Samen werken aan Passend Onderwijs?

Passend onderwijs op bestuurs- en schoolniveau

KEI-conferentied.d. 2 oktober 2013

Wijnand Gijzen

De drie-eenheid van deze tijd

Handelingsgericht werken (1-zorgroute)Opbrengstgericht werkenPassend onderwijs

Hoe organiseren we dit op zo’n manier dat het voor een leraar te begrijpen en te behappen is?

Opbrengstgericht – handelingsgericht - passend

School Gemiddelde opbrengst

Hogereopbrengst

Kenmerken Opbrengst

Passend onderwijs – 2

Passend onderwijs - 1

onderwijsbehoeften

onderwijsbehoeften

Kenmerken van een schoolpopulatie

- Opleidingsniveau van de ouders- Mate van intellectuele stimulansen vanuit de gezinnen- Verwachtingen van ouders over presteren kinderen op school

(John Hattie – Visible Learning)

- Opvoedingskenmerken (gedrag, zelfsturende vaardigheden)

Schoolpopulatie

Het onderwijscontinuüm van een school is de verbinding tussen de populatiekenmerken en de gewenste leer- en sociale opbrengsten.

De kern van dit continuüm is de middenmoot, de grootste gemene deler van leerlingkenmerken en onderwijsbehoeften.

Onderwijscontinuüm

Passend op de populatie (grondslagen OC)

Instroom Onderwijsdoelen-methodiek Basisarrangement Opbrengst

Lage SES Standaard (VMBO-T/1S) Intensieve basis Gemiddeld

Gemiddelde SES

Standaard (VMBO-T/1S) Geen Gemiddeld

Hoge SES Standaard (VMBO-T/1S+) Verzwaard/versneld basisaanbod

Hoog

SBO VMBO-KB/BB (1F) Basisaanbod passend bij 1F Laag

ZMLK VSO/ZML Aangepast aanbod (delen uit 1F)

Zeer laag

OnderwijsbehoeftenAanbod Cluster van specifieke onderwijsbehoeftenVerrijkt25%

complexe toepassingsopgaven cognitieve autonomie korte instructie matige hoeveelheid inoefening meervoudig strategiegebruik

Basis 50%

Geen specifieke onderwijsbehoeften

Intensief15%

meer instructie (enige tijd met concreet materiaal) inoefening van specifieke deelvaardigheden hulp bij strategiegebruik ondersteuning van de competentiegevoelens

Zeer intensief10%

veelvuldige instructie (lange tijd met concreet materiaal) regelmatige reflectie op leerproces tijdens verwerking langdurige inoefening van specifieke deelvaardigheden enkelvoudig strategiegebruik ondersteuning van de competentiegevoelens

PO-scholen

Havo/VWO

VMBO-T

VMBO-T

VMBO-B/K

10% 15% 50% 25%

10% 15% 50% 25%

10% 15% 50% 25%

10% 15% 50% 25%

Visie op passend onderwijs

‘Elke leerling is uniek, maar dat betekent niet dat een eigen leerprogramma noodzakelijk, wenselijk of mogelijk is’

(Struiksma)

Omgaan met verschillen…… is omgaan met overeenkomsten!

Behapbaar

Redeneer van algemeen naar specifiek

School passend onderwijsprogramma voor de populatie

Groep passend onderwijsprogramma voor de groep

Individu finetuning indien (nog) nodig

De middenmoot als didactisch vertrekpunt

Passend op de groep

Passend op de groep

Passend op de groep

Sturen op de eindopbrengsten

Na het bepalen van de gewenste eindopbrengsten in de populatie leerlingen die de school bezoekt, kiezen we:

1) … een maat waarin we de tussenopbrengsten meten2) … de wijze van weergeven van opbrengsten

Opbrengstmaten

Tussenopbrengsten:- Vaardigheidsscores (Cito)- Niveauwaarden ParnasSys- DLE’s- OC-index (DataCare)

Opbrengstweergaven

Niveau Niveauwaarde Landelijke standaard

A 25% 4-5 Gevorderd (25%)

B 25% 3-4

C 25% 2-3 Voldoende (75%)

D 15% 1-2 Minimum (90%)

E 10% 0-1

134 4,2 A

133 4,1 A

125 4,0 A 25%

124 3,9 B

122 3,7 B

118 3,5 B

118 3,5 B

104 2,8 C

104 2,8 C 75%

98 2,5 C

95 2,1 C 90%

87 1,9 D

Gemiddelde:113,5 (3,25)

A: 25%B: 33%C: 33%D: 8%E: 0%

Welke maat/weergave moet ik kiezen?

Het uitgangspunt is de leraar, want die moet passend onderwijs maken. Hij moet sturen op de opbrengsten in zijn groep.

Interne sturingsmiddel versus externe verantwoording.

Inspectie zit op gemiddelde vaardigheidsscores, maar ga intern gerust je eigen gang…

Een goede maat/weergave…

• geeft een leraar inzicht in zijn groep (de middenmoot als didactisch vertrekpunt)• is concreet en makkelijk interpreteerbaar• mag best iets minder betrouwbaar zijn

Ambitie schoolstandaarden

Elke school formuleert de normen waaraan:- 25% van de leerlingen moet voldoen – gevorderde standaard- 75% van de leerlingen moet voldoen – voldoende standaard- 90% van de leerlingen moet voldoen – minimumstandaard

Want… dan zitten we in de richting van de gewenste eindopbrengsten (aan het einde van de basisschool).

Casus: PO-school

Ambitie:75% van leerlingen stroomt uit naar HAVO/VWO95% van leerlingen stroomt uit naar VMBO-T en hoger (1S)

Schoolstandaarden:Ambitie schoolstandaarden, in niveauwaarden

Technisch lezen 3-8

Begrijpend lezen 3-8

Spelling 3-8

Rekenen 1-8

Woordensch.3-8

Taal 1-2

Land. normen

Gevorderd 25% 4.0 4.3 4.0 4.5 4.3 4.5 4,0

Voldoende 75% 2.0 3.0 2.0 3.5 3.0 3.5 2,0

Intensief 90% 1.0 2.0 1.0 2.5 2.0 2.5 1,0

CITO NW

A (25%) 4-5

B (25%) 3-4

C (25%) 2-3

D (15%) 1-2

E (10%) 0-1

Casus: PO-school (gemiddelde uitstroom)

Huidige uitstroom van beide locaties:30% van leerlingen stroomt uit naar HAVO/VWO65% van leerlingen stroomt uit naar VMBO-T en hoger (1S)95% van leerlingen stroomt uit naar VMBO-BB en hoger (1F)

Schoolstandaarden begrijpend lezen:

Schoolstandaarden (huidig) Locatie 1 Locatie 2

P25 4,2 (ambitie: 4,5) 3,2 (ambitie: 4,0)

P75 2,6 (ambitie: 2,6) 1,6 (ambitie: 2,0)

P90 1,6 (ambitie: 1,6) 0,9 (ambitie: 1,0)

CITO NW

A (25%) 4-5

B (25%) 3-4

C (25%) 2-3

D (15%) 1-2

E (10%) 0-1

Toewijzen van leerlingen aan arrangementen

Opbrengstgericht passend onderwijs

Ambitie bestuursstandaarden bestuursbeleid (onderwijsplan)

Ambitie schoolstandaarden schoolbeleid (onderwijsplan)

Groepsstandaarden groepsbeleid (groepsplan)

Inzoomen op de individuele leerling (groepsplan/ihp)