1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

ToervaarT rond heT IberIsch schIereIland / deel 1

Stampend en rollendop weg naar Spanje

drie broers, Peter (66 jaar, verkeersvlieger), edzard (65 jaar, chirurg), en Jurgen, (60 jaar,

cameraman), besluiten na kortere tochten naar london en Kopenhagen een lange reis te

maken met hun zeewaardige no limit 1550 ‘Four seasons’. doel: het Iberisch schiereiland

ronden in het voorjaar van 2014. In deel 1 gaat hun reis van huizen naar la coruña aan de

spaanse noordwestkust.

TeKsT: edzard braam. FoTo’s: Jurgen braam

64 www.motorboot.com

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

9 mei We vertrekken uit de jachthaven van

huizen, in muiderzand waar Peters

zeilboot ligt. daar laden we nog een

reddingsvlot, extra anker, noodsigna-

len, dinghy met buitenboordmotor en

satelliettelefoon over. We tanken in

amsterdam nog even 1.000 liter die-

sel zodat de vier tanks met een geza-

menlijke inhoud van 3.300 liter vol zijn.

daarna met een zuidwestenwind

kracht 5 beaufort en felle buien door

het noordzeekanaal. een van onze

dochters zwaait ons uit vanaf de kade

bij het eye museum aan het IJ. dat wij

dat er forse tubes rondom de boot zit-

ten, deze verhinderen dat we om-

slaan. “even inslingeren”, zegt ik tegen

Jurgen, die voor het eerst met ons

mee gaat. Jurgen is niet bang, maar

staat toch even te kijken. hij vraagt

zich af of de boot dit wel aan kan. na

tien minuten stelt hij vast dat we nog

niet zijn gezonken, maar vraagt zich

nu af of hij het wel aan kan. hij wordt

niet zeeziek, maar het is in de boot

wel een rollercoaster.

hoewel we alles goed vast hebben

gezet slingert er toch nog een en

ander rond. rammelende serviezen,

heen en weer schuivende boeken. We

proppen alle kussens en handdoeken

de kastjes in om het maar rustig te

krijgen. In mijn rallystoel zit ik redelijk

stabiel, maar Peter en Jurgen moeten

zich overal aan vastklampen om niet

weggeslingerd te worden.

vandaag wilden we vlissingen halen,

maar gezien de omstandigheden be-

sluiten we daarvan af te zien. de

eerstvolgende haven is schevenin-

gen. een kleine drie uur later lopen we

de jachthaven binnen. het is mooi ge-

weest voor vandaag. Wat een welda-

dige rust in de jachthaven, hoewel het

1 Kloksgewijs: Peter, Edzard en Jurgen Braam. 2 Cape Blanc Nez, Nauw van Calais. 3 Nog even volgooien in Amsterdam.

65mei 2015

deze tocht gaan maken, ziet zij hele-

maal niet zitten, maar ze kan ons ui-

teraard niet tegenhouden.

net voor IJmuiden trekt de lucht hele-

maal open en schijnt de zon vrolijk.

om 13.00 uur schutten we de zui-

dersluis, varen tussen de pieren door

richting buitengaats. Peter bergt op

het achterdek alle landvasten en fen-

ders op. buitengaats onthaalt de

noordzee ons met metershoge gol-

ven. We maken flinke klappen. de

windkracht is ondertussen toegeno-

men van 5 naar 7. de boot stampt en

rolt en giert naar alle kanten. goed

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

13

13

14

14

15

15

4 Boetende vissers Cherbourg.

5 Zeilschool bij Cherbourg.

6 Voor de kust van Duinkerken.

nog steeds hard waait en keihard re-

gent. Peter kookt: kip, krieltjes en

pesto. en dan naar onze kooien, we

willen morgen vroeg weer op.

Huizen – Scheveningen: 55 NM

10 meiom 5.00 uur uur de volgende dag

varen we in het donker de haven uit

om het tij mee te hebben. We roepen

via de marifoon de havendienst op en

zeggen dat we vertrekken. hij wenst

ons een goede reis, maar niet nadat

hij ons verzoekt om ons voortaan ook

bij het binnenvaren van de haven te

melden. dat wordt wel erg op prijs

gesteld... We waren dat de vorige dag

vergeten...

het weer is volgens de berichten rela-

tief goed, maar de realiteit is anders.

Windkracht 6 à 7 bft en weer hoge

golven. later krijgen we regenbuien.

Kortom, hetzelfde als de dag tevoren,

maar zonder zon.

bij hoek van holland maken we con-

tact met maasmond entrance op

vhF-kanaal 11 en melden dat we de

vaargeul oversteken. We moeten

stand-by blijven en jawel, we krijgen

de instructie om naar stuurboord uit

te wijken voor een grote ferry van

stena line komende uit engeland, die

met grote vaart op ons af komt. op de

aIs is te zien dat hij een snelheid heeft

van 20 knopen, onze snelheid be-

draagt slechts 8 knopen.

het heen-en-weergeslinger is niet

zeeziekmakend, althans niet voor ons,

maar wel heel vermoeiend, dus vlis-

singen is vandaag ons einddoel. ook

al omdat de hoge golven de snelheid

behoorlijk drukken. onderweg passe-

ren we een dood zwart schaap dat in

het water drijft. van een veeboot afge-

waaid?

om 13.20 uur komen we aan in de mi-

chiel de ruyterhaven in vlissingen.

We hebben geluk. er is een plek be-

schikbaar voor een boot van onze af-

metingen. We verkennen de stad en

proberen ’s avonds over de boulevard

van vlissingen te fietsen. dat is geen

doen. zandstormen blazen ons com-

pleet weg.

Scheveningen – Vlissingen: 60 NM

13 meide 11de en 12de mei liggen we ver-

waaid in vlissingen. het plan is om in

één keer naar cherbourg te varen,

een afstand van 250 nautische mijlen.

dat betekent dat we anderhalve dag

aan één stuk door moeten varen. met

de forse tegenwind van 6 bft uit het

zuidwesten, die toeneemt naar 7/8 en

bijna continu regen, is dat geen optie.

ook de hoge golven op de Wester-

schelde en de moeite die grote

vrachtschepen hebben om op koers

te blijven, doen ons besluiten om te

wachten op beter weer.

de dagen benutten we door vlissin-

gen nog maar eens te bekijken en

vooral het schouwspel te aanschou-

wen van de loodsboten die met hoge

vaart van en naar de grote, en soms

zeer grote containerschepen varen,

die richting antwerpen gaan. onze

boot lijkt veel op een loodsboot, dus

dat spreekt ons wel aan.

de 13de mei is het weer een stuk op-

geklaard, de barometer is gestegen

van 1012 naar 1025 millibar, de wind

is gedraaid van zuid- naar noordwest

en afgezwakt naar 5 bft.

de weersverwachting voor de ko-

mende dagen voorziet een verdere

verbetering, dus we vertrekken om

9.00 uur.

een flinke regenbui maakt het zicht

aanvankelijk een stuk minder. We zet-

ten de radar bij om het drukke verkeer

op de Westerschelde te monitoren.

geen overbodige luxe, ook later op

onze reis en met name ‘s nachts zul-

len we daar nog veel profijt van heb-

ben.

In de loop van de dag neemt de wind

snel af naar 3 bft, de golven worden

minder hoog, de wolken breken en de

zon komt door. op ongeveer een halve

mijl uit de kust van belgië, in de Inshore

Traffic zone, varen we langs Knokke,

zeebrugge, oostende en duinkerken.

voor vertrek hebben we berekend dat

we met onze kruissnelheid van 8 kno-

pen het tij mee hebben in het nauw

van calais. en inderdaad, bij het ron-

den van cap blanc nez en cap griz

nez in de avondzon loopt de snelheid

over de grond op tot 11 knopen.

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

13

13

14

14

15

15

www.motorboot.com66

We varen geleidelijk aan de nacht in.

de verlichting in de stuurhut en in de

instrumenten zetten we waar mogelijk

uit of dempen het zodat onze ogen

wennen aan het donker. bij het schijn-

sel van de bijna volle maan en halfbe-

wolkte hemel blijkt het zicht dan

verbazingwekkend goed.

We lopen wachten van drie uur. met

een muziekje erbij, is dat goed te

doen. er zijn waypoints uitgezet en de

autopilot doet zijn werk. scheepvaart-

verkeer is er nauwelijks meer, maar

het blijft opletten. vissersschepen

hebben meestal geen aIs en aan ver-

lichting ontbreekt het ook nog wel

eens. de radar komt op zulke mo-

menten goed van pas.

slapen in de voorste hut is minder

leuk. de boot maakt ondanks de ma-

tige wind en niet al te hoge golven

toch af en toe behoorlijke klappen met

bijbehorende dreunen en ratelende

geluiden in het vooronder. later blijkt

dat de ankerketting en een tussen-

schot los zijn geraakt tijdens de eerste

dagen.

14 meihet is schitterend weer als we de

14de mei in de namiddag de ruim op-

gezette jachthaven van cherbourg

binnenvaren via de oostelijke ingang.

de havenmeester wijst ons via de ma-

rifoon, uiteraard in het Frans, op het

engels reageert hij niet, een plek toe

aan de a-pier, het verst verwijderd

van het nieuwe havenkantoor.

de sanitaire voorzieningen zijn zeer

goed. voor het afhandelen van de for-

maliteiten, het tonen van de zeebrief,

bewijs van eigendom van de boot en

paspoorten moeten we bij de receptie

zijn. de dames aldaar zijn, behalve

mooi, zeer vriendelijk en spreken

goed engels.

Jurgen en ik wandelen langs de

kades, waar vissers hun beschadigde

netten boeten, de stad in om bood-

schappen te doen. Peter blijft bij de

boot. hij spuit al het zout van de boot.

dat is een hobby van hem. de omge-

ving direct rondom de haven laat nog

iets van de vroegere grandeur zien;

een parkachtige omgeving en een

groot standbeeld van napoleon. de

geschiedenis van cherbourg en na-

poleon zijn nauw met elkaar verbon-

den. hij was consul van de stad en

gaf opdracht de haven uit te breiden

om een mogelijke invasie van de en-

gelsen te voorkomen.

verderop maakt de stad een vervallen

indruk. onderweg veel zwervers en

alcoholisten. We doen de boodschap-

pen bij carrefour in een overdekt win-

kelcentrum ter grootte van een

voetbalstadion, op een halfuur lopen

van de boot. dit verklaart misschien

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

13

13

14

14

15

15

ToervaarT rond heT IberIsch schIereIland / deel 1

67mei 2015

© Henk de Bruin 7 april 2015

Costa Brava

105 × 110 mm

HE

TK

AN

AA

L

G O L F

VA N

B I S K A J E

NN

0 km 500Route

A T L A N T I S C H E

O C E A A N

Porto

Bilbao

Bordeaux

Nantes

Parijs

Brussel

LondenAmsterdam

N O O R D Z E E

Corsica

SardiniëMadrid

Barcelona

Valencia

TunisAlgiers

TangerCeuta

Gibraltar

Ibiza

Mallorca

Dublin

Bern

CherbourgSt. Peter Port

La CorunaCamarina

PortosínPortonovo

Cascais

Guernsey

Rosas CostaBrava

Lissabon

Lagos

Cadiz

Santa Eulalia

Puerto deSan Antonio

VlissingenScheveningen

Berlijn

M I D D E L L A N D S E

Z E E

HdB

o7

o5

15

Boot, kaarten en navigatiemiddelen

Boot: No Limit 1550 (lxbxd) 15,50 x 4,85 (volle tubes) x 1,40 m.

Kruiphoogte: 3,40 m (beugel neergeklapt). Motoren: 2 x Volvo Penta

D9 (elk 575 pk). Brandstoftanks: 3.300 l. Drinkwatertank: 1.000 l.

Navigatie: • Uit de 1800 Serie, de 1810 IJsselmeer en 1801

Noordzeekust; • Imray-kaarten C30 Belgium, C12 Channel Islands,

C10 Western English Channel Passage Chart, C18 Bay of Biscay,

C48 La Coruña to Porto.

Twee kaartplotters: Raymarine E90W Hybrid Multifunctional Display

waarin de kaarten Navionics CF/25P (UK South-Hamburg) en de

CF/48XG (Europe West) hebben gebruikt. • Voor noodgevallen was

er een handheld Garmin GPS Etrex op batterijen bij zich. • iPad

(met gps) met als apps: - Navionics Europe HD (als back-up voor

navigatie, haveninformatie, marifoonkanalen, telefoonnummers,

tankstations, havenrestaurants et cetera); - Reeds Almanac (met

actuele weerrapporten, haveninformatie, routeplanners, getijden,

stromingen et cetera); - Imray Marine Rules & Signals (handig

geheugensteuntje voor lichten, tekens, vlaggen, boeien, noodsigna-

len et cetera).

Opmerking: de papieren kaarten zijn nauwelijks gebruikt. De apps

vertegenwoordigden een schat aan informatie, waren up-to-date en

het scheelde een hoop boeken aan boord.

ToervaarT rond heT IberIsch schIereIland / deel 1

guernsey te varen. Tegen het mid-

daguur, tegelijk met vele andere voor-

namelijk zeilschepen, zetten we koers

richting alderney. het is zonnig, er is

weinig wind en er staat een lichte dei-

ning. de snelheid is ruim 7 knopen,

maar bij de race van alderney aange-

komen bedraagt de snelheid over de

grond door het meegaande tij ruim

12 knopen. dat schiet op. bij het ei-

land helm hebben we ineens stroom

tegen. blijkbaar splitst het water zich

hier in twee richtingen, want even later

hebben we de stroom weer mee rich-

ting de haven van st. Peter Port, de

hoofdstad van guernsey. aan bak-

boord liggen twee cruiseschepen

voor anker. de havenmeester komt

ons tegemoet en wijst ons naar de

steiger waar we moeten wachten. het

water is nog niet hoog genoeg om

over de drempel van victoria harbour

te varen.

“hebben jullie nog iets aan te geven?”,

vraagt hij nieuwsgierig. “nee joh”, zeg

ik lachend, “ik zou niet weten wat.” of

we vorig jaar hier ook waren, onze

boot komt hem zo bekend voor. nee,

ook dat niet, het moet een andere no

velen denken dat we een politieboot zijn of van de marine

limit zijn geweest. nou ja, het zijn ook

wel opvallende boten. velen denken

dat we een politieboot of van de ma-

rine zijn. dat komt ook door de grijze

kleuren waarin ons schip bewust is

geschilderd. We laten ze graag in de

waan.

omdat we twee uur moeten wachten,

benutten we de tijd om goedkoop be-

lastingvrij rode diesel te tanken. de li-

terprijs ligt ruim 50 cent lager dan in

nederland. op 1.500 liter scheelt dat

een slok op een borrel.

als het water genoeg is gestegen, te

zien aan een peillat bij de havendrem-

pel, haalt onze vriendelijke konstabel

ons op met zijn boot. hij vaart voor

ons uit naar de mooiste ligplek die je

kunt bedenken, vlakbij de boulevard

met de restaurantjes en winkeltjes.

’s avonds verkennen we het centrum

van st. Peter Port. leuke winkeltjes,

ook de teloorgang van de kleine win-

kels in binnenstad. de caissières zit-

ten als zombies achter hun kassa’s.

het geheel maakt geen vrolijke indruk.

‘s avonds eten we aan boord. ditmaal

kookt Peter. Jurgen is de andere kok.

ze hebben beiden de rang van ‘chef-

kok zonder personeel’ gekregen om

geen standsverschil te creëren. het

menu bestaat uit aardappelschijfjes,

sla, tartaar en twee flessen wijn.

daarna naar onze kooien. We zijn

moe van de non-stoptocht van vlis-

singen naar cherbourg.

Vlissingen – Cherbourg: 250 NM

15 meial vroeg worden we wakker van vele

kinderstemmen. lange slierten van

aan elkaar gebonden kleine laser-

bootjes getrokken door de zeilinstruc-

teurs in hun motorbootjes varen vlak

langs onze boot richting open water.

nederland mag dan een zwemnatie

zijn, de Fransen vormen een zeilnatie.

schoolkinderen krijgen hier al op

jonge leeftijd onderwijs in de eerste

beginselen van de zeilkunst.

We wachten op gunstig tij om naar

www.motorboot.com68

7 Zonsopgang in de Golf van Biskaje.

8 Dolfijnen houden de broers gezelschap.

maar een belastingparadijs is het niet,

de prijzen zijn vergelijkbaar met die in

nederland.

In the boat house, een typisch engels

restaurant aan de haven, drinken we

de onvermijdelijke pinten bier en eten

‘fish and chips’. lekker en goedkoop.

Cherbourg – Saint Peter Port (Guern-

sey): 45 NM

16 mei ‘s ochtends bekijken we als eerste

het weerbericht voor de komende

dagen. We willen rechtstreeks van

guernsey naar la coruña varen. dat

betekent de golf van biskaje overste-

ken, wat een tocht is van enkele hon-

derden mijlen zonder uitwijkmogelijk-

heden.

met onze bootsnelheid van gemiddeld

8 knopen moeten we dan rekenen op

minimaal twee dagen en nachten

non-stop doorvaren. als het moet,

kunnen we veel sneller, maar het

brandstofverbruik neemt dan expo-

nentieel toe. op topsnelheid, 24 kno-

pen, verbruiken we dan 220 liter per

uur, bij 8 mijl per uur is het 14 liter per

uur. er wordt een depressie in de golf

van biskaje verwacht over twee

dagen. na ampele overwegingen be-

sluiten we ‘s avonds nog te vertrekken

zodra we bij het opkomende water de

havendrempel over kunnen.

We maken de boot klaar voor vertrek.

We lopen alles nog eens na en zetten

alles nog eens vast, maken de wierfil-

ters schoon, testen de bilgepompen

in de vier compartimenten van de

boot en ankerkluis waarin we de bui-

tenboordmotor van de dinghy nog

eens borgen. daarna foerageren we

voor de komende dagen.

We hebben nog genoeg tijd om bij dit

stralende weer een fietstocht te

maken van vier uur. het is een prach-

tig eiland met een rijke flora, mooie

huizen fraaie engelse tuinen en een

vriendelijke bevolking. aan fietsers is

de eilandbevolking niet gewend, fiets-

paden kent men niet. We fietsen dus

voor en achter de auto’s, maar be-

leefd als ze zijn, behandelen de auto-

mobilisten ons met alle egards.

460 nautische mijlenom klokslag 20.00 uur uur vertrekken

we uit de haven van guernsey. het is

zonnig, 15 °c, 1029 mbar. de wind,

kracht 2/3 bft, komt gedurende de

hele tocht naar la coruña uit het

noord-noordoosten. We hebben de

wind dus in de rug, beter kan het ei-

genlijk niet.

na het ronden van de zuidpunt van

guernsey varen we richting cap Finis-

terre. de nacht verloopt rustig, in de

verte een enkel vrachtschip. We

draaien weer wachten van drie uur.

de volgende dag rond het middag-

uur passeren we Ile d’ouessant aan

stuurboordzijde. het is het begin van

het lange stuk naar la coruña. de

barometer daalt geleidelijk, maar

van enige weersverandering merken

we niets. de zee is nagenoeg vlak,

hooguit een langgerekte deining. Jur-

gen begint te hoesten. In vlissingen

heeft hij blijkbaar iets van een virus

opgelopen, maar hij wordt gelukkig

niet zo ziek dat hij tot niets meer in

staat is.

We varen nu bij een volle maan en on-

bewolkte hemel. het is alsof we alleen

op de wereld zijn. We zitten nu ver

buiten de Tss, vrachtverkeer zien we

dus niet meer. We passeren een een-

zame belgische zeiler. Jurgen maakt

een prachtige foto van de zeilboot met

de ondergaande zon als achtergrond.

ons gezelschap bestaat uit een enkele meeuw en een school dolfijnen

met de marifoon proberen we contact

met hem te krijgen, zodat we hem zijn

e-mailadres kunnen vragen om de

foto naar hem testuren, maar hij rea-

geert niet. hij heeft pech gehad, want

zo’n prachtige foto van zijn boot krijgt

hij nooit weer. vanaf dat moment tot

aan la coruña komen we geen en-

kele boot meer tegen. ons gezel-

schap bestaat uit een enkele meeuw

en een school dolfijnen, die uren met

ons mee zwemmen. In de nacht voor

aankomst raakt de hemel bewolkt, is

er wat meer golfslag en daalt de ba-

rometer naar 1002 mbar. onze reis

vordert gestaag. eigenlijk is dit een

van de mooiste delen. ondanks het

brommen van de motoren is er

sprake van een serene rust, vooral ‘s

nachts. bij het krieken van de och-

tend van de 19de mei lopen we de

haven van la coruña binnen. Peter is

ondertussen behoorlijk ziek gewor-

den en komt nauwelijks uit zijn kooi.

zijn gehoest gaat door merg en been.

Ik vraag of er een arts bij moet

komen; ik zal zelf maar niet voor dok-

ter spelen. maar dat vindt hij niet

nodig, hij heeft het niet zo op dokters.

St. Peter Port (Guernsey) – La Coruña:

460 NM

Volgende keer:

Op naar Portugal

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15

69mei 2015