Overal!Overijssel 2012

Cul tuurdee lnameOver i j sse l 2012

“Doe nooit je ogen dicht! Voor je het weet mis je een schat aan inspiratie!”

Mimi Steijaert, creatieve student

Artapp: unieke kans voor jonge ontwerpers

Tips & inspiratie: handen en voeten geven aan cultuurbeleid

Week van de Amateurkunst: WAKkerste gemeente van Overijssel

Nieuw UNESCO-verdrag: volkscultuur hoog in het vaandel!

Overijssel zit vol dynamiek. Ontdek het zelf!

OveOveOveOveOveOveOveOveOvOveOveOvevO ralraralralralralralralaraaa !Ov!Ov!OvOv!Ov!OvOv!Ov!O!OvOv!OvOvOverierierieerierierierierieerier jssjssjsssjssjssjssjssssssssel el el el el eeele 201201202012012012012012020101201020 2 2 2 2 22 2 222 2222222222222

OVERAL!OVERIJSSEL

Creativiteit kent D

ez

Deze

fe f

oto

oto

we

weerd

rd

rdd

med

med

med

med

e m

e m

e m

e

og

eo

ge

og

eo

gelijlijlijlij

k k k k

gem

gem

aa

ka

akt

dt d

oo

ro

or

Al

Al

Allli

olioliolio K

i K

i K

iK

ind

end

end

en

op

rop

rop

rop

van

van

vavg

.g

.

Met het programma OVERAL!OVERIJSSEL wil de provincie Overijssel

actieve cultuurdeelname bevorderen. Wij willen gepassioneerde amateur-

kunstenaars, fervente hobbyisten, bevlogen verzamelaars, schrijvers,

dansers, beeldend kunstenaars, muzikanten en alle duizenden vrijwilligers

ondersteunen zodat zij hun creatieve geest kunnen scherpen.

Cultuurdeelname maakt deel uit van de vrijetijdsbesteding

van alle Overijsselaars. Van peutertijd tot op hoge leeftijd

zijn inwoners bezig met kunst en cultuur. De provincie

Overijssel stimuleert dat op vele fronten. Het programma

kent drie aandachtsgebieden: amateurkunst, cultuur-

educatie en volkscultuur.

Kunst en cultuur zijn een grote meerwaarde voor onze

ontwikkeling. Wat de provincie Overijssel betreft beginnen

we er zo vroeg mogelijk mee en genieten we er zo lang

mogelijk van. Van 2 tot 80 jaar bezig met cultuur!

OVERAL in heel OVERIJSSEL!

3 Overal!Overijssel 2012

geen leeftijd!

Dez

DDDe fff

e f

oto

oto

ooo w

e w

rd

dddded

med

med

em

e mm

e

eeeeeo

ge

og

eo

ge

og

elijlijlij

k g

k gg

ka

em

aaem

att

akt

aktktkt

akt

akt

a

do

odd

r D

r D

r D

r D

rieiezo

rzo

rg,

g,

nnnno

nw

on

wo

n,

en,

eeeee w

ew

e w

elz

ilz

ilz

iijn

n

jnjnjnen

enn

zorr

zorg

.ggg

Overal!Overijssel 2012 4

inhoud

Colofon

OVERAL!OVERIJSSEL is een magazine

voor gemeenten, cultuurinstellingen en

autonome kunstenaars. Het blad heeft

als doel te inspireren en het programma

OVERAL!OVERIJSSEL onder de aandacht

te brengen.

OVERAL!OVERIJSSEL is een uitgave van:

Provincie Overijssel

Postbus 10078

8000 GB ZWOLLE

038 499 88 99

www.overijssel.nl

Oplage 4.000

Hoofdredactie Redactie Oosten,

www.redactieoosten.nl

Eindredactie Adriaan Buiks,

Ineke van Balen, Famke Bonekamp

Art Direction Provincie Overijssel

Traffi c Redactie Oosten,

Provincie Overijssel

Concept Provincie Overijssel

Fotografi e Femke Teussink,

www.femketeussink.nl

Druk Platform P

Copyright Niets uit deze uitgave

mag worden gereproduceerd en/of

openbaar gemaakt door middel van

druk, fotokopie, fi lm of welke andere

wijze dan ook zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

050608

10

16

20

22

24

28

30

32

34

36

38

40

14

18

26

4243

Voorwoord Hester Maij, gedeputeerde cultuur

Kunst en Cultuur in het kort

Nederland is bovengemiddeld cultureel actief

Interview met hoogleraar cultuurparticipatie en -educatie Folkert Haanstra

OVERAL!OVERIJSSEL investeert in cultuureducatie

Overzicht van inspirerende projecten

Infocentrum Den Nul

Cultuurhistorie en natuur op moderne wijze gepresenteerd

OVERAL!OVERIJSSEL investeert in amateurkunst


Havenwerk: festival vol dynamiek

Hét podium voor jonge talenten

Hardenberg: 650 jaar Stad aan de Vecht

Nieuwe theaterspektakel in 2012

OVERAL!OVERIJSSEL investeert in volkscultuur


Klederdracht in modern jasje

Boek en modeshow over Staphorster stipwerk

Nostalgisch Festijn Ootmarsum

Waar de tijd even stilstaat

Cultuurbarbaar of kunstenaar?

Wat bent u?

Arrangementgemeente Rijssen-Holten

Bouwen aan spannende combinaties en verrassende projecten

Artapp

Ideeënwedstrijd voor jonge ontwerpers

Volkscultuur krijg label ‘Heel belangrijk’

Interview met Ineke Strouken, directeur Nederlands Centrum voor Volkscultuur

Losser komt cultureel tot bloei

Cultuurmakelaar heeft antenne voor kansen

Twenterand is de WAKkerste gemeente

Overzicht subsidiemogelijkheden

Nieuw volkslied van Overijssel


Leuke weetjes!

• 43% van de Overijsselse inwoners

van 16 jaar en ouder ontplooit

minimaal één keer per jaar een

culturele activiteit

• Meest beoefende culturele

activiteiten zijn fotograferen

en fi lmen

• Toneelspelen wordt steeds

populairder (grootste nieuwe

aanwas!)

• De meest doorgewinterde

beoefenaars vinden we bij

zangkoren

• Vrouwen en hoogopgeleiden

zijn cultureel het actiefst

• Bewoners van West-Overijssel

zijn actiever dan bewoners

van Twente

• 13% van de Overijsselaren

gaat per jaar op

een culturele cursus

• Ouderen schrijven zich

vaker in voor een cursus

tekenen en schilderen,

jongeren voor

een cursus muziek

• 75% van de bevolking

kan de streektaal

lezen en spreken

• Meer dan 1.000

verenigingen zijn bezig

met volkscultuur

• In Twente is de meeste

aandacht voor folklore

en volksdevotie

(religieuze tradities)

• In Salland zijn de volksfeesten

populair en houdt men zich het

meest bezig met streektaal

• In de Kop van Overijssel bestaan

de meeste muziekkorpsen en

(zeemans)koren

Bron: Cultuurparticipatie in Overijssel

(2010 TNS NIPO), Taaltelling

Nedersaksisch (2005 H. Bloemhof)

Beste lezer,

Onlangs las ik een onderzoek, waaruit bleek dat het Nederlands Symfonie Orkest

(voorheen: Orkest van het Oosten) een van de beste orkesten van Nederland is.

Museum de Fundatie in Zwolle heeft hoge ogen gescoord in de strijd om de Museumprijs.

En het festival Deventer op Stelten trekt jaarlijks meer dan honderdduizend bezoekers

uit binnen- en buitenland... Kunst en cultuur in Overijssel zijn volwassen geworden en

tellen nationaal en zelfs internationaal mee. De provincie Overijssel maakt dat mede

mogelijk, en daar ben ik als gedeputeerde trots op.

Maar geen topmusea of instellingen zonder een brede basis. Ook daar wordt in Overijssel

voor gezorgd. Gemeenten, culturele instellingen en vele beroepskrachten en vrijwilligers

zorgen voor een goed aanbod van muziekscholen, dansstudio’s of toneelpodia.

En wij als provincie ondersteunen gemeenten en amateurs om op die podia mooie

dingen te laten zien.

Dat doen we niet voor niets. In Overijssel zijn we ervan overtuigd dat meedoen aan

cultuuractiviteiten bijdraagt aan de cohesie in de samenleving en mensen uitdaagt

het beste in zichzelf naar boven te halen. En zelf meedoen aan cultuur ontwikkelt de

creativiteit en stimuleert het bezoek aan professionele cultuur. Creativiteit die ook

weer kan worden gebruikt in andere facetten van de samenleving. En bovendien:

al deze clubs, verenigingen en instellingen werken nu al weer aan het talent dat straks

op die toppodia staat.

Veel mensen zijn actief binnen de

amateurkunst en hebben daar veel

geld voor over. Uit onderzoek blijkt dat

vier op de tien Nederlanders op de een

of andere manier aan amateurkunst

doen, dat zijn er dus minstens 450.000

in heel Overijssel! En landelijk gezien

wordt er jaarlijks 2,75 miljard euro aan

uitgegeven. Voor veel mensen is het

culturele voorzieningenniveau een

reden om zich ergens te vestigen,

naast andere afwegingen als werk en

een prettige woonomgeving.

De provincie heeft de afgelopen jaren vooral gestimuleerd dat het lokale aanbod van

cultuurvoorzieningen beter aansluit op de lokale vraag. Dat doen we bijvoorbeeld door

de inzet van cultuurmakelaars, het helpen van gemeenten bij het neerzetten van een

cultuurbeleid en het ondersteunen van projecten die Overijsselaars stimuleren mee te

doen aan cultuur.

In dit magazine leest u wat de provincie te bieden heeft voor gemeenten en culturele

organisaties. Ik hoop dat de verhalen van uw collega’s u inspireren om uw kans te

grijpen, en de verbinding te zoeken met de inwoners van uw stad of omgeving.

Want uiteindelijk doen we het voor de inwoners van onze mooie en culturele provincie.

Hester Maij

Gedeputeerde cultuur

voorwoord


Kort nieuws

Regeling voor talentontwikkeling

In november 2011 publiceerde het Fonds voor

Cultuurparticipatie een nieuwe meerjarige regeling voor

talentontwikkeling binnen de amateurkunst voor de

periode 2013-2016. Met deze regeling wil het Fonds

jong creatief talent van 8 tot 24 jaar ondersteunen door

presentatiemogelijkheden te bieden en manifestaties

mogelijk te maken. De regeling is gepubliceerd in de

Staatscourant en op www.cultuurparticipatie.nl.

Canon van Overijssel

Maak kennis met geschiedenis en erfgoed in uw

omgeving. De site www.canonvanoverijssel.nl biedt

een overzicht van canons in de provincie Overijssel op

lokaal en uiteindelijk ook regionaal en provinciaal niveau.

De onderwerpen bieden volop mogelijkheid tot kennis-

making met de geschiedenis en het cultuurhistorisch

erfgoed van de eigen woonomgeving. De site is een

initiatief van de stichting IJsselacademie. De canons

zijn gemaakt in samenwerking met lokale historische

verenigingen en andere geïnteresseerden.

Nieuwe trend? Facebooktheater

Denk eens aan

crowdfunding

Is het u al opgevallen? De vele solovoorstellingen waarin de maker van twintig of

dertig jaar op ongedwongen wijze zijn of haar verhaal deelt met het publiek. De term

‘Facebooktheater’* is gevallen. De voorstellingen kennen immers dezelfde bestudeerde

openhartigheid als op de sociale netwerken. Live wordt er op het podium een identiteit

gecreëerd. Als toeschouwer mag u zich eraan spiegelen, erin meegaan of gewoon uw

duim omhoog doen en het ‘liken’.

*In Het Parool, Simon van den Berg

Crowdfunding is in opkomst in de kunsten cultuur sector.

Geïnspireerd door het Amerikaanse Kickstarter zijn in Nederland

verschillende websites opgericht waar creatieven hun project kunnen

promoten om fi nanciering bij het grote publiek los te krijgen.

Geldschieters krijgen een kleine beloning voor hun gift, zoals een

entreeticket of een poster van het kunstwerk, als gebaar. Naast een

fi nancieringsbron is crowdfunding ook een manier om het publiek

bij een project te betrekken. Kickstarter genereerde in 2010

27 miljoen dollar voor ruim 3.900 projecten. Hoe groot de potentie

van crowdfunding in Nederland is, is koffi edik kijken. Het vereist in

elk geval een serieuze inspanning over meerdere jaren.

Relevante websites: www.koerskunst.nl, www.voordekunst.nl,

www.kickstarter.com


Op de bres voor muziekonderwijs

Prinses Máxima lanceerde in 2011 een fonds dat het

muziekonderwijs op scholen moet stimuleren.

Het programma ‘Kinderen maken Muziek’ heeft als doel

zo veel mogelijk kinderen in Nederland in aanraking te

laten komen met een muziekinstrument en samen muziek

te laten maken. Máxima heeft het idee uitgewerkt met

het Oranje Fonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie.

De overheid steekt momenteel geld in een driejarige

campagne met hetzelfde doel. Daarmee komen muziek-

projecten van de grond, binnen en buiten de school.

www.kinderenmakenmuziek.nl

Ondersteun de vrijwilligers!

In 2011 introduceerden de Mondriaan Stichting en het

Fonds voor Cultuurparticipatie een vrijwilligersregeling

voor investeringen in (im)materieel erfgoed en volkscultuur.

Vrijwilligersorganisaties kunnen eenmalig ondersteuning

aanvragen voor activiteiten rond het verbeteren van de

communicatie, het vergroten van kennis en het investeren

in publiek, netwerken en ledenwerving. Voor de Vrijwilligers-

regeling is jaarlijks € 100.000 beschikbaar met een

maximum van € 5.000 per subsidieaanvraag. U kunt uw

aanvraag zowel bij de Mondriaan Stichting als bij het

Fonds voor Cultuurparticipatie indienen. De uiterlijke

aanvraagdata zijn: 1 maart, 1 juli en 1 november 2012.

www.cultuurparticipatie.nl en

www.mondriaanfoundation.nl

In Overijssel zijn prachtige openluchttheaters en muziektenten

te vinden. Het hele jaar door, maar vooral in de zomer, kunt u

genieten van voorstellingen in de frisse buitenlucht. Op de site

www.onderdegroenehemel.nl kunt u zich oriënteren op de

bubbbbbbbb itenpodia. OOokokk vvinnnndtdtd u infnfnfnforormatie ovo err de eee e ontststatatatatataaanananananansgsgsgsgsgsgsgeseesese chchchchieiededededenininiis ss s

vvvvavavv n nn nn n n nnn dedededdeedee ttt t hehhh ataaaa errs s s enenen ddde e vovovovovovovovvoorrororororrorrrstststsstsssts elelee liiingngngngngnnnnggggen dddddddiieieiee u kkkkkkkkuunnunnuununnunnnt ttttttt bbebebebebebbbeeeezozozozoozozzozozozozooekekkekekkkekekekkeneenennnnnneee .

InInInnInInIn dd ddddddee ee eeeee ee e zozozzoozozozoooomememmmemmmmmeememeemeerr r rr rrr vavavavavaaavaavavaaan nnnn n nn 2020202020202000000121111212121212121122 reiieiiiisstttsttstsstss e eee ee eeeeeeneneneneneneeen bbbb bb b ijjijijijijjjzzzzozozozozzzooozzondnddndndndndndnderererererrerererrere eee e ee eeeee prprprpprpprprppp ododododdoodoododo ucuccucuuuccuccctitititittttttieee e lalalaalalalalaangngngngggngngngsss ss sss dedededededeededddedd

oopopopopoppopenenennnenlululululuchhchchccchcchc ttttttttttttttheheheheeheeeeatatatatatatatta ererererererereerrrrss.ss.s.sss.. D DDD D D DD DDDDDDDDe eee eeee leleleleleeelelelegegeggegegegegegeeeegggendnddndndddndnddnndndnddeee eee vavavaavavaaavavavavv nn nnn nnn dddededeeeeededededee B B B B B B Burururuu chchchchc tvtvtvtvrorororouwuwuwuwwuwuwu vv v vvvanaannnn C CCC CCCCCCC ollolololllelendndnndnnnddddddooooooooooooooooooo rnrnnrnrnr , ,

oooooooooooooooooooo k kkk kkkkkkk wwewewwwwwewewew l l l DeDeDeDeDeDeDeeDeDee H HHH Hononoonoonongegegegegegeeeggerirriririrrrigegegegegegege W W W W WWWolololloooooo f f ff f fffff gegegegggegeggegggegg nonononnononooooemememmememememmd,d,d,d,ddddddd w www wwwororororrororrdtdtttdt oo oooo oopgpgpgggpgpgeveevevevevevevvooeoeoeoeeeeeeeeoeeo rdrdrdrdrdrdddrrddr .. ....

DeDeDeDeDeDeeeDezezezezezezzzzz ll legegegegegegegenenenenndedededee vvvv vv ererererererere teteteteteteteteeltltltltltllltlt h hhh hh hh tetteteteteteteet v vv vereereererhahahahhahaaalalalllalalal v v vvanannanan ddd ddddee e eeee ririririrr jkjkjkjkjkjkj ee e e e OvOvOOvOvOvO erererrreeererijijjijiii sssssss elelelee sesesesese g g g gggeeesesesee chchchhchchhhhhhhieeeiei dedeeedededdeeeenninininnn s.s.s.s.ssss.

BiBiBiBiBiBij jj j j j j dededededededee p p p p p pprororororrorodududddudud ctctctctcctc ieieieieeii w wwwororoooooorrorrdedededdddden nnnn n n n vevevevevevvvelelelele m makkakakkerere s s sss (j(j(j(j(jonooonononononoonnnng gggggggg g eenennene o ooouduududududddddddd, , prprprprprprprp fofffoffofoofesesesesesesessssse sisisisissisionoonononaalalallallal ee e eeeenn nn nnn

amammmmmmama atatatatteueueuuur)r)r)r)r)rr) bbbbbbbbbbetteteteettrororororororokkkkkkkkkkenenenenenennn. DDDDDeDeDeDDezeze pprorooorooroodududud ctctctcctctieieeieee ww w ww wwwororrrordtdtdtdtdtdttd mm mmededededddde ee ee momomommmomm gegegeggeegelilililijkjkjjkjk ggg gg gggememememememmmmmmaaaaaaaaaaaaaaa ktkkktktkkttkkkt

dododdoddoodoorororooro d dddd de ee eeee prprprprprp ovvovo ininnnnncicicicie ee OvOvOvOverererererrerijijijjijiijsssssselelell..

Bijzondere buitenpodia

Voorbeeld ouders meest bepalend voor cultuurdeelname

Zijn onderzoeken en publicaties spreken voor zich:

‘Leven in een digitale kunstwereld’, ‘Voor altijd ver-

vreemd van cultuur: Fabels en feiten over de effecten

van kunsteducatie’ en ‘De thuiskunst van scholieren’.

Deze kleine greep uit zijn oeuvre geeft al aan dat de

man verstand van zaken heeft. Iemand die weet wat

kunst en cultuur betekenen voor een samenleving.

Aan het woord: Folkert Haanstra, bijzonder hoogleraar

cultuureducatie en –participatie.

Nederland is bovengemiddeld “Nederland staat er niet beroerd voor als het gaat om

cultuurdeelname”, weet de professor. “Vergeleken met

andere Europese landen doet een bovengemiddeld aantal

mensen ‘iets’ met cultuur. Dat ‘iets’ is natuurlijk altijd

onderwerp van discussie. Wat valt er allemaal onder

cultuurdeelname, welke vormen van cultuur worden wel

en niet meegeteld? We kunnen concluderen dat van de

bevolking van 6 jaar en ouder ruim 40% op één of andere

manier zelf actief is. Een deel daarvan volgt bijvoorbeeld

lessen of een cursus of is lid van een vereniging.

Het meest zorgelijk daarbij is de discipline klassieke

muziek: die sector vergrijst behoorlijk.”

Cultureel burgerschap

“Per provincie zie ik geen signifi cante verschillen, alhoewel

we wel weten dat cultuurdeelname groter is in de grote

steden dan op het platteland. Er is in de steden natuurlijk

veel meer aanbod en de aanwezigheid van studenten telt

ook mee. Wel zijn er in het beleid verschillen per provincie

en ik verwacht dat die verschillen in de toekomst zullen

toenemen. Sommige provincies schaffen rigoureus de

opgebouwde infrastructuur voor cultuureducatie en

-participatie af. Terwijl het in het debat vaak gaat over

cultureel burgerschap en het belang daarvan. Andere

provincies blijven gelukkig investeren.”

“Ook binnen scholen is de manier waarop kunsteducatie

wordt gegeven uiteenlopend. In het basisonderwijs is het

vaak nogal vrijblijvend. Groepsleerkrachten kunnen zich

onmogelijk bekwamen in alle kunstdisciplines, dus daar

zijn soms speciale vakleerkachten voor. Alleen zijn die

de laatste jaren wel wegbezuinigd. In het voortgezet

onderwijs tref je scholen die cultuureducatie tot speerpunt

(de cultuurprofi elscholen) hebben gemaakt en scholen die

er minimaal iets aan doen.”

Aan het woord: Folkert Haanstra, bijzonder hoogleraar

cultuureducatie en –participatie.

“Om persoonlijke of maatschappelijke problemen

te kunnen duiden, heb je kunsteducatie nodig!”



cultureel actiefBeleven van de kunst

“Je hebt twee soorten effecten van cultuurparticipatie:

een intrinsiek belang en een instrumenteel effect.

Dat laatste gaat over het feit dat cultuurdeelname zorgt

voor sociale cohesie en dat het economisch van belang is.

Zelf hecht ik de meeste waarde aan de intrinsieke belangen.

Dat heeft meer met het beleven van de kunst zelf te maken.

Mensen communiceren symbolisch, door middel van

dans, muziek, beelden enzovoort. Hiermee geven we al

eeuwenlang uiting aan persoonlijke en maatschappelijke

problemen. Om jezelf op die manier te kunnen uitdrukken,

heb je kunsteducatie nodig. Het is essentieel dat je kennis

neemt van de kunstdisciplines en ontdekt waartoe je je

het meest aangetrokken voelt of waarvoor je talent hebt.”

“Toch moet ik nuanceren door te zeggen dat het effect

van kunsteducatie op school voor de latere cultuurdeel-

name beperkt is. Het voorbeeld dat ouders hun kinderen

geven op cultureel gebied, blijkt een betere voorspeller.

Uiteraard is alles een wisselwerking. Naast school en

ouders, kunnen ook instellingen de drempels verlagen

door hun programmering, educatieve begeleiding en

actuele manieren van werven.”

Hedendaagse uitingen

“Onze onderzoeken wijzen niet uit dat cultuurdeelname

vermindert. Het krijgt wel andere vormen. Veel meer

digitaal en veel meer cross-overs. Muziek, dans en video

zitten vandaag de dag dicht bij elkaar.

Kunsteducatie is nog altijd een pijler van beleid, ook in

deze heftige bezuinigingstijd. Toch zie ik in de praktijk wel

zaken sneuvelen. Zo wordt bijvoorbeeld de cultuurkaart

(voordelige toegang tot culturele instellingen en een

CJP-pas ineen, red.) voor leerlingen in het voortgezet

onderwijs afgeschaft. Tel daarbij op dat de toegangsprijzen

door de hogere BTW overal zijn verhoogd. Dat doet de

toegankelijkheid fl ink afnemen. Dat vind ik betreurens-

waardig en ik vind het dan ook een onproductieve

maatregel.”

“Cultuur geeft ons verleden weer. Het geeft ons identiteit

en stelt ons in staat in dialoog te gaan met andere culturen.

Een dialoog waarbij het belangrijk is dat je weet hoe je

bepaalde tradities historisch kunt plaatsen. Het heeft

ook te maken met het soort samenleving dat je wilt zijn;

ben je vernieuwend of niet!?”

Folkert Haanstra

Sinds 2001 is Folkert Haanstra als bijzonder hoogleraar

verbonden aan de Universiteit Utrecht. De leerstoel

Cultuureducatie en Cultuurparticipatie die hij bekleedt,

is ingesteld door Cultuurnetwerk Nederland.

Sinds september 2002 is Folkert Haanstra werkzaam als

lector kunsten cultuureducatie bij de Amsterdamse

Hogeschool voor de Kunsten.


cultuureducatie

Educatieve programma’s

Nationaal Tinnen Figuren Museum Kinderen worden in het museum uitgedaagd

om attributen en voorwerpen van een bepaald

tijdsvak te bekijken, de tentoonstelling te

onderzoeken, juiste informatie te selecteren

en een opstelling van de attributen te maken

en vast te leggen.

www.tinnenfi gurenmuseum.nl

De provincie Overijssel streeft ernaar dat alle 25 gemeenten

in 2012 cultuureducatie in hun beleid hebben opgenomen.

Cultuureducatie leert ons de verschillende culturen in de wereld

beter te begrijpen en levert een waardevolle bijdrage aan de

participatie en sociale cohesie in de Overijsselse samenleving.

Bovendien vestigen mensen zich graag in een cultuurrijke regio.

Het programma OVERAL!OVERIJSSEL ondersteunt diverse

projecten op dit gebied.

Cultuureducatie leert ons begrijpen

Zwart als Inkt

Educatieve activiteiten bij Gnaffel-voorstellingen

worden gemaakt vanuit de magie van theater en het

poppenspel. In Zwart als Inkt wordt de intense eenzaam-

heid van Sneeuwwitje uit de doeken gedaan met levens-

grote poppen, bombastische muziek, veel drama en een

vette knipoog. www.gnaffel.nl

Scan de code om een scène

uit de voorstelling te zien.

BROER TE KOOP

BROER TE KOOP is een montagevoorstelling die gaat over

broers en zussen. Over niet voor elkaar gekozen hebben,

maar toch aan elkaar vastzitten. www.jongeklei.nl

Carbid theaterdagen

Theater3daagse voor podiumbeesten. Het project

bestaat uit een trainingsdag boordevol masterclasses,

een praktijkdag en een showdag. Jonge theatermakers

die deelnemen aan Carbid krijgen meteen de kans het

geleerde voor een groot publiek in de praktijk te brengen.


OpOpOpOpOpOpOpOpOpOpOpOpOpOpOOpp 11 111111 111000 0 000000000 plplplplplplplplplp ekekekkekekeekekekekekkekkkekekekekekekeekekeeenn nn nnnnnnnnn iinininininininnnni d dddd d ddddddde e ee eee e e eee prprprprprprprprpprprprprprovovovovoovoovoooovoo ininininininninnncicicicicicccicccie ee eeee ee eeeee OvOvOvOvOvOvOvOvOvOOOOOOOO erererererereeerererijijijijijiijijjjijsssssssssssssssssselelellelelellele

gigigigigigigigigigggg ngngngngnggngngngnngeeenenenenenenenenenee kk kkk kkk kkininininninnnnninini dedededededededdeddeeded rerererererrrreeeen nnnn n nnn n ononononononononono dededeeededededeededddder r rr rr r r r bebebebebebeeebeeebegegegegegegegegegeggeggg lelleleleleleleleeeiddddiididddidididdddiinininnnnninnnng g g ggggggg vavavavavavavavavavavaan n nn nnn n nnn eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee nn n nn nn

prprprprprprprprprpprp ofofofofofofofofofoofeesesesesesesessesesssssessisisisissisisisisissisisisiiononononnonoonononooonooo eeeleleele e e e e e eeeeee ffofofofofofoffoof tototototooogrgrggrgrgrrgrgrrg aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa f f f ffff f ffff dedededededeeedededde n n n n nnn nnnnatatatatatatatatataatuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu rrrr r rr r inininnininininininiin oooooooom mmmm mmmmmmmm teteteeteeee

onononononononononontdtdtdtdtdtdtdtddddekekekekekekekekekekekekkkkkekekekekekekkkkkeken nn n n n eneneneneneneneennee f f f f fff ffff ototototototototottoo ogogogogogoooggograrararararararaaafefefefefefefefefefefeeefeferrrereeeeeeerererrer n.n.n.nn.nnnnn OO OOOOOOO OOOOO O OOpp p p p pp p p p ppp eleelelelele kekekekekeekekeke p p p pppleleeleeeleel k k kkk vovovovovovoovoovoondnndndnddnddn

erererererere e e e ee ee eneenenenenenenen f f ff f fototototottogogogogogoggrarararaaaraaaafi fi fi fifi fi fififiewewewewewewewewwewororororororororoo kskskskksksksksksksskshhhohhohohohohohohoop p p p p p p p p pp eneneneneneneenenenenene e e eeee eeeee eeneneeeneneenenee t t tt ttttererererereereree ugugugugguggggugggg----

kokokokokokokk mdmdmdmdmdmdmdmdmdmmmmmm agagagagaggagagagagagagggg p p p p p p pplaalalaaaalaaaaatatataattata ss ss s ssss eeneneneneeneneee w w w wwww wwwererererererre d dd d d d dd ererererreeee eeee e ee eeeeenenenenenenennn g g gg g gg g gg ggeezezezezezezezezezamamamamamammammmmmenenenennnenllilillliiijkjkkkjkkjkjkkkkkke e e e eeeeeeeee e e

exexexexeexeexexexxpopopopopoopopoppposiisisisisisissss titiiiitiitie eeeee ininininniinnngegegegegegegeegegeriririririririiriririr chchchchchchhchchcht.tttt.tttt D DDDDDDDDDDDeee e eee 10101011010011 pp p pp pppppprorooorooooojejejejejejeejeeeeeectctctctcctctctctcctctenenenenenenenenenenee sss s ss ssssssamamaamamaaammaaaa eneneneneneneeneeen

vovovoovovoovovovoovv rmrmrmrmrmrmrmrrmr dededededededddd n n n eeeeeeeeeeeen n nnnnnnnn prprprpprprprp acaccacacachthththhhthhhtigigigigggigg o o ooooovevevvvevevevevvev rzrzrzrzrzrzrzrrrzzrzzicicciciccccchththththttthttt vv v vv vv vv vvvvanananananananaanana dd d d d ddddde e ee e ee

nnanananananananatututttututututuuruuuruurur iin n nnnn OvOOverererere ijijijjjjjsssssssselelelelell. .. . DiDiDiDiDDit t t t t wewewewewwew rddrddrdrdd g g g gggggggetetetetetoooooooooooooooondndnddndnddnd o ooo o oopp pp p ppppp

eeeeeeeeeeeeeennnn n nn grgrgrgrototototte ee ovovvovvverereere zizizichchchchchcc tststststsssteteteteteteteentntnttntntoooooooooooooooooo nsnsnnsnsnnssstetetetettett llllinininnnnnng g g g g iniinininn ddd d ddddddde e e ee eee zozozozozoooooozooomememememmememem r r r r

vavavavavv n n n n nn 20202020111111111 o o o op p p p pp heheheheet t tt PrPrPrPPrProvovovovooovininininncicicciehehehehehehehhuiuiuiuiuiuiuis s sss ssss inininininnn Z ZZZ ZZZZZwowowowowowwwwowollllllllllee.ee.e.ee.ee

www.jijenoverijssel.nl/jijenfotografi e

Het mooiste fotoalbum van

Overijssel


cultuureducatie

Jeugdfestival in Borne

De verenigingen en de muziekschool in Borne willen

de plaatselijke bevolking stimuleren actief deel te

nemen aan culturele activiteiten. Hiervoor is een palet

aan workshops en lespakketten ontwikkeld voor de

basisscholen in de gemeente Borne. Het eindproduct

is een groot bovenregionaal Jeugdfestival.

Projecten op festival Dauwpop

Dauwpop TV

Een kijkje achter de schermen. Een selecte groep jongeren

wordt voorzien van camera en geluidsapparatuur en kan op

pad. Interviews afl eggen met artiesten, een sfeerreportage

maken van het festival en hun helden vastleggen op beeld!

Programmering & Young Professionals

Dauwpop geeft in samenwerking met Stichting SPON

de kans aan het publiek om zelf een deel van de

programmering te doen. Ook krijgen jonge professionals

een mogelijkheid om ervaring op te doen met de

programmering van een festival.

Kidsproductie van OrCa Theaterproducties

Muziektheaterproductie waarbij jonge amateurs

samenwerken met professionals.

Doel: amateurkunst op een hoger niveau tillen.

www.orcaproducties.nl

Straatfestival Wijhe

Festival waarbij amateurgezelschappen, verzamelaars

en hobbyisten centraal staan. Gezamenlijk verzorgen zij

een gevarieerd programma. Samenwerking is de sleutel.

www.diekdaegen.nl

PleinConcert

Doel van het Pleinconcert in Almelo is jonge mensen in

aanraking brengen met (lichte) klassieke muziek waar-

door de belangstelling voor deze muziek wordt vergroot.

www.pleinconcert.nl

GOGBOT TTTTTTTTTTTTTTTTTTeecccchhhhhhhhhhhhhhhhhnnnnnnnnnooooooooooolllllllloooooooooogggggggggyyyyyyyyy==============MMMMMMMMMMMMMMMMMeeeeeeeeeeeGOGOGOOOOGOGOGOGOGOGOGOOOOGBGBGBGBGBGBGBGBGBGGBGBGBGBGBOTOTTOTOTOOTOTOTOTOTOTOTOTOTOTO ww ww www wwwwwwilililillil d d ddddddd dd ddddeeeee e eeeeeee ffffefeffeeffeefefeffeeststststts ivivivivvvalalalalalalala bebebebebeebebezozozozzoozoekekekekkekekekkeererererereere s sss acacacacacactittttitiiitttt efeffffefefffefeef

stststttstststststimimimimimululullululerererereerrenenenenenennenn. . HeHeHeHeHeHeHeHet tt t wowowowowowoow rkrkrkrkrkkr shshshshshshhhshshshopopopopoppopprprprprprprprprogogoogogogogogggrarararaaaammmmmmmmmmmmmmm a aaa aa

Technooololooooologygygygygygygygygygygygyggygygyggygyggyyg ===M=MMM=M=M==M=M=M==M=M= EE E EEEE bebebeebebebebebebbeb gegegeggegegegggeegeegegegegeegggg lelelelellelll idididiidt t t ttt enenneneene o oooondnddndddndndnddn erererererrsttstssttststs eueueueuuuuuunnntntnttnttntnnttntntntn

aaaamamamamamamammmmaaatattatataaaata eueueueeueueurkkkkkkkkkkkkkkrkrkkrkrkrkkkkr ununununununnnnunuununststsstss eneneneneenneneneneennneee aaaaaaaaaaaaaarsrsrsrsrsrsrrs iiiii i in n hhhuhun n n prprprprrrojojojojojececececececteteteteten n n nn opopopopopop

gegegeeeegeeeebibibbbibbbbbbbiedededededededed v v vvvvanananan n nnnieieieieuwuwuwwwwuwwwe e ee e tetetetechchchchc nonononon lololologigigigigg eëeëeëeëeëeën.nn.nn.

OOOOoOoOoOoOoOoOoOoOoOookkk kkk k k k kk ststststststststststststststsss imimimimmmmmululululuulleeeeeeeeeeee rtrtrtrtrtt h h hhh hhhhh etetettetetetet f f f fffesesesesesestitititiititivavavavaavaval l l l eeeeeeeeeeen n n n n n jojojojojojoongngngngngngnge e ee e e dodododododod eleleleleleleelgrgrgrgrgrgrgroeoeoeoeoeoeoeoepp p p p pp

omomoommomomomomomomo zzzzzzzzzzzzz zelelelelelelelf fffff f f ninininiinninninninininnnnn eueueueueueueeeeuwewewewewewewewewee t t t t t ttecececececechnhnhnhnhnhnnolololololologogogogogooggieieieieieiee ee e e e eenn n n n nnn ninininininnieueueueueueueue wewewewewewewe

mememememememmemem didddidididdddididdiddidd atatatatataaattatatttttttttooooeoeoeeoeoeoepapaapappap sssssssssssssssssssssssininininninngegegegegegeeen nn n nnnn n teteteteteteteete p p p pppprorororororodudududududuud cececececececcecerererereereren.n.nn.n.n.nn

www.gogbot.nl


Talentontwikkeling

Met dit project wil CEON het Overijsselse bandcircuit een

extra stimulans geven en de bezoekers bewust maken

van het talent uit hun eigen regio. Het project geeft

bands de kans om te spelen voor groot publiek en op

een professioneel podium, een kans die anders vrijwel

nihil zou zijn.

Speel je wijs

Met een aparte dramamethode willen scholen in

Hardenberg de taalontwikkeling bevorderen.

Ouders worden betrokken bij spelen taalstimulering

door de oprichting van een jeugdtoneelafdeling van de

plaatselijke toneelvereniging. Dit is de enige culturele

voorziening in de omgeving. Daar kunnen kinderen in

hun vrije tijd op een informele manier bezig zijn met hun

taalontwikkeling.

Scan de code om te zien

hoe de methode werkt.

Surfen door de Kunst

Surfen door de Kunst! is een project waarbij jongeren in

aanraking komen met verschillende vormen van kunst.

Het thema ‘Kinderen Online’ is de rode draad. Met dit

project maken jongeren op een andere manier kennis

met Social Media en diverse kunstvormen!

www.stap-ov.nl

Vecht Gospel Festival

Het Vecht Gospel Festival is een spetterend muziekfestijn.

Overdag zijn er diverse optredens van gospelkoren en

-bands, ‘s Avonds is er een groots concert met bekende

Gospelartiesten. Aan het eind van de dag wordt de Vecht

Gospel Award uitgereikt aan het beste optreden.

www.vechtgospelfestival.nl

Scan de code voor audio-

fragmenten van het festival.

De musical zal worden uitgevoerd door een regionale cast van topamateurs

(zang, dans en musici) waarvan een deel bestaat uit studenten van het

ROC van Twente. Doel: een breed publiek in Twente kennis te laten maken

met musical in het algemeen en regionaal toptalent in het bijzonder.

www.musicalproductiestwente.nl

Musical Grease

012 14

Positieve verrassingen in Losser

Subsidie is opmaat voor

Anita Evering is coördinator van het grootste OVERAL!OVERIJSSEL-

project in Losser: de Algemene Muzikale Vorming. Op alle basis-

scholen (13 in totaal, red.) krijgen scholieren in groep vijf en zes

eens per week muziekonderwijs. “Dat is heel breed: van (Twentse)

liederen zingen tot dans en beweging. En natuurlijk ontbreekt het

kennismaken met muziekinstrumenten niet. Vanuit de harmonie of

fanfare komen muzikanten in de les voor een kleine demonstratie.”

Het enthousiasme van de kinderen leidt al tot een buitenschools

project in 2012. “Jongeren die echt een instrument willen bespelen,

kunnen zich opgeven voor een intensief lesprogramma van tien

weken”, enthousiasmeert Anita. “Vervolgens geven we samen

een groot concert in het openluchttheater voor alle inwoners.”

Nieuwe media

Ook bij de Muzikale Vorming op school wordt toegewerkt naar

een ‘grande fi nale’ aan het einde van het schooljaar. In 2011 vond

e uit

cing’.

t plein

ziek.

erinnert

ben we

aakt.

o een grote

ongeren.”

”Toch houden we ons muziekonderwijs vrij traditioneel. Bij nieuwe

media is het toch veelal een kunstje, een game. Je blijft een

toeschouwer. Je hebt er relatief weinig talent voor nodig. In onze

‘ouderwetse’ muzieklessen zijn we echt bezig met deskundigheids-

training. We gebruiken daarbij wel eigentijdse instrumenten, zoals

Boomwhackers (een modern percussie-instrument, bestaande uit

holle buizen, red.).”

Dichtbij de mensen

“Bij de verdeling van de subsidiegelden kreeg ook het Lossers

Kunstcollectief een deel”, vertelt Coen van Breugel. Dit collectief

trekt al 21 jaar de kar op het gebied van beeldende kunst. Het geld

wordt besteed aan Kunstzinnige Vorming van de Losserse bevolking.

Onder meer door de kunstroute Losser-Overdinkel op te zetten met

een grensoverschrijdend karakter. Daarnaast (her)ontwikkelde Coen

een workshopprogramma. “We willen beeldende kunst dichterbij

de mensen brengen. En dan niet alleen bij de gepensioneerden,

ofwel mensen met veel tijd, maar met name ook bij een jongere

doelgroep. Het deel van de bevolking dat er nog nauwelijks mee

in contact is gekomen, omdat ze druk, druk, druk is. Het lijkt me

verschrikkelijk dat er over 20, 30 jaar niemand meer zelf met kunst

bezig is, omdat de tijd heeft ontbroken je te ontwikkelen.”

Als het aan Coen ligt, gaat Losser en omgeving creatief aan de slag.

Een nieuwe serie workshops is net gelanceerd: etsen, fotografi e,

naaktmodel tekenen/schilderen, glas-en-lood en nog veel meer.

“Voor ieder wat wils!”

Juiste voedingsstoffen

Navraag bij de gemeente leert dat de subsidie opmaat is geweest

voor structurele inbedding van de initiatieven. Beleidsadviseur Peter

de Klerk: ”Er kwamen een heleboel spontane ontwikkelingen op

gang, zonder dat de gemeentelijke regierol daarin domineerde.

De projectpartners ontwikkelden een soort van zelfsturende aanpak.

Er waren veel positieve verrassingen. Vooraf hadden we zelfs niet

durven dromen dat er zoveel tot stand zou komen. Zowel qua

ambitie als qua creativiteit. We zien overal synergie. Niet van bovenaf

opgelegd, maar van onderop gevormd. Goede dingen komen uit de

kiem als je de juiste mensen met de juiste ideeën bij elkaar brengt.

Natuurlijk horen daar ook de juiste middelen (lees: geld) bij.

Losser is tot bloei gekomen. Met doeltreffende voedingsstoffen

ontstond een heel eigen energie. Die gaan we vasthouden!”

Kleine gemeenten staan bol van het burgerinitiatief.

Ook op het gebied van kunst en cultuur zijn er

legio veelbelovende ideeën. Het ontbreekt vaak aan

voldoende middelen. Losser is zo’n gemeente,

of liever gezegd: wás! Dankzij een jaarlijkse fi nanciële

injectie van OVERAL!OVERIJSEL heeft het cultuurklimaat

een kwaliteitsimpuls gekregen. Dat resulteert onder

andere in een muzikale fl ashmob, een kunstroute,

een kunstschattentoer, creatieve workshops en

een openluchtconcert door scholieren. De Losserse

kunstwereld zit in een bloeiperiode!

Adriaan Buiks, beleidsadviseur Cultuur: “Met het programma

OVERAL!OVERIJSSEL zijn we echt een redding geweest voor

muzikaal Losser. Opvallend is dat door de Algemene Muzikale

Vorming op de basisscholen er een forse toename is in het

aantal aanmeldingen op de lokale muziekschool. Dit effect

zien we bij andere gemeenten niet, in tegendeel.”

Overal!Overijssel 20

g j

de eerste Flashmob van Losser plaats. Ineens schalde

de fi lm ‘Dirty Danc

mden samen op het

dansten op de muz

envelmoment”, he

Tube fi lmpjes hebb

nieken eigen gema

edia speelt sowieso

het leven van de jo

de eerste Flashmob van Losser plaa

luidspeakers ‘Do you love me’ uit d

Honderden jongeren stroom

voor het gemeentehuis en d

“Dat was wel een kipp

Anita. “Via You T

ons de danstech

Nieuwe me

rol in h

Boomwhackers

bloeiend kunstklimaat“Goede dingen komen uit de kiem als je de juiste

mensen met de juiste ideeën bij elkaar brengt.”

Muziek telt!

In Nederland wordt campagne gevoerd onder de naam

‘Muziek telt! Ook in het onderwijs!’ Muziek maken is

volgens de organisatie belangrijk. Het maakt slim en

sociaal en verbetert het concentratievermogen. Muziek is

een uitlaatklep en vormt de voedingsbodem voor latere

cultuurdeelname. Muziek telt! wil dat alle kinderen in

aanraking komen met muziek, op school of daarbuiten.

Van jongs af aan en in allerlei vormen. Meer info op

www.muziektelt.nl



Informatiecentrum IJssel Den Nul klaar voor 20.000 bezoekers

Cultuur en natuur op

moderne wijze

“We zijn al open, maar geven er nog geen reuring aan”,

verwelkomt Karin Köster van Stichting Kulturhus Olst-Wijhe.

“We werken hier met 70 vrijwilligers en testen nu een

klein half jaar hoe alles loopt.” Er wordt druk gestofzuigd,

het winkeltje wordt gerangschikt, de informatiemappen

afgestoft en in het restaurant oefent de bediening.

Karin drukt op een grote opvallende touchtable (interactief

scherm) en krijgt pas na een paar stevige tikken contact met

het apparaat. “Iets te gevoelig afgesteld”, concludeert ze.

“De kinderziektes halen we er momenteel uit. Op 19 april

2012 gaan we offi cieel open. Dat vieren we met een

groot feest!”

Grote samenwerking

De gemeente Olst-Wijhe, de historische vereniging

’t Olster Erfgoed, woningstichting SallandWonen, Stichting

Kulturhus Olst-Wijhe, Waterschap Groot Salland en

Staatsbosbeheer werkten samen om het informatiecentrum

te realiseren. Sommige partijen nemen zelfs hun intrek

in het nieuwe gebouw. Zo is er een kantoor voor de

boswachter en een ruimte voor ’t Olster Erfgoed. Aan de

waterkant is een restaurant -serre-achtig- met een

doorloop naar een omvangrijk terras. Mensen met een

beperking van Stichting JP van de Bent zorgen hier voor de

inwendige mens. Met zo’n groot samenwerkingsverband

kan het niet anders dat iedereen in de omgeving direct of

indirect wel wat met dit nieuwe centrum te maken heeft.

“Dat klopt”, weet Karin. “Daarnaast verwachten we

jaarlijks zo’n 20.000 bezoekers. Dat betekent nogal wat

voor een klein dorp als Den Nul.”

Op de IJsseldijk tussen Hanzesteden Deventer en Zwolle staat

halverwege in de uiterwaarden een prachtig nieuw gebouw.

Opgetrokken uit hout, glas en steen is het volledig in balans

met de omgeving. Het is het informatiecentrum IJssel Den Nul.

OVERAL!OVERIJSSEL nam een kijkje binnen.

Wij zijn geen centrum vol ‘kruiwagens met stro‘


Vaste tentoonstelling

Stichting Kulturhus Olst-Wijhe is gevraagd het beheer op

zich te nemen. Ook ondersteunt de Stichting de vrijwilligers

en denkt mee in de programmering. Karin Köster vindt het

een uitdaging. “We zorgen voor de zaalverhuur en ook voor

het reilen en zeilen van het centrum. Met 70 vrijwilligers

is dat een mooie puzzel. Elke dag zijn hier gastvrouwen

en -heren, educatieve vrijwilligers en tentoonstellings-

vrijwilligers. Gezamenlijk verzinnen we steeds nieuwe

seizoensactiviteiten naast de vaste tentoonstelling.”

De vaste tentoonstelling vertelt het verhaal van de natuur

en de cultuur in dit watergebied. Er zijn bewegende

installaties die tonen hoe de rivier de IJssel invloed heeft

op de natuur. “En ook op de cultuur“, voegt Karin toe.

“Door de rivier is hier ook een steenfabriek gekomen, een

rotsvast onderdeel van de geschiedenis en ontwikkeling

van deze streek.”

Pronkstuk

Opvallend pronkstuk in de tentoonstellingsruimte is de

touchtable en de twee daaraan verwante iMac computers.

Beiden mogelijk gemaakt door de subsidieregeling

OVERAL!OVERIJSSEL. “Wij zijn geen centrum met alleen

‘kruiwagens met stro’, schetst Karin. “We willen veel

jongeren aanspreken, dus moeten we de informatie op

een moderne manier presenteren. Wij hebben onze cultuur-

historie grotendeels gedigitaliseerd. Op de touchtable kun

je met snelle vingertoetsen een overzicht vinden van wat

er aan natuur en cultuur te vinden is. Wil je bijvoorbeeld

meer weten over ons museum met oud keukengerei,

dan verwijst de touchtable naar de iMac voor meer

achtergrondinfo.”

Link met natuur en cultuur

“Naast de vaste partners, krijgen we nu al uit de hele

omgeving aanvragen en blijken van interesse. Onze stelregel

is dat we niet willen concurreren met de lokale horeca.

Een kaartclub hoort in het café en niet bij ons. Organisaties

die een duidelijke link met natuur of cultuur hebben zijn

van harte welkom. “De Heemtuin uit Wijhe komt hier

bijvoorbeeld een border aanleggen met planten en kruiden

uit de geschiedenis en Stichting IJsselboomgaarden

creëert hier een fruitboomgaard met oude rassen. Ik zie al

een ‘sapdag’ voor me. Met appelsap uit de boomgaard,

een appeltaart uit de keuken en een workshop met oude

appelzeven van het museum. Alles is mogelijk!”

Informatiecentrum IJssel Den Nul is een heerlijke plek voor

inwoners, toeristen, fi etsers, wandelaars, schoolkinderen,

eigenlijk voor iedereen. Het is boeiend en leerzaam en de

bezoeker neemt de informatie tot zich onder het genot van

heerlijke streekproducten uit het restaurant of de winkel.

Het buitenleven smaakt goed! Nu alleen nog even wachten

op dat grote openingsfeest!

Neem ook een kijkje!

Informatiecentrum IJssel Den Nul is vanaf 19 april

offi cieel geopend. Het centrum is echter nu al

7 dagen per week te bezoeken van 10.00 tot

17.00 uur. De entree is gratis.

Adres: Rijksstraat 109, 8021 SR in Olst.

Telefoon: (0570) 74 50 40.

Website: www.infocentrumijssel.nl

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur: “Dit soort instellingen

zijn voor jongeren vaak een eerste kennismaking met geschiedenis.

De provincie Overijssel ondersteunt graag hedendaagse concepten

om historische informatie te ontsluiten. Deze methodieken

en instrumenten (zoals de touchtables, red.) zijn ook makkelijk

inzetbaar op onze andere beleidsterreinen, zoals Toerisme.

Zo leggen we essentiële verbindingen.”


Cultuurmakelaar heeft antenne voor kansen

Goed luisteren en

De gemeente Staphorst is helemaal om. Dat begon met

de viering van het 200-jarig jubileum. De wens van de

gemeente was dat elke Staphorstenaar hieraan zou moeten

kunnen meedoen. “Cultuurparticipatie op z’n best”,

vindt Renée. “Ik heb nog nooit zoiets ervaren; dat een

evenement door zoveel inwoners wordt gedragen. De ‘doe

maar gewoon’-mentaliteit sloeg voor even om in een

massale trots op de rijke culturele traditie. Alhoewel, voor

even? Meteen na de viering klonken er stemmen dat

het jammer zou zijn als deze bijzondere sfeer weer zou

verwateren.”

Extra verdieping

In Staphorst vormen zich nu verschil-

lende werkgroepen die zich bezig

houden met een structurele spin-off van

het jubileum, zoals een webshop met

Staphorster producten, een boek over

kleedgedrag, samenwerkingen tussen

kunstenaars en campingbeheerders

en een project waarbij jongeren hun

grootouders interviewen over oude

Staphorster gebruiken en rituelen.

“Zonder een cultuurmakelaar was het

jubileum er ook echt wel gekomen”,

relativeert Renée, “maar nu hebben we

er nét iets meer van kunnen maken.

Als spin in het culturele web kan ik

snel schakelen, de goede verbindingen

leggen en de juiste mensen met elkaar

in contact brengen. Dat geeft een extra

verdieping aan een project.”

Heldere vragen

“In deze tijd komen veel verenigingen bij me met vragen

over fondsenwerving en subsidieaanvragen. Dat is vaak

zo’n web van regeltjes, dat veel mensen niet weten waar

ze moeten beginnen. Ik help bij het formuleren van een

duidelijke vraag. Mijn motto is: als de vraag helder is,

is het antwoord ook dichtbij. In de praktijk komen dit

soort fi nanciële klussen vaak neer op vrijwilligers.

Mensen die het leuk vinden met hun creatieve hobby

bezig te zijn en het verder eigenlijk ook druk, druk, druk

hebben. In Vollenhove was bijvoorbeeld een fotoclub met

gepassioneerde leden die interessante sprekers uit de

fotografi ewereld uitnodigden. Ze hadden alleen geen

laptop en beamer om de foto’s – dat waar het om draait –

te laten zien. Foto’s werden allemaal nog geprint.

Ik ondersteun ze door de weg te wijzen, de juiste aanvraag

te formuleren en ze in verbinding te brengen met de

juiste partijen. Dat is gelukt! De foto’s worden nu levens-

groot geshowd op de muur tijdens de clubbijeenkomst!”

Sinds anderhalf jaar is Overijssel bekend met het fenomeen ‘cultuurmakelaar’. De culturele

bruggenbouwers tussen gemeente, amateurskunstenaars, verenigingen en professionals.

Renée Nieuwenstein is zo’n cultuurmakelaar en ondersteunt creatieve instellingen en

individuen in Steenwijkerland en Staphorst. “Moest ik in het begin overal zelf achteraan,

initiatieven nemen en uitleggen ’wat ik nou eigenlijk kwam doen’, nu bellen ze mij!”

“Als de vraag helder is,

is het antwoord nabij”

Adriaan Buiks, beleidsadviseur Cultuur: “Doordat

we als provincie de cultuurmakelaars hebben

ingezet, zien we veel meer activiteit uit het culturele

veld komen. Ze zijn daarnaast ook onze ambassa-

deurs voor het programma OVERAL!OVERIJSSEL

en wijzen instellingen de weg naar subsidies en

fondsen. Gemeenten kunnen dankzij de cultuur-

makelaars beter hun regierol vervullen. Iedereen,

op elk niveau, weet elkaar beter te vinden.”


snel schakelenExtra push

“Professioneler worden, dat is waar het om draait”, vat

Renée samen. “Je hebt de gezelligheidsverenigingen

die één keer per jaar optreden, de clubs die iets meer

willen en bijvoorbeeld een professionele dirigent

aantrekken en je hebt de semi-profs, die regelmatig

optreden. De cultuurmakelaar polst de behoefte.

Een vereniging die wil blijven zitten waar die zit, vind

ik helemaal prima, maar daar bemoei ik me niet mee.

Ik adviseer verenigingen die verder willen en kan ze

net die extra push geven.”

“Als cultuurmakelaar moet je goed kunnen netwerken,

een helikopterview hebben, goed kunnen luisteren,

snel schakelen en antennes hebben voor kansen.

Als ik iets opvang, maak ik meteen een combinatie

in mijn hoofd. Toen ik laatst ergens op bezoek was,

kwam er een oudere vrouw naar me toe die zei:

‘U hebt toch verstand van kunst? Ik maak wandkleden

en mijn omgeving vindt dat ik er iets mee moet doen.

Maar ik weet het niet.’ Een week later stond ik bij

mevrouw op zolder en viel mijn mond open van de

hoeveelheid en de schoonheid van haar wandkleden.

Een maand later was ik ergens in een grote expositie-

ruimte die men nog wat te kaal vond. Mijn advies:

“Ik weet nog wel iets voor aan de muur!”

Contact met de cultuurmakelaar?

De cultuurmakelaars werken voor alle Overijsselaars die vragen of

ideeën hebben op het gebied van kunst en cultuuur: gemeenten,

culturele instellingen, scholen, verenigingen vooor amateurkunst en/

of volkscultuur, individuele kunstenaars of inwonners van Overijssel.

Neem gerust contact op met de cultuurmakelaar in uw gebied!

• Renée Nieuwenstein, cultuurmakelaar Staphhorst en

Steenwijkerland, 06 42 77 85 65, [email protected]

• Eléon de Haas, cultuurmakelaar Borne, Losseer, Olst-Wijhe en

Rijssen-Holten, 06 22 77 85 73, [email protected]

• Corrie Goldstein-Meliefste, cultuurmakelaarrr r r DaDDaD lfflfsesesenn,n

Haaksbergen, Hardenberg, Hof van Twente, KKKKamamamammppen, Olddenenzaal

en Ommen, 06 42 77 85 66, [email protected]

• Marloes van Schooten, cultuurmakelaar Almmemelolo, , DiDinknkeellandnd,

Hellendoorn, Raalte, Tubbergen, Twenterand, Wiererden ene

Zwartewaterland, 06 43 27 16 15, [email protected]


amateurkunst

Jubileumfestival

25 jaar Kerkconcerten

De Stichting Kerkconcerten Grote Kerk Almelo

bestond 25 jaar. In het jubileumprogramma

speelde het 50-jarige Leeuwenorgel een grote

rol. Doel: veel jongeren actief te betrekken,

door onder meer optredens van jongenskoren,

een kinderkoor, een studentenorkest en

een spelproject rondom het orgel voor basis-

schoolkinderen.

Muziektheaterproductie

‘Het zwarte monster’

OrCa Productions uit Steenwijk brengt jong

en oud in aanraking met alle facetten van

het theater. In ontwikkeling is de muziek-

theaterproductie ‘Het zwarte monster’, een

samenwerking met koren en muzikanten.

Het decor wordt ontworpen en gemaakt

door vrijwilligers.

Reincken Festival

oude muziek Deventer

Het Reincken Festival vertegenwoordigt een

nieuwe stroming binnen de muziekeducatie.

Muziek wordt gekoppeld aan historisch

erfgoed. Het festival maakt de bezoekers

bewust van de ontwikkeling van muziek.

www.reinckenfestival.nl

Festival Kunst & aan ‘t Water

Het festival is ontstaan vanuit een gezamenlijke

seizoenafsluiting van de theaters en fi lmhuis

in de gemeente Olst-Wijhe. Het festival vindt

plaats bij de Lange Kolk, een idyllisch plekje

langs de IJssel. Bezoekers van Kunst & aan&

’t Water genoten van een uitgebreid programma

met fysiek slapstick theater, muziek, beeldende

kunst en fi lm. www.theaterlangsdeijssel.nl

Internationaal Gitaarfestival Zwolle

Hoofdonderwerp is natuurlijk de gitaar, maar

verder zoekt het festival naar alle mogelijke

verbindingen. Amateurs spelen samen met

professionals, lokaal ontmoet nationaal, zelfs

internationaal en verschillende muziekculturen

smelten samen. Het festival brengt jaarlijks

Nederlandse premières!

www.guitarfestivalzwolle.nl

Full Color Festival Kampen

Door muziek, fi lm, theater, workshops, dans,

een uitgebreide cultuurmarkt en nog veel

meer maken bezoekers kennis met diverse

kunst en cultuuruitingen. Het festival is voor

jong en oud.

www.fullcolorfestivalkampen.nl

Proef de festivalsfeer

en scan de code.

De wereld in Twente/Twente

in de wereld

Project waarbij muziek en zang een verbinding

maken tussen de Twentse volkscultuur en de

globalisering. Aandacht voor gevoelens van

vervreemding en overdondering en het gevoel

van nieuwe kansen en nieuwsgierigheid.

Met Plankenkoorts

Met Plankenkoorts spelen 16 amateurbands in

verschillende café’s in Overijssel wat bijdraagt

aan hun podiumervaring. Bovendien wordt

hun optreden beoordeeld door een jury

bestaande uit muziekexperts. De winnende

band krijgt onder andere speeltijd op het

Geuzenpopfestival.

OVERAL!OVERIJSSEL steunt al ruim drie jaar Overijsselse initiatieven op

het gebied van amateurkunst. Veel mooie producties, tentoonstellingen,

optredens en voorstellingen zagen het licht omdat dag in, dag uit actieve

inwoners kunst en cultuur hoog in het vaandel hebben. OVERAL!OVERIJSSEL

ondersteunde de afgelopen jaren veel projecten:

Doake in Dwarsgracht Locatietheaterfestival in de Kop van Overijssel

dat plaatsvindt in theaters, buiten op

straat, in natuurgebieden, op boerderijen,

in huiskamers en schuren. Doel is om het

culturele leven in de Kop van Overijssel te

laten bloeien. Een groot aantal verenigingen,

koren en theaterscholen doen mee en dat

maakt Doake het enige Overijsselse theater-

festival van deze omvang in een natuurgebied.

www.doake.nl

Raak geïnspireerd door


1e Britten Celloconcours

& Het Britten en

Gavriel Lipkind concert

Het ArtEZ Conservatorium en de Stichting

Benjamin Britten Strijkorkesten organiseerden

het eerste Britten Celloconcours in 2011.

Het concours is bedoeld voor alle jonge

cellisten (9 t/m 18 jaar). Doel: jonge strijkers

een extra uitdaging te geven om het niveau

en het speelplezier te verhogen.

Educatieve participatievoorstelling

‘De Buitenstaander’

Voorstelling gespeeld door jongeren (amateurs)

over de thema’s: vervreemding, het verschuiven

van normen en waarden en gevoelde

discriminatie. Achterliggend educatief doel:

inzicht krijgen in hoe je je mening vormt.

De voorstelling maakte een tour door dorpen

en steden van Overijssel.

Night of the forest

Cultureel festival in Gramsbergen.

Doel: bevorderen onderlinge samenhang van

het lokale verenigingsleven. Het festival

brengt op een verrassende locatie (het bos)

de culturele activiteit onder de aandacht

en prikkelt diverse leeftijdsgroepen om zelf

cultureel actief te worden.

Toneelstuk over Hertha Aussen

Voostelling gebaseerd op de Joodse Hertha,

afkomstig uit Wijhe, en de briefwisseling die

zij met haar vriendin Netty onderhield terwijl

ze in kamp Westerbork zat. Hertha overleefde

de oorlog niet.

DinkeldalfestivalVoor de derde keer streek het Dinkeldalfestival in 2011

neer in het mooie en grillige landschap in de Dinkel.

Het dal geeft in de schemer precies de juiste mystieke

sfeer aan bijzonder locatietheater. Dit jaar met twee

bejubelde voorstellingen: Alexandra Broeder met

‘Sweet Dreams’ en Theatergroep TUIG met ‘Hellend Vlak’.

Alexandra Broeder creëerde met de voorstelling Sweet

Dreams een nieuwe wereld in de Dinkel. Een wereld

waarin kinderen de controle in handen hadden. Het spel

van de kinderen was vervreemdend; een vleugje horror

hing constant in de lucht.

Theatergroep TUIG kwam in de weer tegen de polarisatie.

In een tijd dat vooral grote woorden scoren in het

openbare debat, ging TUIG op zoek naar de nuance.

De voorstelling ‘Hellend Vlak’ vertelde het verhaal van

een bijzondere tocht waarin drie personen de kracht van

extremen ervaren. Zij bonden de strijd aan, ondergingen

een kakofonie van beeld en geluid en kwamen terecht

in een clash van uitersten.

Scan de code en bekijk de trailer

van ‘Sweet Dreams’

Amateurkunst

Foto

cre

dit

EY

ES2

Kam

eri

ch &

Bud

wilo

wit

z

Kom maar met je kop in beeld

Havenwerk:

festival vol dynamiek

“Wij willen jonge talenten een podium bieden zodat een breed

publiek getuige kan zijn van de hoogstaande amateurkunst die

zij maken en bedrijven”, vat Erik Jan Post van Het Theaterschip

het doel van festival ‘Havenwerk’ samen. OVERAL!OVERIJSSEL

maakt mede mogelijk dat 7.000 bezoekers en 1.100 talenten

elkaar vinden op dit festival. En dat aantal is groeiende.

Sinds 2011 is er ook een ‘Havenwerk on tour’! “En dat geeft

schwung binnen een gemeente!”

OveOverala !Ov!Overierijssjssel el 2012012 2 22


Jeugdtheaterschool Het Theaterschip in Deventer profi leert

festival Havenwerk als hét talentenfestival van Nederland.

Met een divers palet aan kunstuitingen zoals: theater,

dans, muziek en techniek. “Uit het hele land komen jonge

amateurkunstenaars van jeugdtheaterscholen en artiesten

naar Deventer”, weet Erik Jan. “Ervaring opdoen, spelen

voor een ‘vreemd’ publiek is het beste leerinstrument dat

er is. Vreemd publiek zit er namelijk niet voor jou, maar om

mooie voorstellingen te zien. Dat vergt wat van je spel.

Het is anders dan optreden voor opa en oma. De artistieke

meetlat komt hoger te liggen.”

Buitenbeentjes

Kunst en cultuur kan veel betekenen in het leven van een

jongere. “Ik vermoed dat het percentage ‘einzelgängers’

binnen jeugdtheaterscholen best hoog is. Je spreekt een

doelgroep aan die niet mainstream is. Als kunst en cultuur

onder jongeren wel mainstream zou zijn, dan stond de

sector niet zo onder druk. Dan zou een subsidieregeling

als OVERAL!OVERIJSSEL misschien niet eens nodig zijn!”

In onze laatste grote productie ‘Vlucht’ gaat het over

pesten. Tachtig jongeren uit Overijssel spelen mee.

De hoofdrolspeler bekende mij dat hij zichzelf ook best

een buitenbeentje voelde op school. Nu heeft hij helemaal

zijn plek gevonden. Dat is wat ‘met je kop in beeld komen’

kan doen.”

Cool of niet?

Naast mooie voorstellingen en spetterende muziek-

optredens biedt Havenwerk ook een workshop- en

educatieprogramma. “Geen reguliere workshops, maar

spannende prikkels die leiden tot een unieke ervaring,

zoals: stage combat, game design, special grime en

zwaardvechten. Scholieren uit Deventer en het festival-

publiek doen graag mee. “Jongeren ervaren dat kunst en

cultuur niet vies zijn. Ze beseffen vaak niet wat eronder

wordt verstaan. Theater is niet cool, maar meedoen tijdens

Deventer op Stelten, en op de Brink staan is volgens

hen wel ok!” Het festival Havenwerk doet goede zaken,

want Erik Jan ziet het aantal deelnemers op de jeugd-

theaterschool ieder jaar groeien.

Dynamiek vereist!

Naast Deventer zoekt het festival ook de gemeenten

Olst-Wijhe en Rijssen-Holten op. Havenwerk on tour wil

onderlinge verbindingen stimuleren. “Met het festival

maken we zichtbaar wat er aan amateurkunst leeft binnen

een gemeente”, legt Erik Jan uit. “Ineens realiseren ze zich:

‘als muziekvereniging kunnen we wel iets samendoen

met de theatervereniging’. We keren de amateurkunst

binnenstebuiten. Halen het uit de vertrouwde kringetjes.

Door alles te laten zoals het is, red je het niet. Amateur-

kunst is gebaat bij dynamiek! Met Havenwerk on tour

kijken we over elkaars schutting.”

“‘t is heel simpel”, concludeert Erik Jan. “Meedoen

met kunst geeft je een nieuwe beleving. Het bepaalt

mede hoe je in je vel zit. En mensen die zich prettig

voelen, presteren optimaal. Over economisch rendement

gesproken!”

“We keren de amateurkunst

binnenstebuiten!”

Weetjes volgens Erik Jan Post

• 6.000.000 mensen doen direct of indirect

aan amateurkunst

• in 2012 heeft festival Havenwerk zelfs

internationale ambities

• ruim 120 jongeren volgen lessen op het

Theaterschip in Deventer

• 2.200 jongeren volgden workshops op

festival Havenwerk

• je bent welkom op Het Theaterschip als je

tussen de 6 en 22 jaar bent

Festival Havenwerk van 31 mei t/m 3 juni 2012,

Havenkwartier in Deventer.

Meer info op www.festivalhavenwerk.nl,

twitter:@festivalHW

Scan de code en bekijk de

Flickr-fotostream van festival

Havenwerk editie 2011.

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur:

“Een laagdrempelig festival met een hoog artistiek

gehalte. Het festival heeft een regionale functie.

Er zitten echte culturele ondernemers achter die

bereid zijn hun kennis en ervaring te delen met

hun omgeving. De provincie Overijssel beschouwt

dit als een goede en aansprekende manier om

cultuurparticipatie te bevorderen.”

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur: “De adviescommissie

had geen enkele twijfel over dit project. Doen! Historie wordt

op een moderne manier gepresenteerd. De hele gemeenschap

denkt en doet mee en de organisatoren streven artistiek een

hoog niveau na. Prima citymarketing!”


Hardenberg: 650 jaar Stad aan de Vecht

Oud verhaal met

toekomst


Ineke Bindbeutel en Henk Altena zijn beide lid van de

stuurgroep, die is ontstaan vanuit de Historische Vereniging.

Henk is van het technische gedeelte en buigt zich vol

trots over de gemaakte maquette van het komende

multidisciplinaire theaterspektakel. Waar welke tribune

staat, hoeveel pontons er in de Vecht komen te drijven

en hoe de lichtstellage wordt bevestigd, Henk weet raad.

Ineke ook, maar op een heel ander gebied. Zij houdt zich

bezig met de artistieke inhoud. “In mijn hoofd broeien

al jaren interessante theaterideeën, die ik nu ‘kwijt’ kan

in het Grote Verhaal.” Een verhaal waarin het ontstaan

van Hardenberg en de belangrijkste gebeurtenissen uit

de geschiedenis worden verbeeld. Toneelverenigingen,

muzikanten, koren en kunstenaars uit de omgeving nemen

alle scènes voor hun rekening. Ineke: “De mensen op het

podium zijn inwoners, kinderen, amateurs en professionals.

Zij vertolken het verhaal.”

Orkest van 100 man

De muzikale omlijsting van het theaterspektakel is nogal

omvangrijk. Vandaar dat ook Gert Oosterwijk, teamleider

muziek van Kunstencentrum Muzerie is gevraagd mee

te denken. “De twee uur durende productie met zang,

muziek, toneel, cabaret en sketches wordt begeleid door

een projectorkest. Muzikanten uit drie harmonie- en

fanfareverenigingen worden gevraagd mee te doen.

Uiteindelijk willen we het orkest uit meer dan 100

mensen laten bestaan. Naast het orkest staan ook een

koperensemble, een professionele zangeres, een violist,

dansers en een kinderkoor op het podium.”

Groeigemeente

Saamhorigheid is de sleutel tot succes. “Er zijn hier zoveel

verenigingen die allemaal op een eilandje zitten”, weet

Henk. “Met dit project brengen we vernieuwing tot stand

door samen te werken. Ook willen we het publiek betrekken

bij kunst en cultuur. Hardenberg is een groeigemeente.

Er zijn hier veel jonge en nieuwe inwoners. Vanuit de

historie willen we hen meenemen in het ontstaan van

Hardenberg maakt zich op voor een historische gebeurtenis. De stadsrechten zijn in 2012

650 jaar oud. Een eeuwenoud bestaan aan rivier de Vecht. Een allesbepalende plek die ook vandaag

de dag nog invloed heeft op het leven van de Hardenbergers. Vandaar dat tijdens het jubileum de

jongste danseres met een mini tutu meedoet evenals het oudste lid van het mannenkoor. Het doel

‘Van 2 tot 80 jaar meedoen met cultuur’ van OVERAL!OVERIJSSEL komt zo wel heel dichtbij!

Saamhorigheid is de sleutel tot succes

Hardenberg, maar het verhaal stopt niet bij kennis uit het

verleden alleen. Op kunstzinnige wijze nemen we ook

alvast een kijkje in de toekomst. Hoe ziet Hardenberg er

in 2020 uit?”

Futuristisch tintje

Toekomstgericht is het theaterspektakel zeker. Het grote

orkest speelt synchroon met videobeelden die worden

vertoond op een doek van 60m2. Muziek en beeld vloeien

in elkaar over, en dat geeft alvast een futuristisch tintje.

“Ook de oude stadspoorten die we gaan bouwen,

zullen worden bespoten met graffi ti”, vult Gert aan.

“Mooie verbeeldingen uit de tijd die we door workshops

overbrengen aan de jongere generatie.”

“Het verhaal is opgebouwd uit scènes met elk een eigen

sfeer en karakter”, weet Ineke. “Daarmee komen we

tegemoet aan de heersende zapp-cultuur. Het wordt

zeker geen oubollig verhaal. Bij elk geschiedenisfeitje

trekken we de parallel naar nu.”

Drukker dan ooit

Drie dagen lang zullen Hardenberg en omgeving genieten

van eeuwenoude tradities en gebeurtenissen in een modern

jasje. De organisatie is er dag in, dag uit mee bezig.

“Ik ben met de VUT”, meldt Henk, “maar ik ben drukker

dan ooit! Je stapt soms ergens heel naïef in en dat is

maar goed ook! Als je van te voren zou weten wat er

allemaal op je af zou komen....”

“We hebben bijvoorbeeld heel veel tijd moeten steken

in de fi nanciering. Je bent afhankelijk van subsidies,

giften uit het bedrijfsleven en inkomsten uit de kaart-

verkoop. Als een van die pijlers wegvalt, valt ons huisje om.

Gelukkig zijn de ondernemers enthousiast en hebben

we ook fi nanciële injecties –waaronder die van

OVERAL!OVERIJSSEL– mogen ontvangen. Het gaat door!

Komende tijd zoeken we de publiciteit. Iedereen zal het

weten: met de Vecht als uniek decor vieren we 650 jaar

Hardenberg met een enorm theaterspektakel dat je niet

mag missen!”

Voor meer informatie kijkt u op

www.650jaarhardenberg.nl (vanaf 2012).


Gemeente Twenterand is WAKkerste gemeente 2011

Samenwerken kost

Zes gemeenten dongen in 2011 mee naar de titel ‘WAKkerste

gemeente van Overijssel en de prijs van € 20.000’. In Twenterand

was de stichting Twenterand Cultuur de kartrekker. “Tijdens een

bestuursvergadering kwam de Week van de Amateurkunst ter

sprake”, weet Elisabeth. “Bleek dat we nog één dag de tijd hadden

om ons op te geven. Staande de vergadering schreven we ons in.

En toen begon het gekkenhuis.”

Samenwerken kost tijd en moeite

De Kunstroute ‘Kunstplaats onderweg’ die de stichting al vijf edities

lang succesvol organiseerde, werd als basis genomen. “Dit is een

route vol beeldende kunst”, vertelt Elisabeth. “We voegden daar

een alternatief programma vol muziek, dans en koorzang aan toe.”

Om alle activiteiten rond te krijgen, wilde de stichting de hulp

inroepen van zoveel mogelijk verenigingen uit de omgeving.

“We nodigden allerlei culturele clubs en muziekverenigingen uit

en hielden de vergadering hier aan mijn keukentafel”.

“Iedereen enthousiast”, herinnert Piet. “Zolang je elkaar ziet!

Daarna is het best hard werken om alle neuzen dezelfde kant op

te houden. Samenwerken heb je niet van de ene op de andere dag

geregeld. Dat kost tijd en moeite. Twenterand bestaat uit veel

verschillende kernen. Kernen met eigen identiteiten. Soms zakte

de moed ons even in de schoenen, maar we bleven ervoor gaan!”

Schepje bovenop

Toen Elisabeth organisatoren uit andere deelnemende gemeenten

sprak, begon er een vonk van hoop te groeien.”Ik merkte dat wij

echt een heel uitgebreid programma hadden. Op dat moment

hebben we gezegd: we doen er zelfs nog een schepje bovenop.

Ik voelde dat de prijs binnen handbereik was.” Het betekende soms

’s nachts doorwerken, uren telefoneren, publiciteit regelen en

zorgen dat alle initiatieven vanuit de kernen uit de verf kwamen.

“We hadden geen professionals achter de hand”, aldus Piet.

“Het is allemaal vrijwilligerswerk. Uiteindelijk hebben heel veel

creatieve instellingen en individuen meegedaan. Alle kunstplaatsen

waren goed gevuld met originele kunst. Zelf heb ik onder andere

erg genoten van de kindermusical en het kunstwerk bestaande uit

lampen dat te zien was op boerderij Erve-Kamphuis.”

Iedereen komt in aanmerking

Het prijzengeld van € 20.000 wordt gedeeld. Ieder jaar kan

iedereen zich bij de gemeente inschrijven om in aanmerking te

komen voor een deel van het geld. “Zo is het goed”, meent Piet.

“De gemeente is een neutrale partij en het feit dat het geld

toegankelijk is voor iedereen met een creatief idee, zorgt voor rust

en vrede. Als wij als stichting ons hiermee zouden bemoeien, wordt

het lastig. Want we kennen inmiddels zoveel goede initiatieven en

wie gun je het dan? En wie stel je teleur? Een taak die ik niet graag

op me zou nemen.”

“Wij hebben de prijs ook niet gewonnen”, voegt Elisabeth toe.

“Dankzij alle deelnemers werden wij de WAKkerste gemeente.

Het juryrapoort roemde dan ook met name de inzet van zoveel

vrijwilligers en het omvangrijke aanbod.”

Bescheiden mentaliteit

“Het is een onzettende kick als alle moeite beloond wordt”, vindt

Elisabeth. “Kijk wat er gebeurt als je samenwerkt! Ik hoop dat we

dat blijven zien binnen de gemeente. Er zitten hier veel mensen die

creatief zijn en mooie dingen maken. De bescheiden mentaliteit

weerhoudt inwoners soms om voor publiek te exposeren.” Elisabeth

is van het type ‘doe nou gewoon mee!’. “Het is toch leuk als de

buitenwereld jouw kunst ziet?” Piet vindt het knap als mensen het

durven. “Je stelt je toch kwetsbaar op en zult ook tegen kritiek op

je creatie moeten kunnen.”

“Je wordt er best moe van”, grapt Elisabeth. “Om WAKkerste gemeente van Overijssel te

worden, moet je heel wat tijd en energie investeren.” Elisabeth Hoyer en Piet Vogelaar,

beiden zeer betrokken bij de bijdrage van de gemeente Twenterand aan de Week van de

Amateurkunst (WAK) denken terug aan de intensieve voorbereidingen. Piet: “Ik had het

voor geen goud willen missen!”

Week van de Amateurkunst

Van 2 t/m 9 juni 2012 vindt door

heel Nederland de Week van de

Amateurkunst (WAK) plaats.

Miljoenen amateurkunstenaars krijgen

de kans zich aan een groot publiek

te presenteren. Provincie Overijssel

ondersteunt gemeenten die deelnemen aan de WAK.

Meer informatie via uw cultuurmakelaar (zie pagina 16)

Ook meedoen? Neem contact op met Ineke van Balen,

beleidsadviseur Cultuur 038 499 83 48

tijd en moeite

Zo zitten er twee kanten aan elk verhaal. En ook een gewonnen

medaille kent twee zijden. “Geweldig dat we gewonnen hebben,

maar het heeft ons ook een beetje afgemat. Na het hele gebeuren

beseften we ineens hoeveel werk we verstouwd hadden. Dat ging

ons niet in de koude kleren zitten. Het duurde echt even voor we

weer puf en zin hadden om ons werk voor de stichting Twenterand

Cultuur op te pakken.” Inmiddels doen de twee kunstliefhebbers

weer volop mee als het gaat om een podium te bieden voor en te

vullen met amateurkunstenaars. “Blijven laten zien dat het kan!”

Ter inspiratie

Activiteiten waarmee Twenterand de WAKkerste gemeenten van

Overijssel werd: ontbijt wereldwinkel, diverse muziekoptredens,

kunstroute ‘Kunstplaatsen onderweg’, demonstratie glas-in-lood,

MAFF loungen met DJ, verhalenvertellers, dansoptredens,

kooroptredens, straatmusical door kinderen, theatervoorstellingen,

fi lmmiddagen, uitvoering muziekschool, optredens van harmonie en

fanfare, demonstratie kalligrafi e, ruilbeurs, veiling van kunstwerken,

slotconcert en nog veel meer.

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur: “Binnen cultuur

is amateurkunst de grootste sector. Het is ook bij uitstek

een lokale aangelegenheid. In de WAK worden deze

amateurkunstenaars een week lang in het zonnetje gezet.

Om nog meer mensen aan de slag te laten gaan met

kunst en de mogelijkheid geven elkaar te ontmoeten,

ondersteunt de provincie de WAK.”



volkscultuur

verHet Zunnewende festival is hét festival in Overijssel

waar streekcultuur en taal op een bijzondere manier

uitgedragen, beleefd en levend gehouden wordt.

Hier ontmoeten jong talent, geïnspireerde kunstenaars

en bezoekers elkaar in verhalen, liederen en

geschiedenissen. Bezoekers staan in verbinding met de

eigen wortels. De muzikanten, vertellers, dichters en

schrijvers uiten zich in Nedersaksische taalvarianten op

het gebied van muziek, proza en vertelkunst voor een

breed publiek. Ook zijn er educatieve en informatieve

workshops, lezingen (boekenmarkt) en projectpresentaties

op het gebied van cultureel erfgoed.

www.zunnewendefestival.nl

Scan de code voor audio-

fragmenten van het festival.

W.G. van de Hulst Festival

Het tweejaarlijks W.G. Van de Hulstfestival bestaat uit

een middag- en avondprogramma met literatuur,

theater, muziek, beeldende kunst en cultureel erfgoed,

dat wordt gebracht op binnenlocaties, in huiskamers,

bedrijfsruimtes én op straat in de monumentale

binnenstad van Hasselt. De rode draad is:

het klassieke jeugdboek en de jaren ’50. Het festival

is genoemd naar de bekende jeugdboekenschrijver en

onderwijzer W.G. van de Hulst Sr (1879-1963), wiens

werk ook in deze tijd nog herdruk op herdruk beleeft.

www.wgvdhulstfestival.nl

Aaltje Kraakdag

Jaarlijks staat Hardenberg stil bij de grote brand die op

8 mei 1708 de stad volledig in vlammen liet opgaan.

De brand werd veroorzaakt door weduwe Aaltje Kraak

die een kandelaar in haar bedstee liet omvallen.

Deze dag staan de Hardebergers stil bij het cultureel

erfgoed. Wat is het verhaal van de gebouwen?

Wat vertellen ze ons over de geschiedenis, en wat zegt

dit over het heden en de toekomst? Verhalen vertellen

staat centraal op deze dag.

www.kunstinhardenberg.nl

Onze samenleving wordt steeds anoniemer. Daarom is het goed

dat er tradities zijn die mensen aan elkaar binden. De provincie

wil met het programma OVERAL!OVERIJSSEL bereiken dat meer

mensen actief met kunst en (volks)cultuur aan de slag gaan.

Doel is om via de gemeenten aandacht te besteden aan tradities

en hun verbinding met de hedendaagse samenleving. OVERAL!

OVERIJSSEL ondersteunt activiteiten die gericht zijn op het in beeld

brengen en bewaren van de lokale en regionale culturele historie.

Volkscultuur

Zunnewende

Festival


bindt

Internationaal Folkloristisch Dansfestival

Een driedaags festival in Hellendoorn met een scala aan

dansen uit de hele wereld. Het festival wil de bezoeker

kennis laten maken met de oude Nederlandse danscultuur

in combinatie met andere culturen. Ook is er een kinder-

festival en een folkloristische markt.

www.folkdancehellendoorn.nl

Cultuurhistorische Optocht Saasveld

Saasveld is een hechte gemeenschap met een bloeiend

verenigingsleven. In 2010 vierden de verenigingen

een jubileum. Het is in Saasveld gebruikelijk een

cultuurhistorische optocht te organiseren bij historische

gebeurtenissen. Er komen zo’n 40.000 mensen af op

deze optocht.

www.optochtsaasveld.nl

Spoken van Blokzijl

‘Ons genoegen’ is een amateurtoneelvereniging die 175

jaar bestaat. Een jubileum dat de groep groots aanpakte.

De spelers brachten een bijzondere locatievoorstelling

ten tonele. De decors werden niet gevormd door de

gebruikelijke openbare gebouwen in Blokzijl, maar juist

door onverwachte plekken. Huiskamers, tuinen, kelders

en schuren veranderden voor even in een theaterzaal.

Het ging om onontdekte locaties waar de meeste inwoners

zelf ook nog nooit waren geweest.

www.onsgenoegen-blokzijl.nl

Talentstroom van WatervalVerhalen zijn ons cultureel erfgoed.

Verhalenvertellers zijn de bewaarders hiervan.

Verhalen vormen een brug tussen mensen

van verschillende culturen, leeftijden en

overtuigingen. Het is dé reden voor Stichting

De Verhalenboot om Waterval Vertelfestival te

organiseren. Waterval besteedt traditiegetrouw

veel aandacht aan nieuwe verteltalenten.

Tijdens het festival worden eigen gecreëerde

producties opgevoerd door talenten uit de

Talentstroom. Deze talenten zijn, onder bege-

leiding van Stichting De Verhalenboot, tijdens

een traject van workshops klaargestoomd.

Studenten van vertelscholen en artiesten-

opleidingen, artiesten uit andere disciplines

en jonge talenten van diverse middelbare

scholen uit de regio en openbare basisschool

De Krullevaar zijn getransformeerd in vertellers.

Een boeiende smeltkroes van diverse kunsten.

www.deverhalenboot.nl


Boek en modeshow over Staphorster stipwerk

“Daar stond ik met mijn

Wie binnentreedt in de boerderij van Gerard ziet

onmiddellijk dat hij zich heeft uitgeleefd. Hij doet open

gekleed in een zelfbeschilderde blouse en laat je binnen

door deuren die zijn geverfd in een Staphorster variant

van een houtimitatie. In de hoek staat zijn pronkstuk.

De stoel heeft hij zelf gefabriceerd en alle zijden vertonen

een schildertechniek uit het dorp in de Kop van Overijssel.

“Voor de technieken die er niet meer oppasten, heb ik

een oplossing gevonden”, vertelt Gerard, terwijl hij de

zitting van de stoel openklapt. Daaronder verschijnt

een lade met allerlei stofjes in verschillende motieven.

Stofjes die ook in grote getale aan de waslijn hangen

in zijn atelier.

Verftechnoloog

“Ik ben ermee opgegroeid. Mijn tante versierde stoffen

en mijn oud-tante, moeder en zus zijn naaisters.

Als kleine jongen speelde ik al met de stempeltjes.

Ik ontwikkelde me op latere leeftijd als restauratie- en

decoratieschilder en verftechnoloog. Toen de verffabriek

stopte met het produceren van de speciale verf, ben ik

die gaan maken. Ik heb door de jaren heen de verf

geperfectioneerd. De verf bestaat uit een heel speciale

receptuur en moet goed ‘blijven liggen’ op donkere

achtergronden als rood, donkerblauw en zwart. Elke stip

moet een dekkende knoop van verf zijn, dat is de kunst.”

Hij is de enige man in Staphorst die zich bezighoudt met het versieren van stoffen. Met stempels,

zelfgemaakte verf en eindeloos geduld stippelt hij originele Staphorster patronen op jasjes,

broeken, oorijzers, leggings en lingerie. Gerard van Oosten is decoratieschilder, maar noemt

zichzelf “gewoon een creatieveling”. Deze bezige bij heeft nog meer in petto. Met steun van

OVERAL!OVERIJSSEL verschijnt in april 2012 zijn eerste boek.

“Het was een bonte stoet van moderne

kleding met een knipoog naar het verleden”

Foto

cred

its:

uit

de f

oto

colle

ctie

van G

era

rd v

an O

ost

en


‘onderrok-blouse’”Knipoog naar verleden

Toen het idee werd geopperd om tijdens het 200-jarig

jubileum van Staphorst een modeshow te maken

geïnspireerd op de klederdracht, werden Gerard en zijn

zus meteen enthousiast. “Zij hielp mij met naaien, ik haar

met het versieren van de kleding. In totaal waren er

49 inzendingen. Ik heb een aluminium oorijzer bewerkt,

een legging versierd en lingerie beschilderd. In de

modeshow kwamen onder meer onderrokken naar

boven, de mannelijke klepbroek werd een vrouwenshort,

naaikussentjes dienden als tasjes, schorten werden jurken

en pronkdracht werd hip”, somt Gerard op. “Het was

een bonte stoet van moderne kledingstukken met een

knipoog naar het verleden. De meeste reacties waren

laaiend enthousiast. Toch zijn sommige dorpsbewoners zo

verweven met hun kleding, dat je aan hun identiteit komt.

Dan is het minder leuk om stoffen die gebruikt worden

in rouwperiodes op zo’n frivole manier terug te zien.”

Uniek naslagwerk

“Na afl oop van de modeshow wist ik meteen dat we het

er niet bij moesten laten. Het was een unieke gebeurtenis

die mensen heeft geactiveerd. Ik wil dat graag vastleggen.

We hebben zo’n rijkdom aan folklore en we doen er

te weinig mee. Er is iemand in Staphorst die een hele

schuur vol heeft met bijzondere stempels. Jammer, dat

die liggen te verstoffen. Ik wil dat elan van het jubileum

vasthouden.” Onlangs organiseerde Gerard samen met

de Museumboerderij en twee Staphorstervrouwen de

modeshow voor de tweede keer en in 2012 staat editie

drie op het programma.

Alle inzendingen zijn tot in detail gefotografeerd en in

april 2012 verschijnt een naslagwerk waarin alle kleding-

stukken worden afgebeeld. “Daar komt dan ook precies

bij te staan welke stoffen zijn gebruikt, wat de kleding-

stukken oorspronkelijk zijn en welke rol de kleuren en

het motief spelen. Een uniek boek over onze Staphorster

tradities. Dat is belangrijk, want de jongere generatie

wil niet meer aan de klederdracht. In ons dorp hebben

vrouwen het nog aan, maar die zijn allemaal boven de

middelbare leeftijd. Daarom organiseren we ook een

educatief programma. Workshops die onze roots uit de

doeken doen. Zodat het niet verloren gaat!”

Om de enige man in Staphorst te zijn die zich bekwaamd

heeft in de kleding, kent ook nadelen ondervond Gerard.

“Vooraf aan de modeshow klaagde ik dat er geen

mannelijke modellen waren. Nou, daar stond ik dan op

het moment suprême met een blouse gemaakt van een

onderrok!”

Adriaan Buiks, beleidsadviseur Cultuur: “Staphorst

is wel de meest uitgesproken gemeente in Overijssel

wat betreft volkscultuur. De provincie vindt het

belangrijk dat dat in brede kring gedragen wordt.

Dit erfgoed moeten we koesteren en waarborgen.”

Boek bestellen?

Het boek met de voorlopige titel ‘Staphorst Bruist’

verschijnt in april 2012. Ook wordt dan een derde

editie van de modeshow gehouden. U kunt het

boek vast in de voorverkoop bestellen voor € 25,-

bij Gerard van oosten via [email protected].

Stadsorgel Oormarsum groeit uit tot Nostalgisch Festijn

“Met een klein spelletje kun

je enorm veel plezier hebben!”


Gerard Velthuis liep al jaren met het idee rond om zelf een straatorgel te bouwen.

Hij ging op onderzoek uit. Hij vroeg raad aan een orgelbouwer, hij ontdekte dat

er bij zijn oude buurjongen een origineel draaiorgel in de schuur stond en hij

legde zijn oor te luister bij de kermisfamilie die al 100 jaar Ootmarsum aandoet.

Het oorspronkelijke idee om een orgel te bouwen groeide met ieder gesprek.

‘Groeide’ in de letterlijke zin, want door al die contacten ontstond een heus

festival: Het Nostalgisch Festijn Ootmarsum. In 2012 al voor de vijfde keer.


“Iedereen die ik sprak over mijn voornemen een orgel te

bouwen, deelde mijn passie voor nostalgie. Vaak werd in

die gesprekken al geopperd: kunnen we niet iets samen

organiseren?”, herinnert Gerard. “We begonnen heel

kleinschalig. Het Openluchtmuseum Ootmarsum sloot

zich aan en zo hadden we een prachtig festivalterrein.

Er stonden wat orgels, draaimolens en straatmuzikanten.

Bijzonder was wel dat de pastor mijn zelfgebouwde

‘Stadsorgel van Ootmarsum’ kwam inwijden. Dat werd

zelfs in de kerk aangekondigd, net zoals dat vroeger ging.

Na die eerste pilot-editie waren de bezoekers zo

enthousiast, dat we niet anders konden dan doorgaan.”

Interactief festijn

“Het viel ons op dat het festijn bezocht werd door

voltallige families”, merkt Gerard op. “Met name opa’s

en oma’s kregen het op hun heupen en vertelden bij de

aanblik van al deze oude attracties volop over hun jeugd.

We besloten voor de tweede editie verder uit te breiden.

Het festijn ook wat interactiever te maken. Er kwamen

oude ambachten bij, zigeunerwagens en een waarzegster.

Het derde jaar volgden: een poppenkast uit de jaren 30,

een klein familiecircus en oude spellen zoals ringsteken

en busgooien. Vanuit het museum Ootmarsum werd er

een klein schooltje ingericht waar muzikanten kinderen

wegwijs maken op het instrument. Of waar bezoekers

met een lei en een griffel, en volgens het ‘Aap Noot

Mies-leesplankje’ leren schrijven.

Afgelopen jaar, de vierde editie, werd het geheel nog

completer doordat deelnemers kleding uit die tijd

droegen, kinderen konden koken in de woonwagens

en er overal live zigeunermuziek klonk.”

Jong en oud spelen samen

“Ons festival wordt gewaardeerd. Je wordt hier niet

overspoeld met entertainment en gillende attracties.

We willen jong en oud terugbrengen naar een soort

basisgevoel. Alles hoeft niet achter een computer plaats

te vinden. Met een heel klein spelletje kun je enorm

veel plezier hebben”, verzekert Gerard. “We brengen

simpelheid terug. Het is zo mooi om die kinderen weer

op de kop in een grabbelton te zien of dat een papa zijn

zoon voortduwt op een houten paard bij het ringsteken.

Ouders spelen hier weer samen met hun kinderen.”

“Als opa vind ik het ook belangrijk dat ik mijn

kleinkinderen kan laten zien hoe ik vroeger speelde.

Dat levert mooie tafereeltjes op.”

Tijd staat even stil

Komend jaar opereert het initiatief als een offi ciële stichting,

die inmiddels bestaat uit 10 personen. “Door subsidies

-onder meer van OVERAL!OVERIJSSEL- kunnen we in

de kwaliteit investeren. Het OVERAL!OVERIJSSEL-geld

gebruiken we met name voor het interactieve deel, het

doe-gedeelte.” Het festijn vond altijd plaats in augustus,

maar de stichting vergadert er nu over of het voorjaar /

begin zomer nog geschikter zou zijn. Per dag komen er

zo’n 2.500 bezoekers af op de romantische nostalgie.

“We willen met dit evenement ook weer niet heel hoog

in de boom gaan zitten, want dan gaan we aan ons

eigen doel voorbij: een festijn bieden waar de tijd even

stilstaat en waar je met je familie geniet van eenvoud

en samenzijn!”

www.nostalgischfestijnootmarsum.nl

Adriaan Buiks, beleidsadviseur Cultuur: “Een goed voorbeeld

waarbij cultuurdeelname meerdere generaties raakt. Ouderen die

tradities en gebruiken ‘doorgeven’ aan jongeren. Dit brengt

betrokkenheid tussen generaties tot stand en zorgt voor sociale

cohesie in onze provincie.”


Wat ben jij? Cultuurbarbaar of kunstenaar?

“Gun ons

Janneke Honings “Ik zat ooit vier jaar op de balletacademie. Ik was dertien en moest

elke dag twee uur in de trein. Toen duidelijk werd dat ik nooit een

solo zou dansen én mijn school eronder begon te lijden, vonden mijn

ouders het welletjes. Onder protest ben ik gestopt, maar achteraf

ben ik blij. Mijn eigen zoontje (Pjotr van vier maanden, red.) zal ik

later ook nergens naar toe duwen. Ik wil hem wel alles kunnen

aanbieden, waaruit hij zelf zijn keus mag maken. Ik hoop dat het

tegen die tijd nog kan; hem laten snuffelen aan verschillende

kunstuitingen. Ik zou tegen de regering willen zeggen: ik weet wel

andere ministeries waarop bezuinigd kan worden. We kunnen niet

zonder kunst!”

Annelies Verstand “Alle grote steden bezoek ik. Ik kom daar voor de musea, maar

ook voor de architectuur van de stad. Zo ontdekte ik hier net om

de hoek de Synagoge, daar moet ik ook nog even naar binnen.

Ik ervaar kunst wel als een elitair gebeuren. Een beetje voor

de bovenklasse. Ik ben van huis uit handwerklerares en speelde

vroeger piano. Ondanks mijn creatieve inslag zie ik mezelf

hoofdzakelijk als een cultuurkijker. Zelf iets creëren doe ik op

het moment vrij weinig.”

Mimi Steijaert “Ik kijk altijd om me heen. Mijn advies: doe nooit je ogen dicht!

Voor je het weet mis je een schat aan inspiratie. Voor mijn studie

(Mode, Media & Interieur) bezoek ik veel musea om te kijken naar&

kleuren, vormen en materialen. Zelf teken ik veel en wil ik me in de

toekomst verder ontwikkelen in fotografi e. Kunst kleurt ons leven.

Als je rondkijkt op straat, is veel van wat je ziet ooit ontworpen

door de creatieve branche. Etalages, affi ches, banners, reclame-

borden; het bepaalt mede onze aankoopimpulsen. Goed voor de

economie, zou ik zeggen.”

Een zonnige dag in Zwolle. Het is gezellig druk. Jong en

oud spoeden zich naar winkels en terrassen. Wij blokkeren

voor even de straat en vragen 6 voorbijgangers:

hoe belangrijk zijn kunst en cultuur in uw leven?


de ontwikkeling!”Bert Jan Bos“Grafi ekkunst, muziek en fotografi e; de kunstuitingen

waarvoor ik warm loop. Het wordt helaas allemaal

wat schraler op cultuurgebied. Gelukkig kan ik mijn

museumjaarkaart en mijn concertkaartjes nog wel

betalen. We moeten oppassen dat kunst en cultuur

geen ‘blank middenklasse wereldje’ wordt. Voor iedereen

is cultuur onontbeerlijk. Het bindt een samenleving.

Misschien geven de bezuinigingen nieuwe impulsen

aan het culturele klimaat. Dat er bijvoorbeeld weer

meer mensen als vrijwilliger aan de slag gaan.”

Jeruël van Alteren “Kunst en cultuur is een grote meerwaarde voor de

menselijke ontwikkeling. Wat mij betreft beginnen ze er

zo vroeg mogelijk mee. Op de basisschool al kijken naar

mooie schilderijen of luisteren naar klassieke muziek.

Ik had zelf vroeger pianoles, maar ik moest steeds

Tchaikovsky spelen. Laat ik daar nou net een gloeiende

hekel aan hebben. Geef mij maar de romantische muziek

van Mozart en Haydn. Ik vind de regering momenteel

teveel als een boekhouder bezig. Geld is alles wat ze

interesseert. Gun ons de ontwikkeling!”

Yvonne van Groenendaal, Binod Tandukar en Eline“Als de muziek aangaat, begint Eline meteen te dansen.

We gaan zeker stimuleren dat ze later iets als muziek

-of dansles neemt. Zelf spelen we gitaar en accordeon,

maar met zo’n kleine wordt dat wel wat minder.

We volgden vroeger muzieklessen en hebben ook op

tangoles gezeten. Binod is actief als amateurkunstenaar.

Hij ging ooit mee met het project Buitenkunst;

een week lang kamperen en alleen maar schilderen.

In onze huiskamer hangt een mooi resultaat van die week.

Kunst leert je anders denken en het brengt mensen samen.”


Arrangementgemeente Rijssen-Holten

De regeling OVERAL!OVERIJSSEL kent zes arrangements-

gemeenten. Met deze gemeenten heeft de provincie een

convenant afgesloten waarin afspraken staan over het

cultuurbeleid. De gemeente ontvangt provinciale subsidie

en legt er zelf ook een bedrag naast. “Rijssen-Holten heeft

door deze fi nanciële injectie handen en voeten kunnen

geven aan de cultuurnotitie, die we samen met de

cultuurmakelaar opstelden”, vertelt Martien. “De eerste

prioriteit in 2010 was het schrijven van een museumvisie.

Daarnaast is ingezet op het project ‘Digitaal tafelen’.

”De oudheidkamers Riessen en Hoolt’n willen hun erfgoed

op een laagdrempelige manier delen. De gemeente

sloot zich aan bij dit initiatief omdat er op deze manier

veel historisch materiaal toegankelijk wordt gemaakt.

Ook de eigen gemeentecollecties en de openbare akten

burgerlijke stand kunnen we zo tonen.” Via de website

www.erfgoedrijssenholten.nl en de touchtables

(interactieve tafels) op het gemeentehuis en in de

oudheidkamers kunnen geïnteresseerden nu ‘digitaal

tafelen’ en genieten van cultureel erfgoed uit de omgeving.

Ook erfgoededucatie voor het basisonderwijs heeft een

plek op de website.”

Succesvolle verbindingen

“De initiatieven moeten vanuit de gemeenschap ontstaan”,

meent Martien. “Wij leggen als gemeente niks op.

Dit levert mooie verbindingen op. Op initiatief van de VVV

werkten alle musea en aanverwante organisaties mee aan

een museumwijzer. Vorig jaar was ook de eerste editie van

het Midzomerfestival. Het thema was ‘Middeleeuwen’

en toneelverenigingen, muziekverenigingen, scholen en

vrijwilligers sloegen de handen ineen om dit tot een succes

te maken. In 2012 volgt editie twee. Het thema is gewaagd:

‘Rock ’n roll met spruitjes’. Verder bestaat de wens om

het Twente Concert te houden. Het Rijssens mannenkoor,

muziekvereniging Wilhelmina en de muziekschool treden

daar op met bekende Nederlanders. En we verwelkomen

komend jaar Havenwerk on tour in de voorjaarsvakantie

(zie ook pagina 22). Kinderen kunnen hier meedoen

met het workshopprogramma gericht op jeugdtheater.”

Meerwaarde door samenwerken

Er zijn nog meer initiatieven omhoog geborreld, zoals

workshops straattekenen en de etalage kunstroute in

Holten. “Wat leuk is aan dat laatste initiatief is dat een

groep amateurkunstenaars het vorig jaar met behulp van

een kleine subsidie heeft kunnen opzetten. Dit jaar hebben

De gemeente Rijssen-Holten heeft een uitdaging als het gaat om een gezamenlijk cultuurbeleid. Uitdagend

omdat er in Rijssen weliswaar een gedreven ondernemersklimaat heerst, maar men wel voorzichtig is met al

te vernieuwende kunstuitingen. Holten gedijt bij recreatie en wil cultureel gezien voortvarend te werk gaan.

“We zetten veel in op samenwerking”, bepleit Martien Sarink, beleidsmedewerker Kunst & Cultuur.

“Na een voorzichtige start, merken we nu de ‘boost’ die de verbinding ons geeft.”

Handen en voeten geven aan


ze de subsidie al niet meer nodig. En dat is ook de

bedoeling! De subsidie OVERAL!OVERIJSSEL dient als

aanjager en moet leiden tot continuïteit. Voor die

bestendiging is het essentieel dat verschillende partijen

elkaar vinden. Doordat ze met elkaar om tafel gaan,

komt het vliegwiel op gang voor verdere samenwerking.

Dat is niet vanzelfsprekend. Je merkt dat mensen elkaar

soms voorzichtig aftasten. Er moet een duidelijke meer-

waarde blijken uit het teamwerk. Die meerwaarde moet

zichtbaar worden, om het vertrouwen te doen groeien.

Samen moeten ze ervaren dat ze tot veel meer in staat

zijn met elkaar dan zonder elkaar. Daar gaat veel tijd en

energie inzitten. Maar als het dan lukt, ontstaat er ook

iets moois voor jaren!”

Elkaar weten te vinden

Voor 2012 liggen alweer vier nieuwe aanvragen op het

bureau van Martien. De adviescommissie, die is samen-

gesteld uit personen vanuit verschillende professionele

cultuurinstellingen uit de gemeente, buigt zich over de

ideeën. “Door een dergelijke commissie op te zetten,

bouwen we aan de culturele infrastructuur. De leden

ontmoeten elkaar om de aanvragen te beoordelen, maar

zullen onderling ook over andere kunstprojecten praten.

Je kent elkaar nu, dat belt een stuk makkelijker.”

Alhoewel het initiatief bij de gemeenschap ligt, heeft

het gemeentelijk kunsten cultuurbeleid veel baat bij de

inzet van de cultuurmakelaar, de combinatiefunctionaris

(die namens de gemeente cultuur en onderwijs koppelt)

en Martien. “Die driehoek werkt heel inspirerend.

We bouwen gestaag verder aan goede relaties, succesvolle

combinaties en verrassende projecten! Rijssen-Holten zal

door deze mooie start blijvend op de culturele kaart staan!”

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur: “Rijssen-Holten is als arrangement-

gemeente geselecteerd omdat zij een goed samenhangend programma

had op de gebieden cultuureducatie, amateurkunst en volkscultuur.

Uit eerdere ervaringen weten we dat een structurele ondersteuning van

de provincie een grote impuls geeft aan de culturele infrastructuur en

netwerken binnen een gemeente. Met blijvende resultaten!”

cultuurbeleid


Artapp

Ideeënwedstrijd voor jonge

Ons mobieltje is dichterbij

ons dan wat dan ook!

Social media, zoals wiki, Flickr, Facebook en talloze andere tools hebben een enorme

potentie voor de cultuursector. Interactie en communicatie met het publiek staan daarbij

voorop. Hoe betrek je meer mensen bij culturele instellingen? Hoe bereik je een meer

divers publiek? Kunst & Cultuur Overijssel (KCO) vraagt dit aan jonge ontwerptalenten

in de provincie. In 2012 kunnen zij hun 2.0-kennis gebruiken om het beste idee voor

dé culturele App van Overijssel te presenteren.


ontwerpers

De wedstrijd ‘Artapp’, mede gefi nancierd door

OVERAL!OVERRIJSSEL, wil jonge ontwerpers de kans

bieden zich te ontwikkelen in E-culture. “Zoveel is er op

dat gebied nog niet”, weet Iris Offringa, senior adviseur

amateurkunst bij KCO. “Wel hebben we veel talent met

goede ideeën in onze regio. Wij willen met de wedstrijd

de creatieve geest scherpen van deze jonge ontwerpers.”

“Je ziet op het mbo en hbo steeds meer E-culture-achtige

opleidingen. Studenten die bezig zijn met webdesign,

augmented reality en animaties. Dit soort toepassingen

worden steeds belangrijker in de maatschappij. Ook in de

kunsten cultuursector. We nemen meer en meer tot ons

via de digitale snelweg. En die snelweg bereiken we veelal

met onze smartphone. Ons mobieltje is dichterbij ons dan

wat dan ook. Je hebt je telefoon immers altijd binnen

handbereik. Media via je telefoon neem je dan ook

makkelijker tot je dan een folder of een reclamespotje.”

Overijsselaren stemmen mee

De opdracht aan de jonge ontwerpers luidt: verzin jij de

beste culturele App van Overijssel? De categorieën zijn

games, publieksbereik en overige. “We vragen om het idee,

niet om de uitvoering”, benadrukt Iris. “De ideeën worden

op een website geupload. Een maand lang geeft een

jurylid feedback, zodat de ideeën nog aangescherpt

kunnen worden. Uiteindelijk kiest de jury de drie beste

ideeën. Met hulp van professionele ontwerpers gaan

de jongeren aan de slag om van het concept een echt

ontwerp te maken. We vragen daarna de bevolking van

Overijssel om via de website www.kco.nl te stemmen

welk ontwerp het beste is. Deze winnende App wordt dan

daadwerkelijk gemaakt.”

Talentontwikkeling als eerste doel

Aan de Artapp zit ook een educatief programma gekoppeld.

Op middelbare scholen komen onder andere tijdens de

lessen Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) App-

ontwerpers in de klas. Zij leggen uit hoe hun werk tot stand

komt. Onder leiding van de ontwerper en de docent gaan

leerlingen aan de slag. Samen maken ze een idee voor

een App. Ze mogen naderhand zelf beslissen of ze dit idee

aanmelden voor de wedstrijd. “Maar je hoeft niet per se

meegedaan te hebben aan het lesprogramma”, onder-

streept Iris. “We zijn ook op zoek naar loslopend talent!”

“Ons eerste doel is talentontwikkeling van de jongeren.

Secundair is dat we door middel van deze wedstrijd de

jeugd ook betrekken bij kunst en cultuur in Overijssel.

Omdat ze een App moeten verzinnen voor Overijssel,

zullen ze zich moeten verdiepen in wat er allemaal te

doen is in onze provincie.”

“We willen alle ingezonden ideeën onder de aandacht

brengen van de culturele sector. Want ook al is een

bepaald concept niet het winnende idee, een specifi eke

culturele instelling kan het plan toch voor zichzelf heel

waardevol vinden. Zo brengen we hopelijk ook contacten

tussen jongeren en organisaties tot stand. De culturele

App zorgt voor verbinding!”

Wie mee wil doen of meer wil weten, kan zich oriënteren

op www.kco.nl

Voorbeelden van

culturele Apps

App is de afkorting van appli-

catie. Het is hetzelfde als een

programma dat je installeert op een computer.

Een App download je op je smartphone.

De meeste Apps zijn gratis. Voorbeelden van

culturele Apps in Overijssel zijn:

Hanzesteden App: maak een wandeling

met je smartphone door één van de zeven

Hanzesteden langs de IJssel. Ter plekke krijgt

de bezoeker informatie over historische

panden en beelden van het interieur.

Dit is dus letterlijk gluren door de muren!

OverUit: voor iedereen die wil weten welke

concerten, theatervoorstellingen en festivals

er worden georganiseerd in Overijssel.

(vanaf februari 2012 beschikbaar).

De Heilige Huisjes App: wandelen en fi etsen

langs het religieus erfgoed van Twente. Deze App

wijst de weg langs de smalste paadjes en vertelt

daarbij interessante wetenswaardigheden.

Beschikbaar voor 10 fi etsen wandeltochten.

Ineke van Balen, beleidsadviseur Cultuur: “De provincie Overijssel wil jongeren

actief in aanraking laten komen met kunst en cultuur. Deze wedstrijd

dient dat doel op een ludieke wijze. Social media bieden ook de kunsten

cultuursector ongekende mogelijkheden. Er is nog veel te ontdekken!’

Grote subsidieaanvragen in het kader van OVERAL!OVERIJSSEL komen allemaal op

het bureau terecht van Ineke Strouken en haar medecommissieleden. Zij vormen de

raad die adviseren over ‘door’ of ‘niet door’. Elk lid heeft een eigen specialisatie.

Die van Ineke, in het dagelijks leven directeur van het Nederlands Centrum voor

Volkscultuur, laat zich makkelijk raden. Zij adviseert graag bij projecten over tradities,

rituelen en immaterieel erfgoed. “Cultuur die van binnenuit komt!”

WWWWaaakkkkkeerrrr wwooorrrdddeeennnn!!!!

OveOveOveOveOveOveOveeeevvO rarararaaalaalalrarra !Ov!O!OvOvOvOvOvOvOvvvOvOvOvvOvvvvveeeerierierrerieeerieririeriiriererierierierierirerierrieeririerrre jssjssjssjssjssjssjssjsjssssssssjssjssjjsjjsjsjsjjsssjsjsjsjsjsssssjsssssssjjj eel elel elellll 202012012012202201222 2 2 2 2 40440440404404

‘zeer Volkscultuur krijgt label


“Ik wilde dat ik een lijst met goede voorbeelden paraat had, maar

die heb ik niet”, bekent Ineke spijtig. “Zoveel aanvragen op het

gebied van volkscultuur hebben we nog niet gehad. Daarover maak

ik me ook wel een beetje zorgen. Dat is niet alleen in Overijssel zo,

maar geldt voor heel Nederland. Er zijn zoveel mensen en organisaties

betrokken bij volkscultuur. Het is een enorme sector die veel tot

stand brengt. En altijd gewend is om de eigen broek op te houden.

Dat is natuurlijk lovenswaardig en hun projecten draaien vaak

met lage budgetten. De regeling OVERAL!OVERIJSSEL biedt nu de

mogelijkheid om ergens bovenuit te stijgen, projecten op een

grotere manier aan te vliegen. Ik merk dat de bewustwording nu

langzaam op gang begint te komen. Ik zou de sector dan ook

willen wakker schudden: laat deze kans niet liggen!”

Doorgeven aan volgende generaties

Er is een belangrijke ontwikkeling op komst. Eentje die volkscultuur

hoog op de agenda zal plaatsen van het Rijk, provincies en gemeenten.

“Begin 2012 zal Nederland het UNESCO-verdrag ter Bescherming van

het Immaterieel Erfgoed ondertekenen”, weet Ineke. “Hierdoor komt

er een nieuwe tak van erfgoed bij. Voortaan beschermen we niet

alleen onze monumenten en museumstukken, maar ook onze tradities,

rituelen, verhalen en streekcultuur. Immaterieel erfgoed bestaat

bij de gratie van mensen die het koesteren. Zonder dat verdwijnen

tradities. Daarom is de zorg voor immaterieel erfgoed gebaseerd

op de mensen die het dragen. Zij moeten hun traditie straks levens-

vatbaar houden en doorgeven aan volgende generaties.

Immaterieel erfgoed zal dus het label ‘belangrijk’ krijgen. We kunnen

ons daar maar beter klaar voor maken. Onder andere door binnen

het OVERAL!OVERIJSSEL-programma volkscultuur te stimuleren.”

Gezichtsbepalend

De UNESCO-conventie zal werken als een eye-opener, verwacht Ineke.

“Volkscultuurprojecten kennen een sterke bottum-up benadering.

Het ontstaat vanuit de mensen zelf. Het is essentieel dat we mensen

die ermee aan de slag willen, in staat stellen goede methodieken

en pilots te laten ontwikkelen. Voor gemeenten en provincies is

immaterieel erfgoed bij uitstek een gezichtsbepalend element.

In het oosten -met name Overijssel- zijn mensen zich al meer bewust

van de tradities en streekculturen. Het geeft een regio identiteit.”

“Volkscultuur is heel dynamisch. Het zijn gewoonten en gebruiken

van nu, maar met een wortel in het verleden. Tradities worden

niet klakkeloos overgenomen. Ze blijven levend omdat een nieuwe

generatie zich erover buigt. Neem bijvoorbeeld iets folkloristisch als

klederdracht. In een komend project kijken we naar de rijkversierde

voorbeelden uit het verleden, maar maken we tegelijkertijd een

koppeling naar de huidige maatschappij. Want zijn hoofddoekjes of

een spijkerbroek ook geen vorm van klederdracht?”

Nieuwe verhalen

In 2012 start in ieder geval het project ‘Iedere gemeente een eigen

verhaal’. “Een gemeente zonder verhaal, bestaat niet”, meent Ineke.

“Met oude elementen willen we weer een nieuw verhaal creëren.

Eind 2011 / begin 2012 starten we met een publiciteitscampagne.

Wie interesse heeft kan alvast nadenken over de sfeer in zijn

gemeente, spannende plekken en de identiteit. Hoe verwerk je dat

in een verhaal dat klopt met de streekcultuur? Het zal een provincie-

brede wedstrijd worden. Een wedstrijd die ons bindt. We streven in

elke gemeente naar een totaalproduct: denk daarbij aan een verhaal,

waaraan ook het lokale museum aandacht besteedt, waar de brouwer

een biertje bij verzint of de bakker een brood. Amateurkunstenaars

creëren er een kunstwerk bij en zo maken we alle verhalen inzichtelijk.”

“Als lid van een adviescommissie, sluit ik natuurlijk af met een advies:

Overijssel, je hebt zo ontzettend veel immaterieel erfgoed. Een schat

aan prachtige dingen! Wees daar trots op...en doe er iets mee!”

Adriaan Buiks, beleidsadviseur Cultuur: “Volkscultuur heeft

alles te maken met de identiteit van onze provincie. Het is goed

dat we ons daarvan bewust zijn. De provincie investeert in

volkscultuurprojecten omdat we erg hechten aan ‘wie we zijn’.

We stimuleren daarbij lokale diversiteit.”

belangrijk’Meer weten over volkscultuurprojecten?

Wilt u een aanvraag indienen?

Neemt u contact op met Adriaan Buiks,

038 499 83 25 of [email protected]

Subsidieregelingen

Investeren in een cultuurrijk Overijssel

Fonds voor Cultuurparticipatie

De missie van het Fonds voor Cultuurparticipatie

is het stimuleren van de actieve deelname aan

het culturele leven van inwoners van Nederland,

in al hun diversiteit, ongeacht leeftijd, herkomst,

opleiding en woonplaats. De doelstellingen

van het fonds zijn dat meer mensen deelnemen

aan het actieve culturele leven en het

verbeteren van de ondersteuning en faciliteiten

voor cultuurparticipatie.

www.cultuurparticipatie.nl

Plusregeling Cultuurparticipatie

Voor de Plusregeling Cultuurparticipatie is het

Fonds voor Cultuurparticipatie op zoek naar

opvallende projecten die mensen aanzetten om

actief deel te nemen aan culturele activiteiten

op het gebied van kunst, erfgoed of media.

De Plusregeling is bedoeld voor amateur-

verenigingen en instellingen op het gebied

van cultuureducatie en volkscultuur.

www.cultuurparticipatie.nl

Vrijwilligersregeling

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor het voortbestaan

van erfgoed en een belangrijke schakel in het

bewaren van kennis en het informeren van

publiek. Daarom hebben De Mondriaan Stichting

en het Fonds voor Cultuurparticipatie de

Vrijwilligersregeling voor investeringen in

(im)materieel erfgoed en volkscultuur ingesteld.

Met deze regeling kan worden bijgedragen aan

activiteiten op het gebied van communicatie,

ledenwerving en -administratie, kennis-

verspreiding, netwerkvorming en publieksbereik.

www.cultuurparticipatie.nl of

www.mondriaanfoundation.nl

Cultuurfonds BNG /www.bng.nl

Het Cultuurfonds BNG heeft tot doel activiteiten

te stimuleren op het gebied van kunst en

cultuur, die fi nancieel (mede) door gemeenten

mogelijk worden gemaakt en die van betekenis

zijn voor gemeenten en het gemeentelijk beleid.

Het Cultuurfonds BNG hecht sterk aan de band

met de Nederlandse gemeenten. Dit betekent

dat projecten of voorstellingen die door het land

reizen (en dus meerdere gemeenten aandoen)

eerder voor een subsidie in aanmerking komen.

www.bng.nl

Prins Bernhard Cultuurfonds

Het Prins Bernhard Cultuurfonds ondersteunt

projecten op het gebied van cultuur en natuur-

behoud in Nederland door middel van fi nanciële

bijdragen, opdrachten, prijzen en beurzen.chten, prijzen en beurzen.

Werkterreinen: poodiumkunsten, beeldende kunst,

monumentenzorgg, geschiedenis en letteren en

natuurbehoud.

www.cultuurfonnds.nl

Cogas cultuurfonds

Cogas voelt zich maatschappelijk zeer betrokken

in de regio. Cultuur is gemeengoed, ze is van ons

allemaal. Daarom is jaren geleden het Cogas

Cultuurfonds opgericht. Met dit fonds wordt een

concrete bijdrage geleverd aan de vele ideeën

die er in de omgeving zijn. Alle instellingen met

een cultureel en/of maatschappelijk karakter

kunnen tot 1 februari 2012 bij Cogas een

verzoek voor fi nanciële bijdrage indienen.

www.cogas.nl

VSBfonds

Het VSBfonds is geïnteresseerd in initiatieven

die zich richten op het vergroten van cultuur-

participatie: het bereiken van een groter of

ander publiek. Tegelijk ziet het fonds ook de

waarde van projecten die zich meer richten op

juist de verdieping van cultuurparticipatie:

een intensievere beleving van kunst en cultuur

door middel van bijvoorbeeld cultuureducatie

of bijzondere randprogrammering.

www.vsbfonds.nl

Denk naast bovenstaande regelingen ook aan

banken als Rabobank en SNS bank en ook

woningcorporaties verstrekken regelmatig

subsidies voor culturele activiteiten.subsidies voor culturele activi

De provincie Overijssel investeert met het programma OVERAL!OVERIJSSEL

in amateurkunst, cultuureducatie en volkscultuur. Met projectsubsidies

maakt de provincie veel mogelijk. Naast de subsidieregeling

OVERAL!OVERIJSSEL is er nog een aantal instellingen die zich sterk

maken voor een cultuurrijk Overijssel en daarin ook investeren.


Subsidieregeling OVERAL!OVERIJSSEL

OVERAL!OVERIJSSEL is onderdeel van het provinciaal cultuurbeleid. Het programma

kent drie aandachtsgebieden: amateurkunst, cultuureducatie en volkscultuur.

Met OVERAL!OVERIJSSEL wil de provincie bereiken dat meer mensen actief met

kunst en cultuur aan de slag gaan op deze terreinen. De provincie let daarbij op het

bereiken van alle leeftijdscategorieën en op de geografi sche spreiding van activiteiten.

Ook let ze op de vertegenwoordiging van alle kunstdisciplines in Overijssel.

Meer informatie? Kijk op www.overijssel.nl of neem contact op met uw cultuur-

makelaar (pag.19) of bel met de beleidsadviseurs: Ineke van Balen, 038 499 83 48,

Adriaan Buiks, 038 499 83 25 of Mandy Schuitemaker, 038 499 83 27.


WAK: nieuw volkslied van Overijssel

Eigentijds Overijssels volkslied

Tijdens de Week van de Amateurkunst (WAK)

2011 riep de provincie Overijssel op:

‘Wie maakt de beste en populairste variant

van het Overijsselse volkslied?’ (gebaseerd op

het Volkslied van Johannes Polman, red.)

Jeugd Symfonie Orkest De Vuurvogel uit Zwolle is de

winnaar van de volksliedactie geworden. Volgens de jury

heeft De Vuurvogel in haar videofi lmpje ‘een nieuw en

fris volkslied gepresenteerd dat de potentie heeft om een

vaste plaats te veroveren in het Overijsselse muziekleven’.

Ook de vormgeving van de fi lm is gevarieerd en verrassend.

De Vuurvogel werd geprezen vanwege de grote inzet en

de muzikale kwaliteit. Het orkest ontvangt € 5.000,- voor

de clubkas en heeft inmiddels het nummer op CD gezet.

Scan de QR-code om het nieuwe volklied te beluisteren!

Scan de code en

beluister en bekijk

het nieuwe volkslied.

Overal!Overijssel 2012

Documents

Transcript of Overal!Overijssel 2012