Stadsblad Liwwadders editie 145 - 2 - 2012

EYSINGASTRAAT 3, LEEUWARDENTELEFOON (058) 2800777

WWW.TIGRA-LEEUWARDEN.NL

G E Z O N D H E I D S M A N A G E M E N T

Werknemersmet klachten?

Fysiotherapieop de werkplek!

Vraag ons naar de mogelijkheden.

OPRUIMING OP=OP OPRUIMING OP=OP OPRUIMING OP=OP

OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPRUIMING 50%














OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPRUIMING




OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPOPRUIMING OP=OP OPRUIMING OP=OP OPRUIMING OP=OP



OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OPRUIMING 50% OP50% OPRUIMING 50%

CAMBUURPLEIN 35 A8921 RG LeeuwardenTEL.: 058 2164373

| Contactgegevens & informatie |

Gouverneursplein 36 | T 058 - 216 22 14

www.semsleeuwarden.nl

óók voor een borrel, een diner of een feest komt u gewoon naar...

sems | boven

< Ieteke Kloppenburg < Marjo Vonderman < Paul v/d Sommen < Hans Bergsma

Stadsblad voor Leeuwarden e.o.

FE

BR

UA

RI

2

01

2

NR

.

14

5

GRATIS!

LEES!

Kijk voor het laatste nieuws op RondomLeeuwarden.nl

Robert van Dijk van de Kaasshop in Winkelcentrum Zaailand

NIEUWEVOORJAARSCOLLECTIEI S B I N N E N B I J

Spaar € 500en krijg een

thermosfl es cadeau.

Wij zijn de bank bij u in de buurt. Met persoonlijk advies en producten zonder poespas.

Keuze-deposito

1 jaar vast:

beste koopConsumentenbond Geldgids

december 2011

Beleef

Kom jij ook?Buitenpost Prof. Wassenberghstraat 3Tel. 0511 - 54 15 98

HeerenveenDomela Nieuwenhuisweg 3Tel. 0513 - 62 30 34

LeeuwardenJansoniusstraat 2Tel. 058 - 284 65 71

SneekHarste 2Tel. 0515 - 41 40 95

www.vmbogroen-friesland.nl VMBO GROEN is een onderdeel van

OpenAvondwo. 22 februari 2012van 18.30 - 21.30 uur

DoeDagwo. 22 februari 2012aanmelden via onze locatiesof via onze website

www.post-plaza.nlTweebaksmarkt 25-27 l Leeuwarden (binnenstad) I 058 215 93 17

www.post-plaza.nl

Valentijn 4 gangendiner

€34,50p.p. van 10 t/m 14 februari

Uw geliefde verdient Lourens!

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 3

ColofonOplage: 45.000 ex.

Uitgave: Publicar B.V. 8914 BC Leeuwarden T. 058 288 58 71 F. 058 289 07 37 E. [email protected] I. www.publicar.nl Vormgeving: Publicar DTP

Coverfoto: Publicar B.V.

Redactie: Publicar B.V. Veldman Journalistieke ProductiesAcquisitie: Publicar B.V. Arjen Vos T. 06 237 110 87 E. [email protected]

Drukwerk: FD Hoekstra Boom

Verspreiding: FRL Verspreidingen B.V. T. 058 21 54 157

Uitgiftedatum: 5 maart, 2 april

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Typ- en/of zetfouten voorbehouden.

Directeur Ieteke Kloppenburg van het Eden Oranje Hotel, tevens voorzitter van de Stichting Hoteloverleg Leeuwarden, vindt dat er pas op de plaats gemaakt moet worden. ‘Een gezonde hotelbezetting is 70 procent. Dan kun je je zaak goed exploiteren. Je kunt dan je zaak op orde houden en verder investeren. We zitten hier in Leeuwarden met alle hotels ver onder dit niveau. We schommelen nu zo rond de 50 – 55 procent. Dat is te weinig.’ Ieteke Kloppenburg onderschrijft de ambities van de Leeuwarder wethouder van economische zaken Henk Deinum (PvdA), maar ze brengt wel enkele nuances aan. En dat zou de wethouder ook moeten doen, zo vindt de ondernemer van het Oranje Hotel, waar 60 medewerkers hun boterham verdienen. Het Oranje Hotel maakt deel uit van de landelijke Eden-keten.

1000 beddenIn een brief aan de gemeenteraad kaartte het Hoteloverleg Leeuwarden, waarbij negen van de tien Leeuwarder hotels zijn aangesloten (alleen Bastion doet

‘Op dit moment zeg ik nee tegen een nieuw hotel van Van der Valk bij de Werpsterhoek. De gemeente Leeuwarden moet een keuze maken en zich de vraag stellen: willen we gezonde hotelbedrijven waarin ondernemers mogelijkheden hebben om te investeren? Of zetten we deze branche verder onder druk?’

Ieteke Kloppenburg van het Eden Oranje Hotel

‘Willen we gezonde hotelbedrijven die investeren?’

niet mee), onlangs de precaire situatie aan waarin de bedrijven zich bevinden. In het kort de stand van zaken: er zijn genoeg bedden, de marketing hapert en de recessie doet zich voelen. In de brief wordt onder meer stilgestaan bij de mogelijke komst van het nieuwe Van der Valkhotel aan de zuidrand van de stad. De groep beseft dat de handtekening met Van der Valk al in 2004 is gezet, en men bij verzuim aan protest weinig recht van spreken heeft, maar wil desondanks de kat de bel aanbinden. ‘De hotelbezetting (aantal geboekte hotelkamers) is in Leeuwarden jaar op jaar gedaald. Er zat een kleine groei in maar wat daarvan over is, wordt inmiddels verspreid over een groter aantal hotels. De capaciteit is in de laatste jaren gegroeid tot 1000 bedden. Ter vergelijking: Zwolle heeft 600 bedden. En vergeet niet dat Zwolle een groot gebied bedient.’

Verkeerde keelgatEen ander punt van zorg van het overleg betreft de marketing van de stad Leeuwarden. De gewijzigde koers rond de ‘verkoop van de stad’ door Marketing Leeuwarden is de hoteliers in het verkeerde keelgat geschoten. De gemeente besloot eind vorig jaar tot opheffing van deze zelfstandige marketingclub en hevelde de activiteiten over naar de gemeentelijke organisatie. Het college (wethouder Deinum) motiveerde haar keuze door te wijzen op het niet of onvoldoende uit de verf komen van de activiteiten van enkele domeinen die Marketing Leeuwarden ondersteunden. Wethouder Deinum reageerde teleurgesteld tijdens een commissievergadering: ‘Van de domeinen werken en onderwijs heb ik in al die jaren weinig tot niets gezien.’ Bovendien, zo werd gezegd, kwam de gehele organisatie te

traag uit de startblokken. Marketing is doen!Ieteke Kloppenburg: ‘Wij vonden dat het jaar op jaar beter ging en betreuren de gang van zaken. Wij begrijpen het niet helemaal dat de gemeente dit nu daar weer oppakt en een deel van de taken doorschuift naar de plaatselijke VVV. Er wordt veel te veel op het bordje gelegd. VVV-directeur René van der Weide loopt met al zijn goede bedoelingen al te zuchten. Onze zorg is dat er binnen de gemeente diverse belangen zijn die om

marketingaandacht schreeuwen. Dan krijg je versnippering. Het wordt allemaal erg breed en te stroperig. Het gevaar is groot dat de marketing weer stil gaat staan. Marketing is toch vooral een kwestie van doen!’

Geen congressenHet Hoteloverleg Leeuwarden stuurde een brief op poten naar de gemeenteraad met daarin hun klachten. Ook wordt gewezen op het belang van samenhang van beleid, focus op het doel en een visie op de middellange termijn. En vooral op actie. Een van die doelen was bijvoorbeeld het naar Leeuwarden halen van congressen. Met een versnipperde aanpak gaat dit niet lukken, zo vindt Kloppenburg. Het halen van congressen naar de stad lag ten grondslag aan de uitbreiding van de beddencapaciteit. ‘Er wordt op het halen van congressen wel actie ondernomen, maar het is na het VNG-congres en het Divosa-congres in 2010 wel erg stil geworden. Vorig jaar is er geen enkel groot congres geweest.’

Lange adem‘Stadsmarketing moet consistent van karakter zijn, doelen stellen voor de toekomst en partijen verbinden. Dat gaat niet van de ene op de andere dag gebeuren. Dat is een kwestie van lange adem.’ In de brief wordt geattendeerd op een rapport van het onderzoeksbureau Berenschot waarin dat pleit voor een onafhankelijke club die doelen scherp voor ogen heeft en constant zaken aanjaagt. Ook wordt fijntjes gewezen op de verwachting dat als de gemeente de kar weer gaat trekken het bedrijfsleven zich financieel afzijdig zal opstellen. Net als de hoteliers voorziet Berenschot trage processen.

Hilton in LondenIeteke Kloppenburg is gepokt en gemazeld in het hotelbedrijf. Voor ze zes jaar geleden naar Leeuwarden kwam werkte ze onder meer in het City Hotel in Groningen, Eden hotel in Amsterdam, Bilderberg in Oosterhout en het Hilton in Londen. ‘Het Eden Oranje Hotel in Leeuwarden is toch geheel anders dan die andere bedrijven waar ik werkte. Hier voel je de historie van het bedrijf. De mensen die hier komen vertellen met wat ze er hebben beleefd. In 2007 hebben we het bedrijf verbouwd, waarbij ik nadrukkelijk heb gezegd: het moet geen totale vernieuwing worden. De verbouwing moet passen bij het bedrijf.’

VrijdagmiddagborrelOok met Houkje en Frans Bonnema, de voormalige eigenaren van het Oranje Hotel is nog regelmatig contact. De Eden hotelgroep is huurder van het pand dat deels eigendom is van de Bonnema’s. ‘In de huurrelatie hebben we nog regelmatig contact. Ook als het gaat om de bedrijfsvoering zijn ze nog altijd bereid om mee te denken.’ Het hotel kent in volgorde van belangrijkheid (omzet) drie producten: hotelkamers, restaurant en verhuur van vergaderaccommodatie. Groepen tot 400 personen kunnen er terecht. ‘Het leuke van dit bedrijf is de dynamiek. We zijn zeven dagen per week 24 uur open en er gebeurt altijd wat in zo’n bedrijf. We zijn bijvoorbeeld net gestart met een vrijdagmiddagborrel. Een informele bijeenkomst op de eerste vrijdag van de maand waartoe Nynke Hoogsteen het initiatief heeft genomen. Ook rond het Straatfestival hebben we samen met café Wouters muziekactiviteiten georganiseerd. Met zo’n mooi bedrijf moet je constant aan de weg timmeren.’

nu in Fire Café

Wisselende dagplatesvlees of vis voor maar 10,-Iedere laatste ( koop) zondag vd maand

Live muziekgratis toegang. Zie ook: www.fi re-palace.nl

www.fire-palace.nl Nieuwestad 47-49 Leeuwarden

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 4

“Vijf jaar geleden werd buurthuis Tjerk Hiddes na aanhoudende overlast op bevel van de gemeente gesloten. Heel logisch trouwens, want het was hier net een rumoerige kroeg”, vertelt Willem Vellinga. Samen met Yvonne Hoekstra, Marijke Spek en Hannie Flisijn spande Vellinga zich in voor een heropening. “Ik had een tijdje in een huurderscommissie gezeten en merkte dat je als burger best veel kon bereiken, dat de wereld meer maakbaar is dan je soms denkt.”

Zonder gesodemieterMet geloof in eigen kunnen en heel creatief ging het team aan de slag. Het buurthuis kreeg een opfrisbeurt en er werden tal van activiteiten opgestart. “Daarnaast hebben we direct de buren uitgenodigd om duidelijk te maken wat we wilden: samen leven zonder gesodemieter!” Om daarin een coördinerende rol te spelen, werden ook opbouwwerkers van het sociaal team van Welzijn

In Tjerk Hiddes sloop de verloedering langzaam de buurt in. Overlast, drugs, verruwing: het tij moest gekeerd. En dat is gelukt! Met hulp van het sociale team van Welzijn Centraal wisten betrokken buurtbewoners zelf het roer weer recht te trekken. Er kwam een buurtpreventieteam, het buurthuis werd weer een bruisend ontmoetingspunt en de sociale samenhang werd hersteld. Die succesvolle aanpak staat nu model voor andere wijken in Leeuwarden.

Buurpreventie Tjerk Hiddesbuurt voorbeeld voor de stad

‘Een wijk die echt weer samenleeft’

Huiselijk geweld komt in Leeuwarden vaker voor dan wordt gedacht, ook in gezinnen en families waar niets aan de hand lijkt. “Per dag zijn er meerdere meldingen en het aantal aangiftes bij de politie blijft toenemen”, vertelt Vaillant. “Daarnaast zijn er erg veel verborgen gevallen, mensen die bijvoorbeeld uit schaamte niet om hulp durven te vragen of uit pure angst geen

aangifte durven te doen.” Huiselijk geweld is strafbaar, of het nu gaat om verbaal, fysiek, psychisch of seksueel geweld. “Maar als de stap naar de politie te zwaar lijkt kan men ook rechtstreeks bij ons hulp zoeken.”

Onmacht en overmachtNieuwenhuis: “De oorzaak van huiselijk geweld ligt vaak in communicatieproblemen en de

Word je geslagen? Heb je thuis te maken met agressie tegen jou of jouw kinderen? Word je uitgescholden of bedreigd? Moet je tegen je zin seks hebben? Word je gestalkt? En gebeurt dat door een (ex-)partner, huisgenoot, kinderen, ouders of andere familieleden? Dan is er sprake van huiselijk geweld. Er is hoop. De spiraal die vaak tot escalatie leidt, kan worden doorbroken. Neem daarom een stap, doe iets, zoek nu hulp! Zo luidt de boodschap van Inge Vaillant en Ineke Nieuwenhuis maatschappelijk werkers van Welzijn Centraal.

Inge Vaillant en Ineke Nieuwenhuis van Welzijn Centraal

‘Doe iets, doorbreek huiselijk geweld!’

Postbus 25828901 AB Leeuwarden

T: 058 234 84 34F: 058 234 84 32

BezoekadresEewal 61

8911 GS Leeuwarden

Centraal ingeschakeld. “We hebben toen in de hele buurt een enquête uitgezet om te peilen wat er leefde”, vertelt Yvonne Hoekstra. “Daaruit bleek dat vooral hondenpoep, containers, drugsoverlast, grof vuil en dat soort zaken ergernis veroorzaakten.” Op basis van deze lijst werd een wijkreglement opgesteld, dat op 13 punten in Tjerk Hiddes middels bordjes kenbaar wordt gemaakt.

Opletten!Hoekstra: “Daarna dachten we: hoe gaan we die afspraken daadwerkelijk handhaven? Zo kwamen we op het idee van een buurtpreventieteam.” Inmiddels lopen met regelmaat koppels vrijwilligers door de buurt. Ze dragen herkenbare rode jassen met het opschrift ‘Tjerk Hiddes’. Ze patrouilleren vooral ’s avonds, gewapend met een zaklamp en een mobiele telefoon. “Wat wij vooral doen is signaleren. Alles wat afwijkt van het normale registreren we en zijn er calamiteiten: we

hebben een directe verbinding met de meldcentrale. Van mogelijk huiselijk geweld tot verloedering; wij letten op.”

Zonder pet opIn samenwerking met de wijk-agent en het sociaal team wordt geregeld informatie uitgewisseld

en waar nodig integraal actie ondernomen. Ook wordt naar bewoners, als de privacy het toelaat, feedback gegeven over wat er in de buurt voorvalt. “Ogen en oren: wij zijn echt het begin van een keten”, zegt Vellinga. “Daarnaast kunnen we met tact en zonder pet op veel

onmacht om bepaalde situaties de baas te kunnen. Onmacht kan dan een wens naar overmacht worden, een ontwikkeling die als een spiraal alsmaar erger wordt, zo leert de praktijk. Deze is lastig te doorbreken, zeker wanneer er sprake is van spanningen door bijvoorbeeld werkloosheid, schulden, drank of drugs. Overigens is er bij huiselijk geweld vaak een voorgeschiedenis met eenzelfde situatie in de familiegeschiedenis als negatief voorbeeld.”

Time out“Buitenstaanders roepen vaak snel: ‘Geweld? Ga dan scheiden!’ Maar dat is niet ons doel”, vertelt Vaillant. “Via de politie komen

dingen informeel regelen. Dat alles maakt het team heel nuttig. Je ziet gewoon dat het werkt!” En ook anderen zien dat. Wijken als het ‘t Vliet, Camminghaburen en de Vossepark hebben al interesse getoond en zo is de aanpak in Tjerk Hiddes inmiddels een succesvol model geworden.

huiselijk geweldzaken bij Fier Fryslân. Dagelijks buigt een team van specialisten zich over nieuwe zaken en zet hulpverlening uit. De eerste opdracht is dan: veiligheid. We maken eerst samen met het slachtoffer een veiligheidsplan, dat ontsnapping aan het geweld mogelijk maakt”, zegt Nieuwenhuis “Daarnaast proberen we het probleem bij de kop te pakken. Praten en afspraken maken, bijvoorbeeld over het nemen van een ‘time-out’ om escalatie te voorkomen, staan daarbij centraal. Dat proces kan lang duren en ook eindigen in een breuk. Maar dat hoeft niet altijd. Er is hoe dan ook hoop, huiselijk geweld kan worden gestopt. Doe daarom iets!

Iedere werkdag hebben wij een bureauspreekuur in het pand aan de Eewal. Kom gerust langs!”

Op de Leeuwarder vrijdagmarkt was er voor mij geen ontsnappen aan. Tussen de Volendammer visboer, waar ik net een harinkje had wegge-hapt, en de kaashandel van JOLT VAN DIJK kreeg LUTZ JACOBI, het Tweede Kamerlid van de PvdA, mij in het vizier. Ik dook de notenbar van PETER PLAT in, maar dat mocht niet baten. Jacobi was daar met een groepje lotgenoten op zoek naar de kiezer. Waakzaamheid was geboden. Ze was in het gezelschap van de mij volslagen onbekende JAN SCHUURMAN HESS. Dit bleek haar o zo aardige collega te zijn, die een voettocht door ons land maakte. Al een jaar lang loopt Schuurman af en toe een stukje door een landsdeel, spreekt hier en daar met een voor-bijganger en noteert eventuele wetenswaardigheden. Niet echt een TROELSTRA, maar de notities worden keurig afgeleverd bij de Wiardi Beckman Stichting, het weten-schappelijk bureau van de PvdA.

Ook houdt hij een weblog bij. Hier liep een volksvertegenwoordiger die eens iets probeert. Je doet soms gekke dingen wanneer je op zoek bent, daarover hoef je mij niks te vertellen. En dat is al enige tijd het geval bij de PvdA’ers. Ze horen een enorme bel boven hun

hoofden beieren en het geluid van die bel begint steeds dreigender te klinken. Er zijn zelfs PvdA-afdelingen die alvast uit voorzorg een eigen brandweerauto hebben aangeschaft. Of dit is om het onheil enigszins te keren, of tijdig met de hulpmiddelen op de vlucht te slaan is mij niet geheel duidelijk. De afdeling Sneek toonde onlangs een heus uitrukvoertuig in de Leeuwarder Schoolstraat, waar in De Bres de senioren van de partij – onder aanvoering van JAAP COERSE en HARRY STINIS - bijeen waren om hun jubileum te vieren en om het grote verhaal nog eenmaal aan de jonkies uit te leggen. Oud-wethouder GIJS DE VRIES vertelde hier in een gloedvolle monoloog, die hij zonder zelfs maar één hapering uitsprak, hoe de vlag erbij hing. Ik kan kort zijn: slapjes. Nog even en hij valt van de mast. De Vries liet niet na uit te leggen hoe de vlag weer fier in top te krijgen was. ‘Ik blijf strijdbaar tot mijn laatste ademtocht’, zo sprak de 88-jarige oud-wethouder van Leeuwarden. Hij vond dat de gewenste samenwerking met partijen met gelijke opvattingen nu eindelijk eens geëffectueerd zou moeten worden.

Zelfs de PvdA’ers TON KOHLBEEK en HANS VAN DAM waren uit Leiden overgekomen om het jubileum van

de bijzondere club mee te vieren. Na het betoog van De Vries stond de erwtensoep klaar, die vanuit Wirdum was binnengevlogen en die door JOHANNES DUHOUX werd opgeschept. Ik nam een fijne kop en overzag het slagveld. Ik bespeurde tussen de worst en het spek een kloof. Alweer die kloof. Nu tussen partijleden onderling. Nog niet zolang geleden had partij-ideoloog RENE CUPERUS (ook van de Wiardi Beckman Stichting) op dezelfde plek in de Bres opgemerkt wat zestig jaar PvdA-bestuur nou eigenlijk voor de stad had opgeleverd. Hij vond dat Leeuwarden wel in erg veel lijstjes onderaan bungelt. Of, zoals u wilt bovenaan, in de lijstjes met arme wijken en minder goed presterende scholen. Het klonk als een wake-up call van een stadsbeiaardier.

Terwijl binnen De Vries zijn verhaal vertelde, speelden JACQUES MONASCH (Tweede Kamerlid) en HEIN DE HAAN (raadslid) buiten met de brandweerauto. Wethouder ANDRIES EKHART zat als eerste op de bok. Hij glunderde. Zag ik hier de Friese variant van FRANCESCO SCHETTINO? Ze gingen op weg naar de nieuwjaarsreceptie die gevierd zou worden in Post Plaza. Op de plek van het voormalige hoofdpostkantoor, waar de laatste PTT’er het licht al geruime tijd geleden heeft uitgedaan, gingen de Friese sociaal-

democraten aan de rock-en-roll. Terug naar het geluid van die steeds dreigender klinkende bel. Dat is niet afkomstig van het Leeuwarder carillon; ons klokkenspel klinkt slapjes. Het historische instrument in het koepeltje bovenop het stadhuis zingt al enige tijd noodgedwongen een toontje lager. Stadsbeiaardier ANNE KROEZE is door wethouder THEA KOSTER wegbezuinigd. Hij waande zich in zijn torentje ver boven het locale politieke gekrakeel gezeten veilig, maar de tentakels van wethouder Thea reiken ver. Als die ergens voor gaat, zo sprak ze onlangs in een kwaliteitskrant, dan ga ik ver. ‘Ik wil altijd winnen!’ Het wegbezuinigen van beiaardier Kroeze leverde de gemeenschap een overzichtelijke besparing op van 10.000 euro. Of het een harde besparing is, moeten we nog afwachten. De beiaardier ligt in onmin met de gemeente. Hij vecht voor zijn positie. Onlangs bleek dat Kroeze helemaal niet weg is maar een nieuwe functie heeft moeten aanvaarden. Hij schuift nu dossiers van de ene plaats naar de andere na ze eerst inhoudelijk geordend te hebben. Ook de Klokkenluidersvereniging is al in het geweer gekomen. Ik kan niet beoordelen hoeveel gewicht deze vereniging in de schaal legt, maar ik zou ze te vriend houden.

Nog even drie keer hoesten en de gemeenteraadsverkiezingen staan

weer voor de deur. Die worden zoals bekend in Leeuwarden iets vroeger gehouden (november 2013) in verband met de komst van een deel van de gemeente Boarnsterhim bij Leeuwarden. Ik weet dat het tussen de verkiezingen in voor partijen vervelend is om naar de kiezer te luisteren, als je die al gevonden hebt. Dat luisteren wordt het liefst zo ver mogelijk naar de komende verkiezing verschoven en daarna gaan de oren weer dicht. Weken, maanden en jaren lopen partijen te soebatten over sluiting van Parnas, ombouw van het Europaplein en de gooi naar Culturele Hoofdstad. De kiezer die nieuwe feiten aandraagt wordt linea recta het bos ingestuurd. Vlak voor de verkiezingen wordt die nog welwillend aangehoord maar ziet zich nu afgescheept met de one-liners: ‘Daar moeten we in de fractie nog een standpunt over innemen’ of, nog mooier: ‘Daar gaan we niet over!’

René Cuperus zag in Leeuwarden arme wijken en lege winkels. Maar de voedselbanken, alternatieve woon-vormen (Carex) en kringloopwinkels floreren. Aan één stadsbeiaardier heeft Leeuwarden niet genoeg.

Andries Veldman < < <

Se make mij de pis niet lauw

Een succes, getuige de reacties op haar weblog: Klaas Zandberg (HCL): ‘Wat een prachtig boek, zeg. Ik was aangenaam verrast door zowel de vormgeving als de inhoud. Leuk geworden. Wist ook niet dat er zoveel talent in Huizum-West actief is.’ Leendert Plaisier (deelnemer): ‘Je hebt een prachtig boek gemaakt. Idee, uitvoering en vormgeving – je hebt eer van je werk. Alle complimenten!’ Bodine & Merlyn (nichtjes): ‘Heey tante, wat een leuk boek! We zijn trots op je.’ Eric Nieuwenhuis: ‘Een meerwaarde met mooi indrukken. Schitterend!’ Saskia Wagenvoort (deelneemster): ‘Ben heel trots, sta in een heel mooi boek.’

‘Ik woon zelf in de Albert Cuypstraat en had helemaal niet door dat dit een schilder was. Ik dacht meer aan een marktkoop-man. Iedereen kent de beroemde Albert Cuypmarkt in Amsterdam, vandaar. Rochussen, wie weet dat dit een bekende schilder was?’ Oudere generaties – de wijk is opgebouwd in de jaren dertig van de vorige eeuw – weten zich nog te herinneren dat het beroep, de geboortedatum en de overlijdensdatum van de naamgever van de straat op het straatnaambordje stond. In kleine letters weliswaar, maar voor de geïnteresseerde Leeuwarders kenden de namen geen geheimen. In latere versies van de bordjes – de geëmailleerde bordjes werden vervangen door exemplaren van kunststof - verdwenen de specificaties.

Al jaren liep Marjo Vonderman met een idee in haar hoofd. Er zou een boek moeten komen over de Leeuwarder schilderswijk, de wijk waar ze woont. Een boek over de oude meesters en het ‘jonge’ talent in de wijk. Het boek Kunstenaars in de schilderswijk Huizum-West werd eind vorig jaar gepresenteerd.

Marjo Vonderman schreef Kunstenaars in de schilderswijk Huizum-West

‘Heey tante, we zijn trots op je!’

Wijkwaardebon‘Het leek me gewoon een leuk idee om een boek te maken en daarin een beschrijving te geven van de straatnaamgever, een afbeelding van zijn werk en hierbij een kunstenaar te zoeken die in de straat woont en werkt.’ Met de wijkwaardebon van de gemeente Leeuwarden op zak ging Vonderman aan de slag. ‘Aanvankelijk dacht ik dat het een wijk was met ongeveer dertig straten, maar dat bleken er achtenvijftig te zijn. Ik had me ook voorgenomen om bij alle kunstenaars die ik in die straten zou vinden, en die zich hadden aangemeld, op bezoek te gaan. Maar achtenvijftig avonden op pad was me toch wel wat te gortig.’

De Eetbare StadMarjon Vonderman is als het gaat om het organiseren van activiteiten overigens wel wat gewend. Ze is full-time evenementenorganisator bij AOC Friesland. De school probeert ze voortdurend te betrekken bij allerlei projecten. ‘Als coördinator organiseer ik plattelandsprojecten. We zijn nu overigens ook bezig in de stad. In Leeuwarden treffen we voorbereidingen voor het stadsproject: stadslandbouw. Op initiatief van het PAL/GroenLinks-raadslid Gerben Hoogterp wordt er in de wijk Heechterp een moestuin aangelegd.’ Ook het gebied langs de Potmarge is in beeld om ‘agrarisch’ ontwikkeld te worden, en daarnaast staat het project De

Eetbare Stad op de nominatie om gerealiseerd te worden. Om Leeuwarden te betrekken bij het landelijke evenement de Week van de Smaak was een brug te ver. Vonderman: ‘Dat werd niet goedgekeurd. Jammer.’

Kunstenaars in de schilderswijkHet boek Kunstenaars in de schilderswijk Huizum-West, verkrijgbaar bij de Friesche Schrijfkamer, toont de ene verras-sing na de andere. Onbekende meesterschilders staan afgebeeld

naast het mini-portret van vaak getalenteerde, maar bescheiden, Leeuwarder kunstenaars. Zo vertelt Siemkje Rijpma over haar Van der Veldestraat. Op de andere pagina komen we te weten dat Willem van der Velde (1611-1693) de officiële schilder was van de Nederlandse marine en in opdracht werkte voor Cornelis Tromp. Theo Kamsma uit de Gerard Terborchstraat vertelt over de winkel van zijn ouders (boter, kaas, eieren en vlees). Kamsma leerde schilderen van meester Hoffer Schoot en van Parnas-

docent Jaap Ket. Gerard Terborch maakte in Rome topografische schetsen van ruïnes. En hij was specialist in het tekenen van Romeinse straatbeelden. Drie huwelijken doorstond de schilder, huwelijken waaruit maar liefst dertien kinderen werden geboren. Dochter Anna bekwaamde zich in het schoonschrijven en zoon Gerard maakte naam als schilder van de Hollandse School.

ProtestobjectMarjo Vonderman: ‘Je ontdekt allerlei zaken in zo’n op het oog gewone Leeuwarder wijk. Zo werkte Matthias van Pellicom onder diverse namen. Het was nog niet eenvoudig om werk van hem te vinden. Na lang zoeken bleek er toch hier en daar werk van hem te zijn. Er zit een plafondschildering in het Grand Café De Heerenkamer in Heerenveen en ook in het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden is zijn werk te vinden.’ Op de naastgelegen pagina vertelt Jaap Ket over zijn ouders en over zijn opa Adema. ‘Opa Adema was beeldhouwer en kunstenaar. Hij is bekend als de maker van het beeld Us Mem en daar was hij heel trots op.’ Ket weet zich nog te herinneren dat de modelkoe op het Zuiderplein stond en vaak, evenals tegenwoordig, dienst deed als protestobject. De koe wordt nog altijd vaak beplakt en beschilderd. ‘Opa vond dat maar niks: iedereen blijft van mijn koe af! Als ze weer beplakt was, dan ging opa midden in de nacht in pak en vlinderstrik en hoed op met een emmertje met een sopje op de fiets naar Us Mem om haar schoon te maken. Soms werd hij aangehouden door de politie en werd er gevraagd ‘’Wat mot dat daar?’’. Hij zei dan dat hij daar even ging schoonmaken.’

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 5

Stationsweg 4, 8911 AG LeeuwardenTel.: +31 (0)58 212 [email protected]

Vanaf vrijdag 10 t/m dinsdag 14 februari serveren we in ons mooie restaurant Van Buren een speciaal 8-gangen Valentijn proeverij Menu.

Voor slechts € 40,- p.p. Geniet van een romantisch avondje uit met de heerlijkste gerechten.

Bij aankomst krijgt u van ons een gratis valentijnscocktail.

Reserveren kan via +31 (0)58 212 6241 of per mail naar [email protected]

Verrasuw liefde met Valentijnbij Restaurant

Van Buren!

w w w. e t e n b i j v a n b u re n . n l

3 VERKOOPTOPPERS geWOON te GEK!

ZUIDVLIET 84-100 LEEUWARDEN

WWW.WINJEWANJE.NL

WAAR? Woonwinkel WinjeWanje, Zuidvliet 84-100, Leeuwarden.VOLGENS WIE? Greetje Bosma, eigenares. www.winjewanje.nl

WinjeWanjeLEEFTAFELS. ‘Massief en uniek, in vele maten en uitvoeringen.’

KLEURKASTEN‘In alle RAL kleuren en in vele maten verkrijgbaar.’

ELEMENTENBANKTicTac in stoer leer. ‘Een bankwaar je heerlijk in zit.’

vtwoonwinkelWaar vind je die aparte bank, dat verrassende vaasje of die unieke kast? Het begint met de juiste adressen, en vtwonen helpt je daar-bij graag op weg. Elke maand woonwinkelen met vtwonen door heel Nederland.

zien, ruiken, proeven

Nieuwe Oosterstraat 168911 KN Leeuwarden

tel.: 0652085637

De wereld van thee

Zin in een ongewoon, heerlijk Valentijncadeau?

Laat je verrassen door De wereld van thee.

Wij helpen je graag met het uitzoeken

van een lekker theetje die

bij jouw Valentijnvrienden past.

Kom langs bij de enige theewinkel van Leeuwarden.

www.keukenservicecordehaan.nlLauwersweg 15 9231 GR Surhuisterveen Tel: 0512-360667

Fax: 0512-841110 Mobiel: 06-21292297

Cor de haanDe keukenspecialist voor keukenrenovatieen nieuwe keukens

nieuwe fronten op maat vanaf € 120,- p/m2

nieuwe scharnieren met softclose per paar € 20,- inclusief montage

nieuwe lades met softclose vanaf € 95,- inclusief montage

graniet werkblad vanaf € 190,- p/mdiverse soorten knoppen en grepen,

vele modellen fronten ook massief houtBosch vaatwasser vanaf € 459,-

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 7

Jan Koopmans werkt momenteel aan zijn klippers De Hoop en Stella Frisia, die in Akkrum voor de wal liggen. In de winterperiode worden de schepen minutieus nagelopen. De halve familie Koopmans is met de twee schepen in de weer. Jan en zijn vrouw Elfriede (De Hoop) en zuster Renske en haar man Holger (Stella Frisia) staan in de frontlinie. Hun (schoon)ouders Joop en Limke, de oprichters van het bedrijf Friesland Charter, geven nog altijd allerlei gevraagde en ongevraagde adviezen.

RijncruiseIn de woning van Jan Koopmans in Jirnsum ligt het rapport van de vereniging voor de gedeputeerde klaar. Jan Koopmans: ‘Het is een sector die af en toe van zich moet laten spreken om gehoord te worden. Het gaat wel om zeventien bedrijven met eenendertig schepen.’ Vader Joop vult het verhaal aan: ‘De ligplaatsen voor de schepen zijn nog altijd niet overal goed geregeld. De bestuurders weten vaak niet wat ze missen. Als je met een boot aanmeert, dan komen er honderd man de wal op die wat willen besteden. Kijk naar Sneek, daar lagen we tot voor enige jaren terug mooi in het centrum. We konden aanmeren aan de Eerste Oosterkade. Later werd de aanlegplaats verlegd richting Houkessloot, aan het eind van de klipperkade. Dat is nu weer opgeheven omdat het een verkeerde plek was.’ Jan Koopmans: ‘Ik had de Sneker Harry van Dijk aan boord, die apetrots was dat de Rijncruise Sneek aandeed en een groot deel van de kade in beslag nam. Ik zei: “Dan

‘De gemeente Leeuwarden begint het belang van de passagiers van de rondvaartboten in te zien. Het rondvaartbedrijf is een economische factor waar we wonderlijk genoeg toch nog steeds de aandacht op moeten vestigen.’ De Wirdumer Joop Koopmans stond bijna dertig jaar geleden aan de wieg van de gezamenlijke Friese Rondvaart Ondernemers (FRO). Zijn zoon Jan treedt in zijn voetsporen. Hij overhandigt op 7 maart het rapport van de Friese rondvaartondernemers aan gedeputeerde Jannewietske de Vries. Een rapport met eigenlijk dezelfde boodschap als zijn vader dertig jaar geleden had: zorg voor goede aanlegkades en aantrekkelijke accommodaties, want het gaat hier wel om een bedrijfstak van belang.

Joop en Jan Koopmans van Friesland Charter

‘Leeuwarden loopt inkomsten rondvaartboten mis’

gaat het om zeventig mensen die aan boord hun natje en droogje al gehad hebben.” Toen pas viel het kwartje.’

Van walJoop Koopmans: ‘De Grouster Foeke de Wolf heeft ons destijds op het spoor gezet toen we de accommodatie in het dorp ter sprake brachten. Die zei dat we ons moeste organiseren om goede ligplaatsen te krijgen. Met Symen Riemersma van Redbad in Terherne heb ik toen de FRO opgericht. Vergeet niet dat de opkomst van het toerisme in de jaren zestig nog in de kinderschoenen stond. Ik zat ook in het bestuur van Recron en Schuttevaer. Als je een beetje actief was, werd je in die tijd al als een groot deskundige gezien. Rondvaartondernemer Zwiers van Grou kwam erbij, zo hadden we al snel een groep. Het was nog in de tijd dat je gewoon bij gedeputeerde Alkema binnen kon lopen om je verhaal te vertellen. Ook politiechef Schmidt, de latere burgemeester van Achtkarspelen, gaf advies: zorg dat jullie als club opgenomen worden in de plaatselijke verordening.’ De vereniging van Friese Rondvaartondernemers stak stevig van wal, maar dit betekende nog niet dat alle neuzen in dezelfde richting stonden. Jan Koopmans: ‘De economische betekenis wordt nog altijd onderschat.’

Leeuwarden waterstadOok in Leeuwarden, de stad die zich steeds vaker als waterstad afficheert, kunnen nog wel een paar punten op de i worden gezet, zo vinden de twee ondernemers.

Met enige nostalgie blikt Joop Koopmans terug op tijden van weleer. ‘Wie herinnert zich niet de rondvaartboot Princenhof die afgemeerd lag bij de Prins Hendrikbrug? En nog eerder lagen de Stad Dockum en de Waterpoort bij de Beursbrug klaar om uit te varen naar meren en plassen bij Eernewoude. Leeuwarden heeft de rondvaartboten de stad uitgejaagd.’ De twee vinden het koopmansschap van de stad op dit terrein nog onder de maat. ‘Men heeft de pramen stevig omarmd, dat is prima, niks mis mee, maar het verschil is wel dat die mensen vaak al in de stad zijn. Wij brengen nieuwe passagiers naar de stad. Wij brengen iets extra’s. Dat zijn passagiers die gemiddeld 44 euro per dag uitgeven.’

Slauerhoffbrug traag!Het is maar waarvoor je kiest, zo zeggen Joop en Jan Koopmans, maar volgens hen zorgen de sluitingstijden van de Leeuwarder bruggen voor minder inkomsten voor de Leeuwarder middenstand.

‘De bruggen in Leeuwarden worden tussen vier en zes uur ’s middags niet bediend. Leuk voor het autoverkeer, maar dat betekent wel dat veel rondvaartondernemers de stad voor hun dagtocht links laten liggen omdat de tijd te krap wordt. Ik denk dat de stad veel inkomsten misloopt.’ Joop Koopmans: ‘Neem die Slauerhoffbrug. Man, man, man wat is die traag. Net als die Drachtsterbrug. De gemeente heeft de brugwachter van die bruggen gehaald. Dat betekent dat de ene brug wordt bediend vanaf de Zwettebrug (spoorbrug) en de ander vanaf de Van Harinxmabrug. Die brugwachters spelen op safe en dat duurt natuurlijk extra lang voor de weggebruikers.’

KlipperJoop Koopmans en zijn vrouw Limke (bouwopzichter en onderwijzeres) waren in de jaren zestig van de vorig eeuw danig gecharmeerd van de scheepvaart dat ze besloten een eigen onderneming op te richten. Ze kochten de vervallen

klipper De Hoop, verbouwden die tot groepsaccommodatie, aanvankelijk alleen om de gasten van de zeilschool die ze net waren begonnen in onder te brengen. Koopmans: ‘Ik zat op de hts en wilde naast mijn studie zeilinstructeur worden. De opleiding hiervoor liep ik net mis, maar mijn vader die ondernemer was, zei: waarom begin je zelf niet met een zeilschool.’ De jonge Koopmans gooide het met zijn studiegenoot Johan Zoer op een akkoordje met Langhout die hotel de Kruiswaters in Wartena exploiteerde. Dit werd de uitvalsbasis voor Zeilschool Wartena die met BM’ers de wateren rond Eernewoude opgingen. ‘Het eerste jaar hadden we dertig klanten en een jaar later honderdvijftig.’

Duitse scholierenLanghout prijsde zichzelf uit de markt en Zoer voer een andere koers. Heimelijk, om Langhout uit het vizier te houden, werd in Deinum de klipper De Hoop in gereedheid gebracht. Toentertijd als accommodatie voor de zeilschool, maar nu een schip dat jaarlijks honderden scholieren uit Duitsland over de Friese binnenwateren vervoert. Jan Koopmans: ‘De kinderen die mijn ouders in het begin aan boord hadden zijn nu de docenten die opnieuw, maar nu met hún kinderen, aan boord stappen. Via mond-tot-mondreclame wordt er geboekt op onze twee schepen. Ook het lerarenblad Erziehung und Wissenschaft, waarin we adverteren, verleent goede diensten.’

TopconditieDe schepen worden in de winter in topconditie gebracht, zo vertelt Jan Koopmans. ‘Ze voldoen aan alle regels. Tien jaar geleden zijn er strenge brandvoorschriften aangekondigd. De schepen moeten voorzien zijn van betimmeringen die een brand dertig minuten in een compartiment houdt. Veel schepen zullen dit jaar hun richting nog moeten aanpassen, anders mogen ze geen passagiers meer vervoeren.’

- C

OL

UM

N -

KL

AA

S K

AS

MA

-

Met mijn vrouw heb ik een weddenschap over wat een boerka-draagster nou onder zo’n boerka aan heeft. Gewoon een rokje en bloesje en wat ondergoed, zegt mijn vrouw. Maar ik heb mijn twijfels. De meeste boerkadragende vrouwen, een enkele daargelaten, zijn afkomstig uit landen waar het gemiddeld 20 graden warmer is dan bij ons. Al die kleren onder zo’n allesbedekkend gewaad is dan wel erg benauwd. Volgens mij doen ze net als de Schotse mannen die een rokje dragen, gewoon niets er onder. Maar mijn vrouw denkt dat die mannen gewoon een boxershort onder het geruite rokje aan hebben. Dus hebben we gewed. Als ik win, mag ik een avondje met mijn laatste twee vrienden sinds mijn huwelijk, de kroeg in. Als zij wint, moet ik stoppen met

mijn internetjodelcursus waarvoor ik iedere ochtend en avond een half uurtje in de huiskamer oefen. Nu zitten we met het probleem: hoe komen we erachter wie gelijk heeft. Als ik een Schot in een rokje tegenkom, vraag ik het hem, zei mijn vrouw. Dank je de koekoek, antwoordde ik. Je weet nooit of zo’n man de waarheid vertelt. Je zult moeten voelen. Dan moet jij dat bij zo’n boerkamevrouw doen, vond mijn vrouw. Maar dat vond ik wel een heel verschil. Nee, dan doen we geen weddenschap, dan jodel ik wel gewoon door, zei ik. Ik zeker de gevangenis in wegens aanranding en waarschijnlijk wordt daar mijn keel afgesneden en die arme mevrouw gestenigd. En zo’n Schot is misschien wel gecharmeerd van jouw zoekende handen.

Nee, we moeten wat anders bedenken. Ik ben trouwens nog

nooit iemand in een boerka tegen-gekomen en bovendien zijn de boerkas zo goed als verboden in ons gastvrije landje. De kans dat het lukt om onder een boerka te voelen is veel kleiner dan een greep onder een Schots rokje. We moeten wat anders proberen. Ga eens staan, zei ik. Uit een stapel was van het kookatelier die klaar lag om gestreken te worden, haalde ik een zwarte statafel hoes. En even later stond mijn vrouw in de kamer van top tot teen gehuld in diezelfde statafel hoes. Ik zie niets, klonk er onder de hoes vandaan. Ik knip er wel even 2 gaatjes in voor je ogen. Maar uit het geproest onder de hoes begreep ik dat ik dat uit mijn kop moest laten. Ik stik hier, klonk het daarna, terwijl er van binnenuit lukraak aan de hoes getrokken werd. Zie je nou wel, zei ik, ik heb gewonnen. Zo’n gewaad is veel te warm om er wat onder te dragen.

Met een rood hoofd kwam mijn vrouw weer te voorschijn en gooide het ding weer op de stapel was. Wacht even, je moet hem ook nog even op mijn manier proberen, zei ik. Maar bloot in een statafel hoes vond mijn vrouw wel wat erg veel huwelijksgeluk.

Toch is het niet een raar kledingstuk, zei ik toen we aan een glaasje witte wijn zaten. Stel je voor dat je iets uitgehaald hebt dat eigenlijk niet door de beugel kan en je wilt niet herkend worden in de stad. Dan sla je een boerka over je heen en niemand op straat die weet dat jij het bent. Hoe bedoel je, zei mijn vrouw. Nou, neem die mevrouw die Parnas om zeep geholpen heeft en nu een duurdere oplossing bedacht heeft, hoe heet ze ook alweer? Voor haar zou het een ideale dracht zijn om zonder een rode kop van schaamte toch door de stad te kunnen. En ook

dat meisje van de provincie, shit, ik word wat slecht in namen, je weet wel waar we altijd zo om lachen als ze samen met onze burgemeester ons weer wil doen geloven dat de bakken geld die ze uitgeven aan de Culturele Hoofdstad 2018 goed besteed zijn. Voor haar zou een boerka af en toe ook wel mooi zijn om zich in te verbergen als ze weer eens gemeenschapsgeld in een bodemloze put wil gooien. Maar dan moet de burgemeester een kilt aan, zei mijn vrouw die al aan haar tweede glaasje zat en dan vaak wat onzin uit begint te kramen. Nee, dat doen we niet zei ik, want als er dan iemand wil weten of hij er wel wat onder draagt, dan jodelt hij misschien beter dan ik en dat moeten we niet hebben.

Klaas Kasma, kok in Leeuwarden (voorheen restaurant Piet Paaltjens)

Statafel hoes

- C

OL

UM

N -

PE

TE

R D

E H

AA

N -

Enige tijd geleden ontving ik van twee Amerikanen uit Boston, Caroline en Scott Meeks, het verzoek of ik hen wilde bijstaan bij het zoeken naar familiesporen in Leeuwarden. Tijdens een reis naar Europa zouden ze om die reden naar Leeuwarden komen. Dat zou een bijzondere ontmoeting worden.

Wat bleek? Caroline was familie van het Joodse echtpaar George de Kadt en Bertha Polak. Hij was een briljante chemicus en had tot in de laatste wereldoorlog een belangrijke functie bij het laboratorium van de Coöperatieve Condensfabriek Friesland. Zijn vrouw was juriste en dochter van de bekende limonade-fabrikant C. P. Polak. Caroline is een nicht van haar. Het echtpaar De Kadt woonde aan de Willem Lodewijkstraat nummer 45 en had vijf kinderen. Beiden waren gewaardeerde leden van de joodse gemeenschap in Leeuwaren. Op een gegeven moment mochten joodse kinderen in de oorlog niet meer naar school. Men besloot een eigen joodse school op te richten. George de Kadt heeft daar toen naast zijn werk nog les gegeven. In 1942 werd steeds duidelijker wat

voor verschrikkelijk lot de joden boven het hoofd hing. De familie De Kadt was zich daar nog meer dan anderen pijnlijk van bewust.

Volgens een (vroeger) bericht van de oud-CCF-directeur A. Bouwes in ‘t Kleine Krantsje is de familie De Kadt in juni 1942 aangeboden om te vluchten. De in Amerika woonachtige ouders van mevrouw De Kadt hadden voor het gezin een visum voor Cuba weten te regelen. Maar dan moest het gezin eerst wel door heel bezet Europa naar Spanje vluchten: een heel riskante onderneming. Met zo’n groot gezin, waar ook nog een baby bij zat, viel je al snel op. Bovendien was het gezin onderweg afhankelijk van de hulp van steeds weer wisselende personen die niet bij voorbaat te vertrouwen waren.

Het echtpaar besloot niet op dat aanbod in te gaan. Tegelijk voorvoelde men al snel slachtoffer te worden van het naderende stelselmatig oppakken en deporteren van joden. Vader en moeder De Kadt namen in hun wanhoop en in hun afschuwelijke dilemma een dramatische beslissing: men besloot zich als gezin collectief

van het leven te beroven. Op 20 juni 1942 heeft het gezin zichzelf vergast in de badkamer van hun woning aan de Willem Lodewijkstraat. Andere berichten spreken over het innemen van cyaankali. De kinderen gingen eerst dood, daarna de ouders. Uit de overlijdensaktes kan worden opgemaakt dat de dood bij twee kinderen kennelijk niet tijdig intrad en dat zij met behulp van een hamer uit het ingetreden lijden moesten worden verlost. Dit drama gaat elk voorstellingsvermogen te boven. Grotere wanhoop en een moeilijker beslissing zijn voor een ouderpaar niet denkbaar.

Naast het echtpaar waren de dochters Paulina (12 jaar), Esther (10 jaar), Hanna (7 jaar) en het zoontje Abraham (5 jaar) bij deze zelfmoord betrokken. De baby, David Jan, was tevoren echter door het echtpaar in een wieg voor het geopende raam in de huiskamer gelegd. In de hoop dat het huilende kind zou worden gered en dat het geslacht De Kadt / Polak daarmee toch zou worden doorgegeven. Naast de wieg lag een briefje met daarop de naam van het kind. Een buurvrouw, mejuffrouw Sinnema, van twee huizen verder ontdekte de huilende baby, omdat ze achterom het huis wist te bereiken.

Ze ontdekte de huilende David Jan, alarmeerde het kindermeisje van de familie, mejuffrouw Seijffers. Samen deden ze de afschuwelijke ontdekking in de badkamer op de eerste verdieping. Het kindermeisje heeft de zorg voor de baby op zich genomen. Rond het einde van de oorlog moet het kind naar zijn grootvader in Amerika zijn gebracht. Toen David Jan 25 jaar was is hij bij een treinongeluk om het leven gekomen. Hij zou net voor het eerst zijn geboortestad gaan bezoeken…

Toen Caroline en Scott bij ons in Leeuwarden verbleven zijn ze op een geweldig klantvriendelijke manier door het Historisch Centrum Leeuwarden (Jan Faber) voorgelicht over wat bekend was over de familie de Kadt / Polak. Ze kregen ook diverse documenten mee. Daarna heb ik met hen het graf van het gezin bezocht op de Joodse Begraafplaats, een indrukwekkende plek in Leeuwarden - normaliter niet openbaar toegankelijk - waar ikzelf ook nog nooit was geweest. Bij het graf heb ik de familie een tijdje alleen gelaten om hen in staat te stellen allerlei rituelen te verrichten. Een daarvan was dat ze symbolisch snoepgoed voor de kinderen op de grote grafsteen neerlegden. Ik

koester de genomen foto van het graf. Ik vroeg me af wie later eigenlijk voor die grafsteen heeft gezorgd. Dat blijkt de joodse gemeenschap zelf gedaan te hebben.

Daarna reden we naar de woning aan de Willem Lodewijkstraat waar het drama zich heeft afgespeeld. De Amerikanen wilden een foto nemen van het huis. Ik zei: ‘Laten we ook even aanbellen, mogelijk weten de bewoners meer over wat zich hier heeft afgespeeld.’ Alle Wijnstra en Riny Wijnstra-Postma, een heel vriendelijk echtpaar op leeftijd, deden open. Tot onze grote verrassing bleek de familie Wijnstra de eerste bewoner van het huis van direct na de oorlog te zijn. Nog sterker: mevrouw Wijnstra vertelde dat ze vroeger wel eens bij de meisjes van de familie de Kadt (schoolgenoten) in huis had gespeeld. Ook is later nog een trouwfoto in een bergplaats van de familie De Kadt gevonden. De Amerikanen en ik waren een en al oor toen we de getuigenissen van de familie Wijnstra uit de eerste hand konden vernemen. Naast het HCL ben ik hen dankbaar voor deze wel heel bijzondere ontmoeting.

Peter de Haan

Een familiedrama zonder weerga

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 8

‘De meeste leerlingen die naar onze opleidingen informeren willen graag in een ziekenhuis werken. Ze hebben allemaal de vrolijke tv-series gezien waarin de verpleegkundige achter de knappe dokter aanrent en links en rechts een spuit in een patiënt zet.’ Fokelien van der Meulen van het Friesland College moet er altijd smakelijk om lachen. Ze is er bij het Friesland College verantwoordelijk voor om de cursisten op het juiste spoor te zetten.

Helpende Zorg en Welzijn, Verzorgende-IG en Verpleegkundige

‘Zorg is meer dan achter een knappe dokter aanrennen’

‘Het werkveld van zorg, service en welzijn is een breed gebied. Je kunt op veel plaatsen terecht. In het ziekenhuis, bij mensen thuis, in het onderwijs . Maar je kunt ook prima terecht in een buurthuis, waar je activiteiten opzet voor de bewoners. Of in de persoonlijke begeleiding van verstandelijk gehandicapten terechtkomen. Hoe dan ook: werken in een ziekenhuis is niet altijd haalbaar. Bij het Friesland College zorgen we voor een waardevolle opleiding die aansluit bij het leer- en werkniveau van de cursist. We hebben bijzonder interessante opleidingen die in het verlengde liggen van hun ambities. Leren bij ons betekent: stel jezelf een doel, bedenk hoe je dat gaat bereiken en kies met ons advies de juiste opleiding.’

Omvangrijk zorggebiedAls de voorspellingen uitkomen, dan kunnen de cursisten van de opleidingen Helpende Zorg en Welzijn, Verzorgende-IG en Verpleegkundige zeker zijn van een uitdagende baan in een gewaardeerde beroepsomgeving. Fokelien van der Meulen: ‘Alle berichten wijzen erop dat er een grote vraag ontstaat naar mensen in de zorg. Als je het hebt over zorg wordt er al snel gekeken naar een ziekenhuis, maar het zorggebied is veel omvangrijker. Dat is bij veel leerlingen onbekend. Ik begrijp die aantrekkelijkheid van het werken in een ziekenhuis wel. Het heeft te maken met romantiek

en status en ook een beetje met de angst voor het werken in een verzorgingshuis. De wereld van de ouderen en de vergrijzing sluit niet direct aan bij de wereld van de jongeren. Maar als de cursist ontdekt wat werken in een verzorgingshuis precies betekent, gaat hij of zij er al snel anders over denken.’

Schroom‘Iedere keer opnieuw blijkt het volgende: cursisten die met ouderen werkten en die door dat werken in de praktijk een betere kijk op het vakgebied kregen, die vinden de werksoort aantrekkelijk’, aldus Fokelien van der Meulen. ‘Aanvankelijk krijgen we te horen dat ouderen zeuren en altijd incontinent zijn, maar dat beeld wijzigt zich wanneer cursisten in de gaten krijgen wat het vak precies inhoudt. Natuurlijk is het voor een jongere even schrikken wanneer een bejaarde zich voor hem uitkleedt, hier op school leren we onze cursisten echter om over die schroom heen te komen.’

Tijdens de opleiding wordt er gewerkt met ouderen die de rol van patiënt op zich hebben genomen. Het zijn vrijwilligers die zich inzetten voor onze opleiding. Ook worden bezoeken gebracht aan bijvoorbeeld een instelling als Talant in Stiens, waar mensen met een verstandelijke beperking in een woongemeenschap wonen. ‘Op deze manier proeven de cursisten van Verzorgende-IG en

Verpleegkundige aan het vak en wordt hen stapsgewijs de leuke en minder leuke kanten van de werksoort bijgebracht. We bieden ze een brede opleiding waar vele facetten van de verpleging en de verzorging passeren.’

PraktijkMet nadruk stelt Van der Meulen dat de zorg niet alleen draait om ouderen. Ook jongeren hebben in vele varianten zorg nodig waarbij de kennis van de afgestudeerde cursisten van het Friesland College goed van pas komt. ‘Je ziet steeds meer kleinere woonvormen ontstaan waarbij hulpverleners

diverse taken op zich nemen. Die gecombineerde taken bestaan dan bijvoorbeeld uit het koken van het eten voor of met de leden van de woongroep en het verrichten van medische handelingen, zoals het meten van de bloeddruk of het toedienen van sondevoeding. De kleinschalige zorg voor ouderen en jongeren neemt een enorme vlucht. Het zijn ontwikkelingen waarbij we, Friesland College samen met de verschillende instellingen, zorg dragen voor praktijkgestuurd leren.’

Search & switchAls de cursist eenmaal gekozen

heeft voor de opleiding Helpende Zorg en Welzijn, Verzorgende-IG of Verpleegkundige, en de cursist blijkt toch niet op de juiste opleiding te zitten, dan is er voldoende begeleiding om van opleiding te veranderen. Fokelien van der Meulen: ‘Via het search-en-switchprogramma bekijken we samen met de cursist wat voor hem of haar de alternatieve mogelijkheden zijn. Voor alles gaat het erom dat de cursist zich op onze school prettig voelt en hem een perspectief aangeboden wordt waarmee hij vooruit kan.’

www.frieslandcollege.nl

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 9

Aan één van de best bereikbare winkelpleinen van Leeuwarden, het Cambuurplein, is sinds 12 januari dit jaar de nieuwe winkel Witgoed Accessoires en Service (W.A.S.) gevestigd. Eigenaar Harry Bruining stelt zich enthousiast voor.

W.A.S. Leeuwarden

‘Witgoed met persoonlijk advies’

Waarom een witgoedzaak beginnen, in de tijd van internet en grote ketens? “Dit is één van de meest gestelde vragen die ik de afgelopen maanden heb gehad. Mijn antwoord: naar mijn mening ontbreekt het vooral bij grote winkelketens aan een goed en persoonlijke advies. Deze ketens hebben geen tijd voor een advies op maat als het gaat om de aankoop van de meest onmisbare apparaten uit het huishouden, zoals de stofzuiger, wasautomaat, droger of koelkast. En waar kan de generatie terecht die niet groot is gebracht met internet of grote, onpersoonlijke winkelketens? Graag zou ik al deze mensen met mijn 20 jaar ervaring in witgoed

willen voorzien van een goed, maar vooral ook persoonlijk advies.”

Wat kan W.A.S. leveren?“W.A.S. levert u alles op het gebied van witgoed. Hierbij valt te denken aan wasmachines, drogers, koelkasten en vaatwassers. Ik werk voornamelijk met de merken Siemens, Beko en Electrolux en biedt hierdoor een breed pakket van producten in verschillende prijsklassen. Tevens kunnen de mensen een opstelling van inbouwapparaten zoals vaatwassers, kookplaten en inbouwovens bekijken. In mijn winkel treft u daarnaast ook nog diverse type stofzuigers aan. Zowel

de slede- als de ketelstofzuigers zijn in het assortiment opgenomen. Ook ontvangt u hier uiteraard een goed advies waarom bijvoorbeeld een stofzuiger met stofzak te verkiezen is boven een zakloze stofzuiger. Ook kan de stofzuiger aan huis worden bezorgd .”

Wat voor accessoires verkoopt u?“Ja, naast witgoed zijn accessoires zelfs een belangrijk onderdeel in de winkel. W.A.S. beschikt over een breed assortiment in onder andere lampen, batterijen en stofzuigerzakken. Zo heb ik bijna alle stofzuigeronderdelen en merken stofzuigerzakken in huis!

En indien het onderdeel of uw merk stofzuigerzak er toch niet bij staat, wordt deze direct besteld en is het de volgende dag in huis. Overigens geldt dit ook voor alle accessoires voor witgoed.”

De S.“De S. van W.A.S. staat voor service en dat staat bij mij hoog in het vaandel: persoonlijk advies, reparaties en thuisbezorging. Ik wil de klant voorzien van maatwerk en meedenken over de mogelijkheden. Daarnaast kunnen mensen met bijvoorbeeld een kapotte magnetron of stofzuiger ook bij W.A.S. terecht. Uw producten worden weer

gerepareerd en, indien nodig, bij u thuisbezorgd. Ook bezorging van uw nieuwe witgoedproducten is geen punt voor W.A.S. Ik breng zelf de producten gratis bij u thuis.”

“Mocht u wat nodig hebben of nieuwsgierig zijn geworden, ik heet u van harte welkom bij W.A.S aan het Cambuurplein 35 A te Leeuwarden met gratis parkeren voor de deur!”

W.A.S.Cambuurplein 35 AT. 058-2164373E. [email protected]. www.wasleeuwarden.nl

Carnaval en Leeuwarden, het zijn twee bijkans onvergelijkbare grootheden. Vrachtwagenchauf-feur Paul van der Sommen, afkomstig uit Roosendaal, weet geen reden waarom dit feest niet zou kunnen gedijen op de Friese klei. Iedereen heeft toch wel eens zin in een feestje? ‘Dit jaar gaan er bijzondere dingen gebeuren. Naast het overhandigen van de sleutel van de stad, dat al eerder plaatsvond, gaan we ook op kroegentocht.’ Café-eigenaar Marten Eisma van het Wapen van Leeuwarden had al eens tegenover Van der Sommen verzucht: laat eens zien wat jullie doen, waarom trek je de stad nu niet eens in? Van der Sommen: ‘We zitten eigenlijk prima in zalen Tivoli en dat blijft ook onze uitvalsbasis, maar Marten had wel gelijk, we moeten meer zichtbaar zijn.’

Alle registers openDat betekent dat alle registers worden opengetrokken tijdens het carnavalsweekend dat 17 februari begint met het traditionele bal in Tivoli. Twee dagen later, op zondag 19 februari, trekken de feestvierders, hopelijk weer enigszins hersteld van het bal,

‘Het carnaval in Leeuwarden is niet te vergelijken met de viering van het carnaval in het zuiden van het land, maar het wordt ook hier heel erg gezellig.’ Paul van der Sommen is medeoprichter van de Leeuwarder carnavalsvereniging De Olde Bereleut. Sinds 1999 trekt hij met zijn fraai uitgedoste gevolg aan het jaarlijkse feest. ‘Het groeit. Op de twee bals die we in zalen Tivoli organiseren komen meer dan honderd mensen af.’

Paul van der Sommen van De Olde Bereleut

‘Met bier gedoopt door carnavalsvereniging’

van café naar café. Nou ja, er worden vier cafés aangedaan die op loopafstand van elkaar in het centrum van de stad liggen. ‘We beginnen om kwart over zes in café De Prins, dan zijn we een uur later in café de Rus. Hierna verkassen we naar Rembrandt en we eindigen bij het Wapen van Leeuwarden.’ Van der Sommen verwacht dat hij in zijn gevolg een groep van dertig tot veertig feestvierders meekrijgt. In de cafés worden medailles uitgereikt aan personen die zich hebben ingespannen voor het culturele en spirituele leven van de stad, er is muziek en uiteraard een goed glas bier.

TullepetaonestadVan der Sommen kreeg op vierjarige leeftijd het carnavalsvirus te pakken. ‘In het zuiden ken je niet anders. Ik ben tweemaal gedoopt. Eén maal door meneer pastoor en de andere keer door de carnavalsvereniging. Daar werd ik met bier gedoopt.’ De oud-Roosendaler denkt nog met genoegen terug aan de feestelijkheden in zijn stad, die voor de gelegenheid jaarlijks wordt omgedoopt in Tullepetaonestad. ‘Een verwijzing naar een

parelhoender.’ De Brabander beseft dat er in Friesland nog heel wat missionarisarbeid moet worden verricht om de sfeer van het zuiden een beetje te evenaren. ‘Maar we zijn op de goede weg. Onze club De Olde Bereleut heeft nu zestig leden en er zit groei in.’

Pils en prinsMet toenmalige buurmannen Rob Oost en Eric van den Hurk werd in 1999 het plan gemaakt dat zou leiden tot de carnavalsvereniging. ‘We zaten gezellig buiten een pilsje te drinken toen dat plan ter sprake

kwam. Ik vertelde waarschijnlijk zo enthousiast over de feesten in het zuiden dat we de koe bij de hoorns hebben gepakt. De carnavalsvereniging was geboren. Sinds dat jaar houden we ieder jaar twee bals, een in november om de carnavalsprins te kiezen en een in februari, wanneer het echte feest plaatsvindt.’

VastentijdHet is een misverstand te denken dat carnaval louter om het drinken van bier gaat, zo benadrukt Van der Sommen. Van oudsher is

carnaval een eetfestijn, omdat het de laatste mogelijkheid was zich te buiten te gaan voor de vastentijd, waarin men zich beperkte tot het minimaal noodzakelijke. ‘Het sociale karakter speelt een voorname rol. In het zuiden zijn de deelnemers maanden bezig met het voorbereiden van de optocht en het maken van de praalwagens hiervoor. Dat vertaalt zich in een enorme betrokkenheid bij de gemeenschap. Dat daarbij een biertje wordt gedronken is uiteraard niet verkeerd.’

Omar SmidsOok in Leeuwarden speelt het sociale karakter een rol. In voorgaande afleveringen van het jaarlijkse feest werden er bijvoorbeeld gehandicapten bij de festiviteiten betrokken. ‘Met de dansschool van Omar Smids hebben we een feest voor hen georganiseerd. Voor de Zonnebloem hebben we zoiets ook gedaan.’ Dit jaar is Ale Boomsma gekozen tot carnavalsprins. Boomsma ontvangt deze maand de sleutel van de stad uit handen van wethouder Andries Ekhart, waarna het college met vakantie kan gaan. ‘Nou nee, zo zit het nu ook weer niet. Je moet dat zien als een symbolische actie. Het college draagt de verantwoording van de stad over aan de carnavalsprins die hier zeer verantwoord mee om zal moeten gaan. Wel zal de nadruk iets meer komen te liggen op het vieren van een ontspannen feest.’

OpruimingModebewuste

koopjesjagers opgelet:

Bijna de hele collectie

actuele Dames-& Herenmode:

Rigoureuze

75%75%N U

A F G E P R I J S D

U25%25%N U

A F G E P R I J S D

N U

30%30%N U

A F G E P R I J S D50%50%

N U

A F G E P R I J S D

ENORME WINTERCOLLECTIE • DE BESTE KWALITEIT • DE LAAGSTE PRIJS • KLANTENBOEKJE VOOR GRATIS KLEDING • OOK IRIS CHEQUE

DOKKUM: GROTE BREEDSTRAAT 19 - DRACHTEN: ZUIDKADE 12 - FRANEKER: DIJKSTRAAT 22 - LEEUWARDEN: SCHRANS 73 - SURHUISTERVEEN: DE KOLK 34

F E B R U A R I 2 0 1 2 / P A G I N A 1 1

- C

OL

UM

N -

RU

UD

GL

AS

-Er gaat geen dag voorbij dat het gros van de mensen een juridische transactie pleegt. Het tanken van benzine, het kopen van boodschappen of het laten repareren van een fiets. De regels die voor dergelijke juridische transacties gelden, zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek (BW). Ons eerste BW stamt uit de tijd van Napoleon, die de neiging had om alles in wetboeken te regelen. In 1992 is een nieuw BW ingevoerd, dat dit jaar dus zijn twintigjarig bestaan viert.

Deze regels zijn voor alle overeen-komsten van toepassing. Dus zowel op de hiervoor genoemde, laat ik zeggen, eenvoudige transacties, maar ook op zeer ingewikkelde veelomvattende transacties, zoals bijvoorbeeld de koop van

een schip of een vliegtuig, de bouw van een fabriek of de overdracht van een onderneming.

De belangrijkste verplichting die voortvloeit uit een overeenkomst is de verplichting tot nakoming van de gemaakte afspraken. Bij koop van een auto is de verkoper verplicht tot levering van de auto, waartegenover de koper de koopprijs moet betalen.

Gelukkig gaat het in negen van de tien keer goed en komen beide partijen hun verplichtingen gewoon na. Als advocaat krijg ik veel te maken met de gevallen waarin het niet goed gaat. Om het bij het voorbeeld van de auto te houden, de auto wordt wel geleverd en de koopprijs wordt betaald, maar dan blijken er gebreken aan de auto te kleven

of deze heeft niet de specificaties die de koper dacht dat hij had. Andersom kan ook, dat de koper zijn verplichting tot betaling van de koopprijs niet nakomt. In al deze gevallen schiet één van partijen tekort in de nakoming van de overeenkomst.

Wat in deze gevallen te doen. De Wet geeft daarvoor verschillende mogelijkheden. Allereerst kan te allen tijde van de andere partij verlangd worden dat hij zijn verplich-tingen nakomt. Nu klinkt dat logisch en vanzelfsprekend, maar zo simpel ligt het vaak niet. Wat te denken bijvoorbeeld in het geval van de auto, dat de verkoper een auto levert in de kleur zwart, in de beleving dat zwart de afspraak was en de koper in de veronderstelling verkeert dat zilvergrijs is afgesproken. De verkoper vindt dat hij correct zijn verplichtingen is nagekomen, waar de koper het natuurlijk niet mee

eens is. We komen nu op het terrein van de uitleg van wat partijen hebben afgesproken. Over dit onderwerp zijn hele bibliotheken vol geschreven. In Nederland geldt de regel dat in principe de tekst van de schriftelijke overeenkomst als uitgangspunt geldt voor wat partijen hebben afgesproken, maar dat als aangetoond kan worden dat bijvoorbeeld mondeling iets anders is afgesproken, dan geldt dit laatste.

Als vaststaat dat één van partijen zijn verplichtingen niet juist is nagekomen, dan kan de andere partij hem in gebreke stellen om alsnog deugdelijk na te komen. Doet hij het dan nog niet goed, dan kan de andere partij er voor kiezen om schadevergoeding te eisen, maar ook om de overeenkomst te ontbinden. Ontbinding heeft tot gevolg dat verplichtingen over en weer komen te vervallen.

Achter het kopen van een pak melk in de supermarkt schuilt een heel scala juridische regels. Gelukkig hoeft u daar niet elke dag bij stil te staan wanneer u bij de kassa staat, als er echter iets mis gaat, komen deze regels goed van pas.

mr. Ruud Glas is advocaat/partner bij De Haan Advocaten te Leeuwarden.

Vragen, opmerkingen en suggesties kunt u mailen naar: [email protected]

Het pak melk in de supermarkt

‘Een goede supermarkt in het winkelcentrum Nijlân.’ Dat is de wens voor het nieuwe jaar van wijkbewoner Hans Bergsma. En de komst van een Lidl-supermarkt wordt namelijk niet direct gezien als een aanvulling op de Aldi, die nu al in het centrum zit. ‘Maar we hebben liever een zaak erin dan helemaal niks. Dat lelijke donkere gat moet worden opgevuld. Dan toch maar die nieuwe Lidl.’

Wijkpanel Nijlân in gesprek met supermarkt Lidl

‘Ouderen willen hun Douwe Egberts en Friesche Vlag’

Bergsma vertolkt de mening van vele wijkbewoners. Ook Ymie Tjallingii, voorzitter van het wijkpanel Nijlân, onderschrijft de opmerkingen van bewoners in de buurt. Ook zij ziet graag een gevarieerd aanbod in het kleine winkelcentrum. Tjallingii heeft contact gezocht met de directie van supermarkt Lidl. ‘Welke winkel er in het centrum wordt gevestigd maakt ons niet zoveel uit, daar bemoeien we ons ook niet mee. Het gaat om het aanbod en het sociale aspect van de winkel. De vooral oudere bewoners willen graag hun pak Douwe Egberts kopen en hun Friesche Vlag koffiemelk. Dit verzoek hebben we overgebracht aan de directie van de winkel en die is bereid om met ons hierover te praten.’

ClosetrollenHans Bergsma zet graag zijn fiets even neer om het wel en wee rond het winkelcentrum te duiden.

Met een groot pak closetrollen achter op de pakjesdrager en goedgevulde fietstassen parkeert hij zijn fiets in de standers buiten het winkelcentrum. ‘Dit is een mooi winkelcentrum. Ja, het ziet er nu even niet uit omdat de Super de Boer is verdwenen en omdat het maandag is, maar verder zijn hier goede voorzieningen. We hebben een prima bloemist en een heel goede kapper. Ook het Chinese restaurant loopt goed.’

Pond koffieBergsma, gepensioneerd mede-werker van het GAK, blijkt de commerciële zaken scherp in het oog te houden. ‘Ik heb de Leeuwarder Courant nog eens aan Douwe Egberts gekoppeld. De krant dateert uit 1752 en het koffiemerk uit 1753. Ik dacht een mooie reclamecombinatie: eerst de krant en dan de koffie.’ Het idee werd bij de krant met welwillendheid ontvangen en

doorgeschoven naar een reclame-bureau. ‘Niks meer van gehoord’, aldus Bergsma. ‘Van Douwe Egberts kreeg ik een pond koffie opgestuurd.’ Het mag duidelijk zijn dat Hans Bergsma uit de Zeesterstraat het beste met wijk en stad voor heeft. ‘Ik kom hier vrijwel iedere dag. We wonen sinds 1993 in het Nijlân en het is een prettige wijk. Ook de kleine markt op woensdag bezoek ik graag. Dan staan er een kaasboer, poelier en groenteman aan de ene kant en

een visboer aan de andere kant van de ingang van het centrum.’

VerarmingOok Karin Cnossen ziet graag een andere supermarkt in het winkelcentrum dan een Lidl. Ze komt speciaal naar het winkelcentrum omdat de Aldi op de Schrans, in de buurt waar ze woont, sinds begin vorig jaar is gesloten. ‘Een andersoortige supermarkt, daar zou mijn voor-keur naar uitgaan. Bij de Super de

Boer die hier was kon je ook terecht voor postzegels en voor de krant, dat heeft een Lidl of een Aldi niet. Dat vind ik wel jammer. Een Super de Boer had ook andere producten en bood meer kwaliteit. Het zou een verarming voor de wijk zijn, twee soortgelijke supermarkten in dit winkelcentrum.’

Bedrijvencentrum LeeuwardenBergsma, die bij het winkelcentrum aan de Uiterdijksterweg het tweede winkelcentrum in de wijk woont, heeft de teloorgang van dit centrum goed kunnen volgen. Alle pogingen om voldoende loop naar dit centrum aan de voet van het Stephensonviaduct te krijgen is mislukt. Alleen de kwaliteits-bakker en de kwaliteitsfotograaf Dalsheim weten hun klanten met service en specialistische producten naar zich toe te halen. Restaurant Ottoman, een leer-werkproject van Fahri Mintes is al weer geruime tijd gestopt. Hieraan voorafgaand probeerde Rinus Andringa, directeur van het Bedrijvencentrum Leeuwarden, met al zijn enthousiasme het centrum aan de praat te krijgen. De motor bleef haperen tot die afsloeg.

Win een gratis zwemdiploma!

Zwemles is leuk!Akwaak zwemscholen verzorgt vanuit 18 vestigingen in heel Nederland diverse zwemoplei-dingen. In Leeuwarden leiden wij op voor het zwem-ABC in het zwembad van het Achmea Health & Spa Center. Sleutelwoorden bij Akwaak zijn plezier in het water en veel individuele aandacht. Kiest u voor Akwaak, dan ervaart u professioneel zwemonderwijs in kleinschalig groepsverband.Een speciaal ontwikkeld lesplan,

leerlingvolgsysteem én uniek stimulerings- en beloningssysteem, de Akwaakie-puzzel, maken ons concept compleet.

KleurwedstrijdGeniet van een heerlijke pannen-koek mét verassing op het water en ervaar de leukste zwemles in het water. Doe mee aan onze kleurwedstrijd. De kleurplaat vind je op de achterzijde van deze krant. Downloaden via onze website kan ook. Lever de kleurplaat in bij t’ Pannekoekschip óf bij het Achmea Health & Spa Center en maak kans op een gratis A-diploma! Meer weten? Maak kennis met de leukste zwemles in Leeuwarden en reserveer een gratis proefles!

Akwaak Zwemschool LeeuwardenLocatie Achmea Health & Spa CenterTijsmaweg 4, [email protected]. 06-16 67 45 04

Naam:

Leeftijd:

E-mail adres:

Telefoonnummer:

KLEURWEDSTRIJDLever deze kleurplaat in bij 't Pannekoekschip, Willemskade 69,

Leeuwarden

Je krijgt een heuse Akwaak pannenkoek, een glas ranja en een leuke verrassing *).

*) Minimaal 1 betalende volwassenen begeleider.**) Sluitingsdatum 4 maart 2012. De prijswinnaar krijgt persoonlijk bericht.***) De kleurplaat kan ook worden ingeleverd bij Achmea Health & Spa Center, Tijsmaweg4, Leeuwarden.

Wineen gratisA-diploma!

[email protected]

Stadsblad Liwwadders editie 145 - 2 - 2012

Documents

Transcript of Stadsblad Liwwadders editie 145 - 2 - 2012