Stedelijke Agenda BrabantStad 2018-2022...Alles om het leven voor onze inwoners zo aantrekkelijk en...

1

Stedelijke Agenda BrabantStad 2018-2022

2018

2022

De weg naar de top 5 meest innovatieve stedelijke regio’s

Economischvestigings-klimaat

Kennis en onderwijs

Gezonde en duurzame leef-omgeving

Cultuur en Sport

Slimme en duurzame mobiliteit

Digitale stad

2 3

Inleiding Stedelijke Agenda

“De toekomst is aan samenwerkende steden. Dáár zullen de oplossingen voor de grote maatschappelijke problemen vandaan moeten komen.”

“Om te kunnen floreren moeten de steden zich richten op samenwerking en netwerken, op creativiteit en innovatie.”

(Bron: ontleend aan Benjamin Barber, in Het nieuwste cahier #01 BrabantStad).

Inhoudsopgave

Inleiding Stedelijke agenda pag. 4

Summits pag. 13

BrabantStad Noord-Brabant pag. 20

Veiligheid pag. 22

Summit Digitale stad pag. 27

BrabantStad Breda pag. 34

Summit Slimme en duurzame mobiliteit pag. 36

Werkgeversaanpak pag. 42

BrabantStad Eindhoven pag. 44

Summit Cultuur en Sport pag. 46

BrabantStad Helmond pag. 52

Summit Gezonde en duurzame leefomgeving pag. 54

BrabantStad ‘s-Hertogenbosch pag. 60

Summit Kennis en onderwijs pag. 62

BrabantStad Tilburg pag. 66

Summit Economisch vestigingsklimaat pag. 68

Colofon pag. 73

4 5

In de mondiale economie van vandaag bepalen grootstedelijke gebieden het spel. Internationale concurrentie vindt steeds meer plaats tussen stedelijke regio’s. Steden vloeien daarin bijna ongemerkt in elkaar over.

BrabantStad heeft alles om zo’n grootstedelijk gebied te zijn. In het samen-werkingsverband van Breda, Eindhoven, Helmond, ’s-Hertogenbosch, Tilburg en de provincie Noord-Brabant profiteren de steden slim van elkaars sterkten en kwaliteiten. Dat is het resultaat van 15 jaar samenwerking.

* BrabantStad: Waar BrabantStad

staat, lees s.v.p. de partners in BrabantStad:

Breda, Eindhoven, Helmond,

’s-Hertogenbosch, Tilburg

en de provincie Noord-Brabant.

Top 5 van Europese kennis- en innovatieregio’s

De ambitie is de positie van BrabantStad in de top 5 van Europese kennis- en inno-vatieregio’s zeker te stellen. Dat is te bereiken door de agglomeratiekracht verder te ontwikkelen. Naar onze overtuiging verhoogt dit de verdiencapaciteit van de regio als geheel. Bovendien kunnen we daardoor een hogere kwaliteit van leven voor onze inwoners realiseren en hun meer keuzemogelijkheden bieden in werk-gelegenheid, opleiding en talentontwikkeling, woonmilieus en vrije tijd.

Deze agenda schetst wat Brabantstad al in gang heeft gezet om de ambitie - een blijvende top 5 positie in de Europese kennis- en innovatieregio’s - te bereiken. Daarnaast bevat de agenda een groot aantal plannen die bij kunnen dragen aan het bereiken van die ambitie. Veel van die plannen vereisen nadere besluitvor-ming, ook over het beschikbaar stellen van middelen. Die besluitvorming is voorzien voor na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018.

Next level BrabantStad* Andere stedelijke regio’s, in Europa en wereldwijd, zetten eveneens stevige stappen in netwerksamen-werking. Steden en maatschappelijke partners benutten samen de kansen die zich voordoen in het mondiale speelveld.

Om haar positie te behouden en te versterken moet BrabantStad een volgende stap zetten. BrabantStad wil dit doen met andere Brabantse gemeenten en partners als bedrijven en kennisinstellingen.

meer agglomeratiekracht, meer verdiencapaciteit, hogere kwaliteit van leven

TICKET NAAR

DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

TICKET NAAR

DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

TICKET NAAR DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

6 7


Van alle Nederlandse regio’s nemen alleen Brabant en Utrecht deze toppositie in. Kennis en innovatie zijn belangrijke randvoorwaarden om als stedelijke regio te kunnen concurreren. Met sterke kennis- en innovatiekracht kunnen we optimaal gebruik maken van technologie en innovatieve oplossingen om de kwaliteit van leven duurzaam te vergroten, ons imago te versterken, een goed voorzieningenniveau te realiseren, de meest interessante werkgevers aan te trekken en te behouden en onze economische kracht een impuls te geven.

Alles om het leven voor onze inwoners zo aantrekkelijk en aangenaam mogelijk te maken.

Daarom is het onze ambitie om tot de Europese top van kennis- en innovatiere-gio’s te blijven behoren. Het is een stevige ambitie, aangezien gevestigde posities permanent onder druk staan en de andere stedelijke regio’s in Nederland en in Europa ook vooruit willen. We zullen sneller dan gemiddeld moeten bewegen om verder te komen.

Het succes van Brabant als kennis- en innovatieregio is in belangrijke mate afhankelijk van de steden die de innovatieve hotspots vormen van de moderne kennisindustrie. We zullen onze agglomeratiekracht moeten versterken en effectiever moeten maken. Er samen de schouders onder moeten zetten om relevant te zijn en relevant te blijven. Dit besef verbindt ons met elkaar en met de regio’s waar de steden in ons netwerk deel van uitmaken.

Onze overtuiging is dat heel Brabant profiteert van een aantrekkelijk, bereikbaar en concurrerend BrabantStad. Het vergroot de kwaliteit van leven van alle Brabanders, nu én in de toekomst.

De weg naar de top 5 meest innovatieve stedelijke regio’sTICKET NAAR

DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

BrabantStad

BRABANTSTAD

Maatschappelijke organisaties

Onderwijs

Naar de top vijf van Europese

kennis- en innovatieregio’s

Ondernemers

Burgers

Kennis- instellingen

Ambitie: blijvend behoren tot de meest innovatieve Europese kennis- en innovatieregio’s.

Brabant behoort tot de meest innovatieve Europese kennis- en innovatieregio’s volgens de European Innovation Scoreboard

(leader status, European Innovation

Scoreboard, juni 2017).

8 9

Aantrekkelijkheid: Mensen moeten graag willen wonen in BrabantStad. Ofwel: de kwaliteit van leven moet hoog zijn. Een mooie omgeving, veel toegankelijk groen, een kloppend ritme van stad en platteland, hippe stadsgebieden waar gewoond, geleefd en gewerkt wordt. Zowel sportief als cultureel genoeg te genieten.

Bereikbaarheid:Brabanders willen vooruit, ook op de weg. Dus wil BrabantStad van de files af. Naar goede verbindingen tussen de steden onderling en (inter)natio-naal. Smart connectivity is de sleutel.

Concurrentiekracht:Slimme technologie maakt Brabant-Stad duurzamer, veiliger en gezon-der. Een betere integratie van de kennisinfrastructuur leidt tot betere benutting van de kennisrijkdom. Het onderwijs moet soepeler aansluiten op de arbeidsmarkt zodat de banen die ontstaan ook ingevuld kunnen worden.

De grootste uitdaging van BrabantStad is om gezamenlijk een Metropoolstad te vormen die excelleert in kennis- en innovatiekracht. De beweging daarnaartoe verloopt stra-tegisch langs drie sporen. BrabantStad wil investeren in de Aantrekkelijkheid, de Bereikbaarheid en de Concurrentiekracht van de Brabantse stedelijke regio.

ABC van BrabantStad



DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

10 11

Op zowel Europees als Haags niveau verstevigen we de relaties. Op basis van de inhoud van deze agenda zal BrabantStad in het voorjaar 2018 de lobbyagenda’s samenstellen.

Europa

Europa legt tot 2020 de nadruk op werkgelegenheid, innovatie, onderzoek en groene economie. Het Nederlands regionale en lokale beleid draagt hieraan bij via de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESIF), jaarlijks circa € 50 miljard groot, die de regionale verschillen binnen Europa willen verkleinen.

Door als regio op te treden vergroot BrabantStad haar kansen op gelden van ESIF.

Den Haag

Het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ van oktober 2017 laat ruimte voor proeftuinen en living labs, werkwijzen die passen in de stijl van BrabantStad.

Brainport is opgenomen als mainport. BrabantStad kan daar de vruchten van plukken door aanvullend op de Brainport Nationale Actieagenda te opereren. De focus op techniekonderwijs, de aandacht voor onderzoek, budgetten voor talentontwikkeling en de erkenning voor de ongelijke financiële verdeling in de regio’s bieden mogelijkheden.

Samen lobbyen

Ook op het gebied van mobiliteit biedt het akkoord kansen. Neem de aan-dacht voor de A58 en de spoorverbin-ding van Eindhoven naar Duitsland, of de intentie om Intelligente Trans-portsystemen te stimuleren.

Op het gebied van Energie nodigen we partijen uit om proefprojecten op te zetten.


DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

12 13

1DIGITALE STAD

1 De digitale stad

Brabant wil een aantrekkelij-ke proeftuin zijn voor digitale innovaties, omdat we daarmee maatschappelijke ontwikkelingen en trends sneller in beeld hebben en eerder slimme oplossingen ontwikkelen voor specifieke maatschappelijke opgaven.

Stedelijke Agenda BrabantStad: wat gaan we doen?Een vaste plek in de top van Europese kennis- en inno-vatieregio’s is een kwestie van focus, van lange adem, doorzettingsvermogen en samenwerking.

Om dat doel te bereiken voegt BrabantStad met deze Stedelijke Agenda de D van Doen toe aan de ABC-strategie. De adaptieve uitvoeringsagenda die voor u ligt, geeft dus handen en voeten aan die strategie. De agenda geeft - voor zover in de huidige omstandigheden mogelijk - concreet aan op welke onderwerpen Bra-bantStad zich gaat richten om aan de top te blijven.

Zes summits staan centraal in deze agenda. Pieken die BrabantStad moet berei-ken om Aantrekkelijk, Bereikbaar en Concurrerend te kunnen blijven en een toppositie te behouden. Stuk voor stuk thema’s waar BrabantStad veel energie in kan en wil steken.

We hebben de vaste overtuiging dat we hier meer kunnen realiseren als we onze krachten bundelen, onze kennis delen en ons samen sterk maken om een aantrekkelijke Metropoolstad te vormen.

2 Slimme en duurzame mobiliteit

We willen vooroplopen in de ontwik-keling van innovatieve, duurzame vervoersoplossingen. Die dragen zelf ook direct bij aan een betere bereik-baarheid van BrabantStad - stadsre-gionaal, interregionaal en interna-tionaal - en aan een aantrekkelijker woon-, werken leefklimaat.


6Summits

2SLIMME & DUUR-ZAME MOBILITEIT


DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

14 15

5KENNIS EN ONDERWIJS

3CULTUUR EN SPORT

3. Cultuur en Sport

Waar mensen hard werken, moe-ten ze zich in hun vrije tijd kunnen ontspannen en opladen. Een cultu-rele en sportieve rijkdom - inclusief topsportevenementen - maakt onze regio daarom aantrekkelijker om te wonen en te werken. We program-meren gezamenlijk topevenementen waarbij sprake is van een econo-mische en sociale spin-off. En een cultureel rijke omgeving is interes-santer voor de creatieve mensen - en daarmee voor innoverende bedrij-ven en voor kennisinstellingen - die aan de basis staan van veel innova-ties.

4. Gezonde en duurzame leef-omgeving

5. Kennis en onderwijs

6. Economischvestigings-klimaat

BrabantStad wil de regio zijn met een optimale aansluiting tussen bedenken en maken, tussen leren en ontwik-kelen en tussen opleiding en arbeids-markt.

Met een onderwijssysteem dat tijdig aansluit op (disruptieve) ontwikkelin-gen. Een aantrekkelijk vestigings-gebied voor innovatielabs en bedrij-ven en (kennis)werkers, waarmee we onze concurrentiekracht versterken.

4GEZONDE EN DUUR-ZAME LEEFOMGEVING

6ECONOMISCH VESTIGINGSKLIMAAT

We streven naar gezonde, toekomst-bestendige, klimaatneutrale stedelij-ke gebieden. We willen schone lucht, een groen landschap. We willen dat Brabant een fijne plek is om te leven en te werken. Omdat het dan ook een aantrekkelijk landschap is voor bedrijven en werknemers om zich hier te vestigen.

Een stedelijke economie biedt ruimte aan kennisintensieve en creatieve bedrijvig-heid, onderwijs en ontmoeting.

Mensen wonen, leven en werken er met elkaar. Kennis, creativiteit en innovatie zijn sleutelwoorden. Zo ontstaat een stimulerend ecosysteem waarin starters, bedrijven en onderwijsinstel-lingen samenwerken. Door binnenste-delijke knooppunten - bij een spoorzone, en kanaalzone, een oud industrie- of havengebied dichtbij centrale stadsde-len - op een hoger plan te brengen, te herstedelijken, versterken we het woon-, werken leefklimaat van BrabantStad.

6 Summits

16 17



DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

De summits hangen nauw met elkaar samen en dragen als één geheel bij aan onze eindambitie.

Met de eerste vier summits zijn we verder dan met vijf en zes. Voor een tot en met vier beschrijven we in deze Stedelijke Agenda wat we willen berei-ken, welke acties we al ondernemen en welke we nog willen ondernemen.

De summits vijf en zes zitten nog in het stadium van verkenning en ont-wikkeling. BrabantStad wil onderzoe-ken welke acties nodig zijn om op bei-de gebieden te (blijven) excelleren en hoe deze uitgevoerd kunnen worden om wonen, leven en werken op niveau ook in de toekomst te waarborgen.

Bij de uitvoering van alle projecten die deze agenda beschrijft, houden we steeds de samenhang met andere projecten voor ogen.

Veel van deze projecten geven we vorm in een Living Lab, waarin we ook aansluiten bij het innovatiebeleid van de provincie. Het gaat daarbij om ver-snelling van technologische én sociale innovaties. Daarmee vullen we onze ambitie om tot de top van Europese kennis en innovatieregio’s te behoren ook concreet in. Living Labs zijn steeds meer een ‘way of doing’.

In deze Stedelijke Agenda leest u wat de partners in BrabantStad bindt en hoe zij de handen ineen willen slaan om samen een Metropoolstad te vormen.

BrabantStijl: we doen het samen en we doen het slim!BrabantStad wil het Brabantse niveau van leven en werken behouden en ver-sterken. De vijf steden en de provincie werken daarom nauw samen met het Rijk en triple helix-partners in partnerschapsagenda’s zoals de Brainport Nationale Actieagenda (BNA), de Ruimtelijk Economische Agenda Midden- en West-Brabant (REA) en de Strategische Agenda Noordoost-Brabant/AgriFood Capital.

De partners in BrabantStad sturen op nauwe onderlinge samenwerking en op de wederzijdse versterking van de Stedelijke Agenda BrabantStad en andere partnerschapsagenda’s.

Drie belangrijke motieven daarvoor zijn:

Op de eerste plaats vormen we samen feitelijk één metropoolstad. Op onderde-len zijn we één daily urban system, met de steden als concentratiepunten. Elke stad excelleert op een ander thema. Denk aan JADS voor data science in Den Bosch, Dinalog voor logistiek in Breda of de Automotive Campus in Helmond. Dat maakt het totaal sterker. Hetzelfde geldt voor voorzieningen. Onze inwoners benutten voorzieningen in alle Brabantse steden. Het Chassé theater, Poppodium 013 en het Muziekgebouw Eindhoven zijn aanvullend op elkaar.

18 19

Samen op wegDeze Stedelijke Agenda is een open uitnodiging aan het bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen, maatschappelijke partners en onze inwoners om met ons op weg te gaan en samen te werken aan onze gezamenlijke maatschappelijke opgaven.

De keuzes die we in deze Stedelijke Agenda presenteren zijn solide én adaptief.

Solide omdat alle partners in BrabantStad ze onderschrijven. Samen agenderen we, verkennen we nieuwe wegen en realiseren we concrete projecten.

Adaptief, want als de omstandig-heden veranderen, passen we ons handelen aan. Aan het beleid dat uit het regeerakkoord voortvloeit, aan de nieuwe coalitieprogramma’s in de steden in 2018 en in de pro-vincie in 2019. Aan Europese en mondiale ontwikkelingen. We zoeken steeds de kansen om onze plannen bij te stellen, te vernieuwen of door te zetten. Het einddoel blijft onder alle omstandigheden een blijvende toppositie onder de Europese kennis- en innovatieregio’s.

We weten dat het voorzieningenni-veau wezenlijk is om talent aan te trekken en te binden aan onze regio. Dus stemmen we af. Ook qua bedrij-vigheid vormen we één metropoolstad. Brainport Eindhoven is het school-voorbeeld. Zijn sterke concentratie van (kennisintensieve) maakindustrie kent een fijnmazig netwerk van toe-leverende maakbedrijven in Brabant. BrabantStad ondersteunt de Brainport Nationale Actieagenda omdat deze een positieve uitstraling heeft op het verdienvermogen van heel Brabant.

Een tweede motief voor de samen-werking is dat we samen voldoende kritische massa hebben om innovaties slagvaardig te implementeren. Zie bij-voorbeeld de BrabantRing. Maar ook om een succesvolle lobby richting Den Haag of Brussel te kunnen voeren. Denk aan het BO MIRT of de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Een derde motief voor de samenwer-king in BrabantStad is dat we elkaar kunnen inspireren en van elkaar kunnen leren. Natuurlijk kan dat ook met andere steden en regio’s buiten Brabant, maar juist onze nabijheid en bekendheid met elkaar zetten ons op voorsprong.

Overigens behouden de partners in BrabantStad de ruimte voor de afwe-ging om bepaalde trajecten sneller of langzamer af te leggen.

BrabantStad kan het niet alleen. We werken daarom in projecten al veel samen, met ondernemers, kennis- en onderwijsinstellingen, (maatschappelij-ke) organisaties, andere gemeenten en onze inwoners. BrabantStad wil hier een volgende stap in zetten, op weg naar een ecosysteem om samen pro-cessen van verkennen, experimente-ren, ontdekken en leren te versnellen. Zo leggen we verbindingen en benut-ten we elkaars kracht. We bouwen daarbij voort op de bijzondere kracht van de triple helix-samenwerking in Brainport die alle partners in Brabant-Stad letterlijk en figuurlijk verbindt.

BrabantStad nodigt alle partners in- en extern van harte uit om de opgaven in deze Stedelijke Agenda samen invulling te geven en BrabantStad tot een nóg groter succes te maken. Alleen als we elkaars kwaliteiten slim verbinden, komen innovatieve oplos-singen en de vereiste ver-nieuwingskracht binnen handbereik.

20 21

BrabantStad Noord-BrabantGunstig gelegen tussen stedelijke netwerken

Brabant,een landschap van steden, dorpen, natuur en open agrarische landschappen, doorsneden door wegen en waterlopen. Fraai en gunstig gelegen tussen stedelijke netwerken als de Vlaamse Ruit, de Randstad en het Ruhrgebied. De tweede regionale economie van Nederland, leidend in high tech, met een sterke en brede kennis-

economie in agro & food, logistiek, maintenance, biobased, chemie, life sciences & health, leisure en de-sign. Noord-Brabant kan haar kwa-liteiten optimaal benutten doordat effectief samenwerken in stedelijke en maatschappelijke netwerken in de Brabantse genen zit. Daarom zijn we partner van BrabantStad.

3e provincie van Nederlandnaar oppervlak

en naar inwonertal

Een landschap van steden, dorpen, natuur

en open agrarische landschappen,

doorsneden door wegen en waterlopen

Leidend in high tech, met een sterke en

brede kenniseconomie in agro & food,

logistiek, maintenance, biobased, chemie,

life sciences & health, leisure en design

We kunnen onze kwaliteiten optimaal benutten doordat

effectief samenwerken in stedelijke en maatschappelijke netwerken

in de Brabantse genen zit.

Circa 2,5 miljoen inwoners

64 gemeenten

22 23

Uitbreiding werkterrein Taskforce naar geheel Brabant en Zeeland (2014) De ondermijningsproblematiek bleek echter groter dan gedacht en mani-festeerde zich niet alleen in de grote steden. De hennepindustrie groeide, evenals de hoeveelheid gedumpt drugsafval. Daarom werd het werkge-bied van de Taskforce in 2014 ver-groot naar heel Brabant en Zeeland (de BZ). Sindsdien richt de Taskforce BZ zich op drie hoofddoelen:

Brabant heeft te kampen met een ernstige problematiek op het vlak van georganiseerde criminaliteit. Er is sprake van een bedrei-gende vermenging van onder- en bovenwereld. Met name crimine-le netwerken rond de productie van hennep en synthetische drugs spelen hierin een belangrijke rol. In 2010 is op initiatief van de B5-steden een Taskforce opgericht.

Doel: een intensieve, langdurige en integrale aanpak door samen-werking van verschillende partners, zoals het Openbaar Ministerie (OM), de politie, de Belastingdienst en het openbaar bestuur.

Samen naar meer veiligheid

1. Het verstoren van de criminele industrie2. Het versterken van de bestuurlijke weerbaarheid3. Het maximaliseren van integrale uitvoeringskracht

1. Eén ‘smart overheid’ bevorderen

Effectieve bestrijding van de crimi-naliteit vereist dat de overheid op slimme wijze omgaat met big data, de informatisering en de technologie die ter beschikking is. Brabant en Zeeland kampen met een forse on-dermijningsproblematiek en hebben slimheid, innovatie en durf nodig om dit probleem ‘smart’ te tackelen.

Brabant en Zeeland willen een proeftuin zijn voor één ‘smart overheid’. Samenwerking op het gebied van informatiede-ling en -ontsluiting heeft daarom topprioriteit in de komende periode.

2. Maatschappelijke weer-baarheid mobiliseren

De overheid kan in haar eentje geen vuist maken tegen ondermijnende criminaliteit. Er is een brede bewe-ging nodig tegen ondermijning bij branches, binnen gebieden en bij burgers. Het devies moet zijn: verleiden en bewegen mee te doen in de strijd tegen ondermijning. Partijen handvatten bieden en - niet-vrijblij-vende - afspraken maken.

De betrokken branches worden door deze maatschappelijke beweging actief en weerbaar tegen ondermij-ning en maken hun branche, met hulp van de overheid, zelfreinigend. De rotte appels kunnen de mand uit. Een gerichte communicatiestrategie is daarbij cruciaal.

Bij burgers moet de awareness toene-men. Daarna volgt het aanwakkeren van het nemen van verantwoor-delijkheid en het leveren van een concrete bijdrage.

De Taskforce BZ is in 2016 verlengd met drie jaar. In de periode tot 2019 wil de Taskforce zijn ontwikkel-kracht met name richten op twee thema’s:

Veiligheid

24 25

Veiligheid

De omvangrijke en diepgewortelde ondermijnings-problematiek in Brabant en Zeeland vergt een structurele en langdurige aanpak van alle betrok-ken partijen. De Taskforce BZ heeft weliswaar geen structureel karakter, maar wil wel de problematiek blijvend op de kaart zetten. Dat is gelukt: onze ge-zamenlijke lobby-inzet heeft bijgedragen aan de in het regeerakkoord aangekondigde ondermijnings-wet en een ondermijningsfonds.

Resultaten Taskforce

Aansluitend en aanvullend op de samenwerking in de Taskforce BZ, weten de B5-steden en de provincie elkaar al langer goed te vinden op het gebied van veiligheid. Burgemeesters en CdK treffen elkaar regelmatig voor overleg en werken gezamenlijk aan het agenderen van problematiek én oplossingen op landelijk niveau.

Verder verkennen de steden geza-menlijk hoe zij kunnen bijdragen aan de bestrijding van de ondermijnende criminaliteit. Er zijn nieuwe aanpak-ken, nieuwe samenwerkingsvormen,

data worden slim gebruikt. Neem de City Deal ‘zicht op ondermijning’. Op basis van deze City Deal gaat het CBS data analyseren voor meer in-zicht in de onderliggende patronen van ondermijnende criminaliteit.

Een ander sprekend voorbeeld in dit verband is de ontwikkeling van een Crime Room in samenwerking met de Jheronimus Acadamy of Data Science (JADS). Deze Crime Room belooft ondersteuning te bieden met kort-cyclisch onderzoek en resul-taatgerichte oplossingen. Belangrijke wapens: kennisontwikkeling en

toepasbare algoritmes. Met de door de Crime Room voortgebrachte kennis verwachten de speurende instanties meer grip te krijgen op criminele praktijken die de samenleving ont-wrichten.

Experimenten gereguleerde hennepteelt

De burgemeesters van de B5-steden hebben gezamenlijk de minister van Justitie en Veiligheid verzocht om in Brabant twee experimenten te mogen uitvoeren met gereguleerde hennep-teelt. De intentie is ervoor te zorgen dat resultaten en lessen uit dergelijke pilots breder gedeeld kunnen worden.

Samenwerken op snijvlak van Zorg en Veiligheid

In B5-verband is aandacht nodig voor de thema’s die op het snijvlak van zorg en veiligheid spelen. Te denken valt aan domeinoverstijgend werken (samenwer-king zorgdomein en veiligheidsdomein), de aanpak van personen met verward gedrag, de re-integratie van ex-gedetineerden (waaronder de Citydeal ‘Zorg voor Veiligheid in de Stad’), het voorkomen van polarisatie en radicalisering, illegale prostitutie en slachtoffers van seksueel geweld en mensenhandel.

Van belang is om elkaars ambities en een mogelijke samenwerking op deze onderwerpen verder te verkennen.

26 27

De rol van gemeenten en provincie binnen de aanpak én het tegengaan van ondermijnende criminaliteit wordt steeds groter. Naast strafrecht blijken ook de bestuurlijke maatrege-len van essentieel belang om de crimi-nelen te frustreren en tegen te houden (juist bij de fase van integreren in de bovenwereld).

Het toepassen van BIBOB is hier een belangrijk instrument en de vergroting van de intelligence stelt gemeenten en de provincie in staat de eigen rol binnen de aanpak op te pakken. De rol van de gemeenten is echter vele malen groter. Krachtig weerbaar optreden over de volle breedte van de gemeen-telijke organisatie (over alle disciplines) is een vereiste om de ondermijnende criminelen enigszins een halt te kun-nen toeroepen.

Ten behoeve van dit krachtige weerba-re optreden zijn activiteiten nodig bin-nen de gemeentelijke organisatie om te werken aan bewustwording, bescher-ming en integriteit. De B5-steden en de provincie zijn hier ieder afzonderlijk voor de eigen organisatie mee bezig.

Bij de ontwikkeling van diverse tools om de bewustwording, bescherming en integriteit te vergroten, zoeken we de samenwerking met elkaar en met de Taskforce.

Vergroten bestuurlijke weerbaarheid

Veiligheid Summit Digitale stad

Ambitie

Deugdelijke digitalisering is essentieel voor onze economi-sche ontwikkeling en voor een innovatieve aanpak van de uiteenlopende maatschappelijke opgaven: van duurzaam-heid, gezondheid en zorg tot veiligheid, mobiliteit en soci-ale samenhang. Samen hebben we de schaal om snelheid te maken en kostenvoordelen te realiseren. Bovendien kunnen we van elkaar leren en kennis uitwisselen, waar-door we het wiel maar één keer hoeven uit te vinden.

Drie prioriteitsgebieden:

1. Principes voor de slimme, digitaal-dynamische provincie en

de steden

2. BrabantRing: één grote, hoogwaardige, toekomstbestendige

digitale infrastructuur

3. WoonConnect/SPARK: digitalisering van woningen

28 29

De uitrol en benutting van een goede digitale infrastructuur betekent voor de overheid een dubbele taak. Een: garanties bieden voor de bescher-ming van de publieke belangen. Twee: regelgeving stroomlijnen om te zorgen dat innovaties niet vertraagd worden. Open data - en de veilige en vertrouwde omgang daarmee - zijn essentieel voor een sociale en innova-tieve regio.

Gezamenlijke principes voor de digitale infrastructuur in BrabantStad vergroten de leefbaarheid van onze steden en bieden garanties voor de

bescherming van de publieke belan-gen en de individuele privacy. De zes partners in BrabantStad hebben daarom in december 2017 een inten-tieverklaring getekend waarmee de principes van de digitaal-dynamische stad, zoals eerder geformuleerd door Amsterdam, Eindhoven, Nijmegen en Tilburg, zijn onderschreven. Door de principes in BrabantStad af te spreken, kunnen we elkaars expertise gebruiken bij de implementatie ervan, kunnen we samen externe expertise inkopen en zetten we ons samen in zodat andere gemeenten op nationale schaal deze principes overnemen.

Met de principes wil BrabantStad het volgende bereiken:

1. De digitale infrastructuur moet bijdragen aan een leefbare, gezonde en veilige stad.

2. De digitale infrastructuur is voor iedereen in de openbare ruimte van de stad goed beschikbaar, toeganke-lijk, toekomstbestendig en veilig.

3. De digitale infrastructuur is technisch en organisatorisch open voor alle partijen die haar willen ge-bruiken. Transparantie, privacy en controle voor en door de bewoners is geborgd.

4. De data over de bewoner zijn van de bewoner; hij is eigenaar en beslist wat ermee gebeurt. De data van de digitale infrastructuur, verzameld in en over de publieke ruimte, zijn een publiek goed.

De partners in BrabantStad hebben gezamenlijke afspraken gemaakt over bovengenoemde principes.

Een: Principes voor de digitaal-dynamische, slimme provincie en steden

We willen spoedig - na aanvullende besluitvorming - starten met een on-derzoek/ontwikkeltraject inkoop- en subsidievoorwaarden en APV. De zes partners dragen personele capaciteit bij om mee te werken aan het lokale gedeelte van het gezamenlijke senso-renregister en de benodigde organisa-torische en technische ondersteuning daarvan. Daarnaast vereist dat traject de inzet van specialistische technische en organisatorische deskundigheid.

We gaan de digitale principes verta-len in de volgende concrete acties:

1. We integreren lokaal data- en Internet of Things-beleid in onze inkoopvoorwaarden, contracten en afspraken met diverse partijen in de stad.

2. We werken aan het ontwikkelen van een digitale APV om grip te krijgen op de digitale publieke ruimte. We werken nieuw beleid uit in lokale regelgeving en treden gezamenlijk op richting nationale overheid.

3. We sluiten aan bij een gezamenlijk initiatief om een sensorenregister op te zetten, liefst in samenwerking met landelijke partijen, om direct voor een opschaling te zorgen naar landelijke wetgeving en voorzieningen.

4. BrabantStad stimuleert het gebruik van gemeenschappelijke voorzieningen zoals een gezamen-lijk Open Urban Platform. De living labs, waaronder Brainport Smart District, Stratumseind en de Spoor-zones van ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Breda, gebruiken we als proef-tuin om in samenwerking gemeen-schappelijke spelregels, beleid en voorzieningen te beproeven, door te ontwikkelen en op te schalen.

1DIGITALE STAD

30 31

We verkennen de mogelijkheid om een digitale ‘BrabantRing’ te realise-ren. Dit is een digitale infrastructuur die de exponentiële groei van da-tastromen aankan, die 100% connec-tiviteit waarborgt - mensen, gemeen-ten en maatschappelijke organisaties - en die veilig en vertrouwd is. BrabantStad maakt zich sterk voor 100% connectiviteit (slimme oplos-singen kunnen in principe iedere inwoner bereiken) en voor een stabiel netwerk met constante beschik-baarheid van de maximaal haalbare bandbreedte, omdat dit essentieel is voor slimme steden en regio’s. 100% connectiviteit

is de digitale uitwerking van de nood-zakelijke nauwe verbindingen tussen onze daily urban systems. Het is ook een randvoorwaarde voor een aan-trekkelijk vestigingsklimaat en voor het behoud van het digitale koploper-schap van de digitale mainport en de concurrerende positie van Brabant en Nederland als innovatieland. Door dit project in BrabantStad-verband aan te pakken benutten we de voordelen van schaalgrootte en kunnen we elkaars kennis en ervaring gebruiken.De steden hebben een leidende rol in deze ontwikkeling, ook in de ver-binding naar de andere Brabantse gemeenten in hun regio.

Door deze infrastructuur als eerste aan te bieden kunnen innovatie-ve oplossingen worden uitgerold en getest. Tegelijk wordt de markt geprikkeld om te investeren in een up-to-date infrastructuur die aan de hoge eisen voldoet die het groeiende dataverkeer stelt aan veiligheid en encryptie.

Zo ontstaat een open proeftuin voor digitale innovaties. Dat schept kansen voor onder meer Smart Mobility, Gezond-heidszorg (E-health), ver-duurzaming en veiligheid.

Bovendien verlagen we de drempel voor lokale Fiber to the Home (FttH) en Fiber to the Business (FTTB) initiatieven.

WoonConnect/SPARK is in Brabant-Stad gestart in 2016. De gezamenlijke aanpak leverde schaalvoordelen op, ook in termen van kennisdeling. We willen dit project voor heel Brabant beschikbaar maken omdat het goede kansen biedt aan alle Brabanders om duurzame en veilige woonoplossin-gen te realiseren die passen bij hun levensloop. De steden vervullen hier-in met elkaar een voortrekkersrol, in verbinding met de (M7) gemeenten in hun regio’s.

Dankzij WoonConnect kunnen bewoners met virtuele 3D modellen van hun huis en de omgeving met de eigen woning experimenteren op terreinen als zorg, veiligheid, comfort en energie. Dit brengt energiebespa-ring op maat dichterbij, evenals het levensloopbestendig maken van de eigen woning.

Summit Digitale stad

Twee: BrabantRing. Eén groot, veilig, algemeen toegankelijk netwerk

Drie: WoonConnect/SPARK: digitalisering van woningen

We starten een haal-baarheidsonderzoek naar een BrabantRing.

Het onderzoek richt zich onder andere op een ver-kenning en operationali-sering van economische, sociale en maatschappe-lijke baten van een BrabantRing.

Uitgangspunt is dat de verbinding tussen de B5-steden de backbone is. Daarna breidt BrabantRing zich stapsgewijs uit naar de M7 en de andere 52 Brabantse gemeenten.

Uit het haalbaarheidsonderzoek komt een plan van aanpak voort. Over de inhoud van dit plan van aanpak is aanvullende besluitvor-ming nodig van alle partners, even-als over het beschikbaar stellen van middelen.

32 33

– We zetten in op de verlenging van de Citydeal met drie jaar om in 2020 100.000 woningen met WoonConnect gedigitaliseerd te hebben en een rijksbij-drage te kunnen verwerven.

– De focus verbreden voor toepassing, van woningcorporaties naar Verenigin-gen van Eigenaren en beleggers huurwo-ningen (particulier woningbezit, apparte-menten). Doel: ervaring opdoen.

– Uitwerking van BrabantDeals, waarbij de overheid investeert in digitalisering en een digitale woonomgeving en maat-schappelijke partners klantapplicaties ontwikkelen en aanbieden.

– Ontwikkeling van een businessmodel om triple helix-partners, waaronder woningcorporaties, Verenigingen van Eigenaren en zorginstellingen, mee te laten investeren.

– Het WoonConnect-platform benutten voor nieuwe slimme toepassingen, zodat deze snel op te schalen zijn.

– WoonConnect verbinden aan maat-schappelijke opgaven.

– In 2019 zijn 15.000 woningen via WoonConnect gedigitaliseerd in de B5-steden.

– In samenwerking met SPARK innova-tiestudio’s inrichten om innovatie in de bouwketen te stimuleren en innovatieve toepassingen aan inwoners te kunnen aanbieden.

Brabantse gemeenten kunnen aan-sluiten en dat gebeurt ook al: Oss, Uden en Roosendaal zijn of gaan aan de slag met de digitalisering van woningen via WoonConnect.

De evaluatie van de City Deal is in volle gang. De verwachting is dat deze BrabantStad aanknopingspunten geeft om WoonConnect/SPARK op te schalen en te versnellen. Dat gebeurt dan in de wetenschap dat er verschil-lende snelheden mogelijk zijn en dat de aanpak en intensiteit per stad kan verschillen. Juist wanneer er verschil-len zijn - bijvoorbeeld in toepassing via woningcorporaties of juist via het particuliere woningeigendom (Vereniging van Eigenaren, Beleggers huurwoningen etc.) - kunnen we ook van elkaar leren.

WoonConnect stimuleert ketenin-novatie in de bouw, waardoor we duurzame toepassingen op be-trouwbare wijze aan onze inwoners kunnen aanbieden. En het stimu-leert het maatschappelijk gesprek tussen bewoners onderling over zorg en duurzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van deze thema’s.

Het streven is om in 2020 100.000 woningen in BrabantStad te hebben gedigitaliseerd. Dit is vastgelegd in de City Deal ‘Naar een digitale woonomgeving’ (2016). Mede door WoonConnect/SPARK heeft Bra-bantStad een koppositie als het gaat om digitalisering in de bouw.

WoonConnect heeft wortels in de B5-steden. In ‘s-Hertogenbosch, Tilburg en Eindhoven zijn inmid-dels (begin 2018) 10.000 woningen gerealiseerd. Helmond heeft via de woningcorporaties de digitalisering van minimaal 1100 woningen in voorbereiding en wil aanvullend ook ongeveer 600 particulieren meekrijgen. Breda is gestart met een pilot met een VvE beheerder en bij gebleken succes kan dit opgeschaald worden. M7-steden en andere

Om WoonConnect succesvol uit te rollen zet BrabantStad diverse acties in gang:

Summit Digitale stad

1DIGITALE STAD

34 35

BrabantStad BredaStad van ontmoeting, van samenwerking en kennisuitwisseling

Breda ligt tussen mainport Rotter-dam en brainport Eindhoven. Het is de stad waar de snelste trein-verbindingen naar Brussel-Parijs en naar Düsseldorf-Berlijn elkaar gaan kruisen. Daarmee heeft zij alles om nationaal én internatio-naal een belangrijk schakelpunt te zijn. En niet alleen infrastruc-tureel. Want het sfeervolle Breda

is ook een stad van ontmoeting. Van samenwerking en kennisuit-wisseling. Breda kan én wil inter-nationaal schakelen, zodat de stad aantrekkelijk en relevant blijft voor bezoekers, bedrijven, bollebozen en bewoners. Breda, aantrekkelijk, bereikbaar en concurrerend. Dat zijn we en daar willen we in groeien. Daarom partner van BrabantStad.

Via Breda, een nieuw

modern stadsdeel, naast de historische

binnenstad

Sfeervolle stad van

ontmoetingen

Belangrijk nationaal en internationaal

schakelpunt

Aantrekkelijk en relevant blijven voor bezoekers, bedrijven, bollebozen en bewoners.

Ruim 182.000 inwoners

Ruim 131.000 werkenden (2016)

36 37


Summit Slimme en duurzame mobiliteit

Ambitie

Slimme en duurzame mobiliteit is in het belang van Brabant. Een betere bereikbaarheid vergroot de aantrekkelijkheid van de regio voor bedrijven, instellingen en inwoners, en versterkt daarmee de concurrentiepositie. Maar de bereik-baarheid van Brabant staat onder druk, het leefklimaat in de binnensteden wordt bedreigd. Meer mobiliteit vraagt om slimme oplossingen op drie niveaus. Het eerste is de ontwikkeling van (inter)nationale verbindingen, corridors en knooppunten. Het tweede is het vergroten en verbinden van de stedelijke agglomeraties. Het derde niveau is het optimaliseren van stadsregionale mobiliteit, incl. first & last mile oplossingen.

Vier prioriteitsgebieden:

1. Intelligente Transportsystemen (ITS) als

onderdeel van SmartwayZ

2. Toekomstbestendig openbaar vervoer

3. Snelle fietsverbindingen

4. Stedelijke logistiek

Een: Intelligente Trans-portsystemen (ITS) als onderdeel van SmartwayZ

Zuid-Nederland wil mee voorop lopen in Connected en Automated Driving en Smart Logistics. Daarom bundelen we onze publieke en private krachten met kennis op het gebied van Smart Mobility en nemen we het voortouw om innovatieregio te zijn.

We richten ons op de mobiliteitscon-sument als spil in een netwerk van nieuwe oplossingen door vol in te zetten op Connected and Automated Driving en Smart Logistics. Dat doen we in een real life omgeving met echte gebruikers. We mikken primair op zelfstandige verdienmodellen voor de markt.

We focussen op:

MobilitymoveZ.NL

In MobilitymoveZ.NL werken we samen met partners aan het testen en ontwikkelen van mobiliteitscon-cepten in het dagelijks verkeer voor personen en goederen. De technieken komen samen rond Connected en Automated Driving, elektrisch ver-voer en deelconcepten.

Talking Traffic

Talking Traffic is de nieuwe generatie reisinformatie. Over alle vervoersmo-daliteiten voor zowel personen als goederen wordt voor en tijdens de reis goed geïnformeerd. De actueel geïnformeerde reiziger en vervoerder kan zijn of haar reis optimaliseren.

38 39

We willen dat elke reiziger in de toekomst op elk moment over een hoogwaardige dienst kan beschik-ken die hem betrouwbaar, flexibel en comfortabel van deur tot deur vervoert. Bedrijven kunnen dan op elk moment adviseren over de beste vervoersoplossing onder de actuele omstandigheden en die ketenmobili-teit aanbieden.

We focussen op:

Knooppunten

We zetten in op vier strategielijnen bij (internationale) knooppuntontwik-keling:

1. Werken aan snellere (trein- en HOV-)verbindingen tussen de be-staande knooppunten.

2. Werken aan de verknoping van trein en HOV met fiets, auto en OV. 3. We verdichten rondom de knoop-punten om de ruimtelijke ontwik-keling bij stations aantrekkelijker te maken.

4. Tot slot zoeken we wegen om de reis te veraangenamen, bijvoorbeeld door reisinformatie te verbeteren.

Wanneer optimale bereikbaarheid het nodig maakt, zullen we nieuwe knooppunten realiseren.

Mobility as a Service

Mobility as a Service (MaaS) biedt reizigers de mogelijkheid om mobi-liteitsdiensten van een aanbieder te gebruiken, in plaats van eigen vervoer. Denk aan combinaties van openbaar vervoer, vraaggestuurd vervoer en privévoertuigen. Reser-vering en betaling via een app.

We willen experimenteren met MaaS zodat we kunnen groeien van OV-concessies naar het bieden van totale mobiliteit. We willen ruimte bieden aan marktpartijen die in de praktijk grootschalig nieuwe con-cepten kunnen ontwikkelen in het kader van MobilymoveZ.NL.

We willen nieuwe concepten ont-wikkelen voor zakelijk reizen (als onderdeel van de werkgeversaan-pak Brabant mobiliteitsnetwerk). En we willen in het kader van SmartwayZ.NL Marktplaatsen voor Mobiliteit inrichten, waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten.

Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV)

We blijven inzetten op elektrisch openbaar vervoer voor grote vervoers-stromen, per spoor of via HOV, snelle busverbindingen die frequent rijden. We streven naar verbetering van het HOV-systeem waar dat voor verstevi-ging in aanmerking komt, zoals HOV Noordoost-Brabant, Breda-Utrecht en Tilburg-Waalwijk-’s-Hertogenbosch. Door deze verbetering kunnen we belangrijke economische locaties bereikbaar houden.

Spoorsprong Brabant

Rijk en regio Brabant starten in 2018 een onderzoek naar de noodzakelijke investeringen voor verbetering van de (internationale) bereikbaarheid en het behouden van de robuustheid en hoge kwaliteit van het vervoer per spoor in Zuid Nederland.

Dit is onderdeel van de netwerkuit-werking Toekomstbeeld OV 2040. Deze moet passen bij de toenemende groei in Brabant en Limburg van het reizigersvervoer per spoor en bij de ambities uit de Brainport Nationale Actieagenda, inclusief volwaardige internationale stations in Breda en Eindhoven.

Twee: Toekomstbestendig openbaar vervoer

40 41

In de slimste fietsprovincie Brabant gaat in 2030 35% van het aantal per-sonenverplaatsingen per fiets.

Om dit te bereiken focussen we op:

- Snelfietsroutes- C-ITS fiets- Stimuleren fietsgebruik- Optimaliseren fietsketen

Snelfietsroutes

Een comfortabel snelfietsroutenet-werk stimuleert het elektrische-fietsgebruik. We werken aan de realisatie vóór 2020 van vijf nieuwe snelfietsroutes, waaronder Eindho-ven-Helmond en Eindhoven-‘s-Her-togenbosch. Ook voor 2020 willen we gestart zijn met de aanleg van vier nieuwe snelfietsroutes, waaronder Waalwijk-’s-Hertogenbosch, Breda-Tilburg en Waalwijk-Tilburg.

Vier: Stedelijke logistiek

In 2040 moeten de Brabantse bin-nensteden goed bereikbaar zijn. Dankzij een energietransitie in het goederenvervoer en met hulp van marktpartijen draagt BrabantStad bij aan de Parijse klimaatdoelen en worden de normen uit het regeer-akkoord van Rutte III (fijnstof, CO2, NOx) gehaald.

We focussen op:

Logistiek in Brabant

BrabantStad zet kennis en middelen in om vervoer efficiënter, duurzamer en innovatiever te maken. Eerste doel is spitsmijden op de meest vertraagde ritten.

Binnenstedelijke mobiliteit en Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (GD ZES) In aansluiting op het nieuwe regeer-akkoord wil BrabantStad de duur-zaamheid vergroten. Tilburg heeft een goed voorbeeld gegeven met de ondertekening van de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (GD ZES). De overige steden overwegen zich aan te sluiten bij Green Deal ZES.

Samen optrekken, met commitment van het bedrijfsleven, is nodig om voldoende schaalgrootte en -niveau te creëren.


C-ITS fiets

Met innovaties als slimme ver-lichting, een energie opwekkende toplaag, sensoren, meteo-reagerende materialen, smart bikes, big data en dergelijke is er veel te winnen op, rondom, boven en onder het fiets-pad. BrabantStad wil geld vrijmaken om de fiets zoveel mogelijk gelijk-waardig te maken aan de auto.

Stimuleren van fietsgebruik

De provincie blijft investeren in fietsstimulering om zoveel mogelijk mensen te informeren over de voor-delen van fietsgebruik en over de kwaliteit van de (nieuwe) Brabantse fietsinfrastructuur. Brabant werkt daartoe in communities samen met werkgevers, en met marktpartijen binnen het B-Ridersprogramma.

Optimaliseren fietsketen

De provincie blijft werken aan het optimaliseren van de keten fiets-OV door meer mogelijkheden voor veilig fietsparkeren bij trein- en HOV-stations.

Summit Slimme en duurzame mobiliteit

Drie: Fiets

42 43

Werkgevers-aanpakIn het onafhankelijke Brabants Mobiliteitsnetwerk werken bedrijven, overheden, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties in communities samen aan lokale mobiliteitsoplossingen om economische toplocaties in Brabant duurzaam bereikbaar te houden.

In totaal zijn nu 13 communities actief. Resultaten: minder individueel autogebruik in de spits; de samenwerking met private partijen groeit.

De werkgeversaanpak gaat zich in de komende jaren verbreden naar duurzaamheid (CO2-reductie). We blijven de werkgeversaanpak in de periode 2018-2021 koppelen aan de voorbereiding en realisatie van snelfietsroutes. Naast Rijk en provincie zullen gemeenten en werkgevers meer verantwoorde-

lijkheid nemen en bijdragen aan de (financiële) ondersteuning van communities.

Het Rijk heeft de werkgeversaanpak benoemd als een van de speerpunten binnen zijn aanpak slimme en duurzame mobiliteit.

“In de afgelopen 20 jaar is Noord-Brabant een Europese pionier geweest in het ontwikkelen en toepassen van duurzame mobiliteitsoplossingen. BrabantStads ‘learning by doing’ aanpak wordt nu ook het Leitmotiv van het New Mobility Services Initiative van het European Innovation Partnership in Smart cities and communities. BrabantStad speelt een leidende rol in dit Europese netwerk van publieke en private organisaties die gecommitteerd zijn NMS snel uit te rollen in Europese steden.”

Dr. Henriette van Eijl,DG Mobility and Transport, Sustainable Urban Mobility and Smart Cities, Europese Commissie

44 45

BrabantStad EindhovenSterk in technologie, design en kennisEindhoven onderscheidt zich door de kracht van de toptechnologi-sche industrie, de kwaliteit van de onderwijsinstellingen (TU/e, Fon-tys, Designacademy), het unieke samenwerkingsmodel, de creati-viteit en het innovatievermogen. Kennis is de drijvende kracht van deze stad, die één van de econo-mische pijlers is van Nederland

met een belangrijke bijdrage aan het verdienvermogen. Een geva-rieerd aanbod van cultuur, sport, onderwijs, gezondheidszorg, recreatie, horeca, winkels en (di-gitale) infrastructuur vormen de basis van ons (hoog)stedelijke leef-milieu. Samenwerken en zorgen voor elkaar zijn de bouwstenen van Eindhoven.

Centrumstad van Brainport.

Sterk in Technologie,

Design en Kennis

Reeks topevenementen:

Dutch Design Week, Dutch Technology

Week, Biënnale STRP, Glow

Voorzieningen voor topsport

en voor de breedtesport

Samenwerken en zorgen voor elkaar

zijn de bouwstenen van Eindhoven

Bijna 227.000 inwoners

Ruim 157.000 werkenden (2016)

46 47

Summit Cultuur en Sport

Cultuur en Sport zijn vaste waarden in een aantrekkelijk vestigingsklimaat en een prettige woon- en werk-omgeving. Culturele en sportieve evenementen bieden immers op verschillende niveaus ontspanning en vermaak. (Toekomstige) bewoners profiteren hiervan, evenals werkgevers, kennis- en onderwijsinstellingen en andere organisaties. Mensen floreren beter in een biotoop die voldoet aan alle voorwaarden voor een goede kwaliteit van leven.

Daarmee hebben cultuur en sport een substantiële economische en maatschappelijke waarde. Minstens zo belangrijk is de rol van de (toegepaste) kunstenaars in deze biotoop. Met hun denken en werken voegen zij actief verbeeldingskracht en daarmee waarde toe.

Een rijk kunsten cultuuraanbod is een inspirerende omgeving voor de creatieve denkers en doeners die met hun kwaliteiten onze innoverende regio nog beter op de wereldkaart kunnen zetten.

Culturele Ambitie

Verbeeldingskracht is wezenlijk voor een vitale samenle-ving. Die verbeeldingskracht leidt tot innovatie en omge-keerd: de kunstenaar draagt bij aan innovatie enerzijds en anderzijds vergroten technologische ontwikkelingen de artistieke mogelijkheden van de maker. Zo is videokunst er niet zonder techniek én artistieke verbeelding. Techniek ontwikkelt kunst, kunst ontwikkelt techniek.

De vijf steden en de provincie in BrabantStad werken aan een gezamenlijke cultuurvisie om het belang van cultuur te onderstrepen, cultuur een top-of-mind-positie te geven en het totale cultuuraanbod voor iedereen bereikbaar te maken, zodat het werkelijk bijdraagt aan de aantrekkelijk-heid van de provincie.

Twee prioriteitsgebieden cultuur:

1. Gezamenlijke cultuurvisie

2. Afstemmen op groei

48 49

3CULTUUREN SPORT

Het ministerie van OCW heeft decen-trale overheden gevraagd een voor-stel te doen voor een subsidiestelsel vanuit lokale en regionale kracht. De Raad voor Cultuur adviseert de rol van stadsregio’s in het nieuwe kun-stenplan - planperiode 2021 tot en met ten minste 2024 - te versterken. BrabantStad wil in de eerste helft van 2018 een gezamenlijke cultuurvisie afgerond hebben. Ons doel is deze cultuurvisie tot één van de schragen-de elementen te maken van het landelijk cultuurbeleid. De partners in BrabantStad bundelen hun krach-ten zodat de opbrengst groter wordt.

Dat is de onderlegger van de harmo-nisatie van diverse subsidieregelin-gen en adviestrajecten. Deze harmo-nisatie is in handen van de Taskforce Cultuurvisie BrabantStad, actief sinds 2016. De harmonisatie loopt door tot en met 2021, het jaar waarin het nieuwe Kunstenplan ingaat.

Wij werken samen structureel aan bestendige groei van cultuur: ke-tensamenwerking – productieklimaat – verbinding kunst en samenleving – educatie en talentontwikkeling.

Voor de uitwerking komen diverse partners in beeld, variërend van kennisinstellingen tot Mindlabs, van urban communities tot concertzalen en andere presentatie-instellingen.

Het behoud en de versterking van de sterke concurrentiepositie van BrabantStad vereisen een duurzame ontwikkeling van het culturele aan-bod. Dat is mogelijk door structurele samenwerking met diverse partijen.

Die levert vruchtbare ketens op, versterkt het productieklimaat, in-tensiveert de verbinding van kunst met samenleving en geeft educatie en talentontwikkeling een extra stimulans.

Door samenwerking tussen de steden en de provincie benutten we bovendien optimaal (mogelijke) bronnen van kennis, energie en gelden.

Urban Culture

Urban culture verbindt sport en cultuur op eigentijdse wijze. Het is de verzamelnaam voor groot-stedelijke cultuuruitingen op het gebied van podiumkunsten, urban sports en visuele kunsten. Denk aan hiphop, rap, graffiti, breakdance, skating, skateboarden, BMX frees-tyle, calisthenics, bouldering en freerunnen.

Brabant kent grootschalige eve-nementen, sterke merken en veel makers/ondernemers op dit gebied. Urban culture is sectoroverstijgend en vraagt om een bottom-up bena-dering: ruimte bieden in de stad aan initiatieven en daarop bouwen.

Het project Zuidlijn, dat Urban Cul-ture in de spoorzones van de steden organiseert, wordt in 2018 geconti-nueerd. In dat jaar bekijken we hoe dit project past binnen het gebied van Urban en hoe het structureel ingezet kan worden.

Een: Gezamenlijke cultuurvisie

Twee: Afstemmen op groei

50 51

In het eerste deel van de periode 2018-2022 staat een aantal grootse evenementen op de kalender, zoals Champions Trophy hockey (Breda, juni 2018); WK Paravolley (Eindho-ven, juli 2018); EK Veldrijden/Cyclo-cross (’s-Hertogenbosch, november 2018); EK Cross (Tilburg, december 2018) en WK Handboogschieten inclusief Para Archery (’s-Hertogen-bosch, juni/juli 2019). Het is duidelijk dat Brabant voldoende sportieve potentie heeft.

We willen nu een meerjarige evenementenkalender ont-wikkelen die loopt tot en met 2026. Het doel is tweeledig:

1. Samen met sportsector en bedrijfsle-ven nieuwe events/formats initiëren en/of ontwikkelen. Denk aan het koppelen van loopevents, wielerronde Brabant en urban sports (à la Zuidlijn).

2. Opbouwen expertise sponsorfinding, samenwerking bedrijfsleven, nieuwe standaard PPS-evenementen, side-events, lobby, haalbaarheidsonderzoek, city-/regiomarketing.

Een: Ontwikkelen meerjarige evenementenkalender

Twee: Verkenning en haalbaarheidsonderzoeken aansprekende sportevene-menten

Concreet willen we een haalbaar-heidsonderzoek, lobby & bidbook in gang zetten voor het WK Skate-board in alle vijf steden (mogelijk 2019/2020). Hetzelfde willen we doen voor Vuelta 2020 in Breda, met verbinding naar andere B5-steden.

Daarnaast willen we verkennen of de organisatie van het WK Hockey 2026 in de vijf steden mogelijk is, kan worden. Hiervoor zoeken we samenwerking met clubs, KNHB en bedrijfsleven.

Drie: Ontwikkelen en uitvoeren lobbytraject om events in 2021 en 2022 aan te trekken

In 2018 en 2019 staan mooie sporte-venementen op de agenda. Om deze lijn door te kunnen zetten, zullen we tijdig een lobbytraject moeten starten.

Sportieve Ambitie

Aantrekkelijke sportevenementen maken het woon- en werkklimaat aantrekkelijker, zowel voor de inwoners als voor nieuwe talenten van buitenaf. Ze jagen bestedingen in de vrijetijdseconomie aan, vergroten de aantrekkings-kracht voor werkgevers, nodigen uit tot innovaties, zorgen voor mediaexposure, versterken de sociale cohesie en stimuleren de sportieve activiteit en dus de gezondheid. Om die reden wil BrabantStad ook in het organiseren en aanbieden van sportevenementen een topspeler worden.

Drie prioriteitsgebieden sport:

1. Ontwikkelen meerjarige evenementenkalender

2. Verkenning en haalbaarheidsonderzoeken aansprekende

sportevenementen

3. Ontwikkelen en uitvoeren lobbytraject om events in 2021 en

2022 aan te trekken

Summit Cultuur en Sport

52 53

BrabantStad HelmondStad van handen uit de mouwen en aanpakken Helmond loopt voorop in slimme mobiliteit en is toonaangevend in foodtechnologie. Met spraak- makende architectuur en steden-bouw trekt Helmond de aandacht en is zij continu in vernieuwing.Op onderwijsvlak is Helmond vooral een MBO-stad en daarmee comple-mentair aan Eindhoven. De connectie tussen MBO, HBO en WO op de Automotive Campus

maakt baanbrekende oplossingen mogelijk. Met haar positie in Brain-port levert Helmond een bijdrage aan het oplossen van maatschap-pelijke problemen. Kansen om haar speerpunten te verzilveren, liggen in slimme mobiliteit, slimme maak-industrie, foodtechnologie, duur-zaamheid en een nieuw, groen en bruisend centrum. Daar zet Helmond vol op in.

Stad van doeners en

durvers

Een living lab waarin Automotive Campus

en Smart District excelleren

Vernieuwde Spoorzone: Duurzaam en Veilig

Helmond heeft alles in huis om de proeftuin van morgen te zijn


Bijna 40.000 werkenden (2016)

54 55

Summit Gezonde en duurzame leefomgeving

Ambitie

We willen een Brabant waarin het goed en gezond leven en werken is en blijft. Sleutelwoorden zijn schone lucht, voldoende groen, energieneutraal, bereikbaar, sociale cohesie en toekomstbestendig. Samen met onder andere ondernemers, inwoners en kennisinstellingen kan en wil BrabantStad hoog scoren op deze gebieden om de econo-mische vitaliteit te behouden.

Vier prioriteitsgebieden:

1. Bidbook ‘Steden als schakels binnen natuurnetwerk Brabant’

2. Het volgende landschap van Brabant

3. Brabantse Health Deal

4. Energietransitie

Een groen landschap is een onmisbare pijler onder een gezond leef- en werk-klimaat. BrabantStad heeft besloten voor 2021 minstens 500 hectare nieu-we natuur en 40 kilometer ecologische verbindingszones aan te leggen. De uitvoering is in volle gang. Het Groen Ontwikkelfonds Brabant neemt 50% van de financiering voor zijn rekening. Steden en provincie delen kennis en er-varing en profiteren zo maximaal van elkaars inspanningen. Tegelijk wordt de weg geplaveid voor andere gemeen-ten in Brabant die ook nieuwe natuur willen aanleggen.

BrabantStad staat voor grote tran-sitieopgaven als klimaat, energie en landbouw. Deze maken een (her)ontwerp noodzakelijk van het landschap in de stedelijke gebieden en in de overgangszones tussen stad en land. Het doel is dat er een onderscheidend, wervend en verbindend landschap ontstaat. De Landschapstriënnale in 2020 kan het perfecte podium zijn om dit vol-gende landschap van BrabantStad te presenteren. Om samenhang in de inspanningen van BrabantStad te waarborgen en de verbinding met omgevingsvisies en Landschaps-

triënnale te bewaken, zouden we organisatiecapaciteit op overkoepe-lend niveau mogelijk willen maken voor dit prioriteitsgebied-in-ontwik-keling. Dan kan het proces begeleid worden en wordt zorg gedragen voor uitvoering van vervolgtrajec-ten door de betrokken partners.

In hun stedelijk gebied en in stads-randen realiseren de B5-steden op eigen initiatief al projecten op het gebied van landbouwtransitie, energietransitie, klimaatadaptatie, water, cultuurhistorie en leisure. Op dit moment werken de provincie en de B5-steden aan de ontwikkeling 4

GEZONDE EN DUUR-ZAME LEEFOMGEVING

Een: Bidbook ‘Steden als schakels binnen natuur-netwerk Brabant’

Twee: Het volgende landschap van Brabant

56 57

van de Brabantse en lokale/regionale Omgevingsvisies en aan de realisa-tie van Natuurnetwerk Brabant. De voorbereidingen voor de Landschaps-triënnale zijn in volle gang. Deelname aan de triënnale gebeurt met als vertrekpunt de casus het beekdalenlandschap, met daarin onder andere de Van Gogh-dorpen Zundert en Nuenen, in relatie tot de energie-, voedsel- en klimaatopgaven.Om dit uitdagende (ver)nieuw(de landschap te realiseren, wil Brabant-Stad een landschapsagenda en -programma uitwerken.

Beschreven wordt langs welke lijnen de vernieu-wende aanpak verloopt en hoe bestaande en nieuwe projecten elkaar kunnen versterken. De agenda geeft nadrukkelijk aan waar extra initiatief no-dig is om tot een krachtig totaallandschap van BrabantStad te komen, met een schatting van de benodigde middelen.

Deze vernieuwende Brabant-Stad-aanpak dient als inspiratie voor de regio’s waarin de steden als centrumstad actief zijn. Door aan te haken bij de kracht van het icoon Vincent van Gogh en zijn beeldende relatie met het Brabantse landschap zal deze inspiratie nieuwe impulsen kunnen geven om tot tastbare resultaten te komen en ook nationaal gezien aansprekende en duurzame landschappen te creëren.

15 organisaties hebben in juni 2016 de Brabantse Health Deal ondertekend: de provincie Noord-Brabant, de vijf grote Brabantse steden, de Brabantse waterschappen, de GGD’s, de Univer-siteit van Utrecht, Tilburg/Telos en het RIVM. Afgesproken is dat Breda, Eindhoven en Tilburg samen met de provincie het voortouw nemen. Doel is slim gebruik te maken van elkaars kennis en kunde om gezondheid echt centraal te stellen in de ontwikkeling van stad en platteland. De Brabantse Health Deal maakt gezondheid en welzijn tot uitgangspunt bij ruimte-lijk-economische afwegingen.

De (her)inrichting van een gebied zal voortaan integraal aangepakt worden om ervoor te zorgen dat mensen in de toekomst gezond kunnen leven in een gezonde, economisch vitale omgeving. In 2017 is met steun van BrabantStad aanvullende programmaleiding geor-ganiseerd om de beoogde beweging adequaat in gang te zetten. Gezonder Brabant heeft geleid tot een groot aantal concrete (samenwerkings)acties. Om de effectiviteit te bewaken zullen deze op gezette tijden worden geëvalueerd.

Gezonder Brabant heeft inmiddels het volgende in gang gezet:

a) De partners ontwikkelen gezamen-lijke projecten en ontwikkelen per project een financieringsconstructie.

b) Begin 2018 worden de Toolbox en de Roadmap opgeleverd en ter be-schikking gesteld aan alle gemeenten.

c) De partners ontwikkelen een strategie om (burger)initiatieven te steunen en te financieren. Het gaat om (burger)initiatieven die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en kennisdeling van gezonde en slimme stedelijke gebieden en hun ommeland.

d) Kennis die partners en betrokke-nen in en rondom de Health Deal ontwikkelen en toepassen wordt actief gedeeld.

e) In 2018 wordt de samenwerking tussen gemeenten, waterschappen, provincie, Omgevingsdienst, Veilig-heidsregio, GGD, kennisinstellingen en het bedrijfsleven geconcretiseerd en structureel vormgegeven.

Drie: Gezonder Brabant (voorheen Brabantse Health Deal)

58 59

De energietransitie is in volle gang, alle steden van BrabantStad zijn bezig om wijken aardgasvrij te maken. In 2015 is met de partners van de Bra-bantse Deal Nul-op-de-meter al een start gemaakt om woningen ener-gieneutraal te maken. Samen met de partners is circa 10 miljoen euro geïn-vesteerd in innovatie (zoals Slimmer en Beter naar Nul-op-de-meter en SMILE). Ook zijn methoden ontwik-keld om zonnecellen in gebouwen te integreren. Het bedrijfsleven staat klaar om ontwikkelde innovaties grootschalig toe te passen.

Met deze basis kan nu sneller en goedkoper doorgepakt worden naar de realisatie van aardgas-vrije woningen.

De gezamenlijke ambitie is: 5.000 woningen aardgas-vrij per 2021.

Om dit doel te halen is het nodig de bewoners en bedrijven te betrekken. Om draagvlak en bewustzijn te creëren en om ideeën op te halen.

Communicatie vormt de basis, innovatieve oplossingen zijn de uitwerking.

Het voortbouwen op de basis van Nul-op-de-meter kost tijd en geld. Ook hier dient in gezamenlijkheid (of in elk geval op basis van gelij-ke uitgangspunten en kernbood-schappen) invulling aan te worden gegeven. De steden van Brabantstad wil-len bij voorkeur gezamenlijk met de provincie inschrijven voor de gelden van BZK. Het ministerie van BZK wil jaarlijks 100 miljoen euro uittrekken om wijken aardgasvrij te maken (naar schatting 5.000 euro per woning). Het ministerie voorziet

Vier: Energietransitie

pilots die lopen van juni 2018 tot en met december 2021. Doordat we als Brabantstad samen optrekken, on-derscheiden we ons en verhoogt dit de slagingskans op de tenders van het rijk. Samen optrekken betekent ook: je voordeel doen met elkaars aanpak en ervaringen. De op te starten pilots zorgen naar verwachting voor een forse op-schaling. Het uitgangspunt is dat zowel provincie als gemeenten ieder vanuit hun eigen verantwoorde-lijkheden bijdragen, zoals in 2015 beschreven in de Brabantse Deal Nul-op-de-meter. De rol van de provincie is gericht op stimulering van innovatie. Dit betreft techniek, bijvoorbeeld via SPARK en hulp bij opschaling van bedrijven die bouw-componenten met geïntegreerde zonnecellen produceren. Het betreft daarnaast de sociale component via het MVI-Energieprogramma en de samenwerkingsovereenkomst met Enpuls. Gemeentes hebben een rol om woningen en wijken aan te dragen en een trekkersrol om een beroep te doen op de 100 miljoen van het rijk. We verwachten dat partners in de wijk zoals netwerkbe-drijven ook gaan bijdragen.

BrabantStad wil voor de pilots eerst de wijken selecteren, hun ‘vragen’ inventariseren, en daarna bedrij-ven en consortia uitnodigen om innovatieve oplossingen te presen-teren. Doordat BrabantStad kiest voor grootschalige tenders, krijgt het bedrijfsleven ook de kans om te investeren in het vergroten van zijn productiecapaciteit.

Grootschalig produceren zorgt ervoor dat produc-ten goedkoper worden.

Daarbij pleiten we ervoor dat de focus die nu ligt op de woningen gedurende het traject tevens ver-breed wordt naar energietransitie in wijken en de openbare ruimte (zoals inrichting van het netwerk en mogelijkheden voor energieopslag). Dit aangezien deze een cruciale rol speelt binnen de energietransitie en tevens de link is naar een koppeling met klimaatadaptatie (groen) en een gezonde leefomgeving (Health: bewegen en recreëren). Tevens wor-den eventuele belemmeringen in wetgeving inzichtelijk gemaakt.

Summit Gezonde en duurzame leefomgeving

60 61

BrabantStad ‘s-HertogenboschModerne en gastvrije stad in historisch decor

’s-Hertogenbosch biedt een span-nende mix van oud en nieuw, van traditie en innovatie. De charme van een mooi historisch centrum én moderne stadsdelen als het Paleiskwartier en de Tramkade. Van oudsher een stad van bestuur, handel en dienstverlening op een knooppunt van wegen. Maar ook sterk in de sectoren ICT/digitale

economie, agrifood, bouw en logistiek. Met deze kwaliteiten heeft de stad zich ontwikkeld tot een economische toplocatie. Naast een uitgebreid aanbod in HBO- en MBO- opleidingen heeft ’s-Hertogenbosch met de komst van de Jheronimus Academy of Data Science (JADS) ook universitair onderzoek en onderwijs op in huis.

Rijke cultuur-historie en cultureel aanbod

Gastvrij en

bourgondisch

Aantrekkelijke historische, moderne

en dorpse woonmilieus en

een divers landschap rond de stad

Groot genoeg om compleet te zijn, compact genoeg voor de menselijke maat.

Ruim 152.000 inwoners

Ruim 96.000werkenden (2016)

62 63

Summit Kennis en onderwijs

Ambitie

In onze ambitie om tot de top van de Europese kennis- en innovatieregio’s te blijven behoren, zijn kennis en onderwijs van essentieel belang. We hebben grote behoefte aan knappe koppen en gouden handen die in staat zijn met elkaar samen te werken aan de diensten, innovaties en slimme oplossingen waar nu en in de toekomst behoefte aan is. Door digitalisering, robotisering en nieuwe techno-logieën zullen beroepen in alle sectoren ingrijpend veran-deren.

De Brabantse SER pleit daarom voor een brede vernieuwingsagenda die is gericht op de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en het voorkomen van toekomstige uitval (preventie). De partners in BrabantStad willen gezamenlijk bijdragen aan een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, zoals ook bepleit wordt in de Brainport Nationale Actieagenda. Enerzijds om kennis en experimenten met elkaar te delen, zodat we lokale successen effectiever kunnen opschalen. Anderzijds om meer organisatie- en lobbykracht te kunnen ontwikkelen.

Samenwerking kan onze kansen vergroten als het gaat om de 100 miljoen euro die structureel per jaar beschikbaar komt voor een dekkend aanbod en versterking van de kwaliteit van het techniekonderwijs op het VMBO.

Besluitvorming over onderstaande prioriteitsgebieden door BrabantStad moet nog plaatsvinden, zo ook over het beschikbaar stellen van de middelen die nodig zijn om projecten uit te voeren.

Drie prioriteitsgebieden:

1. Onderwijsvernieuwing

2. Leven lang leren

3. Inclusieve economie en maatschappij

64 65

We willen arbeidsmarktrelevant op-leiden. Bijvoorbeeld door een betere verweving van arbeidspraktijk en onderwijs, in hybride combinaties van ‘leren’ en ‘werken’. Ook willen we het aantal zij-instromers ver-groten. MBO’s bieden voorbeelden van vernieuwende opleidingen die zowel gericht zijn op jongeren die een reguliere opleiding volgen, als op werkenden die een bij- of nascholing volgen. We willen met onderwijsin-stellingen afspraken maken over het niet meer aanbieden van opleidingen voor beroepen waarvan we weten dat er geen vraag naar is en ook in de toekomst niet meer te verwachten is.We willen de eerste afspraken maken met het VMBO en het praktijkon-derwijs. Dit heeft twee redenen. Een: voor deze studenten kunnen de negatieve gevolgen van een slech-te match tussen opleiding en vraag op de arbeidsmarkt bijzonder groot zijn. Bovendien vindt deze doelgroep voornamelijk minder leerrijke werk-plekken en vereist het leren aange-paste aandacht en begeleiding. Goede aansluiting is dus noodzaak. Twee: de bedrijven in BrabantStad komen echte vakmensen tekort; mensen dus die worden opgeleid in het VMBO (en aansluitend het MBO).

Een: Onderwijsvernieuwing

Twee: Leven lang leren

Drie: Inclusieve economie en maatschappij

Door vernieuwing in het onderwijsaanbod ontstaan mogelijkheden om beter aan te sluiten bij de snelle-re ontwikkeling in bedrij-ven en de arbeidsmarkt.

Bijvoorbeeld door kennis flexibeler en adaptiever in te richten met modulair onderwijs. Of door ‘21ste eeuw vaar-digheden’ te promoten. Denk aan brede competenties als ict-basisvaardigheden, probleemoplossend vermogen, kritisch denken.

We zouden ook het lerarentekort willen aanpakken. Een suggestie is het scheppen van experimenteer-ruimte om mensen uit het bedrijfs-leven en ouderen voor de klas te krijgen. We verkennen of we samen met andere partners tot een regiodeal kunnen komen om aan het Rijk aan te bieden. Dat zou aansluiten op het regeerakkoord. Verder onderzoeken we of er mogelijkheden zijn om aan te sluiten op de komende notitie van BrabantAdvies (begin 2018) over een toekomstbestendig arbeids- en onder-wijsbestel.

Trends als flexibilisering, internati-onalisering en digitalisering hebben gevolgen voor de benodigde kennis en vaardigheden van studenten en werknemers. De uitdaging is om meer samenwerking tussen instellingen en bedrijfsleven te bewerkstelligen en om geschikte financieringsinstrumenten te ont-wikkelen. In BrabantStad willen we die uitdagingen aangaan.

In dat kader ontmoeten de grootste gemeenten, de werkgeversorganisa-ties, vakbonden en ver-tegenwoordigers uit het onderwijs elkaar in PACT Brabant. ‘Leven lang leren’ sluit aan bij de prioritering en reeds ingezette acties van PACT Brabant.

Ondersteunen Brainport National Actieagenda:

Op het gebied van talent inspireren we elkaar in BrabantStad. We zet-ten de samenwerking in gang van primair en voortgezet onderwijs met hogescholen om het curriculum van po/vo zo aan te passen dat kinderen opgeleid worden met de vaardighe-den voor de 21e eeuw. We onderzoe-ken hoe beroepsonderwijs beter kan aansluiten bij bedrijven en omge-keerd. Hoe het regulier onderwijs kinderen van internationale kennis-werkers beter op kan vangen. Samen willen we ervoor zorgen dat het aantal technieken ICT studenten in het universitair en beroepsonderwijs verdubbelt.

Door samenwerking kunnen we top-kennisvoorzieningen creëren, zoals JADS, Dinalog, HTCE etc.

Met de schaal van BrabantStad kun-nen we in Den Haag en Brussel in ieder geval voldoende gewicht in de schaal leggen om resultaten te berei-ken. Doel is dat de regio functioneert als een daily urban system met een goed voorzieningenniveau, zodat een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale kenniswerkers gecre-eerd wordt.

5KENNIS EN ONDERWIJS

66 67

BrabantStad Tilburg Vernieuwend, daadkrachtig en verbindend

De zesde stad van Nederland koes-tert haar historie en ontwikkelt zich tegelijk krachtig en evenwichtig. In gedurfde transformaties als bijvoor-beeld de Spoorzone, Piushaven en Koningsoord zie je respect voor oud én nieuw. Tilburg is dé plek waar nieuwe oplossingen worden toe-gepast, getest en verbeterd. De stad verbindt techniek, mens en samen-leving. Er is een rijk aanbod van

cultuur, natuur, talent en creatief ondernemerschap. Als kennis- en onderwijsstad met toonaangeven-de hoger onderwijsinstellingen is Tilburg aantrekkelijk voor de inter-nationale industrie en voor innova-tieve MKB-bedrijven. De uitstekende multimodale bereikbaarheid maakt Tilburg tot een snel groeiende logis-tieke hotspot in Europa. En tot een belofte aan de toekomst!

Stad van logistiek, moderne

maakindustrie en innovatieve

(MKB-)bedrijven

Versmelten van oud en nieuw, ruig en verfijnd, wonen, werken en leven

Stad van podia en events

Stad van MakersBroedplaats voor cultuur en talent.


Bijna 110.000werkenden (2016)

68 69

Summit Economisch vestigingsklimaat

Ambitie

Een ‘stedelijke’ economie biedt ruimte voor kennisintensie-ve en creatieve bedrijvigheid, onderwijs en ontmoeting. Innovatie is een cruciale voorwaarde voor bedrijven om succesvol te blijven. Innovatie vindt meer en meer ook plaats buiten de R&D-afdelingen, in de stad en in het veld. Consumenten participeren, delen hun ervaringen, en verrijken en versnellen daarmee het proces. Vaker dan ooit innoveren ontwerpers, bedrijven, overheden en gebruikers samen in een zogenaamd Living Lab. BrabantStad wil zich nog verder ontwikkelen als Living Lab.Moderne innovatie(-processen) zoals die in Living Labs plaatsvinden, zijn plekgebonden. Ze veronderstellen een ecosysteem waarin startende ondernemers, bedrijven en onderwijsinstellingen met elkaar samenwerken. Door binnenstedelijke knooppunten op een hoger plan te tillen en kwaliteit toe te voegen, geven we BrabantStad nieuw elan, een goede voedingsbodem voor de nieuwe stedelijke economie, het vereiste ecosysteem en een beter vesti-gingsklimaat.

De binnenstedelijke transformatieopgave is een belang-rijk onderdeel van het versterken van de binnenstedelijke knooppunten in de BrabantStad-netwerkeconomie. In de steden concentreert zich een groot deel van de econo-mische bedrijvigheid, de werkgelegenheid, de beroeps-bevolking (‘battle for talent’), voorzieningen en de kennis-infrastructuur. De majeure transformatieopgave voor de toekomst vraagt nu aandacht én inzet.

BrabantStad streeft ernaar om de agglomeratiekracht te vergroten met een kwaliteitsimpuls voor alle B5-steden. Dat kan door de bestaande en toekomstige transformatie-gebieden - vaak kanaalzones, spoorzones of aanpalende oude industrie- en of havengebieden dichtbij de centrale stadsdelen - integraal op een hoger niveau te tillen. Het worden de plekken waar kennis, creativiteit en innovatie elkaar gemakkelijk ontmoeten. Waar het nieuwe werken bloeit, nieuwe woonconcepten ontstaan en volop voorzie-ningen en cultuur aanwezig zijn. Die versterking vraagt om vernieuwende oplossingen. Voor de inpassing van deze Living Labs met een goede functiemix, voor de woonopga-ve, voor de (her)inrichting van de openbare ruimte, voor de bereikbaarheid en verduurzaming. Besluitvorming over onderstaande prioriteitsgebieden door BrabantStad moet nog plaatsvinden, zo ook over het beschikbaar stellen van de middelen die nodig zijn om projecten uit te voeren.

Een prioriteitsgebied: Stedelijk transformatieprogramma

70 71

In elk van de B5-steden bevinden zich transformatiegebieden die op middellange termijn herontwikkeld moeten worden. Belangrijke vragen in dit verband zijn:

welke opgaven zijn dominant; wat is de economische component; welke (nieuwe) partner-schappen kunnen waardevol zijn voor de herontwikkelingsopgave van de binnenstedelijke transformatiegebieden in BrabantStad; hoe verwer-ven we steun van partijen buiten BrabantStad, zowel publiek als privaat?

Om tot gefundeerde antwoorden te komen, zetten we drie acties in gang.

Een: we zetten een conferentie op die de economische component van de binnenstedelijke herontwikkeling in de volle breedte onderzoekt.

Twee: we organiseren een werk-sessie om te onderzoeken hoe we de relatie kunnen leggen tussen de gebieden en de economische agenda van de provincie en hoe de gebie-den op elkaar kunnen aansluiten of elkaar kunnen versterken.

Drie: we analyseren welke trans-formatiegebieden in de B5-steden de komende 10-15 jaar herontwikkeld moeten worden en welke opgaven hier dominant zijn. De uitkomsten dienen allereerst om te bezien welke ontwikkelingen het meest bijdra-gen aan de innovatieve stedelijke economie.

De steden in BrabantStad willen als living labs een gemeenschappelijk portfolio ontwikkelen van transformatielocaties.

Het gaat om locaties die de nieuwe stedelijke economie met bijbehorende werkgelegenheid, het stedelijk net-werk en de agglomeratiekracht van BrabantStad versterken en versnellen en die een spin-off kunnen genereren voor de aanpak in de B5-steden.

Door samen te werken aan herstedelijking - het beter benutten en verdichten van bestaand stedelijk gebied met een juiste functiemix van wonen, werken, leven, verblijven - kunnen we gemeenschappelijke knelpunten beter oplossen.

De B5-steden pakken transforma-ties autonoom aan, maar willen wel gezamenlijk optrekken om meer steun te verwerven voor de lobby en positionering richting Rijk en Europa; om gemakkelijker coalities aan te kunnen gaan met onderne-mers, kennisinstellingen, water-schappen en andere partijen; om te leren van elkaar en om samen cre-atieve oplossingen en nieuw instru-mentarium als financial engineering te ontwikkelen.

Het Stedelijk Transforma-tieprogramma sluit naad-loos aan bij het landelijke programma Stedelijke Transformatie. Dit wil een bijdrage leveren aan het antwoord op de groei-ende woningvraag, die vooral in steden gevoeld wordt.

Een: Stedelijk transformatieprogramma

Voorbereiding

6ECONOMISCH VESTIGINGSKLIMAAT

74

COLOFON

De Stedelijke Agenda BrabantStad 2018 - 2022 is

opgesteld in opdracht van de zes BrabantStad-

partners, onder verantwoordelijkheid van de

Stuurgroep BrabantStad. Deze Stedelijke Agenda

is op 27 februari 2018 door alle colleges vastgesteld.

Leden Stuurgroep BrabantStad:

Christophe van der Maat (voorzitter),

Alfred Arbouw, Eric Logister, Erik de Ridder,

Paul Smeulders en Wilbert Seuren.

Redactie:

Brenda Kreetz, Carly Jansen, Joost Rompa,

Maddy Reijers, Mieke Verhees, Nienke Veldkamp,

René Miesen, Sander de Vuyst, Sophie Lauwers,

Susanne Vleeshouwers en Suzanne Kemmeren.

Met dank aan:

Charlotte Bol, Claudie van den Akker, Jet Duenk,

Lidwien Camps, Ludger Schrauwen, Nicole van

Boxtel, Thirza Brinkhoff en alle betrokken bestuurders,

ambtenaren en vertegenwoordigers van de

samenwerkingspartners.

Concept, design, tekst:

hethoofdstation.nl

Jack Tinnemans, Daniël Lagarde.

Fotografie

‘s-Hertogenbosch - Bymarjo.nl, FoodTruckFestivalTREK

Eindhoven - Sayes.nl, arthurbagen.nl, InnoSportLab

Tilburg - Jostijnligtvoet.nl

Helmond - PressVisuals.com

Dank aan alle BrabantStad-partners/fotografen

voor het ter beschikking stellen van fotomateriaal.

Onze overtuiging is dat heel Brabant profiteert van een aantrekkelijk, bereikbaar en concurrerend BrabantStad. Het vergroot de kwaliteit van leven van alle Brabanders, nu én in de toekomst.

TICKET NAAR

DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

TICKET NAAR

DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

TICKET NAAR DE TOEKOMST

BRABANTSTAD

2018

Stedelijke Agenda BrabantStad 2018-2022...Alles om het leven voor onze inwoners zo aantrekkelijk en...

Documents

Transcript of Stedelijke Agenda BrabantStad 2018-2022...Alles om het leven voor onze inwoners zo aantrekkelijk en...