Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

43
Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8 Spelopdrachten gekoppeld aan de wet van de zwaartekracht, licht en het principe actie = - reactie. Deze spelopdrachten zijn onderdeel van het educatieprogramma in aansluiting op de voorstelling ‘Newton of de appel die naar de maan viel’ van Ila van der Pouw, voor de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool. HANDLEIDING

Transcript of Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Page 1: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

SpelopdrachtenGroep 6, 7 en 8Spelopdrachten gekoppeld aan de wet van de zwaartekracht, licht en het principe actie = - reactie. Deze spelopdrachten zijn onderdeel van het educatieprogramma in aansluiting op de voorstelling ‘Newton of de appel die naar de maan viel’ van Ila van der Pouw, voor de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool.

HANDLEIDING

Page 2: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Inleiding

Pagina 2

Page 3: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Isaac Newton heeft de grondslagen blootgelegd van onze huidige natuurkunde, sterrenkunde en wiskunde. Daarmee heeft hij onze wereld, onze manier van denken en kijken blijvend veranderd en vormgegeven.

Misschien wel meer dan wij ons realiseren.

De talloze spelopdrachten in deze handleiding leren ons, dat wij in ons dagelijks leven constant geconfronteerd worden met de ontdekkingen van Newton. Bijvoorbeeld als we die dure vaas uit onze handen laten vallen – en de wet van de zwaartekracht in werking treedt. Door situaties uit het dagelijkse leven na te spelen, worden Newtons ontdekkingen verlevendigd en daardoor begrijpbaar. Paradoxaal genoeg wordt hetzelfde effect bereikt als we de principes van Newton overboord gooien, in spelopdrachten, waarin verbeeld wordt wat in het echte leven onmogelijk zou zijn. En dan komt ook de fantasie om de hoek kijken. Onmisbaar, als het om Isaac Newton gaat. Want ook dat heeft hij ons nagelaten: het besef om in volle vertrouwen, onbevangen onze fantasie te gebruiken!

De spelopdrachten in deze handleiding worden gekoppeld aan drie ontdekkingen van Newton: actie = -reactie, zwaartekracht en licht. Het eerstgenoemde principe is vergelijkbaar met ons menselijk handelen. In de voorstelling komt Newton zelfs tot zijn wetenschappelijke ontdekking tijdens een dialoog met zijn huishoudster Nellie, waarin de acties en reacties elkaar zienderogen wederzijds beïnvloeden. Ook in de spelopdrachten wordt ingegaan op het principe actie = -reactie, gekoppeld aan ons eigen gedrag.

De spelopdrachten sluiten aan op de lessen over science, die naast deze waaier onderdeel zijn van het educatief programma bij de voorstelling ‘Newton of de appel die naar de maan viel’. Naar eigen inzicht en voorkeur kunnen de spelopdrachten verweven worden met de lessen over science. De voorstelling dient hierbij als inspiratiebron, voordat u met het educatiemateriaal aan het werk gaat.

Pagina 3

Page 4: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – De lege stoel actie = - reactie

Duur:

15 minuten

Doel:

Alert reageren op andermans acties

Beschrijving:

De spelers zitten op een stoel in een kring; de stoelen aaneengesloten naast elkaar. Eén stoel is leeg. De speler wiens stoel dit is, staat in het midden van de kring en heeft de opdracht op de lege stoel te gaan zitten. De andere spelers echter hebben de opdracht te voorkomen dat dit lukt. Zij kunnen dit bereiken door zelf op de lege stoel te gaan zitten. Hierdoor zal er een andere stoel leeg komen te staan. De speler in het midden moet nu proberen op deze stoel te gaan zitten. Zodra dit lukt, zal automatisch een nieuwe speler in het midden staan. Ook deze speler heeft de opdracht om op de lege stoel te gaan zitten, terwijl de anderen dit moeten voorkomen.

Pagina 4

Page 5: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – Mensmachine actie = - reactie

Duur:

20 minuten

Doel:

In reactie op de ander, in beweging en geluid een gezamenlijk gefantaseerde ‘machine’ vormen

Beschrijving:

Laat één speler de machine starten met een verzonnen beweging en bijpassend geluid. De speler blijft dit herhalen tot de machine compleet is.

Vraag een tweede speler aan te sluiten bij de machine, met een andere beweging en een ander geluid. Om beurten komen de andere spelers erbij, totdat de machine compleet is.

Deze oefening kan ook in kleinere groepen gedaan worden. Na een voorbereidingstijd kunnen de verschillende machines aan elkaar getoond worden .

Pagina 5

Page 6: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Actie zoekt reactie actie = - reactie

Duur:

30 minuten

Doel:

Tijdens een improvisatiespel ingaan op elkaars spelideeën door er passend op te reageren

Beschrijving:

Fluister een speler één van de onderstaande acties in. Vraag de speler deze actie zo duidelijk mogelijk voor de groep te spelen. Zodra iemand een passende reactie weet, mag er meegespeeld worden. Snelle reacties zijn geboden!Als de reacties uitblijven, kan het spel even stilgezet worden. Mogelijke reacties kunnen dan eerst besproken worden om daarna alsnog te worden uitgespeeld.

Acties:

Je moet nodig naar de wc, maar deze is bezet. Geïrriteerd vraag je of de persoon op de wc op kan schieten.

Je bent voetballer. Je maakt je op voor een beslissende penalty.

Je bent quizmaster. Als je kandidaat de vraag goed beantwoordt, wint hij/zij €5.00.000,-

Je vraagt je verloofde ten huwelijk.

Je bent een inbreker, die in het holst van de nacht een huis insluipt.

Je bent een zwerver en bedelt om een aalmoes.

Je ligt op de grond met een gebroken been.

Je bent verstijfd van angst, omdat er een spin in je buurt is.

Je probeert in je eentje een zeer zwaar pakket te verplaatsen.

Je bent meester of juf. Je leerlingen zijn vervelend.

Je bent ober in een restaurant en neemt een bestelling op.

Je bent koning of koningin en zwaait naar de toegestroomde menigte.

Je bent rechter en veroordeelt een verdachte tot een lange celstraf.

Pagina 6

Page 7: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Actie maakt reactie actie = - reactie

Duur:

20 minuten

Doel:

Beseffen, dat acties en reacties elkaar beïnvloeden

Beschrijving:

Laat de spelers in tweetallen, gelijktijdig, de volgende scène spelen.

A loopt langs de tafel van B, waardoor er een boek van B op de grond valt. Zonder het boek op te rapen of iets te zeggen, loopt A verder.

Laat de spelers de scène nogmaals spelen. Deze keer reageert A echter op het vallen van het boek, door hiervoor excuses aan te bieden en het op te rapen.

Bespreek de scènes na door te vragen naar de reactie van B in beide scènes. Wat zijn de verschillen? Wat was de invloed van A op de reacties van B? Zijn er situaties uit het eigen leven te noemen, waarin eigen acties positieve of juist negatieve reacties tot gevolg hadden? Hadden deze situaties ook anders kunnen verlopen?

Pagina 7

Page 8: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Battle actie = - reactie

Duur:

15 minuten

Doel:

In reactie op anderen, een gezamenlijk tableau vivant* vormen

Beschrijving:

Verdeel de groep in tweeën. Laat één groep gezamenlijk een tableau vivant uitbeelden, waarmee ze de andere groep uitdagen. De andere groep reageert op dit tableau door zelf ook een tableau te vormen. Laat deze strijd enkele tableaus doorgaan. Geef de groepen steeds 5 tellen de tijd om een nieuw tableau te vormen, aftellend van 5 naar 0. Vermijd ongewenste fysieke uitingen door hierover vooraf duidelijk te zijn. Stimuleer de spelers om creativiteit en humor te gebruiken.

* tableau vivant: een stilstaand beeld, waarin spelers een situatie verbeelden

Pagina 8

Page 9: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Geheime acties actie = - reactie

Duur:

30 minuten

Doel:

Tijdens een improvisatiespel ingaan op elkaars spelideeën door er passend op te reageren

Beschrijving:

Laat een kleine groep spelers spelen, alsof ze op één van onderstaande locaties zijn. Fluister één van de spelers de bijbehorende actie in. Vraag deze speler de actie ongeveer een halve minuut na de start van de scène zo duidelijk mogelijk te spelen. De andere spelers krijgen de opdracht om in samenspel met elkaar passend te reageren.

Locaties:

lift

winkel

sportschool

klaslokaal

schoolplein

Acties:

rochelen, hoesten, krabben

stelen

blesseren

slapen

roddelen

Pagina 9

Page 10: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Acties en reacties in het dagelijkse levenactie = - reactie

Duur:

20 minuten

Doel:

Analyseren welke krachten er werkzaam zijn tijdens activiteiten waarin de wet actie = -reactie optreedt

Beschrijving:

Vraag de spelers om situaties te verzinnen waarin de wet actie = -reactie optreedt. Bijvoorbeeld: steppen / springen / vallen / overgooien met een bal. Laat enkele spelers de situaties uitspelen. Probeer vervolgens met elkaar te analyseren welke krachten er tijdens de betreffende activiteiten werkzaam zijn. Denk hierbij aan: wrijving, zwaartekracht en spierkracht.

Pagina 10

Page 11: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Schrijven – Absurde dialogen actie = - reactie

Duur:

45 minuten

Doel:

Beseffen, dat in het menselijk handelen acties (vrijwel) altijd gevolgd worden door reacties

Een dialoog schrijven, waarin losse acties elkaar opvolgen zonder passende reacties

Beschrijving:

Fantaseer met elkaar hoe de wereld eruit zou zien, als niemand op elkaar zou reageren. Het zou absurde situaties opleveren.

Laat in tweetallen dialogen schrijven over dergelijke situaties. Bepaal met elkaar, welke dialogen geschikt zijn om voor de groep uit te spelen.

Gewetensvraag: komen soortgelijke situaties ook voor in ons werkelijke leven?

Pagina 11

Page 12: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – Hang naar evenwicht zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Door concentratie en samenwerking de zwaartekracht trotseren

Benodigdheden:

Eventueel een aantal dunne matten

Beschrijving:

Begin deze oefening met een klein aantal spelers. Bouw het aantal langzaam uit, naarmate de oefening succesvol verloopt. Voer de oefening eventueel uit op een zachte ondergrond, zoals een aantal dunne matten.

Ga met een even aantal spelers in een kring staan, het gezicht naar elkaar toe. Vraag de spelers om en om voorzichtig naar voren te hangen, terwijl de anderen dit naar achteren doen, tot iedereen zover mogelijk uithangt. Bespreek na afloop, welke krachten een rol hebben gespeeld bij de uitvoering van de oefening.

Variatie: de spelers om en om met het gezicht naar binnen en naar buiten gericht laten staan, voordat ze weer gaan uithangen.

Pagina 12

Page 13: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – Vertrouwenscirkel zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Door concentratie en samenwerking de zwaartekracht trotseren

Benodigdheden:

Eventueel een aantal dunne matten

Beschrijving:

Begin deze oefening met een klein aantal spelers, als voorbeeld voor de overige spelers. Zorg eventueel voor een zachte ondergrond, zoals een aantal dunne matten.

De speler in het midden laat zich in alle richtingen voor-, achter- of zijwaarts vallen. Het lichaam moet hierbij kaarsrecht worden gehouden. De spelers in de kring vangen de vallende speler op en duwen hem steeds weer naar het midden terug. Het is belangrijk, dat de spelers dicht tegen elkaar aan staan, zodat er in de kring geen gaten kunnen ontstaan.

Na een goed voorbeeld kunnen ook de overige spelers in kleine groepjes de oefening uitvoeren.

Pagina 13

Page 14: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – Levende stoel zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Door concentratie en samenwerking de zwaartekracht trotseren

Beschrijving:

Begin deze oefening met een klein aantal spelers. Bouw het aantal langzaam uit, naarmate de oefening succesvol verloopt.

Laat de spelers een kring vormen met de buik tegen de rug van de voorganger. Geef een teken, waarop de spelers zich rustig op de schoot van de persoon achter zich zetten. Als de hele groep kan zitten, winnen de spelers. Als er spelers vallen, wint de zwaartekracht.

Pagina 14

Page 15: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – In de hoofdrol zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Door samenwerking en concentratie de zwaartekracht trotseren

Benodigdheden:

Voor elke speler een blad papier

Beschrijving:

Laat de spelers door de ruimte lopen, allen met een blad papier op het hoofd. Als een blad valt, moet de betreffende speler als bevroren blijven staan. Anderen kunnen de speler weer bevrijden, door het blad terug op het hoofd te leggen. Hoe lang kunnen de spelers het volhouden, voordat de zwaartekracht het wint?

Pagina 15

Page 16: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Brainstorm – Een wereld zonder zwaartekracht zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Met de verbeelding een nieuwe werkelijkheid creëren

De invloed van zwaartekracht beseffen

Beschrijving:

Fantaseer met elkaar hoe de wereld eruit zou zien zonder zwaartekracht.

Enkele prikkelende vragen:

Hoe zouden onze kapsels eruit zien?

Op welke manier zou een partijtje voetbal verlopen?

Wat zou ons favoriete spelletje zijn?

Wat zou het grootste voordeel zijn? En het grootste nadeel?

Pagina 16

Page 17: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Brainstorm – Een nieuwe taal zwaartekracht

Duur:

15 minuten

Doel:

Met de verbeelding een nieuwe taal creëren

Beschrijving:

Newton ontdekte de zwaartekracht, zonder dat daar al woorden voor waren. Hij moest dus een nieuwe taal bedenken.

Stel met elkaar voor, dat het Newton niet gelukt zou zijn om woorden te vinden voor zijn ontdekking. Verzin samen een nieuwe taal, die het begrip zwaartekracht moet verbeelden.

Enkele tips:

Denk aan de effecten, die de zwaartekracht heeft op ons dagelijks leven en probeer deze in gedachten voor je te zien of te horen.

Fantaseer verder naar aanleiding van deze effecten. Zijn deze effecten bijvoorbeeld vergelijkbaar met iets of iemand?

Plak bestaande woorden aan elkaar om zo nieuwe woorden te krijgen.

Mogelijke nieuwe woorden die zo kunnen ontstaan: beenplakband – kopjesklingelhamer – grondzuiger.

Pagina 17

Page 18: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Gewichtsverlies zwaartekracht

Duur:

20 minuten

Doel:

Met de verbeelding en door fysiek spel een nieuwe werkelijkheid creëren, afwisselend mét en zonder zwaartekracht

De invloed van zwaartekracht beseffen

Beschrijving:

Laat de spelers onderstaande handelingen uitbeelden.

een broodje hagelslag smeren – een broek aantrekken – een zware koffer verplaatsen – lange haren kammen – een propje papier in de prullenbak werpen – een handdoek opvouwen – een hond aaien – het toiletraampje sluiten - … (door de spelers zelf in te vullen)

Laat de spelers de handelingen vervolgens nogmaals uitbeelden, ditmaal alsof deze plaatsvinden in een verbeelde werkelijkheid zonder zwaartekracht.

Variatie:

De handelingen kunnen ook uitgebeeld worden op een planeet waar de zwaartekracht juist veel groter is dan op aarde. Op Jupiter is de zwaartekracht 2,37 keer zo groot!

Pagina 18

Page 19: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – In conflict met de zwaartekracht zwaartekracht

Duur:

30 minuten

Doel:

Met de verbeelding en door fysiek spel een afgebakende scène creëren

De invloed van zwaartekracht beseffen

Beschrijving:

Laat de spelers in kleine groepjes een korte scène verzinnen, waarin de zwaartekracht de personages parten speelt.

Mogelijke problemen: een dure vaas valt kapot – in een te warme ruimte is het raam te hoog om het te kunnen openen – inbrekers proberen een zwaar object mee te nemen, terwijl het alarm al is afgegaan.

Vraag de spelers om een tableau vivant* voor te bereiden die het begin van de scène aanduidt en één die het einde van de scène markeert. Het gebruik van tableaus vivant bevordert fysiek spel en zorgt voor afgebakende scènes, waardoor het geheel aantrekkelijker wordt om naar te kijken.

Laat de spelers na een korte voorbereidingstijd hun scènes aan elkaar presenteren volgens het principe: begintableau spel eindtableau.

* tableau vivant: een stilstaand beeld, waarin spelers een situatie verbeelden

Pagina 19

Page 20: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Ervaren – Voorlezen in nieuw licht licht

Duur:

Afhankelijk van het gekozen boek of verhaal

Doel:

Door belichting de intensiteit van de beleving van een verhaal verhogen

Benodigdheden:

voorleesboek of verhaal

verduisterde ruimte

kaars of zaklamp

Beschrijving:

Spannende verhalen krijgen een extra dimensie, wanneer deze worden voorgelezen met minimale belichting. De intensiteit van de beleving wordt gegarandeerd verhoogd!

Spannende boeken voor de groepen 6, 7, 8:

‘Drenkeling op drakeneiland’ van Lydia Rood

‘De kampeerclub’ van Greet Beukenkamp

‘Kees en Co detectivebureau’ van Harmen van Straaten

Pagina 20

Page 21: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Schaduwfiguren licht

Duur:

15 minuten

Doel:

Met de verbeelding en door fysiek handelen schaduwfiguren creëren

Benodigdheden:

Verduisterde ruimte

Lichtbron

Wand, waarop geprojecteerd kan worden

Beschrijving:

Maak met elkaar schaduwfiguren. Verduister de ruimte en richt een lichtbron op de handen, dichtbij een projectiewand. Creëer de figuren met de handen, bijvoorbeeld door onderstaande voorbeelden na te bootsen. Nog leuker is het, om zelf al spelende tot figuren te komen!

Pagina 21

Page 22: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Bron: Hand schadows to be thrown upon the wall. Bursill, H., Gulenberg EBook 2004

Pagina 22

Page 23: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Bron: Hand schadows to be thrown upon the wall. Bursill, H., Gulenberg EBook 2004

Pagina 23

Page 24: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Bron: Hand schadows to be thrown upon the wall. Bursill, H., Gulenberg EBook 2004

Pagina 24

Page 25: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Bron: Hand schadows to be thrown upon the wall. Bursill, H., Gulenberg EBook 2004

Pagina 25

Page 26: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Dag en nacht licht

Duur:

30 minuten

Doel:

Door verbaal en fysiek spel gezamenlijk een verbeelde werkelijkheid creëren

Door belichting de intensiteit van de beleving van een spel verhogen

Benodigdheden:

Verduisterde ruimte

Zwakke lichtbron, bijvoorbeeld een kaars, olielamp of zaklamp

Beschrijving:

Vraag de spelers de ogen te sluiten en zich voor te stellen, dat ze zich in een bos bevinden. Overdag, terwijl het licht is. Vraag naar verbeelde waarnemingen, visueel en auditief. Wees gerust suggestief; Vraag bijvoorbeeld of er ook dieren of mensen in het bos zijn; wat deze eventueel doen en waaraan de spelers dit merken.

Laat de spelers na enkele minuten de ogen weer openen. Vraag de spelers wat ze gehoord hebben in het verbeelde bos. De spelers mogen antwoorden door deze geluiden te verklanken. Op deze wijze zal een heel bos in geluid tot leven komen. Geef aan, dat de spelers goed naar elkaar moeten luisteren; alleen dan zal er een mooi geheel tot stand komen.

Tik na enige tijd enkele spelers aan, die non-verbaal mogen spelen alsof ze in het bos zijn. Het verklanken van de bosgeluiden gaat ondertussen door.

Herhaal vervolgens alle stappen van de oefening; ditmaal met een donker bos in de nacht, in gedachten. Verduister de ruimte om de intensiteit van de beleving te verhogen. Geef de spelers die het non-verbale spel spelen, een zwakke lichtbron mee. Het spel wordt zo zichtbaar en spannend.

Variaties: Dezelfde speloefening laten plaatsvinden in een touringcar, een warenhuis of op een zelf in te vullen locatie.

Pagina 26

Page 27: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Weten – Licht in de duisternis licht

Duur:

10 minuten

Doel:

De rol van licht in het theater van toen en nu beseffen

Beschrijving:

Vertel, dat licht voor het theater van groot belang is – en zo vanzelfsprekend dat je het bijna zou vergeten.

In de oudheid werden theaterstukken opgevoerd bij daglicht. De theaters waren zonder dak en de voorstellingen vonden overdag plaats. Dat betekende niet, dat er geen licht werd gebruikt op het podium. Er waren wel degelijk fakkels en olielampen, maar die stonden er niet zozeer om het spel te verlichten. De aanwezigheid van zulke verlichting was een teken voor de toeschouwers, dat die scènes zich in de avond of de nacht afspeelden.

Toen het theater van open speelvlakken naar schouwburgen verhuisde, werd de toneelzaal verlicht met grote kandelaars. Op het podium werden alle lichtbronnen ingezet, die de mensen kenden: kaarsen, fakkels en olielampen. Met behulp van glazen kappen kon de kleur van het podiumlicht worden aangepast. Inmiddels was ook de eerste spotlight uitgevonden: door licht door een flessenbodem te laten schijnen.

Het gebruik van vuur voor verlichting zorgde voor de nodige risico’s. Vooral balletdanseressen hebben dit menigmaal met de dood moeten bekopen. Als de vlam vat kreeg op een tutu was de danseres in kwestie reddeloos verloren. Een stuk veiliger èn makkelijk werd het, toen aan het eind van negentiende eeuw de gloeilamp werd uitgevonden. Het was in dezelfde periode, dat de toeschouwers voor het eerst helemaal in het donker zaten. De aandacht van het publiek kon zo niet meer afgeleid worden van het podium. Bovendien was het effect van licht veel groter, wanneer het om het podium donker was.

Pagina 27

Page 28: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Met de ontwikkeling van computertechnieken is er tegenwoordig nauwelijks meer een lichteffect te bedenken, dat niet meer op het podium kan worden uitgevoerd. Grimmige sferen, projecties en geestverschijningen; de theatertechnicus draait er zijn hand niet voor om. Toch, net als je denkt dat nu écht alles kan, wordt er weer een nieuwe techniek uitgevonden, die nieuwe perspectieven opent.

Bron:

Dit is Theater. Goossens, J. Lemniscaat, 2003

Pagina 28

Page 29: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Oefening – Waarnemenlicht

Duur:

15 minuten

Doel:

Bewust ervaren van waarnemingen mèt en zonder de aanwezigheid van licht

Beschrijving:

Vraag de spelers in een comfortabele houding te gaan zitten of liggen, met de ogen geopend. Laat ze gedurende 5 minuten opmerken wat ze zien, horen, voelen, ruiken. Maak vooraf duidelijk, dat het hier geen ‘ test’ betreft. Alles wat de spelers waarnemen (of niet) is oké.

Vraag de spelers een tweede keer dezelfde oefening te doen. Ditmaal met gesloten ogen. Wat merken de spelers op?

Voer na afloop van de oefening een gesprek over de opgedane ervaringen. Zijn er verschillen in waarnemingen te benoemen? Kunnen er conclusies getrokken worden over de invloed van licht? Gelden deze voor de hele groep of is dit per individu verschillend?

Pagina 29

Page 30: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – In nieuw daglicht licht

Duur:

15 minuten

Doel:

Beseffen, dat er veel soorten licht zijn en dat mensen daar hun handelen op aanpassen

Met de verbeelding en door fysiek spel een werkelijkheid creëren

Beschrijving:

Laat de spelers in kleine groepjes handelingen verzinnen en uitspelen, die passen bij onderstaande soorten licht. De toeschouwers proberen het juiste licht bij de handeling te raden.

Soorten licht:

kaarslicht – weerlicht - fel zonlicht – uitvallen van het licht – zonsopgang – ondergaande zon – flitslicht fotocamera – licht van een zaklantaarn – maanlicht – theaterlicht – verkeerslicht – vuurtorenlicht – vuurwerk – zwaailicht

Pagina 30

Page 31: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

Spel – Gekleurde scènes licht

Duur:

30 minuten

Doel:

Beseffen, dat belichting van invloed is op de sfeer van een scène

Kleur gebruiken als inspiratiebron voor een scène

Benodigdheden:

Verduisterde ruimte

Een groot aantal zaklantaarns

Transparant papier of folie in verschillende kleuren

Beschrijving:

Leg uit, dat in het theater gekleurde belichting gebruikt wordt om bepaalde sferen te creëren. Een sombere scène krijgt een andere kleur dan een scène, waarin iedereen heel vrolijk is.

Vraag twee spelers een eenvoudig multi-interpretabel tableau vivant* neer te zetten; bijvoorbeeld van twee mensen, die elkaar de hand schudden. Laat zoveel mogelijk zaklantaarns met daarvoor een gekozen kleur transparant papier schijnen in de richting van de spelers. Bespreek met elkaar, waar het tableau vivant over zo kunnen gaan nu het in een bepaalde kleur belicht wordt. Welke sfeer ontstaat er? Onderzoek op deze wijze ook de andere kleuren. Benadruk, dat het niet erg is als de sfeerinterpretaties verschillen.

Verdeel de spelers in tweetallen. Elk tweetal maakt een scène van maximaal 2 minuten, waarin het startpunt het eerder gebruikte tableau vivant is. De tweetallen kiezen ook voor een kleur belichting – en daarmee voor een sfeer – die als inspiratiebron dient voor het verloop van de scène. Na een korte voorbereidingstijd presenteren de spelers hun scènes aan elkaar èn helpen ze elkaar met het belichten van het spel.

* tableau vivant: een stilstaand beeld, waarin spelers een situatie verbeelden

Pagina 31

Page 32: Spelopdrachten Groep 6, 7 en 8

Newton of de appel die naar de maan viel

BronnenDit is Theater. Goossens, J. Lemniscaat, 2003

Hand schadows to be thrown upon the wall. Bursill, H. Gulenberg EBook 2004

Speloefeningen. Dieho, B. e.a. Uitgeverij Theatre & Film Books, 1993

De opdrachten in deze theaterwaaier zijn bedacht en geschreven door Marieke van Duin.

Pagina 32