Sociale relaties op school en geestelijke gezondheid

Lea Maes, Anne Hublet,Carine VereeckenVakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde, Universiteit Gent www.jongeren-en-gezondheid.ugent.be

Intern seminarie, Brussel 23 september 2010

Jongeren en Gezondheid

• Vlaams onderdeel van de Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC)

• Gefinancierd door de Vlaamse minister voor gezondheid

Aantallen Percentage

Vijfde leerjaar lager 1259 11.3

Zesde leerjaar lager 1237 11.1

Eerste jaar secundair 1273 11.4

Tweede jaar secundair 1484 13.3

Derde jaar secundair 1707 15.3

Vierde jaar secundair 1448 13.0

Vijfde jaar secundair 1494 13.4

Zesde jaar secundair 1225 11.0

Steekproef 2006

Jongens Meisjes

Leeftijd

11-12 1187 1106

13-14 1251 1339

15-16 1474 1437

17-18 1233 1360

Totaal 5145 5242

Onderwijsopleiding (vanaf tweede graad)

ASO 1080 1268

TSO 1107 947

BSO 742 729

Totaal 2929 2944

Steekproef 2006

SES (FAS)Mentale gezondheid

Opzet van de studie

SES (FAS)Mentale gezondheid

Schoolomgeving:

Leerlingen aanvaarden me

Leerkrachten tonen interesse

School is aangename plaats

Opzet van de studie

SES(FAS)

Variabelen

Socio Economische Status gemeten aan de hand vanFamily Affluence Scale (FAS):- Aantal wagens in het gezin- Eigen slaapkamer- Gezinsvakantie laatste jaar- Aantal computers in het gezin

Variabelen

Mentale Gezondheid gemeten aan de hand van:- Levenstevredenheid- Zelfdoding ideatie

- Zelf gerapporteerde gezondheid

Mentale gezondheid

Variabelen

Schoolomgeving:

Leerlingen aanvaarden me zoals ik ben

Leerkrachten tonen interesse voor mij

De school is aangename plaats

Lage levenstevredenheid

10

13

18

22

15

22

25

28

0

5

10

15

20

25

30

11-12 13-14 15-16 17-18

Lage zelf gerapporteerde gezondheid

Zelfdoding ideatie

3435

36

45

49

52

30

35

40

45

50

55

60

13-14 15-16 17-18

boys

girls

School variabelen als mediator

• Indicatoren: – Leerlingen aanvaarden me– School is een aangename plaats– Leerkrachten tonen interesse

• Freedman-Schatzkin method • Analyses per indicator• Analyses voor alle leeftijdsgroepen samen

en per leeftijdsgroep (niet alle worden getoond)

Hoge FAS Medium FAS Lage FAS

Lage levenstevredens-heid

36.2% (OR = 1) 42.4% (OR = 1.22)***

48.7% (OR = 1.49)***

Lage zelf-gerapporteerde gezondheid

15.1% (OR = 1) 18.2% (OR = 1.15)*

25.5% (OR = 1.66)***

Zelfdoding ideatie

38.2% (OR = 1) 41.5% (OR = 1.10)

46.2% (OR = 1.30)***

Odds ratio = logistische regressie gecontroleerd voor leeftijd en geslacht

SES (FAS)Mentale gezondheid

Hoge FAS Medium FAS Lage FAS

Leerlingen aanvaarden me zoals ik ben

92.4% (OR = 1.32)**

91.9% (OR = 1.03)

89.6% (OR = 1)

School is een aangename

plaats

83.3% 82.1% 80.3%

Leerkrachten tonen interesse in me

84.2% 83.0% 81.8%

Odds ratio = logistische regressie gecontroleerd voor leeftijd en geslacht

Geen significantie tussen SES en ‘school is aangename plaats’ en ‘leerkrachten tonen interesse’ na controle voor leeftijd en geslacht

SES (FAS)

Schoolomgeving

Leerlingen aanvaarden me

Leerlingen aanvaarden me niet

Levenstevredenheid laag

40% (OR = 1) 61.9% (OR = 2.38)

Lage zelf-gerapporteerde gezondheid

17.6% (OR = 1) 31.9% (OR = 2.12)

Zelfdoding ideatie 39.9% (OR = 1) 58.0% (OR = 2.05)

Odds ratio = logistische regressie gecontroleerd voor leeftijd en geslacht

Mentale gezondheid

Leerlingen aanvaarden me

Hoge FAS

Medium FAS

Lage FAS Freedman-Schatzkin test (mediatie)

Lage levenstevredens-heid

OR = 1 OR = 1.22*** OR = 1.47*** B1=.401 – B2=.383t(716)=9.35***

Lage zelf-gerapporteerde gezondheid

OR = 1 OR = 1.15* OR = 1.64*** B1=.509 – B2=.494t(716)=5.85***

Zelfdoding ideatie OR = 1 OR = 1.10 OR = 1.27*** B1=.264 – B2=.243t(716)=9.68***

Odds ratio = logistische regressie gecontroleerd voor leeftijd, geslacht en steun leerlingen

SES (FAS)Mentale gezondheid

+ leerlingen aanvaarden me

Hoge FAS Medium FAS Lage FAS

Leerkrachten tonen interesse in me

79.8% 76.0% 73.1%

SES (FAS)

Leerkrachten tonen interesse

Voor 15-16 jarige jongens:

Chi² = 4.68 (df = 1), p = .096

Leerkrachten tonen interesse

Leerkrachten tonen geen interesse

Levenstevredenheid laag

39.4% 56.2% (p<.001)

Lage zelf-gerapporteerde gezondheid

17.3% 22.4% (p=.037)

Zelfdoding ideatie 32.4% 45.9% (p<.001)

Mentale gezondheid

Leerkrachten tonen interesse

Significantie Chi² testen

Voor 15-16 jarige jongens:

Conclusies• Adolescenten zijn een belangrijke

doelpopulatie voor mentale gezondheidsbevordering

• Meisjes zijn meer “at risk”• Adolescenten met een lage SES hebben

meer kans op een lage mentale gezondheid• School variabelen kunnen deze associatie

verminderen • vooral steun van mede leerlingen kan een

impact hebben op socioeconomische ongelijkheden in mentale gezondheid