't Hoorns vermaeck'lijck treck-schuytje · 2 Eerstedeel Voor-Reden....

't Hoorns vermaeck'lijck treck-schuytje

bron't Hoorns vermaeck'lijck treck-schuytje. Stoffel Jansz., Hoorn 1663

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_hoo004hoor01_01/colofon.php

© 2012 dbnl

2

Eerste deel

Voor-Reden.

Den Boeck-verkooper aen de Liefhebbers vande Sanghkonst.

Sangh-beminders,

ICk koom u heden op-offeren dit vermaeck'lijck Treck-Schytjen, om het over-schot,van U E. tijdt, hier in soeck te brengen, dat ghy misschien anders ledigh soud' latenvoorby glippen, de nieuwste en aengenaemste Voysen, hebb' ick U E. soo veel hetmy moghelijck was, soecken op te dissen, de dertelheydt en onkuysheydt (daervroome gemoederen van walgen) zijn hier t' eenenmael uyt-ghebannen. Maer nu sultghy eens zingen dat het U E. sticht, dan weder dat het U E. vermaeckt: doch om UE. aengename keeltjens geen rust te weygeren, sult ghy somwijls een Punt-dichtjevinden, om tot een Pause te verstrecken. Indien ick kome te sien, dat dit U E.aengenaem is, sal ick niet rusten, maer U E. noch heerlijcker op-vorssen.Ondertusschen vaert wel.S.I.


3

Hoorns vermaeck'lijck Treck-Schuytje.Herders-klacht.

Stemme: Geswinde Boode vande Min.

WAt vliedt ghy, segh mijn Amaril?Ach mijn waarde Ziel!Die ick soo vaak mijn trouwe wil,Als voor oogen hiel;Schoone Maaght, ey aanhoort.


4

Van uw Slaaf, noch een woort // en gaat,Dan soo verd' 't uw lust toe-laat:Laet ick een-maal nochThoonen dat bedroch,Noch geveynstheydt, wertHier gebonden in dit hert:Maar dat ick u, mijn Herderin,

Altoos heb bemindtNiet met de schijn noch valsche min,Als men veeltijdts vindt:Maer dat ick menighmaal,Langhs dit Veldt ga en dwaal // alleen,Om te storten mijn gebe'en:Dat u wreede hertEens getroffen wertVan mijn klacht, en 't nat


5

Datter uyt mijn oogen spat.Mijn Schaapjens selfs, dit stomme Vee,

Spreecken voor my uytHoe dickwils dat ick klaagh, ach wee!Waart ghy eens mijn Bruyt;Amaril, ach! ick souwBlussen dan, waarde Vrouw // mijn lust,En ghy zijn op trouw gekust:Maar ô wreede Maaght,Schoon u wordt geklaaghtMijn jammer en verdriet,Ach! ghy vlught, en acht het niet.

Jac: Crabb' d' Jonge.


6

Feest-gezangh.

Stemme: Lalande.

MIjn Zangh-Godinne,Helpt my weder aen de zangh,

Over 't soetste spel der Minne,'t Geen weêr gaet sijn oude gangh,

In de linnen-hey, en 't veldt,Daer een wordt ter neêr geveldt,


7

Maer, schoon een de strijdt al winne,Geen wordt in de doodt bekneldt.2. Dit is een strijden,Dat het nieuwe leven geeft,

Binnen negen Maenden tijden,Aen die 't noyt gehadt en heeft.

Daer de wereldt door bestaet;Die geen vleesch en bloedt en haet,Maer betracht van weder-zijden.

Is het soo niet, Bruydtje-maet?3. Haer' ooghjes spreecken,Met het hertje, voor de mondt.

Dit is een onfeylbaer teecken,Dat Sy het alsoo bevondt,

Van die uur af, dat Sy wierdtEerst in 't Echte-bedt gevierdt.


8

Daerom neemt Sy, ('t is gebleecken)Wederom 't hayr van den hondt.4. Vaert wel, Gelieven;En ghy Maeghden, die hier zit,

(Ick hangh 't zeghel aen die brieven)Vaerd oock aen een spel, als dit;

Daer ghy licht wel veel van droomt,Maer geen ware vreught uyt stroomt.Droomen zijn maer herte-dieven;

Maer het doen is 't rechte wit.

Henrick Bruno.


9

[Wanneer men eens aansiet de werelt.]

Voyze: Mamere.

WAnneer men eens aansiet de werelt,Vol prachts, en Vorsten schoon beperelt:Een Koningh op sijn hooge Throon;Die wenscht niet me'e een Staf te swayen,De wereldt op sijn duym te drayen,En op sijn hooft een goude Croon.Vrouw staat-sucht, die ons komt verblinden,

Die kond' wel eer geen plaetse vinden,Waar in of op sy rusten mocht:Maar nu o! tijdt, wat vaart ghy wonder,Hoe schielijck keert het bovenst' onder;Streelt yder een dit snoot gedrocht.Men komt haar niet na gaan, maar loopen,

Niet een, maar vele, en met hoopen;


10

Een yder siet na hooger staat;Een yder tracht na 't heyligh kussen,Hoe bot, sy meenen ondertussenHaar wijsheydt blinckt uyt haar gewaat.De Rinck noch Tabbart, pronck der dooren,

Die maackt geen Esels tot Doctooren,De wijsheydt steeckt niet inde kap:Daarom soo zijn het narre-kappen,Die op gekochte Doctoor-schappenStaroogen na de eerste-trap.De een die sweet van al het draven,

En d' ander is sijn sellefs slave,Alleen om winst, en baat, en staat.Die ziel mach dwalen, 't geldt de eere:Mach ach! hoe sal het eens verkeere,Als af-geknipt wordt 's levens draat.

Jac: Crabb' d' Jonge.


11

Ballet.

Toon; Als de droeve Amarillis.

AL het soete pluym-geveugelt,(Lust van een Bosschagie,En die soo menich droevich hert vermaeckt door 't keels geklanck)Is haer soet geluyt beteugeltNu om mijn quellagie,En queelt te saem op maet door droefheydt met een naer gesanck.


12

Geen Herder singht,Geen Satijr springhtIn Lust-Prieeltjes:Selfs Pan vergeetDoor mijn groot leetSijn deuntjens tegen danck.'T vyertje dat mijn doet verteeren,

En mijn ziel versmooren,Dat stort ick, ach eylaes! alleenigh in dit droeve dal,Schoon ick klaegh, 't mach haer niet deeren,Ia sy stopt haer ooren:Want al de Beeckjes ruysen haer mijn droevigh ongeval,Elck boom sijn blat,Dat brenght haer ratMijn nare suchjes,Ia stuurt het wech,Al wat ick sech,Het meeste noch van al.'t Schijnt haer hertje, over-trocken

Met Metale platen


13

Van groote wreetheyt, die mijn lijden dickwils wel besiet,Is tot geen we'er-min te locken,[W]eynich tot mijn baten:[W]ant sonder eenigsins haer oog te slaen op mijn verdriet,[V]olcht sy haer gangh, Hoe naer en bangh[I]ck traentjes offer:[I]a mijn geklach,Bij nacht en dach,Dat is doch al voor niet.Moet ick ongetroost dan sterven

Wreede Amarillis?Soo laet ick doch van u genieten dese laetste be'e:Wilt mijn hert met stael door-kerven,'k Sie doch dat 't uw wil is:En als ghy hebt de saeck volendt, waer toe ick al ben re'e,Soo bid ick sterck,laet doch de SerckDit Graf-schrift hebben.


14

Een Minnaer groot,Die 't lief stack doodt,Die leyt hier in dees ste'e.

Op het Orgel inde Laurens-Kerck tot Alckmaar.

WIe schrickt niet, wen hy siet besloote in dees KerckDe roem des wereldts? dat een yder doet verbasen.Aanschouwer, so ghy soeckt het achtste wonder-werck,Sta stil, met geeft u hier geen Cristalijne Glasen,Om tot vergrootingh yets te strecken aan 't gesicht.Maar geef uw oog' en oor' geloof aan 't groot gedonderDatdoor de pijpen dringht (al sluyt ghy d' oogen dicht,En laat de ooren op) verstreckt alleen een wonder.

Jac. Crabb' d' Jonge.


15

[Geen kusjens soeter als den dauw.]

Stemme: O Flora ydel is uw roem

GEen kusjens soeter als den dauw,Heb ick mijn leven oyt genooten,Als 'er zijn gesprootenWillich van mijn VrouwMarij die alderschoonste Maeght,Die oyt natura baerd', of aerde draeght,Doen ick mijn neder booch,En uyt haer lipjes sooch.Stracx maeckten wy daer een verbondt,

Om in ons liefd' getrouw te blijven,Kusjens deden 't stijvenVoor haer corale mondt;


16

Ick gaf de lipjes (nat van douw)Veel kusjens, soo veel als ick selver wouw,Ia boven duysent veer,Sy gafse daet'lijck we'er.'K beken, sy heeft voldaen 't getal:

Maer nimmer sal men konnen vinden,Dat van twee beminden,Venus 't prijsen sal:Want min wil nimmer zijn gedult,Dat kusjes werden met getal vervult,Want 't is te vaste wetVan Venus ingeset.Seght, waerom telt ghy juyst soo nauw

De kusjes, en telt niet de tranen,Die langhs 't aensicht banenAls de Morgen-dauw?


17

En sooje nu de traentjes telt,Telt kusjes me'e: maer sooje 't anders stelt,Meet kusjes met geen maet,Van die in 't hertje staet.

[Cupidootje kleyne jongen.]

Stemme: Nova.

CUpidootje kleyne jongen,Die mijn boesem al te seerHebt met minne-brandt besprongen,En mijn zieltjen quelt noch meer,Zijt getuyge van mijn smarten,Die ick lijd' om haer alleen,Laet mijn klagen u niet tarten,Ghy kent 't Meysjen dat ick meen.


18

Voor den dauw', en voor den dageOffer ick dees Roosjes teer,Dat den reuck u mach behage,'t Is het puyck van alle, veer:Onverwellickt in haer bladen,Dient mijn liefje dit doch aen,Dat ick leef op haer genaden,Anders is 't met my gedaen.Is u vraegh, waerom ick Roosen

Dus hier op het Autaer smoock,En den Hemel soo doe bloosen?Hebt tot antwoort, dat de roockVan mijn hertje is getuyge,Dat een Bloempjen wel gelijckt,Dat sich van de Knop laet buygen,En niet meer op 't Steeljten prijckt.


19

Minne-sughje.

Stemme:Wanneer de Son, &c.

SEcht Amarilli, siet ghy nietHoe dat ick voor u kniel,En dat ick u, in mijn verdrietOp-offer lijf en ziel,Ick ben, eyleas! gevangenDoor 't loncken van uw gesicht,'t Schijnt Flora heeft op uw wangenEen roode Roosje gesticht.Cupido heeft door abelheydt,


20

Met ketens van de min,Mijn jeughdich hertje vast geleydt,Dus neyght doch eens uw sin,Laet uw klaer-schijnende oogenMijn lichten sonder maet;Hebt doch met my me-dogen,Of kort mijn levens-draet.

Nieuw Kars-Liedt.

Stemme: Tweede, Carileen.

ô WIe leyt hier kleyn én teer?Is dit Godt, den Alderhooghsten Heer?Op wat Stroy, in een Kribb', en wat Hoy,


21

Inde Kouw',Op dat Hy ons soo verlossen souw:In 't aerdtsche dal // in een Stal,Godt van all' // wordt een Mensch,Hier gebooren naer ons wensch.Schept o Ieught // nieuwe vreughdt,Leert de deught // van een Kint,Dat ons meer als hem selfs bemint.Glorij in Excelcis schoon,

Komt en juyght, O Eng'len uyt den Throon,Met geklanck // en geluyt, en gesanck,Looft den Heer,Want hem toe-komt d' alder-hooghste eer:Herdertjes aen // op de baen,Blijft niet staen // komt doch alMet jolijt in dese Stal:


22

Siet hoe goet // siet hoe soet,Siet hoe vroedt // leyt hy hier,Dat lief Kint dat onnoosel dier.Slaep, slaep kleyne Kintje rust,

Iesu slaep soo langh uw hertje lust,Sonder smert // sonder schroom, met bly hert,Al is 't nacht;Siet Maria houdt met Ioseph wacht;Engelen bly // zijn daer by,Slaep nu vry // groot getalSweefter rondtom dese Stal:Niet een Heldt // in het Veldt,Geen gewelt // geen tyranIs soo wreet, die u deeren kan.Iesu, 's Wereldts beste pant,

Die hier lecht, door liefde heel in brant.


23

ô! Wat vyer // ô! Wat vlam sien ick hierIn een StalSoo seer blaecken, en ontstecken 't al?Vyer in een Koy // in het Stroy,In het Hoy // by den Os,Als by Moyses in den Bosch.Och! of my // die hier byStaen ter zy // van dees VlamOck een vonck in de boesem quam.

[Schiet niet soo ruym, ey Silvia, uw voncken.]

Stemme: Ach treurt met my be[d]roefde, &c.

SChiet niet soo ruym, ey Silvia, uw voncken,Verquist soo niet u lodderlijck gesicht,Maer houdt in toom uw minnelijcke loncken,


24

En maeckt soo seer niet yder een verplicht:Want die uw oogenGraechjes eens besiet,Wordt haest bedroogen,Schoon hy van u vliet.De vlucht en baet hem niet.

Hoe meer dat yemandt soeckt t' ontslippenDe stercke banden van u soet gesicht:Hoe meer hy sich voelt in de knippen,Want uwe glans te groote vlammen sticht:

Wie sal my laeven?Ick ben in de lij,Set loncke-gaevenEensjens aen een zy,En doet de wil van my.


25

[Tintelt soo niet, soete Wicht, met de Schicht.]

Stemme: Princesse hier kom ick by nacht.

TIntelt soo niet, soete Wicht // met de SchichtVan u over-schoone licht,

Of lonck, dat ick heel tot asscheBen verteert // Ben verteertVan minne-plasseIck swoech door u fel gemoet // en mijn bloetWordt verandert door de gloet,

Meer als Hercules zeenen woede,Heel bevocht // Heel bevochtVan Nessus bloede.Ick dwael even-staech by nacht // jammer klacht,Stort ick door de min bedacht:


26

Wreede, ghy zijt als de klippen;Gunt my 't woort // Gunt my 't woortDoor uwe lippen.Troyen was in 't grootst' gevaer // door de maerDat Heleên ontschaecket waer:

En voor u soud' ick niet vraegen,Sterven op // Sterven opGodt Pelops Waegen.Stoockster van Cupidoos spel // acht dit wel,'k Wensch te zijn uw met-gesel;

Ghy die door uw soete lonckenHebt verweckt // Hebt verwecktDe minne-voncken.


27

Bede aen Cvpido.

KLeyn Goodtje die mijn hebt geboeyt,Gunt dat mijn AmarilVan weder-liefde overvloeyt,Ey stuerts' doch nae mijn wil,Op dat ick nae 't verdrieten,Echts soete lusjes smaeck,En eynd'lijck mach genietenDaer ick soo seer nae haeck.

Sonnet.

INdien de kans nu waer verkeert,En ghy van liefd' was overheert,Hoe soud ghy my genegen sien,Om u mijn trouwheydt toe te bie'n.


28

Doen ick lest-mael, soete Meysje.

Stemme: Cupidootje kleyne Iongen. Of,Wat mach dese sloor beginnen.

DOen ick lest-mael, soete Meysje,Die mijn zieltjen houdt geboeyt,Raeckten en u poes'le vleysje,Dat u aensicht over-groeyt:En uyt uw corale lipjesAengename Nectar sooch,Kusten ick altijdt de tipjes;'k Had mijn Schaepjes dan op drooch.Al de krachten van mijn zieltje

Sweemen, en mijn hertje swom,


29

'k Scheen verhuyst in Charons Kieltje,Iae, de vreughd die hield my stom:En geen pen soud' konnen schrijven,'t Geen ons trecke-becke deed,Of hy soud' in 't midden blijven,Schoon hoe seer het hem oock speet.'t Scheen mijn geest die was geweeken,

Mits ick heel verbijstert stont;Hadt Iupijn u eens bekeecken,Hy ontruckte my die mondt,En soud, seggen, sy is waerdichOm te drincken met de Goôn,Mits ick haer oock vind soo aerdich,Schenck ick haer des Hemels Throon.Wilt dan meer met vreughde lijmen

Lieve lipjes aen de mijn,


30

Schoon ick door den dauw soud' swijmen,'t Acht geensins die dooden schijn:Laet ick u, mijn lief, omveerden,En bethoonen hoe vernoechtIck hier ben met u op eerden;Niemandt scheyd dat Gode voecht.

[Onlanghs sat ick om t' vermeyden.]

Stemme: Philis quam Philander, &c.

ONlanghs sat ick om t' vermeyden,Buyten Hoorn aen een wal,Dicht by vele groene Weyden,En een soete water-val,Welckers stroompjes sacht gedruysSchaterden soet gedruys.


31

Neven dien, daer stondt een Roosje,Dat wel pluckens waerdich scheen:Maer het misten nu sijn bloosje,Mits den avondt quam getre'enDie de bloempjes en de bla'enAltijdt dwinght in een te gaen.Ick door pluckens-lust gedreven,

Ruckten 't van sijn steeltjen af,En ick dacht noch daer benevenWat de Aerd' niet al en gaf,Kruyden, Bloemen, Mensch, en Vee,Dient het al tot voedtsel mee.Maer midtsdien mijn oogen starden,

Sach ick uyt sijn lof ontstaenNevel, die met roock verwarden,En haest stijghde door de bla'en:


32

Maer let eens op dese kneepCupido, Ick daer in greepHy, gevat met beyd' mijn handen,

Drongh, en sparteld' met gewelt:Maer ick dacht hem te vermanden,Die door gramschap was ontstelt:Maer ick hiel, eylaes! om niet't Guytje, dat mijn haest verliet.Stracx soo spand' hy Pijl' en Booge,

En hy stierd', een Schichtjen uyt:Maer het quetste juyst mijn ooge,Daer het geensins deed virtuyt,Soo dat hy sijn Schichjes alWreedich aen mijn borst beval.Even koel bleven mijn leden,

Waerom dat hy meer vergramt,


t.o. 32


33

Selfs in mijn haest retireerden,En mijn ziel met liefd' verstramt:Soo dat hy nu als een man,Ziel en lichaem dwingen kan.Maer het kleyn verstandich Guytje

Wist wel waer ick heenen wou,Dies hy deed mijn minnen Cruytje,Eenich oorsaeck van mijn rouw,'k Ben dies halven niet verstoort,'t Kleyne Boefje weet hoe 't hoort.

[Mijn Engel is vol deughden]

Stemme: La Grede[l]ine.

MIjn Engel is vol deughden,Van Engelen bemint,Een Hemel vol van van vreughden,


34

En 's Wereldts liefste Kint;Wil ick haer een kusjen geven,s' Is bereyt en weltevre'en;En soo ick meer // Van haer begeer;Conne we'er ghy meught wel vresen,Sendt sy, en sy geefter twee.Ick heb een les gekregen

Van Venus dertel Kint,Geen liefde langh te plegen,Daer men geen we'er-liefd' vint.Roosjes wil ick sonder doornen;Kusjes wil ick sonder pijn:Draeghje wat mont // Dat my die jont?'t Is die soete wel-gebooren,'t Is die Phillis daerse stont.Ick sie mijn Phillis oogen


35

Als eeuw'ge sterren staen,En die Iupijn bewoogenHeeft uyt sijn Throon te gaen.'t Sie den Hemel vol van soetheydt,En haer coraltijne mondt:Ach! wat een macht // Ach! wat een pracht;'t Is een Hemel vol van soetheydt,Die, die Phillis heeft gewondt.Mijn lichaem wordt van binne

Door liefde gantsch verteert;Mijn hertje blaeckt van minne,En 't vyer sich noch vermeert:Mocht ick eensjens nae mijn lusjesLiefde stellen, op die geenDien ick bemin // Met hert en sin?'k Wed dat door die soete kusjes,Haest mijn brandt soud' reysen heen.


36

Stont 't my soo vry te vryen,Als 't wel de Ionghmans doet,'k Sou dan wel haest bedyen,En dragen hooger moet:'t Wed het niet heel langh soud' dueren,Of een Herders Knaepje souIn korten tijdt // Haest zijn gevrijdt,En door brandt van Venus vueren,By my slaepen in dees kouw.Maer schaemroot stelt ons Meysjes

In 't minnen anders veur,Wy mogen telcken reysjesNiet kloppen voor de deur,Daer ons hertje leyt begraven,Is het niet een droeve pijn?O! schaemtens wet // Die 't ons belet,


37

En geduerigh houdt als slavenVan Vrouw-Venus Zoon te zijn.Wat is 't een herte-trecken,

En droefheydt voor een Maeght,Niet mogen te ontdeckenDe Liefde die sy draeght?Houdt sy stil het vyer der Minne,Als een schim, soo teer den brandt:Klaeght sy haer noot // De schand' is groot,Dus soo houdt de schaemt', de sinnenVan de Meysjes in den Bandt.'t Is dan het best van allen,

't Zy hoe men 't met de minStelt, dat men niet laet vallen,Op Vryers, hert en sin,Eermen door oprechte lusjes,


38

Van de Minnaers wordt gequelt:Siet dan soo wort // Liefd' niet verkort,En de eer van soete Susjes,Houdt in 't vryen soo het velt.

Op Evaâs Appel-beet geschildert.

Voyse: O Kersnacht. Of Mameere.

LAet af, en! Bid ick, aller Moeder,'t Gebodt van onser aller Hoeder,Soo lichtelijcken t' overtreên:Dit zijn van Godt verboden Telgen,


39

Waer van ghy sult de doodt in swelgen;Toeft doch, ghy hebt daer toe geen reên.Sy pluckt een van die bitt're vruchten/

Rampsael'ge, 't sal u langh doen suchten,Ghy hebt uw wreet gebit gewet:En op uw eygen ziel, uw tanden;Vervloeckt zijn sulcke grage handen,Waer door de ziele wordt besmet.Ghy sult, soo ghy hem komt te scheuren

Met tanden, langen tijdt betreurenDe moordt-beet. Ach! sy bijt'er in.(Den Hemel schreydt, en sluyt sijn Salen)Sy swelcht. De Hel die lacht het falen.O Erf-zond'! door een Vrouwen sin.O Godt! En onser aller Vaeder,

Wy bidden met handen te gaeder,


40

Stuert in dit droeve dal uw Zoon.(Verhoort, ey! doch ons droevigh smeken)Laet hem door purp're Spijcker-bekenOns Ziel-wond' suyv'ren van die hoon.Hy sal, door het verlies van 't leven,

Ons voor de doodt, het Leven geven.Hoe, mis ick? ja, 't is een Penneel.Is Eva door de Slangh bedroogen?Ick door de Verf. Schort 't aen mijn oogen?Soo is de konst soo veel te e'el.


41

t' Saamen-spraack tusschen Rosemont en Philander.

Stemme: Waerom o! straffe Roselijn.

Philander.SOo langh ick, soete RosenmondtU Lief was, en my in uw Hertje vondt,En u geen Minnaer sachter streelde,Heb ick een Coninghs macht,En al sijn groote weelde,By de mijn veracht.

Rosemont.Soo langh als Rosemont, u Lief,


42

Uw hoop, uw troost was, en uw ziels gerief;En Lydia haer poesl'e vleysjeVan u geen gunst en hadt,Scheen ick het soetste MeysjeVan de gantsche Stadt.

Philander.Mijn lust, mijn rust, vermaeck en sinIs Lydia, mijn aerdtsche Coningin,Voor wien ick willigh soude sterven,Soo sy maer door mijn doodt,Kond' dubbelt leven erven,Ick my haest aen-boodt.

Rosemont.Ick brandt van we'er-min, en mijn lustIs Coridon, waer op mijn hertje rust,Voor wien ick willigh wilde baren,Met Charon onbedocht,Indien hy voor mijn Iaeren,


43

Duysent leven mocht.

Philander.Wel, of die oude Venus-brandt,Ons weder bondt met een Metale Bandt,En nieuwe voncken in ons blaeckte,En dat voor Lydia,Mijn Rosemondt geraeckte,Weêr in mijn genâ.

Rosemont.Al ist dat mijn lief CoridonIs schoon, en dat sijn hayr blinckt als de zon,En ghy veel woester als de baren,En lichter als de wint,Noch wil ick met u paeren,Als ghy my weêr mint.


44

[Soo langh mijn zieltje, Rosemont.]

Stemme: Lestmael liep ick een blaeuwe &c.

SOo langh mijn zieltje Rosemont,Niet van oochjes was door-wont,En ick den dauw niet had geproeftVan uw Vergode tipjes,Soo heb ick heel geen troost behoeftUyt uw Corale Lipjes.En 'k was by Lydia gesien,

Die my haer gunst nu niet wil bie'n:Een Diertje, voor wien selfs IupijnDen Hemel soud' begeven,Verlaten 't Hemelsch Ambrosijn,Soo hy mocht met haer leven.


45

Nu ben ick van die glans berooft,Die schijnt van haer gekruyfde hooft;En ghy misgunt my 't glinst'rend' lichtVan uw twee bruyne ooghjes,'t Geen my te dienen, heeft verplicht,Die dert'le Minne-vooghjes.Waer toe uw wesen stuers en straf,

En mijn Gebedt geslaegen af?Waerom uw ooghjes af-gewentVan mijn bedroefde oogen?Die nae een vonnis van ellent,Verwachten mede-doogen.Waer heen sal ick my keeren nu?

Want yder een is van my schuw:Wie sal my helpen in dees pijn?Nu ghy mijn weygert 't leven,


46

Die selfs mijn trooster hoord' te zijn,En dubbelt weêr te geven.

Op het vertreck van een Juffrouw nae Wognvm.

Stemme: Ach! Herderin, ach! schoone, &c.

EY! Splittekootjes, die het Woudt bewoont,En tot een schrick, de Nymphjes u vertoont,

't Zy dat sy wassenHaer inde Plassen.


47

Van klaere Vloetjes, of onder de BlaênHaer Leêtjes strecken uyt, om slaep 'tontfaen.U bid ick, Goodtjes, [...][ght] met Rosemont,

Mijn Lief, die noch mijn Zieltjen houdt gewontDoor haere Blickjes,De Minne-strickjes;

Sy is my liever als mijn ooghjes licht;Ghy houdt dan (Sather) my aen u verplicht.Maer vraeght ghy Goodtjes, wie sy is of waer?

Slaet doch eens acht [...] als ghy wordt gewaerEen helder keeltjeDat als een Veeltje,

Op 't Veldt u soeter klincken sal in 't oor,Of ghy Godt Pan sijn Deuntjen gaeft gehoor.Als sy des Somers, daer het Klijf begroeyt

Den Tempel, soetjes haere gangen spoeyt


48

In 't Noorder-ende,Of ghy haer kende,

Weest haer geleyder wel, maer niet te stout,Of anders jaeght men u wel uyt het Wout.Of als sy smorgens, eer Auroor sijn licht

Te voorschijn brenght, somtijdts haer soet gesichtSlaet op de Boompjes,En Water-stroompjes,

En ander Kruyden. Soo ghy haer bespiet,Siet dat mijn Rosemont geen leet geschiet.


49

Aen Lydia.

Stemme: Waerom ô straffe Roselijn.

EEr sal den Hemel zijn berooftVan 't held're licht van Phoebi blinckend' hooft,En missen sijn Vergulde Straelen;Eer sal de bleecke Maen,Nu hier, dan ginder dwaelen,Missend' sijne Pae'n.


50

De Sterren sullen eer vergaen,En nimmer aen den hoogen Hemel staen,En haere Woon-steden begeven:Eer sal de Wolf by 't Vee,De Ram by Wolven leven,Elck in anders stee.Eer sal den langhsaem-gaende Kreeft,

Te boven gaen het snelste Dier dat leeft,In 't loopen, en de dagen korten.De Steen-bock sal veel eerOns lange ueren stortenVan den Hemel neer.Het Schip sal eerder over 't Landt

Verzeylen, en het Waeter staen in brandt:De Ploegh de sachte Baeren snijden,De Visch sich op de Boom:


51

De Vogels haer belijdenMet der Golven Stroom.Eer ick u, Lydia, mijn Lief,

Mijn hoop, mijn troost, mijn lust, mijn ziels gerief,Uyt mijn gedacht sal kunnen setten:Eer sal een sachte kleet,Mijn lichaem kunnen pletten,Eer ick u vergeet.

[Het aldersoetste Dier.]

Stemme: 'k Heb menigh Pint en Kan.

HEt alder-soetste Dier,Dat in my wercken kanVeel suere Minne-vonckjes,


52

Heeft ooghjes van Sapphijr,Die d' alder-sterckste ManWel soude maecken droncken,Wanneer haer zijds gegluerOp ymandts boesem straelt,Voelt hy het Minne-vyer,En als uytsmuigh dwaelt.Haer Lipjes als Corael,

Waer voor dat het RobijnHaer glans moet laeten slippen,Zijn d' oorsaeck van mijn quael;En weêr mijn Medecijn,Als ick haer dauw mach stippen,En drincken mondt, aen mondt,En lijmen lip, aen lip;Mijn Ziel, hoe seer gewondt,


53

Wordt fris door sulck gestip.Heel suyver zijn haer Leên,

Als een Albast haer Handt,Door-boort met blaeuwe aêren:De Borst als Marmor-steen:'t Hert als een Diamant,Dat noyt komt tot bedaeren.Ist wonder dan (ôWicht)Dat op dit Schepsel straf,Niet hecht uw Pijl noch Schicht,Mijn sughjes stuyten af?


54

Intogts Klink-digt Op het inbrengen des doode Lighaams vanPieter Floriszen Vize-Admiraal, tot Hoorn.

DOen Pieter Floriszoon vertrok uit Hollands Paalen,Was hy nog niet in winst, maar zeild' om winsten heên;En toond' vol onrust zijn Viez-Admiraalsche leên;Zogt Brit, Portugees, dan Zweeden t' agterhaalen:Maar doen zijn vlugge drift verdooft had 's vyands straalen,Vloog by de Zond het Loot zoo snel door vleesch en been,


55

Dat hy in korten stond gescheyden wierd in tweên;Om deez', en d' ander Weg met zeegentogt te praalen.De ziel ten Hemel vliegt, schoud daar van booven afDe voortgank van 's Lands winst, daar hy 't begin aan gaf;En wil om all' die winst zijn Hemels-winst niet geeven:Het lighaam komt tot ons te rusten hier beneên,En toont, dat hy met lof heeft in de Zond gestreên:Zijn intogt dan met regt voor d' uyttogt zy verheven.

F.P.


56

Epitaphium AntitheticonOp den Vize-Admiraal Pieter Floriszen.

Epitaphium AntitheticonFrancisci Xaverin in India Orientali Apostoli


57

Gezang.

Wijze: De Iager, &c.

ô SChigtige!Snelvlugtige!Vertoef Godin:Uw' kwikjesZijn strikjesVol aardigheid,En waardigheidVan faal de raal deriere;Ha! ha! ha! ha! ha!Uw' kwikjesZijn strikjesVol soete Min.Zult gy mijn hart

Met dese smartBezitten gaan?Door 't vonkenVan 't lonkenVoel ik ellendIn my geprentVan faal de raal deriere:


58

Ha! ha! ha! ha! ha!Voor 't vonkenVan 't lonkenBen ik belaan.Uw' Bekkeneel

Is een Prieel,Dat trekt mijn wilMet vlegten,Die hegtenMy, Herderin;ô Veldgodin!Van faal de raal deriere;Ha! ha! ha! ha! ha!Met vlegtenDie hegtenMy, Amaril.ô Soete Maagd!

Zoo 't u behaagd?Voldoe mijn mijnMijn hartje,En smartjeDoor dienstigheidTot u bereid.Van faal de raal deriere;Ha! ha! ha! ha! ha!Mijn hartje,En smartjeSal d' uwe zijn.Als gy 't verdriet,

Dat ik genietWeert van mijn hart,En dagjes,


59

En nagjesUyt slavernyIn lekkerny.Van faal de raal deriere;Ha! ha! ha! ha! ha!En dagjes, en nagjesIn Liefd verhart.Dan sal ik u

Wees my niet schuVoor wien ik knielDan houwen,En trouwenVoor Egte BruydTot een besluit.Van faal de raal deriere;Ha! ha! ha! ha! ha!Dan houwen,En trouwenVoor tweede Ziel.

F.P.

Op 't afbreeken van 't Hoornsche Kerkhof.

ALs twee en sestig Jaar eens kwam na sestien hondert,Wierd 't Kerkhof hier geslegt, van dooden afgesondert.

F.P.


60

Op de Nieuwe Marckt tot Hoorn.

EEn Kerckhof gebult,Met dooden opgevult,Is nu na langh gedult,Een Marrickt-plaets geworden:Alwaer men dagh, op daghVeel dooden brengen sagh,Met blijdschap en geklagh,Gespijckert tusschen Borden:

Daer sal nu weeck, op weeck,


61

(Hoe vreemt het eerst geleeck)Gestelt zijn op een streeckVeel noodruft om te leven.De plaets is dubbel goet,S' is ruym, en sal 't gemoetVan die Koophandel doet,Dit na-bedencken geven,

Dat hy, terwijl hy leeftEen yder 't sijne geeft,En 't geen, geen deught en heeft,Niet al te seer te prijsen:Want yder doode been,Ontallijck hier beneên,Gebruyckt geen ander reên,Als mensch! hebt een afgrijsen

Van d' ongerechtigheydt


62

Die u ter hellen leyt;Bemin uw Zaligheyt;Laet u ten Hemel wijsen.

V.D.H.

Op de rust-plaets van de Manhafte Zee-heldt Pieter Florisz.Vice-Admirael van Hollandt en West-Vrieslandt.

HIer rust in 't Graf van eer' op wien de doodt vaeck mickte:Hier rust dien braven Heldt, daer Brit en Sweed voor schrickte:Hier rust het moedigh lijf van die soo moedigh sturf:Hier rust hy, die met recht de Lauwerier verwurf.

V.D.H.


63

Graf-Schrift op Pieter Floriszoon.

DIe als een Held, den Brit, den Portugees, den Sweed,Voor Britland, Portugal, en inde Sond bestreed;Die Coppenhaven hulp ontsetten door sijn Kiel,Rust hier, de Hemel is de Haven van sijn Ziel.

H. Bruno.

Op de selve.

HIer rust die brave Held, door dapperheyd, tot leetVan 't Vaderland (na dat hy Portugees, en Sweed,En Brit, de kracht had doen gevoelen van sijn Kiel)Gesneuvelt inde Sond, doen God ontfingh sijn Ziel.

Jac. Crabb' d' Jonge.


64

Danckb're genegentheydt van een Kindt teghen sijn' Ouders.

Stemme: Aertje die is Aerdich.

NOyt sal tijdts vermogenHebben soo veel kracht,Dat ick soud' gedoogen,Dat uyt mijn gedacht'Al de weldaedt gingeDie ick nu geniet,En my sonderlingeAlle daeg' geschiet.


65

EEr ben ick u schuldighLieve Ouders waerdt,'k Bidje weest geduldighMet mijn Kintse aert;Als ick door de jarenDat heb afgeleydt,Sult ghy vrucht vergarenVan 't geen ghy nu zeydt.EErst voor alle saecken,Met een stage vlijtSal ick daer na haecken,En voortaen altijdtHeel gehoorsaem wesen,Als een deughtsaem Kint,En den Heere vresen,Die my soo bemint.


66

LAestent quam mijn BroertjeMet een soetigheydt,En hy seyd', hoor Moertje,Wat dat Christus seydt,Laet de Kinders komenTot my algelijck,Voor het Zaedt der VroomenIs mijn Coninghrijck.'T Kindts, doch soet na-spreeckenMoet in mijn gedacht'Treck en lust ontsteecken,En mijn Ziel met krachtMeer en meerder dwingen,Op dat ick hier naerGodes Lof mach singenMet de Eng'len Schaer.


67

In Godts Lof mijn lust leydt,En geen meer vermaeckIs mijn Ziels gerustheydt,Als juyst dese saeck:Noyt sal ick dan beve,Soo ick u heb Heer,DOCH T E Rwijl ick leve,Stort uw Zegen ne'er.

V.D.H.

Op de Rijper Lotery.

Soo RYP als eerst Godts tooren was,Doe hy de RYP leyd' inde as:Soo RYP is nu sijn gunstigh wesen,Om noodt, die RYP is, te genesen.

V.D.H.


68

Gedachtenis op de Geboorte onses Sali[g]hmakers Jesu Christi.

Stemme: O Sali[g]h Heyligh Betlehem.

'T Is nu juyst drie-en-sestigh meerAls sestien hondert Iaer geleden,Dat tot ons quam Christus de Heer,En worde nae de Wet besneden.Op Christen Ziel, hier komt tot u

Het Hemelsch Manna neder-dalen;


69

Hier komt uw Borge, die sal nuUw schuldt, als eygen schuldt betalen.Hier komt ne'er-dalen uyt sijn Throon,

Uyt sijn vomaeckt' en rijcke WooninghGodts wel-bemind' en lieve Soon,Tot ons alleen, tot ons verschooningh.Om ons te maecken vol en rijck,

Is hy in armoed neêr-gekomen,Sijn Broederen in als gelijck,Alleen de sonde uytgenomen.Des Hemels Heer, de Vrede-Vorst,

Die kan nau plaets op aerde vinden;Een vuyle Stal en Krib, bemost,Daer laet hy hem in doecken binden.Het waren oock geen luy van staet,

Die Godt dit Heyl liet openbaren:


70

Maer 't waren Herders, slecht versmaet,Die waeckend' by haer' Kudde waren.Godt heeft haer met sijn' Heerlijckheydt

Omscheenen, 't welck haer vreesen dede;Een Engel stondt voor haer bereydt,Die haer verkondight Vreught en Vrede.Terstont soo wierdt van haer gehoort

Een Lof-Zangh van Hemelsche Volcken,Die vroolijck songen Godts Geboort',Soo dat het drongh door aerd' en Wolcken.Hoe kan Godts goetheydt hooger gaen?

Wat kan ons meer tot deught verwecken?Wat kan de sond' meer neder slaen,En ons tot beter leven trecken?

V.D.H.


71

Vrijsters-Klacht.

Stemme: Als Ianneman en A[l]emoer, &c. Of, Prins Robbe[rt]

EY! Vryers, luystert na mijn woord,Al eer gy verder gaat,Heb ik u g'hindert, of verstoord?Dat gy my dus versmaad:Heb ik yemand gedaan te kort?Mijns wetens, niemand niet,'k En weet niet watter aan my schort,Dat gy dus van my vliedt.Ik heb altijd beleeft geweest,

'k En droeg noyt hooge moed,


72

Al watter kwam, 't zy minst of meest,Ik nam het al in 't goed:Geen Vryer kwam omtrent mijn deur.(Hoe kragtig is de Min?)Ik steld' hem nimmermeer te leur,Hy mogt 'er altijd in.Gelijk een hert na 't water snaakt,

Zo dorst ik na de Trouw;My dunkt het waar geheel volmaakt,Mogt ik slegts zijn een Vrouw;ô! Hemel, zo ik niet en magGenieten dese vreugd,Sal Atroph voor de regte dagVerslinden mijne jeugd.Ik leef altijd seer drukkig, en

Ik ben noyt regt verheugd,


73

't Schijnd dat ik ongelukkig benVan wegen deze vreugd:Maar zal den dag niet komen an,Dat ik mag zijn verblijd,Ik mag my wel verschroomen dan;Dit 's my een zware strijd.'t Is heden met my zo gesteld,

Als eertijds met Chijla,Doe zy van liefde was gekweld,En volgde Minos na:Haar Vader Nijzos sy bedroog,Zy plukt met purp're Hayr;Gelijk een Leeuwerik zy vloog,Hy als een Adelaar.'k Ben ook schier zo verdwaald van zin,

't Gaat my geweldig nee,


74

'k Soud met Leander, om de Min,Wel zwemmen door de Zee,Indien ik mogt genieten daarMijn lust, gelijk hy dee'Ten zou my niet verdrieten, maar't Waar willig en geree.Ik moet 't verwijt nog hooren veel,

Dit 's my een groote druk,Ik geef de moed verlooren heel,Gedaan is al mijn luk:Zeer mager word mijn aangesigt,Met Narcis ik verdwijn;Komt dood, door-straald my met uw Schigt,En eyndigd deze pijn.Charon, waar toe zo lang gewagt?

Komt laad my in uw Schuyt,


75

Voerd my in Plutoos bange nagt,Ik wil ter Wereld uyt:Prozerpina verwagt my alBeneden in haar Rijk,Daar ik by haar vernagten zal,En blijven eeuwiglijk.

J.J. Kort.

Jaer-vers, op het veranderen van 't Predicants Huys tot Wadway,zijnde eerste een Herbergh geweest. 1663.

O! HVIs, hoe Veer, Van GoD ons Heer,Waert gII eerst opgeboVt:NV zIIt gIIWeer, tot ChrIstVs eer, GoDts BoDe toebetroVt.

V.D.H.


76

Nu is 't bezeilde Kapertje aan de West-Vriesche Kusten.

Stemme: Petiet Rojaal. Of: ô Lief Dorinde.

HEr op 't is lang genoeg gewachtAan de West-Vriesche Kusten,Ik ben moeê van rusten:

Met matroozen magt


t.o. 76


77

Aan 't Anker ligten;Hijs de Zeilen op;Pas op 'et wel verrigten;Haal boven in top:'t Schip snord dan best door 't zop.

ô Bloed! wat zie 'k een trotze Prijs?Hoe praaltze met'er Vlaggen?En de Ballast Baggen:

Lading AmbergrijsZou 'k 't nu niet waagen?Ia ik vat'et aan?Ik zal 't my niet beklaagen;Want ik sal vergaan;Of door-gaan met die Vaan.

Ha! ha! zet vry uw Zeilen by,En meen ons zoo 't ontsnappen,


78

Ik heb kans te knappen;'t Schip is al in ly.Ik zal eer niet schietenVoor'et Stuk aan BoordRaak, en dan zal ik hieten,Dat niet goê akkoord

Daar braaf word ingeboord.Nu s' Amaril zeer in 't naau;Hier zal ik haar eens keerenHet parlenienteeren,

Om uit Fillis klaauTe zijn ontslagen,'k Zet op 't entren aan,Dan moet z'et kansje waagen,En in 't kort beraan:Te geeven, of te slaan.


79

Aan Boord, smijt Dreggen in 'et Wand:Konstaapel pas op 't vuuren;Zy zal 't nu bezuuren.

Met Zaabel in d' hand,Fris aan 't vegten:Maar 'k zie op 't RapierDe Mutz' uit vrees al hegten,Een teeken om quartier,En 't eerst van mijn pleizier.

Mits braakt 't Kartou nog vuur, en vlam,Want men kan 't felle vegtenHier zoo strak niet slegten,

Waar een mensch van kwam.Wat was 't een wonder!Maar ik loof 'et niet;Want in zulken donder


80

Breekt 'et Schip zijn Spriet,Eer 'et de Vreê aan bied.

Dit kaapen geeft u vreugd, en eer;Geluk met de Victori;Want uw Herders Glori

Agt ik eeven zeer,Als 't over-winnenVan de Zilver-vloot,Die ons Piet Hein bragt binnenVermand * door Kruyt, en Lood,Die tegenstand daar bood.

't Vry-buiten Harder was uw' zin;Maar wie zou niet uit loopen,Als men ook verhoopen

Dorst zoo braaf gewin.Gy teegd aan 't vaaren;

* Post coitum maximè enervamur, quià, inquit. Abualjibn-tsina, ex una feminis uncia plusvirium exhautitur, quani ex libra fanguinius.


81

't Geweer was lang besteld;Ik dogt wel dat gy 't klaarenZoud, als een trotzer HeldIn dit braaf Peekel † veld.

F.P.

Op 't bouwen van de Tooren aan 't Hooft.

Uit 't oude Toorens Dak is laast by 't Hooft tot HoorenGeboud, en opgehaald een ander niewe Tooren.

Op 't St. Pieters Hof.

Wie nu de ruste zoekt, die elk een word gegeven,Die koopt hier in dit Hof de kost voor al zijn leven.

F.P.

† Si Sperma gustetur, falsum esse reperitur: Plem: lib.2.


82

[Cupido kleyne Fieltje.]

Stemme: Daar was een aardich Meysje.

CUpido kleyne Fieltje,Waarom soo fel gebrandtHet binnenst' van mijn Zieltje,Hoe! hebje geen verstandt?'t Zijn doch maar viese grillenUw Pijlen soo te spillen,Gaat eerst eens by mijn soete Meyt,Siet wat sy daar toe seyt.Ghy hebt immers gegeven

De kracht aan haar wel eer,Dat sy mach met my leven


83

Na haar lust en begeer.Spaar uw fenijnde Pijltjes,De suere Minne-vijltjes,Sy draacht van uwe Pijl en BooghDe vlammen in haar oogh.Haar ooghjes menichwerven,

Maken 't mijn ziel soo suer,En sullen my doen stervenDoor 't over-zijds gegluer:Wilt ghy dan noch meer plaagenMijn hertjen alle daagen,Het is al langh, snood' Cijpris Soon,By haar geweest te woon.


84

Venus soecken naa haar verlooren Zoon Cvpido.

Stemme: Ach! Herderin, ach! schoone Veld-Godin.

LEstmaal socht Cypris haar verlooren Zoon,Van haar ontvlucht uyt 's Hemels hooge Throon,Door luyd te krijten,In d' handt te smijten,Heeft yemandt oock vernomen hier of daarMijn kleyne Iongen, riep de Vrouw seer naar.Het Vluchtigh Kint dat hoort Vrouw-Venus toe;Laat my niet langer klaagen, 'k wordt soo moe,


85

Soo wie 't kan toonen,Ik sal hem loonenMet soo veel kusjes als 't hem selver lust;Soeckt dan, die wil van Venus zijn gekust.Maar die het jonge Kint weêr brenght tot my,Die sal de loon zijn hooger van waardy,Geen yd'le kusjes,Maar duysent lusjesSal hy voor 't soecken krijgen tot sijn loon,Omhelst van Venus op haar elpen Throon.Het Kint heeft teeckenen wel duysent schier,Niet blanck van lichaem, maar gelijck een vyer;Heel straffe ooghjes,Omringht met booghjes,En suyck're woorden vloeyen uyt sijn mondt;Maar komen niet van hem uyt 's herten grondt.


86

Het spreeckt niet veel, maar 't is een loose Guyt,Als 't u bedroogen heeft, soo lacht 't u uyt.Wilt dan u wachtenVan hem te achten,Of anders raackt ghy aan sijn dienst verknocht;'t Waar beter dan te hebben noyt gesocht.Het heeft een soeten Bol gekrult met hayr,En geele strickjes swieren hier en daar;Een dertel wesen,Schoon, uytgelesen,En kleyne handen; maar het schiet heel verdt,Ia selfs de Goôn in 't binnenst' van haar hert.Sijn Lichaam is van kleedingh gansch ontbloot:Maar 't Hert bedeckt het alle valscheydt snoodt:'t Vlieght als de Veugels,Licht met zijn Vleugels,


87

Nu hier, dan daar, en waar 't hem selver lust,Ia, 't houdt van plaagen noyt sijn leven rust.Sijn Boogh is kleyn, en heeft een Pijltjen opGevult met 't alder-bitterst' Minne-zop:Noch heeft den StoockerEen Gulden Koocker,Gelaên met Pijlen, wel een grooten rest,Waar door hy dickwils wel sijn Moeder quest.Soo yemandt hem vindt, brenght hem selver hierGebonden, maar en acht hem niet een zier,Of hy staat vleyen,Soeckt te verleyenU; Schoon hy huyld, en acht sijn tranen niet,Hy lacht, en krijt in een aâm, dat men 't siet.Ey! siet voor u, dat hy u niet bedrieght,En door sijn suyck're woorden weêr ontvlieght:


88

Biedt hy somwijlenSijn Boogh en Pijlen;Wordt ghy gewondt, soo is 't uw eygen schuldt;'t Is al, wat aan hem is, met gal vervuldt.

Tijdt-Dight, op het vertrecken van de E. Heer P.A. Overtwater, nade Oost-Indien, 1663.

Soo braVe zIeL, Vaer Voort, Vaer spoeDIgh oVer' tWater;V tro V enWIIse Raet DIe DIent In 't OostnIet Later.

P.Y. vander Hof.


89

[Als ick laast door een diep gepeys]

Stemme: Waerom, ô straffe Roselijn.

ALs ick laast door een diep gepeysVan swaar' gedachten, rusten woud' een reysOp 't groene gras vry sonder schroomen,Soo is van Lethes stroomGodt Morpheys gekomenDoor een swaare droom.'k Had nau een uer, of twee gerust

Door 't soete slaapen, dat het hert verlust,Of Cupido scheen te benijden,Dat ick door sluymer-lustMijn Ziel iets soud' verblijden,


90

Dies hy brack mijn rust:En seyd', hoe leghen hier ter aardt,

Of ghy ontzielt, dan of verslagen waart?Valt u niet iets wat op de leeden?'t Sa rept, en spoeyt u voort,Uw Cruytjen is bestreden,Misschien al vermoort.O Goôn! Wat 's dat een droeve maar;

Seght, ey Min-Goodtjen, is het jock of waar?Leydt my, ick sal haar leet haast wreecken:En mits ick spoeyde voort,'t Wierd van dien Godt versteecken,In mijn droom gestoort.


91

[Als ick nu lestmaal in het praaten.]

Stemme: Brande la Mes.

ALs ick nu lestmaal in het praaten,Veel nectar-kusjes van u stal,Soo heb ick door groot ongevalOp uwe Lipjes mijn Zieltje gelaaten,Over-schoone Lydia,Doch sy blijft in u genaâ.Maar als ick my niet wel bevonde,

En dat de doodt te naacken scheen,Heb ick mijn hertje, vol gebeên,Tot u, mijn Moorderesse, gesonden,Die mijn Zieltje, schoone Vrouw,By uw Zieltje soecken souw.


92

Doch als mijn hertjen had vernomen,'t Glinst'ren, 't geen uw ooghjes biên,En de lonckjes die daar uyt vliên,Hebt ick haer noyt eens weder vernomen:Want sy scheyt uyt u gesichtGroot vermaack, 't geen haar verplicht.Had ick doe niet tot mijnen beste,

Van kusjes, die my 't leven biên,My van uw lipjes voorsien,Soud' geweest zijn dat dachje mijn leste,Doe ick lestmaal by gevalVan uw mondtje kusjes stal.


93

[Lest vraaghde my een Susje.]

Toon: La Crudeline.

LEst vraaghde my een Susje,Die 'k vry wat graaghjes sach,Met een zerp-soete kusje,Of s' in mijn hertje lach;'k Seyd gans bloet, en 'k sprak, och armen!Hoe is doch uw vraegh soo slechtMijn soete Meyt?Wat 's dat geseyt?Laaght ghy soo staagh in mijn armen,Als ghy wel lecht in mijn hert.s' Had nauw mijn stem vernomen,

Of haar lipjes zijnHaast aan de mijn' gekomen,Rooder als Coralijn;


94

En aanschouwende mijn' oogen,Of mijn hert by 't sijne leydt;Mocht ick dat sien,'k Soud'me dan biên;Oogen, seyd sy, van vermoogen,Aan mijn Minnaar die het seydt.'k Meen datse door 't vertrouwen,

't Geen s' uyt mijn oogen kreegh,Haar naulijcx kost onthouwen:En schoon haar Mondtje sweegh,Sach ick doch haar wesen seggen,Waarom vatje my niet, segh?O waarde Lief,Mijn Ziels gerief;'k Wil in die sijn armen leggen,In wiens hertjen dat ick legh


95

Op het scheyden van een soet Juffertje.

Toon: Mijn Heer Lalande.

MIjn Ziels Beminde,Stoockster van mijn Minne-brandt,Alderliefste Lief Lerinde,Daar mijn Ziel is aan verpandt:'k Sie aan-komen 't haat'lijck uerVan u scheyden, dat my suerVallen sal, en my verbindeNoyt te dempen 't Minne-vuer.'k Heb groot vermaacken

In de glinster van u licht,


96

En in uw schoon vercierde kaecken,Daar de Min haar Autaar sticht:Lipjes roodt als Coralijn;Mondtje vol van AmbrozijnMocht ick u altijdt genaacken,'k Was genesen van mijn pijn.Schept ghy behaagen

In mijn lijden, en mijn smert,'k Sal het al vrywilligh draagen,En op-off'ren u mijn hert;Toont my maar mijn Ziels gerijf,Als tot voedsel van mijn lijf,Om een Scheyd-kus u kom vraagen,Dat ick maar uw Dienaar blijf.


t.o. 96


97

Brief aan deselve.

Stemme: Mijn Heer Lalande.

GAat heen mijn Briefje,Na mijn soete Rosemondt,Na dat lieve herte-diefje,Daar ik mijn vermaak in vondt,Al mijn lust en mijn pleysier,Stoocke-brandtje van mijn vyer,Voest'res, en mijn Ziels geriefje,Soeckt haar eenigh, soo ghy kondt.Komt g'haar te vinden

Eenigh sitten hier of daar,Levert u aan mijn Beminden:


98

Maar swijght van mijn klachten naar:Kust haar' handtjes doch voor mijn;Lipjes roodt als Coralijn,En maackt dat ghy u laat vindenAltijdt dicht by haar te zijn.Seght mijn Vooghdesje,

Dat ghy u aan haar dan sendt,En verhaalt aan mijn Matresje,Hoe sy staat in my geprent;Hoe sy altijdt by my is,Noyt uyt mijn gedachtenis;En versoeckt van haar dit lesje,Dat sy doch haar Dienaar kent.Wilt haar verklaaren,

Dat, als ick mijn afscheydt namVan haar, schijnen duysent Iaaren,


99

'k Laat staan doe 'k eerst by haar quam.Wenscht een wenschje doch voor my,Eer ick duysent dooden ly,Dat die dagh mach snel om-vaaren,Datse weêr komt op mijn Dam.'k Sou van de Gooden

Dan niet wenschen, dat sy mijnIn den Hemel quaemen noodenOp haar Hemelsch Ambrozijn,Als ick maar genieten mochtd' Ambrozijn, en Nectar-vochtDie haar' lipjes vaack ontvlooden,En haar mondt is meed' bevocht.


100

[Soete Iuffrouws, seght een reys.]

Stemme: La Cournoor.

SOete Iuffrouws, seght een reys,Kan dit spel u niet behaagen?Durfje met uw poes'le vleys't Minne-kansje noch niet waagen?Of te treden in den Echt?Seeper my dunckt je bent te slecht,Laatje vanje wijser raaden,Die u lang zijn voor-gegaan,Wilt de min met min verzaaden;'t Ambacht immers dient gedaan,Houdt uw Serviteurs vry aan.Siet ghy niet hoe soet het staat

Van de Bruyd'gom, en sijn Bruydje?


101

'k Wed u hert, en polsje slaat,Treedt vry in het Minne-Schuytje;Kiest een Minnaar naa uw sin,Die u voldoen kan inde Min:'k Wed het sal u dan berouwenDat ghy soo langh hebt gewacht,Soo ghy proeft de lust van Trouwen,En de vreughd' van d' eerste nacht,Slaat hier op vry ernstigh acht.Vraaght de Bruydt eens morgen vry,

Of sy daar van heeft berouwen;'t Wed sy seydt, Speelnootjes ghyMoet u spoeyen om te trouwen:Want de lusjes zijn soo soet,Als Schaapen-vleesch met Knollen doet;'k Meen ghy sult haar best gelooven,


102

Die daar selfs de proef heeft van,Laat uw Maaghdom willigh rooven:Want te slaapen by een Man,Daar komt dubb'le vreughde van.Hoe Iuffrouws, zijt ghy gesint

Maaghdom tot het laatst te spaaren?Heer je zijt soo seer verblint,Dan zijt ghy geen Vryers kaaren:Als uw hayren worden grijs,Denckt dat ghy dan zijt van geen prijs,Niemandt sal u komen spreecken,Hoonich smeeren om de mondt,d' Oudtheydt komt met veel gebreecken;Doet mijn raadt in korten stont,Mindt hem, die ghy hebt door-wondt.


103

[Rosemondt haer soete wesen.]

Stemme: Hebje niet van de Tabacq vernomen.

ROsemondt haer soete wesenStaat nu stuers, en straf,Om dat ick een tijdt voor desenHaar een kusjen gaf:Gooden, ghy // Staat my byIn dees mijn pijn, en leet,Want ghy d' oorsaack weet.Barst, ey! traantjes uyt mijn oogen,

En mijn droevigh hert,Laaft die doch naa u vermoogenIn die groote smert:Vlieght gesucht // Door de Lucht,


106

'k Voel mijn Ziel uyt 't Lichaam vaaren,En mijn Leden al verdooft:Maar soo ras ick mijne LippenSlaa aan 't Glas, en Bacchi Nat,Voel door al mijn leden slippen,Raeck ick weêr op 't levens-pat. &c.'t Was vry wat als ick de rantjes

Van uw roo Corale Mondt,Wachters van uw witte tantjes,Drooghjes aan mijn lippen vondt:Nu soo stroomt mijn mondt van lusten,Als Godt Bacchus my wat vleydt,Kus ik Dighjes, 'k gaa dan rusten,Dubbelt leven in hem leydt. &c.'t Glinst'ren, en 't gelonck uw 's ooghjes,

Zijn voor die daar lust in vindt,


107

Voor die tijdt maar Minne-vooghjes,D' ander tijdt niet meer als windt.'k Wil dan liever Bacchus minnen,Want sijn luyster duert altijt,Als door mijn verliefde sinnenHaast te raacken 't leven quijt. &c.

Raetsel en Jaer-vers.

Soo Ik genIet, enWerke nIet,WIeWILt benIIDen?Want krIIgh IkWerk, en StaDt, en Kerk geraeckt In LIIDen.

1663. A.P.


108

Somer-Liet.

Stemme: Wilhelmus van Nassouwen, &c.

HOe lieff'lijk staen de Boomen,Hoe rijkelijk gelaen

Met Bladt en Boeisel-soomen,Die al veel moyer staen

Als al die malle Kleeren,Daer menich een sijn lijf

Meent fraytjes door te eeren,En 't is te slecht bedrijf.

2. Trek aen den besten BouwenMey' Meysjes, met verlof,


109

Neem Voor- en Achter-mouwenEn al den bras van 't Hof,

Vertreed u dan na buiten,Kijk snedich in de wint:

't Is als een Padd' op KluitenBy 't geen m' in 't Hofje vint.

3. Zoo veelerley coleuren,Als 'g aen een Tulpje siet

Doen immers uw' FaveurenEn Lintjens heel te niet:

De Witt' en Roode RoosenVol aengename geur

Doen al de Poeyer-doosenVerwerpen als een leur.

4. Noch hooger Vrouwe-dieren,Geen soeter Paerlen-kant


110

Als aen mijn AnjelierenOmringt uw hals of hant:

Waer vint gy rooder KralenAls aen den Peperboom?

Laet vry uw roem-seil dalen,'t Gaet hier al tegen stroom.

5. Al blijft gy op de WegenMet reuk en met gesicht,

Noch ben ik niet verlegenEn gy valt weer te te licht:

De groene Maye-grasenEn 't Gout-geel Paerde-blat

Al 't geel en groen verbasenDat g' oit hebt aen gehat.

6. De Heerlijkheit des WijsenEn Rijken Salomons


t.o. 110


111

Kon self zoo hoogh niet rijsen:Zoo leert de Leeraer ons

Die m' op zijn bloote seggenGelooven mach, en moet;

't Was ook licht uit te leggen,Maer al te veel, onzoet.

Winter-Liet.

Stemme: Prins Robbert.

HOe valt het vlokkich Winter-meelOp Bergh en over Dal!

Hoe pronkken met de bloote steelDe Boompjens over al!


112

Hoe toont de harde WaterkorstDie ongeheyde Brug

Gebolwerkt van de Winter-vorstZijn blanck' en bloote rug.

2.Wech Iongens, wijk wat van de haertLaet Bestevaer by 't vyer:

Den Ouderdom is 't hoekje waert,Soeckt buiten u pleisier.

Loop al te samen op het Ys,En ploegh wat heen en weer,

Dan om de warmt', dan om de prijs:'t Is nu goet Winter-weer.

3. Neem de gelegentheit wel waer,Grijp toe, terwijl s' er is:

Van acht'ren heeftse tuit noch hayr,Van vooren grijpt men wis.


113

De guure koude Winter-nachtEn grooter Heeren raet

Met (hoe is 't ook) een Vrouws gedachtVaek haestich komt en gaet.

4. Zoo 't morgen doit, of soo de SneeTe nacht de Rijbaen dekt

Soo wort het rijden met de SleeOf anders ook begekt:

Dan kunt gy niet, mijn lieve Maets,Al woudt gy noch soo graegh,

Dan helpt geen welgeslepen SchaetsSijn rijder in den Haegh.

5.Wat Haegh? Dan Swaegh te vinden, valtDe beste rijder bang,

Wat Swaegh? maer van Risdam gekaltNoch is het padt te lang:


114

Pas op dan, maek de Schaetsen klaerLaet slijpen, sijnse stomp,

(Ziet op geen dubbeltjen in 't Iaer)Of anders rijdje lomp.

6. Is 't Ys, wanneerje valt, te felVoor knie, of achter-poort,

Denk, harde slagen leeren wel,Het moet 'er zoo mee voort:

Rijs op maer, ('t vallen is geen schand,Maer 't leggen staet te bot)

Rijs op, en steek al weêr van lantZoo raekj' haest uit de spot.


115

Scheid-Lied.

Stemme: Al eer men komt ter eeren, ziet.

DEs Menschen leven is altijdEen strijd hier op der aarden,Veranderlijk, Kort, en subijt,En glijd haast t' zijnder vaarden;'k Hoop mijn bezwaarde geest, die zalDoor 't zingen wat verligten,Dies ik voor alEen Afscheid-lied heb willen digtenIn 't Hoornsche Dal.Adieu mijn vrienden algelijk,


116

Ik hoop u weêr te spreeken;Zoo niet, God haal uw in zijn Rijk,Daar my niet zal gebreeken:Want ziet, ik reken, en ik beken,God is met my gestadigWaar dat ik ben,Hy zal voor my zorgen genadigAls een Klok-hen.Gelijk de Hen sijn Kiexkens broed,

Als zy zijn jong en teder,Onder haar Vleugelen behoedVoor regen, of onweder;Zoo zal dien Veder, die 't al beschermtMy t' alder tijd bewaarenDoor de Zons wermt;Ook als des Zees verwoede Baaren


117

Ons Schip bestormt.God (hoop ik) zal ons Leidsman zijn,

Den Weg wil hy ons baanen,Vaderlijck zal hy wezen mijnAls ik by d' Indiaanen,En de Iavaanen zal komen in 't Land,En ik kan spraak nog wegen:Maar Godes HandWil my bestieren, en versnegenMijn klein verstand.Ik ben (God dank) zeer wel gemoet,

Het staat my zoo te vooren,Dat ik gezond, als menig doet,Zal scheiden van de Mooren,En weêr tot Hooren zal komen, maar't Staat in des Heeren Handen;


118

Al valt het zwaarZoo veer te scheiden uit deez LandeVoor zoo veel Iaar.Adieu ik dan voor 't leste schrijf,

De Heer wil u bewaaren;Kort is de tijd die ik uit blijf't Zijn maar vier, of vijf Iaaren,Wil God my spaaren, ik komen selWederom hier te Lande,Door de Zee felReis ik na d' Indiaansche Stranden;Adieu, vaart wel.

I.I. Kort.


119

Nathan en David.

Stemme: O Schoone Cariclea.

GOd den Heer op een tijdZend eens tot David, Nathan den Propheet,Die sprak tot hem, gy zijtKoning van Israël, daarom dit weet,Daar zijn twee Mannen in een Stadt,d' Een rijk, en d' ander zonder schat.De Rijke Man bezat

Veel Schaapen, en veel ander Vee op 't Veld:De arme man die hadtEen eenig Schaapjen, 't geen hy voor zijn geld


120

Gekogt had, en wel op-gevoed,Zoo dat het groot werd, vet, en goed.Het Schaap at van sijn Broodt,

En drank uit zijnen Beeker, en nog meer,Het sliep in zijnen Schoot,Gelijk een Dogter hiel hy het in eer:De Rijkke Man die kreeg een Gast,Doen heeft hy 't arme Schaap aan tast.Zijn Schaapen laat hy gaan,

Zijn Kinderen, en al wat zijne was,En liet het Schaapje slaanVan deze Armen, en breiden 't ras,En gaf 't te eten aan zijn Vriend;Zeg nu, wat heeft deez' Man verdiend?David met gramschap groot,

Op die Man, tot Nathan gesprooken heeft,


121

Die Man is weerd de doodZoo waaragtig als God de Heere leeft,Daar toe hy ook dat Schaapje zoetViervoudig weêr vergelden moet.Hy sprak, gy zijt die Man

Die sulken gruuwel hebt durven bestaan:David sprak tot Nathan,Ik heb gezondigt: Nathan sprak hem aan,Uw' zonden zijn vergeven al:Maar 't Kint moet sterven door uw' val.

J.J. Kort.


122

Scheid-Lied.

Stemme: Op eenen tijd quam ik getreden in 't Haagje zoet.

WAt is dog des Menschen levenHier op 't Aardrijk?'t Is vol droefheid, angst, en beven,Vergankelijk,Gelijk een Pijl uit eenen BoogeMet snelder vlugt,Of als een Vogel komt gevloogenAl door de Lugt.2. Zoo gaan dan ons' dagen heenenGelijk een rook,


t.o. 122


123

By een schaduw, haast verdweenenGelijkt men 't ook;Of by een Post, die rijd te Paarde;Zeer snel reist hy,Of als de Wind met snelder vaardeGaat rasch voor-by.3.Maar dat meest schijnd te beklaagen,Vol van verdriet,Zijn nog onze Korte daagen,Gelijk men ziet,Vol druk, en lijden, en ellende,Twist, tweedragt groot,Pijn, ziekt', armoede, en het endeDat is de doodt.4. Ik heb nu voor my genomenEen reis zeer veer:


124

Maat het heen, en 't weder komenStaat aan den Heer;Al naa de Indiaansche LandenHert, en zin poogd,Daar Phoebus door zijn kragtig brandenDe Waat'ren droogd.5. Hierom wil ik u verlaatenMijn Vrienden al,Tot ik weêr de Hoornsche StraatenBetreden zal,Zoo mijn den Heer gezondheid wil geven.Adieu ik reis,God spaar u te zaamen lang in 't leven,In liefd' en peis.6. Gy AEool wilt u dan spoeden,Blaasd Ooste Wind,


125

En gy Thetis, zend uw' VloedenNaa ons geswind:En gy Neptunus schikt uwe BaarenNaa onze zin,Zoo mogen wy met God gaan vaarenTer Zee-waard in.7. Oorlof neem ik dan ten lestenAan klein en groot:Dit Lied geef ik u ten besten,Als ik ben doodtZingt het dan zomtijds eens met malkand'ren,Gelijk ik plag,Mijn geest zal dan zweevend' by u wand'renAls 't wezen mag.

J.J. Kort.


126

Vrage.

WIe was 't, die nam, 't geen hem niet toe en quam?Waar over hy bestraft wert:Een Propheet quam, geleek het by een Lam,Mits kreeg hy weêr een saft hert.

[Al scheydt het Y, en Zuyder-Zee.]

Stemme: Daar was een Herderinne stout.

AL scheydt het Y, en Zuyder-ZeeMy af van ons geboorte-stee,Waar ghy, mijn waarde soete-lief,Leeft vroolijck by uw Vrinden,Ik bid u, laat dees' Minne-briefGenade by u vinden.Ick moet nu in mijn eensaamheydt

Gaan doolen sonder u geleydt,


127

Nu ick u vriendelijck gelaat,En soete mondt moet derven,Hebt mede-lijden met mijn staat,En laat my troost verwerven.Ick bid u Engel, laat u raên,

Neemt my doch voor uw Minnaar aan;Gelooft geen nijd, noch laster-tongh,Die twist, en tweedracht zeyen,Maar haat dat lasterlijck bedroghDie reyne Liefd' doet scheyen.De duyst're nacht, mijn klagend' hert

Een doolhof vol gedachten wert,Die als een helder morgen-root,En Zonne-schijn doet straalen,Ik bid u , dat ick in uw schootMijn adem mach verhaalen.

S.I.


128

Op de Eer, en uitvaart van Pieter Florisz. Tot Hoorn.

Voys: Ik drink de Nieuwe Most.

DUs praald deez' Groote HeldMidden in d' Eer geveld:Maar ach! al dood, daar van 't Land dienst bequam,En Brit, en Zweed als op zijn tanden nam.Eilaas rampzaalig Lood,Moest gy daar treffen een die hem aan-bood,


129

Om al die geen die naa hem volgen,Hen te geven stof,En tragt' naa Marcus Lof.De daad van Curtius

Is in geheugenusEn draafd al-om op Vleugels van de FaamDoor Aard' en Wolcken! ô! loff'lijke naam.Maar nu, niet zonder reên,Mogen wy roemen op deez' Held, die geenGevaar, nog dood wilde ontvlieden:Maar in 't spits geschaard,Van strijd-lust niet ontaard.Ei! ziet hoe yder een,

't Zy Rijke of Gemeen,Het doode Lijk, en d' Uitvaard nu by-woond,En hem het hooft met Lauwerieren kroond.


130

Den Yzer-God, die schijndIn hem t' her-leeven: maar eilaas! 't verdwijndIn rook; ey ziet, daar gaat hy heenen,En daald in het Graf,Die aan 't Land winsten gaf.

K. Krook.

Jaer-vers, op het verlossen der Christenen, uyt het Gewestder Turcken, door den Manhaften Zee-helt M. de Ruyter. 1663.

Een TVrXe DWangh, bIts, naV en bangh, seerWreet en strangh op krIsten zIeLen,Is nVVersaght, te nIet gebracht, Door GoDes kraght, en RVIIters kIeLen.

V.D.H.


131

Een nieuw Lied, ter eeren van de Schoone Amarinthe.

Stemme: Lalande.

LIefste Amarinthe,Waerom ly ick sulcken pijn?Daer ghy my wel kendt genesenDoor u over-soet aenschijn:Wilt ghy niet, ô! HerderinDat ick u, mijn Lief bemin?Die door uw bevalligh wesenHebt gestoolen mijne sin.'t Is puere liefde

Die my op mijn hertje leydt,


132

Die ick oock tot u sal toonen,Nu tot inder eeuwigheydt;Geldt, en goedt seer haest vergaet:Maer een vaste liefde staet:Daerom bid ick u GodinneDat ghy my niet en verlaet.Ghy kent genesen,

Al mijn lijden en mijn smart:Wat is u bevalligh wesenDat my leydt al op mijn hart:Maer ghy moet soo straf niet zijn,En my laten in die pijn;Ia ghy, die d' oorsaeck sult wesen,Dat ick haest een Lijck sal zijn.Waerom, mijn liefste,

Ick u nu te voete val,


133

Ick stel het aen u believen,Helpt my doch uyt dese val;En al waer ick in de rouwMet mijn liefste droeve Vrouw,Nochtans sal ick niet op-houdenVoor 'k gebonden ben in Trouw.Om dan te toonen

Dat de liefde vast blijft staen,Ick sal het u wel beloonen,Ghy sult in mijn hertje staen,Ick meen niet met haestigheydt,Toont my doch uw lieff'lijckheydt,Want mijn hertje u betoonenSal veel trouw en vriend'lijckheydt.Cupido heeft strackjes

Door de Boode van de Min,


134

Liet my oock een bootschap brengen,Die my lach in mijnen sin:'k Meen niet met haestigheydt grootAen u soo klaegh ick mijn noodt,Ia dat ick u schoon' GodinneSou vervolgen tot de doodt.

Geboorts-Vermaningh.

Stemme: Ick drinck de Nieuwe Most.

SOo gaat de snelle tijt,Die men soo ydel slijt,Passeeren heen, en die dagh komt weêr aan,Waar op ick Iuffrouw uw Geboort' vermaan;


135

Ontfanght dit Rijm doch nietMisgunstigh, schoon het nimmer heeft bespietParnassi Bergh, 't is maar tot vermaaninghVan dees vreughde-tijt,Waar in ghy jaarich zijt.Wie soud', ey! seght, sijn Pen,

Die yet wat rijpen ken,Tot lof van soo een schoon' en brave dagh,Die menich wenscht dat hyse s' jaarlijcx sagh?Al waar ick door 't getierVan tweeden Oorlogh, duysent Mijl van hier,'k Vergat die noyt, die ons ter wereldtBracht soo soeten Maaght,Die yder een behaaght.Iuffrouws stelt Speelen in,

Het is van een Basin


136

Het Iaar-getij, vlecht soeters haar een KransVan Myrthe-Bloempjes, voeght u t' saam ten dans:De Satijrs sullen voorU soetjes springen, en geeft Pan gehoor,Die sal op Riet uw deuntjes quelenSoo veel als hy machVan haar Geboorte-dagh.Vuldt op, na d' oude wijs,

Den Disch met leck're Spijs,Geboorte-dagh eyst Glaasen Christalijn,Vol van den besten Rinsch- of Vranschen-Wijn.Wie soud' hier zijn ter jacht,Die niet en queelen soud' den gantschen nacht?Weest dan verheught, laat u niet stooren,Maar soo lange blijftDe Zon de nacht verdrijft.


137

Elck schept dan vreughd' die mach,Dees nacht die viert den daghVan haar, die 'k wensch, dat Iaaren drie dosijnHaar eersten dagh van mijn vermaant mach zijn:En laat een groote FluytIn 't rondt eens swieren: maar eer ghyse uyt,Soo weest des vreughdts altijdt indachtighVan haar (sooje kunt)Die u dit nachtjen gunt.

Op een wel-bespraakte Vrijster.

EEn Meisje rasch van tong, van mond, en ook van leden,Haar byzijn schijnd zoo zoet in 't oog van yder een;Dog ik schep geen vermaak in al haar malle reên,Waarom ik niet veel tijd by haar meen te besteden.

K.K.


138

Op het scheyden van mijn Vriendt.

Stemme: Ick gaa u nu verklaeren.

ICk gaa u nu begevenMijn goe bekende Vriendt,En wil gerustich leven,U schrijven waer ick mientTe gaen, en u verlaten:Want ick nu van u scheyd',Daerom wilt my niet haten,Maer liever doen geleyd','k Gaa nae geen vreemde kusten,

Noch verre uyt Lant,


139

Maer 'k meen my te verlustenDaer men my eertijdts vant:Want ick heb nu verkoorenEen wel-bekende plaets,Dat is de Stadt van Hooren,By onbekende maets.Ick scheyd' nu van het Ye,

En kies de Zuyder-Zee,Daer ick, nae mijn verblije,Vindt een geruste Reê:Want ick nu weder-keereNae mijn Geboorte-Stadt.'k Beveel u Godt den Heere,En wandelt op sijn padt.

S.I.


140

[Hoe dreyt het Rad van Avontuuren.]

Stemme: O Kersnacht. Of, Mameere.

HOe dreyt het Rad van Avontuuren,Hoe kan 't geluck des Wereldts duuren;Wie heden kleyn is, wordt wel groot;Wie boven sweeft, die raeckt weêr onder,Al schijnt het voor de Menschen wonder,d' Exempels zijn seer klaar en bloot.Veel komen met gewelt tot staate,

Als Phemiramus met schoon praate,Eertijdts de by-zit van een Slaef;Daer nae tot 's Konincx Boel verkooren;Door haer heeft Minos 't Rijck verlooren;Sy heerscht, en dwinght selfs Prins, en Graef.Maer wie sal met Athenen weenen?

Een Griecxe Dochter van Athenen,


141

Wierd nae veel ramp een Keysers Vrouw:De Vorst gaet haer een Appel schencken,Die sy wech geeft: maer 't quaedt na-denckenHaer ballingh maeckt; sy swerft vol rouw.Is Haman oock niet op-genomen

In 't Rijck Assuërus, en gekomenVan slechten staet tot groote eer;Die naest den Koninck men moest vragen:Maar hy en kond' 't geluck niet dragen,Sijn hooge pracht die viel ter neêr.Wie sou' de exempelen versinne?

Saul socht sijn 's Vaders Eselinne,En vond een Konincklijcke staet:Maer om sijn ongehoorsaemhedenNam Godt hem 't Rijck, 't welck hy bestedeAen David nae sijn wijse raet.


142

Van Ian de Wasscher.

Stemme: Mijn Heer Lalande.

ICk mach 't my wel beklaegenDat ick soo vroegh ben getrout,Ick docht noyt van al mijn dagenDat het my soud' zijn berout:Mocht ick weêr ontrouwen gaen,Ick soud' my niet langh beraên,Ick liep terstont nae de Koster,En ick liet my teyck'nen aen.Doen ick mijn Wijf eerst vryde,

Seyd' ick, Kint heef my een soen,


143

Maer sy woud' van my niet lijden,Nu laet sy 't van een ander doen:Ick durf 't niet seggen dat sy 't hoort,Of sy klamptme stracks aen boort,En geven my Crabben t' eten,'k Wed sy my wel half vermoort.Dat 's noch niemendalle,

'k Hadse pas een hallef jaer,Sy is in de kraem gevallen,En seyd', Ian ghy zijt de Vaêr;Binnen twee jaar kreeg s' er drij,En seyd' dat ick de Vader zy,Maer ick kan het niet gelooven,Want niet een gelijckt' er my.Huylen ende schreyen

Is het beste dat ick krijgh,


144

En dat van haer twee of drijen;Roep ick eensjes datse swijght,Soo schreeuwen sy noch eens soo luyt,De Moêr die loopt ter deuren uyt,s' Laet my met de Kinders sollen,Ben ick niet genoegh ge........?Al 't Huys-werck moet ick doene,

'k Veegh de Vloer, en maeck het BedtEn ick moet schrobben, en boene;'k Baecker de Kinders al te met:De Ketels moeten zijn geschuert,Mijn Vrouw loopt klappen by de buert,Sy seydt lustigh Ian de Wasscher,'k Hebje voor mijn Meydt gehuert.Ick moet de Lueren wassen,

Droogense al tegen 't vyer;


145

Op de Kinders moet ick passen,En mijn Wijf doet niet een sier:Het Nacht-glas moet ick maken leegh;Wasch ick de Vaten niet te deegh,Sy siet suer, begint te kijven,Stracx ben ick haer in de weegh.De Kinders moet ick vegen

Als sy dick be........ zijn,Doe ick het dan niet te degen,Bloemerhert hoe kloutse mijn:De Kinders roepen hier, en daer,Ba ba ba al om de VaêrD' een wil eten, d' ander drincken,Och! ick heb geen pram voor haer.In slaep moet ickse wiegen:

Hoort mijn Wijf eenigh gehuyl,


146

Dan soo vanght mijn backhuys vliegen,Och! dan is 't jou botten uyl,Waerom spinje niet met een,De Wiegh kenje met de voet wel treên,Dan moet ick wiegen en spinnen,Soo soud' sy wel zijn te vreênSondaeghs loopt sy pleysieren

Buyten de Poort, soo hier en daer,En dat met haer drie of vieren,Als klappeysters by malkaer:Ick moet Huys-bewaerder zijn,Sy drinckt buyten Bier, of Wijn,Sy laet haer somtijds eens ........,Is 't geen groote spijt voor mijn.Met een Wagen gaet sy ryen

Hier en daer soo om pleysier,


147

En ick hoor de Kinders schreyen;Drincken niet als Scherrebier:Datter noch wat t'eten was;Sy draeght de Sleutels van de Kas,Ick moet spinnen (en niet eten)Alle weecken twee pont Vlas.'s Avondts komtse beschoncken,

Heeft haer lijf soo vol gela'en;Och! dan is de prij soo dronckenDat sy niet over-end kan staen;Dan valts' in Huys gelijck een Beest;Soo komtse alle Sondaghs meest,Och! quam sy maar eens te sterven,Ick gingh licht niet weêr te Feest.Het hooft moet ick haer houwen,

Sy seydt, ach! ick ben soo moê;


148

Daer begint sy dan te spouwenDoor het Huys, gelijck een Koe,Haer goedt en alles spuuwtse vol,Sy raest dan noch al even dol,Sy lost van onder, en van boven,Maeckt het lijf weêr lustigh hol.Haer goedt moet ick uyt-trecken,

Slepense dan nae de Koy;De droncke sloor kan qualijck spreecken,Soo heeft sy geladen 't hoy:Daer leydt de prij dan noch en singht,Haer asem als een Riool stinckt,De Kinders maeckt sy dan aen 't schreyen,Denckt hoe soet het liedtjen klinckt.Dan heb ick wat te sussen;

Sy komt weêr van 't Bed op-staen,


149

En sy seydt ick moet u kussen:Wat een vreught komt haer dan aen?Denckt wat vriendtschap sy my doet,In plaets van mondt, kust sy mijn hoedt,Sy kan mijn heele lijf niet vinden,Stracks soo valt sy onder voet.Soud' ick het al vertellen

Hoe het met my is vergaen,Waer soud' ick de woorden stellen?Dat kond' hier niet hallef staen.Brenght dit Liedtje vry in druck,Of sy scheurt het wel in stuck,'k Heb het selver sitten schrijvenDat sy uyt was, by geluck.


150

[Ick ben soo vrolijck als 't my vermaeckt.]

Stemme: Daer is gebooren in de nacht, &c.

ICk ben soo vroolijck als 't my vermaeckt,En drinck soo garen dat 't beste smaeckt

Uyt schoone Glasen,By brave Basen,

Tot dat 'et aen mijn hertjen raeckt, &c.Spendeer ick dan een Roemer Wijn,

Soo wil ick singen, eens vrolijck zijn,Licht by gevalle,Dat een van alle

Geeft weêr een Glaesjen tegens mijn, &c.Soo niet, al even wel te vreên,

'k Hou dan mijn Wijn en Bier alleen,


151

Buyten een ander,Ghy met malkander,

Bemint, soo wel als ick, Cileen, &c.Avous, een Roemer schoontjes uyt,

Ick heb wel eer Vaen verbr.....,Het is geschoncken,t' Sa weêr gedroncken,

Al kosten 't nu mijn leste duyt, &c.Och! sulcke teughjes doen my goet;

En Wijntje-lief, wat smaeckje soet:Maer al uw deughdeDoet minder vreughde,

Dan liever Lief my vriendtschap doet, &c.Niemandt genoemt, ick weet 'er een,

Ick hebse lief, en anders geen;Sy is soo aerdich,


152

En oock wel waerdighTe houden voor mijn Lief alleen, &c.Ick singh dit Liedt voor mijn pleysier,

En drinck soo garen een Glaesjen Bier,Al die dit laecken,Mach 't beter maecken:

Maer morgen koom ick wel weêr hier, &c.

[Een trotse Iuffer.]

Stemme: Lalande.

EEn trotse Iuffer,Fray van reên, en wel besneên.Die quam my onlangs een vleyen,En sy gaf my dese reên:Monsjeur wat of ghy begint,


153

Benje sot, of benje blint,Dat g' uw lief' op my gaet leggen,Daer ghy doch geen troost en vint.'k Seyd mijn Florida,

'k Bidje laet doch eensjes toe,Dat ick mach uw gunst genieten,Anders ben ick 't leven moê:Sonder u soo ben ick niet,Want uw Ziel, mijn Ziel gebiet,En uw schoonheydt doet my quijnen;Helpt my doch uyt dit verdriet.Monsjeur ick bid u,

Laet dees' complementen staen,Geeft die eer aen die Iuffrouwen,En noemt my geen Florida,Geef my slechts mijn rechte naem:


154

Want uw Min staet my niet aen,Daerom wilt uw liefde staecken,En vry nae een ander gaen.Wreede Florida!

Is u hert dan soo verstaelt,En eylaes! mijn hert en sinnenBennen soo op u gedaelt;Soo dat ick wel weggen mach,'k Dael gewilligh in mijn Graft,En verslijt daer mijn ellenden,Daer ick nu mee werd gestraft.


155

Op Ian de Wasscher.

Stemme: Nova.

'kWEet een Man, ick durf 't niet meldenHoe hy hiet, en waer hy woont,Ick loof niet dat 'er sulcke heldenMet de Besem, of Luywaen zijn gekroont,Kroont, kroont, de Ian de Wasscher,Saterdaghs met schrobben hy hem heel vertoont.Schrobben, feylen, kan hy te degen,

Potten wasschen hy wel kan;De sneeuw al van de straet te vegen;Ia tot Tin te logen is hy oock een Man,Man, Man, de Ian de Wasscher,


156

Noemt sijn Wijf niet als geboggeld' Ann'.Hy wilde lestmael eens probeeren

Hoe 't met smooren sou toe-gaen,Daerom is hy sonder kleerenS' Nachts al uyt sijn Ian de Schrobbers Bed gestaen,Staen, staen, Ian de Wasscher,Hoort eens hoe het hem daer is vergaen.Hy heeft sijn hooft in t' Vat gesteecken;

(Denckt om die verbruste guyt)Sijn schoeren sijnder in geweecken,Daer sat hy en konder niet weêr uyt,Uyt, uyt, de Ian de Wasscher,'t Is een schrobber die niet veel en suipt.Hoe weydt hier de windt om 't hoeckje?

Ian die maeckt de jongens hor:Siet hem aen sijn Linnen-broeckje,


157

Hadjem doe eens hooren rasen met geknor,Knor, knor, de Ian de WasscherKeef, en sloegh de jongens met gemor.Daer staet hy dan noch te kuypen

Met het vat al op de straet:De Huysen weet hy in te gluypen:Ia hy weet wie datter sijn eerst deur op gaet,Gaet, gaet, de Ian de Wasscher,Tegen wijven is hy altijdt inde praet.Hy beschaemde lest de Bueren,

Die daer met de Ratel staen,En hy riep, de clock heeft tien uren,Hadjem eens sijn malle Ratel hooren gaen,Har, har, har, de Ian de Wasscher;Tegen Paesschen mach hy uit schoon-maecken gaen.Weduwnaer is hy geworden,


158

Te vooren had hy oock een Wijf;Wel wat duncktje van die jorden,Die daer loopt en roept koop Lampen hardt en stijf,Stijf, stijf, de Ian de Wasscher,Besem, en Luywagen dat is sijn gerijf.Ia wel, wie soud' het konnen harden

Met sulcken geck al in de buert?Hy sit, en maeckt Sinte-Claes-garden;Komt hy dan weêr achter, daet'lijck hy weêr schuert,Schuert, schuert, de Ian de Wasscher,Boes'laer moet hy koopen, soo 't noch langer duert.Ia wel, ick moet nu heen gaen loopen,

Eer hy maeckt een groot geraes,En ick moet hem oock gaen koopenBesem en Luywagen tot sijn Sinte Claes,Claes, Claes, de Ian de Wasscher,


159

Want tot schrobben is hy oock een nob'len Baes.Ia wel, ick moet u noch wat leeren,

En ick woud' wel dat gy 't wist:Daer was een Man in Vrouwe kleeren,Die heeft Ian Gort al in sijn Kaffa Broeck gepist,Pist, pist, de Ian de WasscherMeende dat 't een Vrouw was, maer 't is hem gemist,Zijnder noch wel sulcke gecken

Vraegh ick? Hoort eens mijn bediet,Die haer dit sullen aen-trecken,Ia tot dichten, of tot singen van dit Liedt,Liedt, Liedt, of Ian de WasscherMoest het zijn, of anders deught het niet.Oorelof dan Ian de Wassers,

Oorlof met jou Schorteldoeck,Oorelof ghy vuyle plassers,


160

Oorlof Ian Trijntjes met jou Kaffa Broeck,Broeck, broeck, de Ian de Wasscher,Gaet des avondts met meer gluypers om een hoeck.

Wraeck en Weer-Wraeck.

Stemme: Prins Robbert, &c.

HEt is voor desen eens geschiet,Twee Schippers in de Straet,De een mis-deed' den ander iet,Waer door een bitse haet,En wraeck-lust sijn gemoedt bevingh;Maer evenwel, de vrees


161

Deed dat hy nae een Braef toe gingh,Die hy sijn vyandt wees.En seyd:, sie daer, dat is de Man,

Die my veel spijt aen doet,Ia meer als ick verdragen kan,My lust dat hy sijn bloetEens door u vinnich Mes uyt-stort;Ey! neemt uw slach wel waer,Maeck dat hy wel geteykent wort,Doch sonder lijfs gevaer.Dit Monster was terstont gereê,

En nam het vlijtigh aen,En seyd', dit Mes (heel goet van sneê)Sal door sijn backuys gaen;Ick sal hem met behendigheydtWel raecken eer hy 't weet:


162

Maer 't loon dat ghy my hebt bereyt,Dat moest eerst zijn gereet:Hou daer, tast aen, daer is u gelt,

Maeck dat het strack geschiet:Hy heeft hem voort te gangh gestelt:De ander vreesde niet:Maer kreegh een snee tot aen sijn mondt,Heel by sijn oor vandaen,Met dan hy siet wie hem soo wondt,Soo seydt hy, ey! blijft staen:Ick weet, ghy zijt 'er toe gehuert,

U raeckt ons' questi niet;Het geen dat ick nu heb besuert,Dat baert my geen verdriet:Soo ghy my maer ten dienst' wilt staan,U loon sal dubbelt zijn,


163

Ghy moest terstont na d'ander gaen,En doet hem soo als mijn.Dat 's wel, mijn Heer, ick ben uw slaef,

Dat stel ick stracks in 't werck,Ick sal hem teyckenen soo braef,Dat hy daer van een merckSal dragen al sijn leven lanck.ô Soete dubb'le wraeck.Adieu mijn Heer, adieu, heb danckVoor 't geldt, en voor 't vermaeck.Soo dra als hem de ander sach,

Was hy geheel verblijdt,Hy groet' hem vriend'lijck met een lach,En seyd' ter goeder tijdtHeb ik mijn werck uytgericht;(Hy bulckte als een Koe)


164

Kijck, soo heb ick volvoert mijn plicht,Voort sneed hy lustigh toe.,,Die met de wraeck-lust swanger gaet,

,, Is nimmermeer gerust,,, Daer is, dunckt my, geen banger staet,,, Als met een felle lust,, Te loeren op sijns naesten bloedt:,, Waer vindt men meerder leet,,, Als daer de Hel de wraeck uyt-broedt;,, Voor wraeck is wraeck gereet.

V.D.H.

Gezang.

Wijze: Lalande.

ULisses Meisje,Uw' gezelschap is zoo zoet,Zoeter, als 'et Schaape-vleisje,


165

Of 'et Fransche Druyve bloet:Wanneer gy maar by my zijt,Dan is 't of mijn zieltje rijd,Fris galjaard van reis tot reizeOp een Paard, als in de strijd.Ulisses Meisje,

Als ik maar eens met mijn mond,Mag gaan kaatzen op uw' vleisje,Dan word strak mijn hart gezond,En mijn geesje vol van pit,Ia 't is even, of 'et zitOp een Paardje, en 'et reisjeWil volbrengen door zijn Bit.Ulisses Meisje,Gy smaakt my, als Wijn, en Brood,Mogt ik nu mijn weelig vleisje,Eens gaan stooven in uw schoot;


166

Dan zoo zou mijn ziel volmaecktZijn, als of zy eens geraaktWas uit 't droef, en zwaar gepeisjes,Waar zy alle dag na haakt.

F.P.

Amor vincit omnia.

Stemme: O! Schoone Cariclea.

DAer is ter Wereldt niet,Wanneer de liefd' heeft plaets in 't Vrouwen hert,Dat sich niet aen en biet,Om haer te helpen uyt haer rouw, en smert:De waerheydt kan u RotterdamGetuygen, die daer proef van nam.


167

Een kuysch, en eerb're Maeght,Die, door haer Vaders dwangh, niet trouwen mochtEen die haer Ziel behaeght,En die haer noyt (door liefd') liet onversocht.Een Ionghman, deughdigh, schoon, en rijck,En haer in staet, en goedt gelijck.'t Was evenwel om niet,

Hoe dat hy liep, of aen de Vader badt;Doch, 't geen hem meest verdriet,Was, dat hy haer vast op-gesloten hadt.Door s' Vaders last, haer Kamer isEen droevige gevanckenis.Waer komt de liefd' niet deur?

Al was 't een Muer van Yser, of Metael,Al sietse niet een scheur,S' is krachtiger als 't alder-fijnste Stael.


168

Al siet een Vader noch soo nauw,Sijn Dochters liefd' is hem te gauw.Sy peynst (terwijlse sit)

Geduerigh om haer Lief, en tweede ziel:Sy peynst oock eynd'lijck dit,Dat Vaders haert haer opgesloten hiel:Wat raeckt my (seydtse) d' Ouders haet,Die my in 't minst niet aen en gaet.Ick sal, door schrand're list,

My redden uyt dees bange slaverny.De Groot quam door een KistUyt sijn Gevangen-huys wel weder vry.Een Maeght (verlieft) sou die dan nietYets doen, 't geen haer helpt uyt verdriet.Terwijlse dit vast peynst,

Braght Vader haer een deel verguldt Papier:


169

Haer droefheydt sy stracks veynst,En seyd, wat is my d' eenigheydt pleysier,Ik lees, ick schrijf, ick dien mijn Godt,'t Gewoel des Wereldts ick bespot.Adieu dan Dochter-lief

Seyd' d' oude man, en gingh weêr vrolijck heen:Sy vondt terstont een BriefWaer door haer droefheydt t' eenemael verdween,En schreef weêr-om met goedt beleytEen Brief, onsichtbaer, vol bescheyt.Voort trock sy aen de schel,

Waer door een Dienaer vlijtigh by haer quam;Sy seyd', gae heen, bestelDit goet, 't welck hy gewilligh op hem nam,En segh, Me-Vrouw behoeft dit niet,Dit is 't papier dat over-schiet.


170

Nu was het vast gestelt,Hoe, en wanneer de vlucht geschieden most;'t Ontbrack aen list, noch geldt;Een Kuyper, onder haer, haer helpen kost,Die brack de Grendels van een Luyck,Dat in haer Kamer quam ter sluyck.Daar stondt een Wijn-pijp ree,

Voorsien met Kussens, daer sy voor in kroop:Voor deur stondt Paerdt, en Slee,Die haer bracht tot haer langh-gewensche hoop;Die haer bracht buyten Stadt, en Poort:De koets stondt reed', 't was strack sla voort.ô! Spotter Democrijt,

Hier hebje reên, die u tot laechen port:Hier heeft de vale nijtOock reden, daer haer gal van over-stort.


171

Hier heeft de Liefd' haer rol gespeelt.De tijdt weêr 's Vaders gramschap heelt.

Dat 's te hoopen.V.D.H.

Mors vincit omnia

Stemme: ô Schoone Cariclea.

HOe weynigh weet een Mensch,Hoe nae dat hy is aen sijn doodt, of graf;'t Gaet menichmael nae wensch,Soo 't schijnt, wanneer dat komt des Heeren strafTot ons, gelijck een Dief by nacht,Als men die op het minst' verwacht.Dat siet men menichmael

Gebeuren, als by veel exempels blijckt.En 't geen ick hier verhael,Dat is een saeck, die voor geen ander wijckt;


172

Het is een saeck die RotterdamGelijck een valstrick over quam.Daer was een Boots-gesel,

Die straf verdient had nae de Scheeps manier.'t Gaet in die Landen wel,Wanneer Iustici heeft haer volle swier,Het is een zeegen voor de staet,Als men het quaet soo tegen gaet.Het vollick liep als dol

Om dese straf (gansch ongewoon) te sien:'t Was op de Huysen volVan groot', van kleyn', van alderhande liên,Daer stont een Molen, om het MoutTe breecken, door de tijdt al out.De drift was dom, en groot,

Men sach by nae noch deur, noch venster aen.


173

Daer komt de bleecke doodt,En vindt die vol-geladen Molen staen,En ruckt hem (door sijn last) om veer,Daer was 't och! Heer, och! Heer, och! Heer.De Tooren Siloam,

Die viel eens haestigh achtien Mannen doodt:'t Is waer, de Heer was gram,Haer sondigh leven bracht haer in die noodt:Maer soo wy ons niet wel beraên,Wy sullen desgelijcx vergaen.ô! Vromen Heraclijt,

Hier hebje reên, die u tot schreyen port:Hier lacht de vale nijt,Dat sy daer door by na aemachtigh wordt.Hier heeft de doodt sijn rol gespeelt.De tijdt, de droefheydt weder heelt.

V.D.H.


174

Lijk-klagt op N.N.

Stemme: Polophemus aan de Strande, &c.

LEgt gy hier, ach! mijn vermaarde,In de aarde,Klein van waarde // neêr geveld?Heeft de dood, vol wreedigheden,Uwe ledenHard bestreden // met geweld?Zijt gy in uw jonge dagenNeêr-geslagen,In uw' gragen // Lentens-jeugt?Heb ik nog moeten aanschouwe,ô! Getrouwe,Dese rouwe? // Weg, weg vreugt.


175

Gaa ik hier, of daar eens heenen,Klaagen, steenen,Ia het weenen // Parst my uit,Als ik denk aan mijn Vriendinne,Die ik minne,'k Geef mijn sinne // Schier tot buit.Maar, al wat ik doe, of late,Swijg, of prate,'t Mag niet bate // 't blijft zoo 't was:Maar het snijd al mijn gepeizenMenig reizen,Als een Zeizen // Snijd het gras.Dog, den Heer heeft haar verheven,En gegeven't Eeuwig leven // Door haar deugd,Daar zy met hem t' allen tijden


176

Zal verblijden,Zonder lijden // vol van vreugd.

J.J. Kort.

Hangen om Geldt.

Stemme: Wanneer de Son sijn Paerden mendt.

DE Krijgh is 't alder-quaetste quaet,Dat oyt op Aerden quam,Het is een schrick voor Stadt, en Staet,Een Hel, vol vyer, en vlam,S' is uyt de Hel gekomen,Van d' Afgrondt uyt-gebroet,Wie soud', wie soud' niet schroomen,Als men die volgen moet.


177

Al heeft men 't leven lief, en waert,Dat siet de Krijgh niet aen,Men moet voor Bus, voor Spiets, voor SwaertGansch bloot, en oopen staen.Wat zijnder al ellenden,Die d' Oorlogh stadigh voedt,Van moorden, rooven, schenden,En wreedtheydt seer verwoedt.'t Gebeurde dat een fray Soldaet

Hem dapper had misgaen,Hoe-wel hy was van macht, en staet,Hy moest 'er echter aen;Hy most sijn straf ontfangen,De Krijghs-raedt keurden 't goet,Hy was gedoemt tot hangen,Te smooren in sijn bloet.


178

Hy bad, en knielde voor de Raet,'t Was al, och! hebt genaê;Ick bid u, my doch leven laet,Ick sal my van het quaê,En snood geselschap houwen,(De dronck veel boosheydt doet)Ghy meught my wel vertrouwen:Genaê! Uw straf versoet.De rechters zijn by na verdooft:

Sijn bidden raeckt haer hert.Iustici schudt haer glansich hooft,En seydt, gaet niet te vert,Ghy meught het Recht niet krencken,Al valt hy u te voet:Dit moet ghy steets bedencken,Die quaet doet, straf ontmoet.


179

ô! Seggen goet, doch echter wreetVoor die 't graegh anders had:Tot sterven scheen hy ongereet,Dies andermael hy bad:Vergunne met malkanderô! Rechters wijs, en vroet,Dat ick verkrijgh een ander,Die 't sterven voor my boet.Nae veel debatten: sijn versoeck

Wordt eind'lijck toe-gestaen:Hy laet terstont van hoeck, tot hoeckRondtom de Trommel slaen:Hy biedt veel duysent gulden,En geldt in overvloet,Voor die 't voor hem wil dulden,Dat hy strack sterven moet.


180

Ey! sie, hoe krachtigh is het Geldt,'t Is 't krachtighste op Aerdt:Daer komt een heel manmoedigh Heldt,En seydt, acht ghy 't my waerdt,'k Wil willigh voor hem sterven,Met een oprecht gemoet,Laet hem genaê verwerven,Aen my de straf voldoet.Ick heb heel langh de dolle Krijgh

Gedient, en menighmael,('t Is nu onnoodigh dat ick swijgh)Gestaen voor vyer, en stael:En d'wijl een KrijghsmanslevenIs bitter, en vol roet,Soo wil ick geeren geven,Dat ick doch missen moet.


181

Voort bidd' ick (Heeren) datje weet,Wat my tot sterven port,De Liefde maeckt my soo gereet,Van vreughd' ick tranen stort;'k Kan nu mijn huys versorgen,Hoe-wel mijn Vrouw een vloetVan tranen schreyt, op morgenWordt sy licht Weeuw gegroet.Hier op 't Gerecht hem vaerdigh // maeckt,

En voert hem na het pleyn,De deught haer hert goetaerdigh // raeckt,Men doet de Beul een zeyn,Dat hy hem noch eens vraeghde,Hoe sijn gemoedt nu stondt,Maar d'wijl hy niet verstaeghde,De Beul hem stracx ontbondt,


182

En seyd, mijn vriendt, ghy hebt pardon,Gaet heen ontfanght uw Geldt:'t Was meer als hy verwachten kon:Hy liet het bloedigh Veldt,En woonde in de StedeGerust, en wel vernoeght,En danckte Godt met vrede,Die 't hem had toe-gevoeght.

V.D.H.

Gezang.

Wijze: Wel wat duyker ben ik dronken.

LAastmaal was ik in een kaamerBy een dronke boere snuyt,Die sloeg met sijn keelen haamerDeeze malle woorden uit.


183

't Schijnd ws Mem mot altijd kibje,In ws Heit dy wold my sleen.Ik wol dus neet langer libje;Ik wol nei Oostinjen tjaen.Naet ien stoer ken ik krije

Wil ik om jen Faam wt siaen,Nuiter wold hen beider lye,Ik wol nei Oostinjen tjaen.Dus to bodjen, dus to slobjen,Altijd by dy ploeg to gaen,Altijd onepot to slobjen;Ik wol nei Oostinjen tjaen.Maar hier zat een Scheeps-gezelle,

Die aanhoorde dit geblaf;'k Zal hier op zijn spraak vertelle,Wat hy hem voor antwoord gaf.


184

'k Heur du Kerel, bist jo dulle?Men stu, dat men op dij Scheep?Nigtes deit, as bukke vulleUn to sloopen in de kneep?Go du hen, du scholst wel vinne

Dat me dy met zwuppen sleit,Kenstu nich hen huppe klimme,Wennet harde winde weit:Dór thó mostu wóter soufen,Unde vreeten harde grut,Durch die kijle mót he kroupen,Der nich alles richtich thut.He mut loden, he mut lossen,

He mut wuken veur de mast,He mut plógen wó dy Offen,He mut vegten, als ein gast.


185

Kumstu den ein móhl tho lende,Menstu dóders vinden scholst?Nein mijn vór, 't heit rep dijn hendeWen du wat vórdenen wolst.Deeze had noch veel te zeggen,

Dat ik hier om kortheid laat:Yeder mag dit over leggen,Eer hy na Oostinjen gaat:Was 't tot Hooren in de buurenOp het Noordt of 't Achterom,Dan zoo kond' 't niet lange duuren:Dan zoo kwam men haast weêr-om.Kondme met een Paard, en Sleede

Zomtijds by een warmen haardMet gemak zoo heenen treeden,Dan zoo was 't de moyte waard:


186

Met een kantje by de zyde,Met de Tafel voor de neus:Zulke togten mag ik lyden,Maer het ander is te beus.

F.P.

Iaer-dight, op het eyndigen van Carel Stuarts 11. Iarigeballinghschap. 1660.

Toen StVart eLLIf Iaer haD sonDer hoop ghesWVrVen,Heeft hIIDe BrItse Kroon, en Staf, en Vree VerWVrVen.

V.D.H.


187

Besluyt, aen de berispers van de Treck-Schuyt.

Stemme: Scheyde bitter scheyde.

STeeck af, steeck af de Treck // Schuyt,Hy heeft sijn volle vracht:Maer ban 'er eerst die geck // uyt,Die daer soo smeeligh lacht,En laet hem vry voetteeren,Wilt hem weeren.Ghy sult niet vredigh varen,

Indien g' hem sitten laet:Hy weet van geen bedaren:Hy is vol haet en smaet:Hy kan sijn spottigh geckenNiet bedecken.Ey! gun hem dat gemack // niet;

Ick bidje, laet hem staen,


188

Sijn tronij veel te strack // siet,Dat hy soud' met u gaen:Want alle goede saeckenGaet hy laecken.'t IsMomus, die 't berispen

Doch nimmer laten kan,Wilt hem vry wacker gispen,Daer 's geen verbeuren an;Verstoot dien vuylen stompert,'t Is een lompert.Al wat hy prijst, dat deught // niet;

't Is goedt al wat hy laeckt;'k Ben blijdt als hy sijn vreught // siet,'t Is dan heel wel gemaeckt:Klapt lustigh in uw handent' Sijnder schanden.

P.Y. vander Hof.


189

Register.

11AL het soete Pluym-geveugelt.

89Als ick lest door een diep gepeys.

91Als ick lestmael in het praten.

126Al scheydt het Y en Zuyder-Zee.

17CUpidootje kleyne Iongen.

83Cupido kleyne Fieltje.

28DOen ick lestmael soete Meysje.

115Des Menschen leven is altijdt.

128Dus praald deez' Groote Held

166Daer is ter Wereldt niet

176De Krijgh is 't alder-quaetste quaet.

46EY Splittekootjes die het Wout bewoont.

49Eer sal den Hemel zijn berooft.

71Ey Vryers luystert na mijn woort.


190

152Een trotse Iuffer.

15GEen kusjes soeter als den dauw.

97Gaet heen mijn Briefje.

119God den Heer op een tijd.

51HEt alder-soetste dier.

76Her op, 't is langh genoegh gewacht

108Hoe lieff'lijck staen de Boomen.

111Hoe valt het vlockigh Winter-meel.

140Hoe drayt het Rad van Avontuuren.

160Het is voor desen eens geschied.

171Hoe weynigh weet een Mensch.

138ICk gae u nu begeven.

142Ick mach 't my wel beklagen.

150Ick ben soo vroolijck als 't mijnvermaeckt.

105'K rijmd' wel eer door een Gedighje.


191

155'K weet een Man, ick durf 't niet melden.

38Laet af, ey! bid ick, aller Moeder.

84Laestmael socht Cypris haer verloorenSoon.

93Lest vraeghde my een Susje.

131Liefste Amarinthe.

174Leght ghy hier, ach! mijn vermaerde.

182Laestmael was ick in een kamer.

6Mijn Zangh-godinne.

33Mijn Engel is vol deughden.

95Mijn Ziels beminde.

64Noyt sal tijdts vermoogen.

20O! wie leyt hier kleyn en teer.

30Onlanghs sat ick om t' vermeyen

57O schichtige.

103Rosemondt haer soete wesen.


192

19SEght Amarilli siet ghy niet.

23Schiet niet soo ruym, ey! Silvia uwvoncken

41Soo langh ick soete Rosemont.

44Soo langh mijn Zieltje Rosemondt

100Soete Iuffers, seght een reys.

134Soo gaet de snelle tijdt

25Tintelt soo niet soete Wicht.

68'T is nu juyst drie-en-tsestigh meer.

164Ulisses Meisje.

1Wat vliedt ghy, segh mijn Amaril.

9Wanneer men eens aen-siet de Wereldt.

122.Wat is doch des Menschen leven


2

Tweede deelVoor-Rede.

Den Boeck-verkooper aen de Liefhebbers vande Sanghkonst.

Sangh-beminders,

d' WIjl beloften schult maeckt, en dat ick bevind dat het eerste Deel van 'tTreck-Schuytje U E. aengenaem is, soo kan ick niet na-laten, om U E. het tweedeDeel mede te lagen volgen, vertrouwe niet, of U E. sal daer noch meer vermaeck uytscheppen, door dien ick, soo veel het my moog'lijck is geweest, vele aerdige,vermaeckelijcke, vrolijcke, en oock Bruylofts-zangen, heb soecken by-een tevergaderen, om dat het mocht in vrolijcke geselschappen, Bruyloften, envermaeckelijcke by-een-komsten, mede, beneffens andere Liedt-boeckjens, eenplaetse met vrolijckheydt vervullen: en om U E. tijdt altijdt niet met singen door tebrengen, sult ghy hier en daer een Punt-dighje en Jaerversje vinden, dat, soo ickvertrouw, geen ongenoegen zal veroorsaken, maer vreugd aen-brengen, Vaert wel,en gebruycktse veel.S.I.


3

't Hoorns Vermaeck'lijck Treck-Schuytje,Tweede Deel.Batavische Aeneas.

Stemme: Prins Robbert, &c. Of,Silvester inde Morgenstont.

DE Deught, die niemandt ledigh laet,'t Zy waer s' haer woon-plaets houdt,Blinckt als de Gulde dageraet,Een Dyamant in 't Goudt:


4

Al blonckse als een floncker-ster;De Deught is als de Son,Die haer weêr stelt in 't doncker ver;Haer glans van Godt begon.Als Phlip, den Spaenschen Coningh, hier

Sijn wreede Beulen sondt,Wiens wreetheydt 't gantsche landt met vyer,Met Galgh, en Swaerdt verslondt:Doen blonck de witte Deught heel schoonIn een Westzaner Kindt,Die soo deê als Anchises Soon,Wiens weêr-gae' men nauw vindt.Verdiende Aeneas oyt lof,

Doen hy zijn Vader droeghUyt 't brandende Priaemsche Hof,Dees daedt noyt minder woegh:


5

Roemt Troyen op soo braven daedt;Ey sie Westzaners glans!Hier raeckt de Deughdt de hooghste graedt,De Schael hanght in balans.Want, soo de een sijn Vader nam,

En droegh hem uyt de brandt:De ander redde uyt de vlamSijn Moeder, 't waerdtste pandt.Quam d' een te Delphos, daer de VorstHem vriendelijck ontfingh:De ander heeft niet min getorst;'t Is beyd' heel sonderlingh.Deês Soon, deês over-trouwe Soon,

Wat heeft hy niet gedaen?Sijn Deughdt verdient een Goude-kroon;Hy kon alleen niet gaen;


6

Sijn Moeder lagh hem aen het hert:Want als de Vyandt quam,Nam hy haer op, en droegh haer vert,En hielp haer uyt de vlam.Maer t'wijl het Spaensch, en wreedt geweldt

Bedeckte 't gantsche Landt,Soo was 'er niet een plaets in 't Veldt,Daer hy hem seecker vandt;Hy sach vast om, en badt de HeerMet Kinderlijcke vrees,'t Was op 'er ymandt seyd', hoe veer?En hem een Berry wees.Dit handt tuygh was hem meerder waert,

Als al dat rijckdom hiet:Sijn Moeder swack, en oudt bejaert,Woud' hy verlaten niet:


7

Hy socht wat Stroo, wat Riet, wat Rijs,En voerd' haer met die Slee,Dan over 't Landt, dan over 't Ys,Tot Hooren voor de Stee.Deês Stadt, wiens alder-eerst Gebouw

Der vreemden schuyl-plaets was,Heeft dese Soon, vol-liefd', en trouw,(Als Delphos AEneas)Haer Poort geopent, en ontfaen:En deês Geschiedenis,Die siet men daer gehouwen staen,Tot 's Deughdts gedachtenis.

V.D.H.


8

Tijdt-vers op de selfde Geschiedenis.

Westzaaner IeVght, heL bLInCkt VDeVght, toen 't LanDt een bLoet-pLasWas:Heeft VVerheVght AnChIIsIs VreVght, IVIIst soo aLs AEneas.

1573. V.D.H.

Lof van 't Amsterdamse Rasp-huys, en eenige des-selfsMiraculen, voor-gevallen in den Jare 1604.

Stemme: Sal ick noch langh in heete traanen.

RAspini kracht bleeck sonder weêrgae,Soo haest sijn Tempel was gemaeckt:


9

Wie doet soo veel als hy? Op veer naeNiet een, wiens deught soo helder blaeckt:

Hoe menigh quantIs door sijn handt

Geholpen, die 't gebreck sat in 't gebeent',Raspini kracht, heeft haer weêr kracht verleent.Hy laet hem oock niet licht bedriegen,

Hy s' wijser als het Beelt tot Hal:Hy is soo niet in slaep te wiegen,Als yemandt twee-mael hallef-mal:

O neen! Dat 's mis,Sijn hulp gaet wis,

Hy smeert geen kreupel, of hy maeckt de manMet een, dat hy strack gaen en wercken kan.Hoe-wel zijn kracht noch niet vermindert,

Soo blonckse schoon in 't eerste Iaer:


10

't Was doe als nu, gantsch onverhindert,Mirakel voor, mirakel naer:

Maer dat men 't eerstQuam alder-veerst

Te hooren door soo menigh Stadt en Landt,Dat was, om dat het was een nieuwe Sant.Een Lutzenborger, die hem veynsde

Seer heftigh met de Koorts geplaeght:Raspinus sach hem niet, of peynsdeHoe dit gebreck mocht zijn verjaeght;

Sijn Oly goedt,Ioegh uyt het bloedt

Dit quaet, dat daer soo vast gewortelt sat,En maeckt' hem weder als een swiep soo radt.Dies tijdt soo was daer oock een Noorman,

Die hem heel swaer gebroocken liet:


11

Wie dat hem sach, 't was al, och! hoor man,Laet u doch helpen uyt 't verdriet,

Tot dat op 't lest,'t Gemeene-best

Hem by Raspinus bracht, die hem terstontMet krachtigh dagg'-smeer maeckte heel gesont.'t Is oock aenmerck'lijck, hoe een Fransman

Seyd, dat hy had een lamme arm:Raspinus sach 'er strack wel kans an,Hy smeerde hem de rugh heel warm,

Door dagg'-smeers-krachtIs hy gebracht

Soo veer, dat hy verlost was van sijn pijn,En seyd', Raspinus, 'k sal u danckbaer zijn.Een Oost-vries quam 'er oock aen kermen,

En seyd' ick heb een Slangh in 't lijf,


12

Hy bijt, en knaeghdt my inde dermen,'k Heb nergens rust, o! Heer, waer blijf

Ick noch in 't endt?Raspinus send

Om hem, en seyd mijn goede vriendt koom hier,En heeft hem voort verlost van 't wreede dier.Maer eer dit Iaer noch quam te enden,

Genoot sijn hulp een oude Deen,Die soo mismaeckt scheen in sijn lenden,Dat hy nauw reppen kon een been:

Raspinus smeer,Dat hielp hem weêr,

Dat hy wel gaen, en staen, en wercken kond.Lof zy Raspinus voor sijn konst, en vond.

V.D.H.


13

Pracht, en kracht der Moode.

Stemme: Lest lach ick onder eenen Boom.

BEsiet de Moode in haer pracht,Hoe op-getoyt, en weyts beperelt,Geen Coningh had oyt soo veel macht,Of eenich Heer van dese Werelt,

Haer' heerschappy,En tiranny,

Brenght menigh mensch in dienstb're slaverny,Want, soo een Coningh eens gebood

Met streng', en onversetb're wetten,Dat sich een yder nae de mood',


14

In prangh van Kleedingh, moeste setten,Men soud' voorwaerEen Oorlogh swaer

Aenvaerden, eer men dit soud' komen naer.Och! dat een yder mercken kond',

En sach de oorspronck van sijn Kleed'ren,Hy soud' wel sien dat hem de sond',In plaets van grootsheydt, moest verned'ren.

Doen Adam (ach!)Zijn naecktheydt sach,

Doe quam de Kledingh eerst-mael aen den dach.De Mensch, hoe trots, is stracks gereet,

't Is of sijn sinnen zijn verduystert:De Moode steeckt hem in een Kleet,Gelijck een slaef heel fel gekluystert:

En deze strafLaet meest niet af,


15

Voor dat de Mensch gedaelt is in sijn Graf.'t Gebeurde dat een seecker Heer,

Ginck aerdigh uyt sijn Hof verjagenDe Moode, die hy nimmermeerKont' lijden, om sijn Volck te plagen:

Sach hy maer eensWat ongemeens

Van Kleedingh, daet'lijck gingh sijn Beul alleens:En quam soo prijcken op het Hof,

Hy en sijn Vrouwe met nieuwe Kleeren;Terstont liet dan de Adel of,En deden soo haer Heers begeeren:

Want Heer, of Knecht,Niet een soo slecht,

Die als een Beul woud' wesen af-gerecht.

V.D.H.


16

Gezang op 't Hoornsche Pleizier.

Wijze: Als 't begint.

IUffrouwen, wat heeft u verdoord?Uw' zin, en uw' gezigt bekoord?Dat gy onz' Stad wild laaten?

En vaaren elders met'er woon;En stellen 't alder-schoonste schoon

Aen owaardige straaten.2.Wat Stad, wat woon-plaatz', ofte wijk,Is onze Stad zoo zeer gelijk,Dat die u kan bekooren?

Als 't Gras by d' hooge Populier;Der Kaarzen vlam by 't Zonne-vyer;

Zijn al de Steên by Hooren.


17

3. Ik neem de Haag, daar 't Hof-gezinHaar woon-plaatz' houd: wat steeckt 'er in?Onkuysheid, en bedriegen

Veel van beloft, van daden slof:Gestaâge volgers van het Hof:

Het schijnd daar al te liegen.4. Nu eenvoud, en onnozelheidUit d'ander Wereldsch-deelen scheid;Nog koomenz' by ons woonen:

Hier is het hart gelijk de mond;Onkuisheid word geen plaatz' gegond:

Mids wy de deughde kroonen.5. Is 't Delleft, dat u trekken kan?Eilieve! zie de Stad eens an;Wat is 'er dog te vinde,

Als rommeling op 't Kuipers hout,


18

Als vunsche rook van 't Brouwers Mout,Die oir, en oog verblinde.

6. Hier weeten wy van rook nog stank,Nog van de Kuipers doore klank,Dat onze rust kan stooren:

't Is alles hier in vreê, en rust,Het oog ziet niet, 't geen 't hart niet lust;

't Is al tot stilt' gebooren.7. Is 't Haarlem, of is 't Leiden, datBeid' uw genegentheeden vat?Met hunn' verheeve daaken?

Wat vuil bemorste plootery;Wat Vullers vuile kramery

Kan uwe vreugd daar staaken?8. 'k Beken, dat in 't Bataafsch AtheênVeel waardigh oor, en oog verscheen;


19

Maar dat is voor geen Vrouwen.Nu wat belangd hunn' wandel-paân,Die brallend' met hunn' Eiken staan;

Daar moogen d'onz' 't by houwen.9. Beschou maar onze linden-daal,Die in geneugte altemaalGaat ver, en hoog te booven;

Die Tempe zelfer maakt verzuft,En Daphne mede heel verpuft

Met Alcinoüs Hooven.10. Behalven onze Venus-laan,En all' de andre wandel-paân;Die onze Stad besluiten.

Ik zwijg de Nymphen van het Veld;En Zee-godinnen, die gesteld

In Zee de baaren stuiten.


20

11. Rondom, Iuffrouwen, waar gy gaat,Of waar dat uwe reis bestaat,Het heeft niet by onz' Hooren,

Waar van gy zijd het puik, en pronk,En zeeker onze Stad, die zonk

Wel, zoo wy u verlooren.12. Ontroof, ons niet van zoo een zaak,En u lui zeeker van 't vermaak,Dat gy in geene deelen

Des ruimen aardrijx vinden meugd,Op dat uw' lieve lent', en jeugd

U Nymphjes niet verveelen.

F.P.

Soli deo gloria. Dat is,

IN dit Heel-Al moet ieder eenBewijzen d' eer aan God alleen.

F.P.


21

Op het Spreuk-woordDaar is geen ongeluk, of daar is geluk by.

HEt spreuk-woord zeid, dat in 't gemeenGeen ongeluk en kwam alleen:Want breekt de maagd maar eens een pan,Daar volgd een pot, of schootel an,En vald de Metz'laar van 'et dak,Dat been, en arm krijgd eenen krak;Dan zegt men is 't geluk nog groot,Dat hy niet is gevallen dood.

F.P.


22

Feest-Gezangen.1. Apollo.

Stemme: La Marionette.

SPeelt op, vreughde-snaren,Slaet nu op uw' hooghste toon;

Wilt nu openbaren,Dat ick nu aen d' Amstel woon';

Barster uyt tot een Bruylofts-Liedt,Over het Huwelijck 't welck geschiedtTusschen Heer Rombouts, en t' Reaeltje,

't Beste staeltje,Pronck en praeltje,

Van dat den Amstel siet.


23

2. Clio.

Stemme: Prins Robberts Mars.

WY wenschen u geluck, Vrouw Bruydt,En u, Heer Bruydegom;

Want, ô Reaeltje, ghy munt uyt,Voor u lof stae ick stom:

En ghy, ô Rombouts, waert het waerdt,Dat ick met reden sprack,

Dat ghy, na uw' verdiensten paert,'t Geen u alleen ontbrack.


24

3. Euterpe.

Stemme: Als Bocks-voetje, &c.

HEer Bruydegom, siet my hier oock met een swier'k Sal spelen, 'k sal quelen,Voor u op mijn Lier,En, ô Bruydje-maet,Ick wensch dat die staet,Daer ghy nu in treedt, 't Min-Goodtje bestier.

4. Erato.

Stemme: Stocke-dans.

VEnus, zegendt onse zanghen,Onse wensch voor 't Ledekant,Daer nae hy brandt met verlangen,Daer nae sy met schaemte brandt.


25

5. Thalia.

Stemme: Petite Royael.

REaeltje, die door 'd Echte-bandt,Tot Bedt-strijdt zijt verbonden,Beeft hier voor de wonden,Als een morgen landt.Zijt ghy onbedreven,In dit vreedts ghevecht?Mooght ghy tot morgen leven,'k Wedt ghy anders seght,Als beter onder-recht.


26

6. Polyhymnia.

Stemme: Caecilia.

O Spiegeltje van deughden, van 't lieffelijckst' gelaet't Welck Rombouts, vol van vreughden, is als de dageraedt,Ick koom' u oock begroeten, op uwe Bruylofts-Feest,Met hert, met handt, met voeten, geschoeyt op vaersen leeft,Wilt dit met lief aenvaerden,Houdt dese groet in waerden,

De groet gedaen door stemme, van Polyhymnia,Ick wensch dat in u klemme 't geluck en niet vergae.


27

7. Terpsichore.

Stemme: Petit' fourc' de Bourdeaux.

REpt mijn zoete Cameraetje,Repje wat dese Kamer uyt,

Al de nacht-lust die vergaetje,Die ghy niet in het bedd' besluyt.

Schenckt, voor 't laetst', de Bruydtjes tranen,Tapt die uyt het Paters vat,

Maer niet uyt uw' ooge-kranen,Ick deed 't niet om de schatVan de geheele Stadt.


28

8. Calliope.

Stemme: La Vignone.

ICk wed ghy morgen niet,Genade, genade bidden sult, voor recht.'t Schricken is 't meest,Weest niet bevreest,Schreeuwt als een Dief in een Paerde-stal,Die 't proefde,BehoefdeGesleep,Noch sweep,Noch door een greep,Te zijn verrast,Als haer, ontlastVan 't maeghdoms pack, de vlieger past.


29

9. Melpomene.

Stemme: La gavot Royael.

BRuygom Heer, vlieght na u vermaeck,Proeft of het spel noch hebbe d' oude smaeck.

Maer 'k behoorGeen willigh Paerdt de spoorTe geven, want ick weetGhy zijt ghereed.

10. Urania.

Stemme: Eerste Carileen.

IAe ghereedt,Zijt ghy tot vreughts vermaecken,Maer het Bruydtje schoor-voet noch,Maer Venus sal aen haer,


30

(siet die komt daer)Geen voeten doen zijn, die door een vlugh bedrogh,Tot u leedt,U sullen vreughdt ontschaecken;Seydt sy driemael, och, och, och?Segt viermael ça, ça, ça, ça,Geeft geen' genae,Seght, Liefste, wel hoe, wel hoe, wel draelje noch?Ick wil het hopen,Dat het u behaeght,Dat 't niet soo kan loopen,Vrouw te zijn en Maeghdt.Kort uyt // Mijn Bruydt,Gaet, en begint,Maer 't spel // Gae soo wel,Dat daer van koom' een Kindt.

H. Bruno.


31

[Genooden die hier zijt vergaert]

Stemme: Doen Daphne d' over-schoone Maeght.

GEnooden die hier zijt vergaert,Uyt vriendtschap gekomen ter eeren dit Paer,Nu op dees Feest geen blijtschap spaert,Wilt vroolijck, en deughdigh doch met malkaerVoort-brengen soete soetigheden;Laet stuersheydt, en droefheydt, hier blijven van daen,En wilt met soet-geseyde reden,Dees twee vereende nu doen verstaen,En waerom ghy verblijdt,Hier t' saem gekomen zijt:Maer wilt haer eerst wenschen, dat sy tot haer lotVerkrijgen de zegen, en vrede van Godt.


32

Geluck, geluck en soete vreughtGetrouden, die heden vereenight zijt:Wy wenschen u oock dat ghy meughtMet reden in vreden steets zijn verblijt,En dat ghy in trouw, en liefde malkand'renGeduerigh, en sonder op-houden, bemint;En dat Godt u Water, in Wijn wil verand'ren.Weest altijdt eenparigh goedt-aerdigh gesint:Hoop altijdt op de Heer,En wilt tot sijner eerUw' Echt beginnen vereenight Paer,Soo sult ghy Godts Zegen genieten hier naer.Bant vuyle lust uyt u gemoet;

Laet suyverheydt blijcken in liefde oprecht.Al wat ghy laet, al wat ghy doet,Houdt altijdt voor oogen d' Instelder van d' Echt;


33

Vanght aen, spant t'saem met ziel en met sinnen,Elck ander sijn swackheydt geduldigh verdraeght,En brenght u dit geduerigh te binnen,Dat Godt op 't hooghste de vrede behaeght,Voor al soo stelt dit vast,Het zy in lust of last,Malkander behulplijck, en trouwelijck by-staet,Van deughde, tot deughde geduerigh voort-gaet.

V.D.H.

[Wel Bruygom, uw' moeyte is wel betaelt]

Stemme: Als Bocxvoetje speelt, &c.

Jonghmans.WEl Bruygom, uw' moeyte is wel betaelt,De zege // verkrege,De eere behaelt.


34

Nu sal haest uw' pijnGeholpen zijn,Nu weder-liefde uw' liefde bestraelt.Nu benje soo ver als ghy wesen wilt,

Op heden // getredenIn 't groote gildt,Met handt, en met mondtGemaeckt een verbondt,Dat brenght u onrustigh gemoedt in stilt'.Nu hebjet verkregen door stadige vlijt,

't Viel u langh // maer ons bangh;Hoe komt noch de tijdt,Dat wy soo als ghy,Voor al ons gevry,Met 't lieff'lijck Ia-woordt worden verblijdt?

Dochters.Ey Iongmans bedaerje, en haestje soo niet,


35

Het trouwen // baerdt rouwen,En dickwils verdriet,'t Is veeltijdts een lastDaer veel is aen vast,Bedenckje wel, eer het jou ook geschiet.Hoe 't gaen mach, jou vryigheydt benje quijt,

Dan roemjet // en noemjetNoch stadige vlijt;Voor een once vreught,Een pont ongeneught,Wy hoopen in vryheydt te slijten ons' tijdt.

Jonghmans.O Dochters, uw meeningh is aêrs als gy segt,Hoe praetje // wel haetjeDan d' Heylige Echt?Wy meenen dat ghy,


36

Soo geeren als wy,Soudt zijn verbonden in liefde oprecht.Wel lieve Speelnootjes, hoe benje dus dom,

Dat ghy niet // ter zy siet,Of dochtjer niet om?Dat 's immers geen roy,Ey sie eens hoe moy,De Bruygom die sit van vreughde schier stom.

Dochters en Jonghmans.Nu heeft hy sijn moeyelijck reysen gedaen;

Nu is hy // heel wis vryVan 't lebbigh versmaên.Nu wenschen wy haer,Dat sy met malkaerIn liefde geduerigh noch wassen aen.So wenschen wat helpt, so wenschen wy haer,


37

Sy Moeder // hy HoederMach zijn binnen 't jaer:Doch soo het soo nietGebeurt, of geschiet,Dat sy even vreughdigh steedts leven te gaêr.

V.D.H.

Armen-troost voor Armerdorp.

Armerdorpje dat voor desenWas in Hollandt wel bekent(Zoo men seit, en niet kan lesen)Is u eere nu geschent?


38

Is u name gants verduistert,Uwe roem geheel verdooft,Uwe pracht en prael gekluistertEn van hare glans berooft?

Is 't dat u geburen spotten,En van uwe grensen vlien:Datse seggen: Verkens-kottenZijnder, en niet meer te sien?

Weest noch even weltevreden,En houd altijt goede moet,Denkende, ik heb geledenDat een ander lijden moet.

Dorpen, Steden, hoe bepeerelt


39

Met Yvoor en Marmor-steen,(Ja 't gebouw der gantsche WeereltMoeten eenmael storten heen.

Nijt en spijt alleen te lijdenIs voorwaer geen kleine saek,Maer met andere te strijdenIn de kruis-baen, is vermaek.

Wel dan, Roomen is gevallen,Enkelhuizen plat gebrant:Maer nu zijn weêr beider wallenIn een vry veel beter stant.

Nu zijn weder beider dakenVerre buiten ons gesicht


40

Opgestegen, ja genaken't Ongenaekbre sterren-licht.

Zoo kan 't ook met u geschiedenArmerdorp, kleine plaets:Laet vry spotten domme lieden,Maer gy, teikent dese kaets.

Hoorns eer, en Beginsel.

Stemme: Als 't begint.

TOen Achelous sijn HoorenDoor 't worst'len had verlooren,Die Herc'les hem af-brack:

Hoe hy hem Transformeerde,


41

In Stiers gedaente keerde,Noch viel sijn kracht te swack.

2. Van schaemte gingh hy pruylen,In 't water hem verschuylen,Daer hy geen hooft uyt stack;

Tot dat'er Nymphen quamen,Die hem de vrees benamen,Midts een van allen sprack:

3. Kom Achelous, uw Hooren,Die ghy acht voor verlooren,Die is niet wech, o neen!

't Is een der schoonste Steden,Die yemandt mach betreden,Vol overvloedigheên.

4. Dien Hooren is gelegen,Daer hy, door Godes zegen,


42

Is rijck'lijck aen-gegroeyt:Van binnen vol Gebouwen,Van buyten schoon' Landts-douwen,En van de Zee besproeyt.

5. Voorts zijnder Trouwe Wachters,Oprechte Heyl-betrachtersVan Stadt en Borgery.

Men hoort 'er daegh'lijcks spreeckenVan 't mijden der gebreecken,Daer woon geen tyranny.

6.Men siet 'er veel verkeeringhVan alderhande Neeringh;De Zee stort in haer schoot

Wat ergens is te vinden,Van 't eynde der vier Winden;Daer door maeckt Godt hem groot.


43

7. Noch komt 'er in 't bysonder,(Tot veeler menschen wonder)Veel Kaesen groot, en schoon,

Die d' Huysluy met behagen,'s Weecks eens met Schuyt, en Wagen,Aldaer stellen ten thoon.

8. 't Is waerdigh te verhaelen,Wanneer de Zon sijn straelenUyt * Cancer neder-schiet,

Hoe vol dan de Stadt // is,Soo dat 'er nauw' een padt // is,Daer men geen Kaes en siet.

9. Kort-om, het is 'er heerlijck,Elck Borger is begeerlijck,Dien Hooren voor te staen.

Door deês, en and're reeden

* Sint Jans Kaes-marckt.


44

Was Achelous te vreeden,En ganschelijck voldaen.

V.D.H.

Anagramma en Iaer-vers Op Hoorns Eer, en Beginsel. 1316.Hoorn, Anag: Honar.

HOnor Is Eer geseIt;Wat hoeft 'erMeer gepLeIt?SIIn Eer Is Veer VerspreIt,En seLfs zIInWeerbaerheIdIs heen, enWeêr VerbreIt,'k Hoef aêrs geen VastIgheIt;'t Is aLLes neêr-geLeIt.

P.Y. vander Hof.


45

Aen Me-Ioffrouwe N.N.Uytnemende wel op de Luyt speelende.

UW' over-aerdigh spel, uw' lieffelickst geluyt,Maeghdt sonder wedergâe, uw' gaedeloose luytStal des Heer Bruygoms hert; uw' oogh' voer op vry-buyt,En vong die vrye ziel, die nu uw' ziel oock sluyt.Hy wierdt aen 't euvel sieck 't welck minne-spel beduyt.In 't gantsche Britten-landt, in Hollandt was geen kruyt't Geen hem genesen kon; 't was niemant dan de Bruyt.Soo siet men, dat uyt min wel weder-minnen spruyt.Ghy zijt u woordt nu quyt, nu zijt ghy in de schuyt.De haeringh zijt ghy hem nu schuldigh ende kuyt,


46

En wandt, en 't net, en all', het geen den Echt besluyt.Speelt den geveynsden niet, ick zie, als door een ruyt,Uw' meeningh niettemin. Ick wedd' u om een duyt,Eer morgen 't Sonne-radt van 't Oosten rolt op 't Zuyd',Eer dat de Dagh-bodinn' geset heeft kap en tuyt,Dat ghy niet vreemdt sult zijn van 't werckje. Maer ick stuytMijn' praet, eer Joffertjes my vallen op mijn huyt.Leert nevens uwe luyt, oock op de Duytsche fluyt,En luyd de Vrouws naem in met hem, en Maeghdts naem UYT.

H. Bruno.


47

Cantio Nuptialis. Bruyloft-zang.

Stemme: Prins Robberts Mars.

JO triumphe, jo, jo,Het jae-woordt is geseyt,

Et conjugale vinculum,En 't knoopje vast geleyt.

Transacta, factaq; omnia,De Bruydt is de Schuyt:


48

Pudica pertinaciaVan weygeren heeft uyt.

Quae pectore indomabilisEn scheen soo wreedt als kuys,

Fit tota, tota amabilis,'t Is alles dubbeld pluys.

Regina cordis Regij,Leyt 't hooft nu in de schoot,

Blandéq; cedit Grotia,En maeckt sich nu niet groot.

Albertus & CorneliaZijn eens geworden een,

Habentq; mentes membraq;En alle dingh gemeen.


49

O suave contuberniumVan onderlinge brandt.

O ter beata copulaVan onderlinghe bandt.

Ocellus illa virginum est,Die Koningh liever heeft

Suis ocellis proprijs,En alles wat 'er leeft.

Hac non Venus venustiorAls die op 't lieflickst' lonckt,

Non gratiores Gratiae,Al zijn sy op-gepronckt.

Non vultus emendatiorIs aen het jonge Wijf,


50

Quae Cijnthij praenunciaVroegh rijst van Tithons lijf.

Quam Grotiae, quae virgo nuncMet Groote-toe-naem daelt,

Nec, credo, surget, antequamSy Kooninghs-toenaem haelt.

Labella Pithûs, osculumDaer in de Nectar woont,

Genas rubentes purpura,Daer by zich 't snee-wit toont,

Pectusculum sororians,Een suyv're swaenen-hals

Nunc tradet illa ConjugiEn soetigheydt van als.


51

Nunc ex maniplo virginumMoet sy, moet sy geruckt;

Nunc vernus ille flosculusMoet werden af-gepluckt,

In hortulo Cupidinis,Die draeght een vreughden-schat,

Risus jocusq; quem colit,En ick en weet niet wat.

Euge, o gemelli turtures,Houdt soo in eer en deughdt

Certamen absq; inducijsEn oeffent soo uw' jeughdt;

Idem puella multa aget,En meenigh vryer-man,


52

Puella multa cum volet,De Vryer als hy kan.

At, virgines novensiles.Gaet met my, pack u voort

Nuptis nihil negotij est,Dat tot ons werck behoort.

Optemus hoc solummodo;Daer ick haer' wensch in noem;

Ut proserant orbe annuoEen jonghe Pinxter-bloem.

H. Bruno.Velis nolis aliter hac sacra non coustant.


53

Op het schoon-houwen der Wapenen, van de 7. Noordt-HollandtseSteden, in het Magasijn tot Hoorn.

WY hingen Wapens op, in t' eeuwigh vrede-jaer:Maer quam noch eens die tijdt, men soud ons hier en daer,Hoewel wy ongeterght noyt vyantschap beminden)Te water en te landt de selfde [...] vindenSoo toondt dit Wapen-huys der minnelijckste Stadt,Die 't stale-huysraet houdt, in voorraet, scherp en gladt,(Of 't Vosse-vel op nieuws quam onse Tuyn bewroeten)Dat Wapens rusten wel, maer niet verroesten moeten.

H. Bruno.


54

Van de Oost-Indische wandel:

Kan aerdigh gezongen werden als volght

AEnhoort eens Bootsgesellen,Wat ick u sal vertellenIn dit eenvoudigh Liedt,En uyt de borst sal singen,Wat nieuw', en vreemde dingenIn 't Oosten al geschiedt:


55

Maer, u bid ick eerst voor al,Die dit hoort, of singen sal,Dat ghy peynst op uw' gebreecken,En u selven wel bedenckt,Want dit Liedt geen goede krenckt:Maer, 't sal, van die quaet zijn, spreecken.Voor eerst de Gouverneuren,

Col'nels en Commandeuren,Van een plaets, of Fort, of Schans,Als sy maer drie, vier jaren't Gouvernement bewaren,Dan zijn 't al rijcke mans:Die te vooren dor, en schraelWaren, als een luys soo kael,Meest bekent by snoode hoeren,Die maets kunnen heel verblijdt,


56

Nae haer uyt-gediende tijdt,Tonnen-goudts nae huys toe voeren.Dan zijnder van die gasten,

Koopluyden, die diep tasten,Ia dieper als het haer betaemt:Die weten 't soo te klaren,Dat sy in weynigh jarenVoor rijck, en machtigh zijn befaemt:En sy stellen 't soo ick meen)Dickwils nul ick hou 'er een,Met meer snoode diefs pracktijcken,Soo dat sy met goede spoet,Haer met ander lieden goetKunstigh weten te verrijcken.Het zijn daer al Sinjooren

Van achter, en van vooren,


57

Als hy maer veel gagie heeft;Al kan hy 't niet verdienen,Dat 's niet, men moet niet mienen,Dat hy het niet van doen en heeft:Want sijn goedt dat is geheel,Alles door sijn gladde keelHeen gespoelt in snoo bordeelen;'t Geen hy soo niet op en mocht,Heeft hy vloeckend' door-gebrocht!Met het Kaert, en Taerlingh speelen.Daer zijn ook Assistenten,

En and're kale venten,Die maer op een Pack-huys past,Die kennen oock wel steelen,Iae, soo veel als 't macht veelen,Dat haer keel niet krijght een bast:


58

Maer, als 't eenichsins komt by,Is men dapper op haer zy;'t Slimst' is haer te deporteren:Maer, een maent twee drie daer nae,Gaet men haer voorleeden schae',Met een Koopmans ampt vereerenOm Rijckdom te verov'ren,

Soo leert men daer het tov'ren,Of het was een eerlijck ampt:Maer 't geen men soo kan steelen,Dat wordt ten meesten deelenTen dienst des Duyvels verslampampt:En noch blijft het daer niet by:Maer de stomme sond', o fy!'k Swijgh, ick mach het niet verhalen;Doch, die hem daer in verloopt,


59

Het gemeenlijck duer bekoopt,Sijn schuldt moet hy in 't vyer betalen.Doch 't zijn meest van die Vromen,

Van Hoeren af-gekomen,Of Banck'rotiers dat snoo geboeft;Die achten 't voor geen hinder,Al is haer eer wat minder,Haer tijdt wordt meest verspeelt, vertroeft:En of sy de CompagnyGeen dienst doen, dat achten syVoor een saeck gantsch niet van nooden:En sy zijn voor al die tijdtIn de boosheydt soo confijt,Of het goedt-doen was verboden.Dan zijnder noch Joffrouwen,

Die dees op-snappers trouwen,


60

Die groots zijn op haer Iuffers naem:Maer 't schijnt veel al vergeten,Hoe sy wel eertijdts kreetenHael Waeffels, warm uyt de kraem,En verkochten smockel-bier,Die soo dickwils 't Minne-vyerBlusten, als 't haer ymandt vraeghden;Al is 't yder een bekent,Evenwel in OrientKeurt men haer noch voor goêMaeghden.Dan hebben deês Basinnen

Noch dickwils al Slavinnen,Die haer ten dienste staen,Die moeten op haer passen,Wanneer sy zijn aen 't brassen;'t Beurt minst dat sy alleenigh gaen:


61

En als sy dan zijn by een,O! dan zijn zy wel te vreênEn men spreeckt niet eer van scheyen,Voor sy vol zijn van Arack,Spaense-Wijn, en van Taback,Droncken moet men haer t' huys leyen.Als yemandt van deês Vrouwen

Haer man wil hoorens bouwen,En dat sijn by-zijn het belet,Soo houdt sy haer heel pover,En seydt, wat komt my over!Och help my daettelijck te bedt,En gaet om een Medecijn,Dat die lichten mach mijn pijn:Want dus kan ick niet langh wesen.Maer eer daer een Doctor is,


62

Heeft een ander haer heel frisVan haer pijn en quael genesen.Goê Schippers en Stuerluyden,

Die 't veel ten besten duyden,Als hem Matroos te buyten gaet,Die sou men met behagen,Op schour, en handen dragen:Maer veel van haer zijn boos en quaet.En sy vloecken ongeschickt,Dat een vroom mensch beeft en schrickt:Daerom zijn sy quaet te dienen.Als sy boos zijn, 't is terstont,Flux gaet voort, gaet voort gy hont,Of ick breeck uw arm, en beenen.Goê Schippers, deughdts beminders,

Noemen Matroos haer' Kinders,


63

In plaets van Hondt, Catsjoor, of Beest:Maer soo sy 't grof verkerven,Verdiende straf verwerven,Dat 's goedt, dan mindt hy haer op 't meest:Want geen wraeck-lust dringht hem aen,Om haer bont, of blaeuw te slaen:Maer een sucht om tucht te leeren.Voor den goeden is hy goet,Die hy menichmael oock doetMet Arack, en Wijn vereeren.

Actum op het Schip de Dyamant, op de hooghte van 31. Graden, en 30. Minuten,Noorder-breete, 's middaghs, effen voor 't Kocks schaffen.


64

Op het Predikants Huys vanWadweyde.

Eerst was ik Dronkaards Hof, nu woont 'er we'er een Dronkert,Of moet het altijt zijn,Doch niet in Bier of Wijn;

Maar in den Heyl'gen Geest, waar-door de ziele flonkert.

Eph. 5. Vers. 18.A. vander Brugge.


65

Gierigheydt.

Stemme: Van de drie Dortsche Maeghden.

EEn Mensch die hoord' te weten,Dat men niet leeft om t' eten,Maer eet op dat men leeft:Dit moet men wel bemerckenIn alle onse wercken,Wat oorsaeck wercken heeft.maer die die niet wil weten,

En deerlijck is besetenMet dwase gierigheydt,Die werckt niet om te leven,


66

Maer heeft hem gants begeven,Te leven om arbeydt.Hy slaet hem self met roeden,

En leeft dus in armoeden,Soo lange tot hy sterft:En geeft niemandt in 't leven,Maer moet het alles geven,Aen eenen die het erft.Dus dunckt my, kan ick mercken,

Dat hy is als een vercken,Dat, t' wijle dat het leeftOns niet met al doet geven:Maer na sijn gnortigh levenOns vele leckers geeft.Hy is oock als de Peerde

Die ploegen gaen op eerde,


67

Met moeylijck ongenucht:Maer van 't verdrietigh ploegen,Van 't sweeten, en van 't swoegen,En treckse selfs geen vrucht.Men siet oock in hem blijcken,

Een Esel sijn practijcken,Die dickmael seer bedroeft,Me sware ongemacken,Draeght kostelijcke packen,Daer hy noyt self van proeft.My dunckt, hy doet oock mede

Gelijck een Hondt eens dede,Die op een Hoy-hoop lagh,Daer hy niet van woud' eten,En heeft wel luyd' gekreten,Wanneer hy yemandt sagh.


68

O jammerlijcke menschen!Die staegh om rijckdom wenschen,En woelen sonder rust,Om eens vermaeck te vatten,Maer al des wereldts schattenVerzaden noyt haer lust.

C.M.

Een Giergaert genesen.

Stemme: Het was een fray rijck, &c.

DE Mensch is door de zond' gedoemt,Sijn broodt in 't sweet te eten;'t Belieft Godt echter, dat hy 't noemt


69

Ons broodt, daer voor wy sweeten:Bedachten dit veel Rijcken,Daer soud meer liefde blijcken;Wie soud sijn goedtGraegh sien gevoedtDoor d'arbeyts-man sijn bloedt?Toen Pharo eertijdts Israël

Verdruckte, en dee' klagen;Godt sach, en hoord' haer droefheydt wel,Dies stierd' hy vele plagen:Die goddeloose CooninghVondt voor hem geen verschooningh;Het Roode-meerDat trock hem ne'er,Dat hy noyt keerde we'er.Een seecker Overst', die 't Metael


70

Liet uyt de Bergen graven,Wiens hert soo hard' als 't hardtste stael,Sijn Burgers maeckte slaven,En deed haer menichwervenVan droeve honger sterven,Of 't haer verdriet,Dat scheelt hem niet,Als hy maer Goudt geniet.De Burgers Vrouwen spannen aen,

En klagen 't aen sijn Huys-vrouw,Die seyd', 't is wel, laet my begaen,En u voortaen vry t' huys houw,Ick hoop het soo te maecken,Dat ghy de vrucht sult smaeckenVan d' arrebeydt,Houdt u gepeyt,


71

U is de kost bereydt.Hier op bedenckt sy dese vondt;

Heel konstigh doetse maecken,Van Goudt, veel spijse, voor de mondtHaer 's Mans, om soo te raeckenTot haer genomen oogh-wit;Sy vreesde Godt, die hoogh sit,En wende afVerdiende straf,Die Godt den boosen gaf.Soo haest haer man de Tafel naeckt,

En siet die Goude Spijze:Heeft Midas (seydt hy) dit geraeckt?Wat sal ons hier verrijsen?Neen seydtse, neem uw' noodt-druft,Denck hoe u volck om Broodt suft;


72

Tast toe, en eetUw' Burgers sweet,Voor heb-lust zijt ghy wreetDit wreê-hert deê sijn vensters op,

De deughdt geraeckte binnen,De gierigheydt, die kreegh de schop,En hy oock and're sinnen:In plaets van wreedt, en gierigh,Word mild, en goedertierigh,Door 's Vrouwen deughtIs hy verheught,En 't gantsche Landt vol vreught.

V.D.H.


73

Seven Personagien. Een Huys-man singht.

Stemme:Wie wil hooren singen.

DAer is geen staet te noemen,Al schijnt een Huys-man slecht,Dat reden heeft te roemenVan sulcken ouden recht:Want Kain en Abel beyde,Die gingen op de weyde,En volghden die manier,Als nu yeder Huys-man hier.


74

Abram dat was een Herder,Den vromen Iacob mee:En komen wy wat verder,'t Is al te doen met Vee:Iob vulde met Schapen, en Ossen,De Velden, en de Bossen:Saul een kroone droegh,En dreef even wel de ploegh.Wat was 't dat haer dus maeckte

In desen staet gerust?'t Was om dat sy dus smaeckteEen leven vol van lust,En datse dus niet en wisten,Van lagen, noch van listen,Maer hadden al het soet,In een vollen overvloedt.


75

Men windt ons noodruft selven,Daer hoeft gheen gelt verspilt,Gaet maer een weynigh delven,Dan hebje, watje wilt:Wy plucken al uyt den Grase,De Boter, Melck, en Kase.Den Acker deelt ons by,Koorn tot Meel, en leck're Bry.Men weet van geen slampampen,

Daer na de Brasser hijght,Die hondert duysent rampen,Tot loon voor 't brassen krijght.Wij soecken geen ydele eere,Men acht geen zijden kleere,Ons vrolijck herte lachtOm des Wereldts malle pracht.


76

Want 't zijn veel beter dingenDaer op den Huys-man lonckt,De Vogeltjes die singen,En 't Veldt seer cierlijck proncktHy siet 'er het water stroomen,En vruchten aen de Boomen,En menigh schoonen Beest,Dan onspringht hem sijnen geest.Maer soo ick alle dingen

Soud' trecken in mijn sangh,Die ons vermaeck aen-bringen,Ick song ses dagen langh:Ia lichtelijck den Sondagh mede,Welk ick niet geern, en dedeDies segh ick voor het slot:O! geluckigh Huys-mans lot.


77

Een Stee-man singht.

Stemme: Phylis komt u buygen.

WIlje u vermaken,Met verscheyden saken?Wilje eenen staetSien, soo soet als Heunigh-raet?Komt dan onse Stad genaken,Ende wandelt op ons straet.Alles wat de Velden

Den Huys-man bestelden,Sijnen Melck, en Room,Komen met een snellen stroom,


78

Alles wat men hoordet melden,Komt daer, en 't is wellekoom.Daer sulje aenschouwen,

Huysen, en Gebouwen,So schoon dat het ooghStadigh steygert na om hoogh:Ghy sult nau u oogh betrouwen,Want 't is of het u bedroogh.Daer sulje aenmercken,

Hondert Ambachts wercken,Alderley Fatsoen,Daer sy 't Huys gesin door voen:En 't gemeene best verstercken,Want elck heeft haer werck van doen.Wat men kan begeeren,

Eten, drincken, kleeren,


79

En meer ander goedt,Dat een yder hebben moet,Ende niemandt magh ontbeeren,Vindt ghy daer in overvloet;Daer zijn hooge wallen,

(Noodigh boven allenTot des wereldts nut)Die bepland staen met geschut,'t Welck des Vyandts over-vallen,In haer dullen fury stutMaer soud' ick uyt-singen

Alle goede dingen,Die een geestigh Man,Van een Stadt wel seggen kan,Ick soud' hals, en keel verwringhen,'t Is dan best, ick scheyder van.


80

Een Zee-man singht.

Stemme: Hoort toe Matroosen al te saem.

EN roemt niet van u Landt, noch Stadt,Noch van u kost'lijck Vee,Want al de rijckdom, en de schat,Die komt u uyt der Zee:Ick noeme met bescheydtDe Schip-vaert 't Wereldts handen,Daer sy haer goedt mee leyt,Van dees, in gene Landen.'t Rijck Indyen ontsluyt sijn Mijn,

En levert vele Gout:


81

En Spanjen schenckt ons soete wijn,En Vranckrijck geeft ons Sout:Van elders komt ons Glas,En Koper, Tin, en Verwen,En Pick, en Teer, en Vlas,En Roggen, ende Terwen.Den Noor-man hackt gestaegh in 't Wout

De Boomen onder voet,Niet voor hem self: maer dat hy t' houtNa Hollandt senden doet.Denckt nu in u verstant,Wat raedt om dese dingen,Van 't een in 't ander Landt,En over Zee te bringen,4. Hier weet een Boots-man daetlijck raedt,

En komt in dit geval,


82

Met Schepen daer hy het in laedt,En steeckt weer van de wal,Om 't grondeloose ruymIn haest te over-varen,Terwijl hy peeckel-schuymBrouwt, in de soute baren.Als dan soo een geladen vloot

Komt in de Steden aen,Al was de Neeringh daer in doodt,Sy soud' uyt 't Graf op staen.En yder een ontfonckt,En vindt dan sijn begeeren.En 't gantsche Landt dat proncktGelijck in Bruylofts-kleeren.Maer soo de Zee-vaert wat vervalt,

Het rijcke Landt ver-ermt,


83

De Stadt verliest strack sijn gestalt',En yder Borger kermt:Maer als een volle vlootKomt zeylen in de Haven,Krijght elck weer in de schoot,Duysent, en duysent gaven.Maer indien dat ick in 't geheel

Des Zee-vaerts lof uyt-songh,Ick hoefde wel een yseren keel,En een metalen tongh:Maer 't is de pijn niet weert,Die in mijn hooft te bringen:Soo yemandt meer begeert,Die magh selfs meerder singen.


84

Een Koop-man singht.

Stemme: Ick hoor aen dees vogelen singen.

WIlje weten wat de NeeringhAen de Stadt, en Landen schencktWat de welvaert, en verkeeringhIn de rijcke plaetsen brenght?Ick segh dat des Koopmans handt,In de Stadt, en in het Landt,Al de schat, en rijckdom plant.Schoon den Huys-man in de velde,

Tot verwonderingh van elck,Hondert Koeyen t' samen telde,


85

Yder een Fonteyn van Melck,Soo hy daer van niet verkocht,Was hy in een staet gebrocht,Daer hy niet in leven mocht.Schoon de Stad met volle Salen

Op-gepropt van alle dingh,Trots, en heerlijck staet te pralen,Soo is 't noch, wat sy ontfingh,'t Zy van schatten, ende gelt,'t Zy van sterckheydt, en gewelt,'t Is door ons daer in bestelt.Schoon een vloot van duysent Schepen,

Na de vaert, en wel-vaert tracht,Om veel waren in te slepen,Soo geen Koop-man haer bevracht,Blijft de Waer in 't selve Landt,


86

Daer 't den Schipper eerst-mael vant:En de vloot vertreckt met schant.Schoon een vloot oock quam gevaren,

Van een verre, rijcke Kust,En hier brachte duysent waren,Tot een yders vreught, en lust,Kochte niemandt dan die last,Het bleef leggen by de mast:Denck eens hoe of dat wel past.Maer nu, wat de vreemde Landen,

Ons ontsluyten uyt haer schoot,Goudt, en Sout, en alderhandeDingen, noodigh in de noot,Koopt den Koop-man hier by een,Stapelt het in onse Steên,Ende maeckt het elck gemeen.


87

Alsoo wordt door 's koop-mans handen,Al het kostelijcke goedt,Hier gebracht in onse Landen,In een vollen overvloedt.Maer hield' ick met singen aen,'k Song my dat ick niet mocht gaenDaerom laet ick 't singen staen.

Een Krijgs-man singt.

Stemme: Een Ruytertjen jongh van jaren

INdienje eens willet lettenHoe 't in de Wereldt gaet,Wat stijle men dient te setten,


88

Tot steunsel van yder staet,Gy sullet bevinden, dat Burger, noch Boer,Noch Koopman noch Zee-man, kan dragen op schoerDes wereldts wel-stant: maer dat het moet doenDen Krijghs-man, met Degen en Roer.Den Huys-man seer rijck, en prachtigh,

En wel versien met geldt,Die isser nochtans niet machtigh,Te weeren het wreedt geweldt:Als komen de stroopers, en roven sijn goedt,Verliest hy sijn rijckdom, en mede de moedt:Maer door den Krijghs-man wel veylig bewaert,Soo verkrijght hy weer overvloedt.De Steden, alwaer vergaren,

Schatten van Landt, en Zee,Wel soude haer oock bewaren,


89

Indien het geen Krijghs-man dee?Wanneer een Leger de Muuren beklam,Of schoonder een Backer, of Wever aen quam,Och laci! wat was 't? sy souden van vreesWel worden kreupel, en lam.Schoon Zee-man al meent te zeylen,

Na meenich vreemden Landt,Seer licht'lijck kan het hem feylen,Soo dat hy wordt aengerant,Van Roovers, en schuymers, en stroopers op Zee:Maer voert hy Krijghs-helden, en Wapenen mee,Soo stroopt hy de stroopers: en vaert al voort,In rusten, ende in vre'e.Den Koop-man, die sijne goeden

Doet stuuren wijdt en breedt,Laet zijne Waren behoeden,


90

Van Helden met stael bekleedt:Dit siene de Roovers, en neme de vlucht,Want yder die isser voor 't leven beducht:Dus kome de Ware des Koop-mans aen,Tot yders vreught, en genucht.Wy binden met stale banden,

Den wrevel, en 't geweldt,En brengen de dwingelandenGeknevelt al uyt het veldt:Wy winnen de machtige steden van 't Landt,En stroopen het ciersel van onse Vyandt,En voeren het in triumphe mee,En planten het in ons LandtMaer soud' ick al de profijten

Van d' Oorlogh singen uyt,Ick soude veel tijdt verslijten,


91

En 't singen en geeft geen buyt:Ick soude soo langh wel singen aen een,Dat 't Leger wel soude innemen drie Steên,En was ick daer niet, dat speet my seer,Adieu dan: want ick treck we'er heen.

Een Medecijn-meester singht.

Stemme: Seght mijn schoon' Godinne.

VRaeghje wie het meeste goetAen het Landt, en Steden doet?Sonder lang beradenSegh ick, dat een Meesters handt,Aen de Steden, en het Landt,


92

Doet de nutste daden.Daer en wordt geen mensch verschoont,

Rijck, noch arm, noch waer hy woont,In de Stadt, of Dorpen,Of hy wordt licht kranck, en swack,En is pijn, en ongemackStadigh onderworpen.Als haer dan een sieckt' verheft,

Als haer pijn, en lijden treft,Door de gantsche leden,Wat baet dan sijn Huys-mans Vee?Wat baet dan de grijse Zee?Wat baet dan de Steden?Dan sal al des Koop-mans goedt,

En sijn rijcken overvloedt,Hem niet heylsaem wesen:


93

Dan ist met den Krijghs-man uyt,Spiets, noch Sabel, roof noch buyt,Kan hem niet genesen.Maer de Heere heeft het Kruyt,

Dat hier uyt der aerde spruyt,Gemaeckt een geneesterVan veel lijden, en ellent,En maeckt hare kracht bekentAen een schrander Meester.Die dan stelt sijn kuur te werck,

Daer voor dat hy menigh sterck,En gesont doet maken,De dus door des Meesters handt,Blijven in een goede stant,Als des wereldts saken.Maer soud' ick nu singen uyt,


94

Wat door salf, door smeer, en kruyt,Wy al voordeel krijgen,Ick soud' singen alsoo langh,Dat ick self word' sieck en bangh,Daerom wil ick swijgen.

Een Predikant singht.

Stemme: O schoon Kariclea.

EEn mensche van natuur,Is wel bequaem om yder Landt, en Stadt,Door neerstelijck bestuur,Te doen vervullen, met rijckdom, en schat,Maer kan niet vaten in sijn gemoedt,


95

Hoe men moet winnen het hooghste goedt.En wat komt hem te baet,

Dat hy al in 't besit verkregen heeftRijckdom, en eer, en staet,Die hier de wereldt aen haer beminders geeft,Soo hy de Wereldt voor d' Hemel kiest,En dan ten lesten die beyde verliest?Wat is 't, of yemandt zeylt

Tot aen het eynde van den Oceaen?En alle gronden peylt,En weet de werelt geheel rondom te gaen?Soo hy met enen niet verstaet,Wat wegh ten Hemel binnen gaet?En of een Krijghs-man oock

Door hem de gantsche werelt beven doet,En blaest staegh vuur, en roock:


96

Indien hy self in sijn verwoest gemoet,Sijn eygen driften niet en bevecht,Soo blijft hy dan noch een Satans knecht.Dies is in Landt, noch Stadt,

Schoon datse zijn vervult met machtigh goedt,Geen kostelijcker schat,Als 't woordt dat Godt ons nu heden schencken, doet,En van den Hemel hier gestiert,Ons Landt daer mee op 't hooghst' verciert.Het wijst ons 't hooghste goedt,

En oock den wegh, op welcke men daer gaet:En oock hoe yder moetHem dragen in sijn wereldlijcken staet:En wat voor plichten in elck geval,Hy aen d' menschen, en Godt, doen sal.Wilt ghy van nu aen voort,


97

Den zegen op ons' Landen trecken ne'er,Soo draeght u na het woordt,Dat van den Hemel komt van Godt de Heer:Dan wordt de wereldt zegen bereydt,En voor u selfs de saligheydt.

Nu zijn de Personaegien uyt, Dies singh ick hier op tot besluyt.

Stemme: Maximilianus de Bossouw.

WIe wel bemerckt de ordeninghVan al der menschen wercken,Die sal een soet en seltsaem dinghIn dat gesicht bemercken,


98

Te weten hoe den een, en d' aerTe samen spannen met malkaer,De wereldt te verstercken.Niemandt die 't al uyt-voeren kan,

Dat wel gedaen moet wesen,Nu vaten wy 't te samen an,En alsoo wordt door desen,Het Landt met al sijn rijcke Steên:Ia heel de Wereldt in 't gemeen,Behouden in haer wesen.Dus wordt de werelt seer bequaem,

Van hoogh-geleerde Mannen,Geleken by soo een lichaem,Wiens leden t' samen spannen,Om elck te doen soo veel het kan,Waer door dat oock het onheyl dan


99

Verjaeghdt wordt, en verbannen.Het ooge licht de voeten voor

De voet die draeght de handen:Het herte luystert door het oor,De buyck leeft door de tanden,En alsoo voort met al de rest.Soo is 't oock in 't gemeene-best,Van Steden, en van Landen.Een yder blijf in sijn gelit,

En doe sijn eygen saecken,Soo elck dit doet, soo sal oock dit,Des wereldts welstant maecken:En 't Landt in sulck accoort gestelt,Is niet te winnen door ghewelt:Want 't harnast alle saecken.

C.M.


100

De snelligheydt des tijdts.

Stemme: Lestmael gingh ick op eenen morghen.

GElijck een Vogel, die daer heenenVlieght, met een wack'ren snellen vlucht:Of als een mist, in haest verdweenenVoor 't aenschijn van de blauwe lucht,Soo is oock even't Loopen van de Tijdt,En van ons leven,'t Zy men is verblijdt,Of droeve smerten lijdt,De nacht die kringht den dacht van stede,


101

Soo doet den dagh de nacht oock mee:De Winter, en de Somer mede,Die drijven oock malkaer van 't stee.En al de vreughdeVan des werelds soet:De groene jeughde,En haer bly gemoedt,Vergaen gelijck een vloedt.Schoon yemandt op den throon geklommen,

De wereldt had in sijn bedwangh,Noch stut hy niet, door groote sommenVan yseren volck, de tijdt haer gangh:Ia self sy allenSouden door de tijdtHaest neder-vallen:Want het is een strijdt


102

Die 't alles neder smijt.Dit wordt terstont ons voor-gedragen,

Soo haest men in den Bijbel leest,Daer staet van de ses eerste dagen,'t Is Avondt, en Morgen geweest:Om dat de sakenDes werelds, in 't kortEen eynde makenGelijck den dagh wortIn duysternis gestort.Alleen wordt d' avondt niet beschreven,

Op 't lest van den sevensten dagh,Om dat die ons af-beelt het leven,Dat noyt de tijdt af-snijden magh.Bouwt dan uw' sinnenNiet op ydelheydt:


103

Maer wilt beminnen,'t Geen om hooge leydt,'t Welck blijft in eeuwigheydt.

C.M.

Tijdts verganck'lijckheydt.

EY sie! Hoe dat de tijdtOp Phoebus Paerden rijdt,En altijdt voor-uyt glijdt;Of men hier lacht, of krijt,En of de vale nijt,Heel op-gevult met spijt,Van gramschap barst, en splijt,Dat acht hy niet een mijt:


104

Maer treedt al even wijdt.Die hier dan onspoet lijdt,Dat Godt u neder-smijt,En druck uw' wiel bestrijdt:Of dat de boose vijtU in uw' vinger bijt,Besteedt daer toe uw' vlijt,Dat ghy geduldigh zijt,En 't murmureren mijdt.De tijdt, die 't al verslijt,En s' levens draedt af-snijdt,Maeck u in 't end bevrijdt,En al uw' questingh quijt,En na de droefheydt blijdt.Soo 't u hier wel gedijdt,


105

Dit slechts niet over schrijt:Maer dank Godt, noch is 't T I J D T.

V.D.H.

Heyligh verlangen, van een geloovige Ziele.

Toon: Serbande. Ofte:Nu sich ondanckbaer toont mijn Herderinne.

GEnadige Coninck, Lief-hebbende Vader,Ziele-verstrooster, Kraght-ghever in noodtUytnemende Helper, en altijdt Goetdader,Krachtigh Verlosser van d' Eeuwige Doodt,En Gever van een stadigh duerent Rijck,


106

Dat nergens weergae vindt, of sijns gelijck.Ach Heer! Ach, goede Godt! mijn ziele schreytNae 't geen ghy alle Vromen hebt bereyt.Ach, Prince des Levens! Ach, was ick ontbonden!

Was ick ontnestelt van 't ydele vleys;Was ick ontstrengelt van alle mijn sonden,'k Gaf my gewilligh en vrolijck op reys.Ach Heer! vertreckt mijn loop der dagen niet,Doch niet mijn wil, maer uwen wil geschied,Mijn hert verlanght, mijn droeve ziele haecktNae uwe Wooningh, die ghy hebt gemaeckt.Mijn ziele verheught sich in 't peysen en dencken

Wat ghy aen die u hier dienen met lust,Deftige gaven, en rijckdom sult schencken,Eeuwigh vereenight met lieff'lijcke rust.Acht Godt! hoe langh noch mist mijn ziel dien staet


107

Van eens te treden op de goude straet,Van eens te wand'len in u hellen Throon,En sien de Heerlijckheydt van uwen Soon.Almogende Schepper van Hemel en aerde,

Wackere Waecker, beschouw' doch mijn standt,Al ben ick maar assche, ô Hooghste in waerde,Laet ick ghenieten het Hemelsche Landt,Niet uyt verdienst, maer uyt gunst en genaed',Die met u klimt tot in den hooghsten graed.Gun my Al-wijse Godt, als 't Lichaem sterft,Dat dan mijn ziel u soete gunst verwerft.Volmaeckte Soet-schencker, wat vreugden en weelden

Sal 't hart ghenieten, wanneer 't besietDie Salighe Zielen, die Heylighe Beelden,En 'er gheselschap ghestadigh geniet:En als Elias, die ten Hemel klam;


108

Als 't drymael Heyligh, Heyligh, Heyligh LamMet sijn ghetrouwe Schaer ons wordt getoont,Met Palm gheciert, en op 't Hooft ghekroont.'k Wil uwe dagen, ô Maecker der dinghen!

Nae mijn vermogen, met alle gheluyt,Stadigh door bidden, door loven, en singenRoepen, en brommen op 't machtighste uyt,Voor uwe weldaedt en 'et groote goedtSal u bedancken stadigh mijn ghemoet;Lof, Lof, ô Minn'lijck Godt van 't gantsche All',Stuert Heer mijn Ziel, en hoetse voor den vall'.Wie inning in hem self gheduerigh is gheneghenTe gaen den smallen Wegh, te treden d' enge weghen,En wandelt op die baen uyt gantscher het en sinn':Die gaet al gaende soo Godts groote Hooft-stadt inn'.

A.J.


109

Deugds-Klach: En af-scheyd, van de Wereld.

Stemme: Het was een fray rijk burgers kind.

IK ben de Deugd, en word gehaat,(By-na) van alle menschen:En in mijn plaats sit Eygen-baat,(Met Hoog-moed) na haar wenschen:Den Nijd', de Wraak, en WrevelVercieren nu de gevelVan 's hartens-huys,En sinnen-kluys:Vervuld met snood-gespuys.


110

Waer sal ik, ach! ik arme-MaagdVoor mijn vervolgers vlieden?Ik word' gehoond, veracht, verjaagd:Wie sal sijn hand, my bieden?Tot wien ach! sal ik lopen?Wiens hulpe sal ik hopen?Waar sal ik heen,Die (hier beneên)Van yder ben vertreên?Voeg ik my in een Konings-Hof,

En by de Hovelingen,Diens wulps-heyt is te groot, en grof,Vol van onnutte-dingen:Als dobbelen, en spelen,Twist, tweedracht, en krakélen,Pracht, hovaardy,


111

En hoerrerij:Daar is geen stee voor my.Koom ik by Heeren in het recht

Van Landen, en van Steden:By Voor-spraak, Dinger, (wat men segt)Ik speur wel an de redenDat sy my bitsig haten:Haar Ding-taal leyd in 't praten:Sy weten vaakDer kleynen saakTe keeren, na hun smaak.By Kooplien, en by Handelaars,

Besitters van rijkdommen,Daar is mijn woning ook te schaars:Benaud door groote-sommen,Gebaard uyt list, en woeker:


112

Een voedsel voor den vloeker.Der armen goed,Ia vleysch, en bloedVersaad den Bankaroet.Gemeene-Burgers, Ambachts-volk

(In nedrigheyt geseten)Zijn seer om-schaduwd met een wolkVan wenen, boven weten:Van sinnen vreemd, en strijdig,Op-roerig, valsch, en nijdig:'t Gekijf, 't gesnap(In dronkenschap)Verseld haar achter-klap.De Zee-luy zijn seer rauw, en ruyg,

Verstrikt in dwaasheyts-koorden:Haar tonge is een vaardig-tuygTot vuyle sotte-woorden:


113

Sy noemen d'ondeugd Deugde,En dart'le-wellust, vreugde:Ik vind geen plaatsBy dese maats:Vol twist, vol drank, en vaatsDe Visschers hebben eenen schijn,

Maar zijn te ongebonden:Versonken als in bier, of wijn:Daar word ik niet gevonden.d' On-seggelijke-Boeren(Die staag de vlagge voeren)Zijn in 't gemeen,Gansch sonder reên:En vol moed-willig-heên.Waar dat ik snuffel, sie, en soek,

Ik weet geen rust te vinden:


114

't Zy in wat Stad, gehucht, of hoek:Elk soekt my te verslinden.Dies wil ik op-waarts klimmen,Ont-vliên de aardsche-schimmen:Tot in Godts-troon:Waar dat ik woon,Bevrijd voor smaad, en hoon.ô Snode-Wereld! die ik laat

In d' uyterste-ellenden,Gy blijft een woon-plaats van het quaad:Komt, siet my van u wenden.Ik sal u niet meer sméken,Maar my recht-vaardig wréken,Ik wijk u oog,En rijs om-hoog,Van daar ik neder-vloog.

J.S.


115

Zeemans-sang.

Stemme: Bedroefde Harder siet.

O Heerscher aller GoônDie uyt u hogen throon,De levende, en doônAn-schoud beneden:En yder steld sijn stéSijn tijd, sijn uren mé,Op 't Land, en op de Zee:Met goede reden:Wy loven u voor u genade,Voor uwe gonst: vroeg, en spade.


116

Die heden onsen voetGeset heb op de vloed:En ons te saam behoed:Waar dat wy drijven,Met onse holle-romp,Ons grote houten-klomp,Seer groot, en swaar en plomp:Daar in wy blijvenGehuys-vest, op de Water stromen:En driftig tot veel' plaatsen komen.ô! Wonderlijke-God,

Dit is een seldsaam lot,Dat men (op u gebod)Niet kan ontduycken:Siet hoe wy maer een vlot(De visschen tot een spot)


117

Op 't woest-water, totEen huys gebruycken:Daar in wy als op d' aarde leven,En yder een sijn arbeyd geven.Ons Schipper smeekt, en straft,

Ons Wachter streeld, en blaft,Ons kok die kookt, en schaft,Wy drincken, eten:Men singt, en quinkeleerd,Men onder-wijsd, en leerd,De konsten zijn ge-eerd:Men poogd te weten't Geheym des wereldts t' aller steden:En d' Hemelsche-verborgentheden.Vroeg, als de Sonne rijst,

En elks beroep an-wijsd,


118

Men u, ô Vader prijsd,Voor u bewaring:Met smeking, en gebeênOm uwe hulp alleen,Waar dat wy komen heen,Na d' openbaringDie wy van u in 't Woord ontfangen:En sluyten ons gebed met sangen.So is ons Schip een kerk,

Een Recht-huys, en een perk,Daar ieder een sijn werkIn doet, met lusten:'t Zy wat men ook bedrijftMen leefd, men dicht, of schrijft,Ons huys dat gaat, en blijftOp 't water rusten.


119

En zeyld, en sweefd, als door de wolken:Var uyt het oog van alle volken.Ia het vertoond een Stad,

Een Eyland, met sijn schat,Een wereld, boven dat,Daar in uw leven:'t Is seker, en gewisDat so Gods Kerke is:In 't licht, en duysternis,Verdrukt, verheven,Nu in den vloed geheel bedoven:Dan wederom de Zee te boven.Daarom ô Schepper! weest

(Met uwe gonst, en Geest)By ons, wanneer men vreesdDe Zee, in 't woeden:


120

Die noyt haar loop vol-liep,In 't grondeloose diep:Het geen u hand (Heer) schiepOm ons te voeden.Behoed ons doch (waar dat wy zeylen)Voor 's lichaams, en des ziels onheylen.

Wie dapper strijdWord (na) verblijd.


121

Kuysheyts-Kracht.

Stemme: Schoon Lief wilt my troost geven.

AKóme jeugdig-Harder,Dreef eens sijn Schaapjes, varder,Als in sijn eygen wey:Wanneer hy sijn Geweten,En Reden, had vergeten:Twee grote saken bey.'t Was op de dorre-somen

Van d' Oceaanse-stromen,In 't Goudrijk-Africa,Benoorden Phoebi-paden,


122

Op d' hooghte van vijf gradenSloeg hy sijn Beestjes gâ.Hy had een rijke stelling,

Omtrent een lage-delling,Beneên een roden-berg:Daar hem een Nimph ontmoeten,En heusselijk begroeten:Een-voudig, sonder erg.Haar liefelijke reden,

Haar wel-bevalligheden,Met stemmigheyt gepaard,Haar soet, en aartig-wesen,Heeft hem seer an-gepresen,Haar in-geschapen aart.Hy kon (in dit an-schouwen)

Sich nauwelijks onthouwen,


123

Te roepen (als ontmand)ô! Bloem, van my verkoren,Wat Vrouw heeft u geboren,In dit Barbaris-land?Doch Abrobá an-hoorden

Sijn Minnelijke woorden,Met zedigheyt: en sey:Akóme wilt niet dwalen,Maar desen roem bepalen:Op dat ick my niet vley.Haar neêr-geslagen ogen,

Met schaemte over-togen,Met 't soet gelonk versteld,Begosten hem te tergen;Om haer tot Min te vergen:Door minnens sot-geweld.


124

Sy worp hem (hier op) tegen,Hoe 't met haer was gelegen,(En sey) ick ben gehuwd,Bellone heeft versondenMijn Helft, an my gebonden:Dies moet dat zijn geschuwd.Maar watse heus'lijk seyde,

Akóme dus weêr-leyde:ô! Soete Abrobá,Uw'Man van hier gedreven,(Schoon hy noch is in 't leven)Verwacht gy al te spa.Sou ik in sulke schanden

(Sey sy) my self verpanden,Tot spot van yder een:Ter tijd wanneer ik baarden:


125

Wild gy de vrucht an-vaarden?(Geparst) misbruykt de reênOm dit dan te bereyken,

Geeft my tot pand, en teyken,U vingerling: voor al:Op dat ick mach betonen,Dat u gestadig tronen,My heeft gebracht ten val.

+Gen.38.18.Dees' listigheyt van Thamar,+

Trof hem, gelijk en hamerHet gloênde yser doet:Dat hy begon te denken,Sijn ziele zo te krenken,Te werpen in de gloet.Ben ik (sey hy) een Christen,

En oeffen sulke listen?


126

Foey, schande, 't is my leet:Een Vrou beschaemd my heden,In eerbaerheyd, en reden,Die nau van Christus weet.Want sy was wel t' ontschulden,

Had sy het willen dulden:De redenen zijn veel,Om dat-se 't in dees' landen,Kon plegen sonder schanden:Beroofd van 't huwlijks deel.Van Man, en goet verlaten:

Gelokt, door 't vleyig praten,Van my, o menigmaal:Mijn macht, en haaf, an siende:'t Geen haar in d' armoed diende:Sprak voor haar sonder taal.


127

En kon haar licht verschonen:Maar my (daar tegen) honen,Om 't schandige bedrijf:Ik wist de Heeren wetten,Dat het my sou besmetten:Want, s' is een anders Wijf.'k Wil dan te rugge keeren,

En van een Vrouwe leeren:Die d' aart en reden eerd:Die door gevley, en dreygen,Haar niet heeft laten neygen,Tot 't geen het vleesch begeert.

J.S.


128

Op de Bruyloft van I. de Zee.

DIe na veel keerens en laveerens door de ZeeEen veil'ge haven krijcht, of aengename ree.Vergeet de voor'ge smert. Zoo doet de Bruygom mee:Hy socht vast hier en daer, tot dat hy op sijn steeVond die hem wel beviel, en maekte vaek sijn treeNa harent in de nacht, en liet haer niet met vree,Voor sy na maechden Aert, op 't endtje van sijn teeSoo sacht en voelbaer trad, dat hy daer uyt sijn beeBesloot verhoort te zijn; als hy 't haer overstree,Ontkendse 't noch een wijl, tot datse 't ront belee.Nu zijnse met malkaer niets meer als een van twee;


129

Haer siel en lijf gemeen, haer huys en leger-stee,De Kat, en Hont, en al. Is Momus niet te vree?Hy heb verdiende loon, die tegen d' Hemel stree,Hy pare nimmermeer, die dit paer leet aen dee.Godt houdse vry (is 't goet) van ongemak en wee,En geef haer, op dien voet, in vrolijkheit en vreeTe weiden t' zijnder tijt het soete Kinder-vee;Te hooren met vermaek den eenen 't A.B.C.Uitstaem'len op zijn wijs, een andere 't F.E..Of spellen naderhant ON. ON. SE. Se.'t Is altijt met dit volk, gelijk 't nu is, zoo bree,En 't gae als of een Karr' op effen Sand-wegh ree.


130

Feest-ghezangh.

Stemme: O Jannetje mijn soete-beck. Ofte,Prins Robberts Mars, &c.

HOe Selden is een mensch gerust,Daer hapert altijdt wat,Hoe Selden vint men hier sijn lust;'t Is altijdt dit, of dat:'t Is altijd niet soo 't wesen sou,Daer is geen rechte vreught,Als daer de Liefde Man, en VrouwVerbindt in Eer, en Deught.


131

Hoe Selden, Bruydegom, waert ghyVoor desen wel gerust?Och! dacht ghy altijdt, was ick byDie, daer mijn hert op rust.Al was de lucht vry helder klaer,U hert bleef even dof:Maer als ghy weder quam by Haer,Dan hadt ghy blijdtschaps stof.Uw' blijdtschap die is vast gehecht,

Door Liefde vast gemaeckt:Ghy Twee, ghy zijt nu door den Echt,Als tot een Ziel geraeckt.Weest altijdt een, en zijt verheught;Mijdt bitter huys-krakeel;En gaet al voort van deught tot deught,En soeckt het beste deel.


132

Het beste deel komt van den Heer;Die sich op hem verlaet,Verlaet de Heer oock nimmermeer,Hy is 't die haer verzaet,En spijst haer Ziel' met Hemels-broodt,Dies wilt vry tot hem gaen,En klaegh' aen hem uw' noodt; hoe grootHy neemt uw' klachten aen.Speel-noodtjes, sie, ay! sie hoe soet,

Hoe soet is d' Echten-staet,Daer de' een de a'er met kusjes groet,En noyt in noodt verlaet:Daer selfs in droefheydt vreught verschijnt:Want liefd' heeft sulcken kracht,Dat d' onlust haest daer door verdwijnt:Waer toe dan langh gewacht?


133

't Langh wachten, dat baert ongedult;En onghedult verdriet.Speel-noodtjes, houdt u vry van schult,Belet de Bruyd'gom niet:Laet hem nu sijn verkregen rechtGebruycken op sijn tijdt;Want, of jer schoon al teghen vecht,Ghy bent uw' Speel-noodt quijt.

V.D.H.

Bruiloftzang.

Wijse: Lalande.

O Zoete diertjes!Die den Heemel met den egt,


134

Na veel moeit', en tiereliertjes,Onverbreekelijken hegt,Die na veele zugt, en pijnKrijgd op 't eind tot MedicijnBlijschap, vreugd, en Minneviertjes,'t Welck u beid zal heilzaam zijn.Zie Kupidootje

Die uw' zieltjes had verpletDoor zijn pijl, en minneschootje,Hy wagt u vast op het bed;Alwaar 't boefje zit, en kijft,En weet niet, waar datje blijft;Want steeds wenscht dit Venus bootje,Dat hy u deez' nagt gerijft.Hy heeft een kooker

Vol van pijltjes op zijn lijf,


135

Waar meê hy is minnestooker,En tot yder eens gerijf:Als hy 's nachts u in de lust't Harte prent, en word gekust,Want hy is een ziele strooker,Als gy beide zijt in rust.'r Komt op de lippen,

En het schijnt of 't u verlaat,Als 't in stilt' u wil ontslippen,En dan ergens heenen gaat;Want het is dan, of 't bezwijkt,En zijn vaantje needer strijkt,Als 't begeeft de minne klippen,En weêr in zijn holtjen wijkt.Gy zoete bekjes,

Die uw' Speelgenood onthoud,


136

En met zoo veel zoete trekjesHier den Bruigom van haar houd:Laatze glijen deeze nagt,Zijd gy nijdig? hy verwagtHaar in kuisheid zonder vlekjes,Daar hy haar met wil verkragt.Zoo g' u niet goedjes

Draagd' en haar na 't bedde leid,Ende haastig spoeid uw' voetjes:Hoor dan eens wat Venus zeid:Zy zweerd by 't oog van haar Pol,En zijn fijn gekruifde bol.Dat de vrijer u al zoetjesZitten laaten voor een grol.Wild g' uw' Speelmeisje

In haar Maagdelijke staad,


137

Kussen nog voor 't laatst een reisje?Eer dat gy haar vaare laat?Zoo begin deez' laaste dag,t' Wijl het u gebeuren mag;God breng dan voors 't minne vleisje,En ons in zijn hoog gezag.

F.P.

Drinklied.

Wijze: De Jager die hadder op zijnen hoed.

O Bruidegom!Zijd wellekomMet uwe Bruid!Ik wenkjeEn schenkjeEen Roomer wijn,Die uit moet zijn:Fa laal de raal deriere,


138

Ha! ha ha! ha! ha!Of 'k wenkje,En schenkjeEen volle Fluit.Komt vrolijk zijn,

Dan van de Wijn?Ik brengj' een dronk;Eer 't WigjeZijn schigjeDoor felle brandOp u vermand:Fa laal de raal deriere,Ha! ha ha! ha! ha!Eer 't WigjeZijn schigjeSchiet door uw' lonkO zoet geluit!

Dat door u spruyt;Als ik u smaak;Mijn geesjeGeneesjeUit zwaarigheidIn vrolijkheid:Fa laal de raal deriere,Ha! ha ha! ha! ha!Mijn geesjeGeneesjeVan droeve spraak.Speelnoodjes, hoe!

Zied' gy niet toe?De Fluit is leeg;En pasje


139

Het glasjeNu voor een aârNiet weêrom klaar?Fa laal de raal deriere,Ha! ha ha! ha! ha!En pasje op 't glasjeDan niet te deeg?Had ik de vogt,

Waarnà ik zogt,In mijn bestier;Ik dronkzeEn schonkzeEerst voor de Bruid,En Bruigom uit:Fa laal de raal deriere,Ha! ha ha! ha! ha!Ik dronkzeEn schonkzeDan aan uw' Vier.Zoo vat dan an

De volle kan;Maar niet en morst,En leegzeEn veegzeEens schoontjes uitTot ons besluit;Fa laal de raal deriere,Ha! ha ha! ha! ha!En leegzeEn veegzeEens voor verhorst.

F.P.


140

Wat steeckter in de Dronckenschap?Twist, tweedracht, moordt, en achterklap.

Stemme: Serbande: Of, 't Schijnd dat mijn Zieltje, &c.

ULisses-gasten // en Bachus-gesellen,Hoe vinnich forceerje uw' ziel, en natuer:Dat Godt u verrasten // en voerde ter Hellen,Hoe droevich, hoe bitter, hoe ysselijck duer,Sou in dat over-matigh drincken staen?Laet doch uw Ziel, u meer ter herten gaen;Een dronckaert is meê en van dat getal,Die na-maels uyt den Hemel blijven sal.


141

De Heylige-bladen // die sullen 't u wijsen;Besiese met ernst, en volligh haer' raedt.Ghy meught u versaden // en eerelijck spijsen:Maer 't droncke-drincken, en gulsich gelaet,Die schaedt uw' Ziel tot in den hooghsten graet,En 't stelt u lichaem in een slechte staet;'t Is wonder dat ghy daer niet voor en vreest:'t Maeckt u verachter als het slechste Beest.Ey! neem eens die last aen // met nuchtere sinnen;

Door-sie eens de Kroegen haer ydel gewoel,Ghy sult 'er verbaest staen // door-siese van binnen,Indienje noch hebt het minste gevoel,Op yets dat nae de deught, of Hemel smaeckt:Ghy siet 'er niet, als dat de Hel uyt-braeckt:Het best, jae 't alder-best is ydelheydt.Geloof de Duyvel niet, hoe schoon hy vleyt.


142

Waer vint men het vloeken? // waer vint men het schelden?Waer vindt men roo oogen // en 't beven der handt?Waer sal men-se soecken? // waer sitten die helden,Die altijdt verdroogen // en schijnen in brandt?'t Is daer men luyd-keels met de vromen spot:'t Is daer men Bachus dient als Heer, en Godt:'t Is daer, daer Circe met haer Tover-wijn,Maeckt dat de Mensch verandert in een Swijn.Hoe meenigen Suypert // hoe meenigen Dronckert

Is door sijn quaet leven gekomen ten val.In huys als een Luypert // op straet als een pronckert:In funse-Kroegen uitsteeckende malMen singht, met springht, met voert 'er 't hooghste woort,Men drinckt, met swelght 'er, dat men braeckt en koort:Hoe noó, hoe noó (ach!) sou men soo vergaen;Want soo men sterft, sal men we'er op-staen.

V.D.H.


143

Wacht u voor Achterklap.

Stemme: 't Vinnich straelen van de Zon.

HOe quetst men yemandt in sijn Eer?Door achterklap, en liegen.Die leugen spreeckt, die dient een Heer,Die hem noch sal bedriegen.Die soo gequetst wordt, die wordt vaeck

Door wraeck gevoerdt tot tooren:Daer vindt de Duyvel sijn vermaeck,Zijn vreught wordt dan gebooren.De Achterklapper is een ploegh,

Waer mee de Droes sijn Acker


144

Altijdt bewerrickt, laet en vroegh,Hy houdt hem voor sijn macker.Hy krijght ook dan drie-dubbelt-deel,

Wanneer men maer gehoor geeft,Wat soo een Monster door sijn keelUyt-braeckt, en ons in 't oor geeftWant d' Achterklapper wordt geraeckt;

Die 't hoort, die vaert niet beter;De derd' noch 't alder-bitterst' smaeckt,Die 't bloedt wordt heet, en heeter.

1Prov.26.22.Des Achterklappers woorden, zijn 1

Gelijck als felle slaegen:Sy gaen door 't hert met wreede pijn,Onmoog'lijck te verdraegen.

2Rom.1.30d' Apostel, die tot de Heydens gingh,2

Die reeckent dese zonde


145

Voort 't grouwelijckst', en vuylste dingh,Dat by haer wierd' gevonde.

3Ps.15.3.Godt bandt haer uyt sijn Koninckrijck k,3

Al die daer in volherden.'t Is droevigh, en gantsch ysselijck,Voor die niet wijser werden.

4Eph.4.25.Geen Christen past dat dese sond',4

Dat wy ons niet bedriegen:Gods vreese moet op onse mondtEen zeegel zijn, voor 't liegen.

t' Lacedemonien daer was een wet gegeven,Dat, als men in 't gemeen, eens vrolijck soude leven,Soo stont 'er voor de deur een oud-aen-sien'lijck-man,Die sprack op dese wijs de gasten stemmich an:

En seyd', door dese deur, daer ghy nu in sult treden,


146

En tot de Maeltijdt gaen, mach geen geseyde redenTerugh zijn door-gebracht, 't Was oock Hefrati leer,En recht des maeltijds, dat men niemandt in sijn eer

Mocht schenden door 't gesnap van achterklappend-praten.Dewijl de Heydenen deês gruwel-poel so haten:Sal dan een Christen sich niet wachten voor die zond,Daer Godt, en Heydendom, soo veel ellend in vond?

V.D.H.

Feest-Liedtjes-nae-gerecht.

Stemme: Janne-man en Ale-moer,

EEn deuntje voor 't laetst' Duyts' gerecht,Waer dat so quaeden saeck'?


147

Al valt mijn deuntje wonder slecht,Het streckt licht tot vermaeck,

Als kreupel 't dansje leyde wil,En lier-man speel-man zijn,

Dan is ten minsten 't Feest niet stil,

+Nes poma nat amur.Ick doe mijn best voor 't mijn',+

2. Roept yemandt 't deuntje gaet te plomp,Wat lolt daer voor een vent?

Ick antwoord' hem, al even plomp,Singht beter, maet, ick ben 't,

't Is beter staemer-bout als stom,En schorr' als geen geluyt,

Ter eeren van de Bruydegom,Ter liefde van de Bruyt.

3. Als 't haer verveelt, dan mogen syMy helpen uyt 't gedrangh,


148

Aen Bruygom staet sijn fluytje vry,Aen Bruydt duyts-fluyts-gezangh.

Maer, soo daer 't hooft niet nae en staet,Noch 't kapp is nae geset,

Soo roep' ick tot haer beyde, gaet,Of 'k jaeghje flucks na 't bedt.

4. Na 't bedd', o soete lieve Paer,Loop, packje vry van hier;

Neemt u gewenscht' vermaecken daer,En laet ons hier goedt cier.

Wy sullen schreeuwen stijf en sterckAls 't Bruytje wordt ontmaeght;

Op dat geen ander meisje merck',Hoe dat Sy schreyt en klaeght.

5.Maer, of sy oock soo schreyen sal,Soo klaegen? 'k hoop' van neen.


149

Oock helpt dit alles niet met all',En ick wedd' voor ons tween,

Dat sy 't geworden' jonge wijf,De schrick voor d' eerste nacht,

De bangheydt, die sy had op 't lijf,Vroegh morgens stracks uyt lacht.

6. En waerom, waerom konse niet?Geen Turck is op haer kust;

Men biedt haer 't meest', noch 't minst verdriet,Maer 't jeughdigh hartjes lust:

Men sal met haer den ouden deunGaen singen, Fa, Sol, La;

Op 't wijsje van een jonge Seun,Speel-meysjes volght dat na.

Daer slae geluck toe.H. Bruno.


150

Nieuw'-Jaers-Liedt.

Stemme: Ay! Schoone Nymph.

'T Is heden tijdt, mijn ziel, dat ghy Godt prijs geeftVoor al 't ontfangen goet:'t Is over-tijdt, mijn ziele, dat ghy wijs leeft,En sijn bevelen doet.Het Oude Iaer is als een roock verdweenen,Het Nieuw' staet reê, en treedt al voort.O! Godt, ghy zijt mij in u woordt

Heden verschenen.Reys dan, mijn ziel, en set uw' kours na boven,

En siet uw' Heylandt aen:


151

Gedenck, hoe hy op aerden was verschoven,Om voor u in te staen:Hy liet sijn Throon, en quam hier om te weenen,Ia selfs van d' uur van sijn geboort',En steld' u met Godt in accoort,

We'er als voor heenen.Yverich sal ick dan dit jaer beginnen,

En dienen Godt met lust.Mijn Heylandt, en Verlosser, stiert mijn sinnen,Tot dat ick by u rust:Maer t' wijl ick leef in suchten, en in steenen,Wilt my (soo 't vleesch my stoort,)Of soo de Wereldt my aen boort

Komt) hulp verleenen.Noyt komt my in 't gedacht, o Groot Coningh!

Hoe ghy u hebt verkleent,


152

Of ick denck altijdt om uw' rijcke wooningh,En hoe ghy 't met ons meent;Al laeght ghy in een Beeste-stal te slapen;Al was de wereldt voor u schuw,De wereldt is nochtans door u

Alleen geschapen.'T blijckt dan, hoe dat ick altijdt ben verbonden

I n u o Groote Godt:E llendigh lach ick noch in mijne zonden,I a tot des Duyvels spot,A ls ghy niet waert in ned'richeydt gekomen;N iet ons, niet ons, maer u, o Heer!S y altijdt lof, en prijs, en eer,

O! troost der vroomen.

V.D.H.


153

Bruylofts-zangh.

Stemme: Silvester in de Morghen-stondt.

GEliefjes, die u in den Echt,Door liefde t' samen bindt,Ick bid u doch wel overleght,Wat staet dat ghy begint;Het is geen Os, noch Koeye koop,Noch 't is geen Kinder-spel:Maar 't is al vry een vaster knoop,Dus overleght het wel.'t Is staegh niet Liefste kom te bedt,

Noch Boter tot de boom:


154

Maer sorgh op sorgen u belet,Dat weckt u uyt den droom;De sorgh voor 't huys, en 't huys behoor,Voor As-schop, en voor Tangh,Voor Swavel-stock, en voor Confoor,Dat maeckt u dickwils bangh.Dan moet ghy sorgen voor de kost,

O swaer', en staghe schult!Want heeft men Wijn, men heeft geen Most,Of Speck, men heeft geen Zult:En soo uw' Echts-boom vruchtbaer wordt,Stae by dan doeck, en luer,En Wiegh, en watter meer aen schort;En alle dingh is duer.En schiet de achtste Maendt dan aen,

Dan slaept men staegh vol vrees:


155

De schoenen moeten veerdicht staen,Om gaen na die, of dees;Nae Griet Moers, of Peet Eves toe,Al was het noch soo koudt,Ick wed de Bruygom wordt het moe,Wordt hy vier-mael soo oudt.Dan komt de kommer dubbelt an,

Het kindt breeckt al de rust,En Besje seydt, dit komt 'er van,Dits 't loon van soete lust:Doch soo ick 't al verhalen wou,Ons Bruydt en Bruydegom,Die kregen licht'lijck bey berou,Dies sla ick 't blaedtjen om.


156

Tegen-zangh.

GEliefjes, die u in den Echt,Door liefde t' samen bindt,Hoe zijt ghy doch soo wel berecht,Dat ghy 't soo jongh begint?Bedanck u vry van dese koop,Gebruyckt nu alle vreught,Ghy krijght het soet nu over hoop,In 't Bloemtje van uw' jeught.Was stadich niet uws herten wensch,

Hier wel te zijn gepaert?Met sulck een jongh, en jeughdigh Mensch,In 't willen eens geaert:


157

En is uw' wensch hier in geschiet:Het Huys, en sijn behoor,Dat sal u oock ontbreecken niet,Volght ghy der deughden spoor.En schoon ghy daegh'lijcks eten moet,

Hebt daerom geene sorgh,Godt, die de jonge Ravens voedt,Die is daer voor u borgh:En soo de Heer met vruchtbaerheydt,U Huwelijck bekroont,Met voorspoet in uw' arrebeydt,Hy u 't behoef vertoont.Daerom, o Nieuw-vereende Twee!

Betrouwt op Godt den Heer:Leeft onderlingh in Liefd', en Vree,Soo sal na u begeer,


158

U Huwelijck ghezegent zijn,In al wat u ontmoet,Al was 't voor somm'ge suer' Azijn,'t Verkeert u al in 't soet.

Graf-schrifts Iaer-getal van Prins Fredrick Hendrick.

HIer rVst OranIens PrIns,WIen DeLftsIInWIegh, en Graf,En krIIghs-eer, een LaVrIer, en GoDt sIIn VreDe gaf.

1647.H. Bruno.


159

Bruyloft-zangh.

Stemme: Verheught u Edel Engelandt, &c.

VErknocht, en Echt-gebonde twee,Den Hemel heeft verhoort uw' bee,En t' saem gepaert, na sijn behagen,

Waer door u suchten neemt een ent,Dies u als nu tot volle vreughde went,In dit beginsel uwer dagen.

2. Ghy Bruyd'gom, die als nu besitU eenigh ooghmerck, doel, en wit,Laet Bouckhorst oogh' u vry beschijnen:

Want soo als sy u heeft gewondt,


160

Sal sy we'er heelen met haer lieve mondtUw' quael, en doen de smert verdwijnen.

3. En ghy, die uwen BruydegomEerst quetsten, en we'er heelen kon:Door-stralend' licht, 't geen stichte minne,

Laet doch de fleur van uwe jeughtAls nu uyt-steecken in haer hooghste vreught,En heden dese dagh beginnen.

4. Ghy Bruylofts-gasten, al te mael,Roept heyl-geluck, en zegen-prael,Op deser twee vereenight paren:

Wenscht dat de krachten van de Min,Nu steets by haer oock nemen een begin,En dueren mogen lange jaren.

5. Speel-meysjes, doch de Bruyt soo nietBesetten wilt, tot haer verdriet:


161

Maer laetse in haer vryheydt wand'len,Op dat sy, en haer Bruydegom,Als nu gelijk in vollen eygendom,Van hare liefde mogen hand'len.

6.Maer Speel-knechts gaeter vry mee voort,En brenght haer 't saem waer het behoort,Laet dese twee nu een vergaeren,

Op dat hy door een soet begin,De proef mach nemen van de Echte min,En in de liefde met haer paeren.

Lust doet leeren.H. Meynecker.


162

Feest-Gezangh.

Stemme: La Marionette.

SInght op, Minne-Goodtjes,En verheft een vreughden-liet;En ghy, Speel-genootjes,

Blijft hier in gebreecke niet.Het soetste Godinnetje isser de Bruydt,En Phillis nae-loopen dat is 'er nu uyt,En nu sal sijn vreughdt van 't minnenEerst beginnen,

Die op 't trouwen sluyt.2. Ghy, o Nieuw-gepaerde,


163

Voeght hier by uw' stemm' en hert;Nu ghy, beyd' nae waerde,

En nae wensch vereenight werdt.Ghy, vrienden en gasten, vergaert aen den dis,Drinckt eensjes een romertjen helder en fris.Daer met ghy het lief paer menschenAl wilt wenschen,

't Welcke wenschlijck is.3. Godt wil de getroudeStrengelen soo vast aen een,Dat min noyt verkoude,

Maer haer ziels-bandt blijf gemeen;Gods heylige zegen bewoonde haer huys,En houde daer buyten de droefheydt en 't kruys,En laet beyd' nae sijn behagen,Sich wel draghen,


164

Vroom, Godtvruchtigh, Kuys.4. Des Echts bedde-vruchten,Hier een Dochter, daer een Soon;Geef Godt met genuchten

Aen haer dis, als in een kroon.Hy plant in de Kind'ren der Ouderen deughdt,Op dat sy op-wassen tot beyden haer vreughdt,En door sijn Naem te vresenMoghen wesen

Spiegels voor de jeughdt.5. Godt will', nae dit levenIn top van voorspoedigheydt,Haer het ander geven,

Daer geen eyndts verloop aen leydt.Godt hael door het geestelijck huwelijckBeyd' Ouders en Kinderen in sijn rijck,


165

Daer is vreughdt der wêer-geboor'nen,Uyt-verkoor'nen,

On-uyt-spreeckelijck. Amen.

H. Bruno.

[Een Iongman doet regt]

Een Iongman doet regt, Die de Maagden haatDie de schoonheid mind, Is geen eerlijk heerZoo hy treet in d' Egt Christus hem verlaatHy meer vreugde vind, Zoo hy scheld haar eer.

Zoo wie deez' reegels leest, en kan de zin niet vinden,Die lees door 't midden niet tot lof van sijn beminden.


166

Winter- en Somer-Liedt.

Stemme: Edel Karsou.

WIjckt Winter stuer,Nu met uw' felle winden,Ghy zijt niet aengenaem;Blauw als lasuer,Toont g' u, en gaet verslindenAl 't tierigh lof bequaem,Mensch, en Vee te saem,Die zijn voor u afkeerigh:Wilt weér gaen // daer ghy van daenKomt, wy zijn niet begeerich.


167

Uw' Heerschappy:Want ghy gaet 't Wout bekroonenMet eenen grijsen pruyck:'t Vee, dat heel bly,Daer songh met soeten toonen,Dat vindt u als een huyckOver Els, en struyck,En al die Pallem-boomen,Die geplant // staen aen de kant,Al van de Water-stroomen.De Béken klaer,

Die kapp'lend' plach te vloeyen,Langens de Lanen heen,Daer menich paerVissen seer soet in roeyen,Haer 't lodd'righ licht bescheen:


168

't Maeckt haer niet wel te vre'en,Al door uw' kracht onprijsselijck:Want ghy spreydt, ende bereydtOver haer een korst ysselijck.Zijt ghy als man

Over den Somer eele,Waer meed' vereert ghy haer:Laet ons die WanNemen, en soecken 't Meele,'k Meen men sal vinden daerNiet als doppen, maerHet kaf met witte vlocken;Is dat bloem? Wech met uw roem,'t Is geen vrucht om te locken.Maer wellekoom,

Wellekoom soete Lenten,


169

Ghy langh-gewenschte tijdt:Boter uyt RoomBrenght ghy d' Huysman tot renten,Waer door ghy hem verblijdt,Dies ghy waerdigh zijt,De name van een Moeder:Want ghy geeft // al watter leeft,Tot 's levenskracht sijn voeder.Het Gulden Licht

Komt in u voor uyt minne,Als een Bruydegom doet,Die sijn gesichtWerrept op sijn vriendinne,En lieff'lijck haer ontmoet:Soo werdt ghegroetDe wereldt door de stralen,


170

Die het oogh // laet van om hoogh,Lachend' beneden dalen.En toont sijn gunst,

Over de dorre Velden,Die heerlijck verciert,Met groote kunst,Die men 't niet kan vermelden,Daer vrolijck over swiert,En tiereliertDe Voghelen met singen,En 't gras graegh // 't dier vult sijn maegh,'t Lam gaet daer lughtigh springenIn 't Klaver-gras,

Dien groen fullepen deken,Met Bloemen geborduert:Waer op dat ras


171

't Byken sijn mondt komt steken,En daer Honingh uyt kuert:Daer slaet en gluertDe Spin al met verlangen,Om 't fenijn // tot medecijnVoor hem, daer uyt t' ontfangen.

Geeft Godt de eer. C. Prins Jansz.

Een Geestelijk Liedt.

Wijse vanden 130. Psalm. Of,Wilhelmus van Nassouwen.

WY vinden klaer beschrevenIn Godes Heyligh Woordt,


172

Hoe datter nae dit leven,Tot troost voor die 't behoort,Hier boven in Godts rijcke,

Een plaetse is bereydt,Om daer in algelijcke

Te zijn in eeuwigheydt.2. In dese plaets verheven,Sullen zijn onbevreest,Al die hier in de leven

Geleydt zijn door Godts Geest:Dat zijn de uytverkooren,

Van Godt daer toe bereydt,En door sijn Geest her-booren,

Gelieft van eeuwigheydt.3. Lustigh van timmeragie

Is dese plaets gebout,


173

Een stadt vol van cieragie,Klaer blinckende als Goudt:'t Geselschap veel, en schoone,

Der Engelen seer reyn,Bereydt staen voor Godts Throone,

Tot dienste in 't gemeyn.4. Laet u dan niet verschricken,Ghy die Godts Kind'ren zijt,Voor den doodt, noch sijn stricken,

Als die u aen-biedt strijdt:Want als uw' ziel gaet scheyden

Van hier, al door den doodt,De Engelen haer leyden

Terstont in Abrams schoot.5. Een Croone, niet van bladen:Maer der rechtveerdigheydt,


174

Uyt loutere genaeden,En goedertierentheydt,Sal uw' Ziel daer ontfangen,

Vol vreughd' sonder gepijn.Met recht mogen verlangen,

Die Erfgenamen zijn.6. Men kan 't niet beantwoorden,Wat vreughd' daer sal geschiên:Want noyt ooren dat hoorden,

Of ooge heeft gesien:Noyt mensche het bedachte,

't Geen Godt daer heeft bereydt;O Ziel! neemt daer op achte,

Het duert in eeuwigheydt.7. Bedenckt noch boven desen:O Ziel! hier in geklach,


175

Wat vreughde daer sal wesen,Al aen den Ionghsten dagh,Als 't lichaem sal verrijsen

In onverderf'lijckheydt,En Christus u sal wijsen,

't Saem' in de vreught bereydt.8. Als dan sal 't lichaem blencken,Gelijck der Sonnen-schijn.O Ziele! wilt bedencken,

Wat vreughdt daer dan sal zijn,Als dees twee lieve paren,

De Ziele, en 't Lichaem,Nu wederom vergaren,

Door Godes kracht te saem'.9. Een herte moet ontspringenVan vreughd', en vrolijckheydt,


176

Die weet, dat dese dingenVoor hem daer zijn bereydt.Dus laet ons, om versachten

Ons' pijn, en droefheydt swaer,Ons' oogen slaen, en wachten

Op dese vreught hier naer.10. Ruste sal daer oock wesenVan moeyten, en arbeydt,En blijdtschap, soo wy lesen,

In alle eeuwigheydt.Onnodigh is daer lichte

Van Son, of Mane-schijn:Want nae Schriftuers berichte,

Sal 't Lam haer Kaersse zijn.11. Troost u, Godts Uytverkooren,(Als ghy hier droevigh zijt)


177

Die tot dees vreught behooren,Gedenckt hoe korten tijdtDat ghy hier hebt te strijden,

Beneden in dit dal;U naeckt een groot verblijden,

Dat eeuwigh dueren sal.12. Sy sullen saligh wesen,(Gelijck de Geest ons seydt)Die in den Heer (gepresen)

Sterven, en van hier scheydt:Iae salich sijn sy alle,

Die op-geschreven zijnOnder het lief getalle,

In 't Boeck des levens fijn.13. Een recht geloove, Heere,Een rechte Liefde reyn,


178

't Welck dient tot uw's naems eere:Verleent ons, Heer, niet kleyn:Uw' Geeste ons wilt geven,

Meer, ende meer nu voort,Dat wy nae 't Eeuwigh Leven

Verlangen, soo 't behoort.14. Niet ons, niet ons, o Heere!Komt toe lof, ende prijs:Maer u behoort de eere,

Die 't ons bereydt hebt wijs:Geschoncken door uw' Sone

Sijn dier verdiensten groot.O Godt! in uwen Throone

Is leven sonder doodt.15. Sion, Godts uytverkooren,Christi Bruydt, Lief-getal,


179

Hebt acht, opent uw' oorenOp dese vreughde al,Om Christus Iesus Name

Lijdt ghy hier veel droefheydt:Maer namaels ghy altsame,

Rust vindt voor u bereydt.

Uyt liefd', en gunst, door Mr. W.B.

Minne-Brief.

Terwijl ick sat, en dacht om u, mijn schoon' GodinDwongh de genegentheydt, (dit versje) my te schrijven,Waer meê dat ick beken, dat ick uw' dienaer bin,

En wensch oock anders niet, als altijdt die te blijven.


180

Door weet-lust is 't geschiedt, dat vollegende Steden,VanWouter Barentsz. zijn tellend' om-ghetreden.

+6452

+UY TR E CH T was d' eerst', die hy daer toe had uytgesondert,Bevandt die groot te zijn ses duysent, en vier hondert,

+2660

+ En twee-en-vijftig treed'. doen B O L SWART , dat hy vondtTwee duysent, en ses hondert, en tsestigh treed' in 't rondt.En op de selfde dagh, so was hem geen hinder,


181

+2582

+ S N E E CK S groote oock te sien, bevondt weynigh minder,Maer thien mael acht min twee, soo dat sijn groote wasNet vijf-en-twintigh hondert, en twee-en-tachtigh pas.Van daer gingh hy sijn reys na d' ander zy toe stellen,

+6542

+ En quam t' E N CKHUY S EN aen: voort trock hy weêr aen 't tellen,Vondt vijf-en-tsestigh hondert, en twee-en-veertigh stap.Dat had hy pas gedaen, of sonder toeverstap;

+5007

+ Gingh hy nae H OORN toe, daer heeft hy geschreven,


182

Doe hyse hadd' ghetelt, vijf duysent treed' en seven.Het volgende jaer, doe was noch niet gedaen

+4868

+ Sijn weet-lust, maer doe heeft hy H A E R L EM om-gegaen,Wiens om-ringh, dat hy oock getelt heeft wel te degen,Vondt hondert dertigh min als Hoorn, en noch neghen.

+4269

+ Van daer soo gingh hy voort nae 't Vruchtrijck A L CKMAER ,Dat hy oock kleynder vondt als Haerlem; want hy daer,Ses hondert treed min een, min telde als te Haerlem.


183

+4157

+ Een jaer twee drie daer nae volght M ED ENB L I C K , aldaer 't hemNoch minder moeite was: want hy rondom die StadtMeer een-en-veertigh hondert, en vijftigh treeden tradt,En dan noch seven meer. En doe ons voor[...] weten,

+50590

+ Hoe groot de B E EM S T E R was, heeft oock gemeten:En om niet moe te zijn, ging staegh van lie [...]Vondt vijftigh duysent, en vijf hondert en-der-tree;Daer was veel tellen aen: Maer evenwel teren 94/14


184

+3024

+ Soo mat hy P U RMER END T , dat dienje oock te hooren,Hoe groot dat die Stad is, wel luyster, zijt te vreed','t Was effen dertich hondert, en vier-en-twintich treed'

+43.

+ Nu volght MUNN I C K ENDAM , en Edam, bey die Steden,Die heeft hy mackelijck op een dagh om-ghetreden.

+4269

+ Haer groote weynigh scheelt: want soo ick niet en mis,Het is maer sestigh treed', dat Edam grooter is.Die dan E DAM om-gaet, die dient daer op te letten,


185

Dat hy drie duysent mael sijn voeten moet versetten:Dan is 't noch niet gedaen, maer daer komt dan noch byVier hondert treed, en drie. Nu nae het Scheeprijck Y,

+13968

+ Nae 't machtigh AM S T E RDAM , (in wiens verheve wallen,Het achtste wonder van de werelt staet te brallen)Dat heeft hy oock ghetelt, en wierdt aldaer ghewaer,Juyst veerthien duysen treed', op twee-en-dertigh naer.Daer hebje nu 't begrip van elcken Stadt, sonder 94/14.


186

My dunckt, daer hoor ick een, die seydt, wel dit 's een wonder!En lacht'er smadich om: wel vriendt, dat 's niet geseydt,Dat het een wonder is, het is nieusgierigheydt.

1657.

Besluyt, aen de goedt-gunders van de Treck-Schuyt.

Stemme: Scheyde bitter scheyde.

KOm repje Commissaris,De Treck-Schuyt moet weêr of:


187

Maer sie eerst eens wie daer is,En geef die Man verlof,Schrick elleck maer een beetjeTot een steetje.'t Sal u aen vreughdt niet schorten,

Indien g' hem sitten laet:Hy sal de wegh verkortenDoor aengename praet,En somtijdts sal hy singenFraye dingen.'t Waer al te onbarmhertigh,

Soo ghy de Man liet staen:Hy 's veel te openhertigh,Dat hy soud' moeten gaen;Hy sal in alle saeckenU vermaecken.


188

't Is Virtus, die goedt-aerdigh,Het al ten besten duydt,Uw' liefd', en vriendtschap waerdigh,U hert vry open sluyt,En eert hem daer van binnenMet uw' samen.Al wat hy laeckt, dat deught // niet;

't Is goedt al wat hy prijst:'t Ben blijd' als hy sijn vreught // siet,En wensch, dat hy my wijstEen wegh, die ick met vredenMach betreden.

P.Y. vander Hof.

Eynde van het Tweede Deel van 't Hoorns vermaeck'lijck Treck-Schuytje.


189

Register.

54AEnhoort ghy Boots-gezellen:

121Akóme, jeughdigh Harder.

13Besiet de Moode in haer pracht.

29Bruygom Heer.

3De deughdt, die niemandt ledigh laet.

68De Mensch is door de zond'.

73Daer is geen staet te noemen

97Die wel bemerckt de ordening.

65Een Mensch die hoord' te weten.

80En roemt niet van u Landt.

94Een Mensch is van natuur.

14Een deuntje voor 't laetst'

31Genooden, die hier zijt vergaert.


190

100Ghelijck een Voghel.

105Genadighe Coningh.

153Geliefjes, die u in den Echt.

24Heer Bruydegom, siet my hier.

130Hoe selden is een Mensch gerust.

143Hoe quetst men yemandt.

16Juffrouwen, wat heeft u verdoord?

20Ick wed ghy morgen niet.

29Jae gereedt.

47Jo, Triumphe, jo, jo.

87Indienje eens willet letten.

109Ick ben de Deught.

186.Kom repje Commissaris.


191

26O Spiegeltje van deughden.

115O Heerscher aleer Goôn

133O Soete Diertjes.

137O Bruydegom.

8Raspini kracht bleeck sonder.

25Reaeltje, die door d' Echte-bandt.

27Rept mijn soete Cameraetje.

22Speelt op Vreughde-snaren.

162Singht op Minne-goodtjes.

40Toen Achelous.

15'T Is heden tijdt.

24Venus zegent onse sanghen.

94Vraeghje wie het meeste.


192

140Ulisses gasten.

159Verknocht, en Echt-gebonden twee.

23Wy wenschen u geluck.

33We Bruygom.

77Wilje u vermaecken.

84Wilje weten at de Neeringh.

166Wijckt Winter stuer.

171Wy vinden klaer beschreven.

Eynde van 't Register.


't Hoorns vermaeck'lijck treck-schuytje · 2 Eerstedeel Voor-Reden....

Documents

Transcript of 't Hoorns vermaeck'lijck treck-schuytje · 2 Eerstedeel Voor-Reden....