Smart met geld

Inspiratiedag Gezond Budget SAM

Voorstellen:

MEE NL

Trainer Smart met Geld

Bibian Hengeveld

Hogeschool Utrecht

Kenniscentrum Sociale Innovatie

Lectoraat Participatie en stedelijke ontwikkeling.

Pim van Heijst

Waar hebben we het over ? • Ervaringsdeskundige). Filmpje:

https://youtu.be/Gy_C9_goyW4

Onderwerpen

1) MEE Nederland en de HU

2) Waarom dit project ?

3) Het project Smart met Geld

4) De inhoud en vorm van de training Smart met Geld

5) Inzichten uit onderzoek (effect, inhoud en vorm)

6) Onderzoek met mensen met LVB

7) Afsluiting en wat nemen we mee naar huis ?

Smart met Geld

Doel:

Het project Smart met Geld is gericht op het voorkomen

van schulden onder kwetsbare jongeren (15-18 jaar),

waaronder jongeren met een licht verstandelijke beperking.

Waarom?

• Toename schulden onder jongeren.

• 14,6% van de jongeren heeft een licht

verstandelijke beperking.

• Veel van deze jongeren bevinden zich op

praktijkscholen en Vso-scholen

Onderwijs Nederland

Onderwijs Belgie

Inhoud project

• Training van 8 lessen met praktijkopdracht

• Informatie en tips voor ouders

• e-Learning

• Lokaal platform

• Landelijke symposia

Training• Materiaal op drie niveaus: Vso cluster 3, cluster

4 en Pro

• Modulaire opbouw -> maatwerk door de trainer

• Verschillende werkvormen (stellingen, filmpjes,

quiz, opdrachten)

• https://www.youtube.com/watch?v=OfeU2zTxRH

o&t

8 lessen• Les 1 Kennismaken en Grip op je uitgaven

• Les 2 Vervolg Grip op je uitgaven

• Les 3 Gastles Schuldhulpverlening

• Les 4 Verleidingen in de maatschappij

• Les 5 Erbij willen horen

• Les 6 Foute vriendjes en fout gedrag

• Les 7 Van wie krijg je steun

• Les 8 Praktijkopdracht

Les 1 Grip op je uitgaven

Doel:- Leerlingen weten hoe ze aan hun geld komen- Leerlingen weten waaraan ze hun geld uitgeven- Leerlingen kunnen met elkaar praten over geld

Les 1 Grip op je uitgaven

Stelling

Waar

Niet waar

1. Ik praat met mijn ouders over geld.

2. Ik krijg zakgeld van mijn ouders.

3. Ik mag zelf weten wat ik van mijn zakgeld

koop.

4. Als ik iets leuks zie in de winkel wil ik het

meteen kopen.

Les 2 Grip op je uitgavenDoel:- Leerlingen worden zich meer bewust van de waarde

van geld- Leerlingen krijgen zicht op wat een product kost- Leerlingen kunnen met elkaar praten over uitgaven

Product 1) Wat denk jij

dat dit kost?

2) Wat kost het? 3) Hoeveel uur

moet je hiervoor

werken?

Nike Air Max

Samsung Galaxy s9

Les 3 Schulden

Doel:- Leerlingen weten meer over schulden en lenen- Leerlingen weten meer over schulden voorkomen

- Gastles schuldhulpverlening- Bewindvoerder (met ervaringsdeskundige)- Eigen les (met ervaringsdeskundige)

Les 4 Reclame

Doel:- Leerlingen weten beter wat reclame met hun

koopgedrag kan doen om schulden te voorkomen

- Gastles schuldhulpverlening- Bewindvoerder (met ervaringsdeskundige)- Eigen les (met ervaringsdeskundige)

Wat vinden jullie een goede reclame?

En waarom?

Les 5 Erbij willen horen/groepsdruk

Doel:- Leerlingen krijgen inzicht in situaties- Leerlingen zijn zich meer bewust van groepsdruk en

de gevolgen daarvanGesprek: wat is groepsdruk?Oefening: groepsdruk herkennen in een filmpjehttps://youtu.be/KX-90eaFy1E

Omcirkel de woorden die volgens jou passen bij groespdruk.

mensen overhalen roken

vrienden kwijtraken problemen

pesten niks doen BANG

schelden keuzes maken

stress onzekerdheid hulp

ouders drukte problemen in de klas

Anderen zijn ook onzeker in de groep paniek

veel druk om mee te doen over grenzen

gaan ruzie niemand helpen

geen vertrouwen GEEN NEE ZEGGEN

Niet Anders Willen Zijn zwak al leen zijn

verdr ietig

sukkel ANGST mensen

helpen

Les 6 Foute vriendjes, fout gedrag

Doel:- Leerlingen herkennen risico’s in situaties

Oefening met voorbeelden: wanneer nee zeggen? Hoe nee zeggen?

Punten die bij ‘nee’ zeggen belangrijk zijn:

1. Luister goed naar wat de ander vraagt.

2. Vraag als je nog iets niet begrijpt.

3. Zeg rustig en duidelijk NEE.

4. Vertel waarom je nee zegt.

5. Zeg bij aandringen nog eens duidelijk NEE.

LET OP:

▪ Je lichaamshouding

▪ Uitdrukking op je gezicht

▪ Je stem

Les 7 Van wie krijg je steun?

Doel:- Leerlingen weten met wie ze over geld en over

problemen met geld kunnen praten

Oefening: netwerk in kaart brengen/tekenen

Netwerkcirkel

Les 8 Praktijkopdracht

Doel:- Het geleerde in de praktijk brengen

Slim shoppen op locatie (PrO)Online shopopdrachtTestpanel producten (raden naar prijs, merk, winkel)

Lokaal platform• Versterken samenwerking professionals

• Wat is nodig is om te voorkomen dat kwetsbare

jongeren in de (financiële) problemen komen?

• Aansluiting bij bestaande netwerken

• Gemeente belangrijke deelnemer, naast

schuldhulpverlening, wijkteam, jongerenwerk,

Rabobank

Duurzame borging• De school gaat dóór

• Training op maat voor deze doelgroep

• Ouders worden betrokken

• Gemeenten mede-eigenaar

• MEE NL blijft betrokken

• Duurzame lokale samenwerking

• Effectmeting helpt bij doorontwikkeling

• e-Learning versterkt het effect

Onderzoek

Doel:

Effect ?

Vorm en Inhoud ?

Methoden:

Enquêtes (495/154)

Interviews (7)

Focusgroepen (70 leerlingen)

Effect 1:

Kennis:

Algemene kennis behoorlijk op orde

Technische kennis kan beter

Kennis is weinig veranderd

Houding en gedrag:

Weinig (meetbare) verandering

Effect 2:

Maar:

Relatief korte training is ook niet te verwachten

dat gedrag verandert

Belangrijk:

Bewustwording rondom financiën toegenomen

Vorm en Inhoud I

Herhaling belangrijk

Taboe spreken over geld eerder bij

professionals dan leerlingen

Te ingewikkeld en theoretisch

Talig doen !

Vorm en Inhoud II

Werkvormen en materialen beter aansluiten

Betere inhoudelijke afstemming op doelgroep

(cultuur !)

Keuze mogelijkheid uit diverse modules qua

vorm en inhoud

Snellere veroudering door snel veranderende

samenleving

Ervaringen methoden

van onderzoek 1

Ervaring tijdens focusgroepen:

concentratie kort maar grote motivatie

woordenschat niet altijd even groot maar goed in staat hun

woordje te doen en ervaringen en meningen onder woorden te

brengen.

Stellen van duidelijke vragen, gebruik makend van eenvoudige

woorden is belangrijk (evenals bij andere doelgroepen !).

Doorvragen naar voorbeelden en toelichting daarop werkt vaak

goed en stimuleert tot verder praten, ook van medeleerlingen.

Ervaring methoden

van onderzoek 2

Ervaring tijdens focusgroepen:

Kleine groepjes van 4 á 5 personen gaf mogelijkheid

veiligheid te creëren.

Letterlijk ruimte geven, laat ze wandelen.

Luisteren en ruimte geven essentieel. Open staan

voor de verhalen van leerlingen.

Onderzoeker moet zijn eigen beperkingen

(onder)kennen !

Conclusie

Training is belangrijk

Verwacht niet te snel resultaten

Onderdeel van total aanpak (ouders en

professionals!)

Herhaling en niet eenmalig

Ge-Update en afgestemd (cultuur !)

Methoden van onderzoek: afgestemd en veilig

Stellingen (1)

Als je de werkvorm Stellingen gebruikt, doe

je dat altijd op dezelfde manier.

Stellingen (2)

Kennis is onbelangrijk in training voor

jongeren met een LVB.

Stellingen (3)

De docent zit tijdens de les achterin de klas.

Stellingen (3)

Bij leerlingen van cluster 4 is het aan te

bevelen een korte pauze van 5 minuten in te

lassen tijdens de lessen.

Stellingen (4)

Jongeren met een LVB kunnen nooit

zelfstandig de financiële

verantwoordelijkheid voor hun leven dragen.

Stellingen (5)

Als trainer ga je tijdens de lessen in op alle

vragen van de leerlingen.

Tweets

Wat nemen we mee naar huis ?

#smartmetgeld

https://twitter.com/search?q=%23smartmetg

eld&src=typd

Wilt u meer weten ?

Indien u meer wilt weten of nog vragen heeft

kunt u contact met ons opnemen:

Pim.vanHeijst@hu.nl

B.Hengeveld@MeeAZ.NL

A.Blom@Mee.nl (projectleider)