NIEUWE MEDIA: WHAT’S IN A NAME?

Prof. Joke Bauwens, jbauwens@vub.ac.beVrije Universiteit Brussel, Vakgroep Communicatiewetenschappen

ACW Studiedag 28 oktober 2010

Nieuwe media

• Vanaf de jaren 1980– Van moderniteit naar

postmoderniteit– Intensifiëring van

globalisering– Van industrieel naar

postindustrieel tijdperk– Decentralisering en

ontwrichting van geo-politieke orde

Maatschappelijke ontwikkelingen

Nieuwe media

• Nieuwe textuele ervaringen• Nieuwe manieren om de

wereld te representeren• Nieuwe relaties tussen

gebruikers/consumenten en mediatechnologieën

• Nieuwe beleving van belichaming, identiteit en gemeenschap

• Nieuwe visie op relatie lichaam – technologie

• Nieuwe organisatie- en productiepatronen

Media-ontwikkelingen

Nieuwe media, nieuwe generaties?

• Vanaf 9 jaar online• 57% gaat elke dag online– In België 65%– Hoe ouder, hoe dagelijkser

• 86 minuten per dag online• 28% gaat online via mobiele

telefoon– In België 18%

• 23% gaat online via eigen laptop

• 24% gaat online via eigen laptop of game console– In België 13%

EU Kids Online survey of 9-16 year olds (and their parents)

Globale percentages voor alle kinderen in 23 Europese landen

www.eukidsonline.net

Nieuwe media, nieuwe activiteiten?

• 83% bekijkt videoclips online• 74% speelt games individueel• 61% gebruikt instant messaging• 60% bezoekt SNS• 59% emailt• 48% bekijkt het nieuws online• 44% speelt online games met anderen• 42% downloadt muziek of films• 38% uploadt foto’s, videoclips of muziek om

te delen met anderen• 31% post een bericht• 29% gebruikt een webcam• 22% bezoekt een chatroom• 18% creëert een avatar• 17% gebruikt file sharing sites• 17% brengt tijd door in virtuele wereld• 10% schrijft een blog

EU Kids Online survey of 9-16 year olds (and their parents)

Globale percentages voor alle kinderen in 23 Europese landen

www.eukidsonline.net

Van analoog naar digitaal

Definities

• Analoge media– Gecentraliseerde media– Massamedia:

van industriële, fysieke artefacten transmissie via signalen en golven

– ‘Fixity’• Digitale media

– Dematerialisering van ‘media texts’– Compressie van data in erg kleine

ruimten– Toegang aan hoge snelheid en op

niet-lineaire manier– Makkelijker manipuleerbaar– ‘Flux’

Analoog:Processen waarbij een geheel van fysieke eigenschappen opgeslagen en getranscribeerd wordt in een andere analoge fysieke vorm.

Digitalisering:Het registreren, opslaan en distribueren van informatie grijpt plaats in de vorm van een digitale binaire code. Alle input data worden geconverteerd naar getallen. Die ‘data’ zijn eigenlijk al gecodeerd in een bepaalde culturele vorm, bvb. geschreven tekst, grafiek, foto, geluidsopname, etc.

Definities • Geen absolute breuk tussen analoog en digitaal– Principe van technische

transcriptie en reproduceerbaarheid verfijnd

– Materialisering blijft erg belangrijk• ‘Thingification of media’• Kabels, satellietschotels,

decoders,…

Analoog:Processen waarbij een geheel van fysieke eigenschappen opgeslagen en getranscribeerd wordt in een andere analoge fysieke vorm.

Digitalisering:Het registreren, opslaan en distribueren van informatie grijpt plaats in de vorm van een digitale binaire code. Alle input data worden geconverteerd naar getallen. Die ‘data’ zijn eigenlijk al gecodeerd in een bepaalde culturele vorm, bvb. geschreven tekst, grafiek, foto, geluidsopname, etc.

Van passief naar interactief

Definities

• Oude mediaconsumenten– Consultatie– Media-ervaring is lineair– Afhankelijkheid van het aanbod

• Nieuwe mediaconsumenten– Grotere betrokkenheid met

media texts– Minder grote afhankelijkheid van

kennisbronnen (hypertexts)– Individualisering van

mediagebruik– Grotere keuze

Passief:De mediaconsument ondergaat het aanbod, de media texts. ‘Lean back’≈ Publiek, consument, kijker, lezer, luisteraarKijken, luisteren, lezen

Interactief:De mogelijkheid om te interveniëren in de media texts en ze te manipuleren of te veranderen.‘Lean forward’≈ Gebruiker, consumentNavigeren, spelen, exploreren

Hypertextual architecture

Definities

• Uitdagingen voor media- en communicatieprofessionals– Controle over interpretatie

(‘encoding/decoding’)• Hoe komt de text bij het publiek

terecht? Waar begint men te lezen?

– Controle over media-ervaring als gemeenschappelijke ervaring (‘community’)• Wanneer krijgen mensen dit te

lezen, te zien?

– Begeleide vrijheid• Hoeveel controle krijgt de

gebruiker? Hoeveel controle houdt de professional?

Passief:De mediaconsument ondergaat het aanbod, de media texts. ‘Lean back’≈ Publiek, consument, kijker, lezer, luisteraarKijken, luisteren, lezen

Interactief:De mogelijkheid om te interveniëren in de media texts en ze te manipuleren of te veranderen.‘Lean forward’≈ Gebruiker, consumentNavigeren, spelen, exploreren

Van traag naar snel

Definitie

• Technologische ontwikkelingen– Industrieel-politiek complex– Snelheid is macht (Paul

Virilio)• Telegrafie• Broadcasting: radio en TV• Internet

De tijd om een media text van productie- naar receptiecontext over te brengen hangt samen met de transportmiddelen waarover de mens beschikt om (1) zichzelf en (2) de mediatext te verplaatsen.

Te voetTe paard Met telegraaf (1793)Met telefoon (tweede helft 19e eeuw)Met radio (eind 19e eeuw)Met televisie (jaren 1920)Met satelliet (jaren 1950)Met mobiele telefoon (jaren 1970)Met draadloos internet (eind jaren 1990)Met breedband internet (jaren 2000)…

VAN PUBLIEK NAAR COMMERCIEELEn weer terug…

Definitie

• Oude media– Commercieel: gedrukte media– Publiek: ‘public service

broadcasting’• Internet media– Public service media– Commercialisering

• Zichtbaar– On demand, pay per view, …

• Onzichtbaar– Data mining, profiling, cookies, …

– Participatie, community media, citizen-journalism, …

Publiek:Volledig of in hoofdzaak gesubsidieerd door de overheid.

Commercieel:Volledig of in hoofdzaak gefinancierd door commerciële inkomsten (reclame, verkoop data, …)