1C. Bossen. 1C.1 Bossen in de wereld 16 Wat stel je vast? Veel van de oorspronkelijke bossen zijn...

1C. Bossen1C. Bossen

1C.1 Bossen in de wereld1C.1 Bossen in de wereld 1616

Wat stel je vast?Wat stel je vast?

Veel van de oorspronkelijke bossen zijn Veel van de oorspronkelijke bossen zijn verdwenen of worden bedreigd. verdwenen of worden bedreigd.

F.A.O:F.A.O:

Food And Agriculture OrganizationFood And Agriculture Organization

Jaarlijks 20 miljoen ha Jaarlijks 20 miljoen ha (opp. België: 3 miljoen ha) bos gekapt(opp. België: 3 miljoen ha) bos gekapt

16161C.1 Bossen in de wereld1C.1 Bossen in de wereld

RegioRegio

EuropaEuropa

AfrikaAfrika

N.-AmerikaN.-Amerika

Z.-AmerikaZ.-Amerika

AziëAzië

OceaniëOceanië

WERELDWERELD

Verbruik Verbruik (m³ /inw.)(m³ /inw.)

1,661,66

1,811,81

3,383,38

2,342,34

0,700,70

2,402,40

1,371,37

Brandhout Brandhout (m³ /inw.)(m³ /inw.)

0,110,11

0,810,81

0,380,38

0,810,81

0,260,26

0,340,34

0,350,35

Grootste verbruik:Grootste verbruik:


Regio

Europa

Afrika

N.-Amerika

Z.-Amerika

Azië

Oceanië

WERELD

Regio

Europa

Afrika

N.-Amerika

Z.-Amerika

Azië

Oceanië

WERELD

Verbruik (m³ /inw.)

1,66

1,81

3,38

2,34

0,70

2,40

1,37

Verbruik (m³ /inw.)

1,66

1,81

3,38

2,34

0,70

2,40

1,37

Brandhout (m³ /inw.)

0,11

0,81

0,38

0,81

0,26

0,34

0,35

Brandhout (m³ /inw.)

0,11

0,81

0,38

0,81

0,26

0,34

0,35

Afrika?Afrika?Geïndustrialiseerde

landen:

1/3 van hout

Papier en karton


Gevolgen voor Gevolgen voor fauna en flora:fauna en flora:Gevolgen voor Gevolgen voor fauna en flora:fauna en flora:

Veel van deze Veel van deze planten en dieren planten en dieren sterven of worden sterven of worden

bedreigd.bedreigd.


Europees hardhout:Europees hardhout: eik, beukeik, beuk

HardhoutHardhout Gebruikt voorGebruikt voor

MerantiMeranti

MerbauMerbau

TeakTeak

MahonieMahonie

AfzeliaAfzelia

Binnen- en buitendeuren, ramenBinnen- en buitendeuren, ramen

Buitendeuren, parketvloerenBuitendeuren, parketvloeren

MeubelenMeubelen

Meubelen, botenMeubelen, boten

Buitendeuren, ramen, trappenBuitendeuren, ramen, trappen

17171C.2 Tropisch hardhout1C.2 Tropisch hardhout

1122

33

44

55

66

7788 99

10101111 1212

13131414

1515

16161717

181819192020 2121

2222

1C.31C.3

Klimaatzone:Klimaatzone:

Warm altijd natWarm altijd nat

Verklaring:Verklaring:

Tropisch Tropisch hardhout groeit in hardhout groeit in het warme altijd het warme altijd

natte klimaat.natte klimaat.

17171C.3 Plantages met tropisch hardhout1C.3 Plantages met tropisch hardhout

1C.3

Illegale houtkap Illegale houtkap jaarlijks jaarlijks

ongeveer 15 miljard ongeveer 15 miljard dollar (= 10 % van dollar (= 10 % van de wereldhandel).de wereldhandel).

1C.3

17171C.3 Plantages met tropisch hardhout1C.3 Plantages met tropisch hardhout

1C.4 Het bos in België1C.4 Het bos in België

18181C.4 Bossen in België1C.4 Bossen in België

Totale oppervlakte: 30 528 kmTotale oppervlakte: 30 528 km22

Bebost: 7 008 kmBebost: 7 008 km2 2 = = ………………………………………………………………%%

Norm = 30 %Norm = 30 %

2323

In de In de noordelijke / zuidelijkenoordelijke / zuidelijke landshelft zijn er opmerkelijk meer landshelft zijn er opmerkelijk meer

bossenbossen



Oorzaken:Oorzaken: in het zuiden:in het zuiden:

Reliëf:Reliëf: sterker reliëfsterker reliëf



1C.4 Het bos in België


Reliëf:Reliëf:

Bodem:Bodem:

sterker reliëfsterker reliëf

dunne, stenige bodemsdunne, stenige bodems



Reliëf:Reliëf:

Bodem:Bodem:

Bevolking:Bevolking:



minder bevolkingminder bevolking



1C.4 Het bos in België1C.4 Het bos in België E-wegen

minder


Reliëf:Reliëf:

Bodem:Bodem:

Bevolking:Bevolking:

Industrie en verkeerswegen:Industrie en verkeerswegen:



minder bevolkingminder bevolking


ProvincieProvincie Tot. bosopp. (ha)Tot. bosopp. (ha) BosindexBosindex

AntwerpenAntwerpen 46 533 46 533 16,216,2

LimburgLimburg 50 08850 088 20,620,6

W.-VlaanderenW.-Vlaanderen 7 3227 322 2,32,3

O.-VlaanderenO.-Vlaanderen 16 96916 969 5,65,6

Vlaams BrabantVlaams Brabant 25 46825 468 12,012,0

VlaanderenVlaanderen 146 381146 381 10,810,8

WalloniëWallonië 544 800544 800 32,332,3

BelgiëBelgië 692 916692 916 22,722,7

EuropaEuropa 1 039 2511 039 251 30,030,0

WereldWereld 3 869 000 0003 869 000 000 28,228,2

1C.5 Bossen in Vlaanderen1C.5 Bossen in Vlaanderen 1818

Besluit:Besluit:

Vlaanderen is Vlaanderen is weinig bebost.weinig bebost.

habitat voor bepaalde planten en dierenhabitat voor bepaalde planten en dieren

Oorsponkelijke begroeiing?Oorsponkelijke begroeiing?

Eiken en beuken (loofbomen)Eiken en beuken (loofbomen)

18181C.6 De functies van het bos1C.6 De functies van het bos1C.6.1 Ecologische functie1C.6.1 Ecologische functie

==


Welke boomsoorten bij heraanplanting?Welke boomsoorten bij heraanplanting?

Dennen en sparren (Dennen en sparren (naaldbomennaaldbomen))



1919


Rode eekhoornRode eekhoorn Vlaamse gaaiVlaamse gaai

Problemen voor?Problemen voor?

zaadetende dieren:zaadetende dieren:

Wilde zwijnWilde zwijn


Vlaanderen: versnipperd bosgebied. Vlaanderen: versnipperd bosgebied. Probleem?Probleem?

Te klein woongebied voor dierenTe klein woongebied voor dieren


1919

Lange termijnplanning is belangrijk:Lange termijnplanning is belangrijk:

Hout wordt gekapt en verkochtHout wordt gekapt en verkocht

Bomen groeien traagBomen groeien traag

==

1C.6 De functies van het bos1C.6 De functies van het bos1C.6.2 Economische functie1C.6.2 Economische functie

1919


1919

Waarvoor gebruiken we hout?Waarvoor gebruiken we hout?


BrandhoutBrandhout

BouwmateriaalBouwmateriaal

MeubelenMeubelenHoutskoolHoutskool

Evolutie houtprijs?Evolutie houtprijs?


Hout wordt Hout wordt duurderduurder


1919


19191919

-1997 het Ruimtelijk structuurplan 1997 het Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RVS) Vlaanderen (RVS) tegen 2010: 12% van tegen 2010: 12% van

de Vlaamse oppervlakte bebost. de Vlaamse oppervlakte bebost. Die doelstelling is Die doelstelling is gehaald / niet gehaald.gehaald / niet gehaald.

RSV: 2100: 30% bebost.RSV: 2100: 30% bebost.

ProvincieProvincie Tot. bosopp. (ha)Tot. bosopp. (ha) BosindexBosindex

AntwerpenAntwerpen 46 533 46 533 16,216,2

LimburgLimburg 50 08850 088 20,620,6

W.-VlaanderenW.-Vlaanderen 7 3227 322 2,32,3

O.-VlaanderenO.-Vlaanderen 16 96916 969 5,65,6

Vlaams BrabantVlaams Brabant 25 46825 468 12,012,0

VlaanderenVlaanderen 146 381146 381 10,810,8

WalloniëWallonië 544 800544 800 32,332,3

BelgiëBelgië 692 916692 916 22,722,7

EuropaEuropa 1 039 2511 039 251 30,030,0

WereldWereld 3 869 000 0003 869 000 000 28,228,2


1919

-Productiviteit kan Productiviteit kan variëren.variëren.

Tegen 2100: consumptie van 6 500 000 mTegen 2100: consumptie van 6 500 000 m33 of 1,3 mof 1,3 m33 per inwoner. per inwoner.

30% (1 950 000 m30% (1 950 000 m33) zelf produceren) zelf produceren Er werd geopteerd voor een mengeling Er werd geopteerd voor een mengeling

van 50% loofbos, 15% naaldbos, 20% van 50% loofbos, 15% naaldbos, 20% gemengd bos en 15% populier.gemengd bos en 15% populier.

Bosbouw is weinig rendabel.Bosbouw is weinig rendabel.= veel / weinig= veel / weinig winst winst

Opbrengst = 0,7 – 2%Opbrengst = 0,7 – 2%Interest op spaarrekeningen = Interest op spaarrekeningen = ………………………………...…….………………………………...…….%%

Vergelijk:Vergelijk: De opbrengst is zelfs lager dan de rente De opbrengst is zelfs lager dan de rente

op spaarrekeningen.op spaarrekeningen.

Tot 2,7Tot 2,7Tot 2,7Tot 2,7


19191919

SpaarrekeningSpaarrekening Deutsche BankDeutsche Bank RabobankRabobank AxaAxa EthiasEthias

Totale renteTotale rente(1/3/2011)(1/3/2011)

2,70 %2,70 % 2,50 %2,50 % 2,50 %2,50 % 2,40 %2,40 %

Overheidsteun?Overheidsteun?

Door te lage winsten: weinig geld om te Door te lage winsten: weinig geld om te investeren.investeren.


1919

Houtprijs optrekken?Houtprijs optrekken?

Er is te veel concurrentie van goedkoop Er is te veel concurrentie van goedkoop buitenlands houtbuitenlands hout


1919

1C.6 De functies van het bos1C.6 De functies van het bos1C.6.3 Wetenschappelijke functie1C.6.3 Wetenschappelijke functie

2020

Studie van natuurlijke processen, Studie van natuurlijke processen, planten en dieren.planten en dieren.

Bosinventaris=Bosinventaris=

Opsomming van planten en dieren.Opsomming van planten en dieren.

==

Oerbos: bijna volledig verdwenenOerbos: bijna volledig verdwenen

Publiek liever niet in bosreservaat?Publiek liever niet in bosreservaat?

Ze verstoren de natuurlijke processenZe verstoren de natuurlijke processen

Uitzondering?Uitzondering?

Scholen / jeugdScholen / jeugd

Waarom?Waarom?

Om hen respect te Om hen respect te leren opbrengen voor het leren opbrengen voor het

bos.bos.

1C.6 De functies van het bos1C.6 De functies van het bos1C.6.3 Wetenschappelijke functie1C.6.3 Wetenschappelijke functie

2020

Studie van natuurlijke processen, Studie van natuurlijke processen, planten en dieren.planten en dieren.

==

1C.6 De functies van het bos1C.6 De functies van het bos1C.6.4 Andere functies1C.6.4 Andere functies

2020

Recreatie: fietsen,Recreatie: fietsen,

1C.121C.12 1C.131C.13

Camperen.Camperen.

1C.141C.14 1C.141C.14

Als buffer tussen Als buffer tussen landschappen:landschappen:

bewoning-industrie, bewoning-industrie, bewoning-autoweg.bewoning-autoweg.


2020

Waarom bomen naast autosnelweg?Waarom bomen naast autosnelweg?

GeluidsdempingGeluidsdemping

Geluidsdemping 400 m breed bos Geluidsdemping 400 m breed bos

= 2 km open ruimte= 2 km open ruimte

FOTOSYNTHESE FOTOSYNTHESE of BLADGROEN-of BLADGROEN-VERRICHTINGVERRICHTING

water + koolstofdioxidewater + koolstofdioxide

zetmeel + zuurstofgas zetmeel + zuurstofgas

bladgroenbladgroen

lichtlicht

Bossen en de COBossen en de CO22-problematiek-problematiek

Bomen zetten bij de fotosynthese COBomen zetten bij de fotosynthese CO22 om om

in zuurstofgas.in zuurstofgas.


2121


2121

Rol van bossen bij waterhuishouding:Rol van bossen bij waterhuishouding:

- beperken verdampingbeperken verdamping

- verminderen snelheid afstromend waterverminderen snelheid afstromend water

- verhogen infiltratiecapaciteit bodemverhogen infiltratiecapaciteit bodem

Rol van bossen bij winderosie:Rol van bossen bij winderosie:

Ze breken de wind: minder winderosie.Ze breken de wind: minder winderosie.


2121

1C.16 België: boseigenaars1C.16 België: boseigenaars 1C.17 Boseigenaars > 10 ha1C.17 Boseigenaars > 10 ha

1C.7 Problemen1C.7 Problemen 2121

Probleem:Probleem:

De bossen zijn erg versnipperd: De bossen zijn erg versnipperd: kleine oppervlakte, veel eigenaars.kleine oppervlakte, veel eigenaars.

Art 18.Art 18. De zorg voor het behoud, de ontwikkeling of het herstel van de ecologische De zorg voor het behoud, de ontwikkeling of het herstel van de ecologische functie van de bossen bestaat onder meer uit: functie van de bossen bestaat onder meer uit: 1.het bevorderen van de autochtone boom- of struiksoorten; 1.het bevorderen van de autochtone boom- of struiksoorten; 2. het stimuleren van uit zichzelf functionerende processen;2. het stimuleren van uit zichzelf functionerende processen;3. het bevorderen van een gevarieerde bosstructuur door onder meer 3. het bevorderen van een gevarieerde bosstructuur door onder meer ongelijkjarigheid en ongelijkvormigheid na te streven en te streven naar een ongelijkjarigheid en ongelijkvormigheid na te streven en te streven naar een voldoende aanwezigheid van oude bomen en dood hout; voldoende aanwezigheid van oude bomen en dood hout; 4. een gepast beheer van alle natuurelementen en van alle landschapsecologisch en 4. een gepast beheer van alle natuurelementen en van alle landschapsecologisch en cultuurhistorisch waardevolle elementen;cultuurhistorisch waardevolle elementen;5. het beheer ten behoeve van het behoud, de ontwikkeling of herstel van de 5. het beheer ten behoeve van het behoud, de ontwikkeling of herstel van de biologische diversiteit, van populaties van zeldzame soorten of ondersoorten en ten biologische diversiteit, van populaties van zeldzame soorten of ondersoorten en ten behoeve van de instandhouding, de ontwikkeling of het herstel van [habitats of deels behoeve van de instandhouding, de ontwikkeling of het herstel van [habitats of deels natuurlijke ecosystemen; (verv. decr. 19 juli 2002, art. 46, I: 10 september 2002)] natuurlijke ecosystemen; (verv. decr. 19 juli 2002, art. 46, I: 10 september 2002)] Art 43, § 3.Art 43, § 3. Voor elk privé-bos van tenminste vijf hectare wordt door de Voor elk privé-bos van tenminste vijf hectare wordt door de bosbeheerder een beheersplan opgesteld. Voor bossen kleiner dan vijf hectare kan bosbeheerder een beheersplan opgesteld. Voor bossen kleiner dan vijf hectare kan eveneens een beheersplan worden opgesteld.eveneens een beheersplan worden opgesteld.

1C.8 Oplossingen1C.8 Oplossingen 2121

Bosdecreet 13 juni 1990: bescherming en Bosdecreet 13 juni 1990: bescherming en duurzaam gebruik van het bosduurzaam gebruik van het bos

Beheersplan=Beheersplan=

Precieze beschrijving van het bos: Precieze beschrijving van het bos: oppervlakte, bodem, landschapselementen oppervlakte, bodem, landschapselementen

(beken, wegen,…), boomsoorten (+ plantjaar), (beken, wegen,…), boomsoorten (+ plantjaar), geplande werken,…geplande werken,…

1C.8 Oplossingen1C.8 Oplossingen1C.8.1 Beheersplannen1C.8.1 Beheersplannen

2222


2222

Controle door Agentschap Natuur en Bos Controle door Agentschap Natuur en Bos van Vlaams Ministerie voor Leefmilieu, van Vlaams Ministerie voor Leefmilieu,

Natuur en EnergieNatuur en Energie

http://www.natuurenbos.be/http://www.natuurenbos.be/


2222

Hoe beschermen beheersplannen Hoe beschermen beheersplannen bosgebieden?bosgebieden?

Ze verhinderen dat de bossen Ze verhinderen dat de bossen ongecontroleerd gekapt worden.ongecontroleerd gekapt worden.


2222

Verantwoord bosbeheer Verantwoord bosbeheer FSC-label FSC-label

Bosbeheer met respect voor de mens én de Bosbeheer met respect voor de mens én de natuur, vandaag en voor komende generaties.natuur, vandaag en voor komende generaties.

Hoe kan je zelf bijdragen aan dit initiatief?Hoe kan je zelf bijdragen aan dit initiatief?

Door hout te kopen met het FSC-label.Door hout te kopen met het FSC-label.

1C.8 Oplossingen1C.8 Oplossingen1C.8.2 Subsidies1C.8.2 Subsidies

2323

Subsidies aan privé-eigenaars:Subsidies aan privé-eigenaars:

850 – 3 700 euro: voor 850 – 3 700 euro: voor bebossing en herbebossing met bebossing en herbebossing met inlandse boomsoorten, minimaal inlandse boomsoorten, minimaal 0,5 ha en er mag de eerste 20 jaar 0,5 ha en er mag de eerste 20 jaar niet worden gekapt.niet worden gekapt.

Voor bosgroepering:Voor bosgroepering:

wanneer verschillende wanneer verschillende eigenaars van aaneengesloten eigenaars van aaneengesloten bosgebieden een gezamenlijk bosgebieden een gezamenlijk beheersplan opstellen.beheersplan opstellen.

Wanneer privébos wordt opengesteld voor publiek.Wanneer privébos wordt opengesteld voor publiek.

1C.8 Oplossingen1C.8 Oplossingen1C.8.3 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen1C.8.3 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

2323

DOEL: DOEL: Dit plan legt het bodemgebruik en de Dit plan legt het bodemgebruik en de evolutie ervan in Vlaanderen vast.evolutie ervan in Vlaanderen vast.

20252025 20502050 21002100

Bebossingsgraad Bebossingsgraad VlaanderenVlaanderen

30%30%20%20%15%15%

??

1C.8 Oplossingen1C.8 Oplossingen1C.8.4 Bosreservaten1C.8.4 Bosreservaten

2323

Lijst Lijst natuur-natuur-

gebiedengebieden

BossenBossen

1. De oorspronkelijke bossen (oerbossen) in de wereld zijn 1. De oorspronkelijke bossen (oerbossen) in de wereld zijn grotendeels verdwenen. Wat er nog rest wordt ernstig grotendeels verdwenen. Wat er nog rest wordt ernstig bedreigd. bedreigd.

2. Het meest beboste deel van België situeren we ten 2. Het meest beboste deel van België situeren we ten zuiden van Samber en Maas. zuiden van Samber en Maas.

3. Vlaanderen heeft nog weinig bossen. Ze zijn erg 3. Vlaanderen heeft nog weinig bossen. Ze zijn erg versnipperd en vaak privé-eigendom. versnipperd en vaak privé-eigendom.

1C1C1C1C

BossenBossen

4. Het bos heeft een ecologische, economische, 4. Het bos heeft een ecologische, economische, wetenschappelijke, educatieve en recreatieve functie en wetenschappelijke, educatieve en recreatieve functie en kan als buffer tussen landschappen dienen (bv. kan als buffer tussen landschappen dienen (bv. industrie en wonen). industrie en wonen).

5. Bossen worden beschermd door beheersplannen en het 5. Bossen worden beschermd door beheersplannen en het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Eigenaars kunnen Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Eigenaars kunnen subsidies aanvragen. subsidies aanvragen.

6. In natuur- en bosreservaten is het natuurlijk milieu 6. In natuur- en bosreservaten is het natuurlijk milieu beschermd. Ze zijn toegankelijk onder bepaalde beschermd. Ze zijn toegankelijk onder bepaalde voorwaarden.voorwaarden.

1C1C1C1C

1C. Bossen. 1C.1 Bossen in de wereld 16 Wat stel je vast? Veel van de oorspronkelijke bossen zijn...

Documents

Transcript of 1C. Bossen. 1C.1 Bossen in de wereld 16 Wat stel je vast? Veel van de oorspronkelijke bossen zijn...