scroll down to p.8

Pagina 5Specialisten

helpen bij

identificatie

Pagina 6-7Beeld van

terugkeer

uit Irak

Pagina 8-9Bewakers

van cultuur

in oorlogstijd

Pagina 10-11DVD-serie

over Polygoon-

journaals

Pagina 10-15Oranje veegt

vloer aan met de

Engelsen

Nummer 17 | 28 april 2005 | Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie

Geen krant

Juridisch kader voor Special Forces

AfghanistanDEN HAAG - De Special Forces die in Afghanistan gaan opereren, vallen voor de duur

van hun verblijf daar onder artikel 71 uit het Wetboek van Militair Strafrecht (WMSr).

Concreet betekent dit dat voor de periode van inzet een verklaring wordt afgegeven dat

een ‘tijd van oorlog’ van kracht is. Daarmee treedt artikel 38 WMSr in werking. Dat

biedt een grond voor strafuitsluiting aan de betrokken militairen voor het verrichten

van oorlogshandelingen, zolang die vallen binnen de gegeven bevoegdheden en ze het

oorlogsrecht niet schenden.

Dat heeft minister Kamp aan de Tweede Kamer ge-schreven. Met deze maatregel wordt een helder juri-disch kader geschapen voor de inzet van de SpecialForces in Afghanistan. Uiteraard is er geen sprakevan straffeloosheid. Wanneer het Openbaar Ministe-rie meent dat aan de genoemde voorwaarden niet isvoldaan, kan vervolging alsnog plaatsvinden. Toepas-sing van artikel 71 heeft overigens tot gevolg dat demaximale strafmaat voor een aantal misdrijven aan-merkelijk wordt verhoogd. De praktische gevolgenhiervan zullen naar verwachting echter beperkt zijn.

Toepassing van Artikel 71 heeft niet tot gevolg dathet Koninkrijk in oorlog wordt verklaard, schrijft mi-nister Kamp. Een in-oorlogverklaring, zoals geregeld

in artikel 96 Grondwet, is niet aan de orde bij deNederlandse bijdrage aan de operatie Enduring Free-dom. Wel is de internationale coalitie van de operatieEnduring Freedom waarvan Nederland deel uitmaakt,betrokken bij een gewapend conflict. De gevechts-handelingen van de coalitie zijn gericht tegen degroeperingen die verantwoordelijk zijn voor, ofmedeplichtig aan, de aanslagen van 11 september2001, te weten de Taliban en Al Qa’ida. Artikel 71wordt van toepassing verklaard op de gevechtshande-lingen van de SF-taakgroep, ontplooid in Afghanistanin het kader van de operatie Enduring Freedom.

Lees verder op pagina 3

DEN HAAG - In ver-

band met Bevrijdings-

dag en Hemelvaartsdag

op donderdag 5 mei,

verschijnt de volgende

editie van de Defensie-

krant op donderdag

12 mei.

Nieuw monument op GrebbebergGREBBEBERG - “De Grebbeberg

vormt in Nederland één van de be-langrijkste historische plaatsen,die verwijzen naar de strijd om devrijheid in de Tweede Wereldoor-log.” Dat zei de Bevelhebber derLandstrijdkrachten, luitenant-ge-neraal Marcel Urlings bij de ont-hulling van het Gedenkteken voorGevallen Zonder Graf op het Mili-

taire Ereveld Grebbeberg, afge-lopen donderdag.

Het monument is speciaal be-doeld ter nagedachtenis aan allemilitairen die tijdens de TweedeWereldoorlog zijn gesneuveld envan wie de laatste rustplaats nietbekend is. De namen van deze 135militairen zijn op het monumentgegraveerd. Een groot aantal nabe-staanden heeft de onthulling bij-woond.

“Deze plek is een van de plaatsenwaar de Nederlandse troepen hef-tig strijd geleverd hebben, maaruiteindelijk moesten zwichtenvoor de Duitse overmacht”, memo-reerde de BLS. “Toen nazi-Duits-land in 1940 Nederland binnenvielen tijdens de gevechten Neder-landse officieren, onderofficierenen manschappen sneuvelden,werd in ons land voor het eersthier een militaire begraafplaatsaangelegd.”

Hoe zwaar de strijd om de Greb-beberg is geweest, maakt het mili-taire ereveld zichtbaar. Direct naafloop van de gevechten, werdenongeveer vierhonderd gesneuveldeNederlandse militairen met deDuitse omgekomenen begraven.De Duitsers zijn later overgebrachtnaar de begraafplaats in Ysselstein.

“Met het monument dat vandaaghier op het militair ereveld Greb-beberg is onthuld, herdenken wijde in de meidagen van 1940 ge-sneuvelde militairen van wie wijwel de namen kennen maar vanwie geen stoffelijke resten bewaardzijn gebleven. Hierdoor was ergeen vaste plaats waar nabestaan-den, maar ook strijdmakkers, vandeze gesneuvelde militairen kon-den herdenken. Dit monument,met hun namen in steen gehou-

wen, schept hiervoor eindelijkruimte en zal voor nabestaandenen veteranen veelal de plek wordenom hun doden te gedenken.”●

VS vragen omfregat

DEN HAAG - De Verenigde Statenhebben Nederland onlangs ge-

vraagd eind van het jaar het com-mando op zich te nemen van een

internationale maritieme taakgroepin het zeegebied rond het Arabisch

schiereiland. In een brief aan deTweede Kamer schrijft minister

Kamp dat het kabinet het verzoekvoor een nieuwe bijdrage aan de

Operatie Enduring Freedom, de in-ternationale strijd tegen het ter-

rorisme, in beraad heeft. Een dergelijke opdracht zou op hetlijf zijn geschreven van het nieuweLuchtverdedigings- en Comman-dofregat (LCF) waarvan de Konink-

lijke Marine er vier heeft laten bou-wen. Het LC-fregat zou bij een der-gelijke inzet ondersteund kunnen

worden door bijvoorbeeld eenbevoorradingsschip of een onder-

zeeboot. Het inzetgebied rond het Arabischschiereiland behelst de Perzische

Golf, de Golf van Oman en de Ara-bische Zee. De patrouilles van de

taakgroepen die meedoen aan dezeoperatie van Enduring Freedom,

hebben tot taak inlichtingen te ver-garen, smokkelroutes in beeld te

brengen en verdachte schepen aante houden.●

DEN HAAG - Defensie heeft in1993 een overeenkomst geslotenmet het Verbond van Verzeke-raars. Deze overeenkomst regeltdat de verzekeraars bij het sluitenvan verzekeringen voor militairengeen andere maatstaven aanleg-gen dan die gelden voor niet-de-fensieambtenaren bij de beoorde-ling van het overlijdensrisico inverband met mogelijke uitzen-dingen voor vredesoperaties. Hetgaat hierbij om vredes- en huma-nitaire operaties uitgevoerd als

bedoeld in artikel 100 van deGrondwet.

De uitzending van militairenvan het Korps commandotroepenvoor de operatie Enduring Free-dom in Afghanistan wordt echteruitgevoerd op basis van artikel 97van de Grondwet. In eerste in-stantie valt deze formeel niet on-der de hierboven bedoelde over-eenkomst met het Verbond vanVerzekeraars. Om te voorkomendat er ongelijkheid ontstaat in debehandeling van eventuele over-

lijdensgevallen als gevolg van ge-vechtshandelingen in het uit-zendgebied, zullen de verzeke-raars geen beroep doen op even-tuele molestclausules en komende verzekeringen op normalewijze tot uitbetaling. Hierdoorzullen de nabestaanden van demilitairen materieel in de positiekomen te verkeren alsof de over-eenkomst wèl van toepassing is.

Dit bericht is na te lezen op hetintranet Defensie: Bestuursstaf/Hoofddirectie Personeel (HDP).●

SF-militairen verzekerd

DEN HAAG - De beman-ning van Hr.Ms. Dolfijnheeft op uitnodiging van deKamerleden Eijsink (PvdA)en Haverkamp (CDA) eentegenbezoek gebracht aande Tweede Kamer. Aanlei-ding voor het bezoek wasde stage van enkele dagenvan beide politici op de Dol-fijn. Foto: Hennie Keeris●

Tegenbezoek

28 april 2005 | Pagina 2

Voor recente vacatures kunt uterecht op de intranetsite van hetInstituut Keuring en Selectie(IKS), te benaderen via het Defen-sie Intranetportaal (http://intern.mindef.nl) of op internetvia www.mobiliteitsbank.nlMedewerkers die nog geen toe-gang tot intranet en ook geeninternetverbinding hebben, kun-nen een beroep doen op de per-soneelsdienst van zijn of haaronderdeel.

Clustercoördinator Beleidsevalu-atie en Onderzoeken, Den Haag,schaal 14; Coördinerend AdviseurBeleidsevaluatie en Onderzoe-ken, Den Haag, schaal 13; Coör-dinerend Adviseur Beleidsevalua-tie en Onderzoeken, Den Haag,schaal 13; Adviseur Beleidsevalu-atie en Onderzoeken, Den Haag,schaal 13; Adviseur Beleidsevalu-atie en Onderzoeken, Den Haag,schaal 13; Adviseur Beleidsevalu-atie en Onderzoeken, Den Haag,schaal 13; Senior IT Auditor RE,Den Haag, schaal 13; Senior Pro-jectmedewerker (Verandermana-gement) , Den Haag, schaal 12;Senior Beleidsmedewerker Staf-ondersteuning, Den Haag, schaal12; Senior BeleidsmedewerkerPersoneelsexploitatie, Den Haag,schaal 12; Cluster Manager Fi-nanciële IV, Gouda, schaal 12;Cluster Manager Standaard IV,Gouda, schaal 12; Senior Consul-tant Informatiebeveiliging,Gouda, schaal 12; Tandarts, Ha-velte, schaal 12; Tandarts, Amers-foort, schaal 12; Beleidsmedewer-ker Beleidsevaluatie en Onderzoe-ken, Den Haag, schaal 11; Beleid-smedewerker Beleidsevaluatie enOnderzoeken, Den Haag, schaal11; Beleidsmedewerker Beleidse-valuatie en Onderzoeken, DenHaag, schaal 11; BeleidsadviseurBV/IV/ICT, Den Haag, schaal 11;Medior Consultant Informatiebe-veiliging, Gouda, schaal 11; Me-dior IV-Consultant Standaard IV,Gouda, schaal 11; Medior IV-Consultant Matlog IV, Gouda,schaal 11; Medior IV-ConsultantFinanciële IV, Gouda, schaal 11;Medior IV-Consultant Basis IV,Gouda, schaal 11; Hoofd BureauDocumentair Informatiebeheer,Den Haag, schaal 10; IV-Consul-tant Matlog IV, Gouda, schaal 10;IV-Consultant Basis IV, Gouda,schaal 10; Senior IV-DeskundigeStandaard IV, Gouda, schaal 10;IV-Consultant Standaard IV, Gou-da, schaal 10; Senior FunctioneelBeheerder, Den Haag, schaal 10;Constructeur, Tilburg, schaal 10;Accountmanager, Leiden, schaal10; Medewerker Relatiebeheer,Leiden, schaal 9; Technicus Inge-nieursdiensten (Bouwkunde) ,Zwolle, schaal 9; CoördinatorCAD, Den Helder, schaal 9; Tech-nisch Medewerker Terreintech-niek (Civieltechniek) 2X, Volkel,schaal 8; Technisch MedewerkerElektrotechniek, Den Helder,schaal 8; IV-Deskundige, Gouda,schaal 8 Technisch MedewerkerBouwkunde, Volkel, schaal 7;Hoofdtechnicus, Den Helder,schaal 6, Managementassistente,Den Haag, schaal 6; Junior As-sistent RFI- en Exploitatiemana-gement, Den Haag, schaal 5; Ad-ministratief Medewerker RessortIAOG, Den Haag, schaal 5; Ch PrYPR Onh Mat Verk OTCMan (enmogelijkheid Ch Tk Leo 2A6) ,Amersfoort, schaal 3; VerzorgerSchietbaan, Harskamp, schaal 2.

INTERNEVACATURESDEFENSIE

Dus jij weet risico’s goed in teschatten?De Dienst Koninklijke en Diploma-tieke Beveiliging (DKDB) zoekt ookvoor 2005 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veilig-heid en privacy? Kijk voor de eisenop de websites van Kansrijk.

Actuele vacatures KansrijkKijk voor een actueel overzicht envoorwaarden op de websites vanKansrijk. Vrijblijvend oriënteren op een baanbuiten Defensie?Doe dan eerst de loopbaanscan SBKDefensie!

HERDENKINGBINCKHORST

DEN HAAG - In de tuin van hetkasteel ‘de Binckhorst’ aan de Binck-horstlaan 149 te Den Haag staat eenmonument ter nagedachtenis aan drie,op 10 mei 1940 in Voorburg, omgeko-men zoeklichtmilitairen van de toenma-lige VIIde Zoeklichtafdeling tegenLuchtdoelen. Op woensdag 4 mei zalbij dat monument een dodenherden-king worden gehouden. Medewerkingverlenen de Koninklijke Lucht- en Land-macht. Tijdens de herdenking is er toe-

passelijke muziek, declamatie en zalvoorafgaande aan de twee minutenstilte de Last Post worden gespeeld, ge-volgd door het gezamenlijk zingen vanhet volkslied.

Iedereen is van harte welkom. Deherdenking begint om 19.40 uur enwordt afgesloten met een informele bij-eenkomst in het Hoofdkwartier van deKoninklijke Luchtmacht, dat naast hetkasteel is gelegen.

Inlichtingen: telefoon 070 - 399 9850, e-mail: [email protected]●

INFORMATIEBORDBEGRAAFPLAATS EDE

EDE - Op de begraafplaats aan deAsakkerweg in Ede wordt op 4 mei om13.45 uur een informatiebord geplaatstover de militairen die daar liggen begra-ven.

Op deze begraafplaats is een rij mili-taire graven van de Oorlogsgraven-stichting. Er liggen Nederlandse en ge-allieerde militairen begraven. Het bordgeeft informatie over de plek waar ende omstandigheden waaronder dezemilitairen om het leven zijn gekomen.Het informatiebord is een initiatief vanhet plaatselijke comité ‘44/’45. Hetbord is gratis ter beschikking gestelddoor de firma Wall uit Arnhem.●

NIEUWE MINISTERBEZOEKT KUSTWACHT

WILLEMSTAD - De nieuwe ministervan Bestuurlijke Vernieuwing en Ko-ninksrijksrelaties, Alexander Pechtold isvorige week dinsdag, 19 april, op be-zoek geweest bij de Koninklijke Marinein het Caraïbisch gebied. De minister isgebrieft over taken en middelen van de

Koninklijke Marine en de Kustwachtvoor de Nederlandse Antillen en Aruba.De bewindsman werd ontvangen doorde commandant der Zeemacht in hetCaraïbisch Gebied, commandeur FrankSijtsma. Foto: Kustwacht NA&A●

REÜNIE UTRECHT - In verband met het op-

heffen van 41 Hrstcie zal er voor al hetoud-personeel een reünie gehoudenworden op legerplaats Seedorf op 20 en21 mei 2006. Heeft u interesse, meldt udan aan met naam en adres bij: AooH.de Jong, tel.: 0049-4281751-15105of MDTN *06 - 594 - 15105, [email protected] . Aoo H. Donkers, tel.: 0049 -428 17 51-152 01 of MDTN *06 - 594 -152 01, h.donkers @mindef.nl .Post-adres: 41 Hrstcie, Mechbrig, t.a.v. aooH. de Jong, Napo 880, 3509 VC Ut-recht. T.z.t. sturen wij U de informatieen een aanmeldingsformulier toe.●

ENGELSE ADMIRAALBEZOEKT MARINE ENKUSTWACHT

WILLEMSTAD - De Engelse FirstSea Lord, admiraal Sir Alan West, heeftafgelopen vrijdag, 22 april, een bezoekgebracht aan Marinebasis Parera, waarhij kennismaakte met commandeur Sijtsma en briefings bijwoonde over detaken en middelen van marine en kust-wacht. Daarnaast maakte de admiraaleen vaartocht op een van de kust-wachtcutters.

De afgelopen weken namen verschil-lende Engelse eenheden deel aan eengrote drugsbestrijdingsoperatie die on-der leiding stond van commandeur Sijtsma, in zijn rol als commandant vanTask Group 4.4 binnen de Joint InterAgency Task Force South. Van dezeinternationale drugsbestrijdingsorgani-satie, die is gevestigd in Key West, Flo-rida, is commandeur Sijtsma een van deondercommandanten.

Admiraal West bezocht op Curaçaoook de Engelse onderzeeboot Trafalgaren het Engelse fregat Liverpool. Foto: S. Rodriguez, Koninklijke Marine●

IN HET KORT

Mei bevrijdingsmaandin Legermuseum

DELFT - In mei worden in het Legermuseum in Delft tal

van activiteiten gehouden. De tentoonstellingen ‘Wilhelm-

ina - Vorstin in oorlogstijd 1940-1945’ en ‘Verre van Vre-

dig, Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918’

zijn tot 30 september verlengd.

De conservator en samenstellervan de tentoonstelling ‘Wilhelmina -Vorstin in oorlogstijd 1940-1945’,Harm Stevens, geeft zondag 15 meieen lezing over de expositie. Na af-loop is er een rondleiding over detentoonstelling. De lezing begintom 14.00 uur.

In mei zijn de zondagmiddagacti-viteiten gericht op de tentoonstel-ling over koningin Wilhelmina. Bur-gers en soldaten (re-enactors) vertel-len bezoekers over deze spannendetijd en de bevrijding die erop volgde.Dat gebeurt op 1, 15, 22 en 29 mei2005 tussen 12 en 17 uur. In de mei-vakantie worden elke dag activitei-ten gehouden die in het teken vanzestig jaar Bevrijding staan. Opdinsdag en donderdag worden dehele dag workshops gehouden. Opmaandag, woensdag en vrijdag zijner rondleidingen en demonstraties,voorleeshoeken en toneelstukjes.

Uiteraard wordt op 5 mei Bevrij-dingsdag gevierd in het Legermu-seum. Behalve een uitgebreid kin-derprogramma met workshops entheaterspel, zijn er rondleidingenover de Tweede Wereldoorlog eneen speciale rondleidingen bij detentoonstelling Wilhelmina - Vorstin in oorlogstijd (1940-1945).Alle kinderen die iets in oranje dra-gen (kleding, strikken, haarbandjes,schminck, versiersels) hebben gratistoegang.

Op zondag 8 mei is het feest inhet Legermuseum vanwege zestigjaar bevrijding van Delft. In de mid-dag speelt de Bill Bakers Big Bandonder andere Glenn Millermuziekuit de jaren ‘40. Er zijn demonstra-

ties Lindy Hop en Boogie Woogie dan-sen en je kunt meedoen aan eendansworkshop. Op het museumter-rein staan oude voertuigen opge-steld. Kinderen kunnen een tin-gieter aan het werk zien. Hij demon-streert zijn ambacht. Kinderen mo-gen een soldaatje beschilderen enmee naar huis nemen.

Het museum is van maandag toten met vrijdag geopend van 10 uurtot 17 uur en in het weekeinde en opfeestdagen van 12 tot 17 uur. Voorinlichtingen over en reserveringenvan activiteiten: 015 - 215 05 08. Ie-dere eerste vrijdag van de maandgratis toegang.●

Minister ontvangt prijswinnaars DEN HAAG - Minister Kamp

heeft donderdag 21 april de win-naars van de essaywedstrijd van deKVMO ontvangen. Luitenant-kolonelM.H. Wijnen en TNO-medewerkstermevrouw drs. B. Smeenk werdendoor een driekoppige jury, be-staande uit de burgemeester vanDen Helder, J. Staatsen, journalistC. Colijn en de voormalig directeurvan de stichting Maatschappij enKrijgsmacht. J. van der Meulen, totwinnaar uitgeroepen.

Dit jaar was het onderwerp: ‘De-fensie: op zoek naar de sympathievan een onverschillige natie.’ Hetzeer positieve essay gaat in op de re-

latie tussen Defensie en de samenle-ving en is een pleidooi om niet tevervallen in zelfbeklag, maar actiefte werken aan waardering. Aan de

wedstrijd werd door zowel defensie-personeel als belangstellenden vanbuiten het ministerie meegedaan.Foto: Peter Wiezoreck●

Nieuwe commandant EODKL

CULEMBORG - Na een periodevan zes jaar als commandant van hetExplosieven Opruimings Comman-do KL (EOCKL), heeft luitenant-kolonelMark Groenewegen woensdag 20april het commando overgedragenaan luitenant-kolonel Ronald Pijtak.Groenewegen gaat een functie bijhet Commando Landstrijdkrachtenbekleden.

Zijn opvolger is geen onbekende.Pijtak rondde in 1990 zijn EOD-oplei-ding af, waarna hij diverse functiesbinnen het EOCKL heeft gehad. Pijtakhoudt zich de komende tijd niet al-leen bezig met de kerntaak van deeenheid, het ruimen van conventio-

nele en geïmproviseerde explosie-ven, maar zal tevens zijn aandachtrichten op de verdere ‘verpaarsing’naar een Explosieven OpruimingsDienst Defensie (EODD). Naast hetruimen van explosieven uit deTweede Wereldoorlog, eisen interna-tionale missies en inzet voor Neder-land meer van de explosieven oprui-mingsdiensten van de krijgsmacht-delen, zowel qua inzet als qua ken-nis. Als eerste stap is in 2004 reedseen EOD Kenniscentrum opgericht,waarin de landmacht, luchtmacht enmarine participeren. “Samen zijn wenu eenmaal een betere EOD dan iedervoor zich”, aldus Groenewegen.●

Overste MarkGroenewegenbedankt zijn per-soneel voor huninzet en profes-sionaliteit. Op deachtergrond denieuwe comman-dant, oversteRonald Pijtak.Foto: Twan Kusters

Nieuwe leiding bij KPUSOESTERBERG - Het commandoover het Kleding- en Persoonsge-bonden Uitrustingsbedrijf (KPU-bedrijf) is vandaag, 28 april, over-gedragen aan kolonel H.A.M.Heesakkers. De huidige comman-dant, kolonel ir. J.L. Cornelisse,gaat met pensioen.

Het KPU-bedrijf, onderdeel van deDefensie Materieel Organisatie,verzorgt alle kleding- en per-soonsgebonden uitrusting voor degehele krijgsmacht. Het bedrijfheeft de laatste tijd een aantal ver-anderingen ondergaan. De kan-toorunits die bestaan uit ‘contai-ners’ zijn vervangen door profes-sionele nieuwbouw. Een extern

call center vangt het teveel aan tele-foontjes op, zodat het KPU-bedrijfte allen tijde bereikbaar is. Deexpeditieruimte is uitgebreid meteen rollerbank voor snellere ver-zending naar de klant. Ook heefteen interne reorganisatie plaats-gevonden met de oprichting vaneen afdeling klantmanagement totgevolg die zich efficiënter kanrichten op de bediening van deklanten.

De klanten van het bedrijf zijn inde gehele defensieorganisatie tevinden, maar ook deels de mini-steries van Binnenlandse Zaken,Buitenlandse Zaken en AlgemeneZaken, politie en brandweer.●


Oud-IGK Maas overleden

JuridischkaderVervolg van pagina 1

DEN HAAG - Naar het oordeelvan minister Kamp hebben demilitairen van de SF-taakgroeprecht op duidelijkheid omtrenthun positie. “Ik heb daarom be-sloten art. 71 WMSr van toepas-sing te verklaren op de SF-taak-groep in Afghanistan, en decommandant de opdracht gege-ven de onder hem staande mili-tairen ervan op de hoogte te stel-len dat voor de taakgroep voor deduur van de inzet de ‘tijd vanoorlog’ aanwezig is”, aldus mi-nister Kamp.

Een gevolg van het toepassenvan het zogenoemde artikel 71 isdat de maximale strafmaat vooreen aantal misdrijven aanmerke-lijk wordt verhoogd. De prakti-sche gevolgen zijn naar verwach-ting zeer beperkt aangezien vrij-wel nooit de maximumstraf isgeëist. Verder kunnen militairenin ‘tijd van oorlog’ geen ontslagnemen. De maximale uitzendter-mijn van de SF-militairen, waarinde ‘tijd van oorlog’ op een indivi-duele militair van toepassing is,vier maanden bedraagt.

Het begrip ‘oorlog’ is in het vol-kenrecht in onbruik geraakt. Inde afgelopen decennia zijn ergeen formele oorlogsverklarin-gen meer geweest. In plaatsdaarvan wordt tegenwoordig hetbegrip ‘gewapend conflict’ ge-bruikt. Met het ministerie vanJustitie wordt een Rijksreparatie-wet voorbereid om dat te veran-deren.●

DEN HAAG - Voormalig Inspec-teur-Generaal der Krijgsmacht, te-vens inspecteur der Veteranen,luitenant-generaal bd J.F.G.A.M.Maas is maandag 11 april in zijnwoonplaats Wassenaar overleden.

De in 1938 in Haarlem geborenMaas kwam in 1957 in dienst enwerd opgeleid aan de KoninklijkeMilitaire Academie. Daarna volg-den plaatsingen op een groot aan-tal onderdelen van de luchtmachtals officier Personeel. Op 26 okto-ber 1989 werd hij benoemd totDirecteur Personeel KoninklijkeLuchtmacht en op 1 maart 1991aanvaardde luitenant-generaalMaas de functie van Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht.

Aansluitend werd hij met in-gang van 1 december 1995 door

Hare Majesteit de Koningin be-noemd tot adjudant-generaal, te-vens Chef van het Militaire Huis.Hij vervulde deze functie tot 1 no-

vember 2001.Sinds die datumwas hij voorzit-ter van het Na-tionaal ComitéHerdenking Ca-pitulaties 1945Wageningen.Ook was hij on-

der andere lid van het ComitéNederlandse Veteranendag.

Luitenant-generaal Maas was Of-ficier in de Orde van Oranje-Nas-sau, met de Zwaarden en dragervan het Erekruis in de Huisordevan Oranje. Hij is 67 jaar gewor-den. Foto: CAVDKM●

Oud-directeur Control Vosoverleden

HEERLEN - Op 14 april is drs. J.M. Vos, oud-directeur Control van deKoninklijke Luchtmacht, overleden. Vos was als Financial Controlleraan het NAVO/Allied Joint Force Command te Brunssum verbonden.Daarvoor, van 1 april 1993 tot 1 mei 2000, werkte hij bij de Konink-lijke Luchtmacht, eerst als directeur Economisch Beheer en na de

reorganisatie van 1999 als directeur Control. Als lid van de AlgemeneBestuursdienst was Vos gedurende zijn loopbaan werkzaam bij

diverse organisaties van de Rijksoverheid. De crematie heeft op 19april in Heerlen plaatsgevonden. Vos werd 59 jaar.●

Volleyballers contra bevrijdersDEN HAAG - Het Nederlands

militair volleybalteam speelt be-gin mei een aantal bijzonderewedstrijden tegen de militaire vol-leybalploeg uit Canada. Dit in hetkader van Commemoration 2005,de herdenking van de bevrijdingdoor de Canadezen precies zestigjaar geleden. De Canadese mili-taire ploeg is uitgenodigd om inNederland deel te nemen aan eenunieke mix van trainingsstages endiverse nationale ceremoniële be-vrijdingsactiviteiten. Hieraan zijnbovendien een aantal demonstra-tiewedstrijden gekoppeld, waarbijplaatselijke volleybalclubs alsgastheer optreden. Het program-ma: 3 mei: demowedstrijd bij Ika-ros, sporthal Heuvelland, Am-

bachtsweg 8 te Groesbeek (aan-vang 19 uur); 4 mei: demowed-strijd bij Mintonette, sporthal ‘tMossink, Keizersweg 22 te Holten(aanvang 15.30 uur): 5 mei: demo-wedstrijd bij Scylla, sporthal DeVlinder, Hollandseweg 7b te Wa-geningen (aanvang 20 uur); 7mei: demowedstrijd bij Flash,sporthal Noetsele, Tijmweg 1 teNijverdal (aanvang 19.30 uur); 8mei: demowedstrijd bij Piet Zoo-mers/D, Dynamohal, Morellen-laan 41 te Apeldoorn (aanvang9.30 uur).●

Herdenking

Hei en BoeicopHEI EN BOEICOP - Op de

begraafplaats van Hei en Boeicopworden woensdag 4 mei zes in deTweede Wereldoorlog omgekomenCanadese en Engelse vliegers her-dacht. Het Luchtmachtmannen-koor verleent medewerking en

geeft na afloop in de Nederlands-Hervormde kerk een concert. Twee

Canadese oudstrijders hijsen devlag, waarna het LMK het Vliegerge-bed zingt, gevolgd door het Wilhel-

mus. De herdenking begint om19.30 uur.●

Van Dordproject-DG

DEN HAAG - De ministerraadheeft afgelopen vrijdag ingestemdmet de benoeming van schout-bij-nacht ir. D. van Dord tot project-

directeur-generaal van de DefensieMaterieel Organisatie (DMO). Hijbekleedt deze functie met ingang

van 1 mei.

De DMO is verantwoordelijk voorzowel de verwerving als de in-

standhouding van het defensie-materieel. Op dit moment onder-

gaat de DMO een grootschaligereorganisatie, waarbij de gehelematerieellogistiek van Defensie

opnieuw wordt ingericht. Tijdens deze herinrichting, moetde levering van diensten aan de

militaire eenheden gewoon door-gaan. Om dit proces in goede

banen te leiden wordt Van Dordaangesteld als project-Directeur-

Generaal.

Zijn benoeming is voor een peri-ode van twee jaar. Van Dord is opdit moment werkzaam bij de DMO

als hoofd-directeur.●

Koningin bij OTCRijOIRSCHOT - Hare Majesteit de

Koningin heeft vorige week dins-dag, 19 april, in Oirschot een

werkbezoek gebracht aan het Op-leidings- en TrainingscentrumRijden (OTCRij). Hier worden derijopleidingen voor de landmacht,de luchtmacht, de marine en demarechaussee verzorgd. Na eeninleiding over de organisatie werdkoningin Beatrix rondgeleid overhet oefenterrein. Het werkbezoekwerd afgesloten met een infor-mele ontmoeting met onder an-dere instructeurs en leerlingen.●

Chinooks op weg

SOESTERBERG - De eerste tweeChinook transporthelikopters

van het 298-Squadron van vlieg-basis Soesterberg zijn afgelopenmaandag per C-17A van de Ame-rikaanse luchtmacht vertrokken

naar Afghanistan. Nog twee toestellen zullen bin-nenkort volgen. De Chinooks

ondersteunen er de Special For-ces die de komende maandendeelnemen aan de Operatie

Enduring Freedom (OEF) in zuid-oost Afghanistan.

De Nederlandse bijdrage aan OEF

bestaat uit 165 militairen van deSpecial Forces en een 85-koppighelikopterdetachement met de

beschikking over vier Chinooks.●

Explosieven aangetroffen bij Britse bommenwerperHOF VAN TWENTHE - Bij de

berging van een Britse Short Stir-ling MK.1 bommenwerper in Hofvan Twente, zijn vorige week deeerste twee van de mogelijk vieraanwezige bommen (1900 pon-ders) gevonden. Het terrein is uitveiligheidsoverwegingen herme-tisch afgesloten.

De Explosieven OpruimingsDienst (EOD) van de KoninklijkeLuchtmacht, bepaalt in overleg metde gemeente een tijdstip waarop debommen worden gedemonteerd.hiervoor worden mensen dierondom het bergingsterrein wo-

nen, geëvacueerd. Nadat de ontste-kers zijn verwijderd, worden debommen op een veilig terrein totontploffing gebracht.

De luchtmacht begon op maan-dag 4 april met de berging van deShort Stirling MK.1 bommenwerperin de voormalige gemeente AmbtDelden (Hof van Twente). Hetvliegtuig stortte in de nacht vandonderdag 27 op vrijdag 28 au-gustus 1942 neer in een weiland inAmbt Delden. De Short StirlingMK.1 bommenwerper maakte deeluit van een luchtvloot van 306bommenwerpers op weg naar de

Duitse stad Kassel. Alle zeven be-manningsleden, afkomstig uit En-geland en Nieuw-Zeeland, kwamendaarbij om het leven. Alleen deschutter Flight Sergeant G.A. Smithwerd geïdentificeerd en ter aardebesteld op de algemene begraaf-plaats in Delden. Twee beman-

ningsleden liggen als Unknown Sol-dier anoniem op deze begraaf-plaats. Bij de berging zijn inmid-dels ook stoffelijke resten aange-troffen. De Bergings- en Identifica-tiedienst van de Koninklijke Land-macht onderzoekt deze menselijkeresten.●

VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN HRMSCDEN HAAG - De komende jaren vinden veel veran-

deringen plaats in de organisatie en de dienstverle-

ning op het personele gebied. Ondersteund door

een defensiebreed personeelsinformatiesysteem

gaan veel taken verschuiven. Dit heeft gevolgen voor

alle medewerkers van Defensie.

Medewerkers moeten pro-actiefinformatie zoeken op intranet enzelfstandig persoonlijke gegevensin PeopleSoft veranderen. Lijnma-nagers handelen meer zelfstandigop hun pc P&O gerelateerde zakenaf. Ook voor de P-functionarissenhebben de veranderingen gevolgendoor verschuiving van P&O-taken.Adviserende P&O-taken die gebon-den zijn aan de functie, de eenheiden de loopbaan blijven bij dedefensieonderdelen. De overigeondersteunende P&O-taken wordendefensiebreed samengevoegd inhet nieuw op te richten Human Re-sources Management Servicecentrum(HRMSC). Staatssecretaris Van derKnaap heeft op 4 april bekend ge-maakt dat het HRMSC in Enschedekomt. Met deze locatiekeuze is eenbelangrijke randvoorwaarde vastge-steld voor de oprichting van hetHRMSC. In de tweede helft van ditjaar start de basisorganisatie vanhet HRMSC. Deze bestaat uit het In-formatiecentrum, het Deskundig-heidscentrum en de staf.

Het HRMSC wordt het centrale

aanspreekpunt voor alle medewer-kers van Defensie, de lijnmanagersen de P&O functionarissen voor allevragen op het gebied van P&O.Deze vragen komen binnen in hetInformatiecentrum van het HRMSC

waar ze zoveel mogelijk direct wor-den beantwoord. De complexere enmeer tijdrovende vragen wordendoor medewerkers van het Deskun-digheidscentrum beantwoord. Hierwordt specifieke expertise op hetgebied van P&O samengebracht.Ook wordt vanuit het deskundig-heidscentrum informatie overge-bracht aan alle medewerkers overzaken op P&O-gebied, zoals P&O-re-gels of procedures die veranderen.Daarnaast komen in het HRMSC ad-ministratieve taken die niet geauto-matiseerd kunnen worden, zoals desalarisadministratie. Deze wordenondergebracht in het Ondersteu-ningscentrum. Na de start van debasisorganisatie wordt in de peri-ode tot 2008 het HRMSC verder uit-gebouwd.

De veranderingen op P&O-gebieden het oprichten van het HRMSC

hebben grote gevolgen voor de hui-dige P&O-functionarissen. Om hetP&O-personeel van Defensie te in-formeren over het HRMSC, zijn voorde verschillende defensieonderde-len voorlichtingssessies gestart on-der het motto: “Werken bij hetHRMSC: Iets voor mij?” Op maandag18 april was de eerste voorlichtingvoor P&O-personeel van de Konink-lijke Luchtmacht in Soesterberg.Voor een publiek van zo’n 150 P&O-functionarissen gaf kolonel Bui-tenga het belang van deze voorlich-ting aan, waarna de projectleider,luitenant-kolonel René Pals uitge-breid inging op het HRMSC. Na deze

presentatie kregen de P&O-functio-narissen ruim de gelegenheid omvragen te stellen. Inmiddels zijn devoorlichtingsbijeenkomsten voorde P&O-functionarissen van de KLu,de KL, het CDC, de BS en de DMO af-gerond. De voorlichtingen voor deKMar en de KM volgen nog. Voor deP&O-functionarissen die de voor-lichtingsbijeenkomsten niet kon-den bijwonen, zal donderdag 19mei een afsluitende, defensiebredevoorlichtingsbijeenkomst gehou-den worden.

P&O-functionarissen die na dezevoorlichtingsbijeenkomsten geïnte-

resseerd zijn in een functie bij hetHRMSC kunnen dit kenbaar makendoor de elektronische belangstel-lingsinventarisatie op intranet in tevullen. Zij worden dan op dehoogte gehouden van de ontwikke-lingen van het HRMSC en worden tezijner tijd uitgenodigd om te sollici-teren. Meer informatie over hetHRMSC, waaronder ook de belang-stellingsinventarisatie, kunt u vin-den op intranet: Defensieportaal /Bestuursstaf/afdeling HDP/Herin-richting Personele FunctiegebiedDefensie/Oprichting Dienstencen-trum Personeel/deelproject HRMService Centrum.●

Krijgsmacht zet veiligheidsdagen luister bijMAASSLUIS - De politie van de

regio Rijnmond heeft afgelopenmaandag en dinsdag voor dederde keer de Jeugdveiligheidsda-gen. De krijgsmacht was nadruk-kelijk aanwezig.

De kinderen konden zich verga-pen aan een rupsvoertuig van deKoninklijke Marechaussee, deel-nemen aan een actief programmabij de landmacht en het KorpsMariniers, en een kijkje nemenin de Cougar helikopter diemaandagochtend bij de veilig-heidsdagen aanwezig was. ●


OTCRIJ NEEMT VERNUFTIGE RIJSIMULATORS IN GEBRUIK

DIGITALE BLIK OP DE WEG

OIRSCHOT - Sergeant 1 George Marx is een grappenmaker. Tijdens een toertje doorhet digitale landschap blokkeert de instructeur ongemerkt de remmen van de mock-up.Vervolgens tovert hij een stilstaande brandweerwagen op het wegdek. Een vet ongevalenkele kilometers verderop is onvermijdelijk. Daarna verdwijnt de projectie. Kijkendnaar het witte doek realiseer je je plotsklaps niet in een echte vrachtwagen te zitten,maar in één van de twee onlangs door het Opleidings- en Trainingscentrum Rijden,

aangeschafte Mobiele Rijsimulators C.

TEKST: ANDRÉ TWIGT

FOTO: HENNIE KEERIS

Burgermedewerker Fons Roest-huis heeft een goed gevoel over devlotte aankoop van de twee witte to-verdozen door het MATLOGCO. Vorigjaar maart waren de MRSC’en, zoalsde simulator wordt afgekort, nietmeer dan een stapeltje papier ophet bureau van de bedrijfsplanner.Nu staan de fonkelnieuwe simula-tors klaar om uit te zenden militai-ren beter voor te bereiden op deweg- en terreinomstandigheden ineen uitzendgebied. De training

hiervoor vindt nu nog plaats op hetrijterrein van De Strijpse Kampenin Oirschot, waar het OTCRij, naastop de Generaal-majoor De Ruijtervan Steveninckkazerne, is geves-tigd. Maar binnenkort hoevenchauffeurs hiervoor niet meer spe-ciaal de deur uit. Voortaan komt hetOTCRij namelijk naar hun toe.Beide simulators staan in een opleg-ger op een chassis. Kwestie van eentrekker aankoppelen en naar deklant rijden, dus. Zo gezegd, zo ge-daan. In week negentien (9 tot enmet 13 mei) vindt de officiële inge-bruikname plaats. Dan houdt het

OTCRij halt in het Duitse Siedling-hausen. Tijdens de rustige mo-menten van een grensverleggendeoefening worden de chauffeurs van101 CISbataljon uit Garderen klaar-gestoomd voor de komende NRF-oe-fening in Noorwegen. Die aanpakbespaart volgens liaisonofficier ma-joor René van Duijn veel tijd engeld. Niet alleen hoeft personeelnaar Oirschot te reizen, ook krimpthet aantal daadwerkelijk geredenkilometers flink in.

KLOTSENMet de operationele periode in

het verschiet toont sergeant Marxzich opgetogen. De instructeurstaat te popelen om cursisten dekneepjes van het vak bij te brengen.“Met de simulator kun je situatiesnabootsen die in het echt nauwe-lijks mogelijk zijn.” Zoals een com-binatie van schuivende lading, eenlekke band en glad wegdek. Overi-gens maken we er geen sport vanom personeel met zoveel mogelijkonheil te confronteren. De lessenhebben een logisch verloop en mo-gen niet langer dan twintig minu-ten duren. Om toch alle vereisteonderwerpen aan bod te laten ko-

men, is het programma vrij inten-sief. Mist, overstekende voetgan-gers, glad wegdek, noem maar op.”

Volgens Marx zit in de eerste leseen introductie van zes minuten.Die is nodig om de cursisten de ge-legenheid te bieden even alle knop-jes en hendeltjes uit te proberen.Dat kan, want de schakelaars enmeters functioneren net als in hetecht. Zelfs de blower doet het. Ookhet motorgeluid dat de simulatorproduceert, doet heel realistischaan, net als de rijbewegingen. Bij-voorbeeld het klotsen van de ladingvan een tankwagen wordt door hetelektrische hydraulische onderstelperfect gesimuleerd. Optrekken,versnellen, afremmen en stoppenook. Volgens Marx zullen cursistenniet snel dezelfde route rijden. Dedatabase bevat driehonderd kilome-ter rijweg, die door een grote varië-teit aan landschappen slingert, Zois er een bergachtig gebied opgeno-men en eentje met sneeuw met

veel gladheid. Verder bevat de com-puter een industriegebied, een ver-stedelijkt gebied en een manoeuv-regebied. Laatstgenoemde is be-doeld om speciale verrichtingen tetrainen. Vanaf het instructeurscon-sole plaatst Marx een cursist me-teen in de gewenste natuurgetrou-we omgeving. Afhankelijk van denoodzaak past hij eventueel een ofmeerdere weers- en zichtomstan-digheden toe, zoals regen, sneeuw,mist en duisternis. Ook verschil-lende typen belading en dito voer-tuigtypen komen met een druk opde knop uit de hoge hoed. Rijdenmet aanhanger of trailer heeft on-middellijk gevolgen voor het weg-gedrag De MRSC kan ook voor detraining van buschauffeurs wordenaangewend. Hand- of automatischgeschakeld: maakt niet uit.

VIEZE RUITAls sterke troef brengt Roesthuis

tevens het zicht van de chauffeurter sprake. “We presenteren precieswat je in het echt ziet, inbegrepenhet beeld dat de spiegels geven.”“Dat is mooi om het kijkgedrag tebeïnvloeden”, gaat Van der Duijnverder. “Op termijn willen we ooknog een ‘vieze ruit’ simuleren, diedoor middel van enkele digitale ve-gen weer schoon kan worden ge-veegd. Voor een natuurgetrouwe si-mulatie laten we de ruitenwissersuiteraard mee vegen.” De modules‘Rijden op onverharde wegen’ endito ‘onder verduisterde omstandig-heden’ (black out) komen in hetvierde kwartaal van dit jaar. Enkelestoringen moeten eveneens nogworden ingebracht, zoals ‘brand-stof op’ en ‘accu leeg’. “Daarmeewillen we de opmerkzaamheid vande chauffeur verder vergroten”, ver-telt Marx.

Ook bezitten de simulators de mo-gelijkheid de voortgang te bewaken.Dat is niet alleen handig voor de in-structeurs, maar ook voor de pelo-tonscommandanten. Beide functio-narissen krijgen zodoende inzichtin de zwakke en sterke punten vande leerlingen. “Goede cursistenhebben minder aandacht nodig”,vertelt Marx. “Wie ergens een steek-je laat vallen, spijkeren we bij.”●

BREDA - “Eerlijk gezegd kendeik deze prijs nog niet, maar ik vindhet natuurlijk leuk dat ik een prijsmet mijn scriptie heb gewonnen.”Tweede luitenant Leon Karim(foto) van het ontsmettingspelotonvan 101 NBC-verdedigingscompag-nie steekt zijn enthousiasme nietonder stoelen of banken.

De oud-cadet van de KoninklijkeMilitaire Academie in Breda heeftals beloning voor zijn afstudeer-scriptie over munitieopstal opcompounds uit handen van de voor-zitter van de afdeling DefensieTechnologie van het KIVI NIRIA (Ko-ninklijk Instituut van Ingenieurs),ir. Peter Krijgsman, de Kooyprijsontvangen. Volgens Krijgsmanblonk het werkstuk uit in originaliteit en actualiteit, en was technisch sterk en theore-tisch goed onderbouwd.

Het KIVI Defensie Technologiekent de Kooyprijs jaarlijks toe aande beste technisch-militair geori-ënteerde afstudeerscriptie in onsland. De onderscheiding is ver-noemd naar de elektronisch inge-nieur en professor in de wis- ennatuurkunde die als lector enhoogleraar van de KMA jarenlanggeneraties cadetten begeleidde ophet gebied van onder meer de

voortstuwing en constructie vanraketten en satellieten.

De Kooyprijs omvat een oorkon-de en een bedrag van duizendeuro. Bijdrage: Dorien van Riel●

Dertig vlootoperatorsontvangen IKO-diploma

WILLEMSTAD - Dertig vloot-operators hebben vrijdag 15 aprilhun diploma voor de InitiëleKustwachtopleiding (IKO) gekre-gen. De cursisten ontvingen hetbewijs uit handen van de Com-mandant Kustwacht NA&A, com-mandeur Frank Sijtsma, in hetbijzijn van vele familieleden envrienden.

Voor het eerst in de geschiede-nis van de Kustwacht vond me-teen de beëdiging van de vloot-operators plaats als ‘Buitenge-woon agent van de Politie’. De be-ëdiging werd gedaan door de ad-vocaat-generaal, De Muy.

De IKO begon afgelopen septem-ber en heeft zeven maanden ge-duurd. Het is zowel psychisch alsfysiek een zware opleiding. Dat

dertig deelnemers het diplomahebben gehaald, is een groteprestatie. In totaal meldden zich270 geïnteresseerden aan voor deopleiding. Daarvan werden er uit-eindelijk veertig geselecteerd enhiervan hebben er dertig de oplei-ding met succes afgerond.

In de opleiding hebben deVlootoperators onder meer lerenschieten en varen. Ook hebben zijexamen gedaan in juridische vak-ken, zelfverdediging, EHBO, red-dend zwemmen en boardingpro-cedures. Omdat zij beëdigd zijnals ‘Buitengewoon agent van dePolitie’ zijn zij bevoegd om allePolitietaken op het water uit tevoeren. De Vlootoperators heb-ben de rang van volmatroos.Foto’s: Kustwacht NA&A●

Oud KMA-cadet pakt prijs met scriptie

Boven: Van achter het instructeurs-console houdt sergeant 1 GeorgeMarx de vorderingen van een cursistin de gaten.

Onder: Sergeant 1 Ed Antonio kijkt inde spiegels die net zo’n beeld als inhet echt geven.

Helikopterbeeld van af de chauffeursstoel is ook mogelijk in de simulator.

DEN HAAG/PHUKET -Op de avond van TweedeKerstdag kreeg kolonel-tandarts Laurens Tinsel tehoren dat hij naar allewaarschijnlijkheid de jaar-wisseling in het warmeThailand zou vieren. Doorde nagenoeg alles ver-woestende vloedgolf dieook de Thaise kustenheeft geteisterd, zijn dui-zenden mensen om hetleven gekomen. Het Ram-pen Identificatie Team(RIT) waarvan hij als kern-lid deeluitmaakt, ging opverzoek van het Ministerievan Buitenlandse zakenen na toestemming van deThaise autoriteiten aanhet werk in de omgevingvan het eiland Phuket enheeft intussen al heel veeltsunamislachtoffers hunidentiteit teruggegeven.

Het Nederlandse RIT verleent as-sistentie bij de berging en deidentificatie van personen die bijeen ramp of calamiteit zijn omge-komen. Het team is onderdeelvan de Nederlandse politie enwordt beheerd door het KorpsLandelijke Politiediensten (KLPD).Drie ministeries kunnen om in-zet van het RIT vragen: Binnen-landse Zaken en Koninkrijksrela-ties, Buitenlandse Zaken en De-fensie. Het RIT bestaat uit onge-veer veertig kernleden, onder wiediverse militairen, en kan bij gro-te rampen worden uitgebreid totongeveer tweehonderd personen.De militairen leden van het RIT

zijn voornamelijk technische entactische rechercheurs van de Ko-ninklijke Marechaussee maar ookeen aantal leidinggevenden vande KMar en een forensisch odon-toloog (tandarts). Bij opschalingwordt voor de uitbreiding van hetaantal tandartsen gebruik ge-maakt van zes van de zeven beë-digde tanddeskundigen die Ne-derland rijk is en die zijn vere-nigd in het Landelijk Orgaan Fo-rensische Odontologie. Als ver-


DEFENSIESPECIALISTEN ONDERDEEL RAMPEN IDENTIFICATIE TEAM IN THAILAND

‘Een heel surrealistisch beeld, dat ik niet snel vergeet’

dere opschaling of aflossing nood-zakelijk is kan ook beroep wordengedaan op Defensie door eensteunaanvraag. In de begin jarennegentig is hiertoe een bestaandeafspraak tussen de ministeries vanDefensie en Justitie geformaliseerden heeft Defensie tandartsen opdeze werkzaamheden voorbereiddoor hen bij het Armed Forces Insti-tute of Pathology in Amerika te la-ten opleiden.

Een uit dertig personen bestaan-de groep RIT leden vertrok 28 de-cember bepakt en gezakt en voor-zien van extra materiaal met deKLM naar Bangkok en vloog nog de-zelfde dag met een toestel van deThaise politie door naar het eilandPhuket. “We werden in Bangkokopgevangen door een liaison van deNederlandse ambassade. Zij wasjaren eerder werkzaam geweest bijde Thaise politie en kende daar-

door veel mensen. Bovendienspreekt ze de taal en kent de cul-tuur. Dat heeft ons werk een stukeenvoudiger gemaakt.”

In Wat Yan Yao, Wat BangMaung, Mai Khao en Crabi (de om-geving van het eiland Phuket) wa-ren in vier tempelcomplexen verza-melplaatsen ingericht, voor de lichamen van de slachtoffers. “Wijzouden gaan werken in Wat YanYao, 120 kilometer ten noordenvan Phuket. De busreis van het ho-tel naar de tempel nam tenminste2,5 uur in beslag. De eerste dag ar-riveerden we in het donker. Datwas een heel surrealistisch beeld,dat ik niet snel vergeet. Het tem-pelcomplex werd verlicht doorbouwlampen. Het lag er vol met lichamen, die werden gekoeld metdroogijs. Dat strijklicht, de dampvan het ijs en de stoffelijk restenten dele gewikkeld in plastic, heeftgrote indruk gemaakt. Omdat wein het donker weinig meer kondendoen, hebben alleen de omgevingverkend zodat we de volgende mor-

gen aan het werk konden. Bij aan-komst de volgende dag werden wewelkom geheten door Australischecollega’s, waar we later plezierigmee hebben samengewerkt. Langedagen, fysiek zware omstandighe-den, gecombineerd met grote reis-tijden maakte het vooral in de be-ginperiode erg zwaar.”

GEESTENNagenoeg tegelijkertijd met het

RIT arriveerden de eerste koelcon-tainers waarin de lichamen kondenworden bewaard. “Een geïmprovi-seerd mortuarium was er nog niet,dat heeft een paar dagen geduurd”,aldus Tinsel. “De slachtoffers wer-den op vrachtwagens naar de tem-pel gebracht, vaak in plastic gewik-keld. We hebben het plastic verwij-derd en bij afwezigheid van mortu-ariumfaciliteiten een quick scan uit-gevoerd: is het een man of eenvrouw, wat zijn de uiterlijke ken-merken en we gaven ze een uniekDisaster Victim Identification (DVI)nummer. Gezamenlijk met de Aus-traliërs zijn de Standard Operation

Procedures (SOP) voor Wat Yan Yaogeschreven, zodat er sprake wasvan een eenduidige werkwijze. Na-dat het nummer was toegekend,gingen de lichamen in een bodybag en naar de koelcontainer. Zohebben we dagenlang 140 tot 150lichamen ‘verwerkt’. Dat was eenrare gewaarwording: overdag werkje een veld leeg en de volgendemorgen ligt het weer helemaal vol.We hebben honderden lichamenbeschreven. Maar alles is relatief.De duizenden slachtoffers in Thai-land vielen in het niets vergelekenbij de aantallen in Indonesië.

Een andere zaak die opviel, is desnelheid waarmee de Thai, na deberging van de slachtoffers, derampgebieden ontdeden van alledebris en de nutsvoorzieningenherstelden. Voor de getroffen regiois toerisme van levensbelang. Doorinzet van het Thaise leger wordt te-vens voor tijdelijke huisvesting ge-zorgd voor de daklozen.”

In het relaas van de tandartswordt regelmatig over de vele boeddhistische tempels gesproken.“Tempels zijn heel belangrijk in deThaise samenleving. Een boeddhis-tische overledene wordt gecre-meerd in een crematorium op eentempelcomplex. De plaats waar wetussen de werkzaamheden door za-ten uit te blazen, lag naast het cre-matorium dat nog in gebruik was.Dat is een andere beleving van dedood dan die wij cultureel gewendzijn. Ook geloven vele Thai in reïn-carnatie en geesten van overlede-nen. Vlak voordat ik half februariterugkeerde naar Nederland werdhet lichaam van de commandantvan de lijfwacht van de kleinzoonvan de Thaise koning geïdentifi-ceerd. Dat betekende voor de man-nen van zijn eenheid eindelijk rust,want tot die tijd werden ze ‘snachts bezocht door zijn geest dienog ronddwaalde.”

DNAToen het mortuarium in gereed-

heid was gebracht, hebben de le-den van het RIT gezamenlijk met deandere internationale DVI teamsalle slachtoffers uitgebreid onder-zocht en beschreven. “Onze werk-wijze is zoals voorgesteld in de DVI

guide van Interpol. Achtereenvol-gens werden vinger- en handpalm-afdrukken genomen; het lichaam,sieraden en de kleding minutieusonderzocht, beschreven en gefoto-grafeerd, werd pathologisch onder-zoek verricht, een gebitsstatus ge-maakt, tandheelkundige röntgenfo-

to’s genomen en materiaal afgeno-men voor DNA.”

Werken met DNA-materiaal lijktin een geval als dit ideaal, maar ishet volgens tandarts Tinsel niet deultieme oplossing. “De kans dat jecontaminatie krijgt van het DNA bijeen grootschalige niet gestandaar-diseerde afname is groot. De antro-pologen die deel uitmaakten vanhet RIT hebben bij andere teamsheel wat corrigerend moeten optre-den. Met name het telkens DNA

vrijmaken van het gebruikte instru-mentarium was een groot punt vanzorg. Ondanks alle inspanningenonzerzijds is er nogal wat vervui-ling voorgekomen, resulterend inniet bruikbare profielen. Identifice-ren aan de hand van vingerafdruk-ken, lichaamskenmerken (tatoea-ges, littekens, etc) en het gebitheeft nog altijd veel waarde.”

VERGELIJKEN In Nederland zat men overigens

na de ramp ook niet stil. Bij het mi-nisterie van Buitenlandse zaken isdirect na de ramp een meldpuntingericht. “Aanvankelijk ging hetom 2700 meldingen, maar dooreen vroegtijdige assistentie van hetRIT en recherche onderzoek kon ditaantal al snel worden terugge-bracht tot ruim dertig vermisten.Nederland had de definitieve lijstvan vermisten opvallend snel oporde. Ook in het zogenoemde backoffice in Driebergen is veel werkverzet. Vanuit dit back office wordthet contact met nabestaanden ge-coördineerd en de gegevens overde vermisten verzameld en doorge-geven aan Thailand.”

In het Thai Tsunami Victim Iden-tification Information ManagementCentre (TTVI-IMC) komt alle info sa-men, aldus kolonel Tinsel en wor-den de gegevens in de computergezet. “Het was ook heel handigdat de programmeurs van de soft-ware in Thailand aanwezig waren.Daardoor kon het programma ver-der worden geperfectioneerd ennieuwe toepassingen worden ge-ïmplementeerd. Dat werkte echtgoed.”

Nu alle slachtoffers zijn beschre-ven kan het RIT in omvang wordenteruggebracht. Op de afdeling Re-conciliation van het TTVI-IMC wer-ken nu nog vijf Nederlanders: drietactische rechercheurs, één ICT’eren één tandarts. De leden van hetteam werken in rotaties van onge-veer 2,5 weken in Thailand, methet reizen en de overdracht blijvener effectief twee weken over waarinwordt gewerkt aan de identificaties.De Nederlandse deskundigen pro-beren alle verkregen informatieaan elkaar te knopen en zo de do-den weer een identiteit te geven.“We hebben in Thailand 3900 zo-genoemde post mortem dossiers ge-maakt van tsunami-slachtoffers endaarnaast 1900 ante mortem dos-siers gekregen met informatie oververmisten. Door vergelijken enspecifieke unieke kenmerken uitpost mortem en ante mortem dos-siers te koppelen ontstaat een iden-tificatie. Nadat het bewijs materiaalaan de Thaise autoriteiten is gepre-senteerd, wordt conform de Thaisewet de formele identiteit vastge-steld in de release board. Daarnakunnen de formaliteiten wordenafgewikkeld om het stoffelijkeoverschot te repatriëren.”

Van de Nederlandse vermistenzijn er inmiddels meer dan dertiggeïdentificeerd.

Als het werk in hetzelfde tempodoorgaat, denkt Tinsel dat het RIT

nog minimaal tot 1 juli werk heeftin Thailand.●

Links: ‘Verschil-len’, kolonel-tandarts Lau-rens Tinsel meteen Thaise col-lega.

Links: Majoor-tandarts Desi-ree Wilmes, lui-tenant-kolonel-tandarts CyrilLabega en luite-nant-kolonel-tandarts Willemvan de Sluis inhet mortua-rium.

Rechts: Tand-arts LaurensTinsel doet

kwaliteitscon-trole op hetmortuarim.

Onder: Aan-komst nieuwestoffelijke over-schotten.


Op de Nederlandse verzamelplaats ophet Amerikaanse Camp Virginia bijKoeweit Stad leverden de militairenvan SFIR-5 hun persoonlijke uit-rusting en wapens in.

Een trekker-oplegger van de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie in Irak, met op de oplegger een Werklust. Leden van de force protection houden een oogje in het zeil.

Een forceprotectionteamontlaadt dewapens.

Sergeant Merks(rechts) en tweede lui-tenant Blom zien opCamp Virginia toe ophet ontladen van eentrekker-oplegger.


DEN HAAG - Een groteklus is geklaard. Vanoch-tend 28 april zijn de laat-ste leden van het Re-deployment Ondersteu-ningsdetachement vanuitKoeweit in Nederlandteruggekeerd. Met hetvliegveld bij Koeweit Stadals standplaats hebben zedaar de terugtrekkingnaar ons land van SFIR-5uit Irak in goede banengeleid. Ook het laatsteschip met materieel ver-laat Koeweit dezer dagen.

In een tijdsbestek van circadrie maanden werd alle spullenop de Nederlandse kampen ver-zameld, ingepakt en naar deNederlandse logistieke basis ophet Amerikaanse Camp Virginiabij Koeweit Stad getranspor-teerd. Om uiteindelijk in vierschepen en vele vliegtuigen teworden beladen.

Volgens de commandant vanhet Redeployment Ondersteu-ningsdetachement, luitenant-kolonel Ivo de Jong, was het eengouden greep om de terugkeer-operatie van een omvangrijkeeenheid als SFIR-5 door een spe-ciaal gevormd detachement inplaats van door de Battle Groupzelf te laten regelen. “Zo kun jeje in één slag veilig en vooral be-heerst terugtrekken”, aldus delandmachtoverste afgelopenweek vanuit Koeweit, waar detemperatuur na de koele winter-periode tot alweer bijna veertiggraden is opgelopen.

Op deze pagina’s een laat-ste fotografische terugblikop de missie van het Rede-ployment Ondersteunings-detachement. Voor debeelden tekent Boudewijnvan Lierop.●

Terugtrekking SFIR-5 uit Irak voltooidHet beladen,eind maart, vanhet vrachtschipde Tychy in dehaven van Koe-weit. In het ka-der van hetnieuwe DefensieTracking and Tra-cingsysteem is alhet materieelvan stickersvoorzien.

Militairen van de force protec-tion op de snelweg in Zuid-Irak die naar de grens metKoeweit leidt.

UTRECHT - Cultureel erf-goed is kwetsbaar en debescherming ervan lijkt ineerste instantie niet dehoogste prioriteit te heb-ben in en vlak na een oor-log. Bescherming van na-tionale symbolen, of hetnu gaat om het Capitool inde VS, de Taj Mahal in India, de molens van Kin-derdijk of de Imam Ali-moskee in Najaf is wel de-gelijk belangrijk. Dat stel-len kunsthistoricus en ar-cheoloog Joris Kila en enantropoloog en conserve-ringsdeskundige René Tey-geler. Wie het cultureel erfgoed van de tegenstan-der onherstelbaar bescha-digt, ontneemt de tegen-partij zijn verleden, hedenen toekomst.

EHBO’ers op cultureel gebied

CULTURELE CIMIC-SPECIALISTEN VEEL GEVRAAGD IN HET BUITENLAND:

Beiden zijn als cultureel deskun-dige verbonden aan CIMIC GroupNorth (CGN) en hebben in Irak ge-zien hoe de Coalition Forces onderleiding van de VS met wisselendsucces trachten nationale culturelesymbolen te ontzien.

De twee gemilitariseerde cultuur-experts houden zich niet alleen be-zig met het behoud van het cultu-reel erfgoed in oorlogs- en crisisge-bieden, maar ook met het informe-ren van militairen over cultureelerfgoed in het inzetgebied. Voor al-gemene culturele achtergrondin-formatie bij uitzendingen bestaatbinnen Defensie ook de sectie CAI

(Culturele Achtergrond Informa-tie). Nederland loopt met militairecultuurexperts in Europees opzichtvoorop. Simpelweg omdat Neder-

landde zorg voor de vulling van ditdeel van de CGN op zich heft geno-men. Het Nederlandse CIMIC-con-cept is afgeleid van het Ameri-kaanse-Britse model. De NAVO-ge-relateerde CIMIC kent vijf secties.Drie ervan hebben betrekking ophulp op civil administration, econ-omy & commerce en civil infrastruc-ture, de vierde is humanitarian af-fairs en de laatste is cultural affairs.De landen die naast Nederland lidzijn van de CGN, te weten Duits-land, Polen, Tsjechië, Noorwegenen Denemarken zouden ook ex-perts op cultureel gebied kunnenopleiden tot militair, maar alleenNederland heeft dat gedaan.

Tot 1 maart maakten de expertsdeel uit van de mission pool vanCGN. De leden daarvan zijn optwee manieren inzetbaar: missie-ondersteunend of als augmentee

(aanvullend specialist) als resultaatvan een bilateraal verzoek aan Ne-derland van het missiegebied. Der-gelijke verzoeken komen via Bui-tenlandse Zaken binnen of, zoalsin een eerdere fase in Irak, via hetAmerikaanse leger. Volgens ma-joor Teijgeler en luitenant-kolonelKila wordt cultuur vanuit Westersgezichtspunt nogal eens als eenonbelangrijke luxe ervaren. “Inveel niet-Westerse landen vormtcultuur echter een belangrijkonderdeel van het dagelijks leven.Daar lezen mensen nog gedichtenen vertellen ze elkaar verhalen omde maatschappij bijeen te houden.Cultuur is in het Midden-Oostenen Azië veel belangrijker dan bijons. Als je bij voorbeeld corruptiewilt bestrijden, is het bijhoudenvan een archief heel belangrijk endat besef ontbreekt nog wel eensin de landen waar we als CIMIC

werken. Sterker nog: een archiefbetekent daar in negatieve zin juisteen bron van inkomsten: je kunt

zowel ‘belastende’ als historischearchiefstukken verkopen. In Irakwordt veel cultuurgoed geroofd en


verkocht door het verzet”, aldusKila. “Van de opbrengst wordenweer wapens aangeschaft. Cultuurvormt in veel opzichten het natio-naal geheugen en schept identiteit.Het is ook tastbaar en dan sprekenwe niet alleen over de beelden enschilderijen maar ook over lo-pende en historische archieven.”

Langzaam dringt er internatio-naal en nationaal door dat Neder-land militaire specialisten op datgebied heeft en daarom worden zeook benaderd. “Minister Kampheeft tijdens zijn bezoek aan deCGN een week of wat geleden ge-zegd dat cultuur belangrijk is. Hijzag toen ook redenen om de Cultu-ral Unit van CIMIC in te zetten, zo-wel in support of the mission als invoorkomende gevallen op verzoekvan het gastland. Ook de plaatsver-vangend BLS, generaal-majoor Tonyvan Diepenbrugge, is voorstandervan een zo vroeg mogelijk inzet

Boven: Op hetopgravingster-rein ligt eeuwen-oud puin metspijkerschriftvoor het grijpen.

Rechts: Dievenplunderden hetmuseum in de

dagen pal na deAmerikaanse in-

val.

Links: Het terreinvan Babylon hadzwaar te lijdenvan de vele mili-taire voertuigen.

Rechts: Om gro-tere schade te

voorkomen wer-den betonnen

blokkades meteen heli ver-

plaatst.

Links: Ook luite-nant-kolonel Kilabezocht Bagdad.

TEKST: BERT VAN ELK

FOTO’S: JORIS KILA EN RENÉ TEYGELER

die niet geplunderd zijn. Laterheeft Kila in Bagdad in samenwer-king met de destijds fungerendesenior cultural advisor, ambassa-deur Mario Osio, een assesment uit-gevoerd, dat resulteerde in de uit-zending van Teygeler.

EHBO’ERRené Teygeler is na een verblijf

van acht maanden in Irak de cultu-reel deskundige bij uitstek voor datland geworden. Zijn standplaatswas Bagdad, maar hij ging ook opwerkbezoek buiten de hoofdstad.“Ik ben geen beroepsmilitair, maarer is in de afgelopen maanden weleen flink beroep gedaan op mijnmilitaire kunnen. Ik heb bomaan-slagen van nabij meegemaakt enregelmatig onder vuur gelegen. Ikwas er senior cultural advisor vanNederland, de Amerikanen en deIraki’s. De culturele CIMIC-specia-listen bleken in Irak erg belang-rijk, omdat zij het gat opvullen tus-sen de oorlog waarin gevechtenplaatsvinden en de komst of terug-keer van de non-gouvernementeleen internationale organisaties diepas arriveren als het weer rustig isin het land. Sterker nog, binnenhet culturele veld vragen organisa-ties als UNESCO en Blue Shield juistom onze inzet en informatie. Zijzien ons niet als concurrentie,maar eerder als een welkome coun-terpart. Veel cultuurdeskundigenhebben niets met het leger en den-ken ook dat Defensie niets metcultuur heeft. En dat is nu juistniet waar, zo heeft de praktijk inIrak uitgewezen. Het eerste projectdat we hebben aangepakt - overi-gens met Amerikaans defensiegeld - was de redding van de Otto-maanse archieven. Kosten: eenton.

Wij gaan als de EHBO’ers op cul-tureel gebied naar Irak. Dat is hetconcept van CIMIC. Indien noodza-

kelijk gaan we al als er nog geweldwordt gebruikt. We reizen welis-waar niet met de stoottroepenmee, maar we zijn wel gemilitari-seerd, komen vlak achter ze aan enkunnen een cruciale rol spelen.Belangrijk is ook dat wij vanuitonze militaire status gemakkelij-ker kunnen communiceren metmilitairen van de Coalition Forces.Civiele cultuurdeskundigen kun-nen en willen dit niet, waardooreen groot potentieel aan hulpcapa-citeit - denk bijvoorbeeld aan ge-bruikmaken van militair transporten koel-vriesapparatuur voor hetinvriezen van beschadigde archief-stukken - onbenut blijft.”

Zo heeft reserve-majoor René Teygeler een belangrijke rol ge-speeld bij het voorkomen van pro-blemen en het beschermen vancultureel erfgoed in Najaf. “Ik hebaan de deputy van Negroponte ge-adviseerd om de Imam Alimoskeeniet te beschadigen bij de Ameri-kaanse aanval op Najaf en zoveelmogelijk op de achtergrond te blij-ven. Daarnaast heb ik hem eropgewezen dat deze graftombe vande stichter van het Shi’a-geloof eengrote symbolische waarde heeft endat als je mensen hun symbolenontneemt je om enorme moeilijk-heden vraagt. Uitkomst van de dis-cussie was uiteindelijk dat nietAmerikaanse eenheden, maar deIraki’s de moskee zijn binnenge-gaan. Dat was de manier om ieder-een in zijn waarde te laten.”

Een soortgelijke situatie heeftzich voorgedaan bij de 1100 jaaroude minaret in Samara, die de VS-eenheden wilden bezetten, omdater vanuit de minaret op hen wasgeschoten. “Daarbij heb ik ze ge-

wezen op de Conventie van DenHaag van 1954 waarin is vastge-legd wat je met cultureel erfgoedmag doen. Je mag zo’n object bijvoorbeeld wel aanvallen als je vandaaruit wordt beschoten, maar nade strijd moeten de bezettendetroepen zo’n monument weer be-schermen. De VS hebben de con-ventie weliswaar niet ondertekend,maar werken wel in de geest er-van.” Volgens antropoloog Teyge-ler zijn er meer gevallen bekendwaarbij de Amerikaanse eenhedenhun strategie hebben aangepastom cultureel erfgoed te bescher-men of zo min mogelijk te bescha-digen. “In een bepaalde moskeebleken terroristen te zitten, die ge-bruik maakten van gangenstelsels.Die lieden zijn er uiteindelijk weluit verjaagd, maar heel voorzichtigen nadat er was besproken wat demilitairen wel en niet kondendoen. In dit geval hebben ze naarmij geluisterd, omdat ik ook mili-tair ben. Dat was nooit gelukt alseen burger advies had gegeven.Wij vullen als CIMIC-specialisten zohet gat tussen niet-militaire orga-nisaties als UNESCO en het RodeKruis, die zich niet formeel metmilitairen willen associëren. Ookdoor de Irakese autoriteiten wer-den we zeer serieus genomen om-dat we militair waren en ook vak-deskundige. Een van mijn belang-rijkste taken was de Irakese mi-nister van cultuur adviseren”.

BABYLONTeygeler omschrijft zijn werk in

Irak als bijzonder. “Iedereen ver-trok door het geweld. Het land liepleeg na de bomaanslag op de VN inBagdad. De Irakese minister vancultuur en UNESCO hebben daaromdirect gevraagd of Nederland des-kundigen kon leveren.” Ook ande-re organisaties en de EU vragen re-gelmatig advies van de Nederland-

se specialisten als het gaat om cul-turele vraagstukken. Nederlandheeft zich met de cultuurspecia-listen in een gat in de markt bege-ven, vinden de twee. “Italië wilgraag met ons samenwerken. Wespelen zogezegd een voortrekkers-rol.”

In de acht maanden dat Teygelerin Irak werkte - in het dagelijks le-ven runt hij een onderzoeks- enadviesbureau voor cultureel erf-goed - was hij betrokken bij onder-handelingen rond Najaf, Samaraen Babylon. “Het Poolse hoofd-kwartier van de Multinational Divi-sion was op de historische opgra-vingen van Babylon gevestigd enhet terrein dat militair nodig was,werd steeds groter. Daarom heb ikmet de Amerikanen en Polen on-derhandelingen gevoerd om dezehistorische plek te ontruimen enzo te beschermen. Uiteindelijk isde basis verplaatst en dat was eenoperatie die miljoenen heeft ge-kost. Het oorspronkelijke uit-gangspunt van de Amerikanenwas heel nobel, want pal na de oor-log zijn er op de archeologisch be-langrijke plek een aantal mariniersondergebracht om de plek tegenrovers te beschermen. Uiteindelijkis via twee kanalen geprobeerd omde site te verplaatsen via de mili-taire kanalen en via de Ameri-kaanse ambassade. Het is gelukt,omdat ik als militair door zowel deCoalition Forces als de Irakezenwerd vertrouwd en ieders belan-gen in de gaten hield. We hebbenvoorkomen dat zware betonblok-ken niet over de grond werden ver-schoven, maar gelift met een BlackHawk om te voorkomen dat eeuw-enoude overblijfselen werden be-schadigd. Olie in de grond hebbenwe verwijderd met een biologischemethode. Uiteindelijk is het kampverplaatst en is de omgeving vanBabylon schoon opgeleverd. Uit de

bevolking zijn 350 man geselec-teerd die nu het totale opgravings-gebied bewaken. Kosten voor debewaking: vijfduizend dollar perjaar. Ze zijn getraind en bewapenddoor de Polen.” Volgens hem is eronder Saddam Hoessein meer cul-tureel erfgoed verloren gegaan dandoor de acties van de Coalition For-ces.

AFGHANISTANVolgens Teygeler graaft hij als CI-

MIC-medewerker nooit op, maarprobeert hij uitsluitend cultureelerfgoed te consolideren en be-schermen. “We zorgen ervoor datNGO’s er weer terecht kunnen,evenals plaatselijke archeologischeinstellingen. We geven, om datbeeld van ontwikkelingssamen-werking te gebruiken, hen geenvis, maar een hengel. We helpenmet trainingen. In de praktijk isgebleken dat we als Nederlandereen aantal voordelen hebben: weworden als neutraal ervaren, zijnmilitair en deskundige.”

Binnen de CIMIC-afdeling Cultu-ral Affairs waarvan Kila netwerk-manager is, zijn de laatste tijd ga-ten gevallen, omdat niet elke cul-tuurspecialist aan alle militaire ei-sen dient te voldoen. “We gaan opkorte termijn weer gericht wervenom de Nederlandse Cultural Af-fairs in stand te houden. De sectiebeschikt nu onder andere nogover disciplines als archeologen,archief- en bibliotheek deskundi-gen, antropologen, historici,kunsthistorici, restoratoren, con-servatoren en specialisten op reli-gieus terrein. Daar komt op ter-mijn nog het vakgebied onder-wijsdeskundige bij. Wie wil?”●

van cultuurspecialisten om deschade te beperken.”

OEROEKKila heeft al tijdens SFIR-1 enige

tijd in Irak doorgebracht om te ad-viseren over de conservering enbescherming van Oeroek, een vande oudste en belangrijkste stedenvan Zuid-Mesopotamië. De restan-ten van de oude stad liggen aaneen zijtak van de Eufraat, bij War-ka, circa 250 kilometer ten zuid-oosten van Bagdad. De Ziggoeratis de grootste ruïneheuvel in ditgebied, met een oppervlak van nietminder dan 680 hectare opgravin-gen. “Het werk dat normaal doorhet Duitse Archeologisch Instituutwordt uitgevoerd, ligt nu al jarenstil door de politieke situatie.Daardoor is nog maar een deel vande stad bloot gelegd.” In Oeroek ishet spijkerschrift niet alleen ont-staan, maar het heeft zich vandaarover het hele oude Nabije Oostenuitgebreid. “Men kan met rechtzeggen, dat in Oeroek voor heteerst door mensen is geschreven.”Oeroek bevindt zich in het voor-malige Nederlandse inzetgebied inAl Moethanna.

Kila zette in overleg met hetDeutsche Archaeologisches Institut inBerlijn, Amerikaanse wetenschap-pers van het State department ende Nederlandse militairen een pro-gramma op, waarbij de bedoeïnen-stam die in Oeroek woont, ingezetwerd om het gebied te bewaken. Inruil daarvoor ontvingen zij een ge-ring bedrag per maand (betaalddoor de Duitsers) voor voedsel, wa-ter en vervoer. Sommige comman-danten van SFIR-rotaties hebbenook nog een duit in het zakje ge-daan. Door dit initiatief, dat doorde internationale archeologischegemeenschap zeer werd ge-waardeerd, is Oeroek een van deweinige archeologische sites in Irak


Links: René Tey-geler arriveertper helikopter inBabylon.

Rechts: Hetgraafwerk aan de

grootste graf-heuvel van Oe-

roek heeft jaren-lang stilgelegen.

Grote foto: Hethistorische ter-rein werd doorveel gevaren be-dreigd zoals eenbenzinestation.


DEN HAAG - De ouderegarde zal het zich nog goedkunnen herinneren, het bioscoopjournaal van Poly-goon dat van 1924 tot 1987aan elke film vooraf ging.Commentator Philip Bloe-mendal verwierf er na de oor-log de status van bekendeNederlander mee. Wat velenmisschien niet weten, is datPolygoon ook onder de Duit-se bezetting wekelijks eenjournaal verzorgde. Uiteraardmet een voor die periode ‘cor-recte’ toonzetting. Van al dezebeelden is nu een selectie uit-gebracht op vijf dvd’s, die elkin steeds vijf hoofdthema’seen beeld schetsen vanNederland onder de nazilaars. Boeiend en onthutsend.

TEKST: WIEBREN TABAK

FOTO’S: UITGEVERIJ WAANDERS

De dvd’s beslaan per stuk éénoorlogsjaar en lopen van mei totmei. Uitzondering hierop vormendeel 1 en 5; de eerste bevat ook en-kele beelden van voor de Duitse in-val, de laatste toont opnamen vanna de bevrijding. Die toevoegingwas in beide gevallen noodzakelijkom het verhaal compleet te maken.

Nou ja, wat heet compleet. Wantvanzelfsprekend vertoont het jour-naal alleen wat de bezetter zinde endus krijgen we ofwel onschuldigetafereeltjes voorgeschoteld ofwelpure propaganda. Die liet zich inhet eerste bezettingsjaar al meteengelden, zij het nog redelijk subtiel.Beelden van de vooroorlogse Ne-derlandse weermacht die paraat is,maken abrupt plaats voor de triom-fantelijke intocht van de Duitsetroepen, alsof er geen dood en ver-

Mooie aftrap voor verregaande

samenwerkingFUERTEVENTURA (SPANJE)- Tijdens de onlangs op de Canarische Ei-

landen gehouden oefening Noble Javelin draait het om ‘samenwerking’.

Twee weken lang maken de aan NATO Response Force 4 (NRF-4) verbonden

krijgsmachtdelen er werk van om gezamenlijk een crisisbeheersingsoe-

fening te plannen en uit te voeren. Is die situatie al vrij uniek, eveneens

niet alledaags is de schaal waarop Noble Javelin plaatsvindt. Drieduizend

militairen van de marine-, de landen de luchtcomponent doen mee.

Het brandpunt van Noble Javelin ligt op Fuerteventura, waar de (voor de helft uittroepen van 43 Gemechaniseerde Brigadebestaande) landcomponent van zo’n 1700militairen op drie verschillende locatiesneerstrijkt. Op dit zonovergoten eiland vindtde overgekomen brigadestaf een plekje opeen Spaanse kazernering in het plaatsje So-ria. Het Logistical Base Command nestelt zichin de buurt van het vliegveld en bestaat voorhet overgrote deel uit personeel van 43 Be-voorradingscompagnie. De battle group,ondermeer gevuld met het Duitse 373 Fall-schirmjägerbatallion, een Deense verken-ningseenheid en de Bravo Compagnie van44 Pantserinfanteriebataljon Regiment Jo-han Willem Friso, neemt bezit van de Pajaratraining area. Op dit oefenterrein moeten delandeenheden proberen het hoofd te biedenaan een escalerend crisisbeheersingsscena-rio. Belangrijk facet hierin is een vrij grootsopgezette Non combattant Evacuation Opera-tion (NEO). Aan deze evacuatieoperatie wer-ken bijna alle zestien deelnemende nationa-liteiten mee. Zo’n 65 personeelsleden vanverschillende internationale hulporganisa-ties worden door een extractie-operatie uitvijandelijk gebied gehaald, vervolgens naareen veilige plek gebracht, aldaar opgevangenen uiteindelijk zogenaamd naar het land vanherkomst gevlogen. Bij deze actie werken dedeelnemende eenheden tot op niveau 1 (en-kele man) volledig geïntegreerd samen.

TWEEDUIZENDDe opvang vindt plaats in het zogenoemde

Evacuation Coordination Center (ECC). Omdit centrum te huisvesten, is een deel van delogistieke basis op El Mattoral gebruikt. Om-dat het inrichten en draaien van een ECC eenvrij complexe operatie is, zijn er verschillen-de Franse hulpleiders aan de organisatie toe-gevoegd. Als geen ander hebben de Fransenervaring met NEO’s. Na de vijandige coupe inIvoorkust vorig jaar verplaatsten ze meerdan tweeduizend mensen binnen 24 uur.Hun inbreng komt goed van pas bij het in-

richten en in gebruik nemen van het ECC. Deverwerking van nooddruftige mensen vindtnamelijk stapsgewijs plaats. Allereerst wordtde bagage gecontroleerd op wapens of ge-vaarlijke stoffen. Vervolgens kijkt men of op-gehaalde personen inderdaad geëvacueerdzouden moeten worden. Daarna wordt dedesbetreffende persoon ingeboekt. Voor me-dische hulp richten de militairen een hulp-post in. Die voorziet niet alleen in de door-snee militaire medische verzorging, maar isook ingericht voor bijvoorbeeld kinderen enbaby’s. Zo zijn er luiers en speenflesjes in deinventaris opgenomen, evenals speelgoed.“Omdat het hier enorm stoffig is, namen weook meer oogspoelingen mee”, vertelt ge-wondenverzorger soldaat der eerste klasseKrista Winters van 43 Geneeskundige Com-pagnie. “Er zijn tevens meer tubes zonne-brandcrème meegenomen.” “Dit is een heelander terrein dan dat we gewend zijn”, gaateerste logistiek specialist eerste luitenantPieter Zuur verder. “Heel mooi, maar moei-lijk begaanbaar en ’s middags bloedheet.Gisteren was het 37 graden Celsius in deschaduw. Er is per persoon op ongeveer zesliter drinkwater per dag gerekend en dat gaatallemaal op.”

Tijdens Noble Javelin ligt de focus niet al-leen op het optreden te velde, maar ook opde logistieke verplaatsing. Niet zo vreemd,want de NRF is een expeditionaire eenheid.Die moet in staat zijn om binnen dertig da-gen ergens ter wereld een omvangrijke mili-taire presentie te organiseren. In hoeverreeen NRF daarin slaagt, hangt sterk af van delogistieke kwaliteiten. Noble Javelin vormteen uitgelezen gelegenheid om die eens na-der onder de loep te nemen en daaromwordt er over een realistische afstand ver-plaatst. Overigens ondergaan alle NRF’s eendergelijke test, getuige de vijf maal dat dezeoefening inmiddels werd gehouden.

Opmerkelijk is ook de aanwezigheid vaneen Deployable Joint Task Force (DJTF), datzich in beginsel aan boord van het Britse

vliegdekschip HMS Invincible bevindt, maargaandeweg de operatie aan land wordt gezet.Belangrijk facet is dat het DJTF tijdens dezeverplaatsing de operaties blijft aansturen encontact blijft houden met het Allied JointForce Command in Napels.

Dit hogere hoofdkwartier heeft ook eengrote vinger in de pap bij de acties die demaritieme en de luchtcomponent uitvoeren.Aan eerstgenoemde neemt onder meer HMS

Invincible deel. De luchtcomponent bestaatvoornamelijk uit vier Spaanse F-18’s A Hor-net, twaalf Nederlandse F-16’s en twee AWACS

radarvliegtuigen. Die opereren vanaf GandoAir Base, gelegen op het vijftig kilometer ver-derop gelegen eiland Gran Canaria. De taakvan de jachtvliegtuigen bestaat er uit met airpresence steun aan de grond en zeestrijd-krachten te leveren. Ook worden er op ‘Fu-erte’ de nodige FAC-missies (Forward AirControl) uitgevoerd. Die moeten de ge-vechtsvliegtuigen met aanwijzingen vanaf degrond naar hun doel leiden.

KEIHARDFuerteventura leent zich vrij goed voor dit

type operaties, met dien verstande dat Jan deToerist zo min mogelijk van het strijdgewoelmag merken.

De manoeuvres blijven daarom zoveel mo-gelijk beperkt tot de aangewezen oefenterrei-nen in het heuvelachtige binnenland. Hier isde omgeving saai en dor. Het hele jaarschommelt de temperatuur er tussen de 20en de 40 tot wel 45 graden Celsius. Er valtweinig regen. Het weer en het terrein heb-ben veel invloed op de manier van optreden.Zo ook op het bouwen van de onderkomens.Onderhoudsdiagnosticus sergeant der eersteklasse Erwin Klomp houdt de onderkant vanzijn nomade-achtige tent zoveel mogelijkopen. Op die manier valt het binnen vrijgoed uit te houden. “De grond is hier kei-hard. Spijkers en tentharingen sla je zokrom.” Ondanks de afwezigheid aan air con-ditioning toont Klomp zich een tevredenmens. “De overkappingen aan de tent zor-

gen voor veel schaduw. Bovendien heb jehier een constant briesje.”

Maar Noble Javelin biedt meer dan lerenaanpassen aan de hitte. De NRF-oefening iser vooral een van samenwerking. Zo werd delive firepower demo samen met de schepenvoor de kust uitgevoerd. Voor veel landmach-ters is het de eerste keer dat zij scheepsge-schut in actie te zien.

Personeel van 43 Bevoorradingscompagniebeleeft zijn eigen hoogtepunt, namelijk devolledig geïntegreerde samenwerking metDuitse logistiekelingen. Die coöperatie type-ert zich door een hoge mate van zelfstandig-heid. Veel goederen worden namelijk bij deplaatselijke middenstand ingekocht. Zo ha-len de mannen en vrouwen brandstof bij eenraffinaderij in de buurt, laten ze de was doorwasserijen doen en gaan ze voor voedsel ge-woon naar de supermarkt. Al die bedrijvenin de omgeving doen goede zaken, getuigede verbruikscijfers. Zo draaien de oefenendeeenheden er zeventigduizend liter dieseldoorheen, evenals tachtigduizend liter fles-water, een half miljoen liter bulkwater enduizenden rantsoenen. Dat de compagniezelf de schakel naar de leveranciers vormt, isvrij uniek. Al met al hoor je commandantmajoor Peter van der Tuin niet klagen. “Voorde eerste keer in de rol van NRF liep de lo-gistiek vrij goed.”

Niet alleen Van der Tuin toont zich tevre-den, ook land component commander, briga-de-generaal Ton van Loon is aan het eindevan drie oefenweken positief, getuige zijnopmerking dat de oefening ‘heel interessant,nieuw en geslaagd’ is. Naar het oordeel vande commandant 43 Gemechaniseerde Bri-gade dienen exercities op deze multinatio-nale interkrijgsmachtelijke leest vaker plaatste vinden. “Een groot succes was onder meerde zogeheten cordon&search actie, de joint enmultinationaal uitgevoerde verplaatsing naarGran Canaria en de samenwerking binnende logistiek. Ook de nauwe coöperatie metde luchtmacht en de marine smaakt maarmeer. Moeten we gewoon vaker doen.”●

NOBLE JAVELIN 05: Links: Vluchtelingenworden bij de ingangvan het kamp doorge-stuurd naar de eersteopvang om de gegevenste controleren.

Onder: Een sticker metgegevens wordt aan eenvluchteling verstrekt.

Links onder: In eenboogtent zitten terro-risten die gearresteerdgaan worden doorDuitse MP terwijl deNederlandse militairenvoor de nabijbeveiligingzorgen.


HET POLYGOON JOURNAAL IN DE TWEEDE WERELDOORLOG

De kleine waarheid van bezet Nederlandderf aan zijn voorafgegaan. Zeker,we krijgen wel een ‘Tocht door degevechtszone’ voorgeschoteld,maar die toont geen brandend Rot-terdam, geen verwoeste loopgravenop de Grebbeberg, geen gesneu-velde soldaten. In plaats daarvanveel gesprongen bruggen, die deeerzame burgerij overlast bezor-gen. Alsof de camera zeggen wil:met jullie dwaze verzet heb je al-leen je eigen samenleving opgebla-zen. Ronduit bizar is het verslagvan de herdenking van de Neder-landse gevallenen in Rotterdam.Bij dit eerbetoon staat de vijandstrak in het gelid aangetreden. DeDuitsers salueren keurig (de Hit-lergroet was toen nog niet ver-plicht) en hun officier legt zelfseen krans. Zo van: we zijn allemaalwapenbroeders en we delen in desmart, zand erover.

PAAIENAanvankelijk hielden de Duitsers

zich tamelijk koest in de hoop hier-mee de Nederlanders te paaien endat vertaalt zich ook in de journaal-beelden die aan de bezetter zijn ge-wijd. Deze krijgen soms een onbe-doeld komische noot, zoals het de-filé in Groningen. De tamboer-maître en zijn band lijken regel-recht afkomstig uit Charlie Chap-lin’s The Great Dictator en werkendanig op de lachspieren, totdat jeineens weer beseft dat dit potsier-lijke clubje een duivels regime beli-chaamt. Ook Rijkscommissaris Se-yss-Inquart spant zich in om de be-volking in slaap te sussen door on-der meer als een soort suikeroom-pje Nederlandse kinderen te ver-welkomen die terugkeren van eenvakantie in Oostenrijk. Ze moeten,bindt hij hen op het hart, vooral

hun ouders de groeten van hemdoen. Klaar ben je.

En dan de Grüne Polizei, die alsnel berucht zou worden door haarbrute optreden bij razzia’s (al krij-gen we daar natuurlijk nooit ietsvan te zien), maar die nu als gast-heer fungeert voor misdeelde kin-deren. Een kloeke maaltijd, koor-zang en een heuse clown, het kanniet op. Alles in het belang van eengoede relatie met de Nederlanders.Pas in maart 1941, na de februari-staking, waar die zelfde politie ste-vig te keer gaat, begint Sess-In-quart een andere toon aan te slaan.

NORMALITEITInmiddels is de Opbouwdienst,

waarin gewezen militairen onder-dak vonden, al overgegaan in de(vanaf maart 1942 verplichte) Ar-beidsdienst, bedoeld om de jonge-mannen in de nationaal-socialisti-sche geest op te voeden. De eerstezeshonderd Nederlanders vertrek-ken naar Duitsland voor een oplei-ding bij de SS-Standarte Westland.De WA houdt een parade door Am-sterdam, afgenomen door ‘de lei-der’, NSB-voorman Anton Mussert.Wat blijft verbazen, is dat deze rid-der van de droevige figuur, die am-per indruk maakt, zoveel aanhangkreeg. Verbazingwekkender nog isde normaliteit van het alledaagseleven, een van de hoofdthema’s,die op elke dvd terugkomt. Hetstrand ligt vol, de voetbal- en atle-tiekwedstrijden trekken veel pu-bliek en de Winterhulp - die al snelwerd ontmaskerd als een natio-naal-socialistische mantelorganisa-tie - collecteert bij de vleet. Onge-makken zijn er ook. Zo moeten be-woners van de kuststreek om tienuur ’s avonds binnen wezen. Nou,

dan blijven de gasten - mèt hunvoedselbonnen - toch fijn logeren!En wat een vreugd en jolijt bij degezelschapsspelletjes. Of er geenoorlog aan de gang is. Waarbij ove-rigens de erbarmelijke acteerpres-taties de allereerste afleveringenvan de eerste Nederlandse soaps opOscarmateriaal doen lijken.

De geforceerde vrolijkheid in dejournaalbeelden, de banaliteitendie jaar na jaar over de kijkers wor-den uitgegoten, de nadruk op sporten spel (Körperkultur), de hangnaar het gewone in een wereld dieop zijn kop staat, doen in de ach-teruitkijkspiegel van het heden si-nister aan. Want daarin is ookzichtbaar wat zich onder die kneu-terige oppervlakte afspeelt. Hoe hetdodelijke net van de nazi’s zich omde joodse Nederlanders sluit. Endat roept tegelijk de vraag op ofniemand op die overvolle sporttri-bunes in de oorlogsjaren nu uit so-lidariteit met de vervolgde landge-noten - aan wie de toegang tot destadions sowieso was ontzegd -thuis had kunnen blijven.

GOTSPEZijn de bioscoopjournaals in het

eerste oorlogsjaar nog ‘slechts’Duitsvriendelijk, daarna krijgen zehetzelfde eenzijdige karakter als degecontroleerde pers. Na de inval inde Sovjet-Unie laten de Duitsershun geduldige verbroederingspoli-tiek varen en proberen de Neder-landers openlijk voor het nazidomte winnen. De keuze lijkt helder.De tirannie van het bolsjewisme ofde kameraadschap van het natio-naal-socialisme. Ondertussen is alwel het vervloekte persoonsbewijsingevoerd. Drie dingen springen erin dit tweede oorlogsjaar uit. De

aandacht voor de dodenherden-king, waarbij de beelden van Duit-se en Nederlandse graven dooreenvloeien, voorzien van een schanda-lig commentaar. De malle verto-ning van SS- en WA-mannen die hetzesde couplet van het Wilhelmuszingen tijdens een grote rally vande NSB. En - lest best - als toppuntvan ironie een tentoonstelling van,jawel, ‘Het Duitse Boek’ in hetMauritshuis. En dat van een volkdat massaal boeken verbrandde.Maar het pronkstuk van de exposi-tie is dan ook Mein Kampf, het ‘lite-raire meesterwerk’ van de Führerhimself.

En zo kabbelen de beelden ver-der. Met in deel 3 een gotspe die alleandere brutaliteiten te boven gaat:propagandaminister Joseph Goeb-bels legt een krans op de Grebbe-berg. Als goede tweede fungerende opnames van een arbeiderswijkin Rotterdam waarop een aantalBritse afzwaaiers is beland. Poly-goon melkt dat drama helemaal uiten noemt het een terreurbombar-dement. Dit jaar maakt ook de ge-hate Arbeidsinzet in Duitsland zijnopwachting.

EINDE GEZAPIGHEIDDoor alle dvd’s heen wordt de

voorliefde van de nazi’s voor toe-spraken duidelijk. De ene speechvolgt op de andere en allemaal zijnze even bombastisch. Na mei 1943lijkt het, loopt alles wat ook maarenig raakvlak met de bezetter heeft,geüniformeerd rond. Het verzetmanifesteert zich nadrukkelijk inde journaals via de begrafenissenvan geliquideerde prominentelandverraders. Dit alles niettegen-staande melden zich - hoewel dekrijgskansen al aan het keren zijn -vreemd genoeg nog steeds vrijwilli-gers voor de Landwacht en Land-storm. En reizen Nederlandse boe-ren af naar het Oosten om daar dedoor de Duitse legers geschapen,maar inmiddels snel krimpende,Lebensraum op te vullen (wat dezesimpele zielen bewogen heeft, blijftgissen). Sinterklaas komt als van-ouds langs en geallieerde ‘luchtpi-raten’ gooien ‘opzettelijk’ helewoonwijken plat. Kortom, nietsnieuws onder de propagandazon.

In deel 5 maakt de gezapigheiddie tot dan toe de boventoon voerdeplaats voor heftige oorlogsbeeldenvan het Italiaanse front - voor heteerst voorzien van een staccatocommentaar, waarin de invloedvan de Duitse experts doorklinkt.Ze worden gevolgd door de invasie

en de Slag om Normandië, beidegezien door Duitse ogen. Het alle-daagse leven passeert andermaalde revue en dan - vanaf septemberliggen de bioscopen stil en dus ookhet journaal - is er ineens de vrij-heid. Bevrijdingsfeesten worden af-gewisseld met opnamen uit de ver-dronken Wieringermeerpolder, be-zoeken van koningin Wilhelminaen de aankomst op vaderlandse bo-dem van prinses Juliana met haardrie dochtertjes. Als hekkensluiterdient een reportage uit het Japansvrouwenkamp Tjideng op Java. Watdaarbij opvalt, is dat dezelfde com-mentatoren die hun stem tijdensde bezetting aan het Polygoonjour-naal leenden en toen uit een heelander vaatje tapten, nu weer aanhet woord worden gelaten.

ALLEDAAGS GEBEURENBij elkaar vormen de vijf dvd’s

een boeiende verzameling frag-menten uit het Polygoonarchief

van de periode 1940-1945. Ze ge-ven het Nederland van toen een ge-zicht. Inmiddels kennen we uit degeschiedenisboeken de grote waar-heid over de bezetting, al wordt dieop details nog altijd bijgesteld. Hetverhaal van jodenvervolging en ver-raad, collaboratie en verzet. Poly-goon laat ons door alle propagandaheen onbedoeld de kleine waarheidzien die daaronder verborgen ligt.Namelijk dat het leven voor de niet-Joodse Nederlanders tot ver in deoorlog een vrij alledaags gebeurenvormde. Zolang je je maar niet in-liet met de illegaliteit of onderdui-kers. Die waarheid stemt tot na-denken.

‘Het Polygoonjournaal in deTweede Wereldoorlog’ is een pro-duct van Uitgeverij Waanders. HetNederlands Instituut voor Oorlogs-documentatie verleende zijn mede-werking. De box met vijf dvd’s ligtvoor N 49,95 in de winkel.●

Links: De WAmarcheert, eenprovocerendeparade doorAmsterdam.

Rechts: Een vrij-williger voor het

Oostfront voorde microfoon.

Links: NSB-voor-man ir. AntonMussert, eentragikomische fi-guur die niette-min veel aan-hang verwierf,neemt het defiléaf.

Rechts: Met deV-actie probeer-

de de bezetterhet populaire

Britse V-teken teannexeren.

Een vrijwilliger opde uitkijk aan hetOostfront.

En toen was er de bevrijding.

Koningin Wilhelmina verschijnt aan haar enthousiaste onderdanen.


Monumentvoor Hr.Ms.

Johan Mauritsvan Nassau

KORNWERDERZAND - Op hetterrein van het Kazematten-

museum in Kornwerderzand, opde Friese kop van de Afsluitdijk isop 7 april een monument onthuldter nagedachtenis aan de zeventien

omgekomen bemanningsledenvan Hr.Ms. Johan Maurits van

Nassau.

De kanonneerboot gaf op 14 mei1940 vuursteun aan de vestingKornwerderzand waarbij twee

zware Duitse kanonnen vanuit deWaddenzee werden uitgeschakeld.Deze actie kwam de Johan Mauritsvan Nassau duur te staan, toen deoorlogsbodem kort daarna in kon-vooi vanuit Den Helder naar Enge-

land vertrok. Op de Noordzee ter hoogte vanCallantsoog volgde een Duitsbombardement van het schip.

Daardoor zonk het.De Commandant der Zeemacht inNederland, vice-admiraal Co van

der Aa, onthulde het gedenktekenin aanwezigheid van provincialeautoriteiten, burgemeesters van

aangrenzende gemeenten, vetera-nen en afgevaardigden van tal vanmilitair en burgerlijke organisa-

ties.

Tijdens het museumweekend op 9 en 10 april bezochten zo’n

1200 belangstellenden het monu-ment.●

BUDEL - Het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) vindt datde Nassau Dietzkazerne in Budel een goede locatie zou zijn voor de vesti-ging van een groot oefencentrum voor rampbestrijding en antiterreur-opleidingen. Het SRE heeft de legerplaats, die nu nog in gebruik is bij deDuitse luchtmacht daarvoor voorgedragen bij het Landelijk Beraad Cri-sisbeheersing, een adviesorgaan van minister Remkes van BinnenlandseZaken. Op de legerplaats zijn decennia lang Duitse militairen gelegerd.Daaraan komt in de loop van dit jaar een einde.

Voor grote meerdaagse oefeningen wordt nu vaak uitgeweken naarvoorzieningen in Engeland en Zweden. Dat kost veel tijd en geld. Alsdergelijke oefeningen in Zuidoost-Brabant worden gehouden, levert datbovendien in die regio nieuwe werkgelegenheid op. Foto: Hennie Keeris●

Nieuwe NAVO-pijpleidingvan Nederland naar BelgiëDEN HAAG - België en Neder-

land hebben onlangs een overeen-komst getekend voor de aanleg vaneen tachtig kiometer lange nieuweNAVO-pijpleiding voor het transportvan brandstof. Voor Nederland on-dertekende, namens de ministervan Defensie, de directeur van deDGW&T, mr. J. Fledderus (op de fotorechts). Voor België tekende, na-mens de Minister van Landsverde-diging, de Chef van de Divisie In-frastructuur, T. Cornelis, generaal-majoor van het Vliegwezen.

Door West-Europa loopt al bijnavijftig jaar een ondergronds NAVO-pijpleidingnetwerk voor transportvan brandstof. Het operationeel be-heer van dit netwerk is in handenvan het NAVO-agentschap CentralEurope Pipeline Management Agencydat in Versailles zetelt en van daar-

uit nationale organisaties aan-stuurt. In Nederland is dat de De-fensie Pijpleiding Organisatie (DPO)en in België de 4e Pijpleiding Divi-sie (4e PLD). De DPO en de 4e PLD

beheren onder meer de tachtig kilo-meter lange 8 inch-pijpleiding vanPernis via Woensdrecht naar Scho-ten in België. Voor de NAVO is deaansluiting in Pernis op de Rotter-damse haven daarbij van groot be-lang en de pijpleiding naar Belgiëwordt dan ook als ruggengraat vanhet systeem aangemerkt. Met deleiding wordt kerosine vervoerd datvia het Belgische netwerk verderwordt getransporteerd naar Duits-land en Frankrijk en wordt afgele-verd bij zowel grote militaire als ci-viele klanten.

Vanwege de leeftijd en de techni-sche staat van het systeem zijn be-gin 2004 plannen gemaakt voor devervanging van de gehele leidingvan Pernis in Nederland naar Scho-ten in België. Deze plannen zijnvervolgens bij de NAVO ingediendvoor goedkeuring. Vanuit de NAVO

is de vraag gesteld of het mogelijkis voor dit project een samenwer-kingsverband tussen Nederland enBelgië aan te gaan. Het overleg tus-sen Nederland en België is daaropin maart 2004 gestart. In het NAVO

Infrastructuur Comité zijn de aan-vragen van Nederland en België alséén geheel behandeld en op 9 no-vember 2004 is het project goedge-keurd. Daarmee is budget beschik-baar gekomen voor de voorberei-ding van het project in Nederlanden België. Dat heeft geleid tot eenbijzondere opdracht voor de DienstGebouwen, Werken en Terreinen(DGW&T), verstrekt door de DirectieMaterieel van de Koninklijke Lucht-macht. De opdracht omvat het pro-jectmanagement voor zowel hetNederlandse deel als ook het Belgi-sche deel van het pijpleiding tracé.

Het project omvat de aanleg vantotaal circa tachtig kilometer pijp-leiding, waarvan circa zestig inNederland en het ombouwen vaneen hoge druk pompstation op de-pot Pernis. De diesel gedrevenpompen op dit depot moeten wor-den vervangen door twee elektri-sche van 450 kW per stuk. Van hettotale tracé wordt ongeveer vijftigkilometer aangelegd in de Buislei-dingenstraat tussen Rotterdam enAntwerpen. Dit is een strook vanhonderd meter breed speciaal gere-serveerd voor de aanleg van leidin-gen. De planning is dat na de zo-mer dit jaar de internationale aan-besteding van het werk start. Bij-zonder daarbij is dat het te sluitencontract gebaseerd zal worden opde Uniforme Administratieve Voor-waarden voor Geïntegreerde Con-tracten (UAVGC). De uitvoering vande werkzaamheden wordt verwachtin de periode vanaf het najaar van2006 tot begin 2008. De totale pro-jectomvang is ruim 25 miljoeneuro exclusief BTW.●

SPECIALISTEN BUIGEN ZICH OVER GEHOORSPROBLEMATIEK AMERSFOORT - Met het oog-

merk verbeteringen te bewerkstelli-gen, hebben militaire en civiele we-tenschappers en medisch specia-listen uit NAVO-lidstaten en partner-landen zich vorige week tijdenseen driedaags symposium inAmersfoort gebogen over de ge-hoors- en geluidsproblematiekwaarmee men in het defensiebe-drijf wordt geconfronteerd.

“Ondanks de beschikbare pas-sieve en actieve middelen voor ge-hoorbescherming is de kans op ge-hoorverlies door het militaire be-drijf nog steeds serieus aanwezig”,zei Inspecteur Militaire Gezonds-heidszorg, commodore A.J. vanLeusden bij de opening van de bij-eenkomst.

Het symposium ging uit van deresearch and technology-organisatievan de NAVO, waar een speciaalplatform (Human Factors and Medi-cine Panel) zich bezig houdt metallerlei op de mens en zijn gezond-heid gericht onderzoek. TNO Tech-nische Menskunde, dat veel onder-zoek op dit terrein heeft verricht,

was gastheer. Van Leusden wees ophet belang van actieve discussiestussen wetenschappers en operati-onele en militair-medische ge-meenschap om te bereiken dat deresultaten van onderzoek ook in depraktijk toepasbaar zijn. Hoge ge-luidsniveaus vergroten het risicovan permanente gehoorbeschadi-ging. Dat kan leiden tot vermin-derde inzetbaarheid en zelfs ar-beidsongeschiktheid , maar als uit-vloeisel hiervan ook tot niet onaan-zienlijke schadeclaims. Met ver-dere verbeteringen zou men datvolgens Van Leusden kunnen voor-komen. Anderzijds wordt het in demoderne oorlogvoering niet getole-reerd dat de vereiste gehoorsbe-scherming een belemmeringvormt voor de communicatie en deenvironmental awareness van de mi-litair. Onderzoekers staan dienten-gevolge voor de uitdaging de juistebalans te vinden tussen wat moge-lijk is en wat toegestaan. Zij ver-richten in dat verband “zeer be-langrijk” werk in de lopende soldiermodernization programs. “Het mili-taire bedrijf verwacht van u”, aldus

Van Leusden, “dat u formuleertwat redelijkerwijs nog op dit ter-rein kan worden gedaan.” De be-raadslagingen van de deelnemerswaren tegelijk gericht op de nood-zaak van standaardisatie binnen deNAVO. Dit jaar staat de NAVO-stan-daardisatieovereenkomst met be-trekking tot gehoorbescherming opde nominatie om te worden aange-past. Voor mogelijke wijzigingenwordt gerekend op input van dedeelnemers aan het symposium.

Ir. Keuning (DMO/R&D) onder-streepte ten overstaan van de sym-posiumgangers het belang voorDefensie om - juist op dit moment- in NAVO-verband aan internatio-nale uitwisseling van wetenschap-pelijk onderzoek te doen. Neder-land is een groot voorstander vaninternationale samenwerking ophet gebied van onderzoek. Hetsymposium noemde hij een primagelegenheid om de samenwerkingop dit gebied binnen de NAVO teversterken. Hij verwees ook naarde nieuwe R&T-strategie van deNAVO, waarbij kennis op dat gebied

zo snel mogelijk moet worden ver-spreid. Symposia als dit zijn er eenuitstekend middel voor. De NAVO

verandert en wetenschappelijk on-derzoek speelt daarin een belang-rijke rol. “U weet dat als onderzoe-

kers. U kent de waarde van recentekennis, inzichten en de juiste tech-nologie. De uitdaging is nu dezekennis nuttig te maken voor deNAVO en de veranerde veiligheidssi-tuatie waarin we leven.●

De Inspecteur Militaire Gezondsheidszorg, commodore A.J. van Leusden,spreekt de deelnemers aan de confeentie toe.

Eerste echte commandant voorCommando Luchtdoelartillerie

Legerplaats Budel alsnieuw oefenterrein

EDE - Het Commando Luchtdoel-artillerie heeft zijn eerste comman-dant. Uit handen van luitenant-ko-lonel Ton le Congé, die de functie

van commandant de afgelopenmaanden waarnam, ontving kolo-nel Leo Beulen het vaandel. Metdeze plichtpleging nam hij ook defunctie van commandant van hetKorps Luchtdoelartillerie over. Deceremonie vond plaats op het thuis-honk van de Luchtdoelartillerie: dePrins Mauritskazerne te Ede.

Het is een drukke periode voor deLuchtdoelartillerie. De reorganisa-tie van de School en 25 AfdelingLuchtdoelartillerie tot het nieuweCommando Luchtdoelartillerie (CO-LUA) is nog in volle gang, terwijl

een gedeelte van de eenheid eendrukke voorbereidingsperiode ach-ter de rug heeft voor de missie EU-FOR-2. De militairen, van wie de ba-sis gevormd wordt door 12 Pantser-luchtdoelartilleriebatterij (Ypen-burg) met personele aanvulling uitde overige eenheden van het COLUA

vertrekken in april aanstaande. De luchtdoelartillerie is geen

vreemde eenheid voor kolonel LeoBeulen.

Hij heeft er niet alleen diversefuncties vervuld, maar is eind jarennegentig nog commandant 25 Af-

deling geweest. In zijn toespraakprees Beulen zich gelukkig com-mandant te zijn van een eenheiddie zijn taken uitstekend kan uit-voeren. Hij ziet ook de verhuizingnaar De Peel en de invoering vande nieuwe wapensystemen met ver-trouwen tegemoet. De aftredendeoverste Le Congé, gaat niet weg.Hij blijft aan als plaatsvervangendcommandant bij het CommandoLuchtdoelartillerie. Het nieuwecommando is een bijzondere een-heid die beschikt over zowel parateals opleidingseenheden.

INTENSIVERENBegin volgend jaar zullen de eer-

ste eenheden naar De Peel verhui-zen en beginnen met de integratiemet de Groep Geleide Wapens vande Koninklijke Luchtmacht. In2007 verlaten de laatste eenhedende Prins Maurits kazerne. In DePeel gaat het CoLua uiteindelijk opin het Joint Air Defense Centre, datop 14 januari 2005 is opgericht. Inde aanloop naar de verhuizing zalde samenwerking verder intensive-ren door samen te oefenen en ken-nis te delen. Dit leidt ongetwijfeldtot een betere bescherming vanNederlandse en bondgenootschap-pelijke eenheden tegen aanvallenvanuit de lucht.●

Kolonel Leo Beulen neemt het com-mando op zich met het in ontvangstnemen van het Vaandel dat hemovergedragen wordt door Luitenant-kolonel Ton le Congé. Foto: Rein Her-mens


GROOTEBROEK - De Konink-lijke Marine heeft dinsdag 5 april,als onderdeel van het Jongeren- enTechnologienetwerk Nederland(Jet-Net) een samenwerkingsover-eenkomst met de scholengemeen-schap het Martinus College teGrootebroek gesloten. Zo moet debelangstelling en motivatie onderHAVO- en VWO-leerlingen voorexacte vakken binnen de opleidin-gen worden vergroot.

‘Technologie is leuk, uitdagenden overal om je heen’. Daaromdraait het bij Jet-Net om inspiratieen motivatie voor de bèta en technieksector. Het keuzegedragkan worden beïnvloed door leerlin-gen kennis te laten maken met deuitdaging en de breedte van eentechnisch of wetenschappelijkecarrière. In het directe belang voorde werving van nieuwe studentendraagt de Koninklijke Marine hieraan bij.

Alleen luisteren is er niet meerbij. Door ervaringen op te doen inhet vak, laat je de doelgroep kennismaken met de techniek. Stimule-ring van bèta en techniek wordtdoor het Martinus College thema-tisch ingevuld. De marine gaatgastlessen geven evenals een be-zoek van leerlingen aan de prak-tijkomgeving in Den Helder. The-ma’s als zintuigen, water en mete-orologie komen onder andere aande orde. Naast het Martinus collegete Grootebroek voert de KM mo-

BUSSUM - Sergeant-majoor Geert Jonker van deSchool Bevoorrading en Transport mocht 11 aprileen medaille ontvangen uit handen van de Tsjechi-sche ambassadeur in Nederland. Sergeant-majoorJonker, werkzaam bij de productgroep Graven-dienst van de instructiegroep Logistieke Diensten,ontving de medaille voor zijn aandeel in de ber-gingswerkzaamheden van de omgekomen Tsjechi-sche bemanningsleden van een Britse bommen-werper, neergehaald tijdens de Tweede Wereldoor-log. Eveneens op 11 april werden de stoffelijkeresten van deze bemanningsleden bijgezet in eengroepsgraf op de militaire begraafplaats te Bergenop Zoom.

De bommenwerper werd in 1942 neergehaald enstortte neer bij Middenmeer in de kop van Noord-Holland. Alle zes bemanningsleden kwamen hier-bij om het leven. De Duitse bezetter borg destijdsreeds de piloot en een aantal van de overige beman-ningsleden. Daar het toestel echter erg diep was in-geslagen werden toentertijd niet alle resten van debemanning geborgen. Vorig jaar augustus en sep-tember werd het gehele toestel geborgen, waarbij

de Bergings- en Indentificatiedienst van de KL zichontfermde over de achtergebleven stoffelijke resten.

Behalve Jonker ontvingen ook het hoofd van debergingsdienst van de KLu, kapitein Spierings enhet hoofd van de Commonwealth War Graves, deheer Gee, een medaille.●

Open DagMVK

ValkenburgVALKENBURG - In verband metde sluiting van MarinevliegkampValkenburg is besloten om nog

eenmaal het vliegveld open te stel-len voor het publiek.

Deze Open Dag heeft op zaterdag4 juni 2005 plaats. De dag staat in

het teken van het afscheid vanomwonenden van het vliegkamp.Daarnaast wordt er ook afscheid

genomen van landen die ook overmaritieme patrouillevliegtuigenbeschikken en waarmee in hetverleden intensief is samenge-werkt. Tot slot wordt er ook bij-zondere aandacht besteed aan

gepensioneerd personeel. Diverselanden zijn uitgenodigd om hun

land te komen vertegenwoordigenmet een maritiem patrouille vlieg-tuig. Deze vliegtuigen zullen ter

bezichtiging opengesteld worden.Er vindt gedurende de open daggeen vliegshow plaats. Wel wor-den er tal van andere activiteitengeorganiseerd, zoals een demon-stratie met recreatiezweefvlieg-

tuigen, een show met modelvlieg-tuigen, een lunchconcert van deMarinierskapel en een optreden

van de steelband. In en om de han-gaars wordt ook een airmarkt

gehouden waar allerlei luchtvaartgerelateerde spullen worden aan-

geboden. De poorten gaan om9.30 uur open met de ontvangstvan actief dienend en gepensio-

neerd personeel. Voor deze men-sen zal er een ochtendprogrammazijn waaronder een ceremoniëlekranslegging. Daarna wordt eenrijstmaaltijd aangeboden. Om

11.30 uur staat het vliegkamp vooriedereen open en beginnen de

activiteiten. De open dag eindigtom 18.00 uur.

Meer informatie en opgave voorhet ochtendprogramma staat op:www. marine. nl/mld/opendag

2005. Opgave voor deelname aande airmarkt via telefoonnummer

071 - 405 20 56.●

Human Resource Management Servicecentrum naar Enschede

ENSCHEDE - Het Human Resource ManagementServicecentrum van Defensie komt in Enschede testaan. Dat heeft staatssecretaris Van der Knaap onlangsbesloten. Over de precieze plek van het centrum komtnaar verwachting op korte termijn meer duidelijkheid.Voor legering kan mogelijk gebruik worden gemaaktvan bestaande faciliteiten op kamp Holterhoek in Ei-bergen.

Sinds september 2004 is hetproject Oprichting Dienstencen-trum Personeel (DC Pers) bezigmet de voorbereidingen voor deoprichting van een Human Re-source Management Servicecen-trum (HRM SC). Het project Op-richting DC Pers maakt deel uitvan SAMSON-maatregel A2A: Her-inrichting Personele Functiege-bied Defensie. Het DC Pers gaatsamen met de Hoofddirectie Per-soneel, de personeel- en organi-satiestaven bij de defensieonder-delen en P&O advies het nieuwepersonele functiegebied Defen-sie vormen. Het DC Pers wordt

het centrale aanspreekpunt voorondersteuning en specialistischeadvisering op personeelsgebied.Een onderdeel van het DC Pers ishet HRM SC. Het centrum her-bergt uiteindelijk alle, nu nogverspreide, ondersteunende enadministratieve taken op het ge-bied van P&O. Het HRM SC wordtgefaseerd opgericht. De basisor-ganisatie van het HRM SC zal eind2005 operationeel gaan. Het HRM

SC wordt vervolgens in de jarendaarna uitgebouwd.

Het HRM SC bestaat straks uithet informatiecentrum, waar ge-bruikersvragen worden ontvan-

gen en beantwoord; het deskun-digheidscentrum, waar de meeringewikkelde vragen en casesworden behandeld, en kennis ophet gebied van P&O wordt ge-borgd en gedeeld en ten slottehet ondersteuningscentrum ,waar diverse ondersteunendeP&O taken worden uitgevoerd.

INVENTARISATIEOm 3 oktober te kunnen halen,

moet op tijd worden gestart metde bemensing van het HRM SC.Binnen enkele maanden start dewerving en selectie van mede-werkers voor het informatie-, hetdeskundigheids- en het onder-steuningscentrum. Het is van be-lang tijdig te weten of voldoendedefensiemedewerkers met dejuiste vaardigheden en kwalifica-ties in het HRM SC willen werken.Om die reden wordt, vooraf-gaand aan de werving en selectie,een belangstellingsinventarisatiegehouden onder alle P&O-functi-onarissen. Dit zal gebeuren in demaanden april en mei.

Om de P&O-functionarissenbinnen Defensie een beter beeldte geven van wat het HRM SC is engaat doen, wordt vanaf medioapril bij de defensieonderdeleneen aantal voorlichtingssessiesgehouden. Tijdens de sessieswordt dieper ingegaan op onderandere de inhoud, betekenis enwerking van het HRM SC, alsmedetaken, functies, functie-eisen, decontext binnen de defensieorga-nisatie en de reeds genoemde be-langstellingsinventarisatie. Deeerste sessies vinden plaats in detweede helft van april bij de KLuen de KL. De sessies bij de anderedefensieonderdelen vinden ver-volgens in de eerste helft vanmei plaats. Op korte termijnworden de P&O-functionarissendoor het eigen defensieonderdeelgeïnformeerd over data en loca-ties.

Meer informatie op: Defensie-portaal/Bestuursstaf/Hoofddirec-tie Personeel/Herinrichting Per-sonele functiegebied Defensie/Oprichting DC Pers●

De directrice van het Martinus college, afdeling HAVO/VWO, A. van Vlimmerenen de plaatsvervangend directeur operationele ondersteuning, commandeur G.

Flieringa, tekenen de samenwerkingsovereenkomst. Foto: Ruud Mol- CAVDKM

Kennismaken met de werelddie techniek heet

menteel ook voorbereidende ge-sprekken met een ander collegeom gezamenlijk activiteiten te or-ganiseren.●

Tsjechische medaille voor BID KL

GEEN KUSTWACHTSQUADRON OP DE KOOYDEN HAAG - Minister Kamp ziet niets in de stationering

van een kustwachtsquadron, uitgerust met AB412 helikop-

ters, op marinevliegkamp De Kooy. Hij heeft dit de

Tweede Kamer laten weten. Het is uit operationeel, noch

uit financieel oogpunt zinvol, vindt de bewindsman.

De capaciteiten van de AB412 diede Koninklijke Luchtmacht nu ingebruik heeft, zijn niet voldoendeom de SAR-taken van de Lynx vande Koninklijke Marine over te ne-men. De technische aanpassingenvan de helikopter om deze takenvolledig over te nemen, vergenextra investeringen. Met het toe-komstige bestand aan defensieheli-kopters is er wel voldoende capa-

citeit om het huidige takenpakketvan de AB412 over te nemen. “Dekeuze voor de Chinook en de voor-ziene uitbreiding van het bestandacht ik nog steeds een juiste”,schrijft minister Kamp. Het voor-stel om het geld voor de verwer-ving van drie of vier Chinooks tegebruiken voor extra AB412’s vindthij geen optie, omdat dit de expedi-tionaire transportcapaciteit van de

krijgsmacht aantast, terwijl er geenvoordelen in nationale taken tegen-over staan.

De Agusta-Bells van de lucht-macht hebben een divers takenpak-ket: het redden van vliegers uit zeebij dag, patiëntenvervoer voor deWaddeneilanden, standby staanvoor een F-16, hydrazineongeval,civiele SAR-operaties, militaire bij-stand, algemene bijstand en ove-rige taken. In 2007 moet de nieu-we NH90-helikopter een aantal ta-ken overnemen. De Lynx helikop-ters van de Koninklijke Marine ver-vullen nu al de SAR- en de OSRD-taak bij nacht, omdat de AB412 datdoor technische beperkingen nietkan. Voorts heeft de AB412 een be-perkt vermogensoverschot bij hethooveren boven een object zoalseen schip. Aanpassingen van deAB412 op dit punt vergen aanvul-lende investeringen. De NH90 isgeavanceerder dan de Lynx en be-schikt over een groter laadvermo-gen en -volume, waardoor de ope-rationele mogelijkheden wordenvergroot.

In de nieuwe samenstelling vande helikoptervloot (NFH, MTTH, Chi-nook en Cougar) is er meer capa-citeit beschikbaar dan nu het geval

is. Daardoor ontstaat volgens deminister voldoende extra capaciteitom de rest van het takenpakket vande AB412’s te kunnen opvangen.Deze heli heeft geen expeditionairecapaciteiten en speelt dus geen rolbij militaire operaties buitenNederland. Het toekomstige be-stand aan helikopters garandeertdat het takenpakket van de AB412zowel in kwalitatieve als in kwanti-tatieve zin kan worden overgeno-men en voorziet bovendien in eenuitzendbare helikoptercapaciteit.

Alle helikopters van de krijgs-macht en het bijbehorend perso-neel en materieel, inclusief dat vande vliegvelden Gilze-Rijen en DeKooy en het militair luchtvaartter-rein Deelen, worden in de naastetoekomst ondergebracht in het De-fensie Helikopter Commando(DHC). In de afgelopen periode heb-ben vertegenwoordigers van demarine, de landmacht en de lucht-macht gewerkt aan een project-voorstel voor de oprichting van hetDHC. Het commando valt onder deverantwoordelijkheid van de Com-mandant Luchtstrijdkrachten. Eind2007 moeten de operationele acti-viteiten onder verantwoordelijk-heid van het DHC kunnen starten.●

DEN HELDER - De commandant van Vliegtuigsquadron 860, het ope-rationele squadron van de Groep Maritieme Helikopters, kapitein-

luitenant-ter-zee Gerhard Polet heeft op vrijdag 15 april 2005 het doorde Lynx vliegers felbegeerde ‘Uiltje’ uitgereikt aan luitenant-ter-zee der

tweede klasse Amanda Tijben. Zij is de tweede vrouwelijke helikoptervlieger in de rijke historie van de

Marine Luchtvaartdienst die met het behalen van haar dagen nachtdekkwalificatie dit ‘Uiltje’ op haar vliegoveral mag dragen. Het symbo-liseert dat zij in staat is om onder alle omstandigheden als boordvlieger

te opereren. De vrouwelijke vlieger die haar voor ging was LTZ vlieger2OC bd Denise Eikelenboom. Zij behaalde haar kwalificatie ruim tien

jaar geleden in 1994. De eindcheck is afgenomen door het Hoofd Vlieg-instructie de Kooy van Vliegtuigsquadron 7, het opleidings- en Searchand Rescuesquadron van de Groep Maritieme Helikopters, LTZV 1 John

van der Loo. Na een praktische ervaringsopbouw in juni tijdens de FOST

in Zuid-Engeland, zal zij na het zomerverlof met haar vluchteenheidworden ingezet aan boord van Hr.Ms.van Nes om in single pilot-concept

haar eenheid met de Lynx-boordhelikopter te ondersteunen.●

Uitreiking vliegeruiltje

V.r.n.l.: KLTZ Polet, LTZ2 Tijben en LTZV1 Van der Loo.


KORT INTERNATIONAAL NIEUWS

GROTE ORDER VOOR BRITSEHOUWITSER

LONDEN - Het Britse BAE Systems heeft een opdracht inde wacht gesleept voor de levering van 495 M777A1 155 mmlichtgewicht houwitsers aan de landmacht en het Korps Mari-niers van de Verenigde Staten. De kanonnen worden overeen periode van vier jaar geleverd, te beginnen vanaf juli2006. De productie vindt voor zeventig procent in Amerikaplaats. Het leger neemt 233 stuks af, de mariniers 262. Bij hetKorps gaat de houwitser de veel zwaardere M 198 vervan-gen. De exemplaren van de landmacht zullen worden uitge-rust met het Towed Artillery Digitization/Digital Fire ControlSystem. Dit TAD/DFCS moet de M777A1 in staat stellen de Ex-calibur precisiegeleide projectielen veertig kilometer ver teschieten met een nauwkeurigheid van tien meter. Foto: BAESystems●

TRAGE LECLERC DRUKT WINST GIATPARIJS - De winst van het Franse Giat staat onder druk

door de trage aflevering van de Leclerc tank. Kon het bedrijfzich in 2003 nog verheugen in een opbrengst van 729 miljoeneuro, in 2004 liep dit terug naar 590. En allemaal dankzij pro-blemen met een van de paradepaardjes van de Franse wapen-industrie. Van de 45 die er vorig jaar aan het nationale legerhadden moeten worden afgeleverd, kwamen er uiteindelijkmaar een schamele twaalf binnen. De oorzaak van de stagna-tie zit hem onder meer in de software en elektronica. Een par-lementair onderzoek noemt de nieuwe afstandsmeter, de to-ren en de periscoop als boosdoeners. Het Franse leger heeft406 Leclercs besteld. De laatste zouden dit jaar worden be-zorgd, maar dat wordt nu waarschijnlijk pas 2006. Foto: Giat●

BUSHMASTER NAAR IRAKCANBERRA - Nog voordat hij officieel door het leger is

geaccepteerd, mag de Bushmaster al aan de bak in Irak. HetAustralische contingent dat de oude stek van de Nederlan-ders in de provincie al-Moethanna gaat bezetten, krijgt er mi-nimaal twaalf mee. Het pantserwielvoertuig van eigen makelijdient ter aanvulling op de veertig Australian Light ArmouredVehicles (links op de foto). De Aussies hebben er 299 van be-steld in zes varianten, rond zeventig zijn er intussen al ge-bouwd. De Bushmaster biedt inzittenden een zekere matevan bescherming tegen personeel- en antitankmijnen, en isverder bestand tegen kogels van 5.56 en 7.62 mm. Het 15ton zware voertuig haalt op de weg een topsnelheid van 100km/u en heeft een actieradius van duizend kilometer. Austra-lische MvD●

TWEEDE VIRGINIA BOOT VAN STAPELNEWPORT NEWS - De Amerikaanse marine heeft on-

langs haar tweede Virginia-klasse aanvalsonderzeeër te water

gelaten: de PCU (Pre Commissioning Unit) Texas. Van dit typestaan er dertig op de rol. De Virginia is een kleinere versie -bijna 2000 ton - van de oorspronkelijk geplande Seawolf. Nade instorting van de Sovjet-Unie bleek een dergelijk grote enkostbare boot niet meer nodig. De Virginia-klasse heeft ste-alth eigenschappen, beschikt over de modernste sensoren enwordt nucleair aangedreven. Onderwater bedraagt de water-verplaatsing 7.300 ton en haalt ze een snelheid van plus 25knopen. De bewapening bestaat uit twaalf lanceersilo’s voorTomahawk kruisraketten en vier 533 mm torpedobuizen, vanwaaruit ook Harpoons kunnen worden afgevuurd. De botenhebben verder ruimte voor een mini-onderzeeër en specialeeenheden, zoals SEAL’s. Foto: Chris Oxley, Northrop GrummanCorporation●

SPAANSE WAPENS VOOR VENEZUELAMADRID - Venezuela verleent Spanje een fikse wapenor-

der. Beiden landen ondertekenden eind maart een contractvoor de levering door CASA van om te beginnen tien CN-295

transportvliegtuigen (zie foto) en daarnaast twee CN-235 ma-ritieme patrouillevliegtuigen. Verder zal de werf Navantiaacht patrouillevaartuigen voor de Venezolaanse marine bou-wen. Vier ervan zijn bestemd voor dienst in de kustwaterenen deze borduren voort op de Spaanse Serviola-klasse. Datwil zeggen een waterverplaatsing van rond 1200 ton, eenlengte van circa 68 meter, voorzieningen voor een middel-zware helikopter en een bemanning tot 48 koppen. De gro-tere 1700 ton schepen vallen in de categorie korvetten enzullen op de oceaan opereren. Hierbij gaat het waarschijnlijkom een nieuw ontwerp, dat tegemoet komt aan de speci-fieke Venezolaanse behoeften. Foto: EADS●

ALENIA WINT SPARTAANS CONTRACTSOFIA - Bulgarije heeft aan het Italiaanse Alenia Aeronau-

tica een order gegund voor acht C-27J Spartan turboproptransportvliegtuigen. De enige concurrent was CASA met zijnC-295. De huidige transportvloot van de Bulgaarse lucht-macht bestaat uit vijf Antonov An-26’s. De Bulgaren, die inmaart 2004 lid werden van de NAVO, is er alles aan gelegenhun strijdkrachten te moderniseren. Zo tekenden ze in febru-ari van dit jaar nog een contract met Eurocopter voor twaalfCougar en zes Panther helikopters. Naast Bulgarije, hebbenook Italië en Griekenland de tweemotorige Spartans besteld,elk een dozijn. Het eerste Griekse toestel arriveert eindapril/begin mei. Foto: Alenia Aeronautica●

WILMINGTON - Tijdens het interbellum hieldenex-oorlogsvliegers de interesse in de vliegerij bij hetgrote publiek levend door als een soort circus doorhet land te trekken en allerlei stunts uit te halen.Deze barn stormers, zo genoemd vanwege hun ge-woonte een boerenschuur door de ene deur in te

vliegen en door de andere uit, schrokken voor nietsterug. Die traditie van waaghalzerij is nog springle-vend. Op de foto staat Kyle Franklin als een soortBatman op de bovenste vleugel van een door zijn va-der bestuurde Waco dubbeldekker. Foto: Daniel J. McLain,US Navy.●

Waaghalzerij op wieken

Mijnwerkers op de killing fieldsZelfs een vlak terrein waarin mij-

nen zijn uitgezaaid, vormt al eenhele klus. Maar in de buurt van Ba-gram hebben de genisten ook nogte maken met bunkers, loopgravenen schroothopen. Allemaal kun-nen ze mijnen of trucbommenherbergen. De manschappen vanhet 367ste werken volgens NAVO

normen en dat betekent dat zevoor het ruimen twee verschil-lende methoden moeten toepassenen dat het gebied voor 99,6 pro-cent zeker geschoond moet zijn.Om het karwei te klaren, beschik-ken ze over gevarieerde middelen.Zegt Staff Sergeant Joshua Gallup,teamleider bij de B-Compagnie:“Normaal gaan we er eerst over-heen met een Aardvark middel-zware vlegel. Daarna sturen we degenisten en honden erop af.’

De cabine van de Aardvark kan7.62 mm pantserdoorborende mu-nitie weerstaan en is tevens be-stand tegen een mijnexplosie. Debestuurder weet zich dus goed be-schermd. Die veiligheid biedenook de viervoeters van het 67steOntmijning Hondendetachement.Zij zijn erop getraind nauw met degenisten samen te werken en be-perken de mogelijke locatie vaneen mijn tot één vierkante meter.Zijn er geen honden voorhanden,dan gaat de genist aan de slag meteen Handheld Standoff Mine Detec-tion System, dat naast een metaal-detector ook over een grondpene-tratieradar beschikt. Knappe mijndie daaraan ontsnapt.●

BAGRAM - Mijnenruimen is eensecuur en tijdrovend werk en laatgeen ruimte voor fouten. Dat geldtop de killing fields van Cambodja,de voormalige slagvelden in Bos-nië en Angola, en het geldt even-

Teksten:Wiebren Tabak

eens in het roerige Afghanistan.Één misser en je vertelt het nietmeer na. En dus betrachten ook demilitairen van het Amerikaanse367ste Geniebataljon de grootstevoorzichtigheid.

Boven: SergeantBauer Ronaldvan de B-Com-pagnie bedient -op afstand - eenMV-4 vlegel, eenkleinere soortge-noot van deAardvark. JasonKrawczyk, US Army

Links: Genist Fe-life Hernadez,van de A-Com-pagnie, in actiemet een HandheldStandoff Mine De-tection System. Ja-son Krawczyk, USArmy


DEKAATJESheten de gratis advertenties in de Defensie-krant. De tekst van een Dekaatje mag niet lan-ger zijn dan veertig woorden en kan alleenschriftelijk of per e-mail worden ingediend.Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. Deredactie is niet verantwoordelijk voor deinhoud, noch voor de gevolgen van de plaat-sing. Op de envelop of in de e-mail graag‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen wor-den ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres,woonplaats eventueel telefoonnummer,onderdeel en registratienummer.

WONINGENTe koop: Havelte, Dennenlaan 26, tussenwoning,berging. Ind.: entree, toilet, woonkamer, keuken, in-loopkast. 1e verd.: 4 slaapkamers, badkamer metligbad, douche en toilet,. Vlizotrap naar bergzoldermet mogelijkheden slaap-/werkkamer. Aangelegdetuin met achterom. Vr.pr. N 179.000,- k.k. Inf: 0521- 34 72 17 of 06 - 215 857 56 of internetwww.fehse.nl .Te koop: Harderwijk, Gruttomeen 140, eengezins-woning met 5 kamers. Hal tussen woning en aange-bouwde stenen garage. Aangelegde tuin met steigeraan vijverpartij. Ligging en uitzicht maken dit objectbijzonder. Vr.pr. N 229.000,- k.k. Inf.: 06 - 531 35792. Zie www.funda.nl. postcode 3844 ZJ.Te koop: Amersfoort, wijk Nieuwland, appartement100 m2. Bjr 1999. Ind.: gang, werkhok, toilet, bad-kamer, 2 slaapkamers, woonkamer met uitbouw (vh3e slaapkamer), keuken v.v. app. Balkon 7 m2 op Z.aan het water. Vr.pr. N 224.000,- k.k. Inf.: 033 - 48048 18. Te koop: Breda: Sophiastraat 41, 4-kamerapparte-ment, 150 m2, afgesloten parkeerplaats. Gunstig ge-legen op loopafstand binnenstad, LMA en station. Bjr2000. Ind. Entree, hal, toilet, woonkamer, 3 slaapka-mers, badkamer, inloopkast, (bij)keuken, balkon divbergruimtes. Vr.p. N 415.000 k.k. Info www.mfvast-goed.nl Te koop: Breda, Sophiastraat 63, 4-kamerapparte-ment in centrum. Valkenburgpark om de hoek. NabijNS station. Eurotoren bereikbaar in 10 minuten.Woonkamer 77 m2, 3 slaapkamers, badkamer,gastenbadkamer, Siemens-keuken, loggia op Z. Ziewww.funda.nl Te koop: Breda, Kapelstraat 106, vrijstaande villa,210 m2. Inpandige garage 20 m2, onder architectuuraangelegde tuin. Bjr 1968. Perceel 1.000 m2. Ind.:entree, toilet, woonkamer, werk-/slaapkamer, eet-keuken, bijkeuken. 1e verd.: 3 slaapkamers, badka-mer, zolderberging. Vr.pr. N 645.000,- k.k. Inf.:www.westenburg.nl .Te koop: Eindhoven, Generaal van Teynstraat 44, 3-kamerappartement gelegen op 2e woonlaag van intotaal 3 hoog. Goed onderhouden, berging bene-den. 10 km van kazerne Oirschot. Inh. 180 m3, opp.70 m2. Vr.pr. N 147.000,- k.k. Tel.: 06 - 254 487 26.Te koop: Oosterhout, Dommelbergen Noord, eenge-zinswoning. Ind.: entree, toilet, woonkamer metschuifpui, keuken. 1e verd.: 3 slaapkamers, badka-mer. 2e verd.: bergzolder, hobby/ slaapkamer. Ber-ging aan voorzijde. Aangelegde tuin ZW. Nabij win-kelcentrum en scholen. Vr.pr. N 199.750,- k.k. Inf.:06 - 502 367 82.Te koop: Houten, Rotstuin 16, herenhuis met uit-zicht op park en plas. Buitenkans als u mooi wilt wo-nen op korte reisafstand van Gen. Knoop- of Krom-houtkazerne. Vr.pr. N 319.000,- k.k. Details op:www.dimo.nl of www.eigenhuis.nl . Bezichtiging: 06- 380 623 09.

RECREATIETe huur: Rekem, België, geheel vrijstaande 4-per-soons vakantiebungalow, 8 km van Maastricht. Vol-ledig ingericht, incl. ktv, 2 slaapkamers. Veel privacy.Goede fiets- en wandelmogelijkheden. Parkerenvoor de deur. Geen huisdieren toegestaan. Inl.: 06 -477 617 63. Te huur: Vakantiewoning met zwembad in ZWFrankrijk. Zie voor bijzonderheden: http://www.gite-magnoac.com. Vanaf 3 september: 3 weken huren =2 betalen. Reacties: [email protected] of 06-223835 59 na 18.00 uur.

REÜNIELokaal ‘de Bieb’ was de ontmoetingsplaats voor de-fensiepersoneel en inwoners van Steenwijk e.o. Van-wege het 20-jarig bestaan willen wij een feest orga-niseren om al deze bezoekers bij elkaar te brengen.We hebben echter geen idee hoe iedereen te bena-deren. Herkent u ‘de Bieb’ en wilt u deelnemen aandeze reünie neem dan contact op met Henk Rutten,email: [email protected]●

Kentish Challenge Cup binnen handbereikMILITAIR VOETBALELFTAL DROOGT ENGELAND MET 4-0 AF

DEN HAAG - Door een 4-0 zege op Engeland vorigeweek woensdag in Den Haag maakt het militair voet-balelftal voor het eerst sinds jaren weer kans op deKentish Challenge Cup, de beker voor de winnaar vanhet jaarlijkse drielandentoernooi tussen de soldaten-teams van Engeland, België en ons land. Wint Oranjeop 11 mei in Eupen van België, dan pakt het de beker.De Rode Duivels speelden onlangs met 1-1 gelijk tegende Engelsen. Hoewel Nederland het tegen hen bij vla-gen aardig deed, waarschuwt trainer-coach adjudantPeter Peters echter voor teveel optimisme. “Maar ik slade Belgen niet hoger aan dan de Engelsen.”

TEKST: JACK OOSTHOEK

FOTO’S: PETER WIEZORECK

Precies zoals voor de wedstrijdtegen Engeland zal Peters zichongetwijfeld goed voorbereidenop de cruciale pot tegen de Bel-gen. Zo oefende Oranje de laat-ste weken drie keer: tegen de mi-

litaire ploeg van Luxemburg (1-1), de Nederlandse Gouden Gids-club AGOVV (2-3 verlies) en deamateurclub DOS 19 (6-0 winst).

Bij gebrek aan spelers die ophet hoogste amateurniveau, laatstaan in de Gouden Gidsdivisieof Holland Casino Eredivisie ac-teren, lag het accent daarin voor-

al op teamgeest kweken. Metsucces, want hoewel er individu-eel nog wel wat te verbeterenvalt, knokte Oranje tegen de Brit-ten als één man. Peters toondezich na afloop dan ook een tevre-den man. “We liggen goed opkoers en zijn in het algemeen ge-nomen tot goed voetbal in staat”,concludeerde de luchtmachtad-judant van de Koninklijke Mili-taire Academie in Breda. ”Wemoeten alleen de rust nog ziente vinden om een wedstrijd bijeen voorsprong rustig uit te spe-len. Dat die ontbreekt, komt dooreen gebrek aan automatismen,het gevolg van nog te weinigsamenspel. Overigens vind ik diteerder logisch dan zwak.”

De eclatante Nederlandse zegemoet echter voor een deel ookworden toegeschreven aan hetonverwacht zwakke spel van detegenstander die de KentishChallenge Cup de laatste twee

jaar won. Waarmee overigensniks is afgedaan aan de prestatievan het Nederlands militair elf-tal.

Waarom Engeland vorige weekop het boerenkoolveld van devereniging VUC zo (onthutsend)zwak voor de dag kwam, zal welvoor altijd een raadsel blijven.Voordat de paar honderd toe-schouwers, onder wie ministerHenk Kamp, secretaris-generaaldrs. Ton Annink en luchtmacht-bevelhebber luitenant-generaalDirk Starink, goed en wel ophun plaats zaten, leidde Oranjeal met 1-0 door een doelpunt vanKoen Baakman, wachtmeesterbij de Koninklijke Marechaussee.Kennelijk aangeslagen door devroege achterstand slaagden deEngelsen er niet in wat terug tedoen. Van hun rats boem boeren-koolvoetbal had Nederland weinigte duchten. Sterker nog, zonderzelf de sterren van de hemel te

spelen controleerde Oranje dewedstrijd. En wanneer doelmanwachtmeester Emile Aalbers alin de problemen raakte, dantoonde hij zich een prima kee-per. Evenals zijn Engelse collegaBurton trouwens, die deed watmogelijk was.

In de 27ste minuut tilde Ne-derland de score na een snelleaanval over de rechterflank naar2-0, via een mooie intikker vanwachtmeester 1 Maikel Hilster.Al met al lieten de on-Brits ver-dedigende Engelsen zich in deeerste helft tamelijk makkelijk inde luren leggen. Op slag van rustleidde dat zelfs tot 3-0 door op-nieuw Hilster.

PARIJSHet pleitte voor de Engelsen

dat ze de score na de thee metwerkvoetbal een draaglijker aan-zien probeerden te geven. MetKoen Baakman als één van dedrijvende krachten liet het opeen solide verdediging en eengoed middenveld steunende Ne-derland echter moeiteloos over-eind. Na een fraaie dieptepassbezorgde Hilster Nederland inde 62ste minuut met zijn derdegoal zelfs de ongekende luxe van4-0. Hoezeer de Engelsen ookstreden, de eretreffer bleef ach-terwege. Terecht, want hun aan-val stelde weinig voor.

Volgend jaar mogen de Britten,die geen kans meer maken op deKentish Cup, zich proberen te re-vancheren. Mogelijk gebeurt ditin Frankrijk, dat na een afwezig-heid van bijna twintig jaar heeftaangegeven weer te willen mee-doen. De Fransen hebben zelfsvoorgesteld het toernooi volledigin Parijs te organiseren.●

Selectie Nederland: Wacht-meester Emile Aalbers (KMar),eerste-luitenant Jeroen Bakker(KLu), sergeant Mikel de Windt(KL), sergeant Sander Poll (KL),marechaussee 1 Niels Dolstra,wachtmeester Joop van Dijk

(KMar), marechaussee 1 RachidKoraichi, sergeant Twan Relou

(KLu), wachtmeester 1 Maikel Hil-ster (KL), wachtmeester Koen

Baakman (KMar), sergeant C. vanWoerkum (kl), tweede-luitenantJoël Titaley (KL), wachtmeesterDiego Berghuis (KMar), wacht-meester Johan Hamstra (KMar),

soldaat Rajesh Chotkan (KL),wachtmeester Danny Kruissel-

brink (KMar), wachtmeester Petervan der Hoeven (KMar), mare-chaussee 2 Kevin Liefhebber.●

Links: De Ne-derlandse aan-val brengt deBritse keeperBurton in hetnauw.

Rechts: On-danks hun ver-

beten inzetwisten de Brit-ten het de Ne-derlanders nietecht moeilijk te

maken.

LEIDEN - Luitenant-ter-zee 2Sonja Tol heeft de degenfinalevan het Nederlands kampioen-schap gewonnen. In een zaalvan het Holiday Inn hotel inLeiden versloeg de marineoffi-cier met gemak haar tegen-standster Timandra de la Fon-taine met 15-5. Florettiste IndraAngad-Gaur haalde onver-wacht de finale niet. Zij verloorteleurstellend in de halve eind-strijd van Saskia van Erven, dieop haar beurt nipt de finaleverloor van de pas 16-jarigeDjinn Geurts.

Voor Sonja Tol liep het NK oprolletjes. Achtereenvolgens ver-sloeg zij Lorenza Colzato (15-4), Hairy Engelenburg (15-3) enNicolette Kok (15-6), alvorensin de finale korte metten te

maken met Timandra de laFontaine. “Het ging lekkervandaag, maar je moet toch al-tijd heel geconcentreerd blij-ven. Mijn tegenstandsters heb-ben niets te verliezen op zo’nNK en loeren op een kans ommij te verrassen”, zei Sonja Tolna afloop ontspannen. “Als jeverslapt kan je het heel moei-lijk krijgen. Gelukkig bleef ikgoed scherp en heb ik gewoongedaan wat van mij verwachtwordt: Nederlands kampioenworden”.

Indra Angad-Gaur baalde vanhaar prestatie. Er wordt terechtvan mij verwacht dat ik hier opeen professionele wijze destrijd om het Nederlands kam-pioenschap aan ga; dat ben ikaan mijn stand verplicht.”●

Tol Nederlands kampioen

KMA beheerst speedmarsBREDA - Twintig deelnemende

ploegen uit heel Nederland,waaronder twee vrouwenteams,streden op afgelopen donderdag,21 april, op de KMA te Breda omhet Open KL KampioenschapSpeedmars. Niet alleen hield deKMA voor de vierde maal hetkampioenschap, ook pakte zowelhet vrouwen- als het mannen-team de winst.

Cadet-sergeant Carla Roeleveldwas tevreden over de race: “Wezijn bij elkaar gebleven en heb-ben de wedstrijd echt als teamgelopen.” Met vier overwinnin-gen uit vier wedstrijden was hetKMA-herenteam overigens onge-

slagen. Ploeglid en medeorgani-sator Cadet-sergeant ErwinSchuurbiers: ”Ik kneep hem echtbij het vier kilometerpunt, omdatwe toen acht seconden achter la-gen op het schema van de bestetijd neergezet door het 17 Painf-bat. Door training en presterenals team doken we alsnog der-tien seconden onder de bestetijd.” Foto: Marcel Kerstens

Uitslag NMK Speedmars mannen 1.KMA 24.54 min 2. 17 Painfbat GFPI

25.07 min 3. 42 Tkbat 26.07 minUitslag NMK Speedmars vrouwen1. KMA 17.26 min 2. Genie (Wezip)19.33 min●

Wielerploeg tast misROOSDAAL - Vol goede moed

stond de militaire wielerploegaan de start in het BelgischeRoosdaal-Pamel, niet ver vanMeerbeke, waar de Ronde vanVlaanderen op hetzelfde mo-ment zou finishen. Niet alleenkopman wachtmeester (KMar)Martijn Alberts voelde zich sterk,dat gold ook voor wegkapiteinkapitein der mariniers Jelle CoenBijlsma en de overige renners.Onder hen twee nieuwe klep-pers, huzaar-1 Neequaye Dsane,een beloftevolle klassieke renneren soldaat 1 Dennis Schoeren,een jonge neo-coureur.

Bij het ingaan van de finalereed een kopgroep met Belgenen één Deen weg. Alberts, nochBijlsma kon volgen. Ook een la-tere poging van Alberts, om als-nog met een ploegje achtervol-gers terug te rijden, leverde nietsop.

De kopgroep reed steeds verderweg. De Belg De Heener wistuiteindelijk te winnen, door inde laatste ronde min of meer‘fietsles’ te geven aan de concur-rentie. In de pelotonssprint wistMartijn Alberts een bescheiden23e prijsje te bemachtigen.●


ColofonDe Defensiekrant is een wekelijkseuitgave van de directie Voorlichtingvan het Ministerie van Defensie.bestemd voor het gehele Defensie-personeel.

Hoofdredactie:drs. Bert van Elk

Eindredactie:Evert Brouwer

Redactie:Jack Oosthoek, Monique van Rijen-Bos en André Twigt

Bladmanager:Hans van Zwet,algemeen hoofdredacteur

Foto’s:Hennie Keeris, Peter Wiezoreck(staffotografen), CAVDKM e.a

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

Telefoon: (070) 318 83 26, via hetmilitaire net: 501, tst. 88326Fax (070) 318 74 32

Defensiesite: www.mindef.nl

E-mail: [email protected]

Bezoekadres: Kalvermarkt 38,2511 CB Den Haag

Postadres: Postbus 20701, 2500 ESDen Haag, MPC 58B

De inhoud van de artikelen in deDefensiekrant hoeft niet nood-zakelijkerwijs de mening van deminister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in deDefensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening vande inzender weer en kunnen door deredactie worden bekort. Overname van artikelen of delendaarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kangeen recht worden ontleend. Dezeinformatie wordt in algemenebewoordingen en met terzijde latenvan details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.

Oplage: 45.000

Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenlandN 15,88. Opgave schriftelijk bij admi-nistratie Defensiekrant (zie boven), inhet geval van een dienstabonnement.Particuliere abonnees kunnen zich op-geven bij: Abonnementenland, postbus20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 3939, waarna een acceptgirokaart wordttoegezonden.

Adreswijziging:Het verdient aanbeveling adres-wijzigingen vroegtijdig en uitsluitendschriftelijk op te geven; het kost enkeleweken voor het nieuwe adres in hetverzendbestand is opgenomen.

Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer)

Druk:Tijl Offset, Zwolle ISSN: 0167-0808

NIEUWSBEELD

Luitenant-kolonel Frits van Dooren heeft woensdag 20 april in Naarden de zendapparatuur van Adam Curry teruggegeven aan de radiomaker enzijn crew. De apparatuur is gebruikt voor het live uitzenden van Radio Veronica op Camp Smitty in Irak. Curry & The Crew, bestaande uit Michiel

Veenstra, Alexander Stevens en Arend Langenberg, verzorgden van 16 tot 20 februari 2004 tijdens Operation Iraqi Sunrise een week lang eenradioprogramma vanuit Irak.Foto: Hennie Keeris

THE ART OF MILITARY COERCION

ROB DE WIJK: WESTERSE SUPERIORITEIT DOET ER NAUWELIJKS TOE BIJMILITAIRE INTERVENTIES

DEN HAAG - “Waarom de wes-terse militaire superioriteit er bijmilitaire interventies nauwelijkstoe doet?”. Zo luidt de intrigerendeondertitel van het boek The Art ofMilitary Coercion dat is verschenenvan de hand van professor Rob deWijk.

De vraag stellen is hem beant-woorden. De Wijk windt er in zijnnieuwe publicatie traditiegetrouwgeen doekjes om. Oorzaken zijnvolgens hem onder meer te weinigbasiskennis bij politici van zakenals machtsinstrumenten in de bui-tenlandse politiek, van de krijgs-macht in z’n algemeenheid en mili-taire doctrines in het bijzonder, enook de uiteenlopende transatlanti-sche inzichten bij de vraag hoe mi-litaire kracht dient te worden inge-zet. Al die aspecten leiden volgens

de auteur in veel ge-vallen tot een wei-felachtige inzet vanmilitaire middelen diealleen al daarom bijvoorbaat gedoemd iste mislukken.

Consistentie in zijnboodschap kan DeWijk - directeur vanhet Clingendael Centrefor Strategic Studies,hoogleraar aan de KMA en hoogle-raar Strategische Studies aan deUniversiteit Leiden - niet wordenontzegd. Want reeds in 2001 (zieDefensiekrant editie 6 2001) en dejaren daarna waarschuwde hij voorde gebrekkige kennis die politici enbeleidsmakers hebben van dekrijgsmacht. “En sinds die tijd ishet er niet beter op geworden”,

meent hij. “In de loopvan de jaren negentigheeft een groot aantalpolitici met kennis vande Defensie-organisa-tie de Kamer verlaten,en je ziet dus dat dieexpertise helaas bijnahelemaal is wegge-ëbd”.

De auteur kraakt eenharde noot als het gaat

om de houding van wat hij noemt‘westerse liberale democratieën dievaak meten met twee maten’. Aande ene kant zien die landen zich-zelf als voorvechters van vrijheid endemocratische waarden (en bevech-ten ze elkaar niet), aan de anderekant komen ze om ideologische re-denen en zelfbelang wel tussen-beide in conflicten elders terwereld. ‘Hoe zouden wij het vindenals China, na jarenlang te hebbentoegekeken naar de patstelling inNoord-Ierland tussen protestantenen katholieken, plotseling militairzou interveniëren?’, zo vraagt deWijk zich af.

Zoals de De Wijk op de beeldbuisin staat is gecompliceerde zakenvoor iedereen begrijpelijk uit te leg-gen, zo helder is ook zijn boek.Korte zinsbouw en het noemen vantalloze praktijkvoorbeelden lijkendeze publicatie toegankelijk te ma-ken voor een breder publiek. Over-zichten van diverse militaire inter-venties (mislukt of niet mislukt) envan zogeheten ‘black holes’ (doorcriminele organisaties gedomineer-de onbestuurde en onbestuurbaregebieden over de gehele wereld)maken het een meer dan lezens-waardig geheel.

The Art of Military Coercion (Whythe West’s Military Superiority Scar-cely Matters’) is verkrijgbaar in deboekhandel, prijs 35,- euro ISBN

905330424X. Tekst: Paul Hager●

Defensie EvenementenkalenderDe verkorte versie van de Defensie Evenementenkalendervermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:29 april: Inloopdag 13 Gemechaniseerde Brigade, Oirschot30 april: Relatieconcert Fanfare Korps Bereden Wapens KL, Gouda

2 mei: Feest: ‘lente in bevrijd Nederland’, Delft3 mei: Jeugdactiviteit: ‘Prinses Ardoenja is verliefd’, Arnhem3 mei: Friese Elfsteden Wandeltocht; Leeuwarden e.o.

3-8 mei: Meivakantie: Open Cockpitdagen, Soesterberg5 mei: Defilée, Ede5 mei: Taptoe, Apeldoorn7 mei: Herdenking, Dubbeldam7 mei: NK-luchtgeweer-schieten, Apeldoorn8 mei: Zondagmiddaglezing, Rotterdam8 mei: Bevrijdingsfeest, Delft8 mei: Parade intocht, Apeldoorn

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Nieuws’op de link Defensie Evenementenkalender. Voor veel medewerkers vanDefensie ook bereikbaar via intranet.●

Open Dagenevenementen

Defensiekrant 25 jaar geledenIn de Defensiekrant van 24 april

1980 stond op de middenpagina’seen verslag van het bezoek dat deministerraad aan de marinebracht. Het is immers een goed ge-bruik dat ieder kabinet eens eendagje met de marine mee gaat va-ren. Het vrijwel volledige kabinetwas die dinsdag daarrvoor te gastgeweest op het eskader van de Ko-ninklijke marine. Helaas moestenpremier Van Agt en minister vanBuitenlandse zaken Van der Klaauw verstek laten gaan, omdatzij op staatsbezoek in Indonesiëwaren.

Twee van de eskaderschepen de‘Tromp’ en het S-fregat ‘Hr.Ms.Callenburgh’ waren die ochtend IJmuiden binnengevaren om daarde genodigden aan boord te ne-men.

‘s Maandags was het eskader, datverder bestond uit het bevoorra-dingsschip Hr.Ms. Poolster en deonderzeebootjager Hr.Ms. Drenthe, al uit Den Helder vertrok-ken. Deze dag was tevens de eerstedag van de eskaderreis naar eenoefengebied ten zuidwesten vanPortugal, die tot 14 mei zou duren.

Een druk programma al met al-voor de ministers, de staatssecreta-rissen en hun partners, maar in ie-der geval wel een dagje in rustigvaarwater.

’s Ochtends kreeg men een brie-fing over het reilen en zeilen vanhet eskader, en hierna werd de ge-legenheid geboden om een rond-leiding te maken over het schipzelf. Natuurlijk mocht ’s middagshet gebruikelijke nasi-goreng buf-fet aan boord niet ontbreken. Metveel enthousiasme werd hier danook graag gebruik van gemaakt. De‘blauwe hap’ smaakte iedereen danook voortreffelijk. Hoogtepunt vande dag echter, was het aanschou-wen van een bevoorradingsopera-tie tussen de Poolster en de Trompen de Callenburgh. Minister Schol-ten en zijn echtgenote werden perLynx overgevlogen naar de Callen-burgh, waar staatssecretaris VanEekelen en secretaris-generaal henbeiden stonden op te wachten.Voor mevrouw Scholten was dit al-les nieuw. Zij had nog nooit meteen schip meegevaren. Wel had ze

eerder de doop verricht van her S-fregat Philips van Almonde.

De dag werd afgesloten metvliegdemonstraties van een Atlan-tic en een Neptune en met een ge-weldige demonstratie van hetKorps Mariniers die met hun lan-dingsvaartuigen het spreekwoor-delijke schuim deden doen op-spatten.

Na het ‘afmeren’ in Den Helderwaar de Commandant der Zee-macht, schout-bij-nacht J.H.B.Hulshof de ministeriële gastenontving, kon het eskader daarnapas écht aan de reis naar het zui-den beginnen. F.L.●

ROTTERDAM - Terwijl heel Ne-derland straks uitgebreid stilstaatbij de vrolijke meidagen van 1945,toen er een einde kwam aan dedonkere dagen der bezetting, richthet Mariniersmuseum de blik opde meidagen van 1940, dit jaar 65jaar geleden. De marinier van toenvertelt nu over hoe het was, toenrondom de brug.

Inmiddels kapitein der Mariniersbd Loontjes is dinsdag 10 mei tegast in het Mariniersmuseum aande Wijnhaven, op een plek zodichtbij de brug, dat iedere mari-nier van toen er nog steeds kippen-vel van krijgt. De locatie Wijnhavenis dan ook niet voor niks een vande symbolen voor de band tussenRotterdam en het Korps Mariniers.

Hij zal die ochtend vertellen overzijn eigen belevenissen tijdens demeidagen van 1940, de tijd ervoor,toen hij net in dienst was gekomenen werd opgeleid in de Oostplein-kazerne en de tijd erna. Het ver-haal van Loontjes begint preciesom 11.00 uur. Voorafgaand is ervoor alle deelnemers koffie of thee.Belangstellenden zijn vanaf 10.30uur welkom. Na afloop van hetrelaas bestaat de mogelijkheid telunchen in het museum (kosten N 7,50 pp). Na de lunch wordt eenindrukwekkende film over deTweede Wereldoorlog vertoond.

Reserveren van plaatsen en lunchtot 7 mei a.s. op telefoonnummer010 4129600. www.mariniersmu-seum.nl●

Mariniersmuseum terug in de tijd

scroll down to p.8

Documents

Transcript of scroll down to p.8