Sportpsychology in practice (Dutch)

41
Sportpsychologie in de praktijk Door: Afke van de Wouw Sportpsycholoog Bewegingswetenschapper

Transcript of Sportpsychology in practice (Dutch)

Page 2: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Page 3: Sportpsychology in practice (Dutch)

‘Een Atleet heeft begeleiding nodig. Ten aanzien van voeding, fysiek en ook geestelijk.’

Bart Veldkamp (Schaatser, Trainer

en commentator oa tijdens OS

Peking 2008)

Page 4: Sportpsychology in practice (Dutch)

‘Mentale training is niet anders dan tactische, technische en conditie training. Je traint gewoon een bepaald onderdeel van de prestatie’

Maurits Hendriks (Chef de Mission

OS Londen 2012 en Rio 2013)

Page 5: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Coach voor de Coach

• Coach voor het Team

• Coach voor de Sporter

Sportpsychologie toepassen als:

Page 6: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

´We zien Afke van de Wouw vooral als coach voor de

coaches. Dus ook voor mij. Door haar ben ik toch een

andere trainer geworden en dat in een relatief korte tijd. Ik

ben opener geworden, kan beter relativeren en kijk anders

tegen winst en verlies aan. Ook communiceer ik beter met

de pers.´ Jan van Dijk in De voetbal Trainer, nummer 160, 2009

Page 7: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Sessies met staf

• Sessies met team

• Coach voor de coach gesprekken

• Coach voor de sporter gesprekken

• Analyse trainingen

• Analyse wedstrijden

Door:

Page 8: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Nu is zij verbonden aan VVV en werkt ze met de spelers en ook met de

technische staf. Dat is heel nuttig. Niet iedereen is hetzelfde,iedereen moet

je apart benaderen. (…) Ik praatte dingen van me af en zij gaf me

oefeningen. Ik moest alles wat we bespraken opschrijven in een boekje,

zodat ik dat later kon teruglezen en gebruiken. En we mailden ook over en

weer. Zo kon ik heel veel kwijt. Zij gaf me tools, hulpmiddelen. Datgene waar

je over struikelt, daar ligt ook de oplossing, zegt zij. Kevin Begois in Voetbal International, jaargang 44, nummer 6

Page 9: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Zelfkennis

• Verbeteren mentale vaardigheden

• Wedstrijdvoorbereiding

• Flow

• Communicatie

• Zelfvertrouwen

• Omgaan met druk en tegenslagen

• Teamdynamica

• Winnen en winst boeken

Over thema’s als:

Page 12: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

´Minimaal één keer per maand doet ze een sessie met de

technische staf. Ze gaat mee op trainingskampen, praat

met spelers als zij daaraan behoefte hebben en zit af en

toe op de bank tijdens wedstrijden. Afke zegt dan niets en

let alleen maar op mij en mijn collega‘s.´

Jan van Dijk in Voetbal International, jaargang 44, nummer 8

Page 13: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Onbewust onbekwaam

• Bewust onbekwaam

• Bewust bekwaam

• Onbewust bekwaam

4-staps leerproces

Page 15: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Persoonlijke gegevens

• Sterke punten en verbeterpunten

• Doelen adv Performance profile

• Actie plan

• Wedstrijd plan en evaluatie

• Fysieke test resultaten

• Gespreksverslagen

• MBTI profiel

• Persoonlijke dingen

Speler Portfolio

Page 16: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• NAW gegevens

• Gezinssituatie

• Geloof

• Opleiding

• Voetbal ervaring

• Blessure (verleden)

Persoonlijke gegevens

Page 17: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Aanvallend

• Omschakeling BB → BBT

• Verdedigend

• Omschakeling BBT → BB

Sterke- en Verbeterpunten

Page 18: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Doelen voor komende seizoen

– Maak top 5 adv Performance Profile

• Doelen voor komende 3 jaar

Doelen

Page 19: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Performance Profile

Vaardigheden/

Eigenschappen

Belang

(B)

Idealiter

(I)

Huidige staat

(HS)

(I-HS) Verschil =

(I-HS)*B

Basis vhd:

Passen/trappen 9 10 7 3 27

Duel 1:1 aanvallend

Fysiek:

Uithoudingsvermogen

Mentaal:

Omgaan met druk

Page 20: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Welke acties ga je ondernemen om je doelen te bereiken?

• Wanneer ga je aan de doelen werken?

• Wie is er verantwoordelijk voor je actieplan?

• Hoe zou de staf een bijdrage kunnen leveren in het behalen van je doelen?

Actieplan

Page 21: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

He took it personal!

Ronaldo was like that.

He took it personal.

It is about ambition, dedication,

discipline – in training, in life.

He came before practice,

stayed after practice.

Followed up outside the field…

Very few are willing to sacrifice enough.”

(Jim Lawlor, Head of Scouting, Man Utd)

Page 22: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Wedstrijdplan

VVV-Venlo Tegenstander

Afspraken/taken balbezit:

-

-

Sleutelspelers:

-

-

Afspraken/taken balverlies:

-

-

Spelhervattingen:

-

-

Afspraken/taken bij omschakeling:

-

-

Opvallende zaken:

-

-

Page 23: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Wat voor cijfer geef je jezelf voor deze wedstrijd?

• Wat heb je gedaan en deed je goed, waardoor je jezelf dit cijfer geeft?

• Wat ga je deze week doen om volgende keer een hoger cijfer te kunnen geven?

• Voetbalveld om aantekeningen in te maken

Wedstrijdevaluatie

Page 24: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

´We kwamen al snel tot de conclusie dat ook deze

keer de beste aanpak zou zijn om de groep zelf over

de oorzaken én oplossingen te laten nadenken. Zo

hebben we dit seizoen steeds gewerkt. De

gedragsregels in de kleedkamer zijn door de spelers

geformuleerd. Bij nabesprekingen worden ze heel

actief betrokken. We vragen veel naar hun mening,

maar verplichten ze wel om steeds met goede

argumenten te komen. Daarin is de groep gegroeid.

Ze durven nu ook meer naar elkaar uit te spreken

wat ze vinden over de prestaties in het veld. We

hebben behoorlijk wat energie gestoken in sessies

met groepjes spelers die in het veld veel met elkaar

te maken hebben.´ Jan van Dijk in De Voetbal Trainer, nummer 160, 2009

Page 25: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Lichaamssamenstellingen (per maand)

– Gewicht

– Vetpercentage

• Rustpols (elke morgen)

• Overig

– Fmax, Power, Exdu, Indu, ExIn, SS, VV

Fysieke test resultaten

Page 26: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Datum

• Wie van de staf?

• Kern gesprek

Gespreksverslagen

Page 27: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

´In een schriftje hield Ruud van

Nistelrooy zijn ‘verbeterpunten’ bij.

Foppe de Haan: “Als ik tegen

hem zei dat hij agressiever naar de

bal moest toekomen bij een

voorzet, dan schreef hij dat op. Als

ik hem vertelde dat hij goed moest

opletten hoe middenvelders in

balbezit om zich heenkijken, om op

het juiste moment te kunnen

vertrekken [zich vrij te lopen in het

strafschopgebied, MvN], dan

noteerde hij zoiets ook.´

Page 28: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Mate waarin sporters in staat zijn om

zelfstandig en pro-actief te bepalen hoe hun

leerproces eruit ziet

– Vermogen tot effectief leren

– In staat zelf een traject plannen dat naar

prestatie doel toewerkt

– Tussentijdse evaluatie en evt aanpassingen

– Zelfreflectie

Zelfregulatie

Page 29: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• 10% horen

• 35% zien

• 55% zien en horen

• 70% zelf zeggen

• 90% zelf zeggen en doen

Mensen onthouden…

Page 31: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Eerste (kenningsmakings) gesprek

– Algemene vragenlijst over achtergrond

– Persoonlijkheid (MBTI)

– Competenties

• Verwerken in rapport

• Algemene terugkoppeling naar staf

• Terugkoppeling naar speler individueel

Opbouw seizoen

Page 32: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

19

71

43

57

81

29

57

43

0%

20%

40%

60%

80%

100%

E S T J

I N F P

SJ 48%

SP 24%

NT 9%

NF 19%

temperamentverdeling

Profiel spelers, staf, team

Groepsprofiel ISFJ

Page 34: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

De kracht van het voorstellingsvermogen van sporters is groot. Om die

kracht optimaal te benutten hebben sportpsychologe Afke van de Wouw en

het Van Praag Instituut in opdracht van NOC*NSF een drietal digitale

bestanden ontwikkeld met ontspannings- en visualisatieoefeningen,

speciaal voor Nederlandse topsporters.

Bron: www.nocnsf.nl (20 maart 2012)

Page 35: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Ontspanning

• Verbeelding vaardigheden

• Verbeelding wedstrijden (2.35)

• Powerflow

• Verbeelding Teambuilding

• Affirmaties

Peak Performance

Page 36: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Ontspanning

• Verbeelding fysiek herstel

• Verbeelding mentaal herstel

• Verbeelding voor pijnreductie

• Affirmaties

Recovery

Page 37: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Ontspanning

• Verbeelden genezingsproces

• Verbeelden sportprestaties

• Verbeelden voor pijnreductie

• Affirmaties

Rehabilitation

Page 38: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• 70-99% van (top)sporters gebruiken verbeelding voor prestatieverbetering

• Sneller herstel van blessure

• Toename spierkracht

• Optimistische houding tijdens revalidatie

• Minder angst nieuwe blessure

• Minder angst voor pijn bij behandeling

• Toename uithoudingsvermogen spieren

Factsheet Sport

Page 39: Sportpsychology in practice (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Vermindering preoperatieve angst

• Vermindering postoperatieve pijn

• Verbetering slaapkwaliteit

• Minder medicijngebruik

• Kortere opnameduur

• Kortere operatieduur

• Minder postoperatieve misselijkheid

• Minder postoperatief braken

• Grotere patiënt tevredenheid

Factsheet Gezondheidszorg

Page 41: Sportpsychology in practice (Dutch)

Voor meer info:

afkevandewouw.nl

sportsimagery.nl

facebook.com/avdwsportspsychology

[email protected]

@afkevandewouw