Start en Met Tens Or

5/10/2018 Start en Met Tens Or - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/start-en-met-tens-or 1/87

Inleiding

Inleiding

Welkom bij Tensor Cad/Cam 5

Systeemvereisten 7

Installatie van Tensor 8Installatie-CDSnelkoppelingVoor de Cad/Cam gebruikersDe beveiligingsleutelEerste keer opstarten van TensorBestanden behorende bij handleiding

Tekenen met Tensor 10Openen en sluiten van een tekeningObject-ActieElementsoortenSelectie Selecteren van elementen

BijselecterenRichting 11 KettingenSelecteren met een venster 13Deselecteren 14Een Actie uitvoeren 16Een contour tekenenTrimmen 17In- uitzoomen 18

Gesloten contourKnippen en plakken 19GegevensRekenmachine 20Assen verplaatsen

tensor.indd 1 14-05-2007 20:58:21



Inleiding

Attributen 21WijzigenWijzig Modus 22

Bemating 22Teken Menu 23Oeeningen

NC-programmeren voor rezen 24Frezen van een buitencontourKeuze voor besturingStartregels 25

Bewerkingskeuze 26Selecteren uit een gereedschapsbibliotheek 27Parameters van gereedschap 28Toerental en voedingGereedschapsgegevensNC-code voor gereedschap laden 29Bewerkingswaarden 30NC-code voorrezen 32Eindregels 33

NC-programma opslaan o versturen via RS232Simuleren 35de Tensor rees NC SimulatorKnoppen 36Bewerkingstijd 37Extern gemaakte programma’sConclusies 38

tensor.indd 2 14-05-2007 20:58:21



Inleiding

Menu NC-Bewerkingen 39StartregelsEindregels

NC simulerenOproep/denitie subprogrammaEinde subprogrammaVlakken oppervlak(contour)Contour uit blok schoonrezenFrezen binnencontour/ buitencontour 40Frezen open contour 41Kamerrezen 42Conisch gesloten contour 43NC baan direct omzettenDe contour op mantel met 4e as 443D VoorrezenMachinecycli 45Submenu Tensor cycliFrezen/boren X-CMenu GereedschapGereedschap laden

Huidige gereedschapToerental en voeding berekenenMenu HeidenhainMenu DraaienMenu GeometrieOpvragen geometrie gegevensContourchecken op kleine bogen

3D Frezen met Tensor 46

Paden en mantelsOpzetten 3D geometrieNC-baan genereren 48Omzetten naar NC-code 51Nog wat voorbeelden

tensor.indd 3 14-05-2007 20:58:21



Inleiding

3D voorrezen 52Inlezen van draadmodel (IGES) 54Extruderen 57

Roteer Z 58Interpoleer 60Samenvattend

NC-programmeren voor draaien 61Tekenen van contourKeuze voor besturing 62StartregelsSelecteren uit gereedschappenlijstLangsdraaicyclus 65Boorbewerking 66Eindregels 67Simuleren 68KnoppenBewerkingstijd 69Gecorrigeerde NC-baan 70Andere cycli 71

TensorcyclusExtern gemaakt programmaConclusies 72

Tips en trucs 73Direct NC-codeVerschalenOset op een contourInlezen van een DXF-bestand 74

Supersnel een kubus tekenenBelangrijk bij Klembord

Oeeningen 75

tensor.indd 4 14-05-2007 20:58:22




Welkom bij Tensor Cad/CamTensor is een eenvoudig te

bedienen Cad/Cam systeem voorWindows™. Met Tensor maaktu zeer snel en op eenvoudigemanier CNC-programma’s voordiverse bewerkingen en voorallerlei CNC-besturingen. Ten-sor Cad/Cam is speciaal bedoeldvoor gebruikers van CNC-ma-chines. Dit betekent dat nietalleen in de metaalbewerkingTensor toegepast wordt, maarook in de hout- en kunststobe-werking is Tensor op zijn plaats.

ErvaringTensor is in de loop van 1996geïntroduceerd in de industrie

en sindsdien zeer succesvol opde markt. We werken veel sa-men met onze gebruikers en machineleveranciers. We hebbenaltijd goed geluisterd en hebbenveel van hun ideeën in Tensorverwerkt. Dit is waarschijnlijkook de reden dat Tensor gebruik-ers zo tevreden zijn. Tensor is

in meerdere talen beschikbaar.Op dit moment is dat de Neder-landse, Engelse, Duitse en Franse

taal.

Tekenen en programmerenDoor de intelligent bedachte

losoe van tekenen met Ten-sor, is het voor de gebruikermogelijk om snel en eenvoudiggeometrie te tekenen. Vervolgenswordt middels een dialoog tus-sen de gebruiker en Tensor hetgewenste CNC-programma vooreen bewerking gegenereerd. Nietalleen voor programmering vanreesbewerkingen, maar ook voordraaien, draadvonken, lasersn-ijden en watersnijden is Tensoreen perect gereedschap. Via deDXF- en IGES-vertaler kan Tensorexterne bestanden direct inlezenen hiervoor vervolgens een CNC-programma genereren.

SimulatieAlle NC-programma’s voor draai-en reesbewerkingen kunnenvervolgens bekeken worden in deTensor NC Simulator. Hier wordtook de bewerkingstijd weerge-geven. Ook programma’s nietgemaakt in Tensor kunnen gesimu-

leerd worden. Immers, Tensor NCSimulator simuleert echte CNC-code en niet een Tensor-eigen

taal.

Werktuigbouwkundige tekeningenTensor is ook uitgerust met meer-

dere eenvoudige maar krachtigeuncties om (gedetailleerde) werk-

tuigbouwkundige tekeningen temaken. Tensor is daardoor ookzeer geschikt als hulpmiddel bij hetsamenstellen van schema’s, tech-nische handleidingen en instructie-boeken.

InternetBezoek onze website www.ten-sorcadcam.com a en toe voor hetlaatste nieuws en nieuwe on-

twikkelingen. U kunt ook een berichtachterlaten om opgenomen teworden in de lijst voor onze nieuws-brie.

Maak gebruik van dit handboek!Dit boek is de beste plaats om te be-ginnen. Het is zo compact mogelijkgehouden om u uit te nodigen het inz’n geheel door te werken. Denk nietdat u de losoe achter Tensor kuntleren door alleen maar wat met demuis te klikken. Begin daarom met

het doorwerken van dit boek. Hetleert u in korte tijd de basisbegrip-pen en basisvaardig

tensor.indd 5 14-05-2007 20:58:22




heden die nodig zijn om produc- tie te werken. Hierna bent u in

staat om zelstandig verder tegaan. We denken dat u degeavanceerde mogelijkhedendaarna op eigen gelegenheidontdekt. Bovendien kunt u noginwerktijd besparen door eenkorte cursus Tensor te volgen.Neem hiervoor contact op metuw leverancier van Tensor.

We gaan er in dit boek van uitdat u Windows kunt gebruiken.Dit betekent minimaal dat u demuis kunt bedienen, een menukunt openen en opties weet teselecteren in een dialoogvenstero menu. Ook moet u bekend zijn

met vensters en het openen ensluiten van bestanden (tekenin-gen). Inormatie over Windowsvindt u in de handboeken bij Win-dows o in de on-line Helpinor-matie van Windows. Bestudeer inhet Windows handboek vooral dehoodstukken 1 en 2 die handelenover de basisvaardigheden.

We wensen u veel succes toe bijhet gebruik van Tensor.Eindhoven, 8 januari 2007

tensor.indd 6 14-05-2007 20:58:22



Systeemvereisten 7

Systeemvereisten

Wat u nodig hebt om Tensor 4.0 te kunnen gebruiken:

U hebt het volgende minimaal nodig voor Tensor:

- Microsot Windows 98 o ME- Microsot Windows NT/2000/XP- PC met minimaal een 300 Mhz processor o hoger Intel Pentium™/Celeron-amilie, AMD™ 6/Athlon/Duron-amilie

o compatibele processor aanbevolen- Super VGA-monitor en beeld schermadapter met een resolutie van 800x600 o hoger.- 32MB Ram geheugen (64 MB o hoger aanbevolen voor een betere prestatie)

- 500 MB vrije schijruimte- CD Rom o DVD- Toetsenbord en muis o een met Windows™ compatibel aanwijs apparaat.

tensor.indd 7 14-05-2007 20:58:22



Installatie Tensor 8

Volg onderstaande procedure omTensor op uw PC te installeren:

Installatie-CDInstalleert u Tensor op een computerwaar nog geen Tensor geïnstalleerdis, kunt u de Tensor installatie-CD inde cd-lade van de computer plaat-sen.Indien Tensor reeds op de com-puter geïnstalleerd is, dient u Tensoreerst te deïnstalleren voor u de CDin de cd-lade plaatst. Dit kunt u doen

door linksonder op uw scherm opStart te drukken en naar Congura-

tiescherm te gaan. Hier kiest u danvoor Sotware. Selecteer Tensor inde lijst die zal verschijnen en klik opde knop Wijzigen/Verwijderen. Ten-sor wordt dan gedeïnstalleerd.Gedurende installatie wordt u ge-

vraagd in welke directory Tensorkomt te staan. Als u geen goedereden hebt om een andere directoryop te geven dan het voorgesteldekunt u dit zo laten.

SnelkoppelingTensor zal op het bureaublad eensnelkoppeling voor Tensor maken:

Voor de Cad/Cam gebruikers:

Maak zel de snelkoppelingen aanvoor de draaien reessimulator van

Tensor op uw bureaublad. De pro-grammanaam van de reessimulatorstaat in de directory ncsimulatormilldie u kunt vinden in de directorywaar u Tensor in geïnstalleerd hebt.Deze heet de naam: Tensor_NC_

Simulator_Mill.exe . Indien u ookdraaiprogramma’s gaat maken kuntu hetzelde doen voor Tensor_NC_

Simulator_Turn.exe . Deze bevindtzich in de directory ncsimulatorturndie ook in de Tensor directory staat

De beveiligingsleutelDe beveiligingsleutel wordt ook vaakdongle genoemd. Steek deze nu ineen vrije USB-poort op de compu-

ter. Waarschijnlijk zal Windows™automatisch vragen o de sotwarevoor de USB-dongle geïnstalleerdmoet worden. Deze kunt u dan be-vestigend beantwoorden. Verschijntdit venster niet op het scherm, kuntu de dongle zel installeren met eendriver die u in de Tensor directorykunt vinden: setupdrv.exe .

Om te controleren o de installatiecorrect is verlopen kunt u DDlook.EXE gebruiken (ook dit programmastaat in de Tensor-directory).

Dit programma zoekt naar donglesdie in een USB-poort steken. DDLookzal het unieke nummer van de sleutel

weergeven. Dit is het nummer datook op het stickertje op de donglezit. Als de sleutel herkend wordt,betekent dit dat Tensor de sleutelook zal herkennen!

Eerste keer opstarten van TensorDe eerste keer dat u Tensor opstartzal, indien u meerdere licenties hebt,

Tensor u vragen welke dongle in deUSB-poort steekt. Maak hier dan dejuiste keuze uit de lijst zodat Tensoropstart. (met het eerder beschrevenprogramma DDlook.exe kunt u altijdhet nummer van de dongle con-

troleren).Mocht u per ongeluk eenverkeerde nummer gekozen heb-

ben zal Tensor niet opstarten. Omdit op te lossen kunt u het volgendedoen: In de Tensor directory staathet bestand register.zip . Als u dezeuitpakt ziet u één o meerdere .regbestanden met de nummers van uwdongles. Door te dubbelklikken ophet .reg bestand met het nummerdie overeenkomt met de dongle in

de USB-poort, activeert u alsnog dejuiste licentie. Nu zou Tensor zonderproblemen moeten opstarten.

tensor.indd 8 14-05-2007 20:58:22



Installatie Tensor 9

Bestanden behorende bij handleiding.In de Tensor directory staat een

directory genaamd documents. Indeze directory staat het bestandstartenmettensor zip.exe. Doorhierop te dubbelklikken zullen eenaantal Tensor tekenbestanden envideobestanden bestanden uitgepaktworden in een directory naar keuze.Verder zal in dit handboek regel-matig verwezen worden naar deze

tekenen videobestanden.

Om zo snel mogelijk op de juistemanier te werken met Tensor is hetbelangrijk dat u deze handleidingaandachtig bestudeert. Het liestgaat u natuurlijk meteen tekenen enprogrammeren, maar neem de

moeite om het principe vanTensor goed te begrijpen: u zult erveel plezier aan beleven. Dit principeis “richting en volgorde”.

TekenenDe handleiding is verdeeld in enkelehoodstukken. Als eerste zal het

tekenen van geometrie doorgenom-

en worden in Tekenen met Tensor.Als u dit hoodstuk doorgenomenhebt kunt u verder gaan met de 15

tekenoeeningen die u kunt vinden in

de bijlage van deze handleiding.Bij elke oeening is een opname (avi

ormaat ) gemaakt waarin de beste

en kortste manier om het contour te tekenen getoond wordt.

NC-programmeren voor rezenAls u rees programma’s wilt gaanmaken met Tensor gaat u verder methoodstuk NC-rees programma’s ge-nereren. Hierin wordt uitgelegd hoeeen reesprogramma te deniëren

voor een buitencontour en hoe deze te simuleren in de Tensor NC Simu-lator. Daarna wordt kort uitgelegdwelke uncties nog meer beschik-baar zijn om NC-programma’s voordiverse reesbewerkingen te maken.

Aangezien Tensor middels een

dialoog met u stap voor stap vraagthoe u een bewerking wilt uitvoeren,en dus zeer eenvoudig is, is de uitlegbeknopt. Tensor neemt de gebruikernamelijk bij de hand tijdens NC-pro-grammeren. Ook hier worden ver-wijzingen gemaakt naar .ccd en .avi bestanden. Bekijk deze aandachtig.

Voor 3D-reesbewerkingen kunt uhoodstuk 3D rezen doornemen. Hetis echter raadzaam om dit op eenlater tijdstip dit te doen en eerst teconcentreren op 2D rezen.

NC-programmeren voor draaienIn dit hoodstuk wordt het genererenvan NC-draaiprogramma’s behan-

deld. Hier wordt een NC-programmagedenieerd om een produkt meteen ruwen nadraaicyclus temaken. Ook hier worden dan be-knopt de andere mogelijkhedenbeschreven om draaibewerkingen

te deniëren. Het simuleren van pro-gramma’s met de Tensor NC Simula-

tor wordt beschreven. En er zijn ook

weer verwijzingen naar .ccd en .avi bestanden.

De .ccd en .avi bestandenDe .ccd en avi-bestanden diegenoemd zullen worden staan inde directory waarin het bestandStartenmetTensor zip.exe uitgepakt

hebt. Terwijl u tekent kunt u de videobekijken. Er is een Pauze-knop enu kunt ook een stukje vooruit- en

terugspoelen in Media-player vooreen optimaal gebruik.

En tenslotte:

Onthoudt u de term “RICHTING EN

VOLGORDE” . Dit is waar het omdraait in Tensor!

Veel plezier met Tensor Cad/Cam.

tensor.indd 9 14-05-2007 20:58:23



Tekenen met Tensor 10

Openen en sluiten van een tekeningOm een nieuwe tekening te makenin Tensor gaat u na opstarten van

Tensor naar menu Bestand ->Nieuw .Kies dan bij Nieuw Bestand bij Type voor Tekening en bij Gebaseerd op

voor Normal . Bij het openen vaneen bestaande tekening gaat u naarBestand-> Openen en maakt u zeleen keuze uit .ccd bestanden. (zorgervoor dat onderin het venster bijBestandstypen Tekening Bestanden

(*.ccd ) staat. Met Bestand-> Sluiten kunt u een tekening sluiten en indiengewenst opslaan.

Object-ActieTensor is gebaseerd op het Object-Actie principe. Dit betekent: voordatTensor een opdracht (de Actie)uitvoert, dienen de elementen (deObjecten) waarop deze opdrachtbetrekking heet, geselecteerd tezijn. Om bijvoorbeeld een parallellelijn aan een lijn te maken moet deoriginele lijn geselecteerd zijn enpas daarna wordt de unctie Lijn->

Parallel uitgevoerd. We zullen ineen snel tempo doornemen hoe we

elementen kunnen selecteren.

ElementsoortenTensor kent een aantal basisele-menten. Behalve lijnen

en bogen kent Tensor ook nogde volgende elementen: punten,

teksten, bematingen, vlakken en

objecten. Naast de geometrische ei-genschappen (bijvoorbeeld startpunten eindpunt bij een lijn) bezitten alleelementen nog meer eigenschap-pen. Bijvoorbeeld een kleur en laag-naam. Maar hierover straks meer.

SelectieSelecteren van elementen

Opdracht: Bekijk ten0.avi

In deze opname worden een aantalelementen geselecteerd met delinkermuistoets. Door met de muis inde buurt van element met de link-ermuistoets te “klikken” en meteenweer los te laten wordt een elementgeselecteerd. Deze wordt dan rooden krijgt bij lijnen en cirkelbogeneen pijl in het midden. Om de selec-

tie ongedaan te maken, kunt u opeen (lege) plaats klikken waar geenelementen zijn.

Opdracht: Open tekening ten0.ccd.We gaan nu hetzelde doen als in de

opname:

BijselecterenAls er al één o meerdere elementengeselecteerd zijn en u wilt eenelement bijselecteren doet u hetvolgende: druk eerst op de CTRL-

toets in en houdt deze ingedrukt terwijl u met de linkermuistoetselementen selecteert. Alle eerder

geselecteerde elementen blijven nugeselecteerd. Bent u klaar metbijselecteren kunt u ook de CTRL-

toets loslaten. Gebruikt u deCTRL-toets niet, worden alle reedsgeselecteerde elementen gedese-lecteerd en zal alleen het elementdat u aanwijst geselecteerd zijn.De cijers bij de elementen in g.1

geven de volgorde van selecterenaan in de video. De lijn linksboven isdus de eerste in de selectievolgorde,de lijnbemating

g.1

Tekenen met Tensor

tensor.indd 10 14-05-2007 20:58:23




onder, de laatste. Zo dadelijk zult uzien waarom de selectievolgorde zobelangrijk is.

Conclusie: voor het bijselecteren vanelementen moet de CTRL-toets ookingedrukt zijn.

Als er vervolgens niet in de buurtvan een element op een lege plek inde tekening met de linkermuistoetsgeklikt wordt, worden alle geselect-

eerde elementen weer gedeselect-eerd.

Opmerking: In het begin kunt u ditook wel eens per ongeluk doenzonder dat u dit in de gaten hebtwaardoor alles gedeselecteerdwordt !!

RichtingDe cirkels en lijnen in deze eersteoeening die geselecteerd zijn, heb-

ben een pijl in het midden. Dit geetde richting van deze elementen aan.Dit impliceert dan ook dat cirkels enlijnen een begin- en eindpunt heb-ben.

In de selectie in g.2 is de lijn en decirkelboog aan de kant van de pijlgeselecteerd met de linkermuistoets.De richting was andersom geweestals de elementen op de andere heltmet de muis aangeklikt waren.Teksten, bematingen en punten heb-ben daarentegen geen richting.

Opmerking: De richting en volgordevan de elementen bepaalt uiteinde-lijk ook hoe de NC-baan bij het ge-

nereren van CNC-code zal worden.

Kettingen Een aaneengesloten aantalelementen noemen we een ketting.

(een ketting kan ook één lijn o éénboog zijn)

De ketting in g.3 bevindt zich in tekening ten0.ccd. Door de SHIFT- toets ingedrukt te houden en vervol-gens met de linkermuistoets op delokatie van de pijl te klikken, wordtniet alleen de lijn geselecteerd maarook alle elementen die daar “aanvastzitten”.

g.2

g.3

tensor.indd 11 14-05-2007 20:58:24




Tensor zal bij ketting-selecterenimmers net zolang doorselecteren

totdat er geen element meer vastzit

aan het laatst door Tensor gevondenelement. Ook zal Tensor stoppen alshij weer een reeds geselecteerdelement tegenkomt.

Opdracht: Selecteer in ten0.ccd hetgesloten contour rechtsboven in g.1 met de linkermuistoets en SHIFT-

toets. Zie g.7.

De selectievolgorde is dan volgensde nummering in g.4. Het elementdat aangeklikt wordt is het laatsteelement in de selectievolgorde. Dit isook wel logisch gezien het resultaatdat de pijl van 1 in de richting van 2wijst, die van 2 naar 3 etc.

Dit betekent dat als met de muisen SHIFT-toets de linkerbovenlijnaangeklikt was, dat zowel devolgorde als richting van geselect-eerde elementen precies andersomgeweest was. (zie g.5)

Het startpunt van de ketting in hetguur is het startpunt van element1 en eindpunt van de ketting is heteindpunt van element 7.

Indien de SHIFT-toets ingedrukt is en

u klikt op de onderste helt van lijn 1in g.6, zal ook alleen die lijngeselecteerd worden. Dit omdatin dit geval aan het begin van lijn 1geen elementen “vastzitten”.

We doen nog één oeening m.b.t.ketting selecteren. We willen in de

tekening een ketting selecterenzoals in g.8:

g.4 g.5

g.6 g.7

g.8

tensor.indd 12 14-05-2007 20:58:25




Als we nu op het einde van ele-ment 5 met de linkermuistoets enSHIFT-toets zouden klikken, bestaat

de kans dat Tensor op het kruispuntnaar boven doorselecteert en dit hetresultaat wordt (g.9):

Om er zeker van te zijn dat de selectie goed gaat gaan we eerst naarhet einde van element 3 in g.10, enklikken daar met de linkermuistoetsen SHIFT-toets:

Om te voorkomen dat het nu outgaat op het kruispunt selecteren we

met de linkermuistoets en CTRL- toets element 4 erbij zoals in g.11:

De rest van de ketting (in dit gevalmaar één element) kunnen we nubijselecteren met de linkermuistoetsen SHIFT-toets zoals in g.12:

Op deze manier kun je dus ook eendeel van een ketting selecteren:

Met de linkermuistoets eerst ele-ment 1 selecteren en vervolgens metde linkermuistoets en SHIFT-toetselement 4 selecteren. (g.13)Selecteren stopt dan omdat Tensor

op een geselecteerd element stuit.


Hier kunt u bovenstaandehandelingen nog eens bestuderen

Selecteren met een vensterHet voordeel van selecteren metde muis en een ketting selecterenis dat de gebruiker de richting envolgorde bepaalt. Maar stel nu datalle elementen verwijderd moeten

worden, dan is dit niet relevant. Demeest eenvoudige manier is om danvana linksboven in de tekening delinkermuistoets ingedrukt te houdenen naar rechtsonder te slepen. Zorgervoor dat de klik linksboven niet inde buurt van een element is (legeplek). Alle elementen die zich geheelbinnen dat venster bevinden wordendan geselecteerd. Als een elementzich er maar gedeeltelijk binnenbevindt wordt die niet geselecteerd.

Wilt u echter dat ook de elementendie niet volledig in het venster staan,geselecteerd worden, houdt u dande SHIFT-toets ingedrukt bij het

slepen van een venster.

g.9

g.10

g.11

g.12

g.13

tensor.indd 13 14-05-2007 20:58:25




DeselecterenElementen die geselecteerd zijnkunnen natuurlijk ook gedeselec-

teerd worden. De snelste manier omalles te deselecteren is door met delinkermuistoets niet in de buurt vaneen element (lege plek) éénmaal teklikken.

De andere manieren zijn exacthetzelde als het selecteren. Je kuntbv. een geselecteerde ketting dese-

lecteren met de linkermuistoets enSHIFT-toets. O door een venster teslepen waardoor de geselecteerdeelementen die daar binnen liggengedeselecteerd worden. Een anderemanier om te selecteren en dese-lecteren is unctie Selecteren . Dezebevindt zich in menu Bewerken .Daar kan bijvoorbeeld op Element Soort gekozen worden o op bijvoor-beeld op kleur o een combinatie vancriteria. Probeer dit eens uit.

Tot zover het selecteren vanelementen. Onthoudt u goed : Richting en Volgorde van element-

en is heel belangrijk in Tensor.

Selecteren en Deselecteren wordtop dezelde manier uitgevoerd.

Mocht u verder in het werken metTensor problemen hebben metselecteren leest u bovenstaand ver-

haal dan gewoon nog een keer door.

Een Actie uitvoerenZoals eerder gezegd moet een ob-ject eerst geselecteerd zijn voordatwe er een actie op los laten. Eenactie zou bijvoorbeeld zijn om eenlijn onder een hoek te tekenen aanhet einde van een element.

Opdracht: Open tekening ten01.ccd

Selecteer de 3 kettingen zoalsaangegeven in g.14

Ga naar menu Teken->Lijn->Hoek oklik op de knop in de knoppen-balk.Vul de volgende waarden in en

klik op OK :

Het resultaat zal zijn zoals te zien isin g.16. Te zien is dat op de eersteplaats op alle 3 geselecteerde ket-

tingen de actie uitgevoerd is. Ten tweede zijn de nieuwe lijnen ondereen hoek aan het einde(!) van iedereketting geplaatst. Dit is een essen-

tieel punt in Tensor.

Conclusie: Een actie wordt uitgevoerd

op alle geselecteerde elementen (eno kettingen)g.14

g.15

g.16

tensor.indd 14 14-05-2007 20:58:26




Tip: Laat in 2D tekenen de waardebij Hoek met Z-as, altijd op 90 staan.Alleen tijdens 3D tekenen zou dit

eventueel kunnen veranderen.

Deselecteer nu alles door op eenlege plek met de linkermuistoets

te klikken. We gaan nu de kettingdie rechts in de tekening staataronden, en wel in de bovenstehoek. Selecteer de ketting rechtsin dezelde richting als zojuist. (de

ketting bestaat nu dus inmiddels uit 3elementen)

Ga naar Teken->Boog-> Afronden

(sneltoest F) o klik op de knop inde menubalk en vul de volgendewaarden in en klik vervolgens op OK :

Het resultaat is dat bij de laatste 2elementen van de selectievolgordede aronding gemaakt wordt zoalsin g.18. Indien op de knop Alles

gedrukt was ipv. van op OK, warenallebei de hoeken agerond metradius 8. Om de actie ongedaan te

maken gaan we naar menu Bew-erken: Ongedaan maken Aronding .U ziet dat het contour weer zonderde aronding verschijnt.

Ook kunnen we op de volgende knopin de knoppenbalk klikken om deactie ongedaan te maken:

Vervolgens herhalen we de actieTeken->Boog-> Afronden maar nudrukken we op de knop Alles ipv. vanOK, met het resultaat volgens g.19:

Tensor maakt automatisch eennieuwe volgorde van elementen

tijdens de actie Aronden. De se-lectievolgorde van de elementen inbovenstaande ketting is volgens denummering.

Conclusie: Voel je nooit beperkt omin Tensor uncties uit te proberen.Immers: De ongedaan knop geldtvoor alle acties binnen Tensor dieeen verandering in de geometrievoort brengen.

g.17

g.18 g.19

tensor.indd 15 14-05-2007 20:58:27




Bij het voorbeeld in g.20 zijn 2 lijnen geselecteerd die vervolgens met de unctie Teken->Lijn->Verbinden (sneltoest J ) verbonden worden. De selectievolgorde is dan volgens de nummering.

Tensor zorgt er dus automatisch voor dat de volgorde logisch blijt na een actie waarbij nieuwe elementenontstaan.

Een contour tekenenWe gaan het contourvan g.21 tekenen.

Als we de tekening bekijken is hetlogisch met betrekking tot de bemat-ing om het linkeronderpunt van hetcontour als startpunt te bestem-pelen. In het tekenscherm bevindtzich een blauw assenstelsel(in hetmidden van het tekenveld):

g.20

g.21

g.22

tensor.indd 16 14-05-2007 20:58:28




Dit is het absolute nulpunt van het tekenveld. De richting van de X-as isdie van de lijn met één pijl, de Y-as

van de lijn met 2 pijlen. Voor de richt-ing van de Z-as staat een lijn met 3pijlen. Maar aangezien we nu bovenop het XY-tekenveld kijken, is dezenu niet zichtbaar. (verwar dit as-senstelsel niet met het assenstelselrechtsboven die hetaanzicht representeert).

Opdracht: Bekijk ten02.avi Stap voor stap wordt hier het con-

tour van g.21 geconstrueerd.Om het contour te tekenen komt hetgoed uit dat we een nulpunt heb-ben. Dit omdat we bij het maken vandit contour de unctie Teken->Lijn-

>Schets (sneltoest L) gebruiken. Indeze unctie kun je door met linker-muistoets een ongeveer horizontalelijn te trekken, een Y-waarde ingevenwaarna er een horizontale lijn opdie Y-waarde geplaatst wordt. DeY-waarde is dan gerelateerd aanhet assenstelsel. Zo kun je dus ookeen verticale lijn schetsen door eenX-waarde in te geven. De Y-waarden

die bij deze lijn dan ingegevenworden zijn dan de Y-coördinaat vanhet starten eindpunt van de lijn.

Trimmen

Bij het tekenen van dit contour is te zien dat de unctie Wijzigen->Trim

Verleng –>Ketting (sneltoest T ) gebruikt wordt. Deze unctie zult u zeer veelgebruiken in Tensor. Met deze unctie kunnen elementen verkort o verlengdworden zodat ze een ketting vormen. De selectievolgorde bepaalt ook hierhoe ze getrimd worden.

In g.23 is goed te zien dat een andere richting o selectievolgorde vanelementen tot een ander resultaat kan leiden. In dit geval zijn er alleen maarlijnen getrimd, maar ook kunnen cirkelbogen getrimd worden (g.24):

g.23

g.24

tensor.indd 17 14-05-2007 20:58:29




Opdracht: Teken nu zel het contourvan g.2 in Tensor. Kijk in hoodstukOeeningen naar oeening1 om te

zien welke uncties gebruikt wordenvoor dit contour.

In- uitzoomenIn ten02.avi wordt regelmatig hetblikveld aangepast. Drie knoppenworden hier hoodzakelijk voor ge-bruikt (g.25):

Bij het klikken op de linkse knopwordt het aanzicht in schaal éénmaal kleiner. Bij de middelste wordtalle geometrie van de tekening zo

groot mogelijk agebeeld (SneltoetsZ ). Met de linkse knop kan eendeel van het tekenveld uitvergrootworden. Klik op de knop, ga vervol-gens naar het tekenveld, houdt u delinkermuistoets ingedrukt en sleepeen rechthoek om het detail heendat u wilt uitvergroten. (SneltoetsV ). Met de rechtse knop wordt het

bilkveld 2 maal groter.

Gesloten contour

In het voorbeeld is een paar maalde Trim -unctie gebruikt. Echter, bijde laatste actie is de knop Geslotencontour geactiveerd. Deze optiezorgt er bij de unctie Trim voor datniet alleen opeenvolgende element-en naar elkaar getrimd worden,

maar dat óók het laatste elementgetrimd wordt naar het eerste ele-ment, waardoor er een geslotencontour ontstaat. Deze optie wordtook regelmatig gebruikt in Tensor bijandere uncties. Bijvoorbeeld bijde unctie Aronden zal als allehoeken agerond moeten wordenook een aronding tussen het eerste

en laatste element gemaakt worden.Dus zodra u tijdens tekenen eencontour wilt sluiten bedenk dan odit met de optie Gesloten contour verwezenlijkt kan worden. Opdracht: Teken nu zel het contourvan oeening2 in hoodstuk Oeenin-gen. (Bekijk indien gewenst hiervoor

video oe2.avi )

Knippen en plakken

Bovenstaand voorbeeld in g.26is een symmetrisch produkt. Ditbetekent dat er in principe maar een

kwart getekend hoet te worden,waarna twee keer gespiegeld wordtom het contour compleet te maken.


In dit voorbeeld wordt door Tensorgebruik gemaakt van het klem-bord van Windows. In zoverre dit

nog niet bekend is: met het klem-bord kan iets wat geselecteerdis in een Windows™ applicatie,gekopieerd(sneltoest CTRL C ) /verp-laatst (sneltoest CTRL X ) worden

g.25

g.26

tensor.indd 18 14-05-2007 20:58:30




naar een andere plaats in dezeldeo in een andere Windows™ appli-catie.

Zo ook in Tensor: in dit voorbeeldwordt een kwart van het contourmaar getekend en vervolgens naarhet klembord gekopieerd. Door inTensor naar Bewerken->Plakken (sneltoest CTRL V ) te gaan verschijntde volgende dialoogbox (g.27):

Alle manieren om een kopie terug inde tekening te plaatsen zijn aan-wezig in de dialoogbox: Verplaatsing,

Rotatie, Spiegel, Schaal en ook hetAantal Kopieën is in te stellen. Wilt ubv. 2 kopieën maken op een astand

van ieder 50 mm in de X-richtingen 60 in de Y-richting wordt dit alsvolgt ingevuld (g.28):

Merk op dat de totale verplaatsingingegeven moet worden geet bij

verplaatsing: X 100 en Y 120. Tensorverrekent dit zel met het aantalkopieën die u ingegeven hebt (2). Ditgeldt bijvoorbeeld ook voor roteren.Wilt u 11 kopieën verdeeld over 360graden hebben, kunt u gewoon bijRotatie-Z 360 en bij Kopieën 11 invul-len. Bij 2D-tekenen houden we bijroteren altijd de Z-as aan als rotatie-as. Deze wijst immers in het XY-aan-zicht (2D aanzicht) recht het schermuit. Het draaipunt bij rotatie is altijdhet nulpunt van het assenstelsel.Door de knop 3D (rechtsonder) niet

te activeren kan er geen out ge-maakt worden. De X en Y bij Rotatieblijven dan grijs.

Conclusie: De gebruiker moet ervoor zorgen dat het assenstelsel opde juiste plaats staat bij rotatie.

Namelijk: op de positie van hetdraaipunt waarom geroteerd wordt.

Opdracht: Teken nu zel het contourvan g.26 in Tensor. Kijk in hoodstukOeeningen naar oeening 3 om tezien welke uncties gebruikt wordenvoor dit contour. (Bekijk indien ge-wenst hiervoor video oe3.avi).

Gegevens

In de unctie Speciaal->Gegevens (sneltoest W ) wordt er allerlei ge-ometrische inormatie weergegevenover geselecteerde elementen o de

tekening (g.29). Dit kan behulpzaamzijn als u bv. wilt weten o een ket-

ting gesloten is.

g.27

g.28

g.29

tensor.indd 19 14-05-2007 20:58:31




Bij Totale Oppervlak zal dan eenwaarde anders dan 0 staan. Ook delengte van een ketting is weerge-

geven. Aantal elementen heetbetrekking op het aantal geselecteerde elementen. Bij geen selectieis dit het totaal aantal elementen vande tekening.

Conclusie: Bij de unctie Speciaal-

>Gegevens worden waarden vangeselecteerdeelementen weerge-

geven. Als er niets geselecteerd ishebben de weergegeven waardenbetrekking op de gehele tekening.

RekenmachineWilt u bv bij Z-rotatie een waarde in-geven van bv. 135/4.67 kunt u dit ookop deze manier ingeven: 135/4.67.Tensor rekent dit dan zel om. U

kunt ook berekeningen gebruikenzoals vermenigvuldigen, optellen,atrekken, sin, cos etc. invullen.

Assen verplaatsenStel: u wilt een aantal elementenroteren om een draaipunt die niet ophet nulpunt (0,0) ligt van het assens-

telsel. Aangezien er altijd geroteerdwordt om het assenstelsel zullenwe deze dus eerst naar het betre-ende draaipunt moeten verplaatsen.


U ziet dat in het menu Assen er verschillende mogelijkheden zijn het as-

senstelsel te verplaatsen en te roteren. De eerste optie is naar vangpunt(sneltoets P ). Vangpunten zijn posities waar u het assenstelsel naar toekunt verplaatsen met de muis. In menu Speciaal->Instellingen en Tab-bladVangpunten is te zien welke soorten er zijn en welke in- en uitgeschakeldzijn (g.30):


In ten05.avi lopen we alle mogelijkheden van verplaatsing/rotatie van asseneen keer door. Vooral de Uitlijnen X (sneltoets X ) kan soms erg nuttig zijn. Om

de rechthoek van 5x5 in de grote rechthoek te tekenen is bijzonder lastig alsu dit moet doen met het assenstelsel in de originele stand. Het is een manierom veel gereken te vermijden. Een andere veel gebruikte toepassing is bv.

tijdens het verplaatsen. Opdracht: Teken nu zel het contour van oeening4 inhoodstuk Oeeningen. (Bekijk indien gewenst hiervoor video oe4.avi )

g.30

tensor.indd 20 14-05-2007 20:58:32





In ten06.avi wordt een kopie van het

contour gemaakt dusdanig dat hetpuntje linksonder op die van rechts-boven moet vallen. Zonder te wetenwat de astand in X en Y is kunnenwe dit realiseren door het assen-stelsel te verplaatsen en gewoonvoor zowel X als Y een verplaatsingvan 0 in te geven. De ervaren Tensorgebruiker maakt zeer veel gebruik

van de methode het assenstelsel te verplaatsen. Probeer tijdens het tekenen ook altijd hier gebruik van te maken. Met Reset (sneltoets R )wordt het assenstelsel weer terug-gezet in zijn oorpspronkelijke standen positie

Attributen

Elk element in Tensor heet Attrib-uten (sneltoets A). Dit zijn in principeeigenschappen. Om te beginnenheet elk element een laagnaam. Uzou bijvoorbeeld een aantal element-en die een onderlinge relatie hebbendezelde laagnaam kunnen geven.(bijvoorbeeld elementen die samen

een ketting vormen). Standaard staatde laagnaam op 0. De actieve laag-

naam is de waarde die in het vakjestaat boven het tekenveld (g.31):

U dient ook nu weer eerst deelementen te selecteren alvorensde attributen van deze elementen

aangepast kunnen worden. Viamenu Wijzigen->Attributen komt u inde dialoogbox van Attributen . Dezeis opgebouwd uit meerdere Tab-bladen, voor elk soort element eeneigen Tab-blad (g.32).

In Algemeen kan de laagnaamingegeven worden. Daar kan ookaangevinkt worden o een element

tijdelijk onzichtbaar wordt. (Deze kandan in menu Wijzigen->Zichtbaar

weer zichtbaar gemaakt worden).

In Tab-blad Contour kunnen de attributen van lijnen en cirkelbogen

aangepast worden.De namen vande andere Tab-bladen spreken voorzich. Vooral Tab-blad Maat is uitge-breid. Voor bemating kunt u ook noginstellingen vinden in menu Teken-

>Bemating->Setup .

Opmerking: als er geen elementengeselecteerd zijn en u wijzigt dewaarden in de dialoogbox Attributen ,worden dit automatisch de deaultinstellingen.

Wijzigen

Open tekening ten0.ccd .

In menu Wijzigen staat item Wijzigen (g.33). Indien er één o meerdereelementen geselecteerd zijn wordende geometrische waarden weerge-geven van het laatst geselecteerdeelement, die daar dan ook aangepastkunnen worden. Bijvoorbeeld vaneen lijn zou de lengte onderin de dia-loogbox aangepast kunnen worden.

Omdat het radioknopje in Einde,Hoeken staat zullen de eindcoördi-naten en niet de begincoördinatenaangepast worden.

g.31

g.32

g.33

tensor.indd 21 14-05-2007 20:58:32




Bij een cirkelboog kunt u dan bv. het

middelpunt o de radius en booghoekveranderen.

Wijzig Modus

In het menu Wijzigen staat ook itemWijzig Modus met een zwarte pijl.Deze staat ook in de knoppenbalk(helemaal rechts). Door erop te

klikken activeert u de knop. De pijldie aan de muis hangt wordt nuzwart. Als u nu met de zwarte pijldubbelklikt op een element zal Ten-sor ook met de gegevens van hetdesbetreende element komen.

Ook kun je met deze pijl een elementverplaatsen o korter/langer maken.

Gaat u bv. naar het einde van eenlijn en houdt u de linkermuistoetsingedrukt en sleep met de muiszodat het element korter o langerwordt. Als u met de pijl in het midden

van het element gaat slepen, kunt uhet element verplaatsen naar eenandere positie. Als u tijdens het

slepen op het einde van een lijn oboog ook nog de CTRL-toets ingedrukt houdt, zult u zien dat uware het een elastiek, het elementkunt aanpassen. Wilt u de verander-ing ongedaan maken kunt u net alsbij ander uncties op het Ongedaanmaken knopje klikken:

Indien tekeningen moeten voldoenaan exacte maten zult dit echter nietzo heel vaak gebruiken, aangezienmet de muis slepen niet zo nau-wkeurig is.

Door weer op de Wijzig Modus knop te klikken wordt deze weer uitgezet.

Tip: Indien de Wijzig Modus uitge-schakeld is, kunt door de linkermuis-

toets en de CTRL-toets ingedrukt tehouden dicht bij een element, vaneen element een kopie maken doormet de muis te slepen. Dit isuiteraard niet nauwkeurig, maar hetis wel een handige manier om “even

snel een kopietje te maken”.

Opdracht: Teken nu zel de contouren van oeening 5 en oeening 6in hoodstuk Oeeningen.

(Bekijk indiengewenst hiervoor re-spectievelijk video oe5.avi en oe6.

avi )

BematingAangezien Tensor een ook eenCAD-systeen is mag bemating nietontbreken.Eigenlijk werkt dit vrijeenvoudig. In menu Teken bevindtzich submenu Bemating . Daar vindtu een aantal mogelijkheden om tebematen(g.33).

Open tekening ten0.ccd. (als dezenog niet geopend is)


In ten07.avi worden de opties inmenu Bemating allemaal een keernader bekeken. De Enkel Bemating is de meest gebruikte.

g.32

g.33

tensor.indd 22 14-05-2007 20:58:33




Indien u één o meerdere elementengeselecteerd hebt wordt met Enkel(sneltoest E ) alles automatisch

bemaat. Dit is natuurlijk razendsnelmaar het is niet altijd wat u wilt. Alsu echter niets geselecteerd hebt enunctie Enkel uitvoert, vraagt Ten-sor om 2 vangpunten aan te wijzenwaarna de maat erbij komt te staan.

U zult zien dat de ene keer de bemat-ing horizontaal en de andere keer

verticaal is. Dit is ahankelijk van deX- resp. Y-astand tussen de punten.In ten07.avi is te zien dat door deWijzig Modus toets in te drukken bijde maattekst (bij het kruisje) de be-mating te verslepen is. Als u de muisdoor het rondje sleept die verschijntbij slepen, kunt u de oriëntatie vande maat aanpassen. In menu Bemat-

ing kunt u met de uncties Horizon-taal en Verticaal echter direct op degewenste manier bematen.

Zoals eerder bechreven kunnen At-

tributen van de bematingen aange-past worden in Wijzigen->Attributen .

Teken MenuIn menu Teken zijn bijna alle teken-uncties om geometrie te maken,zoals bv lijn onder een hoek aan het

eind van een ketting, een tangentelijn aan cirkels, allerlei manieren omeen punt te tekenen, etc aanwezig.

In menu Andere Vormen staanenkele uitgebreidere uncties, ookvoor CAM . Daar staat bijvoorbeeldRechthoek . U hoet dus in Tensorniet apart 4 lijnen te tekenen om eenrechthoek te maken.

Opdracht: Teken nu zel de contouren van oeening 9 en oeening

10 in hoodstuk Oeeningen. (Bekijkindien gewenst hiervoor respec-

tievelijk video oe9.avi en oe10.avi )

OeeningenIn hoodstuk Oeeningen staan nogeen aantal voorbeelden die u alsoeening kunt gaan tekenen metTensor. In de oeeningen komen

bijna alle tekenuncties en teken-mogelijkheden van Tensor een keeraan bod. Dus het is zeer nuttig omdeze voorbeelden zel een keer

te tekenen. Wilt u echter zo snelmogelijk weten hoe u met Tensoreen NC-programma kunt genereren,kunt u deze oeeningen op een later

tijdstip maken en combineren methet maken van een NC-programma.

tensor.indd 23 14-05-2007 20:58:33



NC-programmeren voor rezen 24

NC-programmeren voor rezenIn het voorgaande hoodstuk heb-ben we geleerd hoe we geometrie

kunnen tekenen in het tekenvenster.In dit hoodstuk zulllen we aan dehand van een voorbeeld laten zienhoe een NC-programma te gener-eren voor een reesbewerking. U zultmerken dat middels een vraag-en-antwoord spel het NC-programmaopgebouwd wordt voor een speci-eke bewerking. Voor gebruikers

die niet met een Fanuc besturingwerken maar bv. met Heidenhain-besturing zullen sommige dialoog-boxen niet bekend voorkomen. Maardoorloop in dit geval toch het helevoorbeeld.

Met Heidenhain is dit uiteraard ookmogelijk. U zou deze bewerking later

kunnen herhalen voor een Heiden-hain besturing.U zult merken dat opvier punten de vragen en NC-regelsper besturing kunnen verschillen:

1. de beginregels van een program-ma.2. de eindregels van een programma.3. het laden van een gereedschap.4. Cycli (bv. boorcyclus).

NC-programmeren voor rezen

Verder zijn de vragen hetzeldeaangezien een reesbewerking nietahankelijk is van een besturing.

Rechts van het menu Help ziet u nogenkele menu’s staan:

In menu NC-bewerkingen is er eenkeuze uit een groot aantal soortenreesbewerkingen. Dit varieert vanboorbewerkingen, kamerrezen tot

4-assige bewerkingen. (zie g.1)

In het voorbeeld dat we nu dadelijkstap voor stap gaan doorlopen, zul-len we NC-code genereren voor het

rezen van een Buitencontour.

Frezen van een buitencontour

Open tekening tennc01.ccd

g.1

g.2

We gaan een NC-programma makenom met een rees de zeskant aan debuitenkant te bewerken.

Keuze voor besturing Als eerste zullen we moeten bepalenvoor welke besturing het programmagemaakt wordt. We maken dan eenkeus uit een aantal beschikbarepostprocessoren . In dit voorbeeldkiezen we voor Fan-ala, voor de

meest gangbare Fanuc besturing.Hiervoor gaan we naar Speciaal ->NC object invoegen en kiezen uit delijst voor Fan-ala (g.3):

tensor.indd 24 14-05-2007 20:58:34




Er verschijnt een 2e venster in Ten-sor: het NC-venster. In eite is dit

venster een eenvoudige tekstver-werker. Echter zal hier dadelijk automatisch alle NC-code verschijnen.

StartregelsZoals elk NC-programma zullen weeerst de startregels deniëren. Voorwe dit doen zorg ervoor dat alleenhet contour geselecteerd is in het

tekenvenster. We gaan naar menuNC-Bewerkingen-> Startregels .De volgende vensters verschijnen(g.4):

Vul voor deze oeening in alle dia-loogvensters dezelde waarden inals in deze hierboven en hieronderstaan. Vervolgens vraagt Tensorom de vorm en ametingen van hetuitgangsmateriaal in te geven. Er is

keuze tussen een blok o een cilinderals uitgangsmateriaal. We kiezenhier voor een blok (=1).

Nu wordt gevraagd waar het linkeronderpunt van het blok ligt t.o.v. hetnulpunt van het programma (g.5).Dat is hier het nulpunt van de teken-ing. Daarna wordt het rechter bov-enpunt van het blok t.o.v. het nulpuntingegeven. We geven hier een blokvan 100x100 met een dikte van 20mmin waarbij het bovenvlak op Z=0 ligt:

Indien we het contour geselecteerdhebben zal Tensor een voorsteldoen voor een blok die 10% groteris dan de uiterste ametingen vanhet geselecteerde. Indien niets is

geselecteerd komt er een voorstelmet deault waarden voor een blokvan 100x100x20.

%O1(TEST)(FROM/50,50,100)(STOCK/BLOCK,100,100,20,0,0,20)

In het NC-venster verschijnen debeginregels. Regel 3 en 4 staan tus-sen haakjes.

Voor de Fanuc-besturing is dit eencommentaarregel en wordt derhalveop de besturing overgeslagen. Dezeregels zijn echter wel belangrijk als

we dadelijk het programma gaansimuleren. De Tensor NC-simulatorherkent regel 3 en 4 wel als zijndehet vertrekpunt en uitgangsmateri-aal.

g.3

g.4

g.4

g.5

g.5

tensor.indd 25 14-05-2007 20:58:36




Bewerkingskeuze

Nu de beginregels gedenieerd zijn gaan we een bewerking kiezen.Deselecteer nu alles in het CAD-venster zodat er niets meer ges-

electeerd is. We gaan nu de zeshoek met Ketting selecteren. Wegaan meelopend rezen en de lijn linksboven wordt de eerste lijn inhet contour(g.6). We bepalen dan op dit moment dus ook in welkerichting we gaan rezen(meelopend) en wat de eerste lijn is. Ganaarmenu NC-bewerkingen->Contourrezen->Buitencontour .Er wordt nu een vraag- en antwoord spelletje opgestart die leidt toteen NC-programma voor deze bewerking.

We lopen de dialoog tussen gebruiker en Tensor een keer door. Houdt u in dit geval dezelde waarden aan die hier-onder in de dialoogboxen gebruikt zullen worden.

Het bovenvlak van ons produkt ligt op Z=0. Aangezien we nog geen gereedschap hebben staan in ons NC-program-ma, beantwoorden we de vraag om een nieuw gereedschap te laden met J .

g.6

g.7

tensor.indd 26 14-05-2007 20:58:37




Selecteren uit een gereedschapsbibliotheek

Een venster van een gereedsc-

hapsbibliotheek verschijnt (g.8).Er zijn 8 verschillende type gereed-schappen te deniëren. Door metde muis ze allemaal een keer aan teklikken is zichtbaar wat de parame-

ters voor de desbetreende gereed-schappen zijn. In dit geval kiezen wevoor een Vlakke rees. Waarden voorde diameter etc. kunnen nu inge-

geven worden in het venster. Er kanechter ook gekozen worden uit eendatabase van gereedschappen. Klikdaarvoor op de knop “Haal gereed-

schap van DB ”.

Het volgende vensterverschijnt(g.9). In de lijst staan een aantal

voorgedenieerde gereedschap-pen. Deze lijst kunt u aanpassennaar uw eigen situatie. Middels deknop “Invoegen van veld ” kunt u zelgereedschappen toevoegen aan dedatabase door daarna op “Opslaan ”

te klikken. Met de knop “Verwijderen

van veld ” kunt u gereedschappen inde lijst verwijderen.

Opmerking: Vergeet niet op de knop“Opslaan ” te klikken nadat u wijzgin-gen hebt gemaakt in de bibiliotheek.

g.8

g.9

tensor.indd 27 14-05-2007 20:58:38




Parameters van gereedschapDe waarde bij Hoogte is hier desnijhoogte van het gereedschap.

De Tensor NC Simulator zal tijdenssimulatie hiermee rekening houdenen een melding geven als de sned-ediepte te groot is tijdens verspanen.Met Hoek kan een conische reesgedenieerd worden. Gereedschaps

ID is het gereedschapsnummer diewordt toegekend in het NC-program-ma en overeen zal moeten komen

met het magazijn op de machine.Beschrijving komt ook in het NC-programma te staan. Let op: veelbesturingen kunnen alleen hoodlet-

ters lezen. Kleur is de kleur die bijsimulatie voor verspaand materiaalwordt gebruikt. Dit kan dus voor elkgereedschap anders zijn.

Tip: Verschui het venster naarbeneden zodat het venster hiervoor(g.8) zichtbaar wordt. Dan ziet ueen plaatje met de parameters vande gereedschappen weergegevenworden. Selecteer uit de lijst deVINGERFREES diameter 10 en klikop OK en nogmaals op OK in ven-ster van g.8. Klik dan tenslotte ookeen 3e keer op OK als gereedschapgeselecteerd is.

Toerental en voeding

Er is de mogelijkheid dat Tensor viade bekende ormules toerental envoeding uitrekent. (g.10).

GereedschapsgegevensNu zijn alle gegevens m.b.t. gereed-schap ingevoerd en worden ze nogeen keer gepresenteerd:

g.10

g.11

tensor.indd 28 14-05-2007 20:58:39




In dit dialoogvenster (g.11) kunnen de verspaningswaarden nu nog aangepast worden indien gewenst. NC-code voor gereedschap ladenNu moet er code in het programma komen die er voor zorgt dat het gereedschap geladen wordt. Dit kan per bestur-ing anders zijn. In dit geval voor de Fanuc-ala besturing komen er de volgende dialoogvensters:

Met als resultaat:

G00 G28 G91 Z0G49 Z0M01

(TOOL/MILL,10,0,24,0)(COLOR,255,128,0)N2 (VINGERFREES 10)G00 G17 G40 G49 G80 G90T6 M6G54 G00 X10 Y10G43 Z50 H6 S3819 M03

Ook hier zijn er weer twee regels tussen haakjes. Dit zijn de gegevens van het gereedschap die Tensor NC simulatornodig heet. Hier staan de ametingen en simulatie kleur van gereedschap in beschreven. U zult merken dat als erbij een willekeurige bewerking naar een gereedschap gevraagd wordt, de vragen exact hetzelde zijn. Deze vragen

komen ook als u los van een bewerking een gereedschap wilt laden. Dit kan in menu Gereedschap->Gereedschap laden.

g.12

tensor.indd 29 14-05-2007 20:58:39




Nu worden de bewerkingswaarden inge-geven. Om een geheel aantal stappen teberekenen wordt eventueel de waarde vande stapdiepte aangepast. Bij toegit vullenwe 1 mm in. Tensor zal later vragen o eennareesbewernig wilt uitvoeren.

Bewerkingswaarden

Tensor vraagt welke laagnaam de te ge-nereren NC-baan zal krijgen (g.14). U kuntbv NC1 ingeven.

Bij het rezen van een contour wordt ook een in- en uitloop gedenieerd (g.14). De radius wordt met een waardevan 0.7 keer de reesdiameter aangeboden. Als de radius kleiner is dan 0.5 maal de reesdiameter, geet ditwaarschijnlijk problemen bij de NC-besturing m.b.t. de radiuscorrectie. De overlapwaarde is de astand die de reesnog doorloopt als deze weer terug komt bij het inlooppunt.

g.14

g.13

tensor.indd 30 14-05-2007 20:58:40




g.15

Er zijn verschillende manieren om de rees te laten zakken. De eenvoudigsteis recht naar beneden. In Tensor zijn nog 2 extra mogelijkheden. Deze zullenaan de gebruiker ook voorgesteld worden. De eerste is om helicodaal in te

lopen. De diameter en mate van zakken in Z-richting is ahankelijk van dereesdiameter. We vullen hier N in (g.16).

g.16

De tweede optie is om schuin in een rechtlijnige beweging het materiaal in te zakken. We zullen deze mogelijkheidhier toe passen.

g.17

Bij antwoord J wordt gevraagd een hoek in te geven. Wij vullen hier 15 graden in (g.17).

tensor.indd 31 14-05-2007 20:58:40




NC-code voorrezen

g.18

Nu zal in het NC-venster de NC-code worden gegene-reerd van de gereedschapsbaan met daarbij de voed-ingen die zojuist berekend zijn. In het NC-programmastaat ook commentaar waar de bewerking begint eneindigt: (BUITENCONTOUR FREZEN) en (EINDE BUITEN-CONTOUR FREZEN).Dit is zodat u een goed overzichthebt als het programma op de besturing bekekenwordt.

g.19

tensor.indd 32 14-05-2007 20:58:41




Automatisch wordt dezelde in- uit-loop gedenieerd en wordt gevraagdwat de stapdiepte voor narezenmoet zijn (g.19). Standaard komt alswaarde de totale diepte, wat we hierook zo laten. We kunnen zels ookhier nog een andere einddiepte in-geven voor het narezen, maar latendat in dit geval op 10 staan.

Er wordt weer NC-code voor hetnarezen gegenereerd, ook weer

voorzien van commentaarregels.

EindregelsHet rezen van het contour is nuklaar. Om het programma compleet

te maken kunnen we eindregelsbijvoegen. Hiervoor gaan we naarmenu Bewerkingen->Eindregels.In het geval van Fan-Ala komen de

volgende eindregels:

G00 G28 G91 Z0G49 Z0G28 Y0M09M30%

Opdracht: Probeert u nu eens zel NC-code te genereren voor een buiten-contour. U mag hiervoor een andere besturing kiezen. U zult zien dat debegin- en eindregels en het gereedschap laden anders zal zijn.

NC-programma opslaan o versturen via RS232 U kunt het NC-programma indien gewenst nu opslaan door in het NC-ven-ster naar Bestand-> Opslaan Kopie als te gaan. Sla het bestand op als een

tekstbestand. U kunt zel er een andere extensie achter zetten indien u datwenst. (zie g.20)

g.20

tensor.indd 33 14-05-2007 20:58:41




g.21

Er is ook de mogelijkheid om het pro-gramma direct door te sturen naaruw besturing middels RS232. (u hebtdan uiteraard ook een RS232-kabelnodig).

Ga naar Bestand->Zenden en erverschijnt een venster waar u deparameters kunt instellen die over-eenkomen met die van uw besturingen klik daarna op OK waarmee u hetprogramma verstuurt (zie g.21).

Met Bestand-> Ontvangen kunt ueen programma van uw besturingTensor terug inlezen. Deze kunt udan bijvoorbeeld vervolgens opslaanop uw harde schij.

tensor.indd 34 14-05-2007 20:58:41




Simuleren

De Tensor NC reesSimulatorHet complete programma is nu klaar.Om het programma te visualiserenen te controleren o er geen (grote)outen zitten kunnen we in TensorNC Simulator deze simuleren. Uiterstrechts op de knoppenbalk bevindenzich twee knoppen met een oog: Alsde muispijl op de linkerknop staatkomt er een ballonnetje met de tekst

SIMUL FREZEN:

Door op het linkeroog knop te klikkenmaakt Tensor van de inhoud vanhet NC-venster een kopie op deharde schij. In Tensor NC Simula-

tor kunnen we deze dan inlezen ensimuleren.

Als de Freessimulator nog nietopgestart is, dient deze nu opgestart

te worden. Als het goed is hebt ueen snelkoppeling gemaakt van desimulator bij installeren van Ten-sor. (Zoniet, leest u dan nogmaals

bij Installatie van Tensor voorin hethandboek Voor de Cad/Cam gebruik-

ers ). Het meest eenvoudig is omde reessimulator ook op te startenzodra

Tensor opgestart wordt. Dan kunt u onderin uw scherm eenvoudig klikkenmet de muis tussen de twee applicaties.

We zijn nu in de reessimulator. Links boven in de knoppenbalk staat eenknop met hetzelde oog. Door hierop te klikken zal het programma die we zo-juist met dezelde knop hebben opgeslagen op de harde schij hier geopendworden. (Hebt u zojuist in dezelde sessie al een programma gesimuleerd,zal Tensor NC Simulator vragen om de wijzigingen op te slaan. Klikt u op Ja,zult u in het Tensor tekenvenster eerst nóg een keer op de knop met het oogmoeten klikken. Bij antwoord Nee is dit niet nodig.

g.22

Direct wordt er een blok zichtbaar van het uitgangsmateriaal (g.22). Dezeheet de ametingen die we in de beginregels zojuist hebben gedenieerd.Als we dit niet hadden gedaan had de simulator gevraagd om ametingen in

te geven, waarbij een voorstel voor de ametingen komt rekeninghoudendemet het NC-programma.

tensor.indd 35 14-05-2007 20:58:42




Knoppen

g.23

Met de knoppen agebeeld in g.23,kunnen we bepalen hoe we desimulatie gaan uitvoeren. Met de 3eknop kunnen we stap-voor-stap hetprogramma simuleren. Met de 2eknop wordt in één keer het program-ma gesimuleerd tot het einde. Met

de 4e knop kunnen we een pauzeinlassen op het moment dat het pro-gramma loopt. Met de rechtse (5e)knop wordt de simulatie agebrokenen kan de simulatie alleen weervooraan beginnen. Met de 1e knop(die zeldzaam gebruikt wordt) kan desimulatie één stap terug gaan. Het alverspaande volume blijt dan echter

wel weg.

g.24

Klikt u eens op de 2e knop, waarmee het programma geheel agelopenwordt. In g.24 is het resultaat zichtbaar.

Probeer dit nog eens door er stapsgewijs door te lopen met de 3e knop.Hievoor moet u eerst op de 5e knop klikken om weer vooraan te beginnen.

tensor.indd 36 14-05-2007 20:58:42




Bewerkingstijd

De knop met meetlat rechts op deknoppenbalk stelt de gebruiker instaat om metingen te doen aan heteindresultaat. Bijvoorbeeld de a-stand tussen twee parallelle lijnen.

Wat echter ook zeer interessant isdat bewerkingstijd opgevraagd kan

worden door op bovenstaande knop te klikken (g.25):

g.25

Extern gemaakt programma

Externe programma’s die niet gemaakt zijn in Tensor Cad/Cam kunnen ookgesimuleerd worden met de Tensor-simulator.

Opmerking: Let dan wel op de extensie van het NC-programma!!Als u bijvoorbeeld een Heidenhain-programma wilt simuleren, zorg erdan voor dat bij het laden van het betreende bestand de juiste extensiegekozen wordt, in dit geval .H . Pas dus indien nodig de extensie van hetbestand eerst aan.

Waarschijnlijk zullen bij een extern bestand het uitgangsmateriaal en ger-

eedschappen niet gedenieerd zijn. Tensor NC simulator zal hier dan echterautomatisch om vragen.Daar waar in het programma een gereedschap opgeroepen wordt zal TensorNC-Simulator de mogelijkheid geven de geometrie, en kleur bij simulatie, tedeniëren. De gebruiker kan ook zel met

g.26

tensor.indd 37 14-05-2007 20:58:43




de cursor naar een regel gaan endaar met de rechtermuistoets eengereedschapsdenitie invoeren:

ConclusiesDit was een voorbeeld hoe een NC-programma te maken om een buiten-contour te rezen met Tensor. Watzijn de punten die hier voornamelijkopvallen?

Dialoog

Ten eerste is het een dialoog tussende gebruiker en Tensor. Tensor steltde vragen, de gebruiker hoetslechts te antwoorden met behulpvan de kennis die hij heet vanrezen. Dit betekent dat dat de ge-bruiker aan de hand genomen wordt,maar de gebruiker bepaalt hoe debewerking zal zijn en met welke

verspaningscondities.

StartregelsIn de startregels worden deametingen van het uitgangsma-

teriaal ingevoerd. Deze gegevensworden dan later ook gebruikt in desimulator.

Gereedschap ladenBij het laden van een gereedschapkan de gebruiker uit een databaseeen gereedschapskeuze maken.

Er zijn 8 verschillende typen ger-eedschappen. De database kanook uitgebreid worden door zelnieuwe gereedschappen in te geven.

Per gereedschap kan een kleur toegekend worden voor simulatie. Zodoende kan gecontroleerdworden welk gereedschap watve-spaant. In het NC-programma zul-len tussen haakjes de ametingen enkleur van het gereedschap vermeldworden voor de simulatie. In de

andere bewerkingen die in het menuNC-Bewerkingen staan zal de ahan-deling van het laden van eengereedschap exact hetzelde zijnals bij dit voorbeeld. Per bestur-ing kunnen de vragen echter welverschillen. Bijvoorbeeld wordt bijHeidenhain de DL- en DR-waardegevraagd wat bv. Bij Fanuc niet van

toepassing is. Verder kunnen hetjuiste toerental en voeding berekendworden o zel ingegeven worden.Wordt gekozen om géén nieuw ger-eedschap te laden bij een bewerkingzal automatisch het laatste gekozengereedschap actie zijn.

Verspaningsgegevens

Middels een abeelding weet degebruiker wat de parameters voor-stellen. Er kan gekozen worden o ernagereesd moet worden en o

dat evt. met een ander gereedschapmoet gebeuren. Na het invullen vande waarden is de NC-code voor debewerking gegenereerd in het NC-

venster. De NC-code is waar nodigvoorzien van commentaar.

SimulerenNa het eventueel invoeren vaneindregels kan het NC-programmagesimuleerd worden door op het“linkeroog” te klikken . Tensor

slaat de inhoud van het NC-vensterautomatisch op in een bestand diedoor het “oog” in de Simulator weeringelezen wordt. De bewerkingstijdkan dan opgevraagd worden.

De gebruiker kan na een bewerkingaltijd een nieuwe bewerking toevoe-gen in hetzelde NC-programma.

Na het rezen van een contour kanbijvoorbeeld een boorbewerkinggedaan worden met een nieuwgereedschap.

Andere bewerkingenWe zullen nu alle bewerkingen aan-wezig in menu NC-bewerkingen kort

beschrijven.

tensor.indd 38 14-05-2007 20:58:43

NC-bewerkingen



NC-bewerking 39

Menu NC-Bewerkingen

StartregelsHiermee worden per besturing star-

tregels gemaakt

EindregelsHiermee worden per besturingeindregels van een programmagemaakt

NC simuleren

Met deze unctie wordt een kopievan de inhoud van het NC-venster opde hard schij gezet. Deze unctie ishetzelde als het linkeroog, beschre-ven in het voorbeeld

Oproep/defnitie subprogrammaHier wordt NC-code gegenereerdvoor een oproep o denitie van een

subprogramma.Dit is slechts bij enkele postproces-soren geactiveerd (bv. bij Acramatic)

Einde subprogrammaHier wordt NC-code gegenereerdvoor het einde van een subpro-gramma. Dit is slechts bij enkelepostprocessoren geactiveerd (bv. bij

Acramatic)

Vlakken oppervlak(contour)

g.27

Door het selecteren van een gesloten contour wordt hiervoor eenVlakbewerking gegenereerd. Er wordt bv gevraagd op welk Z-niveau de be-werking moet beginnen. Dit kan bv. op Z=5 starten en vervolgens 5 mm diepzijn. In bestand vlakken.avi kunt u dit nader bekijken.

Contour uit blok schoonrezen

g.28

tensor.indd 39 14-05-2007 20:58:44



NC-bewerking 40

Deze unctie zult u regelmatiggebruiken. Met deze unctie kaneen contour uit een gedenieerduitgangsmateriaal schoongereesd

worden. Het uitgangsmateriaalwordt middels een gesloten con-

tour gedenieerd. Het contour datoverblijt moet altijd geheel bin-nen het buitencontour liggen. Hetuitgangsmateriaal zal meestal eenrechthoekige vorm hebben.

ATTENTIE !!Het contour voor het uitgangsmateriaal zult u zel moeten tekenen.Dit contour moet áltijd in laag metde naam # liggen. Dit zodat Tensorkan herkennen wat het uigangsma-

teriaal is. Zorg ervoor dat dit ook deénige elementen zijn die in deze laagvoorkomen. Er mag geen enkel an-

der element dan die van het contourin deze laag # staan !!

Het eindcontour en bodem kunnennagereesd worden met evt. eenander gereedschap. Bij het select-eren van het eindcontour bepaalt degebruiker ook wat de reesrichtingen waar een in- en uitloop gemaakt

wordt voor het narezen. Dus houdtu daar rekening mee. In bestandschoonrezen.avi kunt u dit naderbekijken.

Frezen binnencontour/ buitencontour

g.29

Frezen van een binnen- en buitencontour hebben dezelde ahandeling. Ookhier kan worden voor- en nagereesd worden met evt. een ander gereed-schap. Bij het selecteren van het contour bepaalt de gebruiker ook wat dereesrichting en waar een in- en uitloop gemaakt wordt voor het rezen. Ditis altijd op het midden van het eerste element van het contour.

In bestand binnencontour.avi kunt u dit nader bekijken.

Kikker o microjointEr bestaat de mogelijkheid om in een gesloten binnen- o buitencontour derees omhoog te tillen en over bv. een kikker/klem te laten bewegen (g.31).Deze lijnen moeten dan een stippellijn zijn van type 2!! (g.30).

g.30 g.31

tensor.indd 40 14-05-2007 20:58:44



NC-bewerking 41

Ook is er de mogelijkheid om bij een stippellijn de rees de bij delaatste snedediepte “iets ” op te tillen. Dusdanig dat er bv. 0.5mm blijt staan die na de reesbewerking “losgetikt ” kan worden(g.32). Dit is dan om te voorkomen dat het produkt los komt te

liggen tijdens bewerking. We noemen dit een microjoint.

Frezen open contour

g.32

g.33

Een open contour heet een iets andere ahandeling dan eengesloten contour. Zo wordt bv. gevraagd o er met, o zonderradiuscorrectie gereesd wordt, terwijl dit bij een geslotencontour automatisch gaat. In bestand opencontour.avi kunt udit nader bekijken.

tensor.indd 41 14-05-2007 20:58:44



NC-bewerking 42

Kamerrezen

Kamerrezen is een zeer uitgebreideunctie. Er kunnen meerdere kamers

tegelijkertijd gereesd worden. Ookkunnen er eilanden in de kamers

staan. De contouren en bodems kun-nen allemaal nagereesd worden.Ook is het mogelijk om eerst eengat te boren waar het kamerrezenbegint.

LET OP!

De eilandcontouren moeten altijdin laag met de naam $ liggen. Ditzodat Tensor kan herkennen wat deeilandcontouren zijn. Zorg ervoor dat

dit ook de énige elementen zijn die indeze laag voorkomen. Er mag geenenkel ander element dan die van decontour(en) in deze laag $ staan !!

Zorg ervoor dat het eiland(en) een tégengestelde richting hebben t.o.v.het buitencontour(en). Bij het selec-

teren van de buitencontour(en) en

eiland(en) bepaalt de gebruiker ookwat de reesrichting is en waar eenin- en uitloop gemaakt wordt voorhet narezen.

Dit is altijd op het midden van heteerste element van het contour. Inbestand kamerrezen.avi kunt u ditnader bekijken.

g.34

tensor.indd 42 14-05-2007 20:58:45



NC-bewerking 43

Conisch gesloten contour

Met deze unctie kan een conischoppervlak voor- en nagereesd

worden vanuit een contour. Dit kandan met verschillende soorten ger-eedschappen, zowel voor een rechterees (met hoekradius) als met eenbolrees als met een conische rees.Dit levert dan ook allemaal andereNC-banen op. Immers bij keuze vooreen bolrees zal het reerentie puntvan gereedschap op een andere

Z-hoogte liggen als de fank geraaktwordt dan bij een gewone rees. Bijeen rees met aronding is dit weeranders. Zie g.36

g.35

g.36In bestand conisch.avi kunt u dit nader bekijken.

Opdracht: probeeer dit zel te doen door tekening conisch contour.ccd teopenen

NC baan direct omzetten

Indien de geometrie voor eenNC-baan al klaar is, en dit directomgezet kan worden naar NC-code,kunt u deze unctie gebruiken. Ten-sor zal alleen vragen o dit met eennieuw gereedschap gedaan moetworden en o er radiuscorrectie

toegepast moet worden. Zo zouvan de NC-baan van kamerrezenopnieuw NC-code gemaakt kunnen

worden voor een andere besturing.In bestand ncbaandirect.avi kunt udit nader bekijken.

tensor.indd 43 14-05-2007 20:58:45



NC-bewerking 44

De contour op mantel met 4e as

g.37

Met deze unctie kan een 2D-contour op een cilindermantelgekruld worden. De diameter vande cilinder wordt ingegeven. Ook dereesdiameter wordt ingegeven. Ditis noodzakelijk indien de rees langsen niet op het contour loopt. Tensor

verrekent dan de extra Y-coördinaatahankelijk van de hoek van hetlijnstukje. Als deze niet verrekendzou worden zou het resultaat nietcorrect zijn. Voor een nauwkeurigen betrouwbaar resultaat dient uhet origineel contour op te delenin kleine lijntjes. Ga hiervoor naarmenu Wijzigen->Breken->Interpol-

eren . Aarzel niet de lijntje klein temaken:

3D Voorrezen

In bestand contour4e-as.avi kunt u dit nader bekijken.

Door zel een mantel NC-baan te maken kan de gebruiker daarna door hetingeven van stapdiepte een voorrees-baan deniëren. In bestand 3dvoor-rees.avi kunt u dit nader bekijken. (Hoe een mantel te maken verwijzen we unaar hoodstuk 3D Frezen met Tensor)

g.38

tensor.indd 44 14-05-2007 20:58:46



NC-bewerking 45

MachinecycliHiermee kunnen cycli die beschik-baar zijn op een besturing aange-roepen worden. Deze kunnen voor

elke besturing anders zijn. De veelvoorkomende cycli bij de meeste ISObesturingen zijn bijvorbeeld G81,G83etc. Bij Heidenhain variëren de cyclivan CYCL 1, CYCL2 tot CYCL 210 etc.Voor deze toepassing moeten eraltijd één meer punten geselecteerdzijn. In bestand cyclus.avi kunt u ditnader bekijken.

Submenu Tensor cycliIn dit submenu staan een aantaluncties voor veel voorkomendestandaard bewerkingen. Zo is hetbijvoorbeeld mogelijk een rech-

thoekige kamer o een (gebogen)spiegleu te rezen. Ook is er de

mogelijkheid om op diverse wijzen tekst te graveren. U zult merken dathet aantal uncties in dit submenu inde loop van de tijd uitgebreid wordt.

Frezen/boren X-CHiermee worden rees en boorbe-werkingen gegenereerd voor eendraaibank met aangedreven gereed-

schappen. De coördinaten wordendan uitgeschreven bv in X en C,waarbij C dan de rotatie as is.

Menu Gereedschap

Dit menu heet 3 items:

Gereedschap ladenHiermee kan een gereedschap ge-laden worden buiten een bewerkingom. De afoop is exact hetzelde alsin de bewerkingen.

Huidige gereedschapHier kunt u opvragen welk gereed-schap op dat moment actie is. Als ergeen gereedschapswissel plaats-vindt zal dit gereedschap het actievegereedschap blijven.

Toerental en voeding berekenenHier kan te allen tijde de voeding en

toerental berekend worden door zelwaarden in te geven.

Menu HeidenhainIn dit menu komen Heidenhainspecieke unkties aan bod. Eenaantal unkties die in het menuNC-Bewerkingen staan komen hierook naar voren. Echter, nu wordt hetNC-programma opgebouwd mbv.LBL’s. Daardoor kan het programma

aanzienlijk korter en dus overzichtelijker worden. Verder zitten erenkele unkties in om zel handmatigLBL-codes te deniëren.

Menu Draaien

Uitleg voor dit menu vindt u in hood-stuk NC programmeren voor draaien

Menu Geometrie

Opvragen geometrie gegevensDoor één o 2 elementen te select-eren worden middels deze unktiegegevens weergegeven van hetelement o onderlinge gegevenszoals bv. de astand tussen 2 paral-lelle lijnen. De sneltoets voor dezeunktie is D .

Contourchecken op kleine bogenDeze unktie controleert o in eencontour héle kleine cirkelbogenvoorkomen. Zijn de lengten van dezebogen gelijk o kleiner dan 0.001 mm

zullen deze uit het contour verwi-jderd worden. Het begin- en eind-punt zal door een CNC-besturingals hetzelde gezien worden. Immerseen NC-besturing werkt niet nau-wkeuriger dan 0.001 mm. De kans isdan 50% dat de machine een rondjereest ipv stil te staan. Deze unctieverwijdert dus gevaarlijke boogjes.

tensor.indd 45 14-05-2007 20:58:46

3D Frezen met Tensor



3D rezen met Tensor 46

3D Frezen met Tensor

Met Tensor is het mogelijk een NC-programma te maken voor enkel en

dubbelgekromde oppervlakken. Dezeworden gedenieerd aan de handvan lengte- en dwarsdoorsneden.Aan de hand van enkele oeeningenzullen we in dit hoodstuk unctiesdie betrekking hebben op 3D-rezenbehandelen. Deze uncties staan inmenu 3D.

Paden en Mantels

g.1

Opdracht: teken en genereer eenNC-baan voor de holte in g.1

Opzetten 3D geometrieDit doen we door de volgende handelingen uit te voeren:

1. Teken->boog- >Coördinaten en vul in :

2. Doe dit nogmaals maar vul nu voor Z-coördinaat -50 in. Om een Z-waardein te vullen moet de Z-coördinaat zwart zijn en niet grijs. U kunt dit aanzettendoor onderin rechts 3D aan te vinken:

tensor.indd 46 14-05-2007 20:58:47




3. Ga naar menu Aanzicht->3D aanzicht en kies voor een ISO-aanzicht:

g.2

4. We gaan de halve cirkels nu roteren om de X-as teneindedeze in de juiste stand te krijgen. Als de 2 cirkelbogen ges-electeerd zijn ga we naar Bewerken-> Knippen .Met Bewerken->Plakken brengen we de cirkels terug in de

tekening door bij Rotatie X 90 in te vullen met als resultaat:g.3

5. Selecteer de 2 cirkels tegengesteld aan elkaar, activeerde knop Gesloten contour en ga naar menuTeken->Lijn->Verbinden

tensor.indd 47 14-05-2007 20:58:47




g.4

Zoals eerder vermeld is het mogelijk met dwars- enlengtedoorsneden een denkbeeldig oppervlak (mantel)op te spannen. Voor het bewerken van dit kan Tensordan een NC-baan genereren. In dit geval zijn de rechte

lijnen de lengte- en de bogen de dwarsdoorsneden.(andersom mag ook)

NC-baan genererenIn menu 3D bevinden zich de uncties Pad en Mantel.In Pad wordt de nauwkeurigheid bepaald waarmeeuiteindelijk het NC-programma de geometrie van delengtedoorsneden benadert. Immers: Tensor genereerteen 3D-programma die opgebouwd is uit lijnen. Indien,(wat in dit voorbeeld niet is) de lengtedoor-snedes ook

opgebouwd zijn uit bogen worden deze benaderd metkleine lijntjes (zie g.5). De awijking van de bogen/lijnen wordt dan bepaald door de meest nauwkeurigevan deze 3 criteria:a) Max. lengte van een lijn;b) minimum aantal opdelingen van de paden;c) max out voor bogen.

g.5

tensor.indd 48 14-05-2007 20:58:47




6. Selecteer de 2 rechte lijnen in de volgorde en richting zoals aangegeven in g.6.

g.6

7. Ga dan naar menu 3D->Pad en vul de waardenzoals in g.7 en klik op OK . In dit voorbeeld zijn

de paden opgebouwd uit enkel lijnen. Het laatstecriterium doet in dit geval niet mee en is optie b)bepalend

g.7

8. Deselecteer de 2 lijnen. We gaan nu de dwarsdoorsneden(mantels) selecteren. Opmerking: Zorg ervoor dat ditin de juiste volgorde en richting gebeurt (zie g.8). De 1e mantel begint waar het 1e pad begon en eindigt waarhet laatste pad (in dit geval 2e) begint. De laatste mantel (in dit geval de 2e) begint op het einde van het 1e pad eneindigt op het einde van het laatste pad (in dit geval de 2e)

g.8

tensor.indd 49 14-05-2007 20:58:48




9. Ga nu weer naar menu 3D->Man-

tel . In het dialoogvenster dat ver-schijnt kunnen meerdere waardeningevuld worden:

Ingave reesU kunt ingeven met welke rees hetoppervlak gereesd zal gaan worden.We kiezen voor een bolrees diam-eter 4. De E-waarde is dan 0. U kuntin deze unctie dus ook een rechterees met aronding ingeven.

NauwkeurigheidBij nauwkeurigheid staat optie“Max. astand tussen lijnen ”. Hoekleiner deze waarde is hoe kleinerde”schelphoogte ” wordt, otewel deruwheid van het eindresultaat. Dit isdus bepalend voor het eindresultaatvan de bewerking. Wij vullen hier

0,1 mm in. Tensor vertelt dan ookmeteen uit hoeveel NC-regels hetprogramma “ongeveer” zal bestaan.

VerbindenU kunt kiezen met welke strategiegereesd wordt. “Zig-zag ” betekentdat de baan heen–en–weer loopt,dus mee- en tegenlopend rezen. Wij

kiezen hier voor “Zig-zag ” .

BanenIn dit geval zal de NC-baan bij “Normaal ” in de richting van de 2 bogenlopen omdat deze als “mantels” gedenieerd zijn. Bij “Loodrecht ” zullen debanen in de richting van de paden lopen (in dit geval de 2 lijnen). Wij kiezen

hier voor “Loodrecht ” OptiesAangezien wij een “hol ” oppervlak gaan bewerken kiezen we voor “Binnen-

waarts oppervlak ”. Bij een “bol ” oppervlak vinken we deze optie niet aan.

5-assen

Door het activeren van deze optie kunnen 5-assig simultaan bewegingengegenereerd worden.

g.9

Vul de waarden in zoals in g.9 en klik op OK. Het resultaat zal zijn zoals in ing.10. Kijk in g.11 voor een detail :

tensor.indd 50 14-05-2007 20:58:48

T éé l




g.10 g.11

Tensor genereert één lang contour die hier uit ca. 628 lijnenbestaat.

Opdracht: Maak de mantel actieongedaan door een stap terug tegaan en probeert u eens anderewaarden en opties in te stellen in hetdialoogvenster van mantel. U zultzien dat u met meerdere combinatiesveel reesstrategieën kunt maken om

het vlak te rezen.

Omzetten naar NC-codeOm de NC-baan om te zetten inNC-code kunt u gebruik maken vande unctie NC-baan direct omzetten.Deze bevindt zich in menuNC-bewerkingen.

Deze oeening kunt u ook bekijkenmet videobestand 3D-a.avi . U kunt

tekening 3D-a.ccd openen waar depaden en mantels al getekend zijn.

Nog wat voorbeelden

g.12

g.13

Fig.12 en g.13 zijn nog 2 voor-beelden van 3D-produkten. Voorg.12 kunt tekening 3D-b.ccd video3D-b.avi bekijken. Voor g.13 zijn

dat resp. 3D-c.ccd video 3D-c.avi . Uziet dat het aantal paden en man-

tels ongelimiteerd is om een vlak tedeniëren.

tensor.indd 51 14-05-2007 20:58:49

Echter de paden moeten altijd




Echter, de paden moeten altijdopgebouwd zijn uit een gelijk aantalelementen. Voor mantels geldt datniet. En wat betret richting en volgo-

rde, onthoudt goed wat onder punt 8is beschreven.

Opdracht: Probeert u hierna zel ookeen 3D-produkt te tekenen en eenNC-baan te deniëren.

3D voorrezen

Het is mogelijk om in Tensor een3D-voorrees baan te genereren.Als voorbeeld nemen we tekening3D-c.ccd . We gaan net als bij deandere voorbeelden een 3D-mantelmaken, alleen deze keer maken wehem vrij gro. Vervolgens zullen wemet deze mantel in de unctie 3D

voorrezen in menu NC-bewerkingeneen voorreesbaan genereren. Opendeze 3D-c.ccd en selecteer de 4 el-ementen in de volgorde zoals aange-geven in g.14 (let ook op de richtingvan elementen). Met deze elementengaan we een Pad vastleggen

g.14

g.15

Nu gaan we de mantels selecterenin volgorde en richting zoals aange-geven in g.16 en vullen de waardenvoor Mantel zoals aangegeven ing.17 (let ook op de richting vanelementen):

g.16

g.17

We gaan dus met een spiebaanreesvan 8mm de vorm voorrezen. Hetresultaat van de Mantel optie is eeneen NC-baan voor eindbewerking.(zie g.18)

tensor.indd 52 14-05-2007 20:58:50




g.18

De baan is hier nu één ketting. Metdeze ketting gaan we met optie 3D

voorrezen in menu NC-bewerkingen

de complete voorreesbaangenereren. Ga naar deze unctie.

Er komen enkele vragen met betrek-king tot uitgangsmateriaal (g.19) en

stapdiepte (g.20). Als hoogte vanuitgangsmateriaal houden we 20 aanen stapdiepte 5. Ook geven we dewaarden voor het verbinden van deontstane NC-banen (g.21):

g.19

g.20

g.21

tensor.indd 53 14-05-2007 20:58:50

Het resultaat van deze bewerking is de NC-baan van




Het resultaat van deze bewerking is de NC baan vang.22. Tensor gaat nu verder door de NC-baan directom te zetten in een NC-programma. We zullen dithier niet verder behandelen aangezien dit dezelde

procedure is als de optie NC-baan direct omzettenin menu NC-bewerkingen. Wel kan het avi bestand3Dvoorrees2.avi bekeken worden waarin de geheleprocedure wordt uitgevoerd incl. het genereren ensimuleren van het NC-programma.

g.22

Inlezen van draadmodel

g.23

Steeds vaker worden tekeningen

digitaal aangeleverd in diverse or-maten zoals DXF en IGES. Deze tweeormaten kan Tensor probleemloosinlezen. Een 3D-vorm wordt meestalin Iges-ormaat aangeleverd zodater dan een 3D-draadmodel ingelezenkan worden waarvan Tensor dan di-rect een NC-programma kan maken.Kijk bijvoorbeeld naar g.23

tensor.indd 54 14-05-2007 20:58:51

Opdracht: open nu bestand Iges.igs in Tensor




Opdracht: open nu bestand Iges.igs in Tensor

Activeer daarna het 3D-aanzicht Standaard via menu Aanzicht->3D aanzicht-> Standaard . Om snel een NC-baan te maken passen we hier ook de Pad-Mantel uncties toe. Selecteer als Pad de twee contouren die in g.24 gese-

lecteerd zijn. Selecteer als eerste het bovencontour, zodat de reesbewerking van boven naar beneden zal verlopen.

g.24

We gaan nu de Paden deniëren viamenu 3D->Pad

Door voor de eerste 2 waarden 0 en1 aan te houden beperken we hetaantal elementen van de NC-baan.Voor elke rechte lijn in de contouren

is immers slechts één lijn nodig. Hetcriterium is hier dus de nauwkeurig-heid van de arondingen. (g.25)

g.25

Selecteer nu de lijnen die de tweecontouren verbinden in de volgordeen richting zoals aangegeven ing.26 .

g.26

tensor.indd 55 14-05-2007 20:58:51

Ga vervolgens naar de menu 3D->Mantel en vul de waarden




gin zoals in g.27.

g.27

De rees zal nu per gang 2mm zakken. Het resultaat is een zig-zag baan langs de fank van het produkt. (g.28)

g.28

U kunt ook het bestand Iges.avi bekijken.

tensor.indd 56 14-05-2007 20:58:52

Extruderen




g.29

In dit voorbeeld willen we de spiraalbaan projecteren opeen enkelvoudig gekromd oppervlak. Door het gekromde

contour denkbeeldig in de extrusierichting te extruderenontstaat het denkbeeldig oppervlak waarop geproject-eerd zal worden.

Opdracht: Open nu zel extrude-y.ccd

Selecteert u nu extrusiecontour en ga naar menu3D->Defnieer oppervlak->Extrudeer Y . (g.30)

g.30

Tensor zal nu in zijn geheugen een denkbeeldig opper-vlak opslaan die gedenieerd wordt door het contourdenkbeeldig (oneindig) in Y te extruderen. Het contourwordt nu ook automatisch gedeselecteerd door Tensor

We gaan nu de spiraal(ketting) selecteren met de SHIFT- toets. We gaan weer naar menu 3D en kiezen optieProjecteren:

Het venster van g.31 verschijnt. Verschillende waardenkunnen ingevuld worden. Ten eerste de nauwkeurigheidwaarmee het origineel op het oppervlak geprojecteerdzal worden. We vullen hier 0.01 mm in. De baan die

gegenereerd zal worden is ahankelijk van de rees diehiervoor gebruikt wordt. Een bolrees bijvoorbeeld zalhet oppervlak op een ander punt raken dan bijv. eenspiebaanrees. g.31

tensor.indd 57 14-05-2007 20:58:52

Dit wordt door Tensor dus verrekend. Dit betekent dan ook dat dit bij ingave van 0 voor diameter en kern een baan




oplevert die precies op het oppervlak ligt. We deniëren hier derhalve een bolrees van 8mm.

Optie Projecteer naar -Z vinken we hier niet aan. Dit betekent dan dat Tensor een NC-baan genereert waarbij de

rees van de bovenkant het oppervlak bewerkt. Vinken we de optie aan zal Tensor ervan uitgaan dat de rees vanonder komt. Het resultaat ziet u in g.32.

g.32

Het ontstane contour is een baan opgebouwd uit vele kleinelijntjes. Als het middelpunt van de bolrees deze baan volgtontstaat op het oppervlak een spiraal vormig contour. Hetvooraanzicht ziet er als volgt uit:

g.33U kunt ook het bestand extrude-y.avi nog eens bekijken.

Roteer Z

g.34

Door een 2D contour denkbeeldig te roteren om de Z-asontstaat een denkbeeldig oppervlak waarop geprojecteerd kanworden. (zie g.34)

Opdracht: Open nu zel rotz.ccd Selecteer het contour zoals in g.34. Dit contour staat nu nog inhet XY-vlak. Om te roteren kan het contour natuurlijk niet in hetXY-vlak staan en we zullen deze daarom roteren naar het XZ-vlak. Ga naar menu Bewerken->Knippen en vervolgens naarBewerken->Plakken en roteer 90 graden om de X-as. (g.35)’

tensor.indd 58 14-05-2007 20:58:53

Het contour staat nu in de juiste positie t.o.v. de Z-as.S




g.35

Selecteert u nu het extrusiecontour en ga naar menu3D->Defnieer oppervlak->Roteer Z . Tensor kent nu hetdenkbeeldig oppervlak. Deselecteer nu het contour.

In deze tekening staat een spiraal, maar deze is nogonzichtbaar. Deze maken we zichtbaar door naar menuWijzigen->Zichtbaar te gaan en kiezen voor laag spiral .Is de spiraal niet (geheel) zichtbaar ga naar menuAanzicht->Alles zien.Als we dit contour geselecteerd houden, kunnen wedirect naar menu 3D->Projecteren gaan. We vullendezelde waarden in als bij het voorbeeld voor Extrud-

eren. (bolrees 8 en nauwkeurigheid 0.01). Het resultaatziet u in g.36 .

U kunt ook het bestand rot-z.avi nog eens bekijken.

g.36

In het vooraanzicht kunt u het resultaat nog wat beterzien. (g.37)

g.37

tensor.indd 59 14-05-2007 20:58:54

InterpoleerM t d ti i h t lijk t i d bb l k d l k t j t Dit kt d ld




Met deze unctie is het mogelijk geometrie op een dubbelgekromd oppervlak te projecteren. Dit werkt op dezeldemanier als unctie Mantel. Het enige verschil is dat nadat het Pad gedenieerd is en de Mantels geselecteerd zijnnaar menu 3D-> Projecteren->Interpoleren gegaan wordt. Het denkbeeldig oppervlak wordt weer vastgelegd. Pro-

jecteren werkt zoals eerder beschreven.Opmerking: Zorg ervoor dat de mantels nu wel een gelijk aantal elementen hebben.Bekijkt u hiervoor interpol.avi om te zien hoe dit werkt.

U kunt bijvoorbeeld ook tekst op een oppervlak projecteren. Dit voor bijvoorbeeld een matrijs. Probeer dit zel eensuit.

SamenvattendVoor zover de uitleg wat betret 3D rezen. U ziet dat het mogelijk is om met Tensor 3D produkten te rezen. U zult

echter merken dat dit maar tot op zekere hoogte mogelijk is. De mogelijkheden die 3D-highend pakketten biedengaan veel verder. Bijvoorbeeld een verlopende aronding tussen 2 dubbelgekromde vlakken maken is voor hen eenkoud kunstje. Dit kan Tensor eenvoudigweg niet. Maar wat u wel ziet is dat 90% van 3D produkten die u in de praktijk

tegenkomt met Tensor te programmeren zijn.

Wat zijn de aandachtspunten die hier nog eens vermeld moeten worden voor de gebruiker met betrekking tot. 3Drezen.1.Het tekenen van geometrie in 3D ruimte. Probeer zoveel mogelijk de geometrie in het XY-vlak te tekenen, en

daarna pas m.b.v. het klembord dit te verplaatsen en/o roteren naar de juiste positie.2.Probeer van een produkt/oppervlak die u wilt rezen, logische paden en mantels te construeren. Zorg ervoor dat

de paden en mantels aan elkaar zitten, anders zal de Mantel-unctie niet reageren.3.Selecteer de paden en mantels in de juiste richting en volgorde. Het beginpunt van de 1e mantel is het startpunt

van de 1e pad. Het eindpunt van de laatste pad is het eindpunt van de laatste mantel.4.Probeer indien mogelijk van uw opdrachtgever een 3D-draadmodel te krijgen in Iges-ormaat (versie 3.5). Vraag

uw opdrachtgever speciek om het bestand als een Iges draadmodel op te slaan. In de praktijk blijkt vaak als ditniet gedaan wordt er veel extra (te veel) geometrie in de tekenig komt te staan, die u dan zult moeten verwijderen.

5.Hoe meer u oeent des te beter zal het u agaan. Ruimtelijk denken vereist simpelweg wat meer voorstellingsver

mogen.

tensor.indd 60 14-05-2007 20:58:54

NC-programmeren voor draaien In dit voorbeeld zullen we stap-voor-stap doorlopen hoe een draaicon

mogelijk stap-voor-stap een draai-contour in te geven waarbij middels

NC-programmeren voor draaien



NC-programmeren voor draaien 61

In het hoodstuk Tekenen met Ten-sor hebben we geleerd hoe we

geometrie kunnen tekenen in het tekenvenster. In dit hoodstuk zulllenwe aan de hand van een voorbeeldlaten zien hoe een NC-programma tegenereren voor een draaibewerking.

Rechts van het menu Help in het tekenvenster staan nog enkelemenu’s:

In menu Draaien is er een uitge-breide keus aan draaibewerkingen.Er is bv. keus uit ruwcycli en boorbe-werkingen. (g.1)

g.1

stap doorlopen hoe een draaicontour te ruwen en na te draaien,waarna we een gat boren met een

boorcyclus.

Om met Tensor snel een draai NC-programma te genereren dient eerstgeometrie opgetekend te worden:

g.2

Tekenen van contourDit kan op de manier zoals is be-schreven in hoodstuk Tekenen metTensor. In menu Draaien staat echter

de optie Contour ingave/omzetten naar NC .

contour in te geven, waarbij middelseen dialoog een keuze wordt aange-boden hoe deze te deniëren.

Bekijk draai1.avi

In draai1.avi wordt met de unctieContour ingave het contour in g.2getekend. Wilt u het contour tekenenzonder deze unctie is het mogelijkom eerst het assenstelsel aan tepassen. Immers, draaien wordt

meestal in plaats van in het XY-as-senestelsel in het ZX- assenstelselgeprogrammeerd. Om dit (tijdelijk) tewijzigen ga naar menuSpeciaal->Instellingen Tabblad

Coördinaten . Hier kan ook diam-eterprogrammering geactiveerdworden(Y=Y*2).Zie g.3. Aan hetbegin van het contour tekenen weeen aanlooplijn van 10mm.

g.3

tensor.indd 61 14-05-2007 20:58:55

Opdracht: teken contour van g.2met behulp van unctie Contour




met behulp van unctie Contouringave/omzetten naar NC in menuDraaien o open direct tekening

draai1.ccd .

Keuze voor besturingAls eerste zullen we moeten bepalenvoor welke besturing het programmagemaakt wordt. We maken dan eenkeus uit een aantal beschikbarepostprocessoren. In dit voorbeeldkiezen we voor Fanuc0T, de meest

gangbare Fanuc besturing. Hiervoorgaan we naar Speciaal->NC object

invoegen en kiezen uit de lijst voorFanuc0T(g.4).

Er verschijnt een 2e venster in Ten-sor: het NC-venster. In eite is ditvenster een eenvoudige tekstver-werker. Echter zal hier dadelijk auto-matsich alle NC-code verschijnen.

StartregelsZoals elk NC-programma zullen weeerst de startregels deniëren. Wegaan naar Draaien-> startregels .De volgende vensters verschijnen(g.5).

g.4

g.5

tensor.indd 62 14-05-2007 20:58:55

Vul voor deze oeening in alle dia-loogvensters dezelde waarden in

In het NC-venster verschijnen de beginregels met in regel 2 de denitie vanhet uitgangsmateriaal Deze staat tussen haakjes Voor de Fanucbesturing is



3 NC-programmeren voor draaien 63

loogvensters dezelde waarden inals in deze hierboven en die hier-onder komen te staan. Tensor vraagt

om de vorm en ametingen van hetuitgangsmateriaal in te geven. Ishet contour geselecteerd voordatde startregels gedenieerd wordenzullen de voorgestelde ametingenongeveer overeenkomen met dievan het contour. Zoniet, zult u dit zelmoeten doen. Vandaar is het een-voudiger om (alleen) het contour te

selecteren.

Bij startregels zal automatisch ookhet eerste gereedschap geladenworden. Derhalve vraagt Tensoreerst naar een veilige positie terug

te trekken (g.6):

g.6

%O1000(STOCK/110,130,0,-1)

G28 U0G28 W0

het uitgangsmateriaal. Deze staat tussen haakjes. Voor de Fanucbesturing isdit een commentaarregel en wordt derhalve op de besturing overgeslagen.Deze regel is echter wel belangrijk als we dadelijk het programma gaan

simuleren in de Tensor NC-simulator.

We zullen nu een draaibeitel(=0) laden. Het is namelijk ook mogelijk eenaangedreven gereedschap(=1) te laden. (g.7), maar daarover later meer.We concentreren ons nu op draaibewerkingen.

g.7

Selecteren uit gereedschapsbibliotheek

g.8

tensor.indd 63 14-05-2007 20:58:55

Een venster van een gereed-schapsbibliotheek verschijnt (g.8).




schapsbibliotheek verschijnt (g.8).Er zijn 5 verschillende typen gereed-schappen te deniëren. Door met

de muis ze allemaal een keer aan teklikken is

zichtbaar wat de parameters voorde desbetreende gereedschappenzijn. In dit geval kiezen we voor eenStandaard beitel. Waarden zoals devrijloophoek neusradius etc. kunnennu ingegeven worden in het venster.

Er kan echter ook gekozen wordenuit een database van gereedschap-pen. Klik daarvoor op de knop “Haal

gereedschap van DB ”.

Het volgende venster verschijnt(g.9). In de lijst staan een aantalvoorgedenieerde gereedschap-pen. Deze lijst kunt u aanpassennaar uw eigen situatie. Middels deknop “Invoegen van veld ” kunt u zelgereedschappen toevoegen aan dedatabase door daarna op “Opslaan ”

te klikken. Met de knop “Verwijderen

van veld ” kunt u gereedschappen uitde lijst verwijderen.Opmerking: Vergeet niet op de knop

“Opslaan ” te klikken nadat u wijzig-ingen hebt gemaakt in de lijst(en).

g.9

Enkele paremeters zijn bijvoorbeeld de Beschrijving. Dit zal als commentaarin het NC-programma komen te staan. (Let op dat veel besturingen alleenhoodletters kunnen lezen). Gereedschaps ID is het gereedschapsnummerdie wordt toegekend in het NC-programma en overeen zal moeten komenmet het magazijn op de machine. Weergavekleur is de kleur die bij simulatievoor verspaand materiaal wordt gebruikt. (deze parameter moet u echter invenster van g.8 vastleggen). Dit kan dus voor elk gereedschap anders zijn.

Tip: Voor het overzicht is het gemakkelijk dit venster te verschuiven zodathet venster hiervoor(g.8) zichtbaar wordt. Dan ziet u een plaatje met debijbehorende parameters van de gereedschappen weergegeven worden.

Selecteert u hier de MESBEITEL met ID 0101 en klik op OK. Er kunnen nuook nog waarden ingegeven worden voor toerental, voeding en (maximale)

snijsnelheid. Klik na ingave nog 2 maal op OK.

tensor.indd 64 14-05-2007 20:58:56

(TOOL/STANDARD,30,55,0.2,12,3)(COLOR,0,255,128)




( )T0101G96 S3500

G50 S150 F0.2 M3

In het programma staan nu de beno-digde NC-codes voor het laden vaneen gereedschap op de machine.Ook staan hiervan de ametingen enkleur tussen haakjes vermeld voorhet simuleren later in Tensor NCSimulator.

LangsdraaicyclusWe selecteren het draaicontour (inde richting van –Z).Op praktisch elke CNC-besturingis een Langsdraaicyclus beschik-baar. Bij Fanuc is dit in de regel deG71-cyclus. In menu Draaien is deunktie Langsdraaicyclus (G71) ook

aanwezig, en derhalve activeren wedeze unktie.

g.10

In g.10 is te zien dat Tensor een weergave geet van een aruwcyclus inaxiale richting. Bijna alle waarden van de parameters die ingevuld kunnenworden spreken voor zich. Alleen de eerste behoet enige uitleg. Voor nuvullen we hier 0 (volgens G) in. Later in dit hoodstuk komen we hierop terug.

Door op OK te klikken wordt gevraagd naar het N-nummer van de start- eneindregel van het te ruwen contour (g.11). Wij vullen hier 10 en 20 in. Voorde compensatie houden we hier rechtse correctie (=2) aan.

g.11

tensor.indd 65 14-05-2007 20:58:56

NC-code voor de aruwcyclus ver-schijnt in het NC-venster. Automa-




tisch vraagt Tensor o het contournagedraaid moet worden. In de

praktijk gebeurt dit meestal wel, dusdoen wij hier hetzelde. (g.12)

g.12

Aangezien dit het zelde contourbetret vullen we voor de start- eneindregel 10 en 20 in. Het resultaat isde code hieronder.

G71 U2. R2.G71 P10 Q20 U0.2 W0.3 F0.2N10 G0 G00 X0.G42 G01 Z0.G01 X70.G01 X80. Z-5.G01 Z-45.858G02 X85.858 Z-52.929 R10.G01 X114.142 Z-67.071

G03 X120. Z-74.142 R10.N20 G40 G01 Z-100.G70 P10 Q20

Boorbewerking

Om een gat te boren van 10 mm maken we gebruik van een boorcyclusbeschikbaar op de besturing. Aangezien de diepte van het gat 40 mm zal zijn,kiezen we voor de Diepboor cyclus (G83) . Eerst zal er een gereedschapswis-

sel plaatsvinden om een boor 10 te laden. Dit doen we met unktie Gereed-schap laden in menu Draaien . Dit gaat op dezelde manier als het laden vande beitel bij de aruwcyclus, alleen kiezen we voor Gereedschapstype Boor

(g.13). Klik ook nu weer op de knop “Haal gereedschap van DB ” om teselecteren uit een lijst.

g.13

tensor.indd 66 14-05-2007 20:58:57

(TOOL/DRILL,10,120,60)(COLOR,255,255,0)




T0505G97 S1500

G50 S160 F150. M3

De NC-code voor het laden van deboor wordt bijgeschreven in hetNC-venster. We gaan nu naar deDiepboor cyclus in menu Draaien en vullen de volgende waarden in(g.14):

g.14G0 X0 M8Z2.G83 Z-40. R2. Q6000 F150.G00 G80 X200. Z150. T0500M09

EindregelsOm het programma a te sluiten gaan we naar Eindregels in menu Draaien.

G0Z50.G49 Z0M05G00G91G28X0Y0Z0M30

%

U kunt in video draai2.avi deze handelingen nogmaals bekijken.Opdracht: Probeert u nu eens zel NC-code te genereren voor bovenstaande contour.

tensor.indd 67 14-05-2007 20:58:57

SimulerenDe Tensor NC draaisimulatorH l i kl

voorin het handboek Voor de Cad/

Cam gebruikers ).Als het programma wordt geladenworden de regels waar het uitgangs-

i l b h i l




Het complete programma is nu klaar.Om het programma te visualiseren

en te controleren o er geen (grote)outen zitten kunnen we in TensorNC Simulator deze simuleren. Uiterstrechts op de knoppenbalk bevindenzich twee knoppen met een oog: Alsde muispijl op de linkerknop staatkomt er een ballonnetje met de tekstSIMUL DRAAIEN:

g.15

Door op de rechter oog-knop teklikken maakt Tensor van de inhoudvan het NC-venster een kopie op de

harde schij. In Tensor NC Simula- tor kunnen we deze dan inlezen ensimuleren. (het linkeroog is bedoeldom reesprogramma’s te simuleren)

Als de Draaisimulator nog nietopgestart is, dient deze nu opgestart

te worden. Als het goed is hebt ueen snelkoppeling op uw bureaublad

gemaakt van de simulator bij install-eren van Tensor. (Zoniet, leest u dannogmaals bij Installatie van Tensor

Als de Tensor NC Draai Simulator

geopend wordt, zult u een leeg veldzien. Echter, linksboven in de knop-penbalk bevindt zich ook een oog.Als hierop geklikt wordt zal TensorNC Simulator het zojuist opgeslagenNC-bestand openen. (g.16)

g.16

Opmerking: Hebt u zojuist in dezeldesessie al een programma gesimu-leerd, zal Tensor NC Simulator vra-gen om de wijzigingen op te slaan.Klikt u op Ja, zult u in het Tensor

tekenvenster eerst nóg een keer op

de knop met het oog moeten klikken.Bij antwoord Nee is dit niet nodig.

g.17

materiaal beschreven is gelezen enagebeeld. Ook de geometrie van de

gereedschappen is nu bekend. Erzijn nu verscheiden manieren om tesimuleren: stap-voor-stap o volledigafopen.

Knoppen

g.18

Met de knoppen agebeeld in g.18,kunnen we bepalen hoe we desimulatie gaan uitvoeren. Met de 3eknop kunnen we stap-voor-stap hetprogramma simuleren. Met de 2eknop wordt in één keer het program-ma gesimuleerd(automatisch) tot heteinde. Met de 4e knop kunnen we

een pauze inlassen op het momentdat het programma loopt. Met derechtse (5e) knop wordt de simula-

tie agebroken en kan de simulatiealleen weer vooraan beginnen. Metde 1e knop (die zeldzaam gebruiktwordt) kan de simulatie één stap

terug gaan. Het al verspaande vol-ume blijt dan echter wel weg.

tensor.indd 68 14-05-2007 20:58:58

Klikt u eens op de 2e knop, waarmeehet programma geheel agelopen

dt I 22 i h t lt t




wordt. In g.22 is het resultaatzichtbaar. Probeert u eens eerst

automatisch a te lopen. Als eerstezal met een beitel de langsdraaicy-clus uitgevoerd worden, waarna hetgat met cyclus G83 geboord wordt(g.19). Als u op de 5e knop klikt kuntu opnieuw gaan simuleren.

g.19

Bewerkingstijd

De knop met meetlat rechts op deknoppenbalk stelt de gebruiker instaat om metingen te doen aan heteindresultaat. Bijvoorbeeld de a-stand tussen twee parallelle lijnen.

Wat echter ook zeer interessant is

dat bewerkingstijd opgevraagd kanworden (g.20):

g.20

g.21

Door met de rechtermuisknop in het 3D-veld te klikken kunt u een doorsnede

zien van het eindprodukt (zie g21).

U kunt in video draai3.avi deze handelingen nogmaals bekijken.

tensor.indd 69 14-05-2007 20:58:58

Gecorrigeerde NC-baanEen kwestie die je bij NC-draaiprogrammering vaak naarvoren ziet komen is dat een NC programma voor een draai




voren ziet komen is dat een NC-programma voor een draaiproel gedenieerd kan worden met- en zonder radiuscor-

rectie (G41,G42). Als geen gebruik gemaakt wordt van de optiedat de besturing de baan corrigeert, zal de programmeur ditzel moeten berekenen. Aangezien dit nogal omslachtig is om

te bepalen heet Tensor deze optie ingebouwd. Deze vindt uin menu Draaien-> Conversie naar contour zonder correctie .De gebruiker zal na selectie van het contour de 2 bepalendeparameters moeten ingeven. Dit zijn de waarden van de neu-sradius van de beitel en de positie van het reerentiepunt (zieg.22).

g.22

Tensor berekent dan de baan van het reentiepunt (in dit gevalpunt 3) dusdanig dat de neusradius precies het contour raakten derhalve het juiste resultaat zal geven (zie g.23).

g.23

Vervolgens kan dan door dit contour te selecteren een NC-programma gemaakt wordenDit kan voor zowel een binnen- als buitencontour alswel een contour waarvan de diameter open afoopt zoalszichtbaar is in g.23

Opmerking: Bedenk dat Tensor er hier vanuit gaat dat de beitel zich aan de rechterkant van het contour begeet.

tensor.indd 70 14-05-2007 20:58:59

Andere cycli

In het menu Draaien bevinden zichnog een aantal bewerkingen zoals

Extern gemaakt programmaExterne programma’s die niet gemaakt zijn in Tensor Cad/Cam kunnen ookgesimuleerd worden met de Tensor-simulator




nog een aantal bewerkingen zoalsradiaal ruwen, draadsnijden en

boorbewerkingen. Met unctie Con-touringave/omzetten naar NC kunt uook een geselecteerd contour directomzetten naar NC-code. (G01,G02 enG03)

TensorcyclusIn de dialoogbox van ruwcyclusG71 was de 1e vraag Volgens G(=0)

o Tensor(=1). Als u kiest volgensTensor zult u zien dat in de NC-code ipv. G71 en G70 Tensor71 enTensor70 zal verschijnen. Door ditprogramma nu via het oog-knopje teopenen in de simuleren zult u ziendat het programma een stuk langergeworden is. De simulator zal de NC-baan nu eerst geheel uitschrijven

in X- en Z-coördinaten. Dit betekentdat dit programma geen machineahankelijke cycli meer heet. U zouhet programma dus ook kunnengebruiken voor een andere CNC-be-sturing. Bijvoorbeeld een die niet deintelligentie van cycli heet zoals deFanuc-besturing.

gesimuleerd worden met de Tensor-simulator.Attentie: Let dan wel op de extensie van het NC-programma!!

Als u bijvoorbeeld een programma voor een Fanuc 0T wilt simuleren zorger dan voor dat bij het laden van het betreende bestand de juiste extensiegekozen wordt: (g.24)

g.24

Pas dus indien nodig de extensie van het bestand eerst aan.

Waarschijnlijk zullen bij een extern bestand het uitgangsmateriaal engereedschappen niet gedenieerd zijn. Tensor NC simulator zal hier danechter automatisch om vragen. Daar waar in het programma een gereed-

schap opgeroepen wordt zal Tensor NC-Simulator de mogelijkheid geven degeometrie, en kleur bij simulatie, te deniëren. De gebruiker kan ook zel metde cursor naar een regel gaan en daar met de rechtermuistoets een gereed-schapsdenitie invoeren:

tensor.indd 71 14-05-2007 20:58:59

ConclusiesDit was een voorbeeld hoe voor eencontour een Aruwcyclus te pro-

nieuwe gereedschappen in te geven.Per gereedschap kan een kleurtoegekend worden voor simula-

de bewerking gegenereerd in hetNC-venster. De NC-code is waarnodig voorzien van commentaar




contour een Aruwcyclus te programmeren en een gat te boren. Wat

zijn de punten die hier voornamelijkopvallen?

Dialoog Ten eerste is het een dialoog tussende gebruiker en Tensor. Tensor steltde vragen, de gebruiker hoet slech-

ts te antwoorden met behulp vande kennis die hij heet van draaien.

Dit betekent dat de gebruiker aande hand genomen wordt maar degebruiker bepaalt hoe de bewerkingzal zijn en met welke verspanings-condities.

StartregelsIn de startregels worden deametingen van het uitgangsmate-

riaal ingevoerd. Deze gegevensworden dan later ook gebruikt in desimulator.

Gereedschap ladenBij het laden van een gereedschapkan de gebruiker uit een databaseeen gereedschapskeuze maken. Erzijn 5 verschillende typen gereed-schappen. De database kan ookuitgebreid worden door zel

toegekend worden voor simula tie. Zodoende kan gecontroleerd

worden welk gereedschap wat doet.In het NC-programma zullen tussenhaakjes de ametingen en kleur vanhet gereedschap vermeld wordenvoor de simulatie.

Voor dat er een andere bewerkinggedenieerd gaat worden dient ugoed in de gaten te houden o u hi-

ervoor een ander gereedschap gaatgebruiken dan bij de laatste bewerk-ing. Dit kunt u dan doen door unctieGereedschap laden te gebruiken inmenu Draaien . Wordt gekozen omgeen nieuw gereedschap te laden bijeen bewerking zal automatisch hetlaatste gekozen gereedschap actiezijn. Per besturing kunnen de vragen

echter wel verschillen. Bijvoorbeeldworden bij Fanuc waarden gevraagddie bij een ander besturing missch-ien niet van toepassing zijn.

VerspaningsgegevensMiddels een abeelding weet degebruiker wat de parameters voor-stellen. Er kan ook gekozen wordeno er nagedraaid dient te worden. Nahet invullen van de waarden is deNC-code voor

nodig voorzien van commentaar.

Simuleren Na het eventueel invoeren vaneindregels kan het NC-programmagesimuleerd worden door op het“rechteroog ” te klikken . Tensorslaat de inhoud van het NC-vensterautomatisch op in een bestanddie door het “oog ” in de Simulatorautomatisch uitgevoerd wordt. De

bewerkingstijd kan dan opgevraagdworden.

De gebruiker kan na een bewerkingaltijd een nieuwe bewerking toevoe-gen in hetzelde NC-programma.Na het bewerken van een contourkan bijvoorbeeld een boorbewer-king gedaan worden met een nieuw

gereedschap.

tensor.indd 72 14-05-2007 20:58:59

Tips & TrucsIn dit hoodstuk zullen we u een aan-tal tips en trucs aangeven waarmee

Bewerken->Kopieren . Ga weer naar menu Bewerken->Plakken en klikals eerste op de Reset knop zodat alles op de beginwaarden staat. Vul bijSchaal de waarde 2 in als de geometrie 2 maal zo groot moet worden. (g.1)

Tips & Trucs



Tips & Trucs 73

a ps e ucs aa ge e aa eeu snel in Tensor tot een gewenst

resultaat kan komen.

Direct NC-codeIndien u van geometrie alleen NC-code wilt hebben, G01,G02 en G03, ovoor Heidenhain L CC en RND kunt uhet volgende doen:

Ga naar menu Speciaal->NC ob-

ject invoegen en kies de gewenstebesturing. Ga terug naar het teken-venster en selecteer de om te zettengeometrie. Ga nu naar Speciaal-

>Genereer NC . U zult NC-code zienverschijnen in het NC-venster. IndienGenereer NC grijs is, is waarschijnli-jk in het NC-venster in menu contourniet de juiste optie aangeklikt. Zorg

ervoor dat één van de 1e drie optiesgeactiveerd is. In de knoppenbalk inhet NC-venster staat een knopje vaneen camera. Hiermee genereert uook NC-code.

VerschalenWilt u geometrie vergroten overkleinen maakt u gebruik van hetklembord. Selecteer de te verscha-len geometrie en kopieer (o knip) ditnaar het klembord via

de aa de a s de geo e e aa o g oo oe o de ( g )

g.1

Oset op een contourOm een oset op geometrie te maken, is er de unctie Oset in menu

Teken->Andere vormen (g.2).

g.2

tensor.indd 73 14-05-2007 20:59:00

Inlezen van een DXF-bestandU zult ongetwijeld van uw opdracht-gever wel eens DXF-bestanden

Het assenstelsel komt weer terug inde originele positie. Ga naar menuBewerken->Plakken en klik eerst



Tips & Trucs 74

gaangeboden krijgen. Tensor kandeze zonder problemen inlezen. Hetis echter meestal wel zo dat er meergeometrie in staat dan u nodig hebtom te programmeren. Open dan eennieuwe tekening met menu Be-

stand->Nieuw->Tekening (Normal) .Met menu Venster->Naast elkaar

Vertikaal komen de vensters allebeiin beeld. Selecteer nu in het Dx-

venster de benodigde geometrie.Kopieer de ze naar het klembord. Ganu naar het nieuwe lege venster enga naar Bewerken->Plakken . Klik opde Reset-knop en vervolgens op OK.U kunt vervolgens het Dx-bestandsluiten.

Waarschijnlijk zal de geometrie nog

niet op de juiste positie staan t.o.v.het nulpunt. Dit kunt u snel oplossendoor het volgende te doen: Verp-laats het assenstelsel tijdelijk naareen vangpunt waar u het nulpuntwilt hebben met menu Assen->naarVangpunt. Zorg ervoor dat de ge-ometrie geselecteerd is en ga naarmenu Bewerken->Knippen . Ga nunaar menu Assen->Reset .

op de Reset-knop. Als u nu op OKklikt zal Tensor denken dat er geenverplaatsing plaats heet gevonden.Het klembord houdt immers geenrekening met het eit dat u het as-senstelsel verplaats hebt. Zonder datu wist wat de XY-verplaatsing washebt u toch de geometrie op de goedplaats gezet. Kijk hiervoor ook nogeens naar item Assen Verplaatsen in

Hoodstuk Tekenen met Tensor.

Supersnel een kubus tekenen

Bekijk kubus.avi om te zien hoe cre-atie met Tensor te werken

Belangrijk bij Klembord

Indien u met het klembord geometriewilt gaan plakken in uw tekeningleert u zichzel aan om altijd eerst opde Reset-knop te klikken. Er blijvendan geen waarden staan die u mis-schien over het hood ziet.

tensor.indd 74 14-05-2007 20:59:00

Oeeningen

In dit hoodstuk staan 15 tekeningen. Alle tekeningen zijn aanwezig in de directory waarin u het bestand

Oeeningen



Oeeningen 75

StartenmetTensor zip.exe uitgepakt hebt. Terwijl u tekent kunt u de bijbehorende video aspelen. Er is eenPauze-knop en u kunt ook een stukje vooruit- en terugspoelen in Media-player voor een optimaal gebruik.

Toegepaste uncties:

Oeening 1

Teken->Lijn->Uitgelijnd (sneltoets L)

Teken->Boog->Aronding (sneltoets F)

Wijzigen->Trim+verleng->Ketting (sneltoets T)

Speciaal-> Sluiten (gesloten contour)

tensor.indd 75 14-05-2007 20:59:00

Oeening 2



Oeeningen 76

Toegepaste uncties:

Teken->Boog->Coördinaten (sneltoets C)





tensor.indd 76 14-05-2007 20:59:01

Oeening 3



Oeeningen 77

Toegepaste uncties:




Bewerken->Kopieren (sneltoets Ctrl-C)

Bewerken->Plakken (sneltoets Ctrl-V)

tensor.indd 77 14-05-2007 20:59:01

Oeening 4

Toegepaste uncties:



Oeeningen 78

Teken->Lijn->Uitgelijnd (sneltoets L)Teken->Lijn->Hoek



Een lijn met een richting naarrechts is absoluut 0 graden. Verticaalomhoog is 90°, naar links is 180°, envertikaal omlaag is 270° o -90°.

tensor.indd 78 14-05-2007 20:59:02

Oeening 6



Oeeningen 79

Toegepaste uncties:


Teken->Lijn->Hoek





tensor.indd 79 14-05-2007 20:59:02

Oeening 8



Oeeningen 80

Toegepaste uncties:



Teken->Lijn->Hoek

Assen->Naar vangpunt (sneltoets P)Wijzigen->Trim+verleng->Tot Ketting

Assen->Reset (sneltoets R)

Teken->Lijn->Verbinden



Door het assenstelsel “tijdelijk” te verplaatsen kan eenvoudig de oplossing voor de lijn rechtsboven gevonden.Vergeet daarna niet het assenstelsel weer terug te zetten op de originele positie.

tensor.indd 80 14-05-2007 20:59:03

Oeening 9



Oeeningen 81

Toegepaste uncties:




Teken->Punt->Coördinaten

Teken->Lijn-> Tangentieel


tensor.indd 81 14-05-2007 20:59:03

Oeening 10



Oeeningen 82

Toegepaste uncties:







tensor.indd 82 14-05-2007 20:59:03

Oeening 11

Toegepaste uncties:



Oeeningen 83


Teken->Lijn->Hoek

Teken->Lijn ->Aschuinen




Wijzigen->Reorganiseren->Reduceren en optimaliseren

tensor.indd 83 14-05-2007 20:59:04

Oeening 12



Oeeningen 84

Toegepaste uncties:






tensor.indd 84 14-05-2007 20:59:04

Oeening 13

Toegepaste uncties:



Oeeningen 85

Toegepaste uncties:









tensor.indd 85 14-05-2007 20:59:04

Oeening 14



Oeeningen 86

Toegepaste uncties:





Bewerken->Plakken (sneltoets Ctrl-V)Teken->Boog->Aronding (sneltoets F)

Assen->Naar vangpunt (sneltoets P)

Teken->Lijn->Hoek

Assen->Reset (sneltoets R)


Wijzigen->Wijzig modus



tensor.indd 86 14-05-2007 20:59:05

Oeening 15



Oeeningen 87

Toegepaste uncties:





Assen->VerplaatsenAssen->Roteren

Teken->Lijn->Hoek

Assen->Naar vangpunt (sneltoets P)

Speciaal->Sluiten (gesloten contour)

Assen->Reset (sneltoets R


tensor.indd 87 14-05-2007 20:59:05

Start en Met Tens Or

Documents

Transcript of Start en Met Tens Or