen funderingsonderzoek, drainage tot onder funderingshout

2000 : actieve informatieverstrekking door gemeentem.b.t. droogstand

2006 : nog steeds oude riolen en droogstand op de 3 locaties

BVFP-ALV 16 mei 2006t

Conclusies :

Schimmelaantasting van funderingshout gebeurt alleen bij droogstand.

Bij zowel bacterie- als schimmelaantasting zijn de schimmels doorslaggevend voor het schadebeeld.

De funderingsschade wordt veroorzaakt door droogstand en is de laatste 10 tot 20 jaar opgetreden.

Lekke straatriolen zijn de oorzaak van de droogstand.

De gemeente Dordrecht was vanaf ca. 1950 bekend met droogstand i.r.t. lekke riolen, en vanaf ca. 1990 op de hoogte van droogstandsrisico’s door lekkende riolen op de 3 locaties.

De funderingsschade in zijn huidige omvang had voorkómen kunnen worden als de gemeente hier als beheerder van het rioolstelsel actiever over had gecommuniceerd.