Μητρική αγάπη :Η μορφή της μάνας στην εικαστική δημιουργία, στη λογοτεχνία, στο θέατρο ,στη μουσική

Η μητρική αγάπη είναι ένα από τα πιο έντονα συναισθήματα, γι'αυτό και πολλοί καλλιτέχνες έχουν αντλήσει έμπνευση από αυτήν και την έχουν συμπεριλάβει στα έργα τους. Έτσι ,η μορφή της μάνας παρουσιάζει αντιφάσεις σε σχέση με τον τρόπο που φέρεται στα παιδιά της και τα βαθύτερα συναισθήματα της προς αυτά. Πάρα πολλές απεικονίσεις της μάνας συναντάμε μέσα από την τέχνη της ζωγραφικής. Άλλοτε η μητέρες παρουσιάζονται σαν μικρομάνες και άλλοτε σαν γριές μητέρες. Από τη μια εκφράζουν τρυφερότητα(πχ ο πίνακας του Νικόλαου Γύζη «Κου-

κου»),στοργή(π.χ. το έργο του Νικόλαου Γύζη «Μάνα με παιδί») και τη μοναδική σχέση με τα παιδιά της(πχ ο πίνακας του Νικόλαου Γύζη «το φιλί της μάνας»), τονίζοντας τη σημασία της για το παιδί της ,την οικογένεια της, αλλά και την κοινωνία ανάλογα με την εποχή.

Στο θέατρο παρατηρούμε ότι το στερεότυπο της φιλεύσπλαχνης και στοργικής μάνας ανατρέπεται με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη "Μήδεια", που δεν δίστασε να σκοτώσει τα παιδιά της ως πράξη εκδίκησης για τον εραστή της τον Ιάσονα που την παράτησε και την παράσταση «Μάνα ,μητέρα ,μαμά» όπου εμφανίζεται ως μια γυναίκα που έχει εγκαταλείψει τα παιδιά της και την ίδια της τη ζωή, χωρίς σπίτι, χωρίς τάφο, άστεγη και στη ζωή και στο θάνατο. Από την άλλη έχουμε μια πληθώρα παραστάσεων, υμνούν την μάνα και τονίζουν τη συμπόνια και την αυτοθυσία της για τα παιδιά της, όπως φαίνεται από την παράσταση «το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας» η οποία έγινε αυτόχθονας για να σώσει τα παιδιά της. Τελικά παρατηρούμε από τα παραπάνω παραδείγματα ότι οι ψυχολογικές μεταπτώσεις μια μάνας εξαρτώνται από τα γεγονότα τα οποία της συμβαίνουν ή της έχουν συμβεί μια συγκεκριμένη περίοδο. Στη μουσική ,η μάνα συναντάται ως παρηγοριά στις δύσκολες στιγμές και της γίνεται αναφορά ως εξομολογήτρια ,δηλαδή τον άνθρωπο που ακόμα κι αν δεν είναι στη ζωή το παιδί της ξέρει ότι θα ακούσει τα βάσανα του και θα του απαλύνει τον πόνο. Μεγάλοι ερμηνευτές όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης ,ο Νίκος Ξυλούρης ,η Χάρις Αλεξίου ,ο Μάρκος Βαμβακάρης και Σούλα Καλφοπούλου έχουν τραγουδήσει τραγούδια για την μάνα ,είτε από τη μεριά της μητέρας ,είτε

από τη μεριά του παιδιού, είτε από ουδέτερη θέση. Από τα τραγούδια έχουν καθιερωθεί και πολλές φράσεις που λέμε σε στιγμές απελπισίας ,όπως το «αχ μάνα μου!» ή το «μάνα γιατί με γέννησες». Στέλιος Καζαντζίδης - μάνα μου http://www.youtube.com/watch?v=ort4deAyA1gΝίκος Ξυλούρης - τη μάνα μου την αγαπώ http://www.youtube.com/watch?v=eIz7-NRO1YIΧάρις Αλεξίου - η μάνα http://www.youtube.com/watch?v=0SeQnZhDJKwΜάρκος Βαμβακάρης ,Σούλα Καλφοπούλου http://www.youtube.com/watch?v=Xyz-0JsPwWQ

Στη Λογοτεχνία ,τα κείμενα που έχουν ως κύριο χαρακτήρα την μάνα και τις ψυχολογικές της μεταπτώσεις σύμφωνα με τις καταστάσεις που αντιμετωπίζει είναι υπεράριθμα και μας την παρουσιάζουν σε πολλές παραλλαγές. Πληγωμένη ,προσπαθώντας να γεμίσει την απώλεια του παιδιού της ,που το έχασε με δικό της φταίξιμο στο έργο «Αμάρτημα της μητρός μου» ,κατά κάποιον τρόπο αντιηρωική την Παναγία στο «Οι πόνοι της παναγίας» που κοιτάζει να γλιτώσει το παιδί της από την κακία του κόσμου ,υπομονετική, τρυφερή και ευαίσθητη στο «Το σπίτι μου» ,σκληρή ,απειλητική και στυλοβάτης της οικογένειας της καθώς είναι μονογονεική στο έργο «Τα ρέστα».

Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε, ότι σε όποια μορφή κι αν την συναντήσουμε, μάνα(και φυσικά γυναίκα)σημαίνει θυσία. Θυσία για τα παιδιά της και τους ανθρώπους που αγαπάει, γιατί όταν γίνεσαι μητέρα οι ευαισθησίες σου μεγαλώνουν .Επίσης συμπεραίνουμε πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της και πώς η μητρική αγάπη επηρεάζει τις αποφάσεις της. Επειδή λοιπόν είναι πολύ σημαντική σταθμός στη ζωή κάθε ανθρώπου ,έχει αποτυπωθεί σε όλες τις μορφές τέχνης.

Εργασία των:

Δημήτρη Κεχαγιάογλου

Βίβιαν Δημητρίου

Ιφιγένεια Κόλλια

Μάρω Γκόρτσου