Studiedag LVB en zwakbegaafdheid

binnen de forensische psychiatrie

Workshop B

Risicotaxatie: de stand van zaken

Petra Geerligs &

Nicolle Prevoo

EFP12-12-2013

Disclosure belangen spreker

(potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder 

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Bedrijfsnamen

Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)

vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …

 

 

• Risicotaxatie bij geweld

• Specifiek: bij LVB/zwakbegaafde plegers

• Nieuwe ontwikkelingen

Inhoud

RisicotaxatieRisicotaxatie

Wat? Het beoordelen van het risico van ernstig delictgedrag (geweld/seksueel)

Waarom? Voorkomen recidive, richtlijnen behandeling, rechten persoon en structureren discussie

Waar? Forensische psychiatrie, algemene psychiatrie, verslavingszorg, Pro Justitia, gevangeniswezen, reclassering, jeugdinstellingen

Risicotaxatie

Wie? Doelgroep van betreffende instrument

Wanneer? Indien een inschatting van het geweldsrisico vereist is. In geval van tbs: verlengingsadviezen, verlofaanvragen, behandelevaluaties, fasering vrijheden

Hoe? Verschillende methoden: gestructureerd professioneel oordeel wordt het meest gebruikt in Nederland

SPJ Instrument Bedoeld voor

Algemeen HCR-20, HCR-20V3 Geweld

HKT-30, HKT-R Geweld, algemene recidive

SAPROF Beschermende factoren geweld

Specifieke groep FAM Vrouwen, geweld

DROS Licht verstandelijk beperkten

RAF-GGZ volw. Ambulante cliënten vanaf 18 jaar

RAF-GGZ jeugd Ambulante cliënten 12-18 jaar

SAVRY Adolescenten, geweld

EARL-20B Jongens 6-12 jaar, geweld

EARL-21G Meisjes 6-12 jaar, geweld

Specifiek delict SVR-20, Stable Seksueel geweld

SARA, B-Safer Partnergeweld

SAM Stalking

CARE-NL Kindermishandeling

Specifieke termijn START Korte termijn, div. uitkomstmaten

• Sinds invoering risicotaxatie recidivecijfers gedaald!

Belangrijk om te weten:

• Opdracht Taskforce

Adviseren t.a.v. geschikte

RT-instrumenten voor deze doelgroep

En dan nu: doelgroep LVB

• Dé LVB-er bestaat niet: altijd complex samenspel met andere factoren

• Wel veel LVB binnen de forensische psychiatrie• Én is belangrijke factor voor risicomanagement• Taskforce: zijn de in Nederland gangbare

instrumenten geschikt voor deze doelgroep?

Doelgroep LVB

• Weinig onderzoek bij deze doelgroep• Bijvoorbeeld: helemaal geen onderzoek,

kleine onderzoeksgroep, slechts ambulant/klinisch

• Daarbij: eisen, bv bij TBS

Conclusie taskforceagressie bij LVB

SDRS, DROS, Armidilo– SDRS wordt in NL onderzocht– DROS (K. Drieschner, B. Hesper)

• Dynamische factoren• Evaluatie behandeling• Nog geen onderzoek na ontslag

– Armidilo: verder onderzoek nodig

Conclusie taskforcespecifieke instrumenten

HCR-20 en HKT-30– Meest gebruikt– HCR-20 lijkt gunstig, HKT-30 nog niet

onderzocht. – N.B.: PCL-R/PCL-SV noodzakelijk

• Advies: bij LVB PCL-SV (o.a. relaties, delictgeschiedenis)

Conclusie taskforceagressie bij LVB

Nieuwe ontwikkelingen

1. Theoretische modellen2. Revisies basistools HCR-20 en HKT-303. Balans: aandacht voor beschermende

factoren4. Verfijning: specifieke of aanvullende

instrumenten– Delicttype: vb. STATIC / STABLE / ACUTE voor zeden– Tijdspanne: vb. START voor korte termijn– Subgroepen: vb. DROS

Nieuwe ontwikkelingen

1. Theoretische modellen2. Revisies basistools HCR-20 en HKT-303. Balans: aandacht voor beschermende

factoren4. Verfijning: specifieke of aanvullende

instrumenten– Delicttype: vb. STATIC / STABLE / ACUTE voor zeden– Tijdspanne: vb. START voor korte termijn– Subgroepen: vb. FAM voor vrouwen

Nieuwe ontwikkelingen

• Risk Need Responsivity model / What works (o.a. Andrews & Bonta, 2010)

• Good Lives Model (GLM-C) (o.a. Ward et al., 2007)

1. Theoretische modellen

What Works

• Risk: Hoe hoger het risico hoe meer risicomanagement

• Need: Behandeling gericht op criminogene factoren

• Responsivity: Behandeling afstemmen op de persoon en diens leerstijl

• Integrity: Doen zoals is afgesproken

What Workso.a. Andrews & Bonta, 2010

18

Risk

Middelmatig

Hoog risico

Laag risicoReclasseringsbegeleiding

Psycho-educatieve programma’sGeen behandeling

Forensische poli- en of dagbehandeling

Tbs-kliniekBehandeling in gevangenis

What Workso.a. Andrews & Bonta, 2010

De centrale acht1. Geschiedenis van antisociaal gedrag2. Antisociaal persoonlijkheidspatroon (o.a. psychopathie)3. Antisociale cognities (antisociale waarden en normen)4. Antisociaal netwerk/relaties

5. Middelenmisbruik6. Ontbreken van binding aan opleiding en werk 7. Ontbreken van emotionele binding aan familie/gezin8. Ontbreken van niet-criminele vrijetijdsbesteding

What Workso.a. Andrews & Bonta, 2010

Need

• Het behandelprogramma dient zo te worden aangeboden dat het past bij de leerstijl en het leervermogen van de patiënt

• Responsiviteitsfactoren:– Motivatie– Intelligentie– Psychopathie

What Workso.a. Andrews & Bonta, 2010

Responsiviteit

• Delictgedrag is een sociaal ongewenste manier om intrinsiek motiverende biopsychosociale behoeften te bevredigen.

• Help de patiënt dat op sociaal acceptabele wijze te doen, door aandacht voor de gezonde kant:

- ontwikkelen van sterke kanten- kwaliteit van leven verbeteren

Good lives rehabilitatie modelo.a. Ward et al., 2007

Biopsychosociale behoeften1. Lichamelijk welbevinden/gezondheid

2. Kennis

3. Competentie/excellentie

4. Autonomie/zelfsturing

5. Innerlijke rust/ vrij van stress

6. Vriendschap/verbondenheid

7. Gemeenschapszin/deel van groter geheel zijn

8. Spiritualiteit

9. Genot/seksualiteit (geen toegang tot seks)

10. Creativiteit

Good lives rehabilitatie modelo.a. Ward et al., 2007

1. Theoretische modellen

2. Revisies basistools HCR-20 en HKT-30

2. Nieuwe ontwikkelingen

1. Theoretische modellen

2. Revisies basistools HCR-20 en HKT-30HCR-V3 - Verfijning factoren- Meer nadruk op behandeling; welke

scenario’s, welke doelen

Nieuwe ontwikkelingen

Samengevat: Work in Progress

… en daar hebben we elkaar voor nodig!

Dank voor uw aandachtpgeerligs@hoevenkliniek.nl

Studiedag EFP

De inschatting van delictgevaar door het netwerk en de

behandelaar

FAZ (forensische ART voor LVB) en SDAS (Social Dysfunction and Aggression Scale )

Nicolle PrevooKlinisch Psycholoog werkzaam te

KAIROS: Ambulante forensische polikliniek

Onderdeel Pompestichting en Pro Persona

FAZ en SDASDe FAZ (forensische ART voor zwakbegaafden) :

• Ambulant behandelaanbod speciaal voor LVB agressieplegers ontwikkeld (geprotocolliseerd en gebaseerd op ART)

• Starten met huisbezoek, 21 wekelijkse therapiesessies met PMT en dramatherapie en 3 maanden nazorg met boostersessies.

• Netwerk van patiënten betrekken is onderdeel van de behandeling.

• Er is langlopend onderzoek sinds 2010gekoppeld aan de FAZ om de behandeleffectiviteit te meten.

• Eerste resultaten laten een positief effect zien ten aanzien van afname van het recidiverisico.

Intake fase:Intake fase:

* Risicotaxatie DROS +HCR

* Intelligentie

WAIS

1. Baseline fase + 1. Baseline fase +

2. Interventie fase:2. Interventie fase:

* Meten dynamische risicovariabelen door DROS

* Meten persoonskenmerken door NAS-PI, UCL, NPV II

* Incidentenregistratie door SDAS, SOAS

* Risicotaxatie door SDAS, SDRS.

3: Follow-up fase3: Follow-up fase::

* Nameten dynamische risicovariabelen

door DROS+HCR

* Nameten Persoonskenmerken door NAS-PI, UCL

* Incidentenregistratie door SDAS, SOAS

* Risicotaxatie door

SDAS, SDRS

Onderzoek naar de FAZ

De SDAS (social dysfunction and agression scale)

Is observatie/ vragenlijst die agressie monitortHet instrument geeft inzicht in het (agressieve)gedrag van

een patiënt op 3 gebieden:

1. Irritaties en verbale agressie

2. Fysieke agressie gericht op objecten of anderen

3. Naar binnen gerichte agressie

De SDAS (social dysfunction and agression scale)

Eenmaal per maand wordt de SDAS ingevuld :

1. Door een behandelaar en

2. Door een persoon van het netwerk die

benaderd wordt per telefoon

Resultaten vergelijking SDAS behandelaar en SDAS Netwerk:

1. Irritaties en verbale agressie

Resultaten vergelijking SDAS behandelaar en SDAS Netwerk

2. Fysieke agressie

Resultaten vergelijking SDAS behandelaar en SDAS Netwerk

3. Naar binnen gerichte agressie

Conclusie

Doel was Zo goed mogelijk risico inschatten +Meten of FAZ werkt

Programma lijkt te werken.Verbale en fysieke agressie lijken af te nemen vinden zowel behandelaren als netwerk.

Hoopvol is dat behandelaren en netwerk het erg met elkaar eens lijken te zijn over wat er gebeurt en op welke schaal. => vergroot validiteit en betrouwbaarheid metingen

Discussie punten

• Vinden jullie dat het netwerk (partner bv of ouders) wel mee mogen/moeten inschatten.

• Is inschatting door het netwerk wel betrouwbaar

• Welke risicotaxatie gebruiken jullie al

• Wat werkt voor jullie het beste