Op de volgende pagina wordt verslag gedaan van activiteiten die zijn opgezet door Arcon

samen met de Overijsselse SWO’s. De plannen voor deze activiteiten zijn gemaakt in een

bezoekronde en vervolgens een gezamenlijke bijeenkomst. In de komende maanden zullen

medewerkers van Arcon alle gemeenten in de provincie bezoeken met twee vragen:

• Wat speelt er in de ogen van de gemeenten op het terrein van ouderenbeleid? Wat zijn

bedreigende of juist kansrijke ontwikkelingen en welke keuzes worden lokaal gemaakt?

• Kan Arcon een bijdrage leveren aan lokale of regionale ontwikkelingen? Wat kan de

toegevoegde waarde zijn van Arcon en haar netwerkpartners?

Gemeenten

SeniorenOverijssel

november 2010

De website www.seniorenoverijssel.nl

is in de lucht. Deze website biedt een

platform voor professionals in Overijssel

die zich bezighouden met senioren en

seniorenbeleid. Naast interessant nieuws

is er een uitgebreide agenda en toe-

gang tot de digitale atlas. Ook staan de

uitkomsten van de verschillende peilingen

van het Ouderenpanel erop en kunnen er

voorbeelddocumenten worden gedown-

load die gebruikt kunnen worden voor

de eigen organisatie. Via de netwerksite

LinkedIn kunt u zich aanmelden voor de

groep Seniorenoverijssel. Op die manier

heeft u snel toegang tot de totale kennis

die in het netwerk voorhanden is. Is er een bijeenkomst van uw eigen organisatie die ook

voor anderen interessant is geef het door en wij plaatsen hem in de agenda. Ook andere

informatie kan gedeeld worden. Mail het ons!

Nieuwe website Project zelfregie senioren: ‘EigenKracht’Een Eigen Kracht Conferentie geeft

mensen de mogelijkheid om zelf,

samen met familie, vrienden en

andere bekenden, een plan te

maken voor een oplossing van een

probleemsituatie of voor hulp.

De kracht voor de oplossing komt

vanuit de familie en alle belangrijke

mensen daaromheen.

Gemaakte plannen zijn leidend voor

de hulpverlening. Eigen Kracht is een

werkmethode die is ontwikkeld

in Nieuw-Zeeland. De methode

wordt nu al jaren met succes ook in

Nederland toegepast, onder andere

in de jeugdzorg. In Almelo, Borne,

Rijssen-Holten en Zwolle gaan we de

methode ook inzetten voor senioren.

Deze gemeenten zijn daarmee de

eersten in het land. De projecten

worden opgezet met de SWO en de

gemeente. De werkwijze van Eigen

Kracht is een samenspel tussen

professionele hulpverleners en het

netwerk van de hulpvrager.

Hetaantalallochtoneouderenzaldekomendejarenforstoenemen.Dezegroepisveelalmindergoedopdehoogtevan

voorzieningenenkrijgtgemiddeldeerdergezondheidsklachten.Inhetnajaarvan2010doendeGGD’sinOverijsselenGel-

derlandeenonderzoeknaardegezondheidssituatieenleefstijlvan50.00065-plussers.Bekendisdatderesponsvanniet-

westerseallochtonenopdezeonderzoekenlaagis.GekoppeldaandealgemeneouderenmonitorkomternuinTwenteeen

specialeouderenmonitorvoorallochtonen.WerichtenonshierbijopdegrootstegroepeninOverijssel:Turken,Suryoyenen

Marokkanen.Vanafeindseptember(nadeRamadan)zullen350allochtoneouderenbenaderdwordenomeenvragenlijst

intevullen.Viazelforganisaties,verenigingen,moskeeën,welzijnswerkendagopvangzullenouderenbenaderdworden

omgezamenlijkvragenlijstenintevullen.Devragenzijndigitaalenoppapierbeschikbaar,inhetNederlandsmaarbijvoor-

beeldookinhetTurks.Waarmogelijkzijndevragenaandeallochtoneouderenafgestemdopdevragenindealgemene

ouderenmonitor,zodatdeuitkomstengoedmetelkaarzijntevergelijken.

Uniek onderzoek:

Ouderenmonitor Allochtonen

Inventarisatie huisbezoeken

Huisbezoeken bij ouderen thuis zijn er

om hen informatie te verstrekken, maar

tegelijk komt er van hen waardevolle

informatie retour. Uit huisbezoeken weten

SWO’s wat er leeft bij ouderen en wat de

knelpunten zijn. Veel van deze informatie

wordt geregistreerd en de wens is geuit

om de informatie uit te wisselen. In over-

leg met Cora Mur van SWO Hengelo ligt er

een voorstel om de gegevens te bundelen

in de digitale atlas senioren. Als eerste

stap wordt geïnventariseerd welke SWO’s

rapportages maken van de huisbezoeken.

Vervolgens vergelijken we de rapportages

met elkaar om meerwaarde te genereren.

Voor de inventarisatie van wensen ten

aanzien van deze uitwisseling staat een

zeer korte enquête klaar op http://tinyurl.

com/vragenlijsthuisbezoek. Een aantal

SWO’s heeft de enquête al ingevuld.

Anderen verzoeken wij om dit binnenkort

te doen. Een tweede verzoek is om rap-

portages van huisbezoeken per e-mail of

post te zenden aan: Sybren Bouwsma van

Arcon (sbouwsma@arcon.nl).

Netwerkbijeenkomsten

In de regio Noordoost Twente komen

beroepskrachten van SWO’s een aantal

malen per jaar bijeen om te netwerken,

elkaar intervisie te bieden en deel te

nemen aan activiteiten voor deskundig-

heidsbevordering. Deze bijeenkomsten

zijn niet alleen heel stimulerend voor de

beroepskrachten zelf, maar ook de samen-

werking en afstemming van activiteiten

wordt hierdoor gemakkelijker. Er worden

nieuwe creatieve ideeën geboren en door

het uitwisselen van kennis en ervaring

worden de efficiëntie en effectiviteit van

het werk verhoogd. In 2010 hebben zich

bij dit overleg ook de andere gemeenten

uit Twente en Deventer aangesloten. In

2011 zijn 4 bijeenkomsten gepland. De

wens is om ook voor de andere gemeen-

ten in Overijssel vergelijkbare bijeenkom-

sten te organiseren. Daarom is er bin-

nenkort een bijeenkomst voor alle SWO’s

uit de Kop van Overijssel en Salland, dus

van Steenwijkerland tot Olst-Wijhe en van

Kampen tot Hardenberg.

In overleg met en op verzoek van de Stichtingen Welzijn Ouderen in Overijssel is in de afgelopen maanden een aantal projecten opgezet.

SWO’s van Overijssel

NIET-PLUISGEVOEL Checklist bij

signalering

De NIET-PLUIS-KAART is uitgevoerd door Stichting De Welle en Arcon en mogelijk gemaakt door Provincie Overijssel en Gemeente Wierden

Risicofactoren Het verlies van een partner of familielid Ontbreken van (mantel)zorg Overbelasting van de mantelzorger Chronische ziekte Laag inkomen

Observeren Slechte persoonlijke verzorging Vervuiling van de leefomgeving Slechte eetlust Vergeetachtig zijn Veel of juist heel weinig praten Slechte concentratie

Stemming Moe en lusteloos zijn Meer klagen dan anders Hoop en perspectief verliezen Prikkelbaar zijn en snel boos Opstandigheid Klachten over het slapen (teveel, te weinig of slecht) (Vage) lichamelijke klachten Veel huilen Er slecht uitzien

Sociaal contact Weinig of geen contact Zich alleen of eenzaam voelen Zich terugtrekken uit het maatschappelijk leven Niets ondernemen Geen contact met anderen Zich onbegrepen voelen

SIGNAAL

npkaart totaal.indd 2 13-09-10 12:33

U heeft regelmatig contact met mensen. U kent de situatie van die ander en

bent in staat op te merken wanneer haar/zijn gedrag anders is dan anders.

Wanneer u het gevoel heeft dat er iets niet goed gaat, niet pluis is, neem dan

deze NIET-PLUIS-KAART er bij. Luister naar uw gevoel en kijk nuchter naar feiten

met behulp van de kaart. Deel uw gevoel met de ander en bespreek dit eventueel

met de ouderenadviseur.

De NIET-PLUIS-KAART is een hulpmiddel om veranderingen bij mensen te

herkennen. Kunt u meerdere signalen aankruisen? Dan kan het verstandig zijn

om uw twijfels of vragen te bespreken met de ouderenadviseur.

Niet vergeten

• Denk aan de privacy van de ander

• Schroom niet om signalen te bespreken met de ouderenadviseur.

Twee weten meer dan één.

De ouderenadviseur in de gemeente Wierden is mevrouw Anneke Baan.

U kunt haar bereiken bij Stichting De Welle. Bel tijdens kantooruren: 0546- 571693.

Checklist bij

signalering

NIET-PLUISGEVOEL

SIGNAAL

npkaart totaal.indd 1

13-09-10 12:33

En wat staat er verder op de rol

•MedewerkersvanSWO’skunneninhetlokaleouderenbeleidechteenspininhetweb

zijn.Enzowillenzezichookpositioneren.Degemeenteencollega-instellingenmoeten

bijonderwerpenalsdekanteling,ketenaanpakenouderenbeleidmeteendenkenaande

SWOalsbelangrijkepartner.MeteenaantalmedewerkersvanSWO’sdenkenwenaover

hetopdekaartzettenvandeberoepsgroep.

•WelkespelersbevindenzichinhetveldwaaropdeSWO’szichbegeven.Welkemaatschap-

pelijkeorganisatiesenbedrijvenhoudenzichlokaalbezigmetwonen,zorgenwelzijn

vanouderen?Wiezijndepartnersofconcurrentenindeketen?Arconvoerteen‘causale

veldanalyse’uit.

•DevolgendeontmoetingmetSWO’suitOverijsselisopdonderdag14april2011inde

ochtend,inOlst.Uitnodigingenvolgen,maarnoteerdedatumalvastindeagenda.

De Ouderenmonitor Allochtonen is een

samenwerking van GGD regio Twen-

te en Arcon. Het is een primeur voor

Overijssel: niet eerder is er

systematisch en gericht onderzoek

gedaan naar de gezondheidssituatie en

leefstijl van ouderen. De uitkomsten

van het onderzoek zullen input ople-

veren voor gerichte interventies. Meer

informatie bij Coby Klomp van Arcon

of Jannet Visser van de GGD Twente.

(j.visser.ggd@regiotwente.nl)

Digitale atlasDe digitale atlas is de moeite waard voor

alle organisaties die werken met ouderen.

In de digitale atlas staan bijvoorbeeld

gegevens over het aantal ouderen per

gemeente in Overijssel, maar ook het

verwachte aantal ouderen in 2030.

Handig voor als je nu een beleidsstuk

moet schrijven. Ook vind je er gegevens

over sociale status, bevolkingsdichtheid,

etniciteit, mantelzorgers, vrijwilligers, zorg

en WMO. En als de resultaten van de GGD

monitor ouderen gereed is, komen die

gegevens ook in de digitale atlas.

We kunnen ook op verzoek gegevens

achterhalen of analyseren. Voor vragen:

sbouwsma@arcon.nl. Het adres van de

digitale atlas is: http://arcon.databank.nl

(zonder ‘www’ ervoor).

Niet-Pluis-KaartDe niet-pluis-kaart in Wierden is een

hulpmiddel om veranderingen bij mensen

te herkennen. Wanneer er meerdere

signalen aangekruist kunnen worden,

wordt geadviseerd contact op te ne-

men met de ouderenadviseur. De kaart

is ontwikkeld door Stichting de Welle

en Arcon en is mogelijk gemaakt door

de provincie Overijssel en de gemeente

Wierden.

Wilt u meer weten over kaart of gebruik

ervan, of bent u geïnteresseerd in een

kaart voor uw eigen organisaties, neem

contact op en wij vertellen u alles over de

mogelijkheden.

Ouderenadviseurs

De benaming van de functie is niet in alle

gemeenten dezelfde. Vrijwillige ouderen-

bezoekers heten vaak seniorenvoorlichter;

beroepskrachten eerder seniorenadviseur.

De een heeft mogelijk meer taken en ver-

antwoordelijkheden dan de ander, de een

wordt ingezet voor de eerste bezoeken en

de ander voor de complexe hulpvragen,

maar altijd wordt nagedacht over een

passende taakverdeling. SENtrum, de

Stichting Seniorenorganisaties Overijssel,

biedt een opleiding aan voor vrijwillige

ouderenadviseurs. SWO’s zijn geïnteres-

seerd in afstemming van de verantwoor-

delijkheden van de beroepsmatige en

vrijwillige adviseurs. Er is een werkgroep

samengesteld die zich hierover buigt.

Hierin nemen deel de SWO’s uit Rijssen-

Holten, Dinkelland en Almelo en verder

SENtrum en Arcon.

Arcon

Azelosestraat 25 • 7622 NC Borne

Tel.: 074 - 242 65 20

Mail: Leo Verkaik lverkaik@arcon.nl,

Coby Klomp cklomp@arcon.nl,

Christel van de Pieterman

cvandepieterman@arcon.nl

Studiekringen

Een studiekring voor ouderen is een min

of meer permanente groep die eens per

week of twee weken bij elkaar komt om

een onderwerp uit te werken. Onder-

werpen worden door de leden zelf

aangedragen en lopen uiteen van reizen,

hobby’s, literatuur en geschiedenis tot

kunst en andere (actuele) zaken. Een

voorbereider verzamelt gerichte informatie

over het onderwerp en presenteert het

aan de anderen. Het doel is op de hoogte

blijven van maatschappelijke ontwik-

kelingen. Ideeën en meningen kunnen

getoetst worden aan die van de andere

deelnemers. Een serie omvat 12 tot 24

bijeenkomsten in een groep van 10 tot 15

ouderen. Studiekringen worden opgestart

door de SWO’s van Rijssen-Holten en

Deventer. Waarschijnlijk volgen later meer

gemeenten.

Cursus gerontologie

Gerontologie is de tak van wetenschap die

het ‘ouder worden’ bestudeert, zowel in

lichamelijk, maatschappelijk als geestelijk

opzicht. Medewerkers van organisaties die

met ouderen werken, kunnen veel hebben

aan de 7 modules gerontologie die aan-

geboden worden vanaf februari 2011,

in 1 dag per maand. De cursus wordt

gegeven bij Arcon in Borne. Aan de orde

komen zaken als: beelden en feiten over

ouder worden, relatie tussen levensloop-

theorieën en ouderenbeleid, oud in den

vreemde, ontspoorde zorg, rust roest,

geluk enz.

Rust zonder Roest

Door het Centrum voor Psycho-gerontolo-

gie van de Radboud Universiteit Nijmegen

is een nieuwe cursus ontwikkeld die is

In het kader van de Overijsselse Ontwikkeling zet Arcon zich met diverse partners

in voor deskundigheidsbevordering van de senioren zelf (middels intermediairs),

de professionals en ambtenaren. De thema’s waar we ons op richten zijn: senioren

en mantelzorg, senioren en zelfstandigheid en senioren en vrijwilligerswerk.

gericht op het ontkrachten van negatieve

verwachtingen ten aanzien van het ouder

worden en op de bewustwording van

nieuwe vermogens die zich op latere

leeftijd kunnen openbaren. Verder biedt

de cursus de kans om te reflecteren

over de vragen “Wat wil ik nog in deze

levensfase” en “wat wil ik niet meer?”.

In 9 wekelijkse bijeenkomsten van 2½

uur komen diverse thema’s aan bod,

zoals visie op het ouder worden, sociale

winst en verlies, verborgen talenten en

zingevende activiteiten. Door middel van

zelfreflectie, kleine huiswerkopdrachten,

oefeningen en groepsdiscussie worden de

ervaringen van de deelnemers verzameld

en toegelicht aan de hand van inzichten

vanuit de levenslooppsychologie. Deze

cursus wordt gegeven door medewerkers

van SWO’s samen met oudere vrijwilligers.

De eerste groep van 12 medewerkers is in

september hiervoor door een medewerker

van de Radboud Universiteit Nijmegen bij

Arcon getraind. Een tweede groep volgt

binnenkort. Belangstellenden kunnen

contact opnemen.

En wat nog komt

• Een training vraagverheldering in het

kader van de kanteling van de Wmo,

voor vrijwilligers én voor professionals.

• Een bijeenkomst over het gebruik van

de webspecial allochtone ouderen en

seniorenoverijssel.nl.

• Beleidsdagen ouderenbeleid voor

ambtenaren.

• Meer Bewegen Voor Ouderen: fysio-

therapeuten leren hoe de beweegtuin

voor ouderen is in te zetten.

Deskundigheids-bevordering

Agenda 2010• Op25novembervan09.30tot

12.00uur:netwerkbijeenkomst

SWO’sKopvanOverijsselenSalland.

Locatie:StichtingSeniorenWelzijn

inKampen.Noteerdedatumvast

inuwagenda.Hetdoelvande

bijeenkomstishetopzettenvan

nieuwenetwerkenenactiviteiten

voordeskundigheidsbevordering.

• Startbezoekrondegemeente-

ambtenarenseniorenbeleidin

november.Doel:lokaleontwikke-

lingeninkaartbrengenenonder-

steuningsmogelijkhedenregionaal

ofprovinciaalontwikkelen.

2011• Januari:startvandeeerste

studiekringinHolten.

• TrainingRustzonderRoest,in

samenwerkingmethetCentrum

voorPsycho-gerontologievande

RadboudUniversiteitNijmegen.

Driebijeenkomstenvoorvrijwilligers

enberoepskrachtenop28februari,

14maarten21maart,bijArcon.

• CursusGerontologievoorberoeps-

krachtenstartinfebruari.Erworden

7modulesaangebodenin1dag

permaand.

• Netwerkbijeenkomstenvande

SWO’suitTwenteenDeventerop

10maart,12mei,22septemberen

17november.Doel:deskundigheids-

bevordering.Locatie:kantoorArcon

inBorne.

• BijeenkomstmetalleSWO’suit

Overijsselopdonderdag14aprilin

Olst.Doelbesprekenvanlopende

ennieuweprovincialeprojecten.