Samenlevingsopbouw vzw - Home - EEN GEZONDE …...eigendom van de CLT, bestuurd door de eigenaars...

EEN GEZONDE DOSIS VERONTWAARDIGINGSamenlevingsopbouw 2016-2020

2 Samenlevingsopbouw 2016 – 2020 3 Samenlevingsopbouw 2016 – 2020

De sector Samenlevingsopbouw

Samenlevingsopbouw komt op• voor het recht op een menswaardig bestaan

• in de eerste plaats voor mensen in maatschappelijk kwetsbare posities: mensen in armoede, sociale huurders, thuislozen, al-leenstaanden, mensen zonder wettig verblijf, laaggeschoolde langdurig werklozen

Samenlevingsopbouw ondersteunt en versterkt• deze mensen in hun strijd tegen uitsluiting en achterstelling

• streeft samen met hen naar structurele beleidsveranderingen

Samenlevingsopbouw zet in op• het realiseren van de toegang tot sociale grondrechten:

behoorlijke huisvesting, onderwijs, sociale zekerheid, gezond-heid, arbeid, gezond leefmilieu, culturele en maatschappelijke ontplooiing

• grondrechten bieden de beste bescherming tegen maatschap-pelijke achterstelling en sociale uitsluiting.

Samenlevingsopbouw draagt bij• aan een rechtvaardige en duurzame samenleving

• met een evenwicht tussen de waarden van vrijheid, gelijkheid, solidariteit

De sector Samenlevingsopbouw• acht regionale instituten begeleiden de buurten opbouw-

werkers in een 150-tal lokale projecten in Vlaanderen en Brussel

• het landelijk instituut ondersteunt de 250 medewerkers met vorming, onderzoek en methodiekontwikkeling, thematische werkingen, beleidswerk, informatie en communicatie

• de instituten werken samen over de thema’s wonen/energie, maatschappelijke dienstverlening/gezondheid, arbeid en onderwijs. Ze maken gezamenlijke afspraken over vorming en communicatie

• de Beleidsgroep Samenlevingsopbouw behartigt de belangen van de sector en heeft een beleidsmedewerker

• de sector werkt lokaal en bovenlokaal samen met partners die gelijkaardige doelen nastreven

www.samenlevingsopbouw.be

Inhoud 4

6

10

14

18

20

22

Er is wel een alternatiefvoorwoord

Wonen op maat

Geïntegreerdebasisvoorziening

Gelijke onderwijskansen

Toegang tot gezondheidszorg

Ieders stemtelt

Sociaal activeringsbeleid


Er is wel een alternatiefVoorwoord

Herstructureren, responsabiliseren, besparen … het zijn de ordewoorden van de dag. Wie opmerkt dat het vooral mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie zijn die moeten inleveren, krijgt te horen dat het niet anders kan. Er is geen alternatief. There is no alternatief. TINA dus.

In de vuurlinieMet ons nieuw meerjarenplan 2016-2020 willen we deze pensée unique doorbreken. Een solidaire en rechtvaar-dige samenleving is mogelijk. Maar dan moet er wel voor gekozen worden door het beleid en door de samenleving. Dat betekent dat we de spelregels van onze samenleving moeten veranderen en werk maken van alternatieven. Samenlevingsopbouw neemt de handschoen op. Onze pro-jecten tonen hoe een betere samenleving eruit kan zien.

Onze buurten opbouwwerkers staan daarbij in de vuurlinie. Zij maken samen met mensen in maatschap-pelijk kwetsbare posities de praktijk en tonen hoe het anders kan. Ze werken dagelijks met zij die het moeilijk hebben. Ze voelen de dagelijkse strijd om te overleven, om een betaalbare kwaliteitsvolle woning te vinden, om op de arbeidsmarkt verder te komen dan weekcon-tracten, om de weg te vinden in het bos van hulp- en dienstverleningsinstellingen. Samenlevingsopbouw wendt al die ervaringen aan als motor van maatschappelijke verandering. Daarmee on-derscheiden we ons van andere welzijnssectoren.

Nieuwe oplossingenWij kaarten maatschappelijke kwesties aan, stofferen het debat samen met de betrokken groepen, werken aan concrete oplossingen en streven naar blijvende maat-schappelijke veranderingen. Mensen moeten hun leven zelf in handen kunnen nemen en mee vorm kunnen geven aan een beleid dat een menswaardig bestaan voor iedereen garandeert.

Lokaal werken we nieuwe oplossingen uit, tonen hun maatschappelijke relevantie en verspreiden ze over Vlaanderen en Brussel. Bovendien voeden we de demo-cratie. We bieden constructieve en werkbare antwoorden, maar organiseren ook tegenspraak. Als het moet gaan we tot actie over.

We weten ook dat verandering traag gaat en dat de problemen van mensen in een kwetsbare positie van-daag urgent zijn. Dringende noden kunnen niet wachten. Daarom werken we ook oplossingen uit die onmiddellijk een antwoord bieden.

SamenwerkingSamenlevingsopbouw werkt lokaal en bovenlokaal samen met partners die gelijkaardige doelen nastreven. We gaan allian-ties aan met bijvoorbeeld de wetenschappelijke wereld, met middenveldorganisaties, met bestuurders van huisvestings-maatschappijen, schooldirecties of OCMW-mandatarissen. We spreken hen aan op hun verantwoordelijkheid en maken hen mee ambassadeurs van ons werk.

Ook intern organiseren we ons. We rekenen er op dat de doorgedreven samenwerking binnen de sector ons werk meer zichtbaar maakt en we meer impact realiseren. Voor de periode 2016-2020 kozen we zes thema’s waar we samen intensief op inzetten: wonen op maat, de kloof arbeidsmarkt-laaggeschoolden, de strijd tegen onderbe-scherming vanuit basisvoorzieningen, betere toegang tot gezondheidszorg, gelijke onderwijskansen voor alle kin-deren en de campagne ‘Ieders stem Telt’ bij de komende verkiezingen. Door samen in heel Vlaanderen en Brussel aan projecten te werken over deze thema’s realiseren we een schaalgrootte die er echt toe doet. Zo maken we het verschil.

Met een gezonde dosis verontwaardigingDe gevolgen van de crisis laten zich nog steeds voelen. Het licht aan het einde van de tunnel lijkt nog niet in zicht. Steeds meer mensen hebben het moeilijk om rond te komen. Nieuwe vormen van achterstelling en uitslui-ting steken de kop op waardoor nieuwe groepen mensen in de problemen komen.

Samenlevingsopbouw is daarom meer dan ooit nodig. Gedreven door een gezonde dosis verontwaardiging brengen we ook de komende jaren de noden en be-hoeftes van mensen in kwetsbare posities in het maatschappelijke en politieke debat. Met z’n allen — vrijwilligers, bestuurders en professionele medewerkers — staan we klaar om te knokken voor een rechtvaardige en duurzame samenleving. Want een rechtvaardige samenleving is een gelukkige samenleving.

Chris TruyensDirecteur Samenlevingsopbouw Vlaanderen vzw

© iS

tock

ph

oto


De situatie Mensen in maatschappelijk kwetsbare posities vinden moeilijk een betaalbare en kwaliteitsvolle woning op de private huurmarkt. De vraag naar geschikte woningen voor de laagste inkomenscategorieën is veel groter dan het aanbod. Dit zorgt voor discriminatie, hoge huurprij-zen in vergelijking met het inkomen, en een groot aanbod van slechte panden. De sociale huurmarkt zou soelaas kunnen brengen. Helaas is er al jaren een tekort aan sociale woningen.

Ook andere factoren hebben een impact op het woonbe-leid. De vergrijzing zorgt voor een nood aan aangepaste woningen waar zorg binnen handbereik is. De recente instroom van vluchtelingen zal de druk op de woonmarkt nog verhogen.

Wonenop maat

Alle instituten zetten projecten op over dit thema

Ons planWe zoeken samen met mensen in maatschappelijk kwetsbare posities naar creatieve oplossingen voor een breder en divers aanbod van woonvormen. We realiseren kleinschalige projecten die het aanbod aan betaalbare, kwaliteitsvolle en aangepaste woningen verruimt. Bijvoorbeeld voor ouderen, woonwagenbewoners, dak- en thuislozen. Met onze vertegenwoordiger in de Vlaamse Woonraad volgen we het woonbeleid van nabij op.

We vergroten de kansen van mensen in armoede op ener-giezuinig wonen. Verhuurders manen we aan de kwaliteit en energieprestatie van hun huurwoning te verbeteren. De knelpunten en drempels die we vaststellen, vertalen we naar beleidsaanbevelingen.

Wij zijn tevreden als …

• er een substantiële uitbreiding komt van het aanbod aan betaalbare, kwaliteitsvolle woningen op de private en de sociale woonmarkt

• we erin slagen innovatieve, kleinschalige en/of collec-tieve woonvormen op maat van specifieke doelgroepen te ontwikkelen

• er een sociaal energiebeleid gevoerd wordt en het ‘Recht op energie’ voor iedereen geldt

• ook voor mensen in armoede de kansen op energiezui-nig wonen vergroten

Prijzen voor SamenlevingSoPbouw

Het Antwerps woonproject ‘Collectief Goed’ was 1 van de 10 Radicale Vernieuwers van 2015. Een initiatief van De Standaard en de Sociale Innovatiefabriek.

Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen en Antwerpen provincie vielen meermaals in de prijzen met hun innovatieve financieringsmodel-len die de aanschaf van energiezuinige toestellen haalbaar maken voor mensen in armoede (Koning Boudewijnstichting en ASHOKA).

De Brusselse collega’s ontvingen de Federale Prijs voor Armoedebestrijding 2015 voor hun innova-tieve woonprojecten.

100%

Groepsfoto CLT Gent

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Gen

t

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Wes

t-Vl

aan

der

en©

Sam

enle

vin

gsop

bou

w B

russ

el


Praktijkvoorbeelden

▹ Community Land Trust

In een CLT-project kopen eigenaars enkel het huis en niet de grond waarop de woning staat. De grond blijft eigendom van de CLT, bestuurd door de eigenaars van de woningen, de buurt en de overheid samen.

Na Brussel, wordt het eerste Vlaams CLT-nieuwbouwproject in Gent gerealiseerd. De Stad stelt de grond ter beschikking en een sociale huisves-tingsmaatschappij bouwt de woningen. Er komen 34 wooneenheden, een collectieve tuin en een collec-tieve ruimte. In 2017 gaat de eerste spadesteek in de grond. Twee jaar later hopen we de eerste bewoners te kunnen verwelkomen.

▹ Leeggoed

In Brussel staan heel wat woningen leeg. Samenlevingsopbouw wil deze woningen tijdelijk gebruiken om dakloze gezinnen in onder te brengen. ‘Leeggoed’ is een solidair woonproject met mensen die op de reguliere woningmarkt uit de boot vallen. Zij bezetten en renoveren tijdelijk leegstaande sociale woningen. Hierover wordt een overeenkomst onder-handeld met de sociale huisvestingsmaatschappij.

▹ Kleinschalig en solidair wonen

In Vlaams-Brabant wonen zo’n 3.000 gezinnen op een camping, in een weekendverblijfpark of op een woonwagenterrein. Ze kiezen hiervoor om-wille van de solidaire woonstructuur, de mobiele woonvorm en de betaalbaarheid. Deze kleinscha-lige woonvormen krijgen stilaan een plaats in het ruimtelijk- en stedenbouwkundig beleid, en in het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP). Samenlevingsopbouw ondersteunt de bewoners, toetst de wetgeving aan de realiteit en legt de link tussen bewoners en bevoegde overheden.

Project energie en armoede

De vrije energiemarkt is meedogenloos voor mensen in armoede. Wanneer zij hun rekeningen niet kunnen betalen, worden ze afgesloten van gas en elektriciteit, soms ook van water.‘Energie en Armoede’ volgt het sociaal ener-giebeleid nauwgezet op en streeft naar een ‘Recht op energie’. De huidige sociale maat-regelen in Vlaanderen (bv. schuldafbouw in de budgetmeter, minimale levering bij de aardgas-budgetmeter) bieden onvoldoende waarborg tegen energiearmoede.De projectmedewerkers zijn mensen in armoede over heel Vlaanderen. Zij worden nauw betrok-ken bij alle stappen die gezet worden om te komen tot structurele oplossingen. Hun ervarin-gen zijn de basis voor de beleidsadviezen, o.a. over de werking van de Lokale Adviescommissie (LAC), collectieve verwarmingssystemen of de verlenging van de winterperiode.

Inspiratiemap met projectvoorbeelden, beleidsadviezen en unieke experimenten.

© S

tijn

Bee

ckm

an

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

An

twer

pen

pro

vin

cie


De situatieHet recht op maatschappelijke dienstverlening ga-randeert iedereen een menswaardig bestaan. Helaas is dit recht voor heel wat mensen een ontoereikend vangnet. Zij weten niet op welke maatregelen ze een beroep kunnen doen of wat hun sociale grondrechten zijn. Zij missen informatie, struikelen over administra-tieve drempels en allerlei procedures, zijn beschaamd om hulp te vragen, of kunnen de diensten gewoonweg niet bereiken. Zij zijn onderbeschermd.

In opdracht van Welzijnsminister Jo Vandeurzen ontwikkelde Samenlevingsopbouw samen met vele partners het kader ‘lokaal proactief handelen’ (2012-2014). ‘Proactief handelen’ betekent dat hulp- en dienstverleningsorganisaties, zoals het OCMW of de mutualiteiten, zelf het initiatief nemen om men-sen te bereiken, te informeren of hulp te bieden. Dienstverleners zetten zelf de nodige stappen om ervoor te zorgen dat elke rechthebbende zijn rech-ten ook realiseert. Eén element uit dit kader is de ‘geïntegreerde basisvoorziening’. Een schakel naar toegankelijke eerstelijnshulp- en dienstverlening in de strijd tegen onderbescherming.

Geïntegreerdebasisvoor-ziening

Ons planEen basisvoorziening is een veilige, vertrouwde plek voor mensen in maatschappelijk kwetsbare posities waar ze op een informele manier andere mensen ontmoeten en samen dingen doen. Een warm onthaalpunt, met een gevarieerd aanbod aan ontmoeting, vrije tijdsbesteding, vorming en belangenbehartiging. Het is ook een plek waar mensen makkelijk de weg naar de formele hulp- en dienstverlening vinden en uitgenodigd worden om mee na te denken over een kwaliteitsvol en voldoende aanbod. Voorbeelden zijn onder meer: een buurt- of dorpshuis, een sociaal restaurant, een inloopcentrum, een ruilwinkel of een sociale moestuin.

We volgen de werking van een tiental basisvoorzieningen in Vlaanderen en Brussel en brengen onze bevindingen in kaart. Op die manier werken we een model ‘geïntegreerde basisvoorziening’ uit als schakel naar toegankelijke eerste-lijnshulp- en dienstverlening. We maken het model ruim bekend en zetten stappen om het te verankeren.


• de automatische toekenning van rechten het uit-gangspunt is in het beleid en de werking van hulp- en dienstverleningsinstanties

• het model ‘geïntegreerde basisvoorziening’ ruim ver-spreid en verankerd is als schakel in de strijd tegen onderbescherming

• gebruikers en aanbieders van hulp- en dienstverlening in dialoog gaan over een kwaliteitsvol, toegankelijk en voldoende aanbod

iedereen beSchermd

De publicatie (2014) legt het kader ‘Lokaal Proactief Handelen’ uit, bevat een draaiboek en legt links naar praktijkvoorbeelden en handige instrumenten. Online beschikbaar op www.sa-menlevingsopbouw.be/Aanbod/ Downloads

dorPSreStaurantS oP het menu

Samenlevingsopbouw ontwikkelde het model in West-Vlaanderen en in Limburg en bundelde de ervaringen in een draaiboek (2014, € 12). Ook online beschikbaar op www.samenlevingsopbouw.be/Aanbod/Downloads

Alle instituten zetten projecten op over dit thema

100%

© M

oazo

art


Praktijkvoorbeelden▹ Dorpsrestaurant

Dorpsrestaurants brengen mensen samen, in een ont-spannen sfeer, onder het motto: eten, ontmoeten en activeren. Een dorpsrestaurant komt tegemoet aan vele noden. Het biedt gezonde en goedkope maaltij-den aan, zorgt voor sociale tewerkstelling en/of zinvol vrijwilligerswerk, is een springplank voor nieuwe dorps-voorzieningen, moedigt onderlinge hulp aan, brengt informatie en dienstverlening dicht bij de mensen, en is een antenne om noden op te sporen. Het model is eenvoudig, de impact groot.

▹ Ontmoetingshuis

Ontmoetingshuis De Moazoart biedt huisvesting aan organisaties die werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare posities. Het huis biedt ook ruimte voor ont-moeting en ontspanning voor deze groepen zelf. Op die manier bevordert de voorziening samenwerking tussen de organisaties en de doelgroepen. Het initiatief is een sa-menwerkingsverband van CAW, Samenlevingsopbouw en de plaatselijke vereniging waar armen het woord nemen.

“Elke week organiseren we een ontbijt en stellen we ons aanbod voor. Dat aan-bod is afgestemd op de vragen van onze bezoekers. De kern van ons werk is ‘oren en ogen open houden’. Luisteren naar mensen, naar hun problemen, naar wat zij willen. De Moazoart is een spinnen-web van mensen die de handen in elkaar slaan zonder onderscheid van afkomst of professionele situatie. Ik mag zeggen dat wij ondertussen een merknaam zijn. We hebben T-shirts, logo’s, stickers... en we werken ook samen met organisaties buiten de welzijnssector. Bij evenemen-ten in de stad bijvoorbeeld, zoals de Lokerse Feesten. Wij zijn geen armoe-deproject dat verdoken in een hoekje zit. Onze bezoekers zijn fier dat ze bij De Moazoart horen.”

Bert re yniers, samenlevingsopBouw oost-vla anderen

© M

oazo

art

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

RIM

O Li

mb

urg

Dorpsrestaurant: het model is eenvoudig, de impact groot.


De situatieMensen in maatschappelijk kwetsbare posities krijgen moeilijk toegang tot de arbeidsmarkt. Oorzaken zijn onder meer de hoge eisen en de gevraagde kwalificaties, ook in de sociale economie.

Bovendien is het activeringsbeleid de voorbije jaren erg verstrengd. Mensen die afhankelijk zijn van een vervan-gingsinkomen of een leefloon moeten aan steeds meer voorwaarden voldoen om hun rechten te vrijwaren. Wie geschorst wordt, valt zonder inkomen. De mazen van het sociaal vangnet worden groter.

Sociaalactiverings-beleid

Ons plan Iedereen heeft recht op duurzaam en kwaliteitsvol werk. Een job op de sociale of reguliere arbeidsmarkt, waarbij men zich goed voelt en die voorziet in voldoende inkomen voor een menswaardig bestaan. Mensen in maatschappelijk kwetsbare posities verdienen een kwaliteitsvolle begeleiding bij hun zoektocht naar werk.

We stimuleren de overheden om een inclusief en emanci-perend activeringsbeleid te voeren op maat van kort- en laaggeschoolden tussen 16 en 65 jaar. Samen met werkgevers en interimkantoren willen we de kansen op de reguliere arbeidsmarkt voor deze groep verhogen.

We brengen kort- en laaggeschoolden tussen 16 en 65 jaar lokaal samen in belangengroepen. Zij brengen de drempels die de toegang tot de arbeidsmarkt bemoeilijken en de ef-fecten van het strenge activeringsbeleid in kaart. De groepen werken ook alternatieven en verbetervoorstellen uit en leggen die bij het beleid op tafel. In 2018 organiseren we op Vlaams niveau een grote bijeenkomst met alle belangengroe-pen. We leggen de ervaringen samen en brengen onze good practices over activering onder de aandacht.We organiseren een breed netwerk van partners die ons kunnen helpen bij onze plannen: academici, VVSG, OCMW, vakbonden, Netwerk tegen Armoede enzovoort.


• mensen in maatschappelijk kwetsbare posities goed bege-leid worden in hun zoektocht naar werk

• deze mensen toegang hebben tot passend, duurzaam werk en zinvolle activiteiten zodat zij waardig kunnen deelne-men aan de samenleving

• overheden een sociaal activeringsbeleid voeren, gericht op maatschappelijke integratie

• iedereen een toereikend inkomen heeft — uitkering of loon — als basis voor een menswaardig leven

overbruggen. Samenwerken voor werk in brugge

Deelnemers en kernpartners van Droomjob vertellen welk traject zij aflegden in de periode 2013-2015 en wat dit voor hen betekent. Online beschikbaar op www.samenlevings-opbouw.be/Aanbod/Downloads

draaiboek jobatelier

De VDAB Mechelen en Samenlevings-opbouw Antwerpen provincie werkten samen een methodiek uit die mensen helpt bij het solliciteren. Online beschikbaar op www.samenlevingsopbouw.be/Aanbod/Downloads

6 instituten zetten projecten op over dit thema

75%

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Wes

t-Vl

aan

der

en

Brugge juni 2015, Droomjob zet samen met De Lijn een sensibiliseringscampagne op die werklozen uit het zwartwit-denken wil halen


Praktijkvoorbeelden▹ Droomjob: een project als proeftuin

Droomjob wil kwetsbare mensen opnieuw een kans op een baan geven. Het project zet in op een integrale aanpak en een doorgedreven samenwerking met lokale dienstverleners die actief zijn op het snijpunt van werk en welzijn. Sommige mensen kampen met zoveel problemen dat het geen zin heeft om hen zo snel mogelijk naar werk te begeleiden. Vaak moeten eerst problemen op andere levensdomeinen opgelost worden, zoals huisvesting of gezondheid. De aanpak van Droomjob is een combinatie van individuele ondersteuning en groepswerk. In groep wordt vorming aangeboden over bijvoorbeeld communicatie en uitstraling. Deelnemers ont-moeten lotgenoten, horen elkaars verhaal en weten dat ze niet alleen staan met hun problemen.

▹ Belangengroepen

Zelfs als je straatveger of schoonmaakster wilt worden, moet je via de computer solliciteren, en dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. We zijn gestart met het organiseren van een permanentie. Drie keer per week kunnen mensen hier zonder afspraak binnenstappen om vacatures te bekijken, te mailen, een sollicitatiegesprek voor te bereiden. Uit die groep bezoekers is een belangengroep gegroeid. Een 20-tal mensen komt maandelijks samen en bespreekt wat goed gaat en wat moeilijk is in de zoektocht naar werk. Een vaak gehoorde klacht zijn de drempels bij de VDAB. Hierover hebben we met de groep een dossier opgesteld en besproken met de VDAB. Samen met de VDAB Mechelen werkten we een draaiboek uit over een methodiek die mensen helpt bij het solliciteren. Op 1 december 2015 werd het draaiboek gelan-ceerd. Nu verspreiden we de methodiek bij VDAB-afdelingen overal in Vlaanderen.

“912 dagen geleden waren wij — deel-nemers — niet meer dan individuen die elk hun eigen weg aan het uitstip-pelen waren. Het was een zoektocht, en heel vaak had ieder van ons het gevoel te verzuipen.Zoeken naar werk is niet gemakkelijk en de druk werd groter en groter. Eerlijkheidshalve moeten we toege-ven dat we de hoop soms opgaven ... soms ook de handdoek al half in de ring gooiden. Ieder van ons had ook nog tal van andere problemen: op vlak van wonen, van gezondheid, op vlak van relaties en familie, op vlak van mobiliteit ...En op zo’n momenten heb je niet veel keuzes, ofwel verdrink je ofwel pro-beer je je vast te klampen aan iets. Dit vastklampen aan iets werd voor ons het project Droomjob!”

uit de open Brief van de deelnemers a an he t Brugse Beleid, 23 juni 20 15

De gezamenlijke website van de 9 instituten Samenlevingsopbouw.

www.samenlevingsopbouw.be

Grondrechten• Wat pakken we aan?

• Hoe doen we dat?

• Zo zien wij sociaal beleid

e-DossiersSpelen kort op de bal. Bieden analyses, duiding en opinies bij maatschappelijke thema’s.

en verderInformatie over de sector en onze projecten, publicaties, films, bibliotheek, vormingsaanbod


De situatieHoe kunnen we elk kind gelijke onderwijskansen geven? Het discussietraject ‘Zaak van iedereen’ (2011-2013) van Samenlevingsopbouw Vlaanderen vzw bracht mensen uit het onderwijs, uit welzijnsorganisaties en vele geïnte-resseerden bijeen om over deze vraag na te denken. Als oplossing om kinderen maximale kansen te geven, kwam ‘samenwerking tussen school, ouders en (lokale) samen-leving’ uit de bus. Die samenwerking heeft een positief effect op de slaagkansen van leerlingen, verhoogt de betrokkenheid van gezinnen en versterkt leerkrachten in hun kerntaak.

Gelijkeonderwijs-kansen

Ons plan We willen er mee voor zorgen dat leerlingen hun onder-wijsloopbaan succesvol afsluiten. Zo hebben jongeren troeven in handen om later op een volwaardige manier deel te nemen aan de samenleving.

Met onze expertise en projecten op het terrein slagen we erin voor kwetsbare kinderen en hun ouders het verschil te maken. We ondersteunen hen met projecten zoals taalstimulering, huiswerkbegeleiding of opvoe-dingssteun. We sensibiliseren leerkrachten en directies over de leefwereld en de moeilijkheden van gezinnen in maatschappelijk kwetsbare posities en maken werk van goede communicatie tussen ouders en school. We overtuigen schoolbesturen van het belang van een in-teractief en participatief schoolbeleid, bijvoorbeeld over inschrijving en onthaal. We stimuleren lokale netwerken, bijvoorbeeld met het jeugdwerk of de bibliotheek over buitenschoolse activiteiten.

Vanaf 2016 trekken we het Netwerk ‘Zaak Van Iedereen’ (ZVI) op gang; een netwerk van geëngageerde burgers, uit het onderwijs en daarbuiten, die zich actief inzetten voor gelijke onderwijskansen. Zij zetten lokaal experimenten op die de samenwerking tussen school, ouders en (lokale) samenleving concreet maken, wisselen goede praktijken uit en signaleren problemen aan beleidsmakers.


• er een burgernetwerk ZVI uitgebouwd is dat de ‘sa-menwerking school, ouders en (lokale) samenleving’ toepast, uitwerkt en het beleid beïnvloedt

• er in meer scholen en meer buurten samenwerkings-projecten worden gerealiseerd

• er stappen vooruit gezet zijn in de bijsturing van be-leidskeuzes over gelijke onderwijskansen

Praktijkvoorbeelden▹ Een goede schoolstart maakt het verschil

In Mechelen gaan we op huisbezoek bij gezinnen met kinderen die mogen ingeschreven worden in de kleu-terschool. We leggen uit wat het inschrijvingsbeleid inhoudt, geven info over het scholenaanbod in de stad en stellen het aanbod van ons project voor. Bijvoorbeeld ‘Speeltijd’, een clubje in het wijkcentrum voor mama’s en hun kleuters. Mama’s kunnen er terecht met hun vragen, ontmoeten er andere mama’s en de kleuters oefenen spelenderwijs voorschoolse vaardigheden. Of de ‘Ouderbabbels’ voor jonge ouders waar we praten over de start in de kleuterschool. De signalen van ouders geven we door aan scholen en de Stad. Zo kunnen zij hun beleid ten goede aanpassen.

▹ School in de buurt

“De ligging van onze school in een groene omgeving is een troef. Voor de school en voor de buurt. We bekijken hoe de tuin ‘gepimpt’ kan worden met een gevarieerd activiteitenaan-bod voor de kinderen. De turnleraar kwam al met het idee van een ‘klau-terparcours’. Dat komt van pas tijdens de turnlessen en als speeltuig tijdens de pauzes of na de schoolu-ren. Er zit ook muziek in het idee van de ‘schooltuin’ en de voorstellen van VELT om een moestuin aan te leggen met ouders.

Da n n y De m u y nc k, Di r ec t e u r w i j k sc hool De V l a m, m e n e n


75%

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

RIM

O Li

mb

urg


De situatieGezondheid is in België nog steeds ongelijk verdeeld. De gezondheidskloof tussen arm en rijk en vooral tus-sen hoog- en laaggeschoolden neemt toe. Wie hoger op de maatschappelijke ladder staat, leeft langer, gezonder en langer in goede gezondheid. Bijvoorbeeld een hoger opgeleide man leeft gemiddeld vier jaar langer dan een man met een diploma lager onderwijs. Die ongelijkheid is vooral te wijten aan processen van armoede en sociale uitsluiting, eerder dan aan de natuurlijke aanleg van een persoon. Ook sociaaleco-nomische factoren zoals opleiding, inkomen, werk, leefomgeving en toegang tot zorg zijn bepalend voor iemands gezondheid. Het verbeteren van de gezond-heid van mensen vraagt daarom een integrale aanpak.

Toegang totgezondheids-zorg

Ons plan We maken werk van een toegankelijke gezond-heidszorg voor mensen in maatschappelijk kwetsbare posities. We stimuleren samenwerking op de eerste lijn met specifieke aandacht voor geestelijke gezondheidszorg. In de strijd tegen de gezondheidskloof zien we een belangrijke rol weg-gelegd voor de wijkgezondheidscentra. Daarom zetten we onze schouders onder dit model dat inspraak en participatie van patiënten hoog in het vaandel draagt.

Onze projecten over ‘gezonde voeding’ en ‘bewe-gen’ ondersteunen mee de inspanningen van de Vlaamse overheid op het vlak van gezondheidspro-motie en ziektepreventie.


• mensen in maatschappelijk kwetsbare posities vlot toegang hebben tot betaalbare eerste-lijns (geestelijke) gezondheidszorg van goede kwaliteit

• er effectieve preventiestrategieën zijn met impact op de directe gezondheidsbeleving van kwetsbare groepen

Praktijkvoorbeelden

▹ Wijkgezondheidscentrum

Op verschillende plaatsen in Vlaanderen ligt Samenlevings-opbouw mee aan de basis van de oprichting van een wijkgezondheidscentrum. Onder meer in Leuven, Tienen, Lier, Hasselt en de Rupelstreek. In een wijkgezondheidscentrum werken artsen, verpleegkundigen, kinesisten, maatschappe-lijk werkers, psychologen … samen onder één dak. Patiënten hoeven niet te betalen voor een consultatie. Het centrum krijgt van het RIZIV een maandelijks forfaitair bedrag per pa-tiënt. Preventie en gezondheidspromotie krijgen bijzondere aandacht. In een wijkgezondheidscentrum is er samenwer-king tussen partners van welzijn en gezondheid. Het centrum detecteert en signaleert gemeenschappelijke gezondheids-behoeften en zoekt naar oplossingen.

▹ Bewegen op voorschrift

“We stelden vast dat kansarmen achterop bleven hinken als het erop aankwam gezondheidswinst te boeken. Daarom wilden we de drempels voor hen verlagen. Met de gratis beweeg-coach bleek dat te lukken. Mensen die zich anders nooit bij een zwem- of sportclub zouden aansluiten, raakten in beweging. En bleven dat ook doen. Bijkomende pluspunten zijn dat men-sen weer de deur uitkomen, andere mensen ontmoeten en hun sociaal net-werk uitbreiden. Bewegen: je wordt er niet alleen fysiek sterker van, maar ook sociaal en mentaal.”

Di r k m a squ i l l i er, Di r ec t e u r sa m e n l e V i ngsopb ou w

r iso V l a a m s-br a ba n t


37,5%

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Ris

o Vl

aam

s-B

rab

ant


Ieders stem teltverkiezingen 2018 en 2019

De situatieIn het najaar 2018 trekken we opnieuw naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Zes maanden later, in het voorjaar 2019, vinden de regionale, federale en Europese verkiezingen plaats.

In verkiezingscampagnes verdwijnen sociale thema’s makkelijk naar de achtergrond. De thema’s waar mensen die het moeilijk(er) hebben in onze samenleving echt van wakker liggen, zijn vaak ver te zoeken in de verkie-zingsprogramma’s. De campagne ‘Ieders stem telt’ doet daar iets aan. Sinds 2012 grijpen we de verkiezingen aan om de noden van mensen in maatschappelijk kwetsbare posities op de voorgrond te plaatsen. Dat doen we ook in 2018 en 2019.

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Vla

and

eren

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Wes

t-Vl

aan

der

en

Ons planSamen met vele partners willen we de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen hoger op de politieke agenda krijgen. We dagen politici uit om te kiezen voor sociaal beleid want overheden hebben hefbomen in handen om achterstelling en uitsluiting aan te pakken. We overtuigen de publieke opinie ervan dat de keuze voor sociaal beleid goed is voor iedereen.

Duizenden mensen in Vlaanderen en Brussel geven hun mening over wat nodig is om mens-waardig te leven: mensen uit de projecten van Samenlevingsopbouw en doelgroepen van partneror-ganisaties. Ze denken na over hoe overheden hieraan kunnen bijdragen, kaarten hun beleidsprioriteiten aan bij de politieke partijen en vragen politici om een engagement uit te spreken.

Ook na de verkiezingen houden we de aandacht voor sociale beleidskeuzes en de dialoog met besturen levendig.


• de stem van mensen in maatschappelijk kwets-bare posities luid en duidelijk weerklinkt in de stembusslag

• de noden en beleidsprioriteiten die kwetsbare groepen naar voor schuiven, hoog op de politieke agenda staan

• politici uitdrukkelijk kiezen voor sociaal beleid

• de publieke opinie overtuigd is dat sociaal beleid heel de samenleving ten goede komt

“De bijdrage van Ieders Stem Telt is voor mij van groot belang. Samenlevingsopbouw blijft ons een ge-weten schoppen en zorgt ervoor dat de aandacht en zorg voor maatschappelijk kwetsbare groepen hoog op de politieke agenda blijft staan. In crisistijden is er het risico dat iedereen op zichzelf en eigen bekommernissen terugplooit. De manier waarop jullie de politici en de goegemeente met allerlei spraakma-kende initiatieven voor en ook na de verkiezingen geappelleerd hebben op die verantwoordelijkheid dwingt bij mij respect en bewondering af.” geert depondt, oCmw-voorzit ter roeselare - uit surplus, 20 15/2

“Elk jaar op 10 december, de Internationale Dag van de Mensenrechten, reikt het Gentse part-nerschap ‘Ieders Stem Telt’ een rapport uit aan het college van burgemeester en schepenen. Daarin beoordelen kansengroepen en middenveld de in-spanningen van Stad en OCMW Gent voor de 15 prioriteiten die in 2012 in het bestuursakkoord werden opgenomen. Op 10 december 2015 werd het derde rapport uitgereikt met daarin positieve elementen en per prioriteit een werk-punt en een verbetervoorstel.” ann-sophie hofman, samenlevingsopBouw gent

© S

amen

levi

ngs

opb

ouw

Wes

t-Vl

aan

der

en

24 Samenlevingsopbouw 2016 – 2020

v.u. Chris Tru

yens, Vooru

itgangstraat 323 b

us 2 10

30 Brussel

Samenlevingsopbouw draagt bij aan een recht-vaardige en duurzame samenleving door situaties van maatschappelijke achterstelling en sociale uitsluiting weg te werken. We focussen op maatschappelijke mechanismen en structuren die dergelijke situaties veroorzaken en in stand houden. Het realiseren van de toegang tot grondrechten voor mensen in maatschappelijk kwetsbare posities staat hierbij centraal. Samenlevingsopbouw streeft naar structurele beleidsveranderingen met participatie van de doelgroep. De doelgroep wordt ondersteund en versterkt om zelf een rol op te nemen in het oplossen van de problemen waarmee ze geconfronteerd wordt.

www.samenlevingsopbouw.bewww.facebook.com/samenlevingsopbouwtwitter.com/SamenLevOpbouw

ColofonSamenlevingsopbouw Vlaanderen vzwVooruitgangstraat 323 bus 21030 BrusselTel. 02 201 05 [email protected]

Samenstelling: Geert Schuermans & Bernadette VerrethVormgeving: MadebyHanna.comDruk: Gazelle

februari 2016

Samenlevingsopbouw vzw - Home - EEN GEZONDE …...eigendom van de CLT, bestuurd door de eigenaars...

Documents

Transcript of Samenlevingsopbouw vzw - Home - EEN GEZONDE …...eigendom van de CLT, bestuurd door de eigenaars...