H1. Interne VerslaggevingMinimaal 1 keer per jaar worden de volgende financiele overzichten samengesteld:

* Balans* Winst- en Verliesrekening** Toelichting op beide (nodig voor jaarrekening)

Als deze voor de leiding van een bedrijf worden opgesteld spreken we van interne jaarrekening

Als deze informatie meer dan eenmaal per jaar wordt opgesteld spreken we gemakshalve van interne verslaggeving.

Voor de belastingdienst moet er ook een balans, verlies- en winstrekening en een berekening van het belastbaar bedrag worden opgesteld. Dit moemen we de fiscale jaarrekening.

H2. Tabellen

H3. Grafieken

H1. Statistich onderzoek

H1. Statistich onderzoek

H1. Statistich onderzoek

H1. Balanced ScorecardVoor het behalen van positieve financiele resultaten in de toekomst is het noodzakelijk dat de onderneming een

visie op de toekomst heeft en een daarop geente strategie voor de onderneming ontwikkelt.

Naast het financiele aspect moet een onderneming oog hebben voor:

* KlantenHoe beoordelen klanten ons en wat moeten we doen om ze te behouden en nieuwe aan te trekken

* Interne bedrijfsprocessenWat moeten we doen om de interne bedrijfsprocessen efficient en effectief te laten verlopen

* Groei & InnovatieHoe worden/blijven we een belangrijke speler in de markt en zorgen we voor vernieuwing en groei

Om ervoor te zorgen dat een onderneming aan alle aspecten aandacht blijft besteden, moet de aspecten voordurend worden gemeten. Deze meetinstrumenten noemen we kritische indicatoren.

Voor deze kritische indicatoren stellen we vooraf normen op. Aan de hand van de metingen met de kritischeindicatoren kan de medewerker of leiding zien of deze normen worden behaald.

Financien

Het behalen van een positief financieel resultaat is de belangrijkste voorwaarde van een bedrijf

Omdat een berekend resultaat altijd betrekking heeft tot een afgesloten periode, is het gevaarlijk om dit als enig stuurmiddel te gebruiken.

Behaalde winst zegt niet over de te behalen winst in de toekomst.

Klanten

Geen enkele onderneming kan voortbestaan zonder klanten. Hierdoor moet er veel zorg worden besteed aan klanten.

Klanttevredenheid is belangrijk om klanten te behouden. Sommige klanten verwachten service, andere lage prijzen.

Interne bedrijfsprocessen

Het is belangrijk dat interne processen goed verlopen en goed op elkaar zijn afgestemd.

Innovatie & Groei

Voor een bedrijf is het van belang om bij te blijven of zelfs voor te blijven. Een bedrijf moet voortdurend bezig zijnmet het verbeteren van bestaande producten en processen, maar ook nieuwe producten.

H1. Externe VerslaggevingEen belangrijk onderdeel van de externe verslaggeving is de externe jaarrekening. De bepalingen hiervoor staan in

het Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9.

De bepalingen bevatten:

* Inrichtingseisen voor de jaarrekening, jaarverslag en overige gegevens* Publicatie-eisen voor deze onderdelen* Controle-eisen met name door externe deskundigen

Inrichtingseisen

Onder jaarrekening wordt de balans, de winst- en verliesrekening en de toelichting bedoelt.

* JaarrekeningGeeft een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd over het vermogen en

* BalansGeeft de grootte van het vermogen en de samenstelling hiervan per einde boekjaar.

* Winst- en VerliesrekeningGeeft de grootte van het resultaat en de baten en lasten weer van het boekjaar.

Bedrijfsresultaat voor belastingen is het saldo van baten en lasten uit de normale bedrijfsvoering. Buitengewoon bedrijfsresultaat voor belastingen komt voor bij bijv.onteigeningen en rampen.

De toelichting bestaat uit 2 delen:

* Algemeen gedeelte Bijv. balanswaarde gebouwen tegen actuele waarde of verkrijgingsprijs

* Specifiek gedeelteBijv. beloningen individuele bestuurders en aandeelhouders

Het jaarverslag (directieverslag) moet een getrouw beeld geven van de toestand op balansdatum en de gang van zaken van de afgelopen periode. Er moet ook worden ingegaan op bijzondere gebeurenissen na de balasndatum en de verwachte gang van zaken in het nieuwe boekjaar.

Belangrijk is de aandacht voor research- en ontwikkelingsactiviteiten, investeringen, personeel, financiering enoverige omstandigheden waarvan de omzet en het resultaat afhankelijk zijn.

Naast de toelichting, de jaarrekening en het jaarverslag moeten de volgende gegevens worden opgenomen:

* Accountantsverklaring* Statutaire regels over winstbestemming* Winstbestemming* Een lijst met personen met bijzondere zeggenschaprechten en de aard van deze rechten* Een opgave van belangrijke verliezen en risico's die na het boekjaar zijn ontstaan (incl. omvang)

De inrichtingseisen is zijn afhankelijk van de omvang van de onderneming.

De wet onderscheid:

* Kleine * Middelgrote* Grote

De indeling vindt plaats aan de hand van de volgende criteria:

* Waarde van de activa volgens de balans met toelichting op grondslag van verkrijgings/vervaardigingsprijs* Netto-Omzet over het boekjaar

* Gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar

Bij het voldoen aan 2 van de 3 criteria wordt het bedrijf in dat regime ingedeeld, zie hieronder:

tabel invoegen blz 149

De inrichtingseisen worden allleen voor kleine en middelgrote bedrijven.

Voor kleine bedrijven gelden de volgende 2 (belangrijkste) vrijstellingen:

* De detaillering van diverse posten kan achterwegen blijven in de balans * Het bestuur hoeft geen jaarverslag op te maken, tenzij er een (verplichte) ondernemingsraad ingesteld is.

Publicatieeisen

t/m 149

Externe VerslaggevingEen belangrijk onderdeel van de externe verslaggeving is de externe jaarrekening. De bepalingen hiervoor staan in

het Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9.

De bepalingen bevatten:

Inrichtingseisen voor de jaarrekening, jaarverslag en overige gegevensPublicatie-eisen voor deze onderdelenControle-eisen met name door externe deskundigen

Onder jaarrekening wordt de balans, de winst- en verliesrekening en de toelichting bedoelt.

JaarrekeningGeeft een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd over het vermogen en

het resultaat.

Geeft de grootte van het vermogen en de samenstelling hiervan per einde boekjaar.Winst- en Verliesrekening

Geeft de grootte van het resultaat en de baten en lasten weer van het boekjaar.

Bedrijfsresultaat voor belastingen is het saldo van baten en lasten uit de normale bedrijfsvoering.

Buitengewoon bedrijfsresultaat voor belastingen komt voor bij bijv.onteigeningen en rampen.

De toelichting bestaat uit 2 delen:

Algemeen gedeelte Bijv. balanswaarde gebouwen tegen actuele waarde of verkrijgingsprijs

Specifiek gedeelteBijv. beloningen individuele bestuurders en aandeelhouders

Het jaarverslag (directieverslag) moet een getrouw beeld geven van de toestand op balansdatum en de gang van zaken van de afgelopen periode. Er moet ook worden ingegaan op bijzondere gebeurenissen na de balasndatum en de verwachte gang van zaken in het nieuwe boekjaar.

Belangrijk is de aandacht voor research- en ontwikkelingsactiviteiten, investeringen, personeel, financiering enoverige omstandigheden waarvan de omzet en het resultaat afhankelijk zijn.

Naast de toelichting, de jaarrekening en het jaarverslag moeten de volgende gegevens worden opgenomen:

AccountantsverklaringStatutaire regels over winstbestemmingWinstbestemmingEen lijst met personen met bijzondere zeggenschaprechten en de aard van deze rechtenEen opgave van belangrijke verliezen en risico's die na het boekjaar zijn ontstaan (incl. omvang)

De inrichtingseisen is zijn afhankelijk van de omvang van de onderneming.

De wet onderscheid:

Middelgrote

De indeling vindt plaats aan de hand van de volgende criteria:

Waarde van de activa volgens de balans met toelichting op grondslag van verkrijgings/vervaardigingsprijsNetto-Omzet over het boekjaar

Gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar

Bij het voldoen aan 2 van de 3 criteria wordt het bedrijf in dat regime ingedeeld, zie hieronder:

tabel invoegen blz 149

De inrichtingseisen worden allleen voor kleine en middelgrote bedrijven.

Voor kleine bedrijven gelden de volgende 2 (belangrijkste) vrijstellingen:

De detaillering van diverse posten kan achterwegen blijven in de balans Het bestuur hoeft geen jaarverslag op te maken, tenzij er een (verplichte) ondernemingsraad ingesteld is.

H9/H10. Saldibalans & Externe JaarrekeningVoor de externe balans van de NV/BV zijn 4 modellen:

* 2 in verticale vorm (Model A & C)* 2 in scontrovorm (Model B & D)

Voor grote NV/BV is de beperking gesteld op model A & B.

Netto-omzet is de opbrengst uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en omzet gerelateerde belastingen.

Bij de categoriale kostensplitsing wordt de netto-omzet gevolgd door:

* Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk* Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf* Overige bedrijfsopbrengsten**

** Overige bedrijfsopbrengsten zijn alle resultaten die niet als netto-omzet, financiele baten en lasten of buitengewone baten en lasten kunnen worden aangemerkt.

Bij de functionele kostensplitsing staan tegenover de netto-omzet:

* De kostprijs van de omzet* De verkoopkosten* De algemene beheerskosten

Het onderscheid tussen categoriaal en functioneel heeft alleen invloed op het gedeelte waarin het bedrijfsresultaat wordt berekend.

Saldibalans & Externe JaarrekeningVoor de externe balans van de NV/BV zijn 4 modellen:

2 in verticale vorm (Model A & C)2 in scontrovorm (Model B & D)

Voor grote NV/BV is de beperking gesteld op model A & B.

Netto-omzet is de opbrengst uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en omzet

Bij de categoriale kostensplitsing wordt de netto-omzet gevolgd door:

Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werkGeactiveerde productie voor het eigen bedrijfOverige bedrijfsopbrengsten**

Overige bedrijfsopbrengsten zijn alle resultaten die niet als netto-omzet, financiele baten en lasten of buitengewone baten en lasten kunnen worden aangemerkt.

Bij de functionele kostensplitsing staan tegenover de netto-omzet:

De kostprijs van de omzet

De algemene beheerskosten

Het onderscheid tussen categoriaal en functioneel heeft alleen invloed op het gedeelte waarin het bedrijfsresultaat

H11. KasstroomoverzichtVoor de samenstelling van een kasstroomoverzicht maken we gebruik van de balansen van 2 opeenvolgende

verslagjaren en de winst- en verliesrekening van het laatste verslagjaar.

Een kasstroomoverzicht geeft inzicht in de oorzaken van de veranderingen van de liquide middelen.

Een kasstroomoverzicht is verplicht voor grote en middelgrote rechtspersonen (Raad voor de Verslaggeving)

Om het kasstroomoverzicht meer te structureren gebruiken we de volgende indeling:

* Operationele kasstromen* Investeringskasstromen* Financieringskasstromen

Kasstroom invoegen!!!!!

H12. Liquiditeit, Solvabiliteit & RentabiliteitOnder de liquiditeit van een onderneming verstaan we de mate waarin die onderneming in staat is op tijd de

direct opeisbare verplichtingen te voldoen.

De liquiditeit die met een begroting wordt beoordeeld, noemen we de dynamische liquiditeit.

De liquiditeit die met een balans wordt beoordeeld noemen we een statische liquiditeit.

Een liquiditeitsbalans is een balans waarop de posten op overzichtelijke wijze zijn gerangschikt.

* Op de debetkant vaste en vlottende activa* op de creditkant eigen vermogen, voorzieningen, langlopende schulden en kortlopende schulden

Met de current ratio kunnen we de liquiditeit beoordelen

Vlottende activaCurrent Ratio = (Richtlijn 1,5 - 2,0)

Kotlopende schulden

Het netto-werkkapitaal verstaan we het verschil tussen vlottende activa en kortlopende schulden

Netto-Werkkapitaal = Vlottende activa - kortlopende schulden (Richtlijn >0)

of

Netto-Werkkapitaal = (EV + Langlopende schulden) - kortlopende schulden (Richtlijn >0)

Met een ratio kun je:

* Vergelijken van een ratio van een bedrijf in een bepaalde periode met die van een ander vergelijkbaarmoment. (tijdvergelijking)

* Vergelijken van een ratio van een bedrijf in een bepaalde periode met de ratio op basis van het budgetvan dezelfde periode. (Budgetvergelijking)

* Vergelijken van een ratio van een bedrijf in een bepaalde periode met de ratio van een ander (vergelijkbaar) bedrijf in dezwelfde periode. (Bedrijfsvergelijking)

De quick ratio is in feite de current ratio, maar dan berekend zonder voorraden

Vlottende activa - VoorradenQuick Ratio =

Kotlopende schulden

Onder de solvabiliteit van een bedrijf verstaan we de mate waarin de onderneming in staat is in geval van liquidatie (beeindiging) alle schulden te betalen. Wanneer de opbrengst van de activa hoger is dan de schulden is een bedrijf solvabel.

Er zijn 2 manieren om de solvabiliteit te berekenen:

Eigen vermogenSolvabiliteits Ratio =

Vreemd vermogen

of

Eigen vermogenSolvabiliteits Ratio = (Meest gebruikt)

Totaal vermogen

De debt ratio geeft aan in welke mate de totale activa is gefinancierd met vreemd vermogen.

Vreemd vermogenDebt Ratio =

Totaal vermogen

Onder rentabiliteit verstaat men de verhouding tussen een inkomen (winst) en het vermogen dat dit inkomenheeft verdiend

Er zijn 3 varianten:

* Rentabiliteit van het totale vermogen (RTV)* Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV)* Rentabiliteit van het vreemd vermogen (RVV of IVV)

Rentabiliteit van het totale vermogen

Winst voor belasting + Interest op vreemd vermogenRTV = x 100%

Gemiddeld totaal vermogen

Rentabiliteit van het eigen vermogen

Winst voor belastingREV = x 100%

Gemiddeld eigen vermogen

Rentabiliteit van het vreemd vermogen

Interest op vreemd vermogenRVV = x 100% x 100%

Gemiddeld vreemd vermogen

Als de winst in de loop van het jaar (geleidelijk) ontstaat moet de winst ook voor de helft worden meegenomen.

Het hefboomeffect laat zien wat het effect is van een verschil tussen de RTV en RVV op de REV.

Het hefboomeffect treedt op zodra de RTV afwijkt van de RVV. Dit beinvloed de REV positief of negatief.

Als de RTV > RVV en dus REV > RTV spreken we van een positief hefboomeffect. Als de RTV = RVV en dus REV = RTV is er geen sprake van een hefboomeffect. Als de RTV < RVV en dus REV < RTV spreken we van een negatief hefboomeffect.

Het hefboomeffect bereken je met de formule:

VVREV = RTV + (RTV - RVV) x

EV

Voor het berekenen van het hefboomeffect als de REV na belasting is gegeven gebruik je de volgende formule:

VVREV = RTV + (RTV - RVV) x x (1 - 0,25**)

EV** Hierin is rekening gehouden met het belastingtarief van 25%.

Hoe groter de verhouding vreemd vermogen op het totaal vermogen des te groten het hefboomeffect.

Het interestdekkingsgetal geeft aan in welke mate een bedrijf de interestlasten terugverdient

Winst + Interest vreemd vermogenInterestdekkingsgetal =

Interest vreemd vermogen

De rentabiliteit van het totale vermogen (RTV) kunnen we ook op een andere manier berekenen:

RTV = Brutomarge x Omloopsnelheid van het totale vermogen

Winst + Interest vreemd vermogenBrutomarge = x 100%

Omzet

OmzetOmloopsnelheid van het vermogen =

Gemiddeld totaal vermogen

Indeling Balans

Vaste Activa Eigen Vermogen* Immaterieel (Goodwill)* Materieel (Gebouwen, Inventaris)* Financieel (Deelnemingen)

VoorzieningenVlottende Activa

* Voorraden* Vorderingen* Effecten Schulden* Liquide Middelen* Overlopende Activa

Winst- en Verliesrekening

Bedrijfsresultaat voor belastingenBelasting

Bedrijfsresultaat na belastingen

Buitengewoon resultaat voor belastingenBelastingen

Buitengewoonresultaat na belastingen

Resultaat na belastingen

Kasstroomoverzicht

Operationele KasstromenWinst na belastingAfschrijving gebouwAfschrijving inventarisMutatie voorzieningenMutatie voorraadMutatie debiteurenMutatie vooruitbetaalde bedragenMutatie crediteurenMutatie nog te betalen bedragen

InvesteringskasstromenInvesteringenDesinvesteringen

FinancieringskasstromenOpbrengst aandelenemissieAflossing leningenBetaald dividend

Mutatie liquide middelen