Jaargang 40 | nummer 4 | juni 2009

Simon

Reach for the sky

Profiel: Chrysler 300C

Pandemieën

Staut: Gorbatsjov

Colofon

Juni 2009/ 40e jaargang nr. 4De ‘Simon Ster’ is een uitgave van de Werktuig-kundige Studievereniging Simon Stevin van de Technische Universiteit Eindhoven. De ‘Simon Ster’ verschijnt zes maal per jaar.

HoofdredactieTom Schenkels

RedactieBram Berkien, Edward de Boer, Thom Bruynseels, Cam-Hing Dai, Daan Dams, Emile Demarteau, David Giesen, Ruud Hawinkels, Rudy Helmons, Rick Hueijerjans, Joerik Minnebo, Sven Peelen, Twan Schout, Mark Smid en Bart Welling

Ontwerp VormgevingvM-design

VormgevingHoofdredacteur

Illustraties en foto’sHoofdredacteur & leden der W.S.V. Simon Stevin

AdresTechnische Universiteit EindhovenW-Hoog 1.13Den Dolech 25612 AZ EindhovenPostbus 5135600 MB EindhovenTelefoon: (040) 247 33 13Telefax: (040) 243 49 70E-mail: redactie@simonstevin.tue.nlHomepage: wsv.simonstevin.tue.nl

FinancieelABN-AMRO: 52.90.96.358

AbonnementenEr bestaat de mogelijkheid de Simon Ster thuis te ontvangen. Men kan zich abonneren op de Simon Ster voor € 15 per jaar, inclusief verzendkosten. Indien u geïnteresseerd bent of meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met de hoofdredactie op bovenstaand adres.

DrukkerThieme Media Services

Oplage900

© Simon Stevin MMIXNiets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur der W.S.V. Simon Stevin.De hoofdredactie behoudt zich te allen tijde het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Plaatsing van een artikel houdt niet in dat het de mening weergeeft van W.S.V. Simon Stevin.

Iedereen kan kopij inleveren bij de redactie in de Simonkamer, W-Hoog 1.13, of per e-mail:redactie@simonstevin.tue.nl

6 20

3023

| Ook de skyline van Toronto wordt

gedomineerd door wolkenkrabbers.

De nieuwste mode op dit gebied lees

je op pagina 6.

| In Profiel deze keer de trots van de

USA, de Chrysler 300C.

| In kijk in de sterren zie je waar deze

heavy-lifter nuttig voor is.

| Achteraf is het mooi wonen zeggen

we in Eindhoven. Brazilië is anders

ook geen slechte keuze.

Inhoud Redactief

Adverteerders

Nog een paar weekjes bikkelen en dan kunnen we weer acht weken lang genieten van de zomer, zon, zee en strand. Nu de zomer zo dichtbij komt komen de zomerkriebels alweer boven. Dit blijkt wel uit het feit dat ondergetekende op het moment van schrijven zijn best doen om zo min mogelijk kleding te dragen en de after-sun weer met liters tegelijk wordt aangebracht na een weekendje strand in Zeeland. Ook de titel vakantieganger is niet uit de lucht gegrepen aangezien ik bij het kleinste beetje zon alweer op slippers rondloop.

Vakantie is natuurlijk prachtig en vooral op vakantie gaan is een leuke bijkomstigheid van de acht col-legevrije weken. Wat er dit jaar allemaal weer gaat gebeuren horen we natuurlijk na de zomer weer uit alle sterke verhalen maar voor een aantal mensen zal de studytour naar Zuid-Korea vast een van de hoogtepunten worden.

Aangezien Zuid-Korea best ver vliegen is en er vast nog veel meer mensen zijn die een lange vlucht in het vooruitzicht hebben is deze Ster weer gevuld met leuke artikelen om de saaie uurtjes op het vliegveld draaglijk te maken. Vertragingen zijn tij-dens de zomerdrukte nu eenmaal niet uitgesloten en je kunt niet alleen maar tax-free shoppen.

Ook voor de drie miljoen mensen die jaarlijks niet op vakantie gaan en onder wie zich vast en zeker een aantal werktuigbouwers bevinden is het natuurlijk aan te raden om de uurtjes die in de tuin worden doorgebracht te besteden met deze Simon Ster en wanneer deze uit is niet te gebruiken om de BBQ aan te maken.

Tom Schenkels

Reach for the sky 6

Schoon schip 8

Gedoceerd 11

Staut 12

Pandemieën 16

Thuis bij... 19

Kijk in de Sterren 20

Profiel 23

Ook in Eindhoven 26

Rick en Ed gaan... 28

Stage in Florianópolis, Brazilië 30

Piraterij 34

Puzzel 38

Sterrenhoek 38

Van Oord 10

AkzoNobel 15

Huisman 18

ASML 22

Shell 33

Dosign 39

IHC Merwede 40

4

De zin en onzin achter de techniekSmile of Science Twan Schout

Bier

Gistcellen

Om bier te maken zijn gistcellen nodig. Deze cellen zorgen er voor dat er alcohol in het bier komt en dat het bier zijn smaak krijgt. Helaas blijven er altijd gistcellen achter waardoor het bier een stuk minder smaakt. De meeste bierbrouwers laten de cellen bezinken, maar daarmee krijg je niet alle cellen uit het brouwsel. Nu zijn er gistcellen ontwikkeld die na een bepaald aantal uren brouwen stoppen en daarna samenklonteren. Deze klonten zijn makkelijk uit het bier te vissen. Om dit te laten gebeuren is de gistcel op-gebouwd uit een combinatie van plakgenen en klokgenen onder-steund door een aantal hulpgenen.

De manier waarop deze cellen zijn ontwikkeld is echter anders dan normaal. Levende cellen zoals de gistcellen worden genetisch ont-worpen door synthetisch biologen. Meestal gaat dit niet meteen goed. De cel met een nieuwe gencombinatie blijkt net anders te werken dan hij ontworpen is. De bioloog past zijn ontwerp dan iets aan tot de cel de gewenste eigenschappen heeft. Het nadeel van deze methode is dat het veel tijd en geld kost.

De oplossing voor dit probleem is om de cel door een computer op te laten bouwen. Voor de gistcellen is voor ieder gen de werking en de mogelijke afwijkingen gemeten en los in de computer gezet. Waarna uit alle mogelijke combinaties de beste samenstelling is bepaald. Op deze manier is het eindresultaat snel en goedkoop be-reikt, en al meteen bruikbaar in bierbrouwerijen.

GeoloGie

Aardplaten

Dat het oppervlak van de aarde opgedeeld is in aardplaten is alge-meen bekend, maar de dikte van aardplaten is een onderwerp dat al jaren onderzocht wordt. Uit recent onderzoek is gebleken dat de aardplaten varieren in dikte van 55 tot 95 km. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van seismische gegevens die de afgelopen 15 jaar verzameld zijn. Uit dit onderzoek is gebleken dat de aardplaat op de continenten het dikst is. De dikte van de plaat varieert hier van 81 tot 95 km.

Onder de oceanen zijn de platen het dunst en is er een scherpe overgang naar de continenten. De diepte van de platen varieert afhankelijk van de leeftijd van dat gedeelte. Hoe ouder, hoe dik-ker. De scherpe overgang wordt veroorzaakt door temperatuur-verschillen en verandering in de samenstelling van het gesteente. Ook de oriëntatie en het smelten van mineralen speelt een rol.

5

Simon Ster 40.4 | juni 2009

PsycholoGie

Dreiging maakt conservatief

Een team amerikaanse psychologen heeft ontdekt dat een gevoel van dreiging, bijvoorbeeld van een naderende dood of onrecht leidt tot conservatisme. Dit effect was al waargenomen na de aan-slagen van 11 september, toen nam de steun voor de conservatie-ve beslissingen van president Bush sterk toe. Dit was de aanleiding voor de New Yorkse psycholoog John Jost om de theorie ontwik-kelen dat politiek conservatisme bescherming biedt tegen angst en onzekerheid.

Deze theorie is nu getest. Een groep van 161 studenten met ver-schillende politieke voorkeuren werd verdeeld in twee groepen. De eerste groep werd zo gemanipuleerd dat ze aan de dood en on-rechtvaardigheid moesten denken. Daarna werden de studenten ondervraagd over hun standpunt ten opzichte van onder andere de doodstraf en homoseksualiteit. De ongemanipuleerde studen-ten waren nog even liberaal of conservatief als voor het experi-ment. Bij de gemanipuleerde groep was dat echter niet het geval. De progressieve studenten waren nu net zo conservatief als de van nature conservatieve studenten.

Astronomie

Frambozen en rum in de

melkweg

Het centrum van de melkweg smaakt naar frambo-zen en ruikt als rum. Dit hebben astromen ontdekt die op zoek zijn naar de bouwstenen van leven in het centrum van de melkweg. Met een radio telescoop hebben ze een enorme stof- en gaswolk afgezocht op zoek naar aminozuren die noodzakelijk zijn voor leven. Het vinden van aminozuren in de ruimte zou de mogelijkheid van leven op andere planeten een stuk waarschijnlijker maken.

Helaas hebben ze geen aminozuren kunnen vinden, maar wat ze wel vonden is de stof ethylformiaat. Deze stof is verantwoordelijk voor de smaak van frambozen en de geur van rum.

Naast ethylformiaat zijn er in de gaswolk nog zo’n 50 andere moleculen gevonden waaronder twee die nog niet eerder in de ruimte zijn aangetroffen en een molecuul dat gebruikt kan worden om amino-zuren te maken.

tAAlkunde

Gooise ‘r’

In het Nederlands kan de ‘r’ op verschillende manieren uitgespro-ken worden. Deze zijn grofweg te verdelen in drie categorieën. De huig-r die achterin de keel gemaakt wordt, de tongpunt-r waarbij de punt van de tong de voortanden raakt en het speciale geval: de Gooise r (of kinderen-voor-kinderen-r). Deze r kan niet overal in een woord voorkomen, maar alleen na klinkers en het taalkun-digen zijn het er nog niet over eens waar in de mond deze klank gemaakt wordt.

De afgelopen jaren verspreid de gooise r zich in hoog tempo door Nederland (met uitzondering van Brabant en Limburg). Daarom is er onderzoek gedaan naar de houding van Nederlanders tegen-over de Gooise r. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste mensen het liefste zouden spreken met een combinatie van de tongpunt-r en de Gooise r. Deze combinatie wordt geassocieërd met betere schoolresultaten en een hogere plaats op de maatschappelijke ladder. De huig-r daarentegen wordt gezien als de minst populaire r en wordt in verband gebracht met mindere schoolresultaten en een lagere plaats op de maatschappelijke ladder.

6

The sky is the limitReach for the sky

De piramide van Cheops was ruim 3800 jaar, met zijn 146 meter, het hoogste

bouwwerk ter wereld. Hij werd afgelost door de Lincoln Cathedral in Lincoln, En-

geland en na de gedeeltelijke instorting hiervan door nog zes kerkelijke gebou-

wen. De reden voor de hoogte van deze bouwwerken is duidelijk: reiken naar de

hemel en het goddelijke.

Mark Smid

In het begin van de 20ste eeuw ontstond dankzij de uitvinding van de lift een wedloop naar het hoogste gebouw. Ondanks dat een wolkenkrabber niet een duidelijke definitie heeft wordt het Woolworth building NY als de eerste gezien met een hoogte van 241 m. Met de enorme drukte en bijbehorende schaarste aan bouwgrond in Manhatten werd het, naast de race voor hoogste gebouw, ook een must om de hoogte in te bouwen.

In 1931 werd het 448 meter hoge Empire state building opgele-verd en loste het het Chrysler building af om de komende 41 jaar het record in handen te houden. Het bouwen van het hoogste gebouw werd een prestigeproject waar ook het oosten aan mee ging doen. Het huidige hoogste gebouw ter wereld, Taipei 101 in Taiwan, heeft een hoogte van 508 meter en in Dubai wordt gewerkt aan een toren van 818 meter!

Hoe maak je nu zo een hoog gebouw dat ook nog eens blijft staan. In het geval van de piramide is het eenvoudig: een brede basis toelopend tot de top van zwaar gesteente dat slechts enkele kleine ruimtes herbergt. Voor enorme torens van enkele honder-den meters hoog wordt het een stuk ingewikkelder...

Taipei 101Taipei 101 in Taiwan is met 508 meter het hoogste gebouw ter wereld in gebruik en volgde daarmee de Petronas towers op in 2004. Tot aan de 62e verdieping dragen 36 Kolommen de toren waarvan acht hoofdkolommen van 2.5*3 meter gewapend beton, die het in combinatie met de fundering een van de stabielste bouwwerken ter wereld maakt.

Boven de toelopende basis bevinden zich acht segementen. Net als de acht hoofdkolommen is dit gekozen omdat in de Chineese cultuur acht een geluksgetal is. Het naar buiten lopen van de seg-menten heeft twee redenen: het is gunstiger in het geval van (val)wind en het voorkomt hinderlijk zonlicht in het gebouw.

Omdat Taiwan op de grens van twee tektonische platen ligt, is er naast de veelvoorkomende tyfonen ook regelmatig een aardbe-ving. Om het gebouw onder deze heftige omstandigheden stabiel te houden is er gekozen een enorme massa-demper in de toren te bouwen. Tussen de 88e en 92e verdieping is een stalen bol van 680 ton opgehangen die met hydraulische actuators bewogen kan worden om de beweging van de wind tegen te gaan. Nog

7

Simon Ster 40.4 | juni 2009

eens twee dempers van 6 ton elk zijn in de top geïnstalleerd om de top recht te houden. Tot nu toe heeft Taipei 101 twee krach-tige aardbevingen, waarvan een nog tijdens de bouw, en enkele tyfonen zonder probleem weten te weerstaan.

Na oplevering van het gebouw dook er echter een ander pro-bleem op: hij veroorzaakt juist aardbevingen. De enorme kracht die hij uitoefend op de grond, een gewicht van 700.000 ton, zorgt voor een druk in de bodem van een kleine 5 bar. Deze druk veroorzaakt zoveel stress dat het aantal aardbevingen enorm is gestegen.

Burj DubaiDe Burj Dubai is momenteel het hoogste gebouw ter wereld met 818 meter. Hij bestaat uit drie kolommen om een centrale zes-kantige kolom zodat een 'Y' vorm ontstaat. Deze drie kolommen worden trapsgewijs smaller volgens een spiraalpatroon omhoog. De Y vorm zorgt voor maximaal zicht naar buiten en veel lichtin-val.

De centrale kolom van gewapend beton komt tot een hoogte van 575 meter en werkt als een buis om de toren torsiestijf te maken. De drie kolommen werken als steunberen voor de centrale kolom, zodat al het beton bijdraagd aan het ondersteunen van het ge-wicht én zijdelingse stijfheid geeft die momenten gecreëerd door wind tegengaan. De top van de toren wordt gedragen door een stalen constructie om het totaalgewicht te reduceren. Het hele gebouw staat op een bijna vier meter dikke betonnen fundering-plaat die op een kleine 200 heipalen rust.

Met series schaalmodellen en windtunneltests heeft de Burj Dubai zijn uiteindelijke vorm verkregen. Aerodynamische krach-ten werden gemeten op een schaal van 1:500, een tweede model (1:200) werd gebruikt om de top tijdens constructie, dus met kra-nen en materieel, door te rekenen. Na iedere test werden details van het gebouw veranderd om wind effecten te minimalizeren,

met als belangrijkste het draaien van de gehele toren in de rich-ting waar de wind het vaakst vandaan komt. Door de trapvormen te optimalizeren krijgt de wind nooit één vortex over de lengte van de toren, maar wordt de wind steeds van richting veranderd, wat de krachten op de fundering enorm reduceerd.

Om beweging van de toren tegen te gaan was er een vloeistof-demper ontworpen die de beweging van de toren moet tegen-gaan (net als in Taipei 101), maar simulaties hebben uitgewezen dat de constructie op zichzelf sterk genoeg is. Met harde wind heeft de wolkenkrabber echter nog steeds een 1.20 meter uitwij-king aan de top.

ProblemenVoor gebouwen met meer dan ongeveer 80 verdiepingen gaan liftsystemen erg veel ruimte in beslag nemen. Om met enkele lif-ten toch de duizenden aanzezige mensen te kunnen transporte-ren worden hoge snelheids liften geïnstalleerd die met 17 m/s en, in de Burj Dubai, met een recordsneldheid tot 18 m/s bewegen.

Ook de bouwmaterialen naar grote hoogten krijgen is een hele uitdaging. 305.000 Kubieke meter beton moet tot 600 meter de hoogte in worden gepompt terwijl andere bouwmaterialen gelift worden met serviceliften en kranen die tijdelijk rond de toren worden bevestigd. Tijdens een tyfoon zijn twee kranen van Taipei 101 omgeblazen en vervolgens 56 verdiepingen lager op straat gestort, wat illustreert wat voor wind een dergelijke toren vangt op die hoogte.

Toekomst Als reactie op de bouw van Burj Dubai zijn er vanuit Koeweit al plannen gekomen voor de bouw van een nog hogere toren. De Burj Mubarak al-Kabir moet een hoogte van 1001 meter krijgen en rond 2016 af zijn. Definitieve plannen liggen er nog niet, zelfs de stad waar de toren komt te staan bestaat nog niet, wel zijn de kosten al rond de $94 miljard beraamd. Daarbij is de $4,1 miljard voor de Burj Dubai nog een schijntje.

de Taipei 101 in de skyline van Taiwan

8

Een mondiale schoonmaakactieSchoon schip

Velen onder de W'ers hebben het niet zo op Greenpeace met hun standpunt

over kernenergie. Zij vergeten nog wel eens waar nog meer voor gestreden

wordt. Dit artikel zal proberen hiervoor schoon schip te maken door het project

'Schoon Schip', een samenwerking van o.a. Greenpeace, toe te lichten.

Rudy Helmons

Het aantal schepen dat op de wereldzeeën rondvaart neemt alsmaar toe. Naast dat er aan de lopende band nieuwe schepen gebouwd worden, zullen er ook schepen gesloopt moeten wor-den. Nu is het slopen van een deel van die schepen nogal een vies werk. Probeer je maar eens in te denken dat het dan gaat om schepen die al 30 tot 40 jaar in de vaart zijn geweest en allerlei chemische (vaak genoeg ook giftige) stoffen de hele wereld over hebben vervoerd. Het is dan ook de bedoeling dat deze schepen onder goed gecontroleerde omstandigheden worden ontmanteld om er zo voor te kunnen zorgen dat er zo min mogelijk schade wordt aangedaan aan de arbeiders en het milieu. Zoals je altijd ziet, zijn er ook hier een aantal mensen die pro-beren om onder hun verantwoordelijkheden uit te komen. Substandaard rederijen proberen zo'n dure sloop te ontwijken door het schip te laten slopen in een van de Aziatische ontwikke-lingslanden. Het moge duidelijk zijn dat tijdens de sloop van deze schepen niet goed wordt stil gestaan bij het milieu. Laat staan de arbeidsomstandigheden waaronder de schepen worden gesloopt. Het vervelende aan deze scheepssloperijen is dan ook dat deze kunnen blijven bestaan door de lage operationele kosten en het grote aanbod aan arbeiders. Zo zijn mensen in landen als China, Turkije, Pakistan, India en Bangladesh bereid om meer dan 400

9

Simon Ster 40.4 | juni 2009

km af te reizen op zoek naar werk in de scheepssloperijen, om daar onder embarmelijke omstandigheden te werken om hun ge-zin te kunnen voorzien van een inkomen dat nog steeds ver onder de armoedegrens ligt. Echter werken er niet alleen volwassenen, deze scheepskerkhoven bieden helaas veel plaats aan kinderar-beiders.

SamenwerkingHet is duidelijk dat er grote problemen zijn met het ontmantelen van schepen. Een samenwerking van diverse mensenrechten-organisaties en milieuorganisaties, waaronder Greenpeace, de Europese Federatie voor Transport en Milieu en de Internationale Federatie van Mensenrechten, proberen dit probleem bij de regeringen van de desbetreffende landen aan de kaak te stellen. Dit samenwerkingsverband heeft dan ook de toepasselijke naam 'Schoon Schip' gekregen. Met 'Schoon Schip' tracht men het ontmantelen van schepen milieuvriendelijker te maken en het werk daar te laten voldoen aan de basisprincipes van de rechten van de mens. Zo zullen de arbeidsomstandigheden flink moeten verbeteren (hieronder valt het beperken van werken met giftige stoffen, voldoende bescher-ming voor de arbeiders en een veiligere werkomgeving) en zal kinderarbeid uitgesloten moeten worden. Daarnaast probeert de organisatie ervoor te zorgen dat het mogelijk moet worden om mondiale vervuilers te kunnen vervolgen en zo deze te laten betalen voor hun eigen vervuiling.

WerkwijzeHet laatste is helaas makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn nogal wat moeilijkheden met het aanwijzen van de dader als het gaat om vervuiling. Zo gebeurt het regelmatig dat een schip van eigenaar A, wordt gehuurd door huurder B met bemanning van C en goederen vervoerd van maatschappij D. Als het schip dan het milieu ernstig heeft vervuild, wie is er dan verantwoordelijk? Dit is slechts een van de vele mogelijke scenario's, wat ervoor zorgt dat het nogal moeilijk is om de juiste maatschappij juridisch te kunnen vervolgen. Uiteraard wordt er ook gewerkt aan het voorkomen van deze problemen. Zo heeft 'Schoon Schip' een lijst gemaakt van de 50 gevaarlijkste (lees: meest vervuilende effect op het milieu) schepen die in aanmerking komen voor ontmanteling. Zo dringt de organisatie aan bij de eigenaren op een schone ontmanteling. Nu denk je vast dat dit eenvoudig weerlegd kan worden. Gelukkig wordt daar ook al aan gewerkt en worden vele van deze schepen geweigerd op alle scheepssloperijen ter wereld. Pas als de eige-naar ervoor heeft gezorgd dat het schip schoon en veilig is af te breken mag het ontmanteld worden. Daarnaast is er een mondi-ale commune van havenwerkers, zeelieden, scheepsspotters, enz. actief bezig om deze schepen over de gehele wereld te volgen om zo zeker te kunnen stellen waar deze schepen zich bevinden. Zo hoopt men te kunnen voorkomen dat een van deze schepen niet op één of ander verlaten strand van een ontwikkelingsland wor-den achter gelaten om daar vervolgens ontmanteld te worden.

ResultatenDe plannen van 'Schoon Schip' klinken mooi, maar ze werpen ook al hun vruchten af. Zo heeft deze organisatie het in maart 2009 voor elkaar gekregen dat het Hoger Gerechtshof van Bangla-desh het Ministerie van Milieu heeft opgelegd om alle scheeps-sloperijen zonder milieuvergunning te verplichten tot sluiten. Ter illustratie: door deze maatregel moesten in Chittagong, de stad met de meeste scheepssloperijen, alle 36 scheepssloperijen worden gesloten. Daarnaast heeft het Gerechtshof bepaald dat een schip dat op de lijst van de 50 gevaarlijkste schepen staat, het land niet binnen mag komen. Verder is het voor de Bengaalse scheepssloperijen verboden om zogenaamde 'end-of-life' schepen te importeren. Dit soort schepen mogen enkel het land binnen komen als deze al een grondige voorschoonmaak zijn ondergaan. Hierbij moeten schadelijke stoffen zoals asbest, zware metalen, PCB's en olieresten verwijderd zijn. Deze laatste maatregel is min of meer een verlengde van het VN-verdrag van Basel, waarin is vastgelegd dat er geen toxisch afval mag worden geëxporteerd naar ontwikkelingslanden.

Hoewel het werk van de mensen achter 'Schoon Schip' zijn vruch-ten begint af te werpen is het einde helaas nog niet in zicht. De arbeidsomstandigheden in de scheepssloperijen in Bangladesh zullen verbeteren, maar nog niet overal ter wereld is dat het ge-val. Landen als China en India zullen het Bengaalse voorbeeld nog moeten volgen. Door de wereldwijde toename van de scheep-vaart zal helaas ook het aantal schepen dat ontmanteld moet worden toenemen. Er zullen dan ook altijd rederijen zijn die toch zullen proberen om de sloopkosten zo laag mogelijk te houden, al gaat het ten koste van mens en milieu. Heel erg jammer, als je je bedenkt dat de totale kosten om alle schepen op legitieme wijze te ontmantelen slechts neerkomen op 0,5% van de totale omzet van de rederijen.

www.shipbreakingplatform.comwww.greenpeaceweb.org/shipbreak/

Wij

bouw

den

Wij

bouw

den

de P

alm

in D

ubai

…

Dredging and Marine Contractors

... en voltooiden de Wereld

Waar ligt jouw uitdaging?

Studeer je of heb je je studie afgerond én heb je interesse om internationaal te werken?

Koers dan naar Van Oord!

Wij bieden internationale uitdagingen voor technische studenten en afgestudeerden.

Uitdagingen in een bedrijf dat sterk groeiende is, innovatie hoog op de agenda heeft

staan en waar jij je volop kunt ontwikkelen.

Kijk op www.vanoord.com voor meer informatie over ons internationaal traineeship,

stages, afstudeeropdrachten en onze (starters)functies.

11

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Het kwartielensysteemGedoceerd

In 3TU verband wordt steeds nauwer samengewerkt en om die samenwerking

vergemakkelijken en te benadrukken word gestreefd naar een steeds unifor-

mer collegejaar. De TU Eindhoven loopt nog een beetje uit de pas met Delft en

Twente en daarom zal volgend jaar een aantal zaken veranderen. Deze keer in

Gedoceerd gaan we kort in op de nieuwe jaarindeling waar de TU/e op zal over-

stappen.

Thomas Haartsen

De belangrijkste verandering is natuurlijk de omschakeling van een zesbloks systeem, naar een vierbloks kwartielensysteem. Dit houdt in dat elk kwartiel zal bestaan uit 10 weken die volgens bovenstaande manier verdeeld zijn.Zoals te zien is omvat een kwartiel 7 collegeweken. Dat is meer weken dan één blok in de huidige situatie en minder dan twee blokken in de huidige situatie. Omdat toch hetzelfde aantal contacturen voor de vakken gewenst is, zul je in de ene week 4 contacturen voor een bepaald vak hebben en in de andere week 6 contacturen(zogenoemde zwalustaartstructuur). Zo kom je aan het eind van het blok toch op hetzelfde aantal uren uit. Verder zullen alle vakken blokvakken worden en zullen de bachelorstu-denten dus elk kwartiel 3 nieuwe vakken volgen.Week 8 van elk blok is een studieweek voor de tentamenperiode. In deze week worden in principe geen colleges gepland, maar een OGO-project zou hier nog wel in door kunnen lopen. Voor de ijverige student komt deze week dus neer op het zelfstandig voorbereiden van de tentamens die komen gaan; andere studen-ten zullen deze week misschien beschouwen als de uitgelezen gelegenheid om de bierflux op peil te houden.Door de verandering van het aantal blokken zullen de OGO-projecten ook anders ingedeeld worden. In een heel kwartiel zul je voortaan 6 ECTS kunnen scoren voor het OGO, dus per OGO-project zul je volgend jaar 3 of 6 ECTS kunnen behalen. Op dit moment zijn OGO-projecten nog 4 of 2 ECTS waard. Houd met dit verschil dus goed rekening als je volgend jaar nog een project in te halen hebt. Een project waar nu 4 ECTS voor staat zou volgend jaar maar 3 ECTS waard kunnen zijn. Als je een heel semester OGO mist heb je hier weinig last van, dan kun je dit semester waarschijnlijk gewoon overdoen. Mis je echter maar één of twee cases dan kun je het best contact opnemen met je jaarcoördina-tor of studieadviseur om een plan te maken.

MasterOmdat alle studieschema’s aangepast moesten worden op dit kwartielensysteem, verandert er in de indeling van de masterfase ook het een en ander. Niet elke master zal op dezelfde manier ingedeeld worden, maar in het geval van de master Mechanical Engineering zal het aantal te behalen vakken van 14 naar 15 verhoogd worden. Degenen die binnenkort hun master gaan plannen, of hier al mee bezig zijn, moeten er dus op letten dat ze genoeg vakken kiezen. Verder zal voor de stageperiode 15 ECTS staan. Deze is dus iets korter geworden. Studenten die ná 31 au-gustus aan hun master beginnen krijgen met deze nieuwe struc-tuur te maken. Studenten die vóór 31 augustus aan hun master beginnen mogen nog de oude structuur aanhouden. Indien de nieuwe structuur een betere planning toelaat mag hier wel voor gekozen worden.

Wat er verder nog zal veranderenZoals al eens eerder in de Ster is geschreven zal de minor binnen de bacheloropleiding verschoven worden van een “lintminor” in semester 2.2-3.1 naar een “blokminor” in semester 3.1. Echter, om aan deze minor deel te mogen nemen is het verplicht om je P-diploma behaald te hebben. Je zult dus binnen 2 jaar je P moeten halen om op schema te blijven.

Volgend jaar zal ook een minder radicale verandering doorge-voerd worden. De lunchpauze zal met een kwartier verlengd worden en duurt voortaan van 12.30 – 13.45. Ook dit heeft als doel om gelijk te lopen met Delft en Twente en zal bijvoorbeeld videoconferences in de pauze vergemakkelijken. Bovendien levert het bijvoorbeeld commissies meer tijd op om te vergaderen in de pauze.

Wij

bouw

den

Wij

bouw

den

de P

alm

in D

ubai

…

Dredging and Marine Contractors

... en voltooiden de Wereld

Waar ligt jouw uitdaging?

Studeer je of heb je je studie afgerond én heb je interesse om internationaal te werken?

Koers dan naar Van Oord!

Wij bieden internationale uitdagingen voor technische studenten en afgestudeerden.

Uitdagingen in een bedrijf dat sterk groeiende is, innovatie hoog op de agenda heeft

staan en waar jij je volop kunt ontwikkelen.

Kijk op www.vanoord.com voor meer informatie over ons internationaal traineeship,

stages, afstudeeropdrachten en onze (starters)functies.

12

Michail GorbatsjovStaut

De eerste Russische leider die in de VS populairder was dan de president zelf. In

eigen land echter gehaat vanwege het uiteen laten vallen van de Unie van Socia-

listische Sovjet Republieken (USSR). Hij eindigt de Koude Oorlog tussen de twee

grootmachten, maar daarmee eindigde ook een van die grootmachten, de USSR.

Ruud Hawinkels

BiografieMichail Gorbatsjov is in 1931 in Privolnoye geboren. Het kleine dorpje in de Kaukasus had niet veel te bieden en als telg van een boerenfamilie ging Gorbatsjov al op vroege leeftijd aan de slag op verschillende staatsboerderijen. Hij bleek een getalenteerd monteur en maaidorser bestuurder te zijn.In zijn jeugd heeft hij zwaar te leiden onder het totalitaristische regime van Stalin en de invasie van Hitler toen Gorbatsjov tien jaar oud was. Dit tekent hem voor de rest van zijn leven en is ook terug te vinden in verschillende maatregelen die hij later neemt.

Op 19 jarige leeftijd mag hij in Moskou naar de Lomonosov Staatsuniversiteit van Moskou, waar hij in 1955 een rechtenstu-die afrondt. Tijdens zijn studie wordt hij lid van de Communisti-sche Partij van de Sovjet-Unie (CPSU), de enige politieke partij in de USSR, en is hij actief betrokken bij verschillende politieke acti-viteiten. Ook ontmoet hij zijn toekomstige vrouw Raisa Titarenko waarmee hij een dochter krijgt. Raisa is in 1999 aan Leukemie gestorven.Na zijn studie begint Gorbatsjov bijna onmiddellijk aan zijn po-litieke carrière binnen de CPSU. Hij start in de jeugdafdeling van de CPSU in zijn geboortegemeente, maar groeit snel door naar het provinciale bestuur. Hij reorganiseert de staatsboerderijen en verbetert de leefomstandigheden van landbouwers. In 1970 wordt hij Eerste Secretaris van zijn thuisprovincie, hij is daarmee

een van de jongste provinciale partijleiders. Een jaar later wordt hij benoemd in het Centraal Comité van de partij.

De CPSUDe CPSU was de enige politieke partij toegestaan in de USSR. De partij kwam voort uit de Russische Sociaal Democratische Partij van de Arbeid onder leiding van Vladimir Lenin. De partij leidde de Oktober Revolutie van 1917 waarbij de regering omver geworpen werd. Zij namen in de grondwet op dat de CPSU de enige partij mocht zijn. Lenin werd leider van de partij en daarmee van de USSR. De partij is gestoeld op het marxisme-leninisme, een combinatie van Marx' theoretische ideologieën en meer praktische ideeën van Lenin. Onder Stalin groeide de partij enorm en rond de tijd dat Gorbatsjov aan de macht kwam was 10% van de volwassen bevolking lid.

De CPSU kende een aantal bestuursorganen die terugkomen in alle lagen van de partij. Op het hoogste niveau komt het Partij-congres, gekozen door partijleden. In theorie is dit het hoogste orgaan binnen de CPSU. Zij kozen het Centraal Comité voor het bestuur van de partij tussen de partijcongressen in. Het Centraal Comité koos vervolgens het Politbureau en het Secretariaat voor de dagelijkse leiding van de partij.

13

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Het Politbureau hield zich met politieke zaken bezig, zoals het beleid van het land, terwijl het Secretariaat de centrale admi-nistratie, zoals lidmaatschappen en aanstellingen, van de partij bijhield. In de praktijk was het Secretariaat daarmee het mach-tigst orgaan van de partij. De secretaris-generaal leidde het Secretariaat en was tevens voorzitter van het Politbureau wat hem de machtigste man in de partij maakt en tevens de leider van de USSR. Secretaris-generaalIn 1985 werd Gorbatsjov tot secretaris-generaal benoemd. Zijn voorgangers hadden er een beetje een potje van gemaakt, de economie zat in het slop en de Koude Oorlog had veel van de bevolking gevraagd. Gorbatsjov, de enige Sovjet leider geboren na de Oktober Revolutie, zocht naar manieren om de economie uit het slop te trekken en leefomstandigheden van de bevolking te verbeteren.Zijn eerste grote maatregel zullen velen hem niet in dank hebben afgenomen. Het overmatig drankgebruik moest worden terug gedrongen om mensen bij de les te krijgen. Alcohol prijzen gingen omhoog, drinken in het openbaar en in lange afstand treinen werd verboden. De gevolgen van deze eerste grote maatregel waren tekenend voor zijn verdere beleid. Goed bedoelt, maar ze pakte vaak anders uit dan gepland. Er ontstond een enorm gat in de staatsbegroting, een levendige zwarte markt voor alcoholische versnaperingen en nog steeds dronken werknemers.

In 1986 kwam Gorbatsjov met zijn radicale veranderingen onder de naam Perestrojka, hervormingen. Politieke en economische veranderingen konden het land er weer bovenop helpen. De bezem ging door de partijtop om de corruptie te verminderen, waardoor hij uiteraard veel mensen tegen zich in het harnas joeg.

Hij voerde ‘open’ verkiezingen in om de partij te verjongen en progressieve leiders aan de top te krijgen. ‘Open’ verkiezingen be-tekende dat er meerdere CPSU kandidaten mochten zijn waaruit het Congres kon kiezen. Hij experimenteerde met open verkie-zingen bij lokale aanstellingen, later voerde hij het op nationaal niveau in. In december 1989 werd de eerste vrije verkiezing voor een wetgevend orgaan gehouden. De CPSU kwam met 87% van de zetels redelijk ongeschonden uit de strijd.Gorbatsjov was erop gebrand de contacten met het Westen aan te halen. De aanstelling van een nieuwe minister voor Buiten-landse Zaken bracht meer openheid naar het Westen. Gorbatsjov zocht contact met o.a. president Reagan, minister-president Thatcher en de West-Duitse kanselier Kohl. Hij stelde voor om het aantal nucleaire wapens te verminderen om zo een einde te ma-ken aan de wapenwedloop. Zijn toenadering to het Westen was een cruciale stap in de beëindiging van de Koude Oorlog. Naast meer westerse betrekkingen begon hij ook met de terugtrekking van troepen uit Afghanistan, een oorlog die al jaren voortduurde zonder enig resultaat.Deze maatregelen maakte dat hij in het Westen zeer geliefd was. Zijn ‘nieuwe denken’ en inspanningen voor het verminderen van de wapenwedloop werden in 1989 beloond met de Nobelprijs voor de vrede.

Op economisch gebied zette hij de eerste stappen naar het ophef-fen van de planeconomie. Hij legaliseerde eigen bedrijven en liet buitenlandse bedrijven toe om samen te werken met Russische bedrijven. Vooral de jonge garde, vaak verenigd in de jeugd afde-lingen van de CPSU, maakte hier gretig gebruik van. Uiteraard werden deze hervormingen niet door iedereen positief ontvangen. Veel hoge partijleden verloren hun macht en de vrij-ere economie vroeg om meer verantwoordelijkheid en zelfstan-digheid. Er ontstonden onlusten en critici van Gorbatsjov, zoals Jeltsin, werden populairder.

In 1988 deed Gorbatsjov nog een stap bovenop zijn hervormin-gen. Hij introduceerde Glasnost, ofwel openheid. Vrijheid van meningsuiting, meer informatie vanuit de overheid en minder propaganda moesten het volk overtuigen dat de vernieuwingen positief waren. Tevens zou corruptie eerder aan het licht komen, waardoor veel ambtenaren zich beter zouden gaan gedragen.

Uiteenvallen USSRVoor Gorbatsjov waren de hervormingen belangrijke maatrege-len om de economie weer uit het slop te trekken. Helaas pakte veel maatregelen, zoals zijn alcoholbeleid, heel anders uit. De maatschappelijke veranderingen, door minder censuur en meer vrijheid van meningsuiting, zorgde ervoor dat de Russen de problemen in hun land te zien kregen. Ze werden mondiger en de progressieve leiders in de deelrepublieken begonnen langzaam te praten over onafhankelijkheid.

Al snel brokkelde de macht van de CPSU af en leken de hervor-mingen uit de hand te lopen. De oppositie begon aan Artikel 6 van de grondwet te morrelen. Dit artikel bepaalt de alleenheer-schappij van de CPSU. In wat lijkt op een laatste wanhoopsdaad, stelt Gorbatsjov voor om een president aan te stellen die de machten van de secretaris-generaal overneemt, maar gekozen

14

wordt door afgevaardigde uit de lokale partij afdelingen. Gor-batsjov is de enige die het ambt zou bekleden van maart 1990 tot het einde van de USSR in december 1991.

Tijdens zijn presidentschap probeert hij wanhopig te redden wat er te redden valt. Hij geeft de macht van CPSU op om de macht van het Presidentschap te versterken en hij probeert een verdrag voor een nieuwe unie ondertekent te krijgen. De Aziatische staten zien wel brood in een nieuwe unie vanwege de economische steun die zij hard nodig hebben. De huidige Oostbloklanden en het huidige Rusland zijn economisch sterk genoeg en willen on-afhankelijkheid. Jeltsin, president van de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (het huidige Rusland), is de officieuze leider van deze groep landen en wint razendsnel aan populariteit.

In 1991 plegen een aantal conservatieve kopstukken van de CPSU een coup om de eer en de macht van de CPSU te herstellen. Gor-batsjov krijgt drie dagen huisarrest. Na zijn bevrijding en herstel van zijn positie is zijn macht tot het nulpunt afgenomen. Veertien van de vijftien republieken roepen hun onafhankelijkheid uit en Jeltsin, president van de vijftiende republiek, bevriest alle activi-teiten van de CPSU. Gorbatsjov treed op 25 december af en een dag later wordt de USSR ontbonden. Het lijkt erop dat Gorbatsjov te veel hervormingen ineens wilde doorvoeren, waardoor de controle uit zijn handen glipte. Anderen vinden juist dat conservatieve partijgenoten hem dwarsboom-den, waardoor de hervormingen niet snel genoeg verliepen. In eigen land zijn de meningen verdeeld tussen de mensen die voor-deel hebben gehad bij de hervormingen en zij die tot op de dag

van vandaag de nadelen voelen. Poetin beschrijft het uiteenvallen van de USSR als ‘de grootste geopolitieke tragedie van de 20ste eeuw’, waarmee hij zijn voorganger nog een flinke schop na geeft.

Als men vandaag de dag naar de Russische economie kijkt heb-ben de hervormingen weinig goeds gebracht. Het verschil tussen arm en rijk is groter dan in Westerse landen, de criminaliteit en corruptie zijn nog steeds hoog en eindenlijk begint onder het bewind van Poetin de welvaart weer te stijgen.De positieve noten komen voornamelijk uit het buitenland. Het beëindigen van de Koude Oorlog en democratiseren van het land zorgt in het buitenland voor lovende kritieken. Vanuit Westers oogpunt was het uiteenvallen van de USSR een prettige bijkom-stigheid. Het Westen bleef als enige grootmacht achter op het wereldtoneel.

Spice up your scientific background with knowledge on marketing and customer relations!

What sizzles more than a red hot chili pepper? AkzoNobel Technology Meets Marketing. Staged over three days, this seasoned business course is designed to teach you all about marketing in a technology-driven environment.

Expand your horizons by gaining experience and traveling with us to Malmö in Sweden, where the business course will be held.

When : September 16 - 18, 2009

For : 3rd year bachelors and master students

Can you stand the heat? Then visit our website www.akzonobel.nl/tmm for more information and to apply online. But be quick, the deadline for registration is June 21, 2009.

Are you in for a hot autumn?AkzoNobel Technology Meets Marketing business course 2009

Poster_A3.indd 1 24-04-09 14:57

Spice up your scientific background with knowledge on marketing and customer relations!

What sizzles more than a red hot chili pepper? AkzoNobel Technology Meets Marketing. Staged over three days, this seasoned business course is designed to teach you all about marketing in a technology-driven environment.

Expand your horizons by gaining experience and traveling with us to Malmö in Sweden, where the business course will be held.

When : September 16 - 18, 2009

For : 3rd year bachelors and master students

Can you stand the heat? Then visit our website www.akzonobel.nl/tmm for more information and to apply online. But be quick, the deadline for registration is June 21, 2009.

Are you in for a hot autumn?AkzoNobel Technology Meets Marketing business course 2009

Poster_A3.indd 1 24-04-09 14:57

16

Ziektes die de wereld bijna uitroeienPandemieën

Met de recente uitbraak van varkensgriep blijkt maar weer eens

hoe kwetsbaar de mens eigenlijk wel niet is. In de geschiedenis

van de mensheid waren er een paar pandemieën die een groot

aantal slachtoffers maakten. Maar wat verstaan we precies on-

der een pandemie?

Cam-Hing Dai

DefinitieDe World Health Organisation spreekt van een pan-demie als er aan de volgende drie eisen is voldaan:

• Opkomen van een ziekte die nieuw is voor een populatie.• De ziekte infecteert mensen en zorgt voor zware klachten.• De ziekte verspreidt zich gemakkelijk on der de mensen. Het verschil tussen een pandemie en epidemie is dat een pandemie grootschaliger. Het betreft dan meestal een ziekte die een heel land of zelfs de wereld onder haar greep houdt. Het WHO gebruikt een fase systeem om aan te duiden hoe gevaarlijk een pandemie is. Het systeem bestaat uit 6 fasen waarbij geldt dat een hogere fase meer gevaar levert voor de wereldbevolking.

Pandemieën door de jaren heenDe eerste bekende pandemie stamt uit de vroegere Griekse Tijd. Tussen 430 en 426 voor Christus brak er een ziekte uit in Athene met dodelijke gevolgen. Ruim een derde van de inwoners van Athene stierf. De ziekte die hiervoor schuldig is, is niet bekend. In 1999 werd met een onderzoek een poging gedaan om de ziekte te achterhalen. Hieruit trok men de conclusie dat men met grote kans kan zeggen dat de ziekte de tyfus was. De reden dat de ziekte niet voor nog meer slachtoffers zorgden was dat de ziekte de geïnfecteerden eerder doodden dan dat ze de ziekte door konden geven.

Een van de meest dodelijke en bekendste pandemie is de pest. In de Middeleeuwen namen ze het niet zo nauw met hygiëne. Samen met dichtbepakte steden zorgden dit voor een broeinest voor een do-delijke ziekte, de pest. De oorsprong van de pest is niet helemaal duidelijk. Sommigen nemen aan dat de ziekte begon in centraal Azië in de longen van marmotten. Door vlooien en ratten verspreidde de

ziekte uiteindelijk naar de mens. Door het handelen van goederen via de zijderoute kwam de ziekte rond 1340 uiteindelijk aan in de Krim (Oekraïens schier-eiland) in Zuidoost Europa. Van daaruit verspreidde de pest zich naar West Europa en Noord Afrika.

Met ruim 75 miljoen doden wereldwijd is dit ook een van de dodelijkste pandemie in de geschiede-nis. Alleen al in Europa waren er 25 tot 50 miljoen doden. Toentertijd was dit ongeveer 30% tot 60% van de Europese bevolking. De ziekte keerde steeds terug door de jaren heen en maakte nog steeds veel slachtoffers. In het midden van de 19de eeuw brak er een pest pandemie (de Derde Pandemie) uit in China en verspreidde zich naar andere landen. In India alleen al maakte de pest 10 miljoen slachtof-fers. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig gevallen van de pest bekend. Daarnaast is de pest heel goed

17

Simon Ster 40.4 | juni 2009

te behandelen met de juiste middelen waardoor het niet meer zo dodelijk is als vroeger.

De Spaanse griep is de dodelijkste grieppandemie in de geschiedenis. Er zijn verschillende schattingen van het aantal doden. De recentste schattingen gaan uit van 50 tot 100 miljoen doden waarmee het in absolute zin zelfs dodelijker is dan de pest. Het vreemde aan de Spaanse griep was dat het vooral jongeren trof. 99% van de slachtoffers waren jonger dan 65 jaar en meer dan de helft was tussen de 20 en 40 jaar oud zoals te zien in is de grafiek. Normaal zijn kinderen (tot 4 jaar) en ouderen (vanaf 70 jaar) de risicogroepen, aangezien hun im-muunsysteem zwakker is. Waarom zoveel jonge-ren stierven is een raadsel. Een theorie is dat hun immuunsysteem te heftig reageerde op het virus. In tegenstelling tot wat veel mensen denken komt de Spaanse griep niet uit Spanje. Spanje was een neutraal land in de Eerste Wereldoorlog en pleegde geen censuur op het nieuws met betrekking tot de ziekte. Hierdoor dachten veel mensen dat de griep alleen in Spanje voorkwam en zo kwam het bij de naam de Spaanse griep. Er bestaan verschillende theorieën over de oor-sprong van het virus. Een theorie gaat uit van de overdracht van het virus van pluimvee en varkens naar de mens in Fort Riley, Kansas, Verenigde Sta-ten. Vanuit Fort Riley werden soldaten over de hele wereld getransporteerd waarna het virus zich ver-spreidde. Geneesmiddelen bestonden en bestaan nog steeds niet. Alhoewel Bacardi rum schijnbaar blijkt te werken. De Spaanse koning Alfonso XIII kreeg de griep en dronk een fles Bacardi rum leeg. De volgende dag was de koorts weg. Als dank voor het “redden” mag Bacardi het Spaanse Koninklijke wapenschild op zijn flessen afdrukken.

ModelleringTelkens als er een pandemie uitbreekt is het maar de vraag of we een geneesmiddel kunnen beden-ken. Vooral in het geval van een virus dat constant muteert is het lastig om een geschikte medicijn te vinden. Het beste wat we dan kunnen doen is proberen de ziekte in te dammen. Het is lastig om een model te maken dat een pandemie beschrijft omdat er zoveel factoren meespelen. Gelukkig is er de laatste jaren een hulpmiddel ontstaan die kan helpen met het modelleren. Namelijk het spel World of Warcraft.

In september 2005 begon een pest door de we-relden van WoW te verspreiden, de zogenaamde

Corrupted Blood pest. De pest zorgde ervoor dat je character gedurende een periode schade kreeg. De enige manieren om van de pest af te komen was om te sterven of om het lang genoeg uit te zitten. Je character genas van de pest in de loop van de tijd. Het interessante hieraan was hoe de spelers reageerden op de uitbraak. Spelers troffen maatre-gelen die sterk lijken op het gedrag in de echte we-reld. Spelers met genezende vaardigheden boden hun diensten aan, lagere level spelers die niet deze vaardigheden hadden stuurden andere spelers weg van geïnfecteerde gebieden, sommigen vluchtten weg uit deze gebieden en anderen wilden de pest onder zo veel mogelijk spelers verspreiden. Om de pest in te dammen besloot de maker van het spel (Blizzard) een vrijwillige quarantaine in te voeren. Dit plan mislukte aangezien sommige spelers zich niet aan deze quarantaine hielden. De enige oplos-sing die nog overbleef was om de werelden van Wow te resetten. Na de Corrupted Blood incident bleek hieruit hoe handig een Massively Multiplayer Online Role-Playing Game kan zijn bij het modelle-ren van een pandemie.

UNIEKE PRESTATIES VRAGEN OM UNIEKE MENSEN

Hoe kunnen hbo/wo-technici

ons daarbij helpen?

De eerste keer dat Huisman een schip ontwerpt, is het meteen wereldnieuws. Terwijl de hele offshore-industrie steeds grotere schepen ontwerpt om dieper te kunnen boren, varen wij namelijk ijskoud tegen de stroom in. Met een schip dat een stuk compacter is dan zijn voorgangers, maar wel betere prestaties levert. Hoe dat kan? Ontwerp en uitrusting van het schip zijn door ons geoptimaliseerd, door beide als één geheel te zien. Doordat we de traditionele boortoren hebben vervangen door een slimme, compacte, zogeheten ‘multi-purpose tower’ ligt de boorvloer in ons ontwerp circa 20 meter lager dan in een traditioneel boorschip. Aan een technicus als jij hoeven we niet uit te leggen wat dat betekent... Het is slechts één van de sterke staaltjes techniek die onze medewerkers steeds opnieuw weten te realiseren. Ben jij een (ervaren) technicus en wil je op nuchtere Hollandse wijze meewerken aan technische prestaties van wereldformaat, ga dan naar www.huismanequipment.com.

Huisman is gespecialiseerd in het ontwerpen en bouwen van hijskranen, pijpleg- en boorinstallaties voor de scheepvaart-, offshore- en civiele industrie over heel de wereld. Onze groeiende onderneming biedt mooie kansen voor ambitieuze technici op hbo- en wo-niveau. Want alleen met de kennis, creativiteit en het lef van onze medewerkers kunnen we ons bedrijfsdoel realiseren: van concept tot constructie, waarbij unieke prestaties in unieke projecten worden gerealiseerd. Wil je meer weten over Huisman, ons werk en onze actuele vacatures, ga dan naar www.huismanequipment.com.

Dual Multi Purpose Tower (DMPT)

Huismans expertise in hijswerktuigen zien we terug in de DMPT: een door

Huisman zelf ontworpen boortoren met kokerconstructie. In de koker is zowel

de lier als de deiningscompensator geïntegreerd. De toren is multifunctioneel:

hij kan niet alleen worden gebruikt om te boren, maar ook voor bijvoorbeeld

onderzeese installatiewerkzaamheden. De voorzijde is gereserveerd voor

booractiviteiten, terwijl de achterzijde gebruikt kan worden voor constructie-

werkzaamheden.

Wie heeft het lef om tegen de stroom in te varen?

Splittable Block

Met een variabel katrolsysteem

kan de operationele snelheid

van het hijsblok maximaal

worden verviervoudigd. Via

een druk op de knop kunnen

katrollen worden toegevoegd

of afgekoppeld.

HUIS-S-137-boorschip-210x297-weetje-fc.indd 1 26-05-2009 12:28:58

19

Simon Ster 40.4 | juni 2009

TomThuis bij...

Ook deze Ster gaan we weer een kijkje nemen bij een van de bestuursleden

thuis. Dit keer bevinden we ons op Heezerweg 60 te Eindhoven. Een schitterend

studentenflatgebouwtje nabij het Parktheater en daarmee op kruipafstand van

Stratumseind. De ideale locatie voor een bestuurslid om te resideren getuige het

aantal oud-bestuursleden dat dit gebouw onveilig maakt.

Tom Schenkels

Na een jaartje op en neer te zijn gereisd tussen het thuisfront Venray en Eindhoven besloot ik in het begin van de zomer van 2007 toch maar eens een kamer te gaan zoeken. Zoeken bleek achteraf eigenlijk een groot woord want na zeer korte tijd kwam mij ter oren dat er op de Heezerweg een kamer vrijkwam. Helaas bleek het een Vestide-kamer en kwam ik met mijn inschrijftijd net op de tweede plaats terecht. Gelukkig was de persoon die op de eerste plaats stond zo aardig om de kamer niet te accepteren en ongeveer twee weken na het beginnen van mijn zoekactie kon ik de sleutel van mijn nieuwe stulpje op gaan halen.

Het inmiddels niet meer zo nieuwe stulpje betreft een kamer van ongeveer 16,5 m2 dat helemaal voor mij alleen is. Daarnaast is er in huis nog een gezamenlijke woonkamer/keuken en een badkamer die gedeeld wordt met 3 huisgenoten. Als kersje op de slagroom zijn we ook nog in het bezit van een riant dak waar in de zomer absoluut niet gebarbecued wordt en waar al helemaal geen lange avonden sterke verhalen worden verteld onder het genot van een biertje, aangezien Vestide het er niet mee eens is als we op het dak zitten.

Aangezien ik de sleutel van mijn kamer net voor de zomer in mijn bezit had heb ik goed de tijd gehad om na te denken over de inrichting. Iets waar ik dan ook dankbaar gebruik van gemaakt heb. Na een compleet collegeblok volgekliederd te hebben met mogelijke opstellingen en verschillende soorten meubilair ben ik uiteindelijk toch maar gegaan voor de volgende componenten: Bed, bureau, bank, kledingkast, boekenkast (2x), koelkast en tv-dressoir. Door op geniale wijze gebruik te maken van elk hoekje van de kamer bleek ik uiteindelijk nog ruimte over te hebben voor een poef waar de voetjes na een lange dag besturen lekker op uitgestrekt kunnen worden.

Hoewel er misschien verwacht wordt van een druk bestuurslid dat zijn/haar kamer een jaar lang een grote puinrommel is, is bij mij het tegenovergestelde van toepassing. Zodra ik de kans krijg zorg ik ervoor dat mijn kamertje toonbaar en vooral bewoonbaar is. Dit blijkt ook wel weer uit het feit dat zelfs na bijna twee jaar er nog steeds nieuwe toevoegingen aan mijn kamer worden ge-daan met als doel de orde, netheid en leefbaarheid te verbeteren. Zo is er na ongeveer een jaar eindelijk een lamp boven de spiegel

gekomen en zijn er recentelijk een aantal cd-rekken opgehangen boven de bank zodat de stapels stoftrekkende muziekdragers netjes opgeborgen kunnen worden.

Opruimen en poetsen mogen er dan voor zorgen dat mijn kamer over het algemeen erg netjes is, maar er is een bepaalde huisge-noot die er in zeer korte tijd voor kan zorgen dat dit weer onge-daan gemaakt wordt. Onze kat, muis, heeft namelijk de neiging om eerst in de wasbak te springen (die uiteraard nog nat is) en vervolgens met haar natte pootjes overal overheen te lopen. Een van de favoriete plekjes is daarbij de vensterbank, die alleen via mijn bureau bereikbaar is. De populariteit van de vensterbank is te verklaren door het plantje dat daar staat dat de smaakpapil-len van een kat schijnbaar in extase brengt.

Buiten een kat heb ik ook nog een hond als huisgenoot. Helaas net niet zichtbaar op de foto ligt Yoghurt. Yoghurt is een grote hond van het ras “pluche”. Iets waar Muis in het begin nogal aan moest wennen. Gelukkig zijn Yoghurt en Muis ondertussen dikke vrienden en ondanks het feit dat Yoghurt een beetje zwijg-zaam is en over het algemeen niet verder komt dan de leuning van de bank is het toch een fijne huisgenoot.

UNIEKE PRESTATIES VRAGEN OM UNIEKE MENSEN

Hoe kunnen hbo/wo-technici

ons daarbij helpen?

De eerste keer dat Huisman een schip ontwerpt, is het meteen wereldnieuws. Terwijl de hele offshore-industrie steeds grotere schepen ontwerpt om dieper te kunnen boren, varen wij namelijk ijskoud tegen de stroom in. Met een schip dat een stuk compacter is dan zijn voorgangers, maar wel betere prestaties levert. Hoe dat kan? Ontwerp en uitrusting van het schip zijn door ons geoptimaliseerd, door beide als één geheel te zien. Doordat we de traditionele boortoren hebben vervangen door een slimme, compacte, zogeheten ‘multi-purpose tower’ ligt de boorvloer in ons ontwerp circa 20 meter lager dan in een traditioneel boorschip. Aan een technicus als jij hoeven we niet uit te leggen wat dat betekent... Het is slechts één van de sterke staaltjes techniek die onze medewerkers steeds opnieuw weten te realiseren. Ben jij een (ervaren) technicus en wil je op nuchtere Hollandse wijze meewerken aan technische prestaties van wereldformaat, ga dan naar www.huismanequipment.com.

Huisman is gespecialiseerd in het ontwerpen en bouwen van hijskranen, pijpleg- en boorinstallaties voor de scheepvaart-, offshore- en civiele industrie over heel de wereld. Onze groeiende onderneming biedt mooie kansen voor ambitieuze technici op hbo- en wo-niveau. Want alleen met de kennis, creativiteit en het lef van onze medewerkers kunnen we ons bedrijfsdoel realiseren: van concept tot constructie, waarbij unieke prestaties in unieke projecten worden gerealiseerd. Wil je meer weten over Huisman, ons werk en onze actuele vacatures, ga dan naar www.huismanequipment.com.

Dual Multi Purpose Tower (DMPT)

Huismans expertise in hijswerktuigen zien we terug in de DMPT: een door

Huisman zelf ontworpen boortoren met kokerconstructie. In de koker is zowel

de lier als de deiningscompensator geïntegreerd. De toren is multifunctioneel:

hij kan niet alleen worden gebruikt om te boren, maar ook voor bijvoorbeeld

onderzeese installatiewerkzaamheden. De voorzijde is gereserveerd voor

booractiviteiten, terwijl de achterzijde gebruikt kan worden voor constructie-

werkzaamheden.

Wie heeft het lef om tegen de stroom in te varen?

Splittable Block

Met een variabel katrolsysteem

kan de operationele snelheid

van het hijsblok maximaal

worden verviervoudigd. Via

een druk op de knop kunnen

katrollen worden toegevoegd

of afgekoppeld.

HUIS-S-137-boorschip-210x297-weetje-fc.indd 1 26-05-2009 12:28:58

20

Heavy lifting voor gevorderdenKijk in de Sterren

Boeings nieuwe paradepaard, de 787 Dreamliner, is bijna

klaar voor haar eerste vlucht. En hoewel de 787 nog nooit

gevlogen heeft, zijn er toch al 861 orders binnen. De

Dreamliner is bedoeld om zo zuinig en stil mogelijk mensen

te vervoeren.Sven Peelen

21

Simon Ster 40.4 | juni 2009

21

Simon Ster 40.4 | juni 2009

De eerste 787 heeft zich begin mei gemeld bij de startbaan, na een jaar testen, voor een eerste keer tanken en motoren starten. Deze zomer wordt ver-wacht dat deze eerste 787 voor het eerst het lucht-ruim gaat kiezen.

Inmiddels heeft de assemblagefabriek in Seattle bijna vijf Dreamliners af. De grotere onderdelen als de romp en de vleugels worden elders in het land gefabriceerd. Om deze enorme onderdelen te vervoeren heeft Boeing vier 747’s omgebouwd tot Dreamlifters.

Deze Dreamlifters hebben drie keer meer volume dan een normale 747 en zijn hiermee de grootste vracht-vliegtuigen ter wereld (hoewel een Antonov 225 nog altijd met kop en schouders meer gewicht kan vervoeren). Ondanks de ingrijpende verbouwing zijn de prestatie niet veel anders dan een 747.

Op de foto is te zien hoe uit een Dreamlifter via haar staart twee vleugels van een 787 Dreamliner ontla-den worden.

De race om steeds meer IC-schakelingen op

de vierkante centimeter te realiseren, is niet

de enige race in de chipwereld. Fabrikanten

willen ook de chipproductie zélf versnellen.

Maar hoe voer je een machine op, die op de

nanometer nauwkeurig moet presteren?

Chips met 45-nm-details kun je alleen

maken als je - tussen versnelling en

vertraging door - op de nanometer exact

belicht. 1000 sensoren en 8000 actuatoren

bedwingen en daarmee 180 wafers

per uur belichten. Hoeveel software en

processoren vraagt dat? En hoe manage

je de architectuur daarvan?

In de chip-lithografiesystemen

waar ASML nu aan werkt, wordt

een schijf fotogevoelig silicium

(de wafer) op hoge snelheid

belicht.

De wafer ligt op de zogenoemde

waferstage (ruim 35 kilo). Die beweegt

onder het licht door. Heen en weer,

dus met een extreme versnelling en

vertraging van 33 m/s2.

Versnellen met 33 m/s2 is al een uitdaging

op zich. Welke motoren kies je? Waar vind je

versterkers met 100 kW vermogen, 120 dB

SNR en 10 kHz BW? En dan begint het pas.

Want voorkom maar ’ns dat al die warmte je

systeem weer onnauwkeurig maakt...

Deep UV-licht (193 nm)

33 m/s2

t

v

0

10

20

30

40

50

60

70

6 m/s

33 m/s2

Morgen kunnen we sneller chips maken. Vandaag mag jij ons vertellen hoe.

Profiel: Wereldwijd marktleider in chip-lithografiesystemen | Marktaandeel: 65% | R&D-budget: 500 miljoen

euro | Kansen voor: Fysici, Chemici, Software Engineers, Elektrotechnici, Mechatronici en Werktuigbouw-

kundigen | Ontdek: ASML.com/careers

Voor engineers die vooruitdenken

17000023 ASML_adv_A4_NIEUW_2.indd 1 09-07-2008 10:54:33

23

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Chrysler 300C TouringProfiel

Na Zweedse pracht hebben we dit keer gekozen voor een Amerikaanse groot-

heid: de Chrysler 300C Touring. In Amerika is deze wagen een groot verkoopsuc-

ces en daarom waren we nieuwsgierig naar deze koets die op het onderstel van

de oude Mercedes E-klasse staat.

Daan DamsBart Welling

Exterieur Het eerste dat opvalt aan de 300C Touring is de omvang van de wagen, met zijn lengte van vijf meter en zijn breedte van 1,88 meter is het zeker geen kleine machine. Lopend rond de auto merk je direct op dat de grill en wielkasten eigenlijk wel heel erg groot zijn. De wielkasten herbergen 20 inch lichtmetalen wielen. Dit ben je niet gewend van de standaard Europese wagens die je bij ons veel rond ziet rijden, het is daarom ook niet mogelijk om onopvallend van A naar B te reizen. Rijdend in deze wagen heb je veel bekijks met een publiek variërend van jong tot oud. En als je in de file staat heb je meteen al een voorsprong op de andere weggebruikers tijdens de fileflirt. Aangezien er op onze mooie faculteit weinig vrouwen rondlopen is het een zeer goed alter-natief voor de gemiddelde W-er om als bijbaan taxichaffeur te worden in een Chrysler 300cC aangezien nogal wat taxibedrijven van deze auto gebruik maken.Het is een typisch Amerikaanse wagen en dat zie je meteen aan

powered by:

de buitenkant. Het is een auto die direct zeer veel indruk op je maakt met zijn lage daklijn en diepzwarte metallic lak. Zoals eerder vermeld is de term big, bigger, biggest van toepassing op de chromen grill. Dat is ook redelijk opvallend aan deze wagen: de hoeveelheid chroom. Dit spul is terug te vinden op de grill, strips op de stootlijsten, spiegels en handgrepen. Daar het in Europa normaal is om chroom te gebruiken als het een speciale versie be-treft, heeft de 300cChet al bij de standaardversie. Als ‘Bling-bling’ liefhebber kom je dus wel aan je trekken. Klein minpuntje is ech-ter dat de wagen vanuit sommige invalshoeken wel iets wegheeft van een lijkwagen. En als geslaagde zakenman wil je zo liever niet bij je klanten aankomen. Maar als je zakenrelaties eenmaal in de auto zitten komt de auto totaal niet over als een lijkwagen.

De race om steeds meer IC-schakelingen op

de vierkante centimeter te realiseren, is niet

de enige race in de chipwereld. Fabrikanten

willen ook de chipproductie zélf versnellen.

Maar hoe voer je een machine op, die op de

nanometer nauwkeurig moet presteren?

Chips met 45-nm-details kun je alleen

maken als je - tussen versnelling en

vertraging door - op de nanometer exact

belicht. 1000 sensoren en 8000 actuatoren

bedwingen en daarmee 180 wafers

per uur belichten. Hoeveel software en

processoren vraagt dat? En hoe manage

je de architectuur daarvan?

In de chip-lithografiesystemen

waar ASML nu aan werkt, wordt

een schijf fotogevoelig silicium

(de wafer) op hoge snelheid

belicht.

De wafer ligt op de zogenoemde

waferstage (ruim 35 kilo). Die beweegt

onder het licht door. Heen en weer,

dus met een extreme versnelling en

vertraging van 33 m/s2.

Versnellen met 33 m/s2 is al een uitdaging

op zich. Welke motoren kies je? Waar vind je

versterkers met 100 kW vermogen, 120 dB

SNR en 10 kHz BW? En dan begint het pas.

Want voorkom maar ’ns dat al die warmte je

systeem weer onnauwkeurig maakt...

Deep UV-licht (193 nm)

33 m/s2

t

v

0

10

20

30

40

50

60

70

6 m/s

33 m/s2

Morgen kunnen we sneller chips maken. Vandaag mag jij ons vertellen hoe.

Profiel: Wereldwijd marktleider in chip-lithografiesystemen | Marktaandeel: 65% | R&D-budget: 500 miljoen

euro | Kansen voor: Fysici, Chemici, Software Engineers, Elektrotechnici, Mechatronici en Werktuigbouw-

kundigen | Ontdek: ASML.com/careers

Voor engineers die vooruitdenken

17000023 ASML_adv_A4_NIEUW_2.indd 1 09-07-2008 10:54:33

24

InterieurVan de buitenkant leek de auto al enorm en dit gevoel van enor-miteit wordt alleen maar versterkt als je plaats hebt genomen in deze auto. Eenmaal binnen wordt je ook meteen weer met de neus op de feiten gedrukt. Het is eenmaal een wagen van Ame-rikaanse makelij en dit zie je ook aan het materiaalgebruik. Waar een Audi en Mercedes een wat mooier materiaal gebruiken zoals hout hanteert Chrysler het Amerikaanse gezegde plastic fantas-tic. Voordeel hiervan is wel dat je het terugziet in de prijs en dat het gewoon een sterk materiaal is dat niet snel slijt. Verder is het interieur goed afgewerkt en heb je zoals eerder gezegd zeeën van ruimte, niet alleen als bestuurder of bijrijder maar ook als passagier op de achterbank zit je zeer comfortabel. Dat verklaart dan ook meteen waarom je redelijk wat 300C’s als taxi rond ziet rijden. Ook de laadruimte laat niets te wensen over, er past meer dan genoeg bagage in. Daarnaast beschikt deze nog over een dubbele bodem waar je eventueel nog kleine spullen zoals boe-ken en gereedschap in kwijt kunt.

Erg Amerikaans zijn de waarschuwingsstickers die je waarschu-wen voor het onjuiste gebruik van de riem, handrem en het licht. Deze stickers zijn gewoon niet over het hoofd te zien doordat ze op een zeer prominente plaats zitten. Als voorbeeld vind je de waarschuwingssticker voor het gebruik van de riem schuin boven je op de zonnekleppen. Dit is jammer want het is zeker geen mooie versiering voor de binnenkant. De twee voorste stoelen zijn gemakkelijk bij te stellen met een zeer ergonomisch systeem. Daarnaast beschikt de wagen over het zogenaamde ‘fat man’s entry’ systeem. Het grote stuurwiel en de bestuurdersstoel maken geheel automatisch ruimte. Een

systeem dat waarschijnlijk een zeer grote uitkomst is voor een persoon die nogal graag uit eten gaat bij een welbekende Ameri-kaanse fastfoodketen. Als de motor uit wordt geschakeld schuift de stoel vanzelf naar achteren, de eerste keer kan je hier wel raar van opkijken. Als bestuurder heb je ook goed zicht op de klokken achter het stuur. De kleuren die hiervoor gebruikt zijn geven een klassieke uitstraling en dit past goed bij de rest van het interieur. Tussen de klokken vind je een klein scherm dat onderdeel is van het navigatiesysteem, op dit scherm wordt de eerst volgende in-structie van het systeem aangegeven. Dit betekent dat je als be-stuurder niet meer naar rechts hoeft te kijken om te weten waar je heen moet, maar gewoon recht vooruit kan blijven kijken. Naar onze mening is dit een zeer rijplezier en veiligheid verhogende gadget. De richtingaanwijzerpook is lastig te bedienen omdat je deze moeilijk in een vloeiende beweging tijdens het omgooien van het stuur kan bedienen. Daarnaast zit vlakbij de richtingaan-wijzer een pook voor het bedienen van de ruitenwissers, soms werd deze pook aangetikt in plaats van de richtingaanwijzer. Wat ons betreft had de richtingaanwijzer best op een wat hogere plaats gepositioneerd kunnen worden. De pook voor de ruiten-wissers zou aan de rechterhand geplaatst kunnen worden. Ook het design van het stuur zou wellicht aangepast kunnen worden. Want precies op de plek waar je in de zogenaamde ‘kwart voor drie’ positie je handen neer wil zetten zitten nu twee flinke spijlen die dit verhinderen.Ook de wat kleinere klanten is Chrysler niet vergeten, het rem- en gaspedaal kunnen namelijk naar voren en naar achteren versteld worden. Zo kunnen de mensen met de wat kleinere benen ook het gaspedaal helemaal indrukken voor de kickdown.

powered by:

25

Simon Ster 40.4 | juni 2009

RijgedragBij het gebruik van de kickdown komt direct het karakter van de auto naar voren. De (tussen)sprints zijn namelijk niet echt als agressief te bestempelen. Na het geheel indrukken van het gaspedaal zou je verwachten dat de wagen direct terugschakelt en vooruit schiet. Bij de 300C gebeurt dit echter niet, hier moet je een kleine seconde wachten voordat de automaat terug heeft ge-schakeld en wegschiet. Dit is dus echt een tourwagen die vooral op de snelweg goed tot zijn recht komt. Met zijn goede weglig-ging heeft Chrysler erg veel aan het rijcomfort gedacht. Jammer is alleen dat de auto een nogal grote draaicirkel heeft waardoor het in het begin lastig manoeuvreren is op krappe parkeerplaat-sen. Zo moesten we uit de garage bij de importeur rijden wat nog best een opgave bleek te zijn. De architect vond het namelijk mooi een flinke stoeprand bij de uitgang neer te leggen waar je met de auto omheen moet manoeuvreren. Aangezien een week eerder een journalist die een Bentley testte zijn velgen kapot had gereden op deze stoeprand voelde we de druppeltjes over onze rug lopen toen we de garage uitreden.

Het stuurgedrag van de auto voelt aan als een echte Amerikaan, je hebt veel demping en daardoor heb je niet direct het idee dat je met de wielen in verbinding staat. Toch stuurt deze wagen redelijk licht en daardoor kan je er na even wennen wel goed mee uit de voeten. Na een verkeerde afslag te hebben genomen moesten we van het navigatiesysteem een u-bocht maken. Door de grote draaicirkel bleek de auto hier wel moeite mee te hebben. We reden bijna over de berm terwijl de auto licht overhelde.Voor een personenwagen die gebruikt wordt om mensen te ver-voeren is het altijd fijn om een stille motor te hebben, dit ter wille

van het comfort. Het motorgeluid van de Chrysler is binnen in de wagen goed gedempt en niet storend.

Al met al is de Chrysler 300c Touring uitermate goed geschikt als personenwagen om flinke afstanden mee te rijden. Probeer dan vooral op de snelweg te blijven en niet teveel uitstapjes te maken naar krappe wegen. Toch is het een beetje jammer dat er nogal wat plastic terug is te vinden in het interieur. Maar daartegen-over staat dan wel weer dat de wagen er gewoon echt super vet uitziet.

powered by:

Specificaties Chrysler 300C Touring

Motorinhoud 2.987 ccMax. vermogen 160 kW bij 3800 tpmMax. koppel 510 Nm bij 1600 tpmAandrijving achterwielenTransmissie 5 traps automaatTopsnelheid 227 km/uAcceleratie 0-100 km/u (s) 7,9 sVerbruik (l/100 km) 8,3Kentekengewicht 1887 kgBasisprijs €53.800,00

26

Kunst in de openbare ruimteOok in Eindhoven

In het kader van het stimuleren van het verbreden van de interesses van de TU-

student - binnen de ongetwijfeld beperkte financiële middelen - zal deze editie

van Ook in Eindhoven de diverse kunst-hotspots die de stad rijk is onder de aan-

dacht brengen. Het betreft hier dus uitingen van kunst die gratis en voor ieder-

een op straat te bekijken zijn. Hoewel de meningen over kunst ver uiteen lopen,

moet men bij het lezen van dit artikel in het achterhoofd houden dat sommige

van deze voorwerpen niet bedoeld zijn om mooi te zijn, maar simpelweg het

product moeten zijn van een kunstenaar zonder inspiratie die toch een deadline

moest halen.

Bram Berkien

Flying PinsDe eerste gedachte die men zal krijgen bij het aanschouwen van deze ietwat groot uitgevallen bowling-attributen is dat de reuzen uit de verhalen van Roahl Dahl toch bestaan en Eindhoven heb-ben verkozen tot hun nieuwe stulpje. Schijn bedriegt echter: dit is wel degelijk een uiting van kunst, en wel van Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen. Zij kregen het idee voor dit (we zullen het maar) kunstwerk (noemen) toen zij op de Kennedylaan een (spanningsverhogend tromgeroffel) bowlingbaan zagen. De kun-stenaars menen dat het werk verwijst naar de ontstaansgeschie-denis van de stad Eindhoven. Zoals elke Eindhovenaar behoort te weten is de huidige stad Eindhoven namelijk ontstaan uit een dorp dat de zelfde naam droeg, omgeven door enkele andere dorpen. Deze dorpen – vijf in totaal – zijn langzaam aan het dorp Eindhoven vastgegroeid. Nog altijd dragen enkele wijken de naam

van deze vroegere dorpen, denk aan Strijp, Tongelre en Woensel. Nu rijst echter de vraag waarom de kunstenaars tien kegels heb-ben geplaatst om vijf dorpen voor te stellen. Het vermoeden dat dit simpelweg vage kunstenaarspraat is om een nutteloos werk achteraf nog enige betekenis te geven lijkt zeer gegrond. Gelukkig heeft het werk dan ook slechts 1,1 miljoen euro gekost.

Standbeelden heren PhilipsDe terrashangers onder u zullen dit beeld zeker herkennen, de vraag is echter of u zich er van bewust bent wie deze bronzen man precies voorstelt. Wellicht hebt u iets aan de volgende hint: zijn vader staat voor het centraal station op een plein, in een ander kleurtje. Het betreft hier uiteraard respectievelijk de heren Frits en Anton Philips. Vader Anton is een belangrijke initiatiefne-mer geweest tot het doorgroeien van Philips tot een internatio-naal groot bedrijf. Het is wellicht wel aan hem te danken dat men tegenwoordig te pas en te onpas de naam Philips op producten ziet. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak vluchtte vader Anton naar de Verenigde Staten. Zoon Frits behoedde en passant in de stijl van Schindler’s List nog een deel van zijn joodse personeel voor deportatie alvorens zelf de leiding over Philips op zich te ne-men. Hierna werd hij de bekendste supporter en cultheld van de voetbalclub PSV, waarvoor hij in zijn jeugd al de aftrap tijdens de eerste wedstrijd had verricht. Na zijn overlijden verdiende Meneer Frits – zoals hij liefkozend genoemd werd – dan ook een plekje centraal in Eindhoven, onder de mensen. Tijdens de onthulling van het standbeeld zong de tot Eindhovenaar bekeerde Tilburger Guus Meeuwis een ingetogen versie van het tot kroegklassieker verworden nummer Brabant. Wanneer lezer dezes dus de volgen-de keer aan zijn Hoegaarden (bij voorkeur zonder citroen, onzin immers) zit te lurken op de Markt, verwacht ik dat deze tussen de slokjes witbier door, nauwelijks hoorbaar voor zijn terrasgeno-ten, zachtjes en melancholisch de regel “maar het mooiste aan Brabant ben jij dat ben jij” ten gehore brengt.

De Flying Pins op de Kennedylaan

27

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Objet MathématiqueDe beginnende TU-student hoeft zich bij het in ontvangst nemen van zijn of haar gloednieuwe laptop over weinig zaken zorgen te maken. Er staat een verse image op de computer met alle handige programma’s zoals Workpace, MSN Messenger 0.0 en Mijnenveger direct klaar om te gebruiken. Aan alles is gedacht. Zelfs de achtergrond van het bureaublad is reeds aanwezig. Het scherm wordt gesierd door een foto van een kleurrijke, verlichte constructie van buizen en metalen platen, welke niet zou mis-staan op de filmset van een science-fiction productie. De jam-merlijke realiteit blijkt echter dat dit ruimtevoertuig de toegang tot de campus van de TU/e ‘siert’. Dit werk heeft aanvankelijk gediend als opfraaiing van de ingang van het Philips-paviljoen op de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel. In dit paviljoen vond een multimediaspektakel plaats dat werd aangekondigd als ‘nieuwe kunst met schier onbegrensde mogelijkheden’. U zult het met mij eens zijn dat het kunstwerk zonder twijfel onder deze noemer valt. De tekst die de neonverlichting in het werk vormt is Poeme Electronique, de naam van het multimediaspektakel. Denkt u dan ook voortaan bij het gehaast passeren van het Objet, op weg naar uw college dat enkele minuten geleden begonnen is, eens terug aan de historie van dit fantastische esthetische werk en de hoop en lyriek die het oproept.

Beeld Coen DillenDe oude ingang van het Philipsstadion wordt bewaakt door twee beelden van voetballers die zojuist een snoeihard schot hebben gelost. Een van hen is Willy van der Kuijlen, een sterspeler van PSV van de generatie Cruijff. Interessanter is wellicht het tweede standbeeld, dat van Coen Dillen. Deze speler, die tijdens de oorlog en in de jaren ’60 bij PSV speelde, had de bijnaam Het Kanon. Dillen heeft tot op heden het record in handen van het meeste aantal competitiedoelpunten gescoord in 1 seizoen: 43. Zelfs de inmiddels bij de Spaanse club Real Madrid excellerende Klaas Jan ‘broer konijn’ Huntelaar kan hier niet aan tippen. De weduwe van Dillen is nog in leven een heeft in de Frederiklaan een siga-renzaakje, herkenbaar aan de vele foeilelijke PSV-memorabilia die uitgestald zijn achter de winkelruit. Droevig genoeg is het winkeltje het afgelopen jaar doelwit geweest van een gewapende overval.

Concluderend zal de lezer het met mij eens zijn dat de stad Eind-hoven beschikt over een prima hoeveelheid gratis toegankelijke kunst. Voor meer inspiratie kan men zich wenden tot onder-staande webpagina. De lezer wordt aangemoedigd op een mooie zondagmiddag met al zijn of haar vrienden en vriendinnen eens sportief de fiets te pakken en aan te sluiten in de rij tweewiel-rijdende bejaarden die dit idee ook opvatten.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Openbare_kunst_in_Eindhoven

Frtis Philips op de markt

Coen Dillen met in de achtergrond Willy van der Kuijlen

28

Psychologie studeren in TilburgRick en Ed gaan...

Hoe zou ons leven er uit zien als onze collegezalen gevuld zouden zijn met leuke

meisjes in plaats van bèta mannen? Hoe is het om colleges te volgen zonder

enige wiskundige inhoud? Wat nou als je per week maar 20 uur zou hoeven te

investeren in je studie? In dat geval zou je psychologie studeren. Om uit te zoe-

ken of het leven als psychologie student werkelijk zo utopisch is als het doet

klinken, gingen Rick en Ed een dag meelopen op de faculteit psychologie van de

Universiteit van Tilburg.

Rick HueijerjansEdward de Boer

Na vier jaar rondgelopen te hebben in een muf-ruikend beton-nen gebouw waar langharige jongens met snorren niet eens opvallen, ontstaat onvermijdelijk een vertekend beeld van de realiteit. Aangezien wij het onverantwoord vinden om jou af te laten studeren zonder te weten hoe mooi het zou kunnen zijn, besloten wij op onderzoek te gaan naar de andere extreme. Deze andere extreme, het tegenovergestelde van werktuigbouwkunde, is uiteraard psychologie. Welke andere studie heeft immers een groter gebrek aan wiskunde, logica en mannen? Om zelf een dag deel te maken van deze utopische wereld schreven wij ons in voor een proefstudeerdag.

VoorbereidingAangezien twee 21-jarige werktuigbouwers al genoeg opvallen te midden van 17-jarige VWO-ers besloten we op de vooravond vooral niet te gaan stappen, zodat we scherp en nuchter zouden kunnen verschijnen. Echter door een wrede speling van het lot vonden we onszelf die avond niet geheel nuchter in de Spijker terug. Dat dit echter voorbestemd was bleek toen Ed aan de praat raakten met een eerstejaars psychologiestudente, uiteraard afkomstig uit Tilburg. Het gevolg was dat we enkele uren later brak, maar perfect voorbereid, plaatsnamen in een trein op weg naar Tilburg.

Bezorgt om ons afwijkende uiterlijk besloten we onderweg dat we een alibi nodig zouden hebben. Bij mensen die beroepsmatig gedrag analyseren zou de wrede waarheid van twee arrogante werktuigbouwers die ter vermaak een artikel willen schrijven immers tot problemen leiden, dat leek ons onvermijdelijk. Om die reden besloten wij ons voor te doen als twee besluitloze werk-tuigbouwers die bijna hun bachelor diploma op zak hebben, maar op zoek zijn naar iets anders. Onwaarheden waren hiervoor niet nodig, maar onze ware identiteit zou geheim blijven.

College over geheimenEenmaal aangekomen op de verbazingwekkend groene cam-pus werd meteen een vooroordeel bevestigd. Naast een paar verdwaalde mannelijke vwo-scholiertjes was de ontvangstzaal namelijk gevuld met een prettig ogende vrouwelijke meerder-heid. Hoewel dit nogal contrastverhogend werkte voor ons toch al afwijkende uiterlijk, konden we ons zonder opmerkingen mengen tussen de groep VWO-ers. Na het nuttigen van een kopje koffie zo smerig dat zelfs onze Albron die niet zou durven te schenken werden we naar een collegezaal geleid. Aldaar ontvingen we van de dames van de plaatselijke studievereniging een extreem onlo-gisch geniet informatieboekje met daarin het een en ander over studeren en psychologie. Het college van die dag ging over geheimen. Waarom zijn ze er?

29

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Wat doen ze met de mens? Naast verbazingwekkend interes-sant bleek dit voornamelijk confronterend aangezien wij die dag ook met een flink geheim rond liepen. Dat er vanuit een weten-schappelijke kant naar problemen wordt gekeken en ethiek geen rol speelt werd duidelijk toen de docent van wal stak met een verhaal over vreemdgaan. Uit onderzoek blijkt namelijk dat om je relatie te behouden, je dit vooral niet moet opbiechten aan je partner. Om toch sympathiek over te komen romantiseerde de docent het geheel door toe te voegen dat er echter niets mooier is dan juist vergeven te worden door je partner. Naast zulke sexuele geheimen waar de mens dagelijks mee rond loopt, bleek dat de grootste geheimen doorgaans gaan over ziektes of financiën.Een geheim heeft een functie in de maatschappij, en komt met voordelen als macht en aanzien. Zo is juist het niet weten van bepaalde dingen interessant. Niemand interesseert zich voor wat er zich achter een open deur bevindt, maar spanning ontstaat pas zodra de deur op een kiertje staat. Ook is een eerste date volgens de docent alleen leuk als je juist niets over jezelf verteld, dit zou de ander juist nieuwsgierig maken en motiveert haar of hem om de ander nog eens te bellen.

Nadelig is een geheim dat je niet durft te vertellen, denk hierbij aan bijvoorbeeld ziektes die je geheim houd omdat je niet anders behandeld wil worden. Het houden van zo’n geheim vormt een emotionele last wat zich kan uiten in stress. Als je geheim blijft malen in je hoofd is het verstandig om hier iets mee te doen. Je kunt het vertellen aan een vertrouwenspersoon zoals bijvoor-beeld een vriend of juist de zogenaamde “stranger on the bus”. Maar als dit niet kan adviseert de docent om het geheim op papier uiteen te zetten.

Een veelvoorkomend probleem bij psychologie studenten is dat ze de opgedane kennis onmiddellijk reflecteren op zichzelf en daardoor in de knoop raken. Zo ook wij. De last van onze ware identiteit uitte zich in ongemak, zweethandjes en een verhoogde hartslag. Aangezien er geen vertrouwenspersoon aanwezig was hebben wij ons geheim echter op een papiertje moeten schrijven om tot rust te komen. Verlicht en voldaan verlieten wij dan ook de collegezaal om te gaan lunchen.

Het middagprogrammaOok de Albron is in Tilburg vertegenwoordigd dus wachtte ons de overbekende papieren zakjes gevuld met fruit, kleffe bolletjes, een blikje cola en een Mars. De enige reden dat wij echter niet humeurig werden van de waarschijnlijk door vrachtwagens over-reden platte bolletjes en gedeukte blikjes, was het uitzicht op een stiekem best mooie campus. Waar de TU/e studenten afschrikt met afschuwelijke constructies van beton en staal, afgewisseld door boompjes in modderige grasveldjes en gammele weggetjes, daar nodigt de UvT studenten uit plaats te nemen onder bomen in oases van rust. Het decor bestond uit veel grasveldjes gevuld met konijntjes te midden van de fris ogende gebouwen.Nog steeds enthousiast van onze onverwacht aangewakkerde in-

teresse in de psyche van de mens, werden we na de lunch helaas terug naar de realiteit geroepen. Na een veel te lange presentatie over de noodzaak van het op kamers gaan en de tofheid van het Tilburgse studentenleven, werden we intens verveeld met een voor ons nogal saaie presentatie waarin elk vak van de hele studie in detail werd toegelicht.

Uit de presentatie bleek dat de psychologiestudente voldoende tijd voor zichzelf heeft. Naast de wel 12 college-uren die een gemiddelde week rijk is, wordt namelijk wel 10 uur aan zelfstudie vereist! Deze 10 uur zou je kunnen vullen met het lezen van in-drukwekkend dikke boeken, maar gelukkig verzorgt de studiever-eniging ook uittreksels die dit overbodig maken. De psychologie-studentes genieten dan ook intens van het Tilburgse studenten leven en het wonen op kamers zoals eerder al bleek.

Twee uur later mochten we na het tekenen van een presentielijst terugkeren naar huis. Verdwaasd en verward zaten we in de trein. Waar kwam dat positieve gevoel vandaan? Was het omdat we een dag onze grenzen verlegd hadden of misschien omdat we het echt leuk vonden? Goed, kwa studielast stelt het niets voor en veel kan je er niet mee bereiken, maar weegt dat wel op tegen het feit dat het stiekem toch interessant is?

Mooi weer en mooie vrouwen; Rick en Ed zijn gelukkig

30

Stage in Florianópolis, Brazilië

Een stage kiezen tijdens de master van werktuigbouwkunde is niet simpel.

Werktuigbouw is zeer breed, keuze voor je master is zeer breed en keuze aan

landen van de wereld is… zeer breed.

Je ziet het dus, ik heb mijn keuze gebaseerd op het land en niet direct de opdracht. Ik wilde graag een nieuwe taal leren, een taal leren die ik later misschien ook kon gebruiken en een taal die ik ook mooi vind. Ik heb altijd al Portugees willen leren en waar kan je dat beter doen dan in Portugal. In Brazilië dus. Mooi land, mooie mensen en aan de andere kant van de wereld.

Brazilië werd mijn land voor de stage, nu een begeleider vinden aan de TU/e die mij daar aan contacten kon helpen. Hiervoor heb ik contact gezocht met Cees van der Geld van proces technologie. Tijdens mijn eerste gesprek gelijk een mailtje samengesteld en gestuurd naar een professor van de Universidade Federal de Santa Catarina in Florianópolis Brazilië. Hier ging een weekje overheen voordat ik daar antwoord op kreeg, maar hij had wel een op-dracht voor mij in de twee fase onderzoek met microkanalen.

Gelijk begonnen met het vragen en zoeken naar literatuur om wat meer over mijn opdracht te weten te komen. Ook ben ik gelijk begonnen met het regelen van mijn documenten. Ticket, papieren bij de TU en natuurlijk een visum. Vier maanden later kwam ik aan in Florianópolis, een eiland voor de kust van de staat Santa Catarina. Hier werd ik ontvangen door professor Júlio César Passos, wie ook mijn begeleider zou zijn voor de drie komende maanden. Via hem kwam ik in contact met een student die wel een vrije kamer had op zijn studentenhuis. Het was tien minuten

Quint Segers

31

Simon Ster 40.4 | juni 2009

lopen naar de universiteit en, omdat het huis tegen een helling van een heuvel zat, elke ochtend een zeer mooi panorama uit-zicht van Florianópolis.

Op de eerste maandag een volledige rondleiding gekregen van het lab waarbij alle lopende experimenten uitvoerig werden toegelicht. En toen de microkanalen: “Ja” zei ‘o Professor’, “er is al iemand anders bezig met het onderzoek met de opstelling van de microkanalen, maar we hebben nog wel iets anders voor je staan”. Vervolgens kreeg ik een enkele tientallen kilo wegend roestvast staal drukvat aangewezen waarmee ik tot een druk van 40 bar experimenten kon doen. Voorbereiding de deur uit en beginnen met inlezen in de pool boiling.

Mijn opdracht werd een vervolg op een onderzoek dat een promovendus had gedaan. Hij had een koperen cilinder in een koelvloeistof verhit, hierdoor gaat de vloeistof aan het opper-vlak van de cilinder koken en dit kookgedrag is voordelig voor de warmteoverdracht. Door de faseverandering is een hogere warmteoverdrachtscoëfficiënt te behalen. Maar de promoven-dus had vier jaar zijn onderzoek gewijd aan één gladde cilinder, deze bij verschillende drukken verhit en daarna vergeleken met experimenten met een cilinder waarvan het oppervlak een andere structuur had. Mij werd gevraagd of ik in de komende drie maanden hetzelfde kon doen, maar dan met twee cilinders. Ik ging kijken wat ik kon doen.

De eerste drie weken heb ik mijn best gedaan zoveel mogelijk literatuur bij elkaar te sprokkelen om te weten te komen waar ik rekening mee moest houden tijdens de experimenten. Daarna werd het tijd om de opstelling om te bouwen, zodat er twee cilin-ders gebruikt konden worden. Hiervoor moesten nieuwe warmte

elementen en thermokoppels gemaakt worden. Toen kwam ik er al snel achter dat het bij experimentele werktuigbouw kan vrie-zen en dooien. Het heeft mij negen weken en heel wat uren ge-kost om alles werkend en lekvrij klaar te hebben om experimen-ten te doen. Toen bleek de opstelling weer uit elkaar te moeten, vanwege een elektrisch mankement. Dus mijn maand vakantie na de stage kon ik wel inkorten, maar daar had ik natuurlijk geen zin in. Dus heb ik mijn verblijf verlengd!

De maand verlenging heeft wel nut gehad aangezien ik resulta-ten heb kunnen boeken waar ook mijn professor zeer tevreden mee was. Eenmaal de opstelling in elkaar had ik vrij snel mijn resultaten. Er vond mooi kookgedrag plaats en met de expe-rimenten met één buis was alles prima in orde. En dit gaf ook mooie plaatjes zoals in de foto hierboven te zien is. Helaas waren de kook karakteristieken van de twee buizen niet gelijk en moest ik concluderen dat het productie proces waarmee de twee buizen gemaakt waren niet volledig herhaalbaar was en daarom geen betrouwbare resultaten werden verkregen. Hierdoor heb ik een aantal goede aanbevelingen kunnen doen over de constructie, maar ook heb ik tijdens experimenten een aantal dingen gezien waar verder onderzoek uit zal voortvloeien. Daar was ik ook heel tevreden mee.

Portugees is een zeer moeilijke taal. Daar kwam ik al snel genoeg achter. Met mijn beperkte kennis aan Spaans kon ik zo nu en dan een woord uit een heel verhaal omvormen zodat ik enigszins in de gaten kreeg waar ze het over hadden. Maar vaak tastte ik in de eerste maand in het duister. Dat gaf het mij alleen maar meer doorzettingsvermogen om zo snel mogelijk bij te komen met de taal. Aan het eind van mijn stage heb ik een basis, en heb ik ook mijn presentatie in Brazilië in het Portugees gedaan, maar om het beter te leren zou ik toch een keer moeten emigreren.

Tijdens kerst en oud en nieuw ben ik samen met mijn huisgenoot een typisch Braziliaanse kerstperiode gaan vieren. Dat betekende dus een maand lang genieten van de kerstsfeer van zuid-Brazilië.

32

Eerst samen met hem en zijn vriendin naar zijn uitgebreide familie gegaan. Dit was een aantal uur land inwaarts met de auto. Daar hebben we genoten van de vruchten van de streek. Maar dan ook letterlijk. Een neef had een vriend in de buurt die een boerderij had waar perziken en nectarines werden verbouwd. Toen we daar aankwamen werd er ook nog even een schaap ge-slacht voor ons kerstdiner, dus wij een aantal kratten fruit en een gevild schaap rijker terug naar de familie. Na de kerst was alles op en het heeft ons zeer goed gesmaakt.

Ook heb ik in de periode dat ik in Florianópolis zat een heuse ramp meegemaakt. Het begon al met de eerste weken dat ik dat ik in Brazilië zat. Het was er kennelijk regenseizoen, want het regende er wel heel regelmatig. Tussendoor veel zon, maar zoals gezegd, zeer regelmatig regen. Het was zelfs zo regelmatig dat het synchroon liep met een week. Op zich geen probleem zou je zeggen, maar wel als de stortbui stipt op vrijdag avond begon en op maandag ochtend opklaarde. Zo hebben we een nieuw record verbroken: Het meeste aaneengesloten aantal weekenden waarop het regende. Het waren er veertien. Maar dat was niet zo zeer de ramp, want op één van die weekenden is er in één dag net zo veel regen gevallen als er normaal in die hele maand zou zijn gevallen. Hierdoor zijn land inwaarts aardig wat dorpen onder gelopen en zijn heel wat mensen hun huizen en banen kwijtge-raakt. Op het eiland hadden we er ook last van. Diverse wegen waren weggevaagd en het ergste was dat onze zoetwatervoorzie-ning van het vaste land kwam. De toevoer was door de hoosbuien onder invloed van aardverschuivingen gesneuveld. Hierdoor had-den we een paar weken geen water meer. Dat betekende ook dat we geen kleren konden wassen en de wc niet konden doorspoe-len. Maar gelukkig hadden we nog genoeg regenwater om dat hiermee te doen.

Uit zo’n ramp is gelijk weer te zien hoe warm en medelevend het volk van Brazilië is. Gelijk werden er inzamelpunten georgani-seerd waar levensmiddelen en benodigdheden naartoe konden worden gebracht. Dat werd ook driftig gedaan. Ook op het uni-versiteitsterrein was een inzamelpunt. Liters water, pallets eten in blik en een verzameling matrassen waar beterbed een puntje aan kon zuigen. Alles wat nodig zou zijn was beschikbaar. Het was zelfs zo dat toen een vriendin een paar weken later een reis ondernam van vijf dagen naar het noordelijkste deel van Brazilië, ze werd gevraagd hoe het er nu aan toe ging en dat zij ook mid-delen naar het zuiden hadden gestuurd.

Naast veel genieten van Braziliaanse gastvrijheid heb ik natuurlijk ook veel gezien van de natuur. Zowel op het land als op het water. Weekenden in de bossen lange wandelingen maken naar goed verstopte watervallen waar je een hele dag in het schoonste berg-water en warme zon compleet van de rest van de wereld afgeslo-ten bent. Je denkt na een uur lopen door de zware begroeiing dat er geen eind aan komt en het lijkt nog nergens op een ontwik-kelende waterval, maar een slang, wat wild en een uur later sta je wel met je mond open toe te kijken hoe de kracht van de bossen zich langs een geweldige wand naar beneden dendert.

Zelf was ik al ietwat begaan met het kitesurfen. Met mijn gear heb ik vaak genoeg in het weekend het openbaar vervoer getrot-seerd om te komen op een sublieme kitesurf spot. Hier volledig mezelf de spierpijn ingewerkt en af en toe gehavend na het weekend het lab weer in gedoken. Maar ik heb er ook een nieuwe passie opgedaan. Ik heb in Florianópolis leren golfsurfen. Vervol-gens heb ik meer van de golven genoten dan van de wind. Een huisgenoot had namelijk net een nieuwe surfplank laten maken. Hij had nog zijn oude plank over en hier heb ik gretig gebruik van gemaakt. Ieder moment dat het door de weeks kon zijn we voor dag en douw richting strand gegaan om hier een uurtje surf mee te pikken. Daarna was het haasten om weer om negen uur in het lab aanwezig te zijn. Maar ik kan het iedereen aanbevelen. Een uurtje in de golven ’s ochtends geeft al een voldaan gevoel eer je dag begonnen is.

34

auteursrechten kapenPiraterij

Wanneer muzikanten een jamsessie opnemen of wanneer ik dit artikel opsla

met ctrl+S daalt automatisch het copyright of auteursrecht neer op de schrijver,

componist of uitvoerende. Dit recht kan vervolgens verkocht worden, om de

creatieve pennenvruchten of gehoorprikkelingen te vermarkten. Handig voor de

kunstenaar zelf die zo wat royalty’s ontvangt, maar des te meer voor de grote

bedrijven die hun geld verdienen met de verkoop van boeken, films en muziek.

De wet die het auteursrecht in Nederland re-gelt stamt uit 1912, en is in eerste instantie van toepassing op de teksten van boeken, maar is later uitgebreid voor toespraken, software, foto’s, opgenomen muziek en kunstwerken. Als je het recht hebt verkregen, raakt je dat ook nooit meer kwijt, tenzij je het verkoopt aan een derde. Zelfs tot zeventig jaar na je dood kun je er zeker van zijn dat niemand zonder schriftelijke toestemming, dingen uit jouw repertoire gaat openbaar maken. Al kan een reproductie van jouw werk wel weer creatief vernieuwend zijn, zodanig dat dáár weer auteurs-recht op van toepassing is.

Maar in 1959 wordt de wereld in opschudding gebracht als de Xerox 914 op de markt gebracht wordt: Met dit apparaat is het voor de gewone mens mogelijk geworden om zonder veel moeite een auteursrechtelijk beschermd werk te kopiëren. Waar vroegen een monnikenleven of een dure druk-pers voor nodig waren, kan nu worden verkregen met een druk op de knop. Het auteursrecht is toen uitgebreid om de gewone mensen te ontzien van auteursrechtschending. Een kopie maken van een boek mag, mits het gaat om enkele stuks en wordt gebruikt voor oefening, studie of gebruik.

De technische revolutie gaat verder en ontsluit in de loop der tijd ook muziekkopieën op cassette en filmkopieën op band. Tot zover geen probleem. Maar dan komt de thuiscomputer om de hoek. Met PC-privé projecten in de jaren negentig wordt iedere Nederlander aangespoord om een computer te ko-pen en kennis te nemen van Windows, het internet en gratis muziek en films via Napster…

Muziek industrieEn dan krijgen de platenbazen en de filmstudio’s het benauwd. Jaar na jaar zien zij het aantal ver-kochte cd’s en dvd’s afnemen en nu begint het tot hen door te dringen dat ze in actie moeten komen om de honderden miljarden, die ieder jaar weer worden opgehaald, te kunnen blijven binnenhar-ken.

De entertainment industrie zich heeft zich verenigd in de Recording Industry/ Motion Picture Associa-tion of America (RIAA/MPAA). Deze verenigingen zijn in het leven geroepen om de leeftijdskeuring van films en muziekalbums te doen, maar zij geven ook commentaar op nieuwe copyright wetten die gepresenteerd worden. Zo voeren zij een stevige lobby en zullen ze er alles aan doen om het econo-misch belang van de filmindustrie aan te prijzen bij de bestuurders.

Digitale revolutieMaar hoe komt het dan toch dat de cd- en dvd-verkopen zo achteruit hollen? De entertainment-industrie claimt dat zij ten prooi zijn gevallen aan de gratis bestandsuitwisselingsdiensten op het internet, die de klanten weerhoudt om naar de mu-ziekwinkel te gaan. Zoals te zien is in de tabel zijn de winsten van enkele maatschappijen verdampt en het is snel uitgeteld dat ten opzichte van een aantal jaar terug, de industrie een kleine 2,7 miljard dollar misloopt (al komt een groot deel hiervan in hun calculatie ook voor rekening van Chinese DVD thuisbranders). De pijlen werden gericht op de peer-to-peer programma’s die bestandsdeling via inter-net faciliteren. En met succes zijn de netwerken van

Emile Demarteau

35

Simon Ster 40.4 | juni 2009

Napster en KaZaA door de rechter verboden. Daarna hebben downloaders hun heil gezocht in Bittorrent bestandsdeling. Hierbij is er niet één programma dat de gebruikers bij elkaar brengt, maar vele verschillende trackers rond de wereld faciliteren het zoeken naar film en muziekmateriaal. De meeste van deze trackers is echter geen lang leven bescho-ren; er komen dreigbrieven en torenhoge claims waarna de meest succesvolle sites de stekker eruit trekken.

Maar dan is er “The Piratebay”, het hobbyproject van Peter Sunde, Gottfrid Svartholm Warg, Fredrik Neij en Carl Lundström. Deze vier Zweden met een goed gevoel voor humor, hostten sinds 2003 vanuit hun achtertuin een zoekmachine voor torrentbe-standen. Al snel merkten de entertainmentbonzen hun goedlopende site op en sturen een brief met het verzoek om de film Shrek2 niet langer aan te bieden. De jongens reageerden: “Zoals u wellicht, of wellicht niet weet is Zweden een land in Europa, waar het Amerikaanse copyright niet geldt. Wij, tezamen met onze advocaten zijn verder de mening toegedaan dat jullie… idioten zijn en je beter bezig zouden houden met sodomie met terugtrekbare knuppels.” Deze frontale aanval op de entertain-mentgiganten heeft ervoor gezorgd dat de Pirate-bay in korte tijd de meest bezochte torrentsite van de wereld geworden is.

Maar het wordt van kwaad tot erger. De muziekin-dustrie zet zo’n grote lobby op dat de wereldhan-delsorganisatie WTO dreigt Zweden uit te sluiten. De Zweedse politiek regeert hierop door de mannen in de kraag te vatten en hun servers tijdelijk in be-slag te nemen. Het mag geen wonder heten dat na deze arrestatie, die wereldwijd het nieuws bereikte, de bezoekersaantallen wéér verdubbelen. Zo volgen er nog talloze authentieke media optredens: Er wordt $20.000 ingezameld om een eigen boorto-ren te kopen in de Noordzee (waar geen copyright wetten heersen) en de Zweedse koning krijgt een prijs, omdat hij zo digitaal vooruitstrevend is, om de Piratebay in zijn land te laten bestaan. Maar begin dit jaar lijkt er dan toch een eind te komen aan de piratendroom. Een Zweedse rechter heeft na een proces van meer dan een jaar geoordeeld dat de mannen schuldig zijn aan het faciliteren van auteursrechtschennis. Dit kan hen maximaal vier jaar cel opleveren.

De politiekHet is een unieke rechtszaak geworden; de rechter had vrijwel geen enkele jurisprudentie waarmee hij zijn standpunt zou kunnen boekstaven. De copyright wet is eigenlijk niet van toepassing op de techniek van bestandsdeling, aangezien de servers van de Piratebay zelf geen materiaal bevatten, maar enkel de gebruikers met elkaar in contact brengen. Het zijn de gebruikers die de auteursrechtschending plegen; de tracker faciliteit enkel. Maar op eenzelf-de manier zou Google die rol kunnen vervullen. Er dient een onderscheid worden gemaakt tussen le-gale inhoud en materiaal waarop auteursrecht ligt? Zo oordeelde de Zweedse rechter dat de beheerders schuldig zijn. Het wordt hen aangerekend dat ze als team opereerden en tot doel hadden om auteurs-rechtelijk beschermd materiaal te verspreiden.

Om zulke beslissingen in de toekomst beter te kun-nen onderbouwen, zijn overheden over de hele we-reld in touw om een wet voor te bereiden die beter aangepast is aan de moderne tijd. Frankrijk loopt voorop in deze ontwikkeling, waar de zogenaamde HADOPI ‘three strikes’-wet individuele gebruikers gaat straffen. Deze wet is zeer omstreden en ook in eerste vorm door het Franse parlement verworpen,

36

Omzet van verschillende platenmaatschappijen

Bedrijf Bekend van Waarde Omzet Winst

Viacom Paramount, Dream-works, MTV, Nickelodeon

13,11 Miljard USD 14,63 Miljard USD 1,25 Miljard USD

Time Warner AOL, HBO, Warner Bros, CNN, Time magazine

29,86 Miljard USD 46,98 Miljard USD -13,4 Miljard USD

Walt Disney Disney, Miramax, Tou-chstone, ACB, ESPN

48 Miljard USD 37,84 Miljard USD 4,43 Miljard USD

Sony music Celine Dion, Bruce Springsteen, Justin Timberlake

Geraamd 2.4 Miljard USD

? ?

EMI Virgin Music, The Beat-les, Guus Meeuwis, Lily Allen

4,9 Miljard GBP 2,12 Miljard GBP 401 Miljoen GBP

Vivendi Universal Music, Canal+, Warcraft, U2, Abba, Amy Winehouse

24,61 Miljard EUR 7,62 Miljard EUR -1,18 Miljard EUR

Warner Music James Blunt, Linkin Park, Metallica, Ret Hot Chilli Peppers

841 Miljoen USD 3,49 Miljard USD -56 Miljoen USD

maar op 12 mei jongstleden alsnog aangenomen. Mensen die illegale bestanden uploaden, krijgen twee waarschuwingen per e-mail en post, waarna hun internetaansluiting een jaar lang zal worden afgesneden. Het is aan de gebruiker zelf om op te letten dat er geen bestanden gedeeld worden via hun internetconnectie. Dat het soms lastig kan zijn om je eigen internetgebruik te monitoren onder-vond eerder al de Amerikaanse Patricia Santangelo, die afgelopen maand een schikking van 7000 dollar aanvaardde om het downloaden van haar zestienja-rige zoontje te compenseren.

Als reactie op deze wet ontstaan er nu op verschil-lende plaatsen “Piraten partijen”. In Amerika is een partij opgericht en een Zweedse partij wil zich mengen in de Europese verkiezingen, komende maand. Zij redeneren dat het afsluiten van iemands internetverbinding in geen verhouding staat tot het misdrijf van auteursrechtschending. Ook zou er

volgens plan elke 25 seconden iemand afgesloten worden, waardoor vrijwel geen tijd is om een gede-gen analyse van het belastend materiaal te doen. De handhaving van deze wet staat of valt met de medewerking van de Internet providers. Wanneer dezen hun kont tegen de krib gooien en hun klan-ten anoniem houden, kan een dergelijke wet nooit effectief worden. Vandaar dat er in Zweden ook plannen zijn voor een anonieme internet provider, die haar klanten beschermt tegen dergelijke wet-ten.

Het is nog zeer onduidelijk waar deze ontwikkelin-gen toe zullen leiden. Of de entertainment indus-trie hun vuist kan maken richting de politiek en dat meer landen het Franse voorbeeld gaan volgen, of dat de piraterij partijen voor opschudding gaan zorgen in Brussel.

37

Simon Ster 40.4 | juni 2009

TegelzetcursusActiviteit

Op donderdag 16 april was het zover; de door Simon georganiseerde tegelzet

cursus! Het vroegen opstaan, kwart voor acht vertrekken vanaf het station,

bleek voor twee medereizigers helaas te zwaar waardoor ons groepje afslonk

tot maar liefst twaalf deelnemers!

Anne Quist

Bij aankomst op de tegelzet locatie in Oploo werden we hartelijk ontvangen door een echte pro. Deze man zat al vanaf zijn zes-tiende in het vak en naast zijn eigen bedrijfje waar hij de metsel- en tegelworkshops geeft, geeft hij les op een metselschool. In de boven verdieping van het pand werd ons ook de nodige theorie van het tegelzetten bijgebracht. Zo heb je grote tegels, kleine tegels, wand tegels, vloer tegels, gladde tegels, ruwe tegels, grove tegels, fijne tegels, goede tegels, slechte tegels, oude tegels, mo-zaïek tegels, natuurstenen tegels, gebakken tegels, chinese tegels, marokaanse tegels en vooral ook veel heel lelijke tegels. Ook werd ons duidelijk gemaakt waar je moet beginnen met tegelzetten en hoe je er voor zorgt dat het geheel goed uitkomt. Terug op de begane grond en een volgende kop koffie later, liet hij ons even zien hoe het moest:

stap 1:zorg dat het oppervlak recht is en hang touwtjes zodat je een rechte lijn hebt om vanuit te gaan (deze stap hoefden wij niet meer te doen)

Stap 2: meet en geef aan waar je de tegels gaat zetten.

Stap 3: gooi en goede hope specie op je tegeltje, waarbij het al-lemaal niet te nat mag zijn, dan blijft het niet hangen, en niet te droog mag zijn, want dan blijft het niet hangen.

Stap 4: zet snel het tegeltje met een vloeiende beweging op de muur en tik zachtjes met de achterkant van de troffel op de tegel om zo de precieze locatie vast te leggen en de specie goed te ver-spreiden. Doe dit met je tegeltje uiterst links en uiterst rechts.

Stap 5: leg op beide tegels een metalen plaatje met een elastiek ertussen om zo de rest van de rij tegels mooi recht te kunnen zetten. Check tussendoor altijd, mbv een duimstok, of het recht blijft gaan.

De realiteitstap 2: doe heel erg je best om met een nauwkeurigheid van een millimeter aan te geven waar je tegeltjes terecht moeten komen.

Stap 3: gooi een hoop specie op je tegeltje en probeer je hand zo te draaien dat je stap 4: het zetten van het tegeltje, succesvol kunt doorlopen.

Stap 4: tik op het plaatje tot: A) Het nog steeds niet recht staat maar wel vast zit. B) Het eigenlijk nog niet goed vast zit en dus naar beneden valt als je het loslaat, eventueel met enkele minu-ten vertraging. C) De tegel een mooie barst vertoont en men kan beginnen aan een prachtig kunstwerk van mozaïek.

Stap 5: probeer je ogen niet te verliezen als jij of je partner, die aan de andere kant bezig is, tegen het elastiekje komt waardoor een metalenplaatje wegschiet.

Stap 6: neem een meter afstand en kijk even kritisch en totaal ontnuchterd naar het resultaat. Het was mij dan ook vrij snel duidelijk dat ik hier geen talent voor heb! Vervolgens liet de man (naam?) ons zien wat voor apparatuur er allemaal voor tegelzetters bestaat, de verschillende type snijma-chines en allerlei trucjes om je handen droog te houden. Want hoewel wij werkten met een oefenspecie, die niet zo agressief is, vonden mijn handen het constant nat worden en de schurende specie maar niks.

Tot slot liet hij zien hoe je vloertegels zet. En deed hij voor hoe je een tegelmuurtje afwerkt. Helaas voor mij stond hij bij ons muur-tje en toen hij het geheel even schoonmaakte met water viel er nog even een tegeltje uit, gevolgd door nog twee tegeltjes toen hij daadwerkelijk aan het afwerken begon.

Kortom het was een zeer geslaagde dag, we hebben flink kunnen lachen en ik zal nooit meer hetzelfde kijken naar de tegels in de badkamer…

38

Puzzel

Sterrenhoek

Ook deze Ster weer een leuke puzzel. De prijs die je kunt winnen is een borrelkaart te gebruiken in ‘De Weeghconst’.

Wil je kans maken op deze borrelkaart? Lever dan je oplossing van de puzzel in in de Simonkamer of e-mail naar redactie@simon-stevin.tue.nl. Vermeld hierbij duidelijk je naam. De prijs wordt verloot onder de correcte inzendingen en de winnaar zal bekend worden gemaakt in de volgende uitgave van de Simon Ster.

Oplossing Ster 40.3JDe vijf onderstaande locomotieven moeten elk in hun eigen loods terechtkomen (met dezelfde letter). Een locomotief in en uit een loods manoeuvreren, zonder daartussendoor een andere loco-motief te verplaatsen, telt als één zet. Dus als A bijvoorbeeld eerst naar loods E, daarna naar B en dan naar D gereden wordt, geldt dat nog steeds als één zet. Het gaat erom de gehele manoeuvre zo efficient mogelijk uit te voeren.

De oplossing is als volgt: het is mogelijk in s14 zetten: (1) C-a; (2) B-d; (3) E-b-B-e; (4)C-E-b-B; (5) A-c-C-a; (6) E-A; (7) C-e; (8) B-B-b-E; (9) C-B-d; (10) E-e-B-b (11) C-B-e-A; (12) E-B-e; (13) D-b-B-d; (14) B-d.

helaas was er geen enkele goede oplossing en voelt de hoofdre-dacteur zich genoodzaakt om de puzzel deze keer iets makkelijker te maken.

Opgave Ster 40.4Lang geleden leefde er een koning die zes zonen had. De koning bezat veel goud, dat hij goed opgeborgen had in een gebouw dat bestond uit een aantal kamers. In elke kamer bevond zich een aantal kisten; dit aantal kisten was even groot als het aantal kamers in het gebouw. Elke kist bevatte een aantal goudstukken gelijk aan het aantal kisten per kamer. Toen de koning overleed, werd één kist vererfd aan de koninklijke kapper. De rest van de goudstukken moest eerlijk verdeeld worden over zijn zes zonen.

Ivo: “Oooh… ik zat gisteren in homokroegen.”

Bart W: “Het verste dat we gezeild hebben is naar de Duitse Wad-den.”Stèphan: “Huh? De Duitse wallen?!”

Sven na presentatie Stijn op de ALV: “je zegt dat je jezelf wilt ver-kopen. Waar ga je dat doen? Op de beukenlaan of bij de nighting-gale?”

Sjors wil graag penningmeester worden om meer over financiën te leren: “W is natuurlijk allemaal leuk en aardig, maar we moe-ten er wel wat mee verdienen!”

René: “Ik wil discoballen in de Weegh”Quint: “Het is hier geen Demos!”

Sjors: “Martijn is nuttige dingen aan het doen”Timo: “Is hij bezig met nuttige dingen of met het nuttigen van dingen?”

Twan over het gesnurk van TomS: “Dat gesnurk van jou is episch, je hebt de eigenfrequentie van elk stapelbed geraakt!”

Paultje Pils over de vervaardiging: “We leggen gewoon een 6 cilinder V8 in dat bierkratje”

Bram: “Slapen op reis is echt goed, je vertrekt en je komt aan!”

Ruud H: “Ik denk dat de grootste uitdaging vandaag het voedsel wordt… Ja, mijn moeder is nog steeds op vakantie.”

Sven: “100 cm2 is een liter”Lex: “Dus je bedoelt een decimeter?”

Bastian wordt weer eens voor lamme aars uitgemaakt: “Dat valt best mee!” (korte pauze) “Ik heb me vanochtend trouwens wel verslapen…”

Uriël: “Mijn maag is van streek. Ik heb gisterenavond nog de hele avond bier gedronken maar dat hielp niet.”

Thomas over ABN: “Alles behalve normaal”

Rick draait met de achterkant van zijn lepel in de koffie: “De ach-terkant is vies van iemand anders”

Sjors: “Als je op zondag bevalt kun je op maandag toch gewoon weer eten?!”

Tom v T: “Ik heb iets langs en stijfs nodig.”

Jasper: “Als je gewoon €0,25 betaalt kun je extra saus gratis meenemen.”

Thomas: “Je hebt werktuigbouwers en bedrijskundigen… en je hebt leiders en slaven”

BEN JIJ OOK EEN UITBLINKER EN OP ZOEK NAAR EEN TOPBAAN IN DE TECHNIEK?Ga naar www.dosign.nl en laat ons weten wie je bent. Vertel ons wat je wensen en ambities zijn, maar ook wat voor werkervaring en opleiding je hebt. Wanneer jouw profi el aansluit bij onze activiteiten en doelstellingen, nodigen we je graag uit voor een gesprek. Wellicht tot binnenkort.

Ik wil groeien, mijn grenzen verleggen.

DAT DOEN WAAR IK GOED IN BEN. GROEIEN, MIJN GRENZEN VERLEGGEN.

Dosign Engineering ondersteunt me daarin volledig. Via een netwerk van toonaangevende, technische opdrachtgevers, detacheert Dosign

Engineering middelbaar en hoog geschoolde tech-nici binnen een breed technisch spectrum.

Liefde voor Techniek, is wat ons met elkaar verbindt.

DAT IK ER NIET ALLEEN VOOR STA? DAT GEEFT ME ZEKERHEID.

Als Dosigner heb je een kwaliteitslabel, waardoor je direct een voorsprong hebt

op de arbeidsmarkt. Mijn kans op succes is groter, sterker nog: Dosign

Engineering garandeert het me.

IK WIL GEWOON DE TOP BEREIKEN, MIJN TOP.

Dankzij Dosign werk ik alleen voor de meest toonaangevende technische opdrachtgevers en omdat ik daarnaast de mogelijkheid

krijg om doelgerichte trainingen en opleidingen te volgen, kan ik me blijven ontwikkelen en zo mijn voorsprong behouden. Omdat mijn

kwaliteiten boven het gemiddelde uitsteken, doen mijn arbeidsvoorwaarden dat ook. Goed geregeld dus.

WAT IK BEN?

ROB7177/1

IK BEN AMBITIEUS.

Dosigners zijn uitblinkers in hun tak van sport, hebben een onderscheidend

imago op de werkvloer en de juiste papieren op zak. Met andere woorden: we zijn beter en misschien wel de beste

in ons vakgebied.

BEN JIJ OOK EEN UITBLINKER EN OP ZOEK NAAR EEN TOPBAAN IN DE TECHNIEK?Ga naar www.dosign.nl en laat ons weten wie je bent. Vertel ons wat je wensen en ambities zijn, maar ook wat voor werkervaring en opleiding je hebt. Wanneer jouw profi el aansluit bij onze activiteiten en doelstellingen, nodigen we je graag uit voor een gesprek. Wellicht tot binnenkort.

Ik wil groeien, mijn grenzen verleggen.

DAT DOEN WAAR IK GOED IN BEN. GROEIEN, MIJN GRENZEN VERLEGGEN.

Dosign Engineering ondersteunt me daarin volledig. Via een netwerk van toonaangevende, technische opdrachtgevers, detacheert Dosign

Engineering middelbaar en hoog geschoolde tech-nici binnen een breed technisch spectrum.

Liefde voor Techniek, is wat ons met elkaar verbindt.

DAT IK ER NIET ALLEEN VOOR STA? DAT GEEFT ME ZEKERHEID.

Als Dosigner heb je een kwaliteitslabel, waardoor je direct een voorsprong hebt

op de arbeidsmarkt. Mijn kans op succes is groter, sterker nog: Dosign

Engineering garandeert het me.

IK WIL GEWOON DE TOP BEREIKEN, MIJN TOP.

Dankzij Dosign werk ik alleen voor de meest toonaangevende technische opdrachtgevers en omdat ik daarnaast de mogelijkheid

krijg om doelgerichte trainingen en opleidingen te volgen, kan ik me blijven ontwikkelen en zo mijn voorsprong behouden. Omdat mijn

kwaliteiten boven het gemiddelde uitsteken, doen mijn arbeidsvoorwaarden dat ook. Goed geregeld dus.

WAT IK BEN?

ROB7177/1

IK BEN AMBITIEUS.

Dosigners zijn uitblinkers in hun tak van sport, hebben een onderscheidend

imago op de werkvloer en de juiste papieren op zak. Met andere woorden: we zijn beter en misschien wel de beste

in ons vakgebied.

Kijk voor actuele vacatures, traineeships enstage- en afstudeermogelijkheden op onze site.

www.ihcjobs.nl

Werken bij IHC Merwede betekent werken aan grootse projecten. We zijn wereldleider in de bouw van gespecialiseerd baggermateriaal en complexe custom-built-offshoreschepen. Vele tonnen staal die door jouw kennis en kunde tot leven komen. Want zonder jouw bijdrage – hoe klein ook – rolt er geen schip van de werf af. En die bijdrage wordt groot beloond. Naast uitstekende arbeidsvoorwaarden krijg je de kans om alles uit jezelf en je vak te halen. We stimuleren je ontwikkeling, groei en doorstroom. En in het tempo dat jij bepaalt. Want groter dan bij ons kun je niet worden.

IHC-Adv A4_gb_02.indd 1 27-11-2008 17:26:15