Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde

Onder auspiciën van de

Dinsdag 18 december 2008Vergadercentrum Vredenburg 19, Utrecht

BSN: Best een Slim Nummer!

SyllabusPAOKC-cursus Klinische Chemie

en Laboratoriumgeneeskunde

Programma ___________________________________________________________________________ 09.45 – 10.25 Koffie en inschrijving 10.25 – 10.30 Opening

Dr. C.H.H. Schoenmakers, voorzitter Commissie AICT en dagvoorzit-ter

OCHTENDPROGRAMMA 10.30 – 11.00 Invoering en gebruik BSN in de zorg

B. Cools 11.00 – 11.30 Juridische aspecten van het BSN

Mr. S.F. Tiems 11.30 – 12.00 ICT infrastructuur en Landelijk Schakel Punt

H. van den Brink 12.00 – 13.30 Lunch

MIDDAGPROGRAMMA 13.30 – 14.00 Lessen uit de Diergeneeskunde: wordt de mens de volgende soort?

Dr. G.H.M. Counotte 14.00 – 14.30 Winst BSN in de toekomst J.J.M. Baptist 14.30 – 15.00 BSN: Best een Slim Nummer?

Dr. H.M.J. Goldschmidt 15.00 – 15.30 Discussie

Dr. J.H.M. Souverijn 15.30 Afsluiting en borrel

Sprekers ___________________________________________________________________________ B. Cools Sectorale Berichten Voorziening in de Zorg (SBV-Z) De SBV-Z vormt voor de zorgsector de toegangspoort tot de Beheervoorziening BSN, de or-ganisatie die primair verantwoordelijk is voor de uitgifte en het beheer van het BSN. De SBV-Z is opgericht in opdracht van het Ministerie van VWS. Mr. S.F. Tiems Van Benthem & Keulen N.V. Advocaten en Notariaat te Utrecht H. van den Brink Programmaleider E-lab NICTIZ Den Haag Dr. G.H.M. Counotte Toxicoloog Gezondheidsdienst voor Dieren Deventer J.J.M. Baptist Senior Adviseur Standaardisatieprocessen NICTIZ Den Haag Dr. H.M.J. Goldschmidt Klinisch Chemicus Stichting Diagnostisch Centrum Tilburg Dr. J.H.M. Souverijn Klinisch Chemicus SCAL Medisch Diagnostisch Centrum Leiden

Organisatie ___________________________________________________________________________ Namens de Commissie AICT van de NVKC: Dr. D.L. Bakkeren Maxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Dr. J.L.S. Dols Academisch Medisch Centrum Amsterdam Drs. G.J.H. Haan Medicon Management Consultants Bloemendaal Dr. C.H.H. Schoenmakers Elkerliek ziekenhuis Helmond Dr. J.H.M. Souverijn Scal Medisch Diagnostisch Centrum Leiden Drs. W.M. Verweij Saltro Artsenlaboratorium Utrecht Dr. F.M. Vaz Academisch Medisch Centrum Amsterdam Namens de PAOKC commissie van de NVKC: Dr. P.H.M. Kuijper Máxima Medisch Centrum Eindhoven / Veldhoven

Inhoud_______________________________________________________________

Pag.

Invoering en gebruik BSN in de zorg 6B. Cools

Juridische aspecten van het BSN 13 Mr. S.F. Tiems

Lessen uit de Diergneeskunde: wordt de mens de volgende soort? 22 Dr. G.H.M. Counotte

BSN: Best een Slim Nummer? 30Dr. H.M.J. Goldschmidt

Invoering en gebruik BSN in de zorg

Bertie Cools, Ministerie VWS (CIBG/SBV-Z)

NVKC/BSN: Best een Slim Nummer! - Utrecht – 18 december 2008

1

BSN in de keten: zorgvuldigheid en vertrouwen

SBV-Z

Patiënt Zorgaanbieder ICT-systeemAuthenticatie

middelenOpvragen

BSN

Vertrouwen: wie heeft gevraagd naar mijn BSN (logging)?

UZI

ICT-leveranciers!!!

2

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik-1

Wet BSN in de zorg

• Het BSN van een patiënt móet worden gebruikt in de zorg als patiëntgegevens worden gecommuniceerd met - zorgaanbieders, indicatieorganen en zorgverzekeraars

• BSN wordt- Opgenomen in de eigen administratie- Gebruikt bij de verwerking (vastleggen) van patiëntgegevens - Gebruikt in de onderlinge communicatie: zorginhoudelijk en in declaratieverkeer

• Het BSN mág pas worden gebruikt als:1. Identiteit van de patiënt is vastgesteld én2. BSN van de patiënt is vastgesteld op basis van een betrouwbare bron

Alleen dan is verband tussen persoon, persoonsgegevens en BSN eenduidig vastgesteld en kunnen betrouwbaar gegevens worden bewaard en vastgelegd en uitgewisseld aan de hand van het BSN

Spoedeisende hulp?Eerst zorg, dan

voldoen aan de wet✧

3

Hoe gebruikt u het BSN in de zorg?

• Stel de identiteit van de patiënt vast

• Stel het BSN van de patiënt vast

• Controleer of de persoon, het BSN,

en de persoonsgegevens bij elkaar horen

Klopt alles?

• Neem dan het BSN op in uw administratie.

• Gebruik het BSN bij het uitwisselen van gegevens met andere

zorgaanbieders, indicatieorganen, zorgverzekeraars en zorgkantoren

123

Zowel digitaal als op papier!!

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik-2

4

BSN

1+2

Persoonsgegevens

Identiteit

Patiënt

+

Medischegegevens

3

4

Hoe stelt u de identiteit vast bij patiënten die u al in zorgheeft?• Verzeker u van de identiteit van de persoon door herkenning of door het stellen van

vragen (vergewisplicht).

• Vraag bij twijfel altijd naar een geldig wettelijk identiteitsdocument.

• Controleer de identiteit van de persoon met een geldig wettelijk identiteitsdocument,

zoals een paspoort, een Nederlands rijbewijs, een Nederlandse identiteitskaart of

een Nederlands vreemdelingendocument.

• Leg aard en nummer van het document vast in uw administratie.

Hoe stelt u de identiteit vast bij nieuwe patiënten?

Tip!Belt iemand voor een afspraak?

Vraag dan of hij/zij een geldig wettelijk identiteitsdocument meeneemt!

✧

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteit-1Gebruik

5

Kunt u de identiteit van patiënt niet vaststellen?

• Het BSN van de patiënt mag niet worden gebruikt in de eigen administratie en

• Het BSN van de patiënt mag niet worden gebruikt in de gegevensuitwisseling met

anderen

• Gebruik persoonsidentificerende gegevens in de communicatie met andere

zorgpartijen

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteit-2Gebruik

BSN

6

• BSN wordt doorgeleverd: U kunt het BSN overnemen van een andere zorgaanbieder,

indicatieorgaan of zorgverzekeraar die het nummer al heeft gecontroleerd

• Opvragen BSN: U kunt het BSN opvragen bij de Sectorale Berichten Voorziening in

de Zorg (SBV-Z)

• Twijfel over BSN? Controleer bij twijfel het BSN altijd bij de SBV-Z

Hoe komt u aan het BSN van een patiënt?

Meer InfoActiviteitenFaseringBSN-1IdentiteitGebruik

✧Advies!Gebruik het BSN alleen als u zeker weet

dat het BSN en de gegevens van de persoon bij elkaar horen

AdHoc

1

InitiëleVulling

2

7

Opvragen BSN bij SBV-Z

1. Vragen stellen via de website van SBV-Z- Via Internet met browser, bijvoorbeeld Internet Explorer/ Firefox

- Veilige verbinding (https://)

- Toegang met UZI-pas

2. Vragen stellen via webservice:- Programmatuur / applicatie zorgt voor veilige verbinding met SBV-Z

- Programmatuur / applicaties gebruiken UZI-pas of -servercertificaat

Gemaakt door uwICT-leverancier

Op basis vangebruikerseisen

Onafhankelijke toets:BSN Zorg Keurmerk

UZI-register

UZI

Meer InfoActiviteitenFaseringBSN-2IdentiteitGebruik

8

Fasering invoering BSN: invoeringsjaar

• Inwerkingtreden Wet BSN in de zorg: 1 juni 2008

• In het invoeringsjaar is er de bevoegdheid tot gebruik van het BSN,

mits wordt voldaan aan álle randvoorwaarden in de Wbsn-z: BSN MAGgebruikt worden

• Vanaf 1 juni 2009: verplichting tot gebruik BSN voor alle zorgaanbieders,

indicatieorganen en zorgverzekeraars na de invoeringsperiode van één jaar:

BSN MOET gebruikt worden

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik

9

Invoering BSN zorgaanbieders: activiteiten

• Maken plan van aanpak invoering BSN

• Aanpassen (administratieve) organisatie voor BSN- Inschrijven nieuwe patiënt- Vaststellen identiteit: Hoe? Wie?- Opvragen BSN: Hoe? Wie?- Gebruik en beheer van UZI-middelen (passen)- Communicatie naar patiënten/cliënten- Werkinstructies/training

• Aanpassen ICT voor BSN: aanspreken ICT-leveranciers

• UZI-middelen:- Abonnee worden- Middelen aanvragen en installeren

UZI

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik

10

Voor meer informatie: www.infoBSNzorg.nl

• Handboek Invoering en Gebruik BSN in de Zorg

• Factsheets

• Video over BSN

• Tekst Wet BSN in de zorg

• Nieuwsbrieven BSN

• Best practices

• Vragen en antwoorden

• E-learning module BSN

• Etc.

NB. Alle zorgaanbieders, indicatieorganen, zorgkantorenen zorgverzekeraars zijn met een brief van VWS geïnformeerd over in werking treden Wbsn-z

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik

11

Startpunt informatie:www.infoBSNzorg.nl

Telefoonnummer: 0900 232 43 42

Meer InfoActiviteitenFaseringBSNIdentiteitGebruik

12

Aandachtspunten laboratoria

• Onderscheid tussen zelfstandige labs en labs die deel uitmaken van andere

zorgaanbieder (bijv. ziekenhuis)

- Zelfstandig?

Dan BSN overnemen van aanvrager (huisarts, ziekenhuis) of via SBV-Z

opvragen (of verifiëren), én zelf identiteit vaststellen

- Deel van andere zorgaanbieder?

Dan BSN intern overnemen (vanuit bijv. centrale patiëntenadministratie).

Identiteit bij binnenkomst vastgesteld. Hoe de identiteit vaststellen binnen

andere posten van de zorgaanbieder (ziekenhuis) is verantwoordelijkheid van

zorgaanbieder.

Special: laboratoria en BSN

13

Aandachtspunten laboratoria (2)

• BSN vastgesteld uit betrouwbare bron én identiteit vastgesteld?

Dan BSN gebruiken bij patiëntcommunicatie naar andere zorgpartijen

• Geen identiteit vastgesteld?

Dan geen BSN gebruiken bij communicatie met andere zorgpartijen (gebruik

persoonsidentificerende kenmerken).

- Uitzondering: retourverkeer naar opdrachtgever: BSN wél toegestaan (ook al is

vaststellen identiteit niet mogelijk geweest)

Special: laboratoria en BSN

14

Cases (1)

• Toevoegen labresultaten in landelijke database op basis van BSN?

- Ja, mits dit voorheen al gebeurde op basis van (versleutelde)

persoonsidentificerende kenmerken

- Palga: dubbele versleuteling BSN, zodanig dat hieruit weliswaar een unieke

identifier ontstaat, maar niet herleidbaar tot het oorspronkelijke BSN

• Zelfstandig lab, werkzaam voor meerdere ziekenhuizen/huisartsen, ontvangt

labverzoek vanuit ziekenhuis. Geen directe patiëntcontact, dus geen identificatie

mogelijk. Mag lab het labverslag mét BSN ook naar huisarts of arts uit ander

ziekenhuis sturen?

- Nee, arts is geen opdrachtgever. Alternatief: ziekenhuis (als opdrachtgever)

stuurt resultaat naar huisarts

Special: laboratoria en BSN

15

Cases (2)

• Op mobiele prikpost (deel van lab) wordt bloed afgenomen. Geen ICT beschikbaar.

Mag na verwerking van resultaten BSN toch gebruikt worden?

- Ja, vaststelling identiteit en BSN hoeft niet op hetzelfde moment te gebeuren.

Identiteit wordt ter plekke vastgesteld; BSN (indien al niet doorgeleverd

gekregen) wordt later opgezocht.

• Mogen/moeten commerciële labs ook met het BSN werken?

- Ja, indien ze zorg verlenen (toegelaten instelling, BIG-geregistreerde

zorgverleners)

Special: laboratoria en BSN

16

Implementatieactiviteiten labs (1)

• Zelfstandig lab?

- Opstellen plan van aanpak: z.s.m.

- UZI: Abonnee worden en aanvragen UZI-middelen: z.s.m- Geen noodzaak tot wachten: startpakket met pas en servercertificaat- In overleg met ICT-leverancier: pas of certificaat nodig

- Aanpassen organisatie aan BSN: plannen

- Aanpassen ICT (door leverancier): - Check uitleverdatum BSN-versie- Installeren nieuwe programmatuur, testen- In overleg met leverancier en ICT-afdeling/medewerker

Special: laboratoria en BSN

17

Implementatieactiviteiten labs (2)

• Lab deel van andere zorgaanbieder (ziekenhuis)?

- Check met implementatieverantwoordelijke ziekenhuis- Status?- Interne doorlevering BSN’s mogelijk?

- Opstellen plan van aanpak: z.s.m.

- UZI: aanvragen UZI-middelen (op basis van abonnee ziekenhuis): z.s.m- Geen noodzaak tot wachten: startpakket met pas en servercertificaat- In overleg met ICT-leverancier: pas of certificaat nodig

- Aanpassen organisatie aan BSN: plannen

- Aanpassen ICT-systeem lab (door leverancier):- Check uitleverdatum BSN-versie- Installeren nieuwe programmatuur, testen- In overleg met ICT-leverancier en ICT-afdeling

Special: laboratoria en BSN

18

HET EPD, WELKE RISICO’S LOOPT U ERMEE? S.F. TIEMS

Het kan u niet ontgaan zijn: de Minister van VWS wil vanaf september 2009 starten met het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Een wetsvoorstel (wijziging van de Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg in verband met de elektronische informatie-uitwisseling in de zorg) is inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. In diverse media is aandacht besteed aan het EPD en ook aan de bedenkingen die branches en beroepsorganisaties bij het EPD hebben. Om verschillende redenen lijken zorgverleners niet enthousiast te zijn voor het EPD. De te gebruiken technologie zou achterhaald zijn, de centrale infrastructuur onnodig omdat de regionale infrastructuur er in sommige regio’s al is, het zou de kwaliteit van de zorg niet verbeteren en het zou kunnen leiden tot aansprakelijkheid van zorgverleners voor handelingen van een ander waar hij geen invloed op heeft. Ze staan daarin niet alleen: ook de Raad van State heeft de nodige bedenkingen bij het wetsvoorstel. Zo stelt de Raad van State dat de noodzaak van invoering van het EPD op grote schaal, zoals de minister voorstelt, niet is aangetoond. Ook waarschuwt de Raad van State voor de complexiteit van het project, de administratieve belasting voor zorgverleners en het risico dat het project, evenals andere door de overheid geïnitieerde grootschalige automatiseringsprojecten, mislukt. In dit artikel zal ik kort ingaan op een aantal juridische bezwaren tegen invoering van het EPD. Grotere kans op aansprakelijkheid? Om iets zinnigs te zeggen over de aansprakelijkheidsrisico’s van zorgverleners met betrekking tot het EPD is het allereerst van belang goed in kaart te hebben hoe de EPD-systematiek zal werken. Ik illustreer dat aan de hand van een voorbeeld: De heer Pietersen meldt zich bij een zorgaanbieder, medisch specialist Jansen. Jansen raadpleegt het EPD van de heer Pietersen. Hij vraagt daartoe toestemming aan de heer Pietersen om dat EPD te raadplegen. De heer Pietersen geeft daarvoor toestemming. Vervolgens consulteert Jansen met zijn persoonlijke Uzi-pas het Landelijk Schakelpunt. Hij mag dat niet aan een ander overlaten volgens de memorie van toelichting. Ook heeft hij het burgerservicenummer van de heer Pietersen nodig. Hopelijk heeft de heer Pietersen zijn paspoort of ander identiteitsbewijs bij zich, zodat de heer Jansen kan controleren of het wel daadwerkelijk de heer Pietersen is die hij voor zich heeft. Vervolgens dient Jansen het landelijk BSN-register te raadplegen om te controleren of de identiteitsgegevens van deze patiënt en het BSN-nummer overeen komen. Ervan uitgaande dat dit allemaal in orde is, zal Jansen contact leggen met het Landelijk Schakelpunt. Hij maakt daarbij gebruik van de technische voorzieningen van een zorgserviceprovider. Het Landelijk Schakelpunt is de tussenpersoon tussen de opvrager (in dit geval Jansen) en de verschillende informatiesystemen bij zorgaanbieders in het land. Op deze wijze wordt vastgelegd waar welke patiënteninformatie is. Vervolgens worden bij alle zorgaanbieders waar informatie over de patiënt bekend is de gegevens opgehaald. Die gegevens kunnen gebruikt worden bij de behandeling van Pietersen. Op verschillende momenten kunnen er in deze keten dingen misgaan, die er vervolgens toe kunnen leiden dat er ook bij de behandeling van de heer Pietersen iets misgaat waardoor de heer Pietersen schade lijdt. Te denken valt bijvoorbeeld aan toediening van een medicijn dat niet in combinatie met een ander medicijn, dat de heer Pietersen ook slikt, mag worden

gebruikt. Het zou kunnen dat het medicatie EPD niet compleet is geweest, al dan niet op verzoek van Pietersen. Ook valt te denken aan een verkeerde behandeling, omdat een bepaalde allergie van de heer Pietersen abusievelijk niet in het EPD was opgenomen of door een gedeeltelijke storing niet in beeld is gekomen. Bovendien is denkbaar dat Jansen de informatie over een andere heer Pietersen heeft geraadpleegd door een storing bij het landelijk BSN-register. Waar het ook misgaat, Pietersen, of zijn nabestaanden, zal zijn schadeclaim allereerst neerleggen bij zijn behandelaar, Jansen. Wellicht blijkt dan al vrij snel dat de fout niet aan Jansen toegerekend kan worden en wendt Pietersen zich direct tot een van de andere partijen in de keten. Maar vaak zal dat niet zo duidelijk zijn. In beginsel zal Pietersen dan moeten bewijzen dat Jansen een fout heeft gemaakt, maar die zal moeilijk bewijs kunnen leveren. Denkbaar is dan dat de rechter aan Jansen vraagt om zijn betwisting van aansprakelijkheid en causaal verband wat beter te motiveren (de “verzwaarde stelplicht”). Dat kan bijvoorbeeld door het medisch dossier over te leggen. Daarom is het raadzaam om in dat dossier vast te leggen dat het EPD is geraadpleegd of waarom het juist niet is geraadpleegd. Bovendien adviseer ik vast te leggen welke gegevens uit het EPD zijn gerold. Als Jansen vermoedt dat de fout is veroorzaakt door een storing van de apparatuur of software, moet bedacht worden dat ICT-bedrijven (beheerders, softwareleveranciers) aansprakelijkheid voor schade van de patiënten van Jansen waarschijnlijk contractueel zullen hebben uitgesloten of beperkt. In ict-contracten zijn dergelijk exoneraties zeer gebruikelijk en ook niet onbegrijpelijk aangezien de goede werking van netwerken en software mede afhankelijk is van de manier waarop de gebruiker ermee omgaat. Ook de zorgaanbieder van wie de gegevens worden geraadpleegd, bijvoorbeeld de huisarts van de heer Pietersen, moet ervoor zorgen dat hij vastlegt welke gegevens met betrekking tot welke patiënt in het EPD zijn opgenomen. Wanneer een patiënt bepaalde informatie niet in het EPD wil hebben opgenomen, moet de huisarts de patiënt informeren over de risico’s van een incompleet EPD. Ook dat moet hij goed vastleggen. Vervolgens rijst nog de vraag of Jansen wel had mogen varen op het EPD dat hij aangeleverd kreeg. Denkbaar is immers dat een goed hulpverlener bij informatie die hem vreemd voorkomt nader onderzoek moet doen of navraag moet doen bij de patiënt zelf of de zorgverlener van wie de informatie afkomstig is. Een dergelijke situatie zal zich na invoering van het EPD eerder voordoen, omdat Jansen dan met meer informatie, afkomstig van verschillende bronnen, te maken zal hebben. De Minister van VWS heeft de Universiteit van Tilburg gevraagd advies uit te brengen over aansprakelijkheden rond het EPD. Dat rapport is in april 2008 verschenen. Deze groep concludeert dat de aansprakelijkheidsrisico’s rondom het EPD grotendeels gelijk zijn aan de reeds bestaande risico’s. Zorgaanbieders zijn volgens dit rapport aansprakelijk voor hun eigen fouten en fouten die door hulppersonen of ondergeschikten zijn gemaakt. Voor fouten die verderop in de keten zijn gemaakt zijn zij in beginsel niet aansprakelijk. Wie in deze keten als hulppersoon van de arts moet worden aangemerkt (hoort de zorgserviceprovider daar bijvoorbeeld ook bij?) wordt verder niet uitgewerkt. Evenmin komt aan de orde of het EPD is aan te merken als hulpzaak. Dat zou het geval kunnen zijn en zou extra aansprakelijkheidsrisico’s voor de gebruiker (Jansen) met zich mee kunnen brengen. Onder deze omstandigheden ben ik van mening dat op dit moment niet met zekerheid gesteld kan worden dat de aansprakelijkheidsrisico’s grotendeels gelijk zullen zijn aan de reeds bestaande risico’s. Na invoering van het EPD zal immers bij de behandeling van een patiënt een lange keten van personen betrokken zijn die geen van allen onfeilbaar zijn. De

behandelend arts zal daarvoor als eerste aangesproken worden. Deze doet er goed aan zijn handelingen met betrekking tot het EPD goed vast te leggen. Extra administratieve handelingen dus. Bovendien zal een zorgaanbieder te maken hebben met exoneratieclausules van zijn softwareleverancier of netwerkbeheerder. Weliswaar meenden de onderzoekers van de Universiteit Tilburg dat de zorgaanbieders erop moeten staan dat die exoneratieclausules worden geschrapt, maar het is maar de vraag of dat zal lukken. De minister schrijft in de memorie van toelichting bij het betreffende wetsvoorstel voorts dat de vraag of en in hoeverre de zorgserviceprovider en het Landelijk Schakelpunt ook aansprakelijk kunnen zijn voor gezondheidsschade doordat het EPD onder hun beheer tijdelijk niet beschikbaar is en daardoor cruciale gegevens niet worden doorgegeven, het beste kan worden overgelaten aan het oordeel van de rechterlijke macht. Met andere woorden: u krijgt ook op dat punt geen enkele garantie. Beroepsgeheim Het beroepsgeheim van de zorgverlener wordt door het wetsvoorstel wettelijk doorbroken. Zorgverleners moeten, op straffe van een boete van maximaal 33.500,--, informatie over de patiënt toegankelijk maken voor anderen. De Raad van State vindt dat, mijns inziens terecht, ongewenst omdat toestemming van de patiënt voor het doorbreken van het beroepsgeheim uitgangspunt moet zijn en een wettelijke plicht tot doorbreking van dat geheim uitzondering. De Minister van VWS wuift dat weg. Volgens hem zal het EPD niet van de grond komen als aan iedereen toestemming moet worden gevraagd. Ik teken hierbij aan dat het beroepsgeheim al verder onder druk is komen te staan door invoering van de Wet Marktordening Gezondheidszorg. Op grond van die wet moeten zorgverleners ook hun beroepsgeheim doorbreken ten behoeve van de controle op naleving van die wet. Het is wenselijk dat de Eerste en Tweede Kamer uitvoerig zullen stilstaan bij nut en noodzaak van deze (zoveelste) inperking van de privacy. Verhouding tot WGBO Opvallend is voorts dat de wetgever geen rekening lijkt te houden met wilsonbekwame cliënten. Wie moet er toestemming geven voor het raadplegen van het dossier als de patiënt wilsonbekwaam is, maar evenmin een mentor of curator heeft? Wat is de positie van minderjarigen? En wordt informatie die de patiënt niet wil weten toch in het EPD opgenomen met het risico dat een andere zorgverlener die informatie toch aan hem verstrekt? Ook rijst de vraag of de bewaartermijn van medische gegevens van maximaal 15 jaar zal gelden. Uit de wet of de toelichting op het wetsvoorstel blijkt niet dat de regels met betrekking tot de WGBO onverkort zullen gelden. Omdat het wetsvoorstel ook andere termen hanteert dan de WGBO (“cliënt” in plaats van “patiënt”) is de toepasselijkheid van de WGBO niet evident. Conclusie Of het EPD in de toekomst gebrekkig zal werken, valt nog te bezien. In ieder geval kleven aan het wetsvoorstel voor zorgaanbieders de nodige gebreken en risico’s. Enkele van deze risico’s zijn ook door de Raad van State voor het voetlicht gebracht. Tot op heden heeft de wetgever er nog geen blijk van gegeven aan deze bezwaren tegemoet te komen. Alertheid is dus geboden. Wij houden u op de hoogte.

Het BSN in de Zorg en het Landelijk SchakelpuntHenk van den BrinkProgramma manager

18 december 2008

Het BSN in de Zorg en het Landelijk SchakelpuntHenk van den BrinkProgramma manager

18 december 2008

Agenda

■ Waarom BSN in de zorg?■ Waarom e-Lab?■ De landelijke infrastructuur■ Raakpunten BSN en e-Lab

2

Waarom BSN in de zorg?

BSN in de zorg: Uniek nummer voor patiënten

■ Vermindering van fouten bij uitwisselen van financiële en medische gegevens.

■ Vereenvoudiging van het declareren■ Voorkomt persoonsverwisseling (veiligheid!) ■ Betere bescherming tegen identiteitsfraude

3

4

Waarom e-Lab?

• Vele bronnen van informatie• Informatie wordt onvoldoende gedeeld

Medicatie Huisartsen

Radiologie Lab

5

Waarom e-Lab?■ Driekwart van medische beslissingen (mede) op

basis van uitslag van laboratoriumonderzoek

■ Jaarlijks miljoenen onderzoeken, veelvoud aan inzage daarvan

■ Labuitslagen logisch onderdeel EPD (ook internationaal)

Arts Lab

Het e-Lab programma maakt gestandaardiseerdeuitwisseling van aanvragen en uitslagen tussen alle betrokken partijen in het Lab domein mogelijk.

e-Lab projecten

1. Workflow analyse: definiëren berichten

2. Semantische standaardenIsm NVKC, NVMM, NHG

3. Autorisatierichtlijn4. Q4 2009: Proof-of-concept

6

Semantische Standaard

7

Landelijke infrastructuur

8

Landelijk Schakelpunt

Zorg Service Provider (ZSP)Diensten: het beheer van de netwerk aansluiting van een GBZ

op het LSP (incl. servicedesk etc.)

LaboratoriumGoed Beheerd Zorgsysteem (GBZ)

LIS met XIS-type kwalificatie

Imp

act

op

Lab

BSN sleutel tot vinden van patiëntinfo

GBZ-kwalificatie

Eigen verklaring van zorgaanbieder:“Ik heb een gekwalificeerd ZSP”

“Ik heb een gekwalificeerd XIS”

“Ik heb een gekwalificeerde omgeving”

“Ik heb de vereiste zorgverlener-activiteitenbegrepen en zal deze uitvoeren”

Wet op het EPD in januari in 2e

kamer

ZSP

GBZ

BSN en e-Lab

10

SBVZ

LIMS LIMS

LSP

UZI pas + server

certificaat

SSL-connectie

UZI pas + server

certificaat

BSN omgeving e-Lab omgeving

BSN en e-LabSBVZ (BSN) LSP (e-Lab)

UZI Abonnement? Ja Ja

Type UZI pas • Zorgverlener• Medewerker op naam• Medewerker niet op naam

• Zorgverlener• Via mandatering: medewerker op naam

UZI Server certificaat

Ja Ja, mits ook geschikt voor LSP

Zorg Service Provider (ZSP)

Nee Ja

Goed Beheerd Zorgsysteem (GBZ)

Nee Ja

11

Raakpunten BSN en e-Lab

■ Vermindering van fouten bij uitwisselen van financiële en medische gegevens.

■ Vereenvoudiging van het declareren■ Voorkomt persoonsverwisseling (Veiligheid!) ■ Betere bescherming tegen identiteitsfraude

+■ BSN voorwaarde voor invoering van het landelijk

elektronisch patiëntendossier (EPD) en dus ook van e-Lab■ Aandachtspunten: Juridische status lab■ Gebruik BSN naar derden■ Gebruik van BSN naast of in plaats van andere IDs

12

De toekomst… begint nu

13

Bedankt voor uw aandacht

14

Meer weten over BSN in de zorg en landelijk EPD?www.infoepd.nl

Meer weten over e-Lab?http://e-lab.landingzone.nl/article.php?mid=45&aid=341

Nog vragen?brink@nictiz.nl

Lessen uit de Diergeneeskunde:wordt de mens de volgende soort?

dr. Guillaume Counotte

Lessen uit de Diergeneeskunde:wordt de mens de volgende soort?

dr. Guillaume Counotte

Zwartbont

Eerste begin van koe-dosier

Ingebouwde barcode

Blonde aquitaine

Waarom nummer?

- Noodzaak om veehouders uniek te identificeren (3 broers in zelfde straat);

- Noodzaak om (ongekleurde) dieren uniek te identificeren;

- Noodzaak om snel inzicht te hebben in ziekte per bedrijf en per dier

Geldt ook voor andere diersoorten!

Geschiedenis

- I & R (identificatie en registratie van koeien)- Later ook andere diersoorten- Toekennen van uniek bedrijfsnummer aan

alle veehouderij-bedrijven- Toekennen van relatienummer aan alle

veehouders, eigenaren, dierenartsen

Huidige situatie

- Eerst I&R en UBN van bedrijfsleven (Gezondheidsdienst v Dieren & Nederlands Rundvee Syndicaat);

- Nu overgenomen door LNV (sinds 2003);- Opgenomen in EU-regeling;- Toekenning van nummers door LNV;

Praktijk

- Gebruik van I&R en UBN in alle correspondentie;

- Verzamelen van gegevens, dierziekte, bedrijfsstatus eenvoudig;

- Toegang door geautoriseerde gebruikers;- Vertrouwelijkheid van gegevens;

Voorbeeld-schermen

- Invoer en opvragen LIMS;- Opvragen resultaten (digitaal archief);- Opvragen bedrijfssituatie (stallijst);- Opvragen veehouderij (BRBS);

UBN = 191414

Alle resultaten van laatste 4 maanden

UBN = 191414

Alle facturen en uitslagen van laatste 10 jaar

facturen

uitslagen

UBN = 191414

Alle dieren op dit moment

Samenvatting

- Uniforme registratie van bedrijven en dieren;- Geen koppeling met Dierenartsen-pakket, dus

geen inzicht in 1e-lijns diagnostiek;- Direct overzicht van status van bedrijf en dieren;- Werken met nummers ipv namen, wel inzicht

mogelijk.

BSN: Best een Slim Nummer?

DrDr HMJ HMJ GoldschmidtGoldschmidt

algemeen directeur DCTalgemeen directeur DCT

Datum: 18 december 2008, 14.30 – 15.00 uur

Plaats: Vergadercentrum Vredenburg 19 te Utrecht

BSN: Best een Slim Nummer?

DrDr HMJ HMJ GoldschmidtGoldschmidt

algemeen directeur DCTalgemeen directeur DCT

Datum: 18 december 2008, 14.30 – 15.00 uur

Plaats: Vergadercentrum Vredenburg 19 te Utrecht

Volgens het ministerie van VWS, Nictiz en CIBG enkel voordelen en geen nadelen

De arme ziekeDe arme zieke

Een Nederlandse professor maakte tien jaar Een Nederlandse professor maakte tien jaar geleden op een chipkaartcongres al de geleden op een chipkaartcongres al de volgende grap over een uniforme kaart: volgende grap over een uniforme kaart: 'Kom je bij de dokter die wil je niet helpen 'Kom je bij de dokter die wil je niet helpen want ziet dat je rood staat. Vervolgens kom want ziet dat je rood staat. Vervolgens kom je bij de bank daar kun je niet lenen daar ze je bij de bank daar kun je niet lenen daar ze ziet dat je een enge ziekte hebt.' ziet dat je een enge ziekte hebt.'

BSN

U vindt uw BSN op uw rijbewijs, uw paspoort of uw identiteitsbewijs. Het BSN is gelijk aan uw vroegere sofinummer.

.. de 11-proef ..

Zo kunnen burgers hierdoor buiten hun schuld om tijdelijk uitgesloten worden van de levering van gas, water en elektra.

Hoezo medische voorzieningen??

OKAY

De eindcontrole van de auto’s in de Ford fabrieken in de jaren ’20 werd gedaan door Mr. Otto Karl. Als Otto Karl de auto’s gecontroleerd had, zette hij zijn initialen op het papier.

Toen het personeel van de Ford fabrieken zelf auto’s mocht kiezen, in de crises tijd werden de auto’s met de initialen OK erop, er uit geselecteerd. Hun kwaliteit was de beste omdat de controleur de beste kwaliteit garandeerde.

HolocaustSjoerd ≡ 17 May 2004 ≡ 10:37 pm

Nog even en je krijgt een tattoo van de overheid met eigen, uniek nummer! Hartstikke handig voor allerlei doeleinden en kan je tenminste niet kwijtraken. Beetje gejat idee is het wel want de nazi’s in WOII gebruikten het al en inderdaad, Holocaustslachtoffers hebben het nog steeds op hun lichaam staan.

Misschien krijgen we een modernere variant en wordt er onderhuids een chipje ingebracht. Ook handig als bankpas!

Jan Bontje Jan Bontje ≡≡ 19 19 JunJun 2004 2004 ≡≡ 10:38 10:38 pmpm

Inderdaad: Big Inderdaad: Big BrotherBrother heerst over de bedreigde polder heerst over de bedreigde polder en nu we per 1.1.05 ook nog (vanaf 14 jaar) een ID en nu we per 1.1.05 ook nog (vanaf 14 jaar) een ID bewijs bij ons moeten dragen op straffe van een bewijs bij ons moeten dragen op straffe van een boete die tot meer dan tweeduizend EURO kan boete die tot meer dan tweeduizend EURO kan oplopen, is het beeld zo langzamerhand wel oplopen, is het beeld zo langzamerhand wel compleetcompleet……

Natuurlijk is het volgens de Haagse Hopjes Natuurlijk is het volgens de Haagse Hopjes ““onzinonzin”” om om te verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog en de te verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog en de kwalijke gevolgen van een administratie in handen kwalijke gevolgen van een administratie in handen van kwaadwilligen. van kwaadwilligen.

Maar stel, ik zeg stel, dat de crisis die we in Europa Maar stel, ik zeg stel, dat de crisis die we in Europa meemaken wel leidt tot autoritaire regeringenmeemaken wel leidt tot autoritaire regeringen…… wie wie garandeert dan nog onze burgerlijke vrijheden!? Zal garandeert dan nog onze burgerlijke vrijheden!? Zal het het ““identiteitsmanagementidentiteitsmanagement”” (wat een gruwelijk (wat een gruwelijk eufemisme!!) dan opnieuw gebruikt worden om eufemisme!!) dan opnieuw gebruikt worden om mensen te selecteren? De vraag stellen is haar mensen te selecteren? De vraag stellen is haar beantwoorden!beantwoorden!

Best een Slim Nummer?

Doen, niet doen?Doen, niet doen?

Die keuze hebben we helemaal niet.Die keuze hebben we helemaal niet.Dus, zoals altijd: we doen gewoon Dus, zoals altijd: we doen gewoon

mee.mee.Passen de systemen aan en wachten Passen de systemen aan en wachten

op de volgende verandering.op de volgende verandering.

Weet je nog van de millennium bug?Weet je nog van de millennium bug?

BSN en EPD …een Siamese tweeling?

Microsoft en Washington DC

Microsoft launches online e-health service

Microsoft's HealthVault helps users store and sharetheir health records online, monitor their medicalconditions, and search for health information

Als je het al introduceert en het is zo logisch Als je het al introduceert en het is zo logisch dan doe je dat low dan doe je dat low profileprofile en gaat eenieder en gaat eenieder er vanzelf gebruik van makener vanzelf gebruik van maken

De bijeenkomst in Utrecht waar De bijeenkomst in Utrecht waar nederlandsenederlandsejuristen zich buigen over de privacy juristen zich buigen over de privacy aspecten, het ambassadeurschap bij een aspecten, het ambassadeurschap bij een wetenschappelijke vereniging: is er niets wetenschappelijke vereniging: is er niets beters te doen?beters te doen?

Het Zweedse BSN model

Heel erg simpelHeel erg simpelJe kunt je eigen nummer gemakkelijk Je kunt je eigen nummer gemakkelijk onthoudenonthoudenWordt gebruikt in alle Wordt gebruikt in alle overheidsoverheids en en semisemi--overheidsoverheids sectoren: onderwijs, sectoren: onderwijs, gezondheidszorg, handhaving, etc.gezondheidszorg, handhaving, etc.Oud, volledig geaccepteerd en positief Oud, volledig geaccepteerd en positief imagoimago

Het belgische BSN model

Buurland BelgiBuurland Belgiëë loopt in Europa voorop met de grootschalige loopt in Europa voorop met de grootschalige introductie van de elektronische handtekening, de bijbehorende Pintroductie van de elektronische handtekening, de bijbehorende PKI en KI en met de met de ee--identiteitidentiteit. In Zweden, Finland en Spanje liepen gelijksoortig . In Zweden, Finland en Spanje liepen gelijksoortig projecten vertraging op Het is verbazingwekkend hoe eenvoudig deprojecten vertraging op Het is verbazingwekkend hoe eenvoudig deinvoering in Belgiinvoering in Belgiëë tot stand kwam. In het kader van het tot stand kwam. In het kader van het EE--regeringregeringprogrammaprogramma stippen de Belgen wel kort het privacyprobleem aan, maar stippen de Belgen wel kort het privacyprobleem aan, maar als als een van de hinderpaleneen van de hinderpalen op weg naar elektronische communicatie. op weg naar elektronische communicatie. BelgiBelgiëë kent een kent een Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke LevenssfeerLevenssfeer als equivalent van als equivalent van College bescherming persoonsgegevensCollege bescherming persoonsgegevensin Nederland, maar de houding van deze club is pragmatisch, heelin Nederland, maar de houding van deze club is pragmatisch, heelanders dan de diep zorgelijke en waakzame houding van ons CBP. anders dan de diep zorgelijke en waakzame houding van ons CBP. Pragmatisme kenmerkt de Belgische aanpak. Zo Pragmatisme kenmerkt de Belgische aanpak. Zo bevat de Belgische bevat de Belgische kaartkaart geen adres. Uit privacyoogpunt lijkt dit prettig, maar dit is ngeen adres. Uit privacyoogpunt lijkt dit prettig, maar dit is niet de iet de reden: de Belgen kunnen hun kaart nu ook behouden en gebruiken nreden: de Belgen kunnen hun kaart nu ook behouden en gebruiken na a verhuizingen. verhuizingen. EE--identificatieidentificatie ook geregeldook geregeld

PKI

Een Een certificaatcertificaat is een computerbestand dat is een computerbestand dat fungeert als een digitaal paspoort voor de fungeert als een digitaal paspoort voor de eigenaar van dat bestand. Een certificaat eigenaar van dat bestand. Een certificaat wordt gebruikt binnen de wordt gebruikt binnen de Public Public KeyKeyInfrastructureInfrastructure. Het wordt uitgereikt en . Het wordt uitgereikt en beheerd door een beheerd door een CertificateCertificate AuthorityAuthority(CA).(CA).

Een vreselijke bureaucratie:

Identiteit

Overweg globale i.t.t. lokale Overweg globale i.t.t. lokale identifiersidentifiers

GlobalGlobal

LocalLocal

GlocalGlocal

Vergewisplicht versus identificatieplicht door Vergewisplicht versus identificatieplicht door de zorgverlener?de zorgverlener?

Hoe praktisch zijn we bezigHoe praktisch zijn we bezig……

Kritiek CBP op beveiliging rondom UZI Kritiek CBP op beveiliging rondom UZI pas enpas en BSNBSN9 juni, 2008 9 juni, 2008 Vandaag verscheen een kritisch advies van Vandaag verscheen een kritisch advies van het CBP (College Bescherming het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens), over een ministeriPersoonsgegevens), over een ministeriëële le regeling die is bedoeld om uitvoering te regeling die is bedoeld om uitvoering te geven aan de Wet BSN in de zorg. geven aan de Wet BSN in de zorg.

Al eerder verklaarde Kedzierski in Qure dat het officiële EPD van Nictiz en VWS is achterhaald. Volgens de MCA-topman verandert de ziekenhuismarkt snel. “Ziekenhuizen werken onvoldoende samen. Zij die dat wel doen, zullen beter in de markt functioneren. Autonomie is een valkuil, ook op ICT-gebied”.Kedzierski is al geruim tijd bezig om ziekenhuizen op ICT-gebied meer dezelfde koers te laten varen.

Hij heeft volop vertrouwen in de privacybescherming van grote PHR’s. “Google heeft ons de highest level of security toegezegd. Niet zo vreemd, want anders maken ze hun eigen business stuk”.

Begin december 2008 houden de tien grote ziekenhuizen een gezamenlijk congres om de PHR-plannen toe te lichten. Volgens de MCA-topman is een door de patiënt zelf beheerd PHR beter geschikt om medische gegevens uit te wisselen. Hij noemde de EPD-aanpak van de overheid “bureaucratisch”.

Ook EU kijkt naar Personal Health Records

NICTIZ AORTA:Bedenk eerst een probleem, zeg dat iedereen daarmee zit, bedenk dan de oplossing en beweer dat je de wereld verbetert.Over 10 jaar onderzoeken wij ‘de gezondheidszorg fraude’.

NFU Het Parelsnoer Initiatief:Verkrijg subsidie voor je eigen probleem dat in eenvoudig Nederlands alleen betekent dat je verbanden zoekt in patiënten met dezelfde ziektebeelden. Nu gebruikt men BSN met sha-2 algoritme tbv pseudonimisatie en de-pseudonimisatie: quasi wetenschap van de ergste soort!

Best een Slim Nummer?

Best veel argumenten tegen:Best veel argumenten tegen:-- weer een nieuw nummer, weer een nieuw nummer, SoFiSoFi variantvariant

Best een Slim Nummer?Best veel argumenten tegen:Best veel argumenten tegen:

-- voer dan voer dan biometriebiometrie in (in (fingerprintfingerprint, irisscan), irisscan)

-- SigmundSigmund ≡≡ 09 09 SepSep 2005 2005 ≡≡ 10:39 10:39 pmpmPersoonlijk vind ik het BSN onzin. Het BSN lost niks op Persoonlijk vind ik het BSN onzin. Het BSN lost niks op

-- identificatie en identificatie en authenticatieauthenticatie zal toch op wereld niveau zal toch op wereld niveau moeten plaatsvinden, sterker nog dat vind al plaats. Betaal moeten plaatsvinden, sterker nog dat vind al plaats. Betaal verkeer, verkeer, globalglobal villagevillage, , idealideal, IP adres, IP adres-- nummers en namen zullen migreren naar een nieuwe, nummers en namen zullen migreren naar een nieuwe, brede identiteit, sluit daar dan bij aanbrede identiteit, sluit daar dan bij aan…… met andere met andere woordenwoorden…… wat zal de volgende (wel zinnige) stap zijn?wat zal de volgende (wel zinnige) stap zijn?

-- Microsoft zal wel met een oplossing komen Microsoft zal wel met een oplossing komen ……

ConclusiesZij dronken een glas, deden een plas en alles Zij dronken een glas, deden een plas en alles

bleef zoals het was.bleef zoals het was.……..

Die zijn er niet!! Die zijn er niet!!

Immers het is een Immers het is een ‘‘none issuenone issue’…’…

Verklarende woordenlijst

AORTA

postadres: Postbus 19121, 2500 CC Den Haag bezoekadres: Oude Middenweg 55, 2491 AC Den Haag

te lefoon: (070) 317 34 50; fax: (070) 320 74 37; e-mai l: serv i cedesk@in foEPD.n l www.nic t iz .n l

Versie : 6.0.0.0 Datum : 31 oktober 2008

Implementatiehandleiding Token Authenticatie

en Elektronische Handtekening in de Zorg

pos tadres: Pos tbus 262, 2260 AG Le idschendam bezoekadres: Overgoo 11, 2266 JZ Le idschendam

te le foon: (070) 317 34 50; fax: (070) 320 74 37; e-mai l : in fo@nic t i z .n l www.n i c t i z .n l

Ref : AORTA_TA_IH_Implementatiehandleiding Tokenauthenticatie En Elektronische Handtekening Versie : 1.0 Status : Definitief Datum : 30 mei 2008