I

VERENIGINGSNIEUWSdecember 2008

Bijdragen voor deze rubriek naar Marijn Lockefeer

Subsidie AWN voor de periode 2009 - 2012

AWN-afdeling 20 IJsseldelta – Vechtstreek

Voor de periode 2009 – 2012 is ons door het Ministerie van OCW opnieuw subsi-die toegezegd. We draaien dus nog volop mee in het bestel, dat is positief. Helaas hebben we echter niet de gevraag-de verhoging gekregen, maar worden we op basis van continuering gesubsidieerd. Dat betekent dat we als basis 28.500 euro krijgen. Onze aanvraag bedroeg 35.000 euro per jaar. Belangrijke argumenten voor de verho-ging waren de verwachte kostenverho-

gingen voor Westerheem, meer aandacht voor de ontwikkeling van een nieuwe website, de PR, afdelingsactiviteiten en deskundigheidsbevordering. Voorlopig houdt het hoofdbestuur vast aan deze, in het meerjarenbeleidsplan opgenomen, activiteiten. Dit betekent dat we ons beraden op aanvullende maatregelen om in het tekort te voor-zien. In de ledenvergadering van 18 april 2009 zullen we daarvoor met voorstel-len komen.

Op zaterdag 11 oktober van 10.00 uur tot 17.00 uur organiseerde AWN-afdeling 20 in samenwerking met de zelfstandige regionale werkgroepen uit Meppel/ Steenwijk/Vollenhove en Staphorst een grote archeo-manifestatie. Dit evene-ment werd gehouden in het nieuwe cen-trum voor natuur en historie ‘De Veld-schuur’ in Rouveen. Hier is tot 15 januari 2009 een expositie in samenwerking met het stedelijk museum te Zwolle ‘De prehistorie ver-beeld’. Gerrit Jonker exposeert hier een bijzondere collectie neolithische vuurste-nen werktuigen. De dag werd mede georganiseerd door de provinciale archeologe Suzanne Wen-tink in samenwerking met Judith Jan-sen, de beheerder van het provinciaal archeologisch depot in Deventer. De hele dag waren er tal van archeo-acti-viteiten voor het publiek zoals het werken

Afb. 1 Een lid van AWN-afdeling 20 assisteert archeoloog Kasper van den Berghe (RAAP) bij het zeefwerk van archeologisch materi-aal uit Harderwijk (foto: Aaldert Huisman).

06-katern.indd 1 03-12-2008 15:33:17

II

met handzeven en waterzeven en de elek-trische motorzeef van Leo Verhart voor het zeven van ‘zand in een mesolitische context’. Er waren archeo-films te zien waaronder de film van Jaap Beuker van het Drents museum in Assen waarin hij alle vormen van vuursteenbewerking laat zien. Door Marijke Nieuwenhuis – de pas-benoemde regionale archeologe in de kop van Overijssel – en door Judith Jansen werd aandacht besteed aan het fenomeen ‘digitale helpdesk voor amateur-archeolo-gen’. Kinderen konden deelnemen aan het zeefwerk of bouwden hun eigen pre-historisch onderkomen en gingen aan de slag met het bouwen van (miniatuur) hunebedden. Op het veldschuurterrein gaf Wilco Rook uit Marknesse een cursus ‘Verantwoord aan de slag met de metaal-detector’. Gerrit Jonker verzorgde demon-straties ‘vuur maken’ en ‘vuursteen bewerken in de prehistorische tijden’. Een

aantal professionele archeologen had ‘vondstenzitting’ in de veldschuur en beoordeelde de door het publiek meege-brachte archeologische vondsten. Arche-oloog Kasper van den Berghe begeleidde het publiek in de omgang met de pas in gebruik genomen aardewerk-referentie-collectie in de veldschuur. Kinderen en volwassenen konden stoeien met de vier PC’s waar tal van websites op het archeo-gebied zijn te raadplegen. De veertien schoolklassen die Fré Spijk onlangs liet kennis maken met de regionale archeolo-gie, kunnen zichzelf bewonderen in een foto-expositie. Uiteraard is veel regionaal archeologisch materiaal tentoongesteld waaronder een zeer fraaie laat-paleolithi-sche vuurstenen naald en een zeldzame, onlangs gevonden neolithische ‘rolsteen-hamer’.

F.J. Spijk

Afb. 2 en 3.De jeugd was zeer actief in Rouveen (foto: Aaldert Huisman).

De jaarlijkse najaarsexcursie van de afdeling 12 (Utrecht e.o.)

Ons reisdoel op zaterdag 18 oktober was deze keer Hollands oudste stad, Dor-drecht. De weergoden waren ons gunstig gezind en we werden bijzonder gastvrij welkom geheten in het ruime, maar helaas tijdelijke, onderkomen van de AWN-afdeling 11 (Lek- en Merwestreek): met gratis openbaar vervoer en gratis par-keren voor de deur toch een droom van iedere afdeling…

Na de kennismaking werd een bezoek gebracht aan Dordrechts enige resterende molen. Deze stenen stellingmolen dateert uit 1713 en is de opvolger van een kleine, eenvoudige houten standerdmolen. Na negen verdiepingen te hebben beklom-men en de frisse najaarswind door onze haren te hebben gevoeld, volgde een bijzon-der goed verzorgde lunch, inclusief gra-naatappels, in het afdelingsonderkomen.

06-katern.indd 2 03-12-2008 15:33:18

III

Schervendag 2009 LWAOW (Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water)

’s Middags stond een stadswandeling onder bezielende leiding van een AWN-lid en VVV-gids Irmel Dolman op het programma. De vele monumenten in de binnenstad zijn een weerspiegeling van de rijke geschiedenis van deze stad. Aan het einde van de wandeling is nog een bezoek gebracht aan een overzichtsten-toonstelling met 50 Dordtse topvondsten in de hoofdrol. Het Dordtse hofcomplex, waar in 1572 de ‘eerste vrije statenverga-dering’ door opstandige stadsbestuur-ders is gehouden, vormde het decor voor deze tentoonstelling. De excursie werd afgesloten met een borrel in de werk-ruimte van afdeling 11. Het was een zeer geslaagde dag.

Taco GroeneveldAfb. 4Een blik op de overzichtstentoonstelling (foto: Taco Groeneveld).

De Schervendag vindt plaats op zaterdag 31 januari 2009 in het Nieuw Land Erf-goedcentrum in Lelystad, Oostvaarders-dijk 01-13, naast Bataviawerf.

Het voorlopig programma ziet er als volgt uit:

10.30 - 11.00 uur– Ontvangst met koffie11.00 - 11.30 uur– Opening en mededelingen

Jan Venema (voorzitter) en Albert Zandstra (secretaris)

11.30 - 12.00 uur– ‘Tweede Wereldoorlog-onderwater-

archeologie’ Seger van den Brenk, Periplus Archeomere

12.00 - 12.30 uur– ‘Waterschepen en Scheepskamelen’

Rob Oosting, RACM12.30 - 13.30 uur– Lunch

Tijd voor bespreking meegebrachte vondsten (uitstaltafels beschikbaar)

13.30 - 14.00 uur– ‘Van wrakkenkaarten naar Archeolo-

gische Monumentenkaart’ Peter Stassen, RACM

14.00 - 15.30 uur– Regiocoördinatoren geven uitleg

(vaak met film) van werkzaamheden van het afgelopen jaar

15.30-16.30 uur– Afsluitende borrel

Parkeren kan in de nieuwe parkeergarage à € 1,00 per uur, of op het parkeerterrein van Bataviastad. De deelnemersbijdrage bedraagt € 20,00 p.p., incl. lunch. Dit bedrag bij opgave van deelname over te maken op rek.nr. 56.84.22.732 ten name van ‘penningmeester LWAOW, 8457 EK Gersloot’. In verband met de bestellingen voor de lunch verzoek ik u om uw deel-name per e-mail vóór 17 januari 2009 door te geven aan Albert Zandstra, e-mail-adres: secretariaat@lwaow.nl.

Vriendelijke groeten namens het bestuur van de LWAOW, Albert Zandstra

06-katern.indd 3 03-12-2008 15:33:19

IV

Agenda

Berichten voor Westerheem 2009-1 dienen voor 20 december 2008 bij ons binnen te zijn en de activiteit moet na het verschijnen (dus na 20 februari 2009) plaatsvinden.

14 januari 2009Afd. Zuid-Veluwe en Oost-Gelderland – lezing door Aleike van de Venne: ‘Poken en stoken, brouwen en koken, Archeolo-gie en geschiedenis van ambachtelijke ovens in Nederland’. Aleike van de Venne studeerde Europese Archeologie, afstudeervariant ‘Archeolo-gie van de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd’ aan de Universiteit van Amsterdam. Zij specialiseerde zich onder andere in stads-archeologie, ovens uit stedelijke context en aardewerk van de Volle Middeleeuwen tot de Nieuwe Tijd. Sinds 2003 is zij werk-zaam als veldarcheoloog en aardewerk-specialist bij BAAC.In deze lezing zullen ovens uit verschil-lende Nederlandse steden, ooit gebouwd voor bierbrouwen, broodbakken, verven, zoutzieden en het maken van kaarsen worden besproken. Tevens worden de his-torische achtergrond van de ambachten en de technologische innovaties toege-licht. Daarnaast zal dieper worden inge-gaan op de brouwovens die zijn aangetrof-fen bij de opgraving van het Musiskwartier in Arnhem.

11 februari 2009Afd. Zuid-Veluwe en Oost-Gelderland – lezing door Ronald van Genabeek: ‘’s-Her-togenbosch, archeologie van een grens-stad’.Ronald van Genabeek is gemeentelijk archeoloog van ’s-Hertogenbosch. Daar-voor werkte hij als afdelingshoofd bij BAAC in ’s-Hertogenbosch. In die rol was hij onder andere betrokken bij het tot stand komen van de archeologische verwach-tingskaart van de Arnhemse binnenstad. ’s-Hertogenbosch is door zijn ligging aan de noordgrens van het Hertogdom Bra-bant op de overgang van de hoge zand-gronden naar het lage rivierdal in vele opzichten te beschouwen als een grens-stad. Dit komt onder andere tot uiting in

het uitgebreide stelsel van vestingwerken waar nog zeer veel resten van bewaard zijn gebleven. Momenteel wordt de zone van de middeleeuwse stadsmuur gerestau-reerd waarbij veel archeologisch onder-zoek gebeurt. Dit heeft tal van spectacu-laire ontdekkingen opgeleverd. Tijdens de lezing zal aan de hand van de ontwikke-ling van de vestingwerken de groei van de stad ’s-Hertogenbosch worden belicht en zullen enkele recente ontdekkingen wor-den getoond. Daarbij zal ook worden inge-gaan op de verschillen en overeenkomsten tussen de ontwikkeling van Arnhem en ’s-Hertogenbosch.

Plaats: Cultureel Centrum ‘De Coehoorn’, Coehoornstraat 17 in Arnhem.‘De Coehoorn’ ligt tegenover het NS-station Arnhem, loopafstand 5 minuten.Aanvang lezing: 20.00 uur.Entree: € 2,- voor leden en donateurs € 1,50.

11 februari 2009Afd. Utrecht en omstreken – lezing door Juke Dijkstra: ‘Nieuw onderzoek en in -zicht in Dorestad’.Juke Dijkstra is archeoloog bij ADC ArcheoProjecten.Opgravingen van de beroemde interna-tionale handelsstad Dorestad uit de Vroe-ge Middeleeuwen blijven nieuwe inzich-ten opleveren. De spreker vertelt over de opgraving bij het voormalig veilingter-rein in Wijk bij Duurstede, die vier maan-den heeft geduurd. Behalve sporen uit de bloeiperiode zijn er ook sporen uit minder bekende vroegere perioden tevoorschijn gekomen. Deze geven nieuwe informatie over de ontwikkeling van de stad.

Plaats: Kapittelzaal van de Pieterskerk te Utrecht, Pieterskerkhof 5.Aanvang: 20.00 uurEntree: € 3,00 voor niet-leden en € 1,50 voor leden.

06-katern.indd 4 03-12-2008 15:33:19