Ronde tafel

Opleiding MER, Hogeschool Inholland2 april 2012

Social Media in OnderwijsArne Horst

Arne Horst

• Beleidsadviseur Onderwijs & ICT, Hogeschool Inholland

– Columnist/Redactielid van Expertise, praktisch visieblad voor Hoger Onderwijs www.expertisevisieblad.nl

– SURFambassadeur www.SURF.nl

– SharePointgebruiker van het eerste uur (2001) maar geen ‘purist’– Bedenker nieuwe concepten & tools (zie o.a. www.bliki.nl) – Onderwijsideoloog– Geograaf – Edublogger: http://arnehorst.nl (500.000 lezers)– Proposal reviewer Educause 2012 – “Trendwatching in Nederlands Hoger Onderwijs” SURF– (oud) Educatief Ontwerper / Ontwikkelaar Onderwijs & ICT– (oud) Coureur, (oud) Enz.

• Social Media is niet 1, 2, 3 aan te leren als traditionele ‘knoppencursus’ zonder te weten wat de context is of wat u er vervolgens mee kunt of wilt.

• Social Media is dus net als alle ICT & Onderwijs een te breed thema om zomaar aan te beginnen.

• Deze bijeenkomst heeft als doel context te bieden en hopelijk voor u een beeld en aanknopingspunten te geven voor de toekomst

• Social Media is vooral een kwestie van doen. Het heet tenslotte niet voor niets Social (en niet Theoretical).

• Trial & error, in kleine stapjes.

Geen cursus noch workshop

• Dit wordt een open presentatie met ruimte voor discussie.

• De sessie duurt in totaal een uur.

• Vraag en onderbreek vooral, dat draagt in positieve zin bij tot de beeldvorming. Indien antwoord op de gestelde vraag op een later moment beter tot zijn recht komt (of al onderdeel is van later moment van de presentatie) zal dat worden aangegeven.

• Toch moet u rekening houden met mogelijkheid een onbevredigd gevoel over te houden na dit uur. Er is namelijk geen kant-en-klaar antwoord of recept.

Opzet

• Doel is u beeldvorming en context te geven als eerste startpunt.

• Daarvoor gaan we desnoods terug naar de oorsprong…

• Misschien wordt het zelfs wel filosofisch… en dat zomaar op een maandag in een zaaltje in Rotterdam… wie weet…

Doel

• Klaar?.....

• Get in the driver seat. Fasten yourseatbelts..

• We hebben een uur…

Oké….?

• Social Media?

• Web2.0?– Sociale media worden zeer veelvuldig gebruikt

en meestal in één adem genoemd met Web 2.0.

Social media bestonden al voor Web 2.0 een naam kreeg. Het internet - iets anders dan het world wide web (www, 'websites') - is in essentie altijd al een sociale omgeving geweest.

– Nieuwsgroepen en prikborden (usenet en BBS ca. 1980), discussiefora, e-mail, wiki's (1995).

Waar hebben we het eigenlijk over?

Wat zijn Sociale Media? Web2.0?

• Web2.0 is de benaming voor de hernieuwde aandacht voor de onderliggende (oudere) technieken.

• Kort door de bocht leidde dit er toe dat deze vormen van interactiviteit de mainstream werden voor allerhande websites en diensten die voor die tijd vooral enkel informatie ontsloten (1.0)

• De interactiviteit van deze diensten werd steeds meer geïntegreerd in websites en homepages die we nu met Web1.0 zouden aanduiden.

• Je kunt stellen dat sociale media aan de wieg stonden van Web 2.0.

• Het verwarrende is dat de begrippen 'social media' en 'web 2.0' gelijktijdig een vlucht hebben genomen.

Sociale Media en Web2.0

• Nieuwsgroepen en prikborden (usenet en BBS ca. 1980), discussiefora, ‘gastenboekjes’

• e-mail,

• wiki's (1995), weblogs (2003)

• Daarna:

• Social networking sites als Hyves, Facebook, LinkedIn en Ning, microblogs als Twitter en Yammer en webdiensten als Flickr, SlideShare en YouTube om afbeeldingen, presentaties en video te delen.

• en heeeeel veel meer..

Voorbeelden Social Media

• De volgende beelden zijn op generlei wijze bedoeld u aan te vallen of beledigen op uw professionaliteit, uw vakinhoudelijke kennis of pedagogische en didactische kwaliteit

• Ze dienen slechts ter input voor de discussie hoe om te gaan met Social Media in Onderwijs en schetsen een internationaal beeld waar mondiaal de onderwijswereld tegen aan loopt.

• Hiervoor is het nodig om inzicht te geven waar de verschillende werelden ‘Onderwijs’ en ‘Sociale Media’ vandaan komen. Want daar ligt de sleutel deze met elkaar te kunnen verenigen.

• Of en hoe u vervolgens met Social Media aan de slag wilt gaan binnen uw Onderwijs is vervolgens uw keuze.

Onderwijs en Sociale Media: Wat? Hoe?

What’s in it for me?

• Want waarom beginnen aan iets nieuws zonder de context te doorgronden en weten wat de eventuele meerwaarde (of niet) voor uw onderwijs kan zijn?

• Noem me koppig, maar ik begin zelf niet gauw aan iets als ik niet weet welk doel het zou kunnen dienen….

Zoek de verschillen

• Op de volgende slides volgen herkenbare situaties in het onderwijs

• Zoek de verschillen

Zoek de verschillen (foto 1)

Zoek de verschillen (foto 2)

Zoek de verschillen

| Bron foto 1 | Lincoln School – Wichita, 1900 - Wichita-Sedgwick County Historical Museum| Bron foto 2 | Reformatorisch Dagblad, 2006 (omwille van privacy docent anoniem) | Meer: zie Blog Post – “Zoek de verschillen” 09/03/10 blog.arnehorst.nl

Dominant Ontwerp

Dominant ontwerp

• Hier en daar worden nieuwe technieken toegepast; in essentie is het onderliggende systeem onveranderd

Voor onderwijs geldt dit ook zo. Met als gevolg dat ‘nieuwe technieken’ vooral succesvol lijken wanneer ze aansluiten op of aanpasbaar zijn aan het vigerende systeem

• Hebben die nieuwe technieken die eigenschappen niet, dan wordt implementatie daarvan erg lastig

• ‘Valkuil’ is dat moderne technieken binnen onderwijs vooral worden aangewend om in digitale vorm het reeds bestaande voort te kunnen zetten. Een groot deel van het ‘succes’ van o.a. Digiborden en ELO’s is hieraan te danken..

• Ter illustratie: 82% van ELO is administratief gebruik. (Vlaanderen) De Smet, C., De Wever, B., Bourgonjon, J., Schellens, T & Valcke, M. (2010) “De leerkracht en de ELO: visie en gebruik” “Het ene gebruik is het andere niet” - #OWD10

• Delivery of content

Web 2.0 in ‘analoog’ onderwijs

• De uitdaging ligt er niet zozeer in hoe tools door de kenniswerkers aan te wenden.

Zowel de student, de medewerker, de docent, de manager gebruiken deze tools als kenniswerker volop. Eventueel onderling met elkaar. Zonder beleid, zonder cursus.. Schijnbaar zonder moeite.

• Let wel: buiten het formele onderwijsproces.

• Wanneer die zelfde kenniswerkers die zelfde tools willen aanwenden voor het formele onderwijsproces… pas dan wordt het lastig…

*“Haal een arts met een tijdmachine uit twee eeuwen geleden naar onze tijd en zet deze in een operatiekamer. Hij of zij weet niet waar te beginnen, in niets herkent hij zijn praktijk van toen terug. Apparatuur, hart-long machine, gebruikte operatie technieken enz.

Haal met diezelfde tijdmachine een leraar van een basisschool van twee eeuwen geleden naar hier en zet deze voor de klas. Hij of zij kijkt een paar seconden en ziet dat het schoolbord een white board is geworden om vervolgens op exact dezelfde manier verder te gaan met waar men mee bezig was.” Sugata Mitra tijdens #OWD10 (video)

“30 – 35% van onze kinderen is in staat om hun leerstijl aan te passen aan onze (traditionele) vorm van onderwijs. God bless them. But what about the other 60-65%?” Curtis Johnson tijdens

#OWD10 (video)

“Met name dichtgetimmerde

curricula en accreditaties zijn

drempel voor inbedding van gaming

in het onderwijs.” Willem-Jan Renger

(HKU) tijdens #NELC10 (verslag)

"In Finland wordt niet meer gesproken over E-Learning of andere aanduidingen, omdat het geen apart deel van het

leerproces is, maar onderdeel van het proces 'Leren'.“ Kirsti

Lonka Uni. of Helsinki tijdens #NELC10 (verslag)

En Social Media?

* En Social Media? Idem!

• “Social Media is geen Kip met de Gouden Eieren, het is gewoon een kip!”

(weliswaar een geliefde, waardevolle kip… maar toch een kip).

• Ligt dit nu aan die nieuwe techniek en middelen, aan de mensen of aan het systeem?* Vooral een combinatie van de laatste twee

• Techniek alleen brengt geen onderwijsvernieuwing tot stand. Er bestaat geen tool die vanaf morgen onderwijs als vanzelf laat gebeuren.

• Onderwijs is en blijft mensenwerk. Zie Stencilmachine, Videokar, Overheadprojector, Kopieermachine, Digibord, ELO, Gaming, DLWO enz, enz. Social Media is hier niet anders in.

Definieer Social Media voor Onderwijs• Wat maakt Social Media ‘Social’?

http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/2010/01/wat-is-er-in-je-organisatie-voor-nodig-om-social-media-met-succes-voor-leren-in-te-zetten-hulp-gevra.html “Leren in Sociale,virtuele netwerken” – Wilfred Rubens #NELC10 (verslag)

• De wijze waarop (hoe) je met bepaalde media omgaat is bepalend wat iets sociaal maakt (en wat niet).

• En dan komt de hoe vraag. Hoe deze 21e eeuws technieken in te passen in een ouder ‘systeem’

• Het ene gebruik is inderdaad het andere niet.

• Nieuwe technieken zijn in wezen fremdkörper. Gevaar voor de ‘valkuil’ voortdurend aanwezig…

• Twitter sociaal gebruiken of ‘1.0’ URLs ‘spammen’. ELO’s, vaak delivery of content. Stencils.

Een opleiding via Facebook…

“De Londense School of Business and Finance heeft een lesprogramma ontwikkeld in de vorm van een Facebook-applicatie.

Een Master of Business Administration (MBA) is daardoor volledig online te volgen.”

Bron: NU.nl/Idealize 29/10/10

Zie ook video: 3m56s – London School of Business & Finance , Global MBA http://youtu.be/0qX80isox4Q

Een opleiding via Facebook…

• Modern? Ja

• Digitaal? Zeker!

• Vernieuwend? Het businessmodel op zich wel, maar het soort onderwijs? “Uhm…”

• Facebook als ELO..

Zie ook video: 3m56s – London School of Business & Finance , Global MBA http://youtu.be/0qX80isox4Q

Het gaat dus om sociaal handelen

• Social Media in Ontwikkelingsgericht Onderwijs is dus eerder Vygotsky2.0 dan Web2.0.

– De sociale interactie tussen de lerende en begeleider om de kloof te overbruggen tussen datgene wat de leerling al weet en kan en datgene wat hij nog niet weet en kan.

De rol van de docent…

Mogelijke rol docent met social media

Social Media at Inholland

• 35.000 kenniswerkers (2010)

• Twitter: medewerkers en studenten als kenniswerker gemengd.

• Yammer: studenten en medewerkers als kenniswerker op apart channel. (Apart).

• (Druk) gebruik van Linked IN (met name medewerkers en pas dan studenten). Linked IN Groups veelal ‘gemengd’.

• Verder groepen in o.a. Ning in onderwijsproces

• Hyves in breder verband (vaak special interest groups studenten). Voorbeeld “Studeren met een handicap”

• Blogs, wiki’s… Cops, PCops.. Enz.. enz.. enz..

• Wiki t.b.v. instellingsplan van hogeschool (2010)

Social Media Inholland

• Meestal aangewend tot het ‘bredere verband rond studeren’. Informeel kennisdelen en leren, letterlijk het ‘sociale’. Studiegroepen, alumni etc

• Digitale Muurkrant – blog support initiatief De Digitale Muurkrant uitgelegd

• Social Networks in Educatie, bijv. ‘Prof. Hyves’, ‘Lobbies’

• Blikkies: o.a. als ePortfolio - Blogs & Wikis samen.

Bliki.nl | Competentiewiki.nl - In formeel onderwijsproces ‘vervalt’ het ‘sociale’ wel, ongeacht inzet Web2.0 Blog & Wiki. Toevoegen van medestudenten als buddies/coach (intervisie) compenseert dat (vb VAL).

Nogmaals: gaat niet om de techniek, gaat om de toonzetting in onderwijs wat de muziek maakt.

Social Media uit eigen koker

“Tijd van monolithische oplossingen voor onderwijs weldra voorbij?”

Social Media

Monolithische oplossingen passé?

• Zo lijkt het. Buiten onderwijs diverse cloudoplossingen en services naast elkaar om ‘de klus te klaren’. Keuze is aan eindgebruiker. Trend ook steeds duidelijker merkbaar binnen onderwijs. Dat uitdagingen complexer zijn dan een enkele tool kan oplossen.

• Landelijke discussies over ELO’s in deze context zijn nog lang niet geslecht.

• Voor ePortfolio’s daarentegen onderwijskundig en didactisch interessante trend waarneembaar: vrije keuze in ePortfolio binnen organisatie.

Vrije keuze ePortfolio

• Vanaf Domeinvorming diverse portfolioinitiatieven

• Vanuit instituut centraal: – maatwerk SharePoint ePortfolio (DPF van 3e partij)– Blackboard Portfolio

• Per opleiding ook vrije keuze voor alternatieven zoals het gebruik van ‘Blikkies’ (bliki.nl)– Bliki ePortfolio: dedicated templates SharePoint

Out of the Box als Software as a Service (SaaS).

• Blog en wiki geïntegreerd ten behoeve van portfolio. In lijn met filosofie Helen Barrett (electronicportfolios.org)

• Zie ook:– http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_w

eblog/2010/07/eportfolio-modellen-voor-reflectie-en-voorbeelden-van-een-methodiek-in.html

– http://bliki.nl

‘Blikkies’ - Bliki ePortfolio

• Blikkies werkzaam als sjabloon binnen de SharePointfarm als bedrijfsomgeving in My Sites (ca.90%) en Teamsites (10%)– Als (interne) webservices uit soort ‘interne cloud’– Vanuit organisatieperspectief is impact vergelijkbaar als het

aanwenden van Wordsjablonen voor (primair) proces onderwijs

• ‘Blikkies’ worden bij verschillende opleidingen gebruikt.– Van die opleidingen heeft elke opleiding eigen Blikkie– Opleidingen zijn self supporting: docenten stellen studenten

aan als functioneel beheerders voor uitleg en vragen van medestudenten.

– Aantal studenten groeit gestaag.

Bliki ePortfolio

• Social Media (zoals het begrip aangeeft ‘Meervoud’) lijken niet te bestaan als monolithische oplossing. DLWO (Digitale Leer en Werk Omgeving) idem.

• Social Media kunnen belangrijke factor spelen binnen DLWO

• Social Media is geen gouden kip an sich, maar wel een zeer waardevolle

• Doelstellingen en implementatie met Social Media niet zozeer een technische uitdaging. Veel meer een didactische uitdaging

• En in verlengde daarvan door veelzijdigheid aan mogelijkheden ook organisatievraagstuk. Geen technisch vraagstuk (Cloud services)

Enkele bevindingen (1)

• Wanneer je didactisch buiten gebaande paden gaat begeven is meerwaarde goed merkbaar. In projecten, in co-creatie, informeel leren, training on the job, authentieke beroepssituaties / opdrachten enz. Dan brengt het kenniswerkers dichter tot elkaar.

• Maar tegelijk is meerwaarde binnen onderwijs niet uniek hierin. Hetzelfde gebeurt dan ook gebeuren met andere digitale middelen.

• Kwaliteit van de tool(s) belangrijk maar beslist niet allesbepalend voor ‘succes’. (Tool moet uiteraard wel foutloos functioneren en intuïtief zijn om mee te werken)

• Didactiek, visie en (vernieuwend) onderwijs zijn leidend, techniek ondersteunt (slechts) dat proces.

Enkele bevindingen (2)

• Meer informatie:

– Portal: http://arnehorst.nl – ICT & Onderwijsblog http://blog.arnehorst.nl – Bliki.nl / Blogfolio.nl / Competentiewiki.nl– Twitter: arnehorst– Linked IN: arnehorst– Deze presentatie: www.slideshare.net/arnehorst – arne.horst [at] inholland.nl

En verder:• Expertise HO 7/2010: “Zoektocht naar de ultieme nieuwe leer en

werkomgeving”• Expertise HO 8/2010: “Vloeken in de kerk” Over het waarom van

SharePoint voor onderwijsontwikkeling.• Expertise HO 10/2010: “Social Media - Web 2.0 in analoog onderwijs”

Encore: Monolithisch passé?

Encore: Bliki ePortfolio

• Hulpmiddel voor verwerven van competenties, om studietaken te plannen en uit te voeren. Proces en begeleiding staan centraal.

• Twee pijlers:

• Blogfunctie wordt gebruikt voor beschrijving, begeleiding en ondersteuning van het leerproces. Zowel door docent en desgewenst ook intervisie of door medestudenten.

• In de Wiki’s worden de resultaten vastgelegd. Meestal is een competentiematrix opleiding het uitgangspunt.

• Een derde component vormt de studieplanner.

• Vanuit Blog kunnen competenties uit Wiki worden gekoppeld en vice versa.

Bliki ePortfolio

• Blog faciliteert proces

• Eventueel verwijzen naar:

• Andere post (inhoudelijk overeenkomstig)

• Producten/Videofragmenten

• Competenties. Op een andere plek is per competentie een wikipage.

• Blog push:

• Overzicht/begin van een archief.

• Als aanklikt alleen post met bijbehorende zaken

Bliki ePortfolio

De competentiewiki het (beoogde) resultaat

• Met blokhaken: nieuwe pagina

• (per competentie).

• Nieuwe wikipagina (evt.) koppelen aan:

• Andere competenties

• Andere Blogposts

• Bijbehorende documenten

• Bijbehorende videofragmenten

• Er is ook Bliki-Project. Een Spin-off van Bliki-Portfolio en fungeert als tool voor projectmanagers.

Competentie verder beschrijven? Nieuwe wikipagina

46

Digitale Muurkrant

Een muurkrant Bij redacties en op stations zie je ze dagelijks hangen. Zoals deze op metrostation Beurs in Rotterdam. Als toevallige passant snel de krant 'scannend' lezen om te zien wat momenteel speelt. Geniaal in eenvoud en daarom ook ‘tijdloos..’ Van alle tijden, maar het kost ook geen tijd: binnen enkele minuten (voor die metro komt) ben je ‘bij’.

47

Digitale Muurkrant

Een automatisch gegenereerde muurkrant. Altijd de meest actuele versie. Elke keer als je deze site aanklikt wordt deze krant realtime voor je samengesteld met o.a. weblogs van verschillende bronlocaties binnen Inholland:  - Met o.a. blogs van Inholland projecten uit Teamsites,   - persoonlijke weblogs van medewerkers en studenten uit My Sites,   - blogs van Schools en Diensten uit sites op INsite.

Prof. Hyves – Blog Plaza