SOCIALE ZEKERHEID

Wat?Geheel van voorzieningen/sociale mechanismenDoel is financiële zekerheid waarborgen bij bepaalde risico’s Federale bevoegdheid

Welke functies?Vervangingsinkomen bij verlies van het arbeidsinkomen (a)Aanvulling van het inkomen bij bepaalde 'sociale lasten' (bijkomende kosten) (b)Bijstandsuitkering als men niet over een beroepsinkomen beschikt (c)(a) en (b) = SOCIALE VERZEKERINGEN; (c) = SOCIALE BIJSTAND

Sociale verzekeringen

Doel: gevolgen risico’s in bepaalde levensomstandigheden opvangen Voorwaarde is dat persoon bijdragen betaald heeft2 soorten

Vervangingsinkomen (zie a):Vervangt inkomenBedrag afhankelijk van loon (wel min. en max. grenzen)

Inkomensaanvullende uitkering (zie b):

Vergoeden bepaalde kosten of uitgavenBedrag staat los van inkomen

Sociale bijstandAls sociale verzekeringen niet van toepassing zijn op situatie persoonVoorwaarde is bestaan van een behoefte (niet gekoppeld aan betalen van bijdragen)

Financiering?Sociale verzekeringen: via bijdrage op loon (RSZ)Sociale bijstand: via belastingen

Onderliggende principes?

VerzekeringsprincipeVerzekering voor risico indien bijdrage betaald Hoe hoger bijdrage, hoe hoger uitkeringWel principe dat ook mensen met laag inkomen (en dus kleinere bijdrage) uitkeringen kunnen krijgen; dus ook solidariteitsprincipe

SolidariteitsprincipeVooral voor sociale bijstandNl.: iedereen recht op minimuminkomen

Soorten solidariteitHorizontale solidariteit: iedereen betaalt zelfde bijdragepercentage, los van meer of minder risico = solidariteit tussen lage en hoge risicogroepenVerticale solidariteit: uitkering staat niet altijd in verhouding tot de bijdrage, want: minimum- en maximumuitkeringen = solidariteit tussen rijk en arm

Beroepssolidariteit: solidariteit tussen diegenen die werken; verschillende regeling arbeiders, overheidspersoneel en zelfstandigenIntergenerationele solidariteit: solidariteit tussen actieve en niet-actieve bevolking

Types sociale zekerheid2 types in Europa:

Angelsaksische type (Beveridge)Vooral solidariteitsprincipeVia belastingenForfaitaire uitkeringen, voor iedereen gelijkAanvullende uitkeringen via privé-verzekeringsmarkt

Continentale type (Bismarck)Vooral vanuit verzekeringsprincipeVia bijdrage op loonSociale bijstand als aanvulling op sociale verzekeringen

‘Doordat er in België een systeem van sociale

zekerheid bestaat, is er quasi geen armoede in

ons land’Wat denk je over dezestelling?Staaf je mening met gegronde argumenten!

Armoede en bestaansonzekerheidWat? ‘als de middelen zo ontoereikend zijn dat personen uitgesloten zijn van de minimaal aanvaardbare leefpatronen in de maatschappij’

Hoe zien zij het?

Patrick is ervaringsdeskundige‘Luister naar ons, maar denk niet in onze plaats’Marleen is schuldbemiddelaar (OCMW)‘Vaak liggen eenzaamheid en onvermogen aan de basis van geldproblemen. Schuldbemiddeling vaak een pleister op de wonde’Manuel is straathoekwerker‘Het is belangrijk dat armen zich verenigen’

Armoede isRelatief: Afhankelijk van welvaartspeilGradueel: uiteenlopende situaties

Bestaansonzekere mensen‘Intramarginale mensen’ of ‘mensen uit vierde wereld’

Meerdimensionaal: niet enkel inkomensprobleem, ook gevolgen voor andere domeinen

Matheüseffect = Matheüseffect: “aan wie heeft, zal gegeven worden”: inkomensaanvullende uitkeringen en collectieve voorzieningen komen meer ten goede aan hogere sociale groepen