p rak

tisc

h

Een ouderwetse Sinterklaas

Plezier voor jong en oudSinterklaas is voor alle leeftijden. En je kunt dit ook zo vieren dat iedereen eroptimaal plezier aan beleeft.

Begin je eigen Sinterklaastradities...Niets is zo heerlijk als het feest der herkenning. Tradities geven structuur aandit volksfeest en rust tijdens de organisatie ervan.

Volksspelen als bron voorsurprisesZo bouw je bekende spelletjes om tot een leuke surprise... pag. 24

Stapelgedichten vind je inje boekenkastAls je geen rijmende regels weet te schrijven, kun je ze altijd nog stapelen... pag.25

Sinterklaas vieren hoeftniet duur te zijn!Met een zelfgemaakt geschenk geef je een cadeautje uit het hart. De knutsel-piet is van alle markten thuis... pag. 25

InfoWorkshop op 25 november:Sinterklaas Surprise SpelMaak je eigen Sinterklaasspelvoor jonge kinderen en jebent verzekerd van eenongekend ouderwets gezelli-ge Sinterklaasavond! Dezeworkshop wordt gegevendoor Patricia Ritsema van Eckdie reeds enkele jaren sinter-klaasspellen ontwikkeld vooreigen familie.Locatie: EducareInspiratieruimte inCulemborg.Aanmelden via www.educare.nl of bel 06 - 24418021

Vol verwachting

klopt ons hart,

wie de koek krijgt,

wie de gard

De geur van speculaas…

e d u c a r e 5/2007 [ pagina 23 ]

p.22-27 edu5-07 02-11-2007 11:44 Pagina 23

Inmiddels zijn de Sinterklaas ideeën van Patricia Ritsema van Eck, auteur van dit katern, ook te vinden op: www.sinterklaassurprisespel.nl

e d u c a r e[ pagina 24 ] 5/2007

Websiteshttp://www.sinterklaasavond.nlhttp://www.lootjestrekken.nlhttp://www.gedichten-sinterklaas.nlhttp://www.knutselidee.nl/startsint.htmhttp://www.stapelgedichten.nl

Oude volksspelen als inspiratieJonge kinderen hebben meestal niethet geduld om rustig te luisteren entoe te kijken als anderen hun sur-prises uitpakken en gedichtenvoorlezen. Ze willen meedoen! Enalleen de cadeautjes mogen uitzoe-ken en overhandigen is niet vol-

doende... Om in hun behoefte tevoorzien, kun je in plaats van persoon-

lijke surprises surprises maken voor dehele groep. En oude volksspelen lenen zich

hier bijzonder goed voor. Je hoeft ze alleennog maar een beetje aan te passen door ze in

een sintstijl te presenteren. Zo kun je bijvoorbeeld‘Schimmeltje prik’ spelen – de Sinterklaas variant op

‘Ezeltje prik’. Of wat dacht je van ‘taaitaai happen’? De benodigdeonderdelen verpak je in Sint papier en de spel instructies schrijf je in dichtvorm.

PIP!Pip is een ouderwets Sinterklaasspel dat je speelt met peperno-ten. Je legt 20 tot 30 pepernoten op een dienblad. Eén persoongaat nu op de gang staan terwijl de andere spelers samen eenpepernoot uitkiezen. Dit is de pip.Nu roepen ze de speler op de gang weer binnen. Deze mag nupepernoten pakken. Net zolang tot hij of zij de pip pakt. Danroept iedereen keihard: Pip! en is de beurt voorbij.Het dienblad wordt weer aangevuld en de volgende speler gaatde gang op. Dit herhaal je tot alle pepernoten op zijn of ieder-een misselijk is van het snoepen...

Wie wil er niet bij Sint op schoot?Een Sinterklaas met Zwarte Piet huren om op pakjesavond langs te komenis geweldig leuk voor je kinderen, maar vaak best prijzig. Je kunt ook eenSint ontmoeting organiseren met vrienden met jonge kinderen en dan dekosten hiervoor delen. En doe je het in de dagen voor 5 december, danhebben Sint en Piet ook meer tijd voor dit bezoek...Om succes te garanderen is het belangrijk dat je van te voren afspreektdat alle kinderen een cadeautje van ongeveer dezelfde prijs krijgen. Geendure cadeau’s die de anderen groen kleuren dus!Verder is het handig dat de Sint van te voren weet wat de namen van dekinderen zijn, hoe oud ze zijn, wat ze leuk vinden en wat niet etc. Stuurhem deze gegevens van te voren op zodat hij ze in zijn grote boek kanplakken.

Wat geef je uit?Een vriendin vertelde me dat zij en haar broers het helemaal nietleuk vonden dat hun ouders altijd dure cadeau’s gaven metSinterklaas. Zelf hadden ze namelijk bij lange na niet genoeg geldom hun ouders te verrassen met pakjes van dezelfde waarde. Alsouder sta je hier waarschijnlijk niet snel bij stil. Natuurlijk ver-wacht je geen dure cadeau’s van je kinderen. Maar je kunt hunbezwaarlijke gevoel weghalen door een paar duidelijke regels opte stellen over besteding en je hier ook zelf aan te houden!• Spreek af wat de cadeautjes maximaal mogen kosten. Hoe lager

het bedrag, hoe groter de creatieve uitdaging! • Tweedehands is helemaal oké.

Stuur je kinderen maar eens met€10,- de kringloopwinkel in ofover de vlooienmarkt...

• Maak duidelijk dat je zelfge-maakte cadeau’s wel het aller-leukst vindt en biedt aan omhierbij te helpen als dat nog temoeilijk is.

• Stel een limiet aan het aantalcadeautjes dat iedereen geeft. Treklootjes voor de eerlijke verdeling.

p.22-27 edu5-07 02-11-2007 11:45 Pagina 24

e d u c a r e 5/2007 [ pagina 25 ]

Pietje die niet rijmen kan...Niet ieder pakje hoeft door middel van een surprise gegeven te worden,maar zonder gedichtje kan natuurlijk echt niet. Een paar regels is algenoeg, maar wat doe je echter als je nou helemaal niet rijmen kan?1. Schaf een rijmwoordenboek aanRijmwoordenboeken zijn in iedere boekhandel verkrijgbaar, zeker in dezetijd. Door snel door het boek te bladeren, zie je in een oogopslag opwelke woorden veel rijmwoorden bestaan. Zoek een woord uit met min-stens 6 rijmwoorden en kijk nu of je hiermee een kort gedicht kuntschrijven.2. Maak een stapelgedichtMaak een gedicht met de titels van je boeken uit de boekenkast. Leg zeop een stapel zodat het gedicht zich van boven naar beneden laat lezen.Maak nu een foto van je stapel en druk deze af. Klaar is je gedicht! Stapelregels:a. Rijm en vorm mag je ruim zien.b. Vrije associatie is te makkelijk. Zorg dat de lezer het gedicht ook rede-lijkerwijs kan begrijpen. Anders is het alleen maar een stapel boeken.c. Wil je een witregel maken leg dan een willekeurig boek omgekeerdertussen.

Helemaal zelfgemaakt!Iedereen is in staat om zelfcadeautjes te maken. Ongeachthoe jong je bent of hoe vaar-dig met je handen. De kunst isom te kijken naar wat je talen-ten zijn en die in te zetten bijhet knutselen...

Papier-pieten:• versieren wenskaarten met

tekeningen, origami, foto’setc.

• maken een verjaardagkalen-der met gedichtjes en foto’svan de familie;

• beplakken schatdozen (kartonnen dozen) met inpakpapier, servet-ten, tijdschrift knipsels e.d.

Kook-pieten:• bakken koekjes in blik;• koken jam, compote en marmelade;• maken kruidenazijn en knoflookolie;• bakken hartige zoutjes van bladerdeeg.Hout-pieten:• boren gaatjes in mooie plak hout voor een kleurpotloden houder;• snijden pijl en boog, houten zwaarden en ander ridder materiaal;• zagen een kabouterbedje uit een kokosnoot.Textiel-pieten:• maken poppenkleertjes;• appliceren collages op oude kussenslopen;• naaien geurzakjes die ze vullen met kruidnagels en lavendel;• haken blokfluithoezen en pannenlappen.Tip: huur knutselboeken bij de bibliotheek voor meer ideeën!

Het Sinterklaas Surprise SpelIk herinner me nog goed hoe het er bij ons met Sinterklaas aan toe gingtoen de oudsten nog klein waren. Zingen met z’n allen in afwachting vande luide bons en dan rennen naar de voordeur om de zakken binnen teslepen. Hoera! Allemaal pakjes!Op dat moment verandert de lieve onschuldige blik in de kinderoogjesin wat biologen zouden omschrijven als een ‘feeding-frenzy’. Alle stop-pen slaan door en het enige wat nog telt is zo veel mogelijk pakjesgraaien en papiertjes scheuren. Zelf verander je van ouder in politie-agent in een laatste poging nog een klein beetje aandacht te krijgenvoor de dichtkunsten van Sint en Piet.Leuke Sinterklaasavond gehad? Ik dacht het niet…Omdat ik zelf niet het geduld had te wachten tot de kinderen grootgenoeg waren voor een ouderwetse Sinterklaasavond, heb ik een aantaljaren geleden een spel ontworpen met de bedoeling het plezier vooriedereen flink te verhogen en de lust tot hebberig graaien stevig te ver-minderen. Sindsdien is dit feest voor ons weer het hoogtepunt van hetjaar.Kinderen zijn verzot op spelregels en de eerste om anderen erop wijzendat je je daaraan hebt te houden.

In één middag je hele Sinterklaas geregeld!Onder de inspirerende leiding van Patricia Ritsema van Eck kun je zon-dag 25 november je eigen ‘Sinterklaas surprise spel’ maken bij Educarein Culemborg. Info en aanmelden via www.educare.nl

p.22-27 edu5-07 02-11-2007 11:45 Pagina 25

e d u c a r e[ pagina 26 ] 5/2007

Tekst Patricia Ritsema van EckFoto's Patricia Ritsema van Eck; Adriënne Baars; Admar Kwant; Lies Post

Volgende nummer!Democratie moet je leren

De traditionele Sint hapAls volwassene is het organiseren van een ouderwetseSinterklaasavond een hele klus. Niet alleen zorg je voor je aandeelsurprises en gedichten, maar het huis moet er ook gezellig uitzienen een goede maaltijd op tijd geserveerd...Je kunt het jezelf wat makkelijker maken door van deze maaltijdeen vaste traditie te maken. Je serveert ieder jaar dezelfde hap endeze is bij voorkeur snel bereid. Daar hoef je dan in elk geval nietmeer over na te denken! Mijn moeder schoof bij aanvang van de avond een bak lasagne inde oven, die ze ruim van te voren al had gemaakt. Na de eerstepakjesronde konden we een stevigebodem leggen om de lange avondvrolijk vol te houden.Makkelijke happen zijn onder andere:• maaltijdsoep met stokbrood;• ovenschotels;• stamppot.

Zelf marsepein makenBetrek je kinderen bij devoorbereiding van hetfeest door ze zelf detypische Sint lekkernijente laten maken. Hier hebje vast het recept voormarsepein:300 gram poedersuiker4 eetlepels bloem100 gram boter4 druppels amandelex-tractKneed alles goed doorelkaar tot een bal. Menger kleurstof door. Neem bietensap voor rode marsepein, reine-claudesi-roop voor groene marsepein en wortelsap voor oranje marsepein. Je kaner nu poppetjes, diertjes, vruchten e.d. van maken.

Thema surprisesGeen inspiratie voor gedichten en surprises? Maak ze dan allemaal rondom eenbepaald thema. Door een thema te bepalen beperk je de mogelijkheden. Jestuurt je denken in een bepaalde richting en dat stimuleert juist je creativiteit.Neem bijvoorbeeld de familievakantie van afgelopen jaar. Waar was deze? Wievond het daar geweldig en wie had liever ergens anders vakantie gevierd? Wathebben jullie aan gekke dingen meegemaakt? Wat waren de leuke, verdrietige,ontroerende momenten? Gebruik je herinneringen als inspiratiebron.Ideeën voor thema surprises:• vakantie: maak een ganzenbord van de omgeving van je vakantieoord met

diverse opdrachten.• sport: laat je inspireren door de favoriete sport van je familieleden.• eten: verpak je cadeautjes in (on)eetbare surprises (brood, ijs, drilpudding etc.)• kleur: kies een kleur en laat die overal in terugkomen (hint: kleuren hebben

ook betekenis...)• speurtocht: verstop je cadeautjes in huis en tuin en schrijf de aanwijzingen

om ze te vinden in dichtvorm.

Het best bewaarde geheim van NederlandOp een dag ontdekt je kind dat Sinterklaas niet bestaat. Dat het allemaal ‘maar’een spel is. Hoe voorkom je dat dit moment een grote teleurstelling wordt? Zie dit moment van ‘de waarheid’ als een moment waarop je kind weer eenstap naar volwassenheid heeft gemaakt. Een soort inwijding die gevierd moetworden. Dit kun je onder andere doen door ze vanaf dat moment te betrekkenbij de geheime handelingen die alleen de ingewijden kennen. Zoals het vullenvan de schoen. Of het bonzen op het raam als de pakjes worden afgeleverd.Dit allemaal natuurlijk onder de voorwaarde van strikte geheimhouding. Hetgaat namelijk wel om het best bewaarde geheim van Nederland...

p.22-27 edu5-07 02-11-2007 11:45 Pagina 26

Dit katern kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl