Schema H13 par. 1

Vier vrijheid!

Tijdvak Grieken en Romeinen

• Athene: Pericles• Democratie= belangrijk• Burgers = gelijk• Ook slavernij!• Burgerrechten niet voor• Vrouwen• Slaven• vreemdelingen

Tijd van monniken en ridders

• Onvrij= horigen/lijfeigenen gebonden aan de grond, herendiensten

• Vrij= edelen: geen belastingplicht

Tijd van steden en staten

• Stadslucht maakt vrij• Stad krijgt rechten van

de adel• Stadsbestuur=regenten• Maar wat is werkelijke

vrijheid?

Tijd van ontdekkers en hervormers

• Nederlandse Opstand (1648-1568)

• Godsdienstvrijheid• Recht op een goede

vorst• 1579 Unie van Utrecht:

artikel XIII: naleving?

Onze lieve heer op zolder

Tijd van Regenten en vorsten

Amsterdam1) burgers/poorters2) Inwoners3) Vreemden

Burger worden? Betalen

Vrijheid?• Joden en katholieken: niet• Strikte regels persoonlijke

vrijheid• Wel: economische vrijheid

Contrast: slavernij kolonieen

Tijd van Pruiken en Revoluties

• Verlichtingsidealen• Patriotten:

- individuele vrijheid- meningsuiting- persvrijheid

• Inspiratiebron= onafhankelijkheid VS

• Als vorst contract schend mag je in opstand komen

• John Locke

Tijd van Burgers en Stoommachines

vrijheid• 1848: revolutiejaar• Grondwetswijziging

Thorbecke• Vrijheid van drukpers• Vrijheid van vereniging• Vrijheid van onderwijs• Gelijkheid van godsdienst• 1863: afschaffing slavernij!

Geen vrijheid

• Emancipatiebewegingen• Vereniging voor

Vrouwenkiesrecht• Aletta Jacobs

Tijd van Wereldoorlogen

• 1917: algemeen mannenkiesrecht

• 1919: algemeen vrouwenkiesrecht

Tijd van Televisie en Computer

• Slavernijmonument• 1983 verbod op

discriminatie• Moord op Theo van

Gogh• Recht op eigen mening• Regering taak tot

bescherming

Hoe tolerant en vrij is Nederland?

Hoe tolerant en vrij is Nederland?

Spinoza

Spinoza en vrijheid

• Het is onmogelijk de mens zijn vrijheid tot oordelen te ontnemen.

• Vrijheid van meningsuiting hoort bij een goede regering.

• De vrijheid van meningsuiting kan een regering of het ware geloof nooit in gevaar brengen.

Verschillende opvattingen

Een vrij man is iemand voor wie bij alle dingen die hij met behulp van zijn kracht en verstand kan volbrengen, geen beletsel bestaat om te doen wat hij wil doen

Thomas Hobbes

Verschillende opvattingen

• Mensen hebben een sterke vorst nodig,

• De mens is van nature zo slecht

• Dat er een sterke staatsmacht nodig is

Thomas Hobbes

Verschillende opvattingen

• Staatsburgers zijn geen kinderen

• Vorst is geen goede vader• Maar staatsburgers zijn

wezens met het recht op vrijheid en in staat tot rede.

John Locke

Verschillende opvattingen

• Maatschappij baseren op een contract tussen een

• Hoogste uitvoerende orgaan

• En zijn onderdanen• Het parlement is

belangrijker dan de vorst

John Locke

koppelopdracht

• Pericles X democratie is belangrijk• Stadslucht X tijd van steden en staten• Burgers van A’dam X vrijheid van tol• Spinoza X vrijheid van

meningsuiting/regering• 1848 X vrijheid van drukpers

koppelopdracht

• Theo van Gogh X artikel 7 van de grondwet• A Jacobs X vrouwenkiesrecht• 1983 X verbod op discriminatie• Willem van Oranje X vrijheid van geloof• Parlement is belangrijker dan de vorst X John

Locke