officieel orgaan van de Afdeling Parachutespringen Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaartoktober 1983 - jaargang 12 - nummer 2

interview met MichelBizotAFF in Nederland

SPORTPARACHUTIST

jaargang 12 - nummer 2 - oktober 1983

Tweemaandelijkse uitgave van deKNVvL Afdeling Parachutespringen

Redaktie: Ronaid van den Boogaard, IrwinBroen, Nathalie Chudiak en Arnold Collen-teur.

Vaste medewerkers: Michel Bizot, HeinCannegieter, Henk Kuizenga, Karst Sikkensen Bert Wijnands.

De met name onderschreven artikelen zijnvoor verantwoordelijkheid van de schrijversen behoeven niet altijd de mening van de re-daktie weer te geven.

Zonder schriftelijke toestemming van de re-daktie mag niets van de inhoud wordenovergenomen.

Abonnement Sportparachutistleden van de afdeling Parachutespringenontvangen het blad gratis.

De SPORTPARACHUTIST verschijnt in deeerste week van februari, april, juni, au-gustus, oktober en december.

Druk: Van Deventer b.v., 's-Gravenzande.

Koninklijke Nederlandse Verenigingvoor Luchtvaart

Afdeling Parachutespringen

BestuurW. A. VelthuizenE. T. H. WijnandsvakatureP. SantegoedsH. CannegieterC. A. T. PellensH. VerbeekH. A. Elias

- voorzittervice-voorzittersekretarispenningmeester

- sekretaris sport- sport en instruktiealgemene projektenalgemene projekten

Hoofd Bureau Parachutespringen KNVvLMichel Bizot,Jozef Isralsplein 8,2596 AS 's-Gravenhage.Telefoon: 070-245457.

LidmaatschapAlle leden f 70,- per jaar, na 1 juli f 38,-.Het inschrijfgeld voor leden bedraagt bij aan-melding f 8,-.

Aanmeldingen voor het lidmaatschapte richten aan het afdelings-sekretariaat(d.t.v. de klubsekretaris).

Uw kopij gaarne inleveren voor 21 oktober1983 bij:

Sekretariaat AfdelingParachutespringen KNVvL,Jozef Isralsplein 8, 2596 AS 's-Gravenhage.

2 SPORTPARACHUTIST

DEZE VERENIGINGEN ZIJN AANGESLOTEN BIJ DEAFDELING PARACHUTESPRINGEN VAN DE

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENINGING VOOR LUCHTVAART

Secretaris SClubhuis CHVliegveld VVDropzone(s) DZ Bak voor precisie BPType(n) vliegtuigen TV met eventueel naammet aantal springers DZ, indien niet op het vliegveldInflight door 10 Voeding:Springtijden ST bar B

Weekeinden WE restaurant RSunset SS snacks SHuurmateriaal: M overnachtingsmogelijkheden: ON

rond camping C

pc pc hotel H

squares sq clubhuis CH

Advertentietarieven SPORTPARACHUTIST

hele pagina f 500,- per nummerhalve pagina f 275,- per nummerderde pagina f 185,- per nummerzesde pagina f 95,- per nummernegende pagina f 65,- per nummerof f 0,72 per mm kolombreedte

Per 3 nummers 7,5% en per 6 nummers 15% korting.

Toeslagen steunkleur en f.e. op aanvraag.

De rubrieken te koop en te koop gevraagd zijn gratis voorleden.

Eerste Nedertandse Parachutisten CtubS: Herman Boerman, Selma Lagerlfferf 118, 3315 ASDordrecht, 078166424.CH: VV Midden-Zeeland, Arnemuiden, 01196,13264, VVSeppe, Bosschenhoofd, 016523129.VV: Midden Zeeland, Seppe. DZ: Perpocher polder,Roosendaal.TV: C182/4.ID. ST: WE: 8.00 uSS. M: r. BP:, Roosendaal.B R S. ON: C H.

Vereniging Nederlandse Paraclub TUZevenS: John Schouw, Godenstedterstrasse 23, 02730 Zeven,BRD,094942815615.CH: VV Seedorf, BRD, 094942812081, tst 328.VV: Seedorf. DZ: VVo TV: C182/3. ST: zomer: za. 13.00 uSS, zo: 10.00 uSS, wo tlm vrij: 17.00 u-SS. M: r pc sq.BP. 6 S. ON: C H.

Noord Nederlandse Parachutisten ClubS: Mart je Kielt, Rabenhauptstraat 61, 9725 LL Groningen,050-253717.CH: VV Eelde.VV: Eelde. DZ: VV, Winde. TV: C-I72/3. M: r. 6 R S.ON: C H.

Para Centrum NoordS: Rob Millenaar, Swammerdamstraat 39, Postbus 567,7900 AN Hoogeveen, 0528068271.CH: Achteromsedijk 2 (geen Post), Hoogeveen, 0528071150.VV: Hoogeveen. DZ: Nieuw-Balinge. TV: C182/4 ID. ST:WE + feestdagen, evt. wo- en vrij.middag. M: r. BP: DZ. 6R S. ON: CH C H.

Paraclub FlevoS: Jet 6ronsveld-Aling, Van Hallstraat 29, 8072 BA Nun-speet, 03412-54991.CH: VV Lelystad, Lelystad, 03202-469.VV: Lelystad. DZ: Kavel E-24. TV: C-206/5. ST: za: 9.00 u-SS, zo: 9.00-19.00 u, zomer: wo: 18.00-SS.6P: DZ. M: r pcsq. B R S. ON: C.

Paraclub HohneS: J. van der Velden, Exinerstrasse 7i, 3103 Bergen, BRD,09-4950513823.CH: VV Lohheide, "Paragasse", Lohheide, Hohne, 09-4950518021, tst. 485.VV: Lohheide. DZ: VVo TV: 00-27/5. ST: zo: 9.00 u-SS. M:r pc. BP: VVo 6 S. ON: kamperen DZ.

Paraclub IcarusS: J. A. van der Graaf, Santandererf 22, 3067 ZT Rotter-dam, 010-554705.CH: VV Hilversum, Loosdrecht, 02157-1849.VV: Hilversum. DZ: Westbroek, VVo TV: P. Porter/8 ID. ST:WE + di- + vrij.avond. M: r pc sq. BP: Westbroek. 6. ON: CH.

Paraclub Mobiele ColonnesS: Jannie Brasik, Waverstraat 34/3, 1079 VM Amsterdam,020-446516.CH: Noodweg 52, "de Egelshoek", Hilversum, 02157-1888.VV: Hilversum. DZ: Hoogland, VVo TV: C-182/4. ST: WE+di- + vrij.avond. M: r sq. BP: VVo 6 S. ON: C.

Paravereniging Korps Commando TroepenS: Jos Wery, Abelenberg 108, 4707 MC Roosendaal.CH: Commandobaan 4, 4702 CL Roosendaal, 01650-43920tst. 155.TV: F27/ 35.

Skydiving Club The Flying DutchmenS: C. 'H. C. van Vooren, 6ingleystraat 966, 3025 RL Rotter-dam, 010-254399.CH: Vliegveldweg 20, 2e straat, 3045 NS Rotterdam,010-158421.VV: Zestienhoven. DZ: Pijnacker, Berkel, Schipluiden. TV:C-206/6. ST: di + wo: 16.00 u-SS, za: sunrise-SS, zo:12.00-18.00 u. M: r pc sq. 6P: behalve zondag. B R S.ON: H.

Stichting Nationaal Paracentrum T eugeS: Jan Koenegras, de Zanden 15, 7395 PA Teuge,05763604.CH: de Zanden 22, "de Wolk", 7395 P6 Teuge, 05763-842.VV: Teuge. DZ: VVo TV: C-182/4 10, BNI/8. ST: dagelijks9.0020.00 u. M: r pc. BP. B R. ON: CH kamperen DZ, C H.

Cadetten Parachutisten VerenigingS: H. J. Corporaal, Kasteelplein 10, 4811 XC Breda,076-223911.

Vereniging Paracentrum TeugeS: S. J. M. Meijer, Bolkskamp 25, 7576 GH Oldenzaal,0541010586.Zie verder Nationaal Paracentrum Teuge.

in dit nummer:

12 Accelerated Free FallSjaak Kouwenhoven - Lia van Heer-waarden - Anja Frijters- Henk Haver-man

8 Canada upBertWijnands

10 Michel Bizot: een interviewIrwin Broen

en verder:6 In memoriam7 In animam

Arnold CollenteurSoesterChopper Boogie

Arnold Collenteur

9 Abracadabra deel 3

15ENVvPKees de Jager

16Bad - LippspringeIngrid Zoetmulder - BramLasschuijt jr.

18Sd - Ost paracupHerman Boerman

20 t-rnori's wedstrijd la Fert -Gaucher

Karel Lamboo

21AVRO'spara puzzelEllen Bussemaker

Para Surf '83Annet Gillebaard

22 FriendshipdemoRaamsdonksveer

Loek Strous

TROS8-man speed-starKees de Bie

en als altijd:4 paravaria6 verzamelaars

Kees de Goeijer

23 kalenderte koop

Max Dereta schoot deze wereldplaat vanMichel Bizot. Ooit zo'n style-foto gezien?Wij niet!

Redaktioneel

Nadat TomRoodenburg vanwege het geharrewar rondZuid-Afrika de redaktie verliet, nam ondergetekende zijnplaats in.Allereerst wil ik mijn bewondering uitspreken voor het feitdat Tom inzake Zuid-Afrika een duidelijk standpunt in-nam, hetgeen door de mensen waarvan dit verwachtwerd, schouderophalend achterwege werd gelaten.Ik zal de lijn die Tom met betrekking tot het leerlingen-springen volgde, voortzetten en zonodig uitdiepen en/ofverbreden. Nog steeds bestaat het leeuwedeel van hetK.N.v.v.L.-ledenbestand uit leerling-skygods en derhalvedienen ook zij een Sportparachutist voor ogen te krijgenwaar ze zichzelf in kunnen vinden. Dit in tegenstelling totmateriaal volgestouwd met Engelse termen waar debeginnende para alleen maar hoofdpijn van krijgt.Deze "redaktioneel" heeft dan ook de intentie eenoproep te zijn voor genoemde doelgroep. Heb je ietsleuks te melden: springervaringen, zaken die ophelde-ring behoeven ... enfin, zoek maar uit, klim dan in depen en stuur het resultaat naar het Afdelingssekre-tariaat. Bedenk wel, dat dit een blad voor, maar vooraldoor jullie is en een verbreding van de aandacht voorhet leerlingengebeuren kan alleen dn tot stand komenals er voldoende stof door de leerlingen zlf wordt aan-gedragen.Alsafsluiting spreek ik de hoop uit op een goede samen-werking met de redaktie onderling, het bestuur en despringende leden.

SPORTPARACHUTIST 3

-uCD

s . ~pnngers van Teu"- en

der voor 1984 s ge een Springkalmaat met prach~imenstellen op A3 f~~_-~egen een zeer sg~akleu:.enplaten dieenkort verkriJ'gb ppelljke prijs b'

aar zal zijn. In-

_------ ~napI ara varia~------- gesto en

Bestuurswijziging Vereniging Neder- 11landse Paraclub Tu-Zeven: Een blauwe .j+ennv Verhoef' overaW. Steijlen (vz), Kronshusenweg 8, 2730 met witte strepen. De enige In Neder-Zeven BRD, tel.: 04281-6335. J. de Graaf land. Tegen beloning terug te bezorgen(vvz), Bremervrderstrasse 10, 2730 Ze- bij Ton Annegarn, tel.: 015-613940.ven BRD, tel.: 04281-1736. N. Keppel(pm), Am Rehmenfeld 50, Zeven BRD,tel.: 04281-4829. J. Schouw (secr), Go-denstedterstrasse 23, 2730 Zeven BRD,tel.: 04281-5615. W. Zeitier (demo cord),Am Lagerberg 36, 2740 BremervrdeBRD, tel.: 04761-4204.

W" ~~--- _Ij wensen beterscha

Bolmeij'er Joke p aan: Beelen Frl'tsH ' van Hee . ,ans Keiler Ed KI" zIek, S. Jansenrink, Van Rij:nso 0 meljer, Gert Maalde~I A ever van Hal W'e, . van Toot J V ' Illy Stn.kIes, J. Willem~e'e e~corten, Johan Wic-

C),.C)~ n d van ZU;jlenkom.

O~.

In heto . augUstusnumoka IS een schitte mer van Foto &

nen 0 rend artik Io . ver vrijevalfotog e versche_ne pagina's raaf Bob K

goed geSChrevmet kleurenfoto's en eaal

.en begel' en

eldend artikel is

het resultaat van B 'Op bijgaande foto ?b s enthousiasmemet z' zIen We B' .n camera t"d ob In akt'

Bmet vriendin Esthe'j ens de exit same'n

e

ob 9 ren Jim Naar samen rn ahumuryet twee enthou . .slaste

Paraclub Flevo: Geboren 25 juli: Cora,dochter van Nanda en Rene Spee. Helaas zijn er in het augustusnummer

in de tekst een paar storende foutengeslopen.Op bladzijde 6 in de lijst van instruk-teurs staat de heer W. J. C. van Spaan-donk abusievelijk met nummer 82-01vermeld. Dit moet zijn: 82-02.Op bladzijde 11 in de woordenlijst staatbij "Goggles" dat er zonder bril vuiltjesop het netvlies kunnen komen. Deattente lezer heeft natuurlijk allang be-

VPCT: Getrouwd 5 augustus: IreneGijlstra en Willard Jansen.

VPCT: Getrouwd 10 augustus: MaritLoois en Rene Drost.

4 SPORTPARACHUTJST

\

grepen dat dit hoornvlies moet zijn.Op bladzijde 25 staan drie prachtige fo-to's bij het artikel "Vier Uden Sportief",die abusievelijk aan Bob Kaal enNathalie Chudiak zijn toegeschreven.Deze eer komt echter toe aan de heerTon Kooymans.Onze excuses hiervoor evenals aan allemet een foutief gespelde naam ge-noemde personen.

z'n eerste ...Claudio Lasschuijt is de junior van onze"nationale junior". Als het ware eensuperjunior. Tijdens de RAPA-meet inBad Lippspringe (waarover op pagina 16meer) maakte de 16-Jarige z'n eerstesprong. Voor deze werd hij in de CH-53gefotografeerd door Henk Nijhuis.

te laat of niet te laat ...Op dit moment bent u het oktobernum-mer aan het lezen dat naar wij hopen optijd bij u in de brievenbus is gevallen.Dat laatste kan niet worden gezegd vanhet augustusnummer, dat drie weken telaat op de stoep lag.We kunnen daarvoor duizend en nexcuses aanbieden en evenzovele re-denen bedenken want zelfs de Sportpa-rachutist staat niet boven de wet van

Murphy. Helaas, n keer per jaar (enwe hopen niet dat dt een wetmatigheidwordt) is de werkelijke verschijningsda-tum het niet eens met onze planning.Ondanks het feit dat de redaktie zich al-tijd met heel veel moeite aan een straktijdschema moet klampen en het be-treurenswaardige feit zich voordoet datdit niet altijd lukt, hopen we dat u dezekeer gezegd heeft: het is nooit te laat ...

z'n 2000steCharles von Sury is zeker een van dekleurrijkste figuren die de .nederlandsespringwereld kent. De zwitserse gast-arbeider maakte op de zestlen-man-wed-strijd deel uit van het team van ~IetGroot. Tijdens dit evenement (meer hier-over op pagina 20) maakte hij zijn 2000stesprong. Dat is het vermelden waard envoor diegenen die niet weten wie vonSury is deze foto, geschoten door IngndZoetmulder.

Aan springkalenders geen gebrek.Ook Frits Wegerer, uitgever vanhet Oostenrijkse blad .Fatlscrurrr,Sport Magazin" brengt er een uitvoor 1984. 13 kleurenplaten sierendit kalendarium. De prijs is onge-veer DM 20.- en is via het afde-lingssekretariaat te verkrijgen.

kalender

SPORTPARACHUT/ST 5

The good die youngOp 20 juli 1983 verongelukte Cees Adri-aan se bij het beoefenen van zijn sport.Sinds 1975 aktief in de parasport, wasCees al militair para bij verscheidene le-geronderdelen, zowel in binnen- alsbuitenland.In 1979 werd hij militair para instrukteurin welke funktie hij veel mensen hetspringen mocht bijbrengen. Zo ook washij zeer aktief om het vrije val springenbij het korps mariniers op een hoger peilte brengen, waarbij hij steeds trachtteeen link te leggen tussen het sport- enhet militaire paragebeuren.Hij liet ook geen gelegenheid onbenutom de sport tijdens de vele buitenland-se oefeningen te blijven beoefenen,zelfs onder moeilijke omstandigheden.

Ik denk hierbij aan een demo in Noor-wegen afgelopen winter waar nabij dePoolcirkel onder zeer koude omstandig-heden toch een goede show werd ge-maakt; dat was Cees.Zo ook was Cees een begenadigd in-strukteur bij wie veiligheid vooropstond. En daarom is het zo hard dat juisthij om het leven is gekomen.The good die young, maar voor ons washet te vroeg, Cees.Wij wensen zijn echtgenote Yvonne enzijn kinderen veel sterkte toe om dit ver-lies te kunnen dragen.Wij verliezen een goed collega en eenfijne vriend.

Namens de MSPC

airborne museumHet gaat goed met het Airborne-Mu-seum. Volgens hun elfde nieuwsbriefwerpt het PR-werk zijn vruchten af. Pro-paganda voor en verkoop ten bate vanwas het doel van de aanwezigheid opdiverse "open dagen".Tegelijkertijd bleek ook dat velen nogniet wisten dat het Airborne-Museum al-weer ruim een jaar in "Hartenstein" bijOosterbeek is gevestigd.Ook wordt in de elfde nieuwsbrief hetprogramma bekendgemaakt van de 3geherdenking van de Slag bij Arnhem,waarbij natuurlijk de traditionele para-dropping op de Ginkelse Heide niet zalontbreken.

En van de vele schenkingen ontvinghet museum onlangs uit Zwitserland:twee lege blikjes waarin Engelse "Cap-stan" sigaretten hadden gezeten. Deblikjes waren afkomstig van de irSe"p-tember 1944 gedropte voorraden, die inDuitse handen waren gevallen ... !

6 SPORTPARACHUTIST

Afdelings-bestuursnieuwsDe najaarsvergadering van de Afdelingstaat vooralsnog gepland voor zaterdag5 november as. We willen de vergade-ring dit jaar wat opfleuren door eensamenzijn na de vergadering, uiteraardtoegankelijk voor alle leden. Agenda-punten kunnen tot 15 oktober as. bij hetAfdelingssekretariaat worden ingele-verd. Plaats en programma volgen in devolgende uitgave van "In en Om deKNVvL".

basisveiligheidsreglementPer 1 augustus jl. zijn de door de in-strukteurskonferentie voorgestelde wij-zigingen door de Rijksluchtvaartdienstgeaccepteerd. Inmiddels is aan de vere-nigingen een aantal exemplaren toege-zonden, zodat u deze bij de clubsekre-tariaten kunt verkrijgen. Individueleleden kunnen terecht bij het Afdelings-sekretariaat. Deze uitgave van het BVRzal echter aan het eind van 1983 weder-om worden gewijzigd in verband met deopname van de ontheffing voor het Ac-celerated Free-Fall programma.

ram-air 1983Op 3 en 4 september organiseerde deParaclub Flevo de jaarlijkse RAM-AIRprecisiewedstrijd.Door het wegvallen van een vliegtuigdreigde de wedstrijd vooraf al geen dor-gang te kunnen vinden. Echter de ParaClub Mobiele Colonnes bood zeer spor-tief aan haar C-182 PH-DES in te zet-ten, ondanks het feit dat zij dan zelf meteen gehuurde C-172 zou moeten vlie-gen! Een duidelijk voorbeeld van degoede relatie tussen de beide vereni-gingen. Echter, tot teleurstelling van de42 deelnemers bleef de windsnelheidver boven de wedstrijd limiet, zodat dewedstrijd moest worden gecancelled.

verzamelaarsDe ontwikkeling van de parachute ginggestaag zijn gang tijdens het begin vandeze eeuw. Maar als W.O. II uitbreekt,blijken de Duitsers met de ontwikkelingvan de parachute een eind verder te zijndan vele andere landen.

~~~. ~j~. J.tloi

'1 . _ .. '"

"Het Derde Rijk" bracht twee post-zegelseries uit gedurende W.O.II, waar-onder tussen de diverse afbeeldingenook para's te zien zijn (Michel kat.nrs.840 en 875). Diverse vliegtuigen wer-den in deze tijd ingezet voor het vervoervan paratroepen. Bijgaande afbeel-dingen zijn van postkaarten van eenspringschool in Brauschweig in hettweede wereldoorlogse Duitsland. Opdeze afbeeldingen zien we de kisten"JU 52" afgebeeld.In het volgende nummer enkele postze-gels met schitterende afbeeldingen vandeze vliegtuigen. (wordt vervolgd)

[- JI

In animamDat een enkele parachutesprong weleens minder fortuinlijk eindigt dan alleoverige sprongen kregen wij op zondag-avond 7 augustus onder de neus gewre-ven. Op die dag raakten Willie Sthle enHans Keiler zeer ernstig gewond bij eenrelatiefsprong op het nationale centrumTeuge. Tijdens hun respektievelijkeopeningen kwamen zij met een zodanigsnelheidsverschil met elkaar in botsing,dat ik er eigenlijk nog blij om ben dat ikboven dit stukje "in animam" kan zet-ten, al is het dan potjeslatijn. We mogenWillie en Hans niet in de memoria weg-stoppen; we moeten er konstant bijstilstaan dat ze beiden op een zieken-huisbed stijf en stil moeten liggen. BijHans is zowat alles gebroken wat ermaar breken kan: ls het al allemaalweer "reg kom", zal het in ieder gevalheel lang duren. Maar voor Willie zijn deverwondingen nog veel definitiever: zijis vanaf haar middel verlamd. Ver-schrikkelijk. Het spijt me heel erg dattwee zulke enthousiaste en levenslus-tige mensen zo'n terugslag moeten ver-werken. Het lijkt wel of juist de mensen,die zo goed van het leven kunnen ge-nieten, het niet mogen.Willie en Hans: Ik weet dat jullie allebeigek zijn op skydiven en dat jullie rea-listisch genoeg zijn om er geen spijt vante hebben dat je ooit gesprongen hebt.Juist omdat jullie als skydivers hebbengeleefd, weet ik dat jullie ook nu wat vanhet leven zullen maken. Ik hoop dat wijals springvrienden nog een plaats in datleven mogen behouden en jullie totsteun kunnen zijn. Sterkte!

Arnold Collenteur

rekrea

Hel ikopterspri ngenVoor het eerst waren dit jaar Nederlandsespringers uitgenodigd deel te nemen aan de"Soest Chopper Boogie" in Duitsland. Dezejaarlijks terugkerende happening wordt ge-organiseerd door Tim Mace, een Engelsehelikopterpiloot, die in Duitsland gelegerd isen een bekende springer is op de Bad Lipp-springe DZ. Op zijn luchtmachtbasis Soestwordt namelijk elk jaar een vliegfeest gehou-den waarbij ook een springdemonstratie inhet programma is opgenomen. Tim heeft"geregeld" met de opperhoofden dat hij dan4 hele dagen helikopters ter beschikkingkrijgt om te trainen voor de demo. Dit jaarwaren er 4 Lynx helikopters, waaruit 8 mankonden springen; gratis wel te verstaan!Zo'n 60 springers van 9 verschillende natio-naliteiten waren door Tim uitgenodigd omzoveel mogelijk helikoptersprongen te ko-men maken van 28 tlm 31 juli. Op donderdagen vrijdag werd er gesprongen op BadLippspringe en zaterdagmiddag werd de de-

mo gesprongen op Soest. Helaas werkte hetweer niet erg mee, zodat de meesten nietmeer dan 4 sprongen hebben gemaakt. Om-dat men was gestart met groepen van 16springers, kwam men niet aan echt grote for-maties toe. Toch was het voor iedereen na-tuurlijk een sensationele ervaring, vooraltoen we tijdens laaghangende bewolkingeen rondje laagvliegen kregen aangeboden.Een half uur lang kwamen we niet boven de15 meter en scheurden we door rivierdalen,over heuvels, langs bomen en vlogen wezelfs onder een brug door!Zaterdagavond genoten we van een gran-dioze bar-B-Q in de grote hangaar op Soestmet alle medewerkers aan het vliegfeest.Ondanks pogingen van vooral de vrouwelijkespringers de piloten ook op zondag achterde knuppel te krijgen, werd er zondag nietmeer gesprongen. In de loop van de morgenwerd de terugreis aanvaard.Thanks a lot, Tim!

Geen boffert in de GoffertOp maandag 18 juli werd weer detraditionele Friendshipsprong gemaakt inhet Goffert stadion te Nijmegen om deofficile opening van de wandelvierdaagseop te luisteren. Helaas hadden derelatievers voor niets gedirtdived, want depiloot liet zich niet overhalen door dedunne wolkenflarden naar grotere hoogtete stijgen. Dus waren alle springersgenoodzaakt op 3000 ft een exit te maken,wat in twee jumpruns gebeurde. Wellichtwas dit voor het internationale publiek ookwel leuker, want de ervaring leert dat degrote formatiesprongen meestal aan hetongeoefende oog voorbijgaan. Iedereenmaakte een veilige landing in het stadion,zelfs Marjan Kahl, die haar chute moest

De laatste jaren is de toename van vrije-tijd duidelijk merkbaar. Iedereen krijgtmeer en meer vrijetijd. Daarom staat deaktieve rekreatie tegenwoordig volop inde belangstelling. Met de komst van hetnationale vrijetijdscentrum REKREA, inEindhoven, wordt ingespeeld op degroeiende behoefte aan een zinvolle in-vulling van die vrijetijd. REKREA is hetgrootste evenementencentrum van Ne-derland. In goede samenwerking metde Nederlandse Sport Federatie en desportbonden worden tal van grote spor-tieve evenementen georganiseerd. Detotale Nederlandse sportwereld zal zichvia REKREA aan het publiek presente-ren. De bezoekers kunnen bij REKREAaktief deelnemen aan tal van aktivitei-ten. Elk evenement is een belevenis opzich. Attraktieve demonstraties, schitte-rende audio-visuele presentaties en demedewerking van vele topsporters ga-

randeren het succes van dit eerstenationale vrijetijdscentrum.Leveranciers van sportartikelen hebbenbij REKREA standruimte gehuurd omdaar voorlichting en informatie te gevenover hun produkten. Hierdoor krijgt elkebezoeker altijd een aktueel overzichtvan de nieuwste ontwikkelingen opsportgebied. REKREA is ht informatie-centrum voor iedere sportliefhebber.Het komplex (45.000 m2) is gemakkelijkbereikbaar via de grote snelverkeers-weg Venlo-Tilburg (afslag vliegveldEindhoven). Bovendien beschikt dit bij-zondere evenementencentrum overeen gezellig restaurant. Ook voor dejeugd is er veel te beleven zodat de helefamilie er een kompleet dagje uit kanzijn.REKREA is ook een belangrijke spon-sor in de Nederlandse sportwereld.Voor elk lid van een vereniging, aan-

afgooien en daarna gelukkig onder eensquare reserve kwam te hangen. De bagen pilot die vervolgens naar benedendwarrelden, zorgden natuurlijk nog voor denodige verwarring. De politie was reedsgebeld en kwam informeren waar hetslachtoffer dan wel moest liggen: zijwerden snel gerustgesteld. Zo is hetvoordeel van een square reserve weereens aangetoond. Maar, Marjan, dat isnatuurlijk nog geen reden om je chute inde ophaalbus te vouwen ... ?!?Wat een pech dat we na de sprongomhoog keken en werden toegelachendoor een schitterende blauwe lucht!Nee, geen bofferts.

Arnold Collenteur

gesloten bij de K.N.V.v.L., dat REKREAbezoekt, ontvangt de betreffende vere-niging een subsidie van f 2,50. Dat iseen welkome aanvulling op de clubkas,in een tijd waarin de overheid de subsi-diekraan langzaam dichtdraait.REKREA, nationaal vrijetijdscentrum,opent met een uniek luchtvaartevene-ment waarin de K.N.V.v.L. zich voor heteerst, in al haar geledingen, aan het pu-bliek zal presenteren. Dit lucht-vaartspektakel speelt zich af van 29 ok-tober tot en met 2 november 1983.

programmaLeden van de afdeling Parachutesprin-gen kunnen in het bezit komen vangratis toegangskaarten. Deze kunnenbij het sekretariaat van de KoninklijkeNederlanse Vereniging voor Luchtvaartworden besteld. Elke liefhebber van devliegsport mag dit evenement beslistniet missen. De K.N.V.v.L. heeft een bij-zonder attraktief programma te bieden.REKREA is gevestigd aan de Hoeven-weg 1 in Eindhoven.

SPORTPARACHUTIST 7

leployDit is de naam van het openings-systeem, waarbij de pilotchute door despringer zelf met z'n hand in deluchtstroom wordt gebracht en waarbijhet pack geopend wordt door de trek-kracht, die de pilotchute vervolgens ont-wikkelt. Het is een uitvinding van BillBooth, de bouwer van het Wonderhogtandemrig. Oorspronkelijk werd hetpack gesloten door een slag van debridle door een elastische sluitlus te ste-ken, maar al snel werd een verbeteringaangebracht in de vorm van een gebo-gen sluitpin die met minder kracht uit desluitlus kon worden getrokken, ook alshet pack heel strak was. De pilotchutewordt in een apart hoesje gevouwen,dat zich meestal op de beenriem of opde buikband bevindt.

Van dit systeem moet worden onder-scheiden de "pull-out", waarbij even-eens de pilotchute door de springer zelfin de luchtstroom wordt gebracht, maarwaarbij de springer ook zelf het packopentrekt en de pilotchute uit het packtrekt door middel van een zacht hand-vat, in de praktijk "dildo" genoemd.

harnessIn het Nederlands harnas geschreven.Voor de buitenwereld is het een mafwoord. Nadat de eerste tuigjes, die ge-bruikt werden en die voornamelijkbestonden uit metalen ringen om deschouders (! ai ai) in de prullebak waren

verdwenen, is men met een harnas ge-komen, waarvan het principe altijd het-zelfde is gebleven. Elk harnas bestaatuit een schommel, de zitstoel, die ge-vormd wordt door de hoofddraagriemendie vanaf de schouder overgaan in debeenriemen. Alle overige riemen dienenslechts ervoor dat men niet uit dieschommel kan vallen: diagonale en ho-rizontale rugriemen en de borstband .Bij tandemrigs lijkt het zo dat de rug-riemen ontbreken, maar dat is nooit hetgeval: ze zijn gentegreerd in het rug-kussen.Als het harnas goed is gefit, is de kansdat men eruit kan slippen minimaal.Toch bestaat bij de meeste merken demogelijkheid om met je achterste ach-teruit, onder het pack door, uit het har-nas te kieperen. Het is ook daadwerke-lijk gebeurd bij mensen, die alles heellosjes hadden vastgegespt! Het is dusbest belangrijk de diagonalen goed aante spannen. Bovendien kan een juistaangespannen harnas veel meer krachtopvangen doordat de richtingen van destiksels optimaal worden benut.Harnassen zijn bijzonder sterk en ver-gen weinig onderhoud. Alleen bij deeerste generatie drieringaanhechtingen(de ronde ringen die tegen het harnasgebouwd zijn en niet erachter zoals nu)wil het wel eens gebeuren dat er eenpaar steken knappen bij een hardeen/of onstabiele reserveopening. Ver-der komt het eigenlijk nooit voor dat erzo maar eens een stiksel of een stukwebbing (band) kapot gaat.

HeadingDit is de richting, waarin een voorwerpof een persoon zich beweegt of bevindt.Bij relatiefspringen wordt vaak gezegddat iemand "op heading" moet blijvenliggen, d.w.z. dat hij dezelfde kant moetblijven uitkijken en niet mag draaien.Om dit te doen kun je je orinteren opde grond.

HoldingDit is een term, die in de vliegerswereldwordt gebruikt bijvoorbeeld als men vande luchtverkeersleiding de opdrachtheeft gekregen om niet hoger te klim-men of op een bepaalde plaats te blij-ven cirkelen vanwege ander vliegver-keer.

housingDe housing is de behuizing van de rip-cordkabel en hij loopt dus van deripcordpocket naar de betreffendepacksluiting. Meestal gaat het om de"doucheslang", maar een enkele keerbestaat een housing ook wel uit eenplastic hoes of iets dergelijks.De housing dient aan beide uiteindengoed te zijn vastgenaaid en moet eenzodanige lengte hebben dat als men hetrig aan de housing optilt de ripcordpin-

nen op hun plaats blijven. Op sommigemoderne tandemsystemen worden hou-sings van een kleinere diameter ge-bruikt, wat erg snel staat. Men moet erechter op letten dat sommige meer-pinnen-ripcords hierin kunnen vast-klemmen.

i~I.) RDit is een afkorting, die vaak wordt aan-getroffen op de vouwkaartjes van reser-veparachutes. Het betekent: inspectedand repacked: genspekteerd en op-nieuw gevouwen. Eigenlijk wordt het al-leen te onpas gebruikt, omdat volgensde Nederlandse voorschriften alleenjaarkeuringen en repacks verplicht zijnen geen viermaandelijkse inspekties zo-als in Amerika. Maar het is geruststel-lend dat iemand ook een reserve nakijkten het ding er niet domweg weer inpaktzonder het op de luchtwaardigheid tekontroleren.

intentional break-awayHiervan spreekt men bij een geplandebreak-away, waarbij men een extraborst reserve monteert op het tandem-rig. De hoofdparachute wordt hoger dannormaal geopend en vervolgens afge-koppeld, waarna dan op 2500 ft dereserve wordt geaktiveerd. Deze spron-gen worden sporadisch gemaakt alsdemonstratie en tegenwoordig steedsmeer als oefening voor een echte nood-break-away. Degenen, die het hebbengedaan, zijn vaak erg enthousiast enhebben veel vertrouwen in de proce-dure. Fabrieken, die hun produkten wil-len testen, maken vaak gebruik vantestspringers, die intentional break-aways maken om bijv. reserveopeningente filmen.De montage van de extra borstreserveop het harnas gebeurt door middel vanaanschroefbare D-ringen en is dus snelen simpel.

interconnectionholesDit zijn ronde of ovale gaten die in destaande celwanden van squarepara-chutes worden gesneden om het opbla-zen van de cellen te versnellen. Als debuitenste cellen van een square langdu-rig dicht blijven na de opening, kunnendeze gaten vaak de oplossing zijn. Demeeste squares worden nu standaardermee uitgerust door de fabrikant.De gaten worden gesneden met een zo-genaamde .Jiot-knlte", een soort sol-deerbout waarmee men nylonstof kansnijden waardoor de rand gelijk dicht-smelt zodat de stof niet gaat rafelen. Alsde gaten niet te dicht in de buurt vaneen lijnaanhechting worden aange-bracht, wordt de cel niet zodanig ver-zwakt dat er kans op uitscheuring is.Toch is het iets waarop men moet lettenbij de koop van tweedehands materiaal.

SPORTPARACHUTIST 9

interview michel bizotIn de serie "interviews met kopstukken uit de Nederlandse springwereld"mag een vraaggesprek met Michel Bizot, hoofd bureau parachutespringenKNVvL, beslist niet ontbreken.En zo gebeurde het dat ondergetekende zich op een zonnige dag eindaugustus naar de residentie van de KNVvL in Den Haag begaf.Aangezien minstens de helft van alle para's dit gebouw nog nooit heeftbetreden een korte impressie. De KNVvL is gevestigd in een ouderwets, gezel-lig aandoend herenhuis. Je voelt de rustgevende omgeving gelijk op jeinwerken als je binnenkomt. Na het bestijgen van een aantal huiselijk kra-kende trappen kom je aan op het bureau para. Een kantoor dat, gezien deposters, nog het best vergeleken kan worden met "de Wolk" op Teuge.Na met koffie en opnameapparaat in de salon genstalleerd te zijn, stak ikvan wal.

Ik kan me voorstellen dat het bestuurbesluiten neemt waarmee jij je nietkunt konfirmeren maar die je' welmoet uitvoeren. Hoe stel je je op indergelijke konfliktsituaties?Ik heb, tot nu toe, nauwelijks te makengehad met dergelijke situaties. Omdatje dicht bij het vuur zit, kun je ook rede-lijk jouw mening naar voren brengen.En daar wordt in de regel wel naar ge-luisterd.Voel je je ingesloten in het systeem;met andere woorden ben je niet ge-frustreerd geraakt met betrekking totje plannen sinds de indiensttredingop het Algemeen Sekretariaat?Ik denk dat ik wel enigszins ben ingeslo-ten in het systeem; uiteindelijk zijn weallemaal radertjes in de machinerie.Maar ik ben de eerste in mijn funktie enik heb zelf vanaf het begin alles eenbeetje naar eigen inzicht kunnen opzet-ten en daarin ben ik zoveel mogelijk vrijgelaten. Gefrustreerd ben ik er daaromook niet van geraakt.Kun je een objektieve beoordelinggeven van de mate waarin de KNVvLhaar doelstellingen bereikt? En onzeafdeling?In grote mate komt het natuurlijk eropneer dat de KNVvL probeert deluchtsporten te bevorderen evenals bv.onze afdeling. Een paar afdelingen ko-men daarbij niet optimaal uit de verf,maar wat onze afdeling betreft, denk ikdat ze daar toch redelijk mee bezig zijn.Ik zie dat bestuursleden, van wie ook ikvroeger dacht en een heleboel mensennog denken: die hebben een ere-baan-tje en ze friemelen maar wat aan, hopenwerk verzetten en op tijden dat wij uit-gaan, met de RLD om de tafel gaan zit-ten om het springen van de grond tekrijgen en te verbreden. Ik geloof daar-om dat de doelstellingen wel degelijkworden bereikt.Bij de RLD vindt men de verhoudingmet onze afdeling niet optimaal. Hoedenk jij daarover en wat zijn de be-leidsplannen in deze richting?Ik denk niet dat dat waar is. De samen-werking is juist optimaal. Ik kan megeen situatie voorstellen waar de ver-

10 SPORTPARACHUTIST

houding niet goed was. Kijk, als deKNVvL naar de RLD gaat en ze krijgennietvoor de volle honderd procent hunzin, wil dat niet zeggen dat de samen-werking niet optimaal zou zijn.Is het nodig om de bezem door deKNVvL te halen en welk cijfer geef jede KNVvL voor efficintie?Dat is moeilijk. Kijk, een hand die jevoedt, moet je natuurlijk niet na zesmaanden een pats geven. Maar ik ge-loof wel dat de bezem door de KNVvLmoet en daarbij doel ik dan voorname-lijk op het Algemeen Sekretariaat. Inmijn ogen kan deze afdeling vl effi-cinter werken. Kijk maar eens naar deledenadministratie. Men maakt daar ge-bruik van een computer die zes, zevenjaar terug nog goed meekon maar dienu dringend aan vervanging toe is. Ikheb dit gemeld aan het hoofdbestuur endat onderkent dit ook wel. Maar in eenorganisatie als deze duurt het evenvoordat er daadwerkelijk een modernecomputer staat.

En het cijfer voor efficintie?Ha ja. Nu, daar waag ik me liever nietaan en wel hierom: als ik een zes geefaan een bepaalde afdeling en deze be-staat uit vijf mensen, plaats ik ze eigen-lijk in een hokje en zal het zo zijn dateen gedeelte zich best kan verenigenmet dat cijfer, terwijl de rest zwaar bele-digd is. Als geheel is er moeilijk een cij-fer voor te geven. Ik zie gewoon zakendie efficinter kunnen, althans in mijnogen, maar dat wil niet zeggen dat mijnideen ook efficinter zijn.

o

Vindt er discriminatie plaats binnende KNVvL ten aanzien van de kleinereluchtsporten, zoals parachutesprin-gen en ballonvaren?Nou, parachutespringen is al beslistgeen kleine luchtsport meer, misschienzelfs n van de grootste, dus dat is nietzo'n probleem. Ik denk dat eigenlijk hetstreven is en dat best wel wordt gepro-beerd om dat ook uit te voeren, de klei-nere afdelingen er zoveel mogelijk bij tebetrekken. Ik denk eerder dat ze mrbevoordeeld zijn dan de grote afdelin-gen. Zij kunnen met hun hele kleineledenbestand toch gebruik maken vanhet geheel aan faciliteiten, dat dan uit-eindelijk weer financieel gedragenwordt door het grote gedeelte. Dus zeerzeker geen discriminatie.Is het nuttig dat onze afdeling inge-lijfd is bij de KNVvL of zouden we hetalleen ook wel redden?Kijk, aan de ene kant is het buitenge-woon nuttig. Maar als je als verenigingmet drieneenhalf duizend leden bij deoverheid aankomt (RLD en WVC) maakje natuurlijk veel minder klaar dan wan-neer je, pak 'em beet, zes of zeven keerzoveel leden hebt. Dus dan moet je erzeker bij blijven. Je maakt bovendiendeel uit van een organisatie die eenaantal faciliteiten biedt. Maar ik zal nietontkennen dat we het alleen ook kun-nen. Kijk maar naar Amerika: de USPA,een op zich staande organisatie. Eeneigen organisatie kunnen we zeker op-zetten en draaiende houden, misschiennog wel efficinter dan nu, maar zonderde overkoepelende paraplu van alleluchtsporten sta je niet zo sterk als nuhet geval is.In Nederland zijn wel erg veel clubsn een Nationaal Centrum. Denk jedat dit in de toekomst nog te hand-haven valt?Oh ja, beslist wel. De weekendclubszullen ook in de toekomst kunnen blij-ven concurreren met het Nationaal Cen-trum. Bovendien is Nederland nt ietste groot voor alln een Nationaal Cen-

trum. Er staat ook in het beleidsplanvan de afdeling dat we behalve eengroot centrum ook een aantal weekend-faciliteiten moeten hebben die dan welgoed moeten zijn uitgerust. Dit staatoverigens ook in het Witboek, waarvaneerdaags weer een nieuwe versie uit zalkomen.In jouw positie verzamel je een grotehoeveelheid specifieke kennis en dusgrof gezegd macht. Is het moeilijk omdie niet te misbruiken?Specifieke kennis? Het grootste deelvan het werk dat ik hier doe ,is nietsmeer dan een doorsnee kantoorbaan,dus of je dat nu gelijk kennis wilt noe-men en daaraan macht wilt verbinden;ik weet het niet. Ik denk dat je je machtniet misbruikt; je bent in feite gewoonde regie aan het handhaven, wat overi-gens in Nederland best nodig is. Als ikde veiligheid zie, die altijd hoog in hetvaandel stond, eigenlijk moet staan en(schuine streep) staat, vraag ik me weleens af waarmee we bezig zijn. Als jede ongevallenrapporten leest, zeg je:,hoe kun je het in godsnaam in je hoofdhalen". En is het dan erg om daar tegenop te treden ... ik geloof van niet.Hoe komt het dat je zo moeilijk tebereiken bent?Da's een moeilijke. Het komt hier opneer. Ik zit, zoals je nu wel merkt, drie-vierde deel van m'n werktijd aan de te-lefoon. Als je belt en ik in gesprek ben,vraagt Jennifer, de telefoniste, dan ge-

Over een half uurtje nog eventerugbellen ..

woonlijk of je over een halfuur eventerug wilt bellen. Reken er dan niet opmij even later wl direkt aan de lijn tehebben. Verder ben ik vaak de baan op.Veel mensen denken dan dat ik vrij benen prinsheerlijk thuis zit. Niets is minderwaar.

i!iI!!t

Hoe kombineer je het kompetitie-springen met je werk? Welke rege-lingen zijn hiervoor?Ik heb, net als ieder ander, een aantalvakantiedagen per jaar, die daar rede-lijk aan op gaan en ik heb voor overureneen kompensatieregeling. Ik ben aan-genomen voor 40 uur per week maarmaak er meestal 70. Nou maakt me datniet zo bar veel uit, maar dat houdt on-der meer in dat als ik op vrijdagmiddagom twaalf uur naar een wedstrijd vertrekdaarmee niemand moeite heeft.In Belgi wordt AFF (AcceleratedFree Fall) al aktief bedreven; in Ne-derland is er alleen nog maar eenkommissie. Vind je niet dat we wat lte demokratisch zijn?Ik denk dat ik dan moet verwijzen naarde instrukteurskonferentie. De TC(Technische Commissie) heeft toen deopdracht gekregen zich daarmee maarbezig te houden. Nou, ik zit ook in dieTC samen met Johan Bronsveld en Adade Groot. Omdat wij het toen allejzusdruk hadden, hebben we Cees Schoo-nen gevraagd hierover na een diep-gaand onderzoek een rapport te schrij-ven. Als je namelijk bij overleg met deoverheid een volwaardig gesprekspart-ner wilt zijn, zul je daar op moeten stu-deren en zeggen: "nou, wij vinden er ditvan! En dan kan de RLD nog niet zo-maar even een ontheffing geven. Of deWet even aanpassen. Dat gaat niet vande ene op de andere dag. Vandaar dietijdspanne.(Noot van de redaktie: Overigens heeftde RLD kortgeleden ontheffing ver-leend en zijn de eerste AFF sprongen inNederland gemaakt, waarvan elders indit blad een uitgebreide reportage.)Nu even iets heel anders: Waarin on-

derscheidt een style- en PA-springerzich van een relatiefspringer?Ten eerste is een style/PA-springer eenontstellende individualist. Hij levert uit-eindelijk alln een prestatie. Hij is veelmeer met zichzelf bezig dan een relatief-springer. Als je kijkt naar trainingenvoor wedstrijden zul je weinig of geenverschil zien; iedereen is dan serieusbezig. Maar in een normale situatie hebik wel eens de indruk (ik zeg niet dat hetzo is) dat het relatiefspringen meer omde .Jun" gaat. Dat is ook een goedezaak, maar: hoe gekker, hoe beter.Nou, dat moeten ze helemaal zelf we-ten, maar ik vind me daar niet zo in.Ikzelf heb net zoveel lol als ik een PA'tjemaak met twee seconden vrije val ofeen sprong met een vrije val van 45seconden.Zijn er de laatste jaren veranderingengeweest in de manier waarop style/PA-springers en relatievers met el-kaar omgaan? Kun je het klimaatomschrijven?Vroeger waren ze nog dikke vriendjes,daarna waren relatievers in de ogen vanPA'ers maffe lui en andersom ook:"daar heb je die kerels die alleen maarserieus zijn en nooit plezier in 't spulhebben". Dan geloof ik dat je elkaareen beetje voorbijloopt; je hebt geenrespekt voor elkaar. Ik denk dat dat nuvoorbij is, getuige de laatste Nationals.Het respekt is er weer; men is gente-resseerd in elkaars resultaten. Bij deNationals zaten de PA'ers 's avonds devideobanden van de relatievers te bekij-ken en omgekeerd zaten de relatief-freaks bij de PA-bak de resultaten tevolgen.PA is spannender door de 5 cm-schijf.Wat zie je met style gebeuren?Dat is moeilijk. Er is gelukkig weer eenbeetje een .Jollow up" van die style-springers zoals we ze eerst kenden. Demensen die er een kick van krijgensnelle tijden neer te zetten, blijven dattoch wel doen. Alleen geloof ik niet datde style-top zich nog veel zal uitbreiden.Ik denk dat het toch beperkt blijft tot eenhandjevol mensen die het geld en detijd ervoor over hebben.Als je over je top als style/PA-springerheen bent, wat ga je dan doen?Ik denk dat ik me, zoals ik nu ook al veeldoe, nog meer ga toeleggen op instruk-tie. Ik vind dat hartstikke leuk omte doen. Ja, ik denk dat ik daarmeedoor ga.Aldus Michel Bizot. Ik hoop dat dit in-tervieween enigszins verscherptbeeld heeft gegeven van de meningvan Michel over de KNVvL in het alge-meen, de afdeling in het bijzonder,zijn rol daarin en in de sport zelf. Heelveel vragen blijven nog open, maareen halve dag heeft al teveel tijd inbeslag genomen van onze NationaalKampioen Precisie.

Irwin Broen

SPORTPARACHUTIST 11

0'(J)

cr>er

Sinds kort bestaat er op twee Neder-landse centra (ENPC en Nationaal Cen-trum) de mogelijkheid tot een versneldevrije val opleiding. Zo'n AFF cursusbestaat uit zeven nivo's die elk mini-maal 1 sprong vergen. Let wel mini-maal, want de sprongen kunnen wor-den herhaald als de cursist zich de be-oogde lesdoelen niet heeft eigen ge-maakt. De indeling van de cursus is alsvolgt:level 1. Een introduktie in de vrije val.De leerling maakt hier een linked exitmet twee AFF instrukteurs. Zodra hij re-delijk vliegt, lossen de AFF instrukteursde grips op de bovenarmen, maar be-houden de grips op de beenbanden. Deoefeningen voor de leerling bestaan uit3 dummy pulls, het leren aannemen vaneen heading en het aflezen van eenhoogtemeter in de vrije val. Op 4000 ftkrijgt de leerling het commando "pull",waarna hij zelfstandig zijn ripcord dientte trekken.

level 2. In deze sprong leert de leerlingzijn valsnelheid ofwel relatieve hoogtebeheersen. De exit is weer gelinkt mettwee AFF instrukteurs. Zodra het moge-lijk is, worden de armen gelost, waarnade leerling kan beginnen met zijn "trim-control" oefening. De bewustwordingvan de heading wordt gecontroleerddoor een draai te maken, die de leerling

'1 '83 taen mij' de eerste verhalenHet was apnAFF sprangen ten gehare kwamen.~er .' M

Jeetje, dat moet tach wel wat zun: nan10000 ft met twee instrukteurs naast je I

. .. val van 50 sec I Dat is het, te gek!een vrije .. . .Vanaf die tijd ging ik fantaseren: vlaag Ik Invrije val, trachtte ik me in te denken en tevaelen hoe het zou zijn. Een droom dlevaa~mij niet te verwezenlijke leek, gezien mijn 1

staticlijn sprangen. .. rddag die draam werkelijkheiTot op een id-

werd Een stralende dag: blue sky op MIden Zeeland. Vanaf het mament dat SjaakKauwenhaven en Cees Schaanen te ken~e~

. ok we gaan", slaeg alles op a.gaven." , hartklam zweet, buikpijn, bibbers en een 1-frekwentie ... Maar all, geen f1auweku ;

ktie d'r moet wat gaan gebeuren.Starten, a I , . _Uitgebreide instruktie van Sjaak aver het m~teriaal, de reserve pracedure, de sprangze ,het pragramma en taen eindelaas dlrtdlve.n.Al met al nam dit drie uur in beslag. In die tijdebde de eerste spanning weg en nam plaa:svaar n gevael, n drang: het moet, Ik wil,ik heb er zin in. Vertrauwen In sjaak. Cees

en mezelf. . _De kist in en nag n keer uittopen. Weer teru de kist in orn er dan pas ap 1~.000 ftg 't te gaan Tij'dens het klimmen.

weer UI' dgespannen, gekancentreerd en "alles on e~kantrale". Een knipaag van Cees, een bemaedigende knik van Sjaak en een kneepvan mezelf: het is echt, jawel, we gaan! DI~deur gaat apen. Met z'n drien op de step.kijk, knikken van Cees en Sjaak '. Ik gil: "UP,DOWN, GO!!" We zijn eruit, we liggen. 0 ja,

haagtemeter, eerste circle 9600 ft. Als eenk 'k d drie dum-gepragrammeerde maa I e

dient op te merken in de debriefing. Deleerling trekt nu op 3500 ft en moet danover zijn schouder naar de pilochutekijken.

level 3. In deze sprong gaat de leerlingvoor het eerst geheel zelfstandig vallen.De exit is weer gelinkt met twee AFF in-strukteurs. Spoedig na de exit vliegt deleerling met vrije armen en als hij zon-der stabiliteitsproblemen tweemaal zijnhielen tegen elkaar heeft geklikt, is de

AFF cursus nuleerling zelfstandig zijn ripcord te trek-ken en de pilotchute na te kijken.

level 4. Dit is de eerste sprong met nAFF instrukteur. De leerling maakt ken-nis met het spotten en leert kleine draai-en van 900 uitvoeren. De fundamentele

i~rc:::Cl