Sciencecafe Zeist Nanotechnlogie 12 11 09 Part 3 1c

12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden

PAUZE

Nanomaterialen in consumenten producten en voedingScience café: Nanotechnologie, kansen of risico’s?

12 november 2009

Susan Wijnhoven


Gebruikt u nano?

Gebruikt u producten met nanotechnologie?

Positief Negatief

Gebruikt u zonnebrandcrème die snel en zonder vette, witte waas intrekt?


Introductie

• Nanodeeltjes aanwezig in groot aantal verschillende consumenten- en voedingsproducten t.b.v verbeterde functionaliteit van het product

Maynard (2005): The nanotechnology consumer products inventory


Introductie

• Woodrow Wilson internet database: enorme toename in aantal consumentenproducten met een nano-claim:

Periode 2005-2009: 54 -1015 producten

http://www.nanotechproject.org/inventories/consumer

Dit wil zeggen dat de fabrikant het op de

verpakking zet, maar het hoeft er niet persé

in te zitten.


Verschillende inventarisaties gemaakt door RIVM:

• Gebaseerd op openbare literatuur/ internet of marktrapporten*:

- Nanomaterials in consumer products- Dekkers et al, 2007 (i.o.v. Europees Parlement)

- Inventory of consumer products containing nanomaterials- Dekkers et al, 2007 (i.o.v. VWA)

- Nano-silver, a review of available data and knowledge gaps- Wijnhoven et al, 2008 (i.o.v. VWS/GMT)

- Exposure to nanomaterials in consumer products-

Wijnhoven et al, 2009 (i.o.v. VWA)*


Product categorieën waar nano in verwerkt is

• Electronica en computers

• Huishoud- en doe-het-zelf producten

• Voeding en dranken

• Persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica

• Motorvoertuigen

• Sportartikelen

• Textiel en schoenen

• Filtratie, zuivering, neutralisatie en reiniging

http://www.nanotechproject.org/inventories/consumer


Wat zijn de toepassingen?

Met betrekking tot voeding:

• Nano-sensoren

• Pesticiden

• Verpakkingsmaterialen

• Koelkasten en keukengerei

• Voedingsmiddelen

• Voedingssupplementen


Nanodeeltjes in consumentenproducten

Ag

Carbon

Zn SilicaTi

Au

De meest voorkomende deeltjes (onoplosbaar/ onafbreekbaar) zijn in te delen in verschillende groepen:

•Metalen: Ag, Au

•Metaaloxides: TiO2, ZnO, SiO2

•Organische nanodeeltjes: carbon


Voorbeelden van toepassingen in consumentenproducten per categorie

I. Electronica en computers- Mobiele audioapparatuur

• MP3 spelers, mobiele telefoons

- Grote huishoudelijke apparaten• Koelkasten, wasmachines, strijkijzers, stofzuigers

- Computer hardware• Processoren en chips, memory- en harddisks, ventilatoren, muis

- Beeldschermen• (O)LEDS

- Energie-gerelateerd• Zonnecellen, batterijen

- Inkt en papier• Inkt voor electronische apparatuur, fotopapier


Voorbeelden van producten per categorie

II. Huishoud- en doe-het-zelf producten- Schoonmaakmiddelen

• Vaatwas-, afwas-en handwasmiddelen, zeep, schoonmaakmiddelen voor lens, beeldscherm en bril

- Kook-gerei en keukengerei• Snijplanken, tafel- kook- en keukengerei, theepotten, baby drinkbekers en

flesjes, schalen, voedsel opbergzakken en containers

- Constructie materialen• Sloten, deurknoppen, handvaten, waterkranen, glas, houten vloeren,

cement en betonproducten, toiletten, tegels

- Verf• Verschillende soorten verf



III. Persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica- Zonneproducten

• Zonnebrandlotion, -crème,-olie, haarbeschermingsspray

- Babyverzorgingsproducten• Baby zonnebrandcrème, spenen

- Haarproducten• Shampoo, conditioner, gel en stylingsproducten, haargroeiproducten

- Huidverzorging• Scheermesjes, gezichtsmasker, huidcrème,-lotions, oliën, deodorant,

douchegel, vochtige doekjes

- Mondhygiëne• Tandpasta, tandenreiniger, tandenborstel

- Make-up en nagelverzorging• Make-up producten en verwijderaar, lippenstift, mascara, foundations

- Vrij verkrijgbare gezondheidsproducten• Pleisters, zwangerschapstesten, gewrichtscrème, insectenafweermiddel



IIII. Motor voertuigen- Buitenkant

• Glas en windschermen, geverfde of gecoate buitenkanten, banden

- Overig• Motorolie, brandstof, katalysatoren

V. Sportartikelen

- Rackets en sticks• Rackets, golf clubs, ski’s, fietsframes en –onderdelen

- Ballen• Bowlingballen, tennisballen, golfballen

- Overig• Duikerspak, visgerei, paardrijlaarzen/ schoenen



VI. Textiel en schoenen- Kleding

• Sokken, broeken, overhemden, truien, vesten, broeken, jassen, ondergoed, handschoenen, oorwarmers, pet

- Overig textiel• Lakens, bed en matras, kussens, paraplu’s, koffers en tassen,

pluche speelgoed

- Schoenen• Inlegzolen, schoenen


Voorbeelden van producten per categorieVII. Filtratie, zuivering, neutralisatie en reiniging

- Lucht- of waterfiltratie en -zuivering

• Luchtfiltratie en -zuiveringsapparaten, (gas/stof)maskers, waterfiltratie en -zuiveringsapparaten

- Air conditioning• Air conditioning en verwarmingssystemen

- Reinigers en neutralisatoren• Luchtreinigers en behandelingsapparatuur, chemische

neutralisatoren

VIII. Diversen- Coatings

• Coatings tegen beslaan, zelfreinigend coatings, water- en vuilafstotende coatings, antibacteriele coatings, coatings tegen krassen, was smeermiddelen


Wat kan het risico zijn bij het gebruik van producten met nanodeeltjes

• Risico = blootstelling x gevaar

• Blootstelling is afhankelijk van - de blootstellingsroute:

• Via de huid (dermaal)

• Via de longen (inhalatoir)

• Via het maag-darm stelsel (oraal)

- de matrix waarin het deeltje zich bevindt: • Vast in tennisracket/ computer

• Vrije deeltjes in zonnebrandcrème


Eindvragen

Is nanotechnologie goed voor de consument?

Positief Negatief

Zou u de keuze willen hebben al dan niet producten met nanotechnologie te kopen?


Eindvragen

Heeft u vanavond een (beter) idee gekregen wat nanotechnologie is en wat de consument eraan zou kunnen hebben?

Positief Negatief

Nanotechnologie, kansen of risico’s?


Meer info

•www.rivm.nl/rvs/075_nanotechnologie/ (wetenschappelijke feiten)

•www.nanopodium.nl (dialoog)

•www.vwa.nl (voeding en producten)

•www.nanoandme.org (voor de consument)

•www.nanotechproject.org/inventories/consumer

•www.Rathenau.nl (discussie en toekomst)

•www.nanowerk.org (bedrijven)

•www.observatory-nano.eu (overzicht)


Nanotechnologie: Kansen of Risico’s? • Dé risico’s van nanotechnologie bestaan niet

• Inzicht in risico’s verkrijgen door vergroten en uitwisselen van kennis verdient prioriteit

• Tot die tijd: kritisch en alert blijven

Sciencecafe Zeist Nanotechnlogie 12 11 09 Part 3 1c

Technology

Transcript of Sciencecafe Zeist Nanotechnlogie 12 11 09 Part 3 1c