Standpuntbepaling oncologische nazorg inde huisartsenpraktijk

prof. dr. Henk van Weert

Werkgroep Standpunt Oncologie in de huisartsenpraktijk

Prof. dr. H.C.P.M. van Weert, voorzitterMw. dr. M. van den AkkerMw. dr. A.J. BerendsenMw. J.M.P. van BommelMw. P. van der LogtDr. C.F.H. RosmalenMw. dr. H.A.E. VreugdenhilMw. dr. G.M. van der WeeleMw. H.K. WinkelMw. drs. A. ter Brugge, secretaris

Oncologische zorgPreventieScreeningDiagnostiekBehandelingNazorgNacontrolePalliatieve zorgTerminale zorg

Nazorg

VoorlichtingBegeleiding/rentegratieIngaan op klachten en symptomenBeoordelen van directe of late effecten van ziekte en behandelingAandacht voor (psycho)sociale gevolgen

Nacontrole

Opsporing nieuwe manifestaties van kanker en (eventuele) effecten van behandeling.

Kern aanbevelingen KWF-rapport Nazorg

Na primaire behandeling nazorg en nacontroles in eerste lijn.

De bij de meeste patinten aanwezige comorbiditeit vraagt om een generalistische aanpak (in de eerste lijn).

Patint is niet alleen ontvanger van zorg, maar ook mederegisseur.

Nazorg bij kanker: de rol van de eerste lijn. KWF Kankerbestrijding 2011

Literatuur nacontroleeerste versus tweede lijn1 systematic review; slechts 3 RCTs (2 mamma, 1 colon) N=1467, Follow-up: 1.5-3.5 jaarGeen verschil in:- QoL/ patinttevredenheid- Aantal recidieven, tijdstip van ontdekken, overleving- Serious adverse events155,- (per jaar) goedkoper in eerste lijnMeer invasief onderzoek tweede lijn

Lewis RA, et al. Br J Gen Pract 2009;59:234-247.

Cross-sectional postal survey in Juni-Augustus 2012Colon carcinoom patinten (n=243), colorectaal chirurgen (n=238) en huisartsen (n=191) Belangrijke uitkomsten:- patinten en chirurgen tevreden over huidige nacontroles- alle betrokkenen ontevreden over (psychosociale) nazorg- met name patinten en huisartsen (nog) terughoudend ten aanzien van nacontroles in de eerste lijn

Nederlands onderzoek

J Wind et al. Eur J Surg Oncol. In press 2013

Vragen tijdens follow-up spreekuur AMC, chirurgieMoet mijn bloeddruk gecontroleerd worden?Ik heb pijn in hele rechter lichaam, wat zou dat kunnen zijn?Waar komt mijn moeheid vandaan?Hoeveel moet ik dagelijks bewegen?Mag ik hartmedicatie gebruiken? Volgens mij huisarts heb ik hartkloppingen en ik heb dit recept gekregen. Ik gebruik sinds kort vitamine D. Vindt u (de chirurg) dit goed?Wat is mijn glucose waarde? Er is toch bloed geprikt? De laatste keer bij de huisarts was de suiker namelijk wat hoog. Als de volgende onderzoeken niet afwijkend zijn, dan mag u mij de uitslag ook telefonisch geven. U (de chirurg) heeft wel andere zaken aan uw hoofd. Wat moet ik doen als ik bloed bij mijn ontlasting zie? Naar de huisarts of naar het ziekenhuis bellen?

Stellingen

Oncologische nazorg hoort in de huisartspraktijk met het oog op de noodzakelijke generalistische benadering met aandacht voor comorbiditeit en psycho-sociale aspecten en doelmatige en zuinige zorg.

De tumorgerichte nacontrole moet het domein blijven van de medisch specialist.

Oncologische nacontroles in de huisartsenpraktijk dienen beperkt te blijven tot de BIG-FIVE (borst-, colon-, huid-, long-, prostaatkanker).

Huisartsen zijn vaak onbewust bekwaam ten aanzien van de nacontrole bij de vijf veel voorkomende vormen van kanker: Mamma, Colon, Huid, Long, Prostaat. Het is de taak van de wetenschappelijke vereniging (NHG) en de opleidingen om er zorg voor te dragen dat dit binnen drie jaar niet meer het geval is.

Er dienen geen nacontroles in de huisartsenpraktijk plaats te vinden zolang er geen effectiviteit is aangetoond.

Bij oncologische nacontrole en nazorg hoort een gestructureerde aanpak van de huisarts(enpraktijk), maar de regie ligt bij de patint.

Randvoorwaarden voor oncologische nacontrole in de huisartsenpraktijk zijn:- directe toegang van de huisarts tot het diagnostisch instrumentarium snelle consultatie- en verwijsmogelijkheden oproep- en volgsysteem in het HISInzet POH somatiek

De huisarts dient zelfmanagement te bevorderen en kankerpatinten actief te verwijzen naar mogelijkheden van lotgenotencontact.

**Vanwege vergrijzingentoenemende aantal ouderen met kanker.Door betere behandelingen langer leven. Kanker krijgt langdurig karakter, waarbij andere problemen meer op voorgrond treden. Bijvoorbeeld bij revalidatie,re-integratie in werken samenleving of seksualiteit, of psychosociale problemen. Daarnaast co-morbiditeit, toenemende druk. Dit stelt andere eisen aan de zorg en vraagt om zorg dicht bij huis.*Serious events: myelum compressie, pathologische fracturen, hyperca, slechte perfomance status155 euro goedkoper in 1994, mammacaRecent een Noorse studie over colonca; komt tot dezelfde conclusieConclusie: weinig patienten, korte follow-upInvasief: voor colonpatienten meer scopieRecent een Noorse studie over colonca bevestigde dit beeld

***3 vragenlijsten opgesteld met behulp van literatuur, interviews met patinten en zorgprofessionals. LAFA: Lap versus open. Versneld versus normaal herstel. Chirurgen via secretariaat (telefonisch); namen en email . Lafa 420; 2e keer IC. Niet landelijk; emailadressen. Wel representatief voor rest van NL. Moet mijn bloeddruk gecontroleerd worden?Ik heb pijn in hele rechter lichaam, wat zou dat kunnen zijn?Waar komt mijn moeheid vandaan?Hoeveel moet ik dagelijks bewegen?Mag ik hartmedicatie gebruiken? Volgens mij huisarts heb ik hartkloppingen en heb ik dit recept gekregen. Ik gebruik sinds kort vitamine D. Vind u (de chirurg) dit goed?Wat is mijn glucose waarde? Er is toch bloed geprikt? De laatste keer bij de huisarts was de suiker namelijk wat hoog. Als de volgende onderzoeken niet afwijkend zijn, dan mag u mij de uitslag ook telefonisch geven. U (de chirurg) heeft wel andere zaken aan uw hoofd Wat moet ik doen als ik bloed bij mijn ontlasting zie? Moet ik dan naar de huisarts of naar het ziekenhuis bellen?

Hierover lijkt iedereen het wel eens. Even nagaan in de zaalMen kan daartoe samenwerking zoeken met andere wetenschappelijke verenigingen, bijv. via SONCOSHiermee kan de discussie worden ingeleid: dit is een gegevens waar we mee te doen hebben. Het is bekend dat er nauwelijks tot geen aangetoonde effectiviteit is. En evaluatieonderzoek kan verder helpen. Uitkomst van discussie zou kunnen zijn dat Transmurale consensus en een gemeenschappelijk gedragen zorgpad zijn voorwaarden voor oncologische nacontrole in de eerste lijn