Bewijzen voor het bestaan van andere klimaten en grote klimaatveranderingen in het verleden:

Kenmerken van ijs op plaatsen waar nu een veel warmer klimaat is: zwerfstenen, gletsjerkrassen, stuwwallen, keileem, sterke erosie door druk waardoor meren ontstaan, enz. Kenmerken van een koud toendra klimaat: vegetatie (dryas), pingo’s, ijswiggen.Kenmerken van een warm klimaat: flora en fauna.

Daarnaast geeft het onderzoek van de zuurstof en waterstof isotopen uit het ijs en de zeebodem goede indicaties over het temperatuur verloop. Door de steeds betere datering van de lagen geeft vooral dit onderzoek nu sinds ca 1990 een verrassend beeld van extreme temperatuur veranderingen in het verleden.

Ook zijn er grote verandering in neerslag zoals blijkt uit de dikte van ijslagen, van kalkafzettingen in grotten, en de mate van erosie door rivieren, enz

Het blijkt dan dat er de laatste 1 miljoen jaar veel grote en snelle klimaat veranderingen zijn geweest. Waardoor??

Berendsen 2011 Naar Zagwijn 1992

Foto: H.J.A. Berendsen

Drill bit of ice corerNOAA

Diepzeekern

Isotopen-onderzoek• Tijdens glaciaal:

– relatieve toename van 16O en 1H op ijskappen, en– relatieve toename 18O in de diepzee

• Tijdens interglaciaal: – relatieve afname van 16O en 1H op ijskappen, en– relatieve afname 18O in de diepzee

Onderzoek landijs

18O / 16O-verhouding (18O) hangt af van:

• klimaat• lokale T

– geografische breedte– hoogte– seizoen

• afstand tot brongebied

STR online - some statistics

689.144 passages with 2.013.886 cargoes. Overview films, years and status: Link

Not logged in

Statistics

Passages / year

Passages / year / month

Passages / day

Number of passages / year / month

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Total

1686 4 10 78 136 166 189 238 203 179 112 117 51 1483

1687 8 12 228 560 603 435 673 608 462 346 245 92 4272

1688 4 1 18 120 164 200 224 251 113 134 52 34 1315

1689 3 18 70 215 253 622 422 193 451 308 129 90 2774

1690 3 22 262 275 429 264 301 195 148 264 62 80 2305

1691 9 29 79 143 179 219 438 417 169 172 105 34 1993

1692 1 0 7 38 29 91 44 47 10 44 3 0 314

1693 38 62 169 552 496 855 529 452 663 472 204 145 4637

1694 6 21 160 363 559 748 632 369 427 268 323 71 3947

1695 0 0 78 174 553 676 429 612 473 280 274 124 3673

1696 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1697 0 0 100 216 322 275 506 493 321 225 218 6 2682

1698 0 0 75 596 750 596 542 551 314 405 180 70 4079

1699 7 10 135 618 573 750 595 492 402 359 200 60 4201

1700 8 20 65 192 553 362 366 306 319 320 161 153 2825

Klimaatverandering door:

Verandering binnen de systemen op aarde: Binnen de weersystemen als windrichtingen en zeestromingen. Ook door vulkanen en biologische factoren, zoals de mens. De veranderingen van deze systemen zijn op termijn van ca 10 jaar tot enkele eeuwen. Structurele verandering in de geografie, zoals verplaatsing continenten en gebergtevorming op de termijn van ca 10 miljoen jaar.

Verandering door factoren buiten de aarde dus astronomisch: Veranderingen in de aardbaan (Milankovitch theorie). Deze zijn in termijnen van ca 10000 jaar. Hierover is vrij veel bekend. Veranderingen in de activiteit van de zon in verschillende termijnen van ca 10 jaar tot enkele eeuwen, maar mogelijk ook met grotere periodes. Hierover is weinig bekend. Veranderingen door de verplaatsing van ons zonnestelsel door de Melkweg, over perioden van ca 10 miljoen jaar en meer. Hierover is weinig bekend.

Een berekend model voor de evolutie van de Zon

tijd (miljard jaar)

middellijn

(Zonnu=1)

helderheid

(Zonnu=1)

temperatuur

oppervlak (K)

centrale dichthei

d (g/cm3)

centrale temperatuu

r (K)

massapercentage

waterstof in kern

opmerkingen

–0,035 2×106 ~0 10 10−19 10 70,5% koude gaswolk begint te contraheren

–0,034 2,1 1,6 4400 1,5 4×106 70,5% protoster is ontstaan (T Tauri-ster)

–0,010 1,0 1,1 5900 83 13×106 70,5% protoster: overgang naar hoofdreeks

0,0 0,872 0,769 5790 91 14,4×106 70,5%

begin als hoofdreeksster: nucleosynthese waterstof in kern

1,0 0,905 0,770 5680 91 13,7×106 63,3%

2,0 0,927 0,824 5710 102 14,1×106 56,0%

3,0 0,952 0,884 5730 116 14,6×106 48,4%

4,0 0,982 0,954 5750 134 15,1×106 40,4%

4,59 (=nu)

1,000 1,000 5770 147 15,5×106 35,5% de huidige Zon

5,0 1,015 1,034 5780 158 15,8×106 31,9%

6,0 1,056 1,126 5780 191 16,6×106 22,7%

7,0 1,104 1,235 5790 243 17,6×106 12,7%

8,0 1,161 1,357 5780 326 18,6×106 2,9%

9,0 1,250 1,548 5760 488 18,9×106 0,09%

10,0 1,39 1,90 5680 860 19,4×106 0,00% waterstof in kern is op

11,0 1,6 2,3 5500 ... ... 0,00%

12,0 5 12 4900 ... ... 0,00%

12,17 241 2800 2700 ... ... 0,00% rode reus (Red Giant Branch); massaverlies

12,25 11 60 4800 ... ~160×106 0,00% heliumnucleosynthese;

E.M. ZONNNESTRALING

GEM.ENERGIE STROOM

VERANDERING MET DE ZONCYCLUS VAN CA 11 JR

BELANGRIJKSTE DEPOSITIE HOOGTE IONISATIE

TSI (vrl zichtbaar en IR) 1366 W/m2 1,2 W/m2 rel 0,1% Oppervlak ZwakUV-A (315-400 nm) Oppervlak ZwakUV-B ( 280-315 nm) 15-50 km (95%) ZwakMUV (200-300 nm) 15,4 W/m2 0,17 W/m2 rel 1% 15 -50 km ZwakFUV (126-200 nm) 50 mW/m2 15 mW/m2 rel 30% 30-120 km MatigEUV, Xray (→0-125 nm) 10 mW/m2 rel 100% 80-250 km Sterk

DEELTJES STRALING GEM.ENERGIE STROOM

VERANDERING MET DE ZONCYCLUS VAN CA 11 JR

DEPOSITIE HOOGTE IONISATIE

Galact. Cosmische Straling 0,7 μW/m2 0,7 μW/m2 rel 50% 0-30 km

Sterk(+nucleair)

Snelle Protonen vd Zon2 mW/m2 rel 100% 30-90 km

Sterk(+nucleair)

Aurora protonen en elektronen 1 mW/m2 20 mW/m2 100-120 km MatigJoule Heating 20 mW/m2 2 W/m2 100-150 km Matig

http://solarsystem.nasa.gov/multimedia/gallery/Heliosphere1.jpg

iidesk Waterway news - Water information

search new s

| Show graphs Neckar Gundelsheimm (05h) 368

(-245) 613

(-127) 740 (+75)

665 (+397)

268 (-53)

Plochingenm (05h) 257 (-76)

333 (-178)

484 (+289)

195 (+8)

Plochingenm (13h)

Donau Passaum (05h) 1235

(+52) 1183 (+313)

870 (+139)

731 (+79)

652 (+94)

Wildungsmauerm (07h) 799 (+92)

707 (+123)

584 (-4)

588 (+217)

371 (+17)

Kienstockm (07h)

Ybbsm (07h) 910 (+94)

816 (+204)

612 (+82)

530 (+76)

454 (+141)

Mauthausenm (07h) 856 (+16)

840 (+165)

675 (+141)

534 (+29)

505 (+40)

Linzm (07h) 929 (+94)

835 (+160)

675 (+179)

496 (+39)

457 (+56)

Engelhartszellm (07h) 1013 (+31)

982 (+214)

768 (+167)

601 (+69)

532 (+66)

Hofkirchenm (05h) 711 (+75)

636 (+88)

548 (+108)

440 (+50)

390 (+22)

Deggendorfm (05h) 784 (+92)

692 (+78)

614 (+115)

499 (+84)

415 (+38)

Pfellingm (05h) 855 (+88)

767 (+79)

688 (+105)

583 (+86)

497 (+30)

Oberndorfm (05h) 667 (+80)

587 (+98)

489 (+207)

282 (+8)

274 (+31)

Measuring point Tue 06-04 Mon 06-03 Sun 06-02 Sat 06-01 Fri 05-31 396

(-3)

13 maart 1929, de Waal bij Varik

www.genevo.nl klik naar klimaat. Voor meer informatie en literatuur verwijzingen

Vragen? Materiaal voor meer informatie? Wil je gegevens van deze presentatie? Mail naar wfschot@gmail.com