Samen werken aan een duurzame toekomst - De Stadserven
24
Jaarrapportage 2011 Samen werken aan een duurzame toekomst
Transcript of Samen werken aan een duurzame toekomst - De Stadserven
Jaarrapportage 2011
Samen werken aan een
duurzame toekomst
jaar
rapp
orta
ge 2
011
3
REALISATIE KAMPEREILANDVASTGOED N.V. 2011
BEGROTING EN MEERJAREN-PERSPECTIEF 2013Meerjarenperspectief 2012 - 2016
Kengetallen
Toezicht Bijeenkomsten
Samenstelling
Belangrijke besluiten
Evaluatie en aanbesteding
Stimuleringsregeling Duurzame Ontwikkeling Kampereiland e.o.Project Weidse Waarden Hoge deelname
Werkwijze
Begrote uitgaven
Schema uitgaven Weidse Waarden
Toekomstperspectief voor het Kampereiland e.o. Duurzame landbouw
Marktsituatie
InleidingKampereiland e.o.
de Stadserven
Beheer in balans: Economisch én ecolo-
gisch gezond!
Samenwerking komt tot bloei Voorwoord Martin Visscher
Jaaroverzicht 2011
Meerwaarde voor pachters Dagelijks beheer
Pachtbeleid en pachtprijzen
Retributie recht van opstal
Taxatie dijkpercelen
Samenwerking
Versterking natuur en landschap Rietbeheer
Oeverherstelplan
Ommetje Kamperzeedijk
Directievoering Monitoring
Communicatie
Beleid
Maatschappelijk Verantwoord
Ondernemen
FinanciënRedelijk rendement
Baten en lasten 2008 t/m 2011
4
4
4
5
77
7
8
8
8
99
10
10
1111
11
11
11
1313
13
14
15
17
18
1919
19
19
20
21
22
22
22
22
23
23
23
Kampereiland e.o. Het Kampereiland en omgeving is in de loop van de eeuwen
langzaam ontstaan door landaanwas. Het oude polderland
vormt een bijzonder en waardevol gebied in het nationaal
landschap IJsseldelta. Niet alleen vanwege het uitgestrekte
open weidelandschap, maar ook vanwege de historie die
opgesloten ligt in het gebied. De vele boerderijen geven een
mooi beeld van deze geschiedenis, maar laten ook zien dat de
landbouw nog steeds de economische drager is van dit gebied.
Ook de diverse rietlanden en wateren met hun zeldzame
rietvogels vervullen een belangrijke natuurfunctie. Niet voor
niets zijn deze aangemerkt als Natura2000-gebied. Steeds
meer toeristen, recreanten uit de regio en dagjesmensen
weten het Kampereiland e.o. te vinden en te waarderen.
Veel van hen ontdekken het gebied vanaf het water, maar er
is ook een prachtige fietsroute die aansluit op het knoop-
puntennetwerk. Deze route is circa 27 kilometer lang en
voert over het gehele Kampereiland.
de StadservenAls eigendom van de gemeente Kampen vindt Kampereiland
e.o. haar oorsprong in 1363. Bij Raadsbesluit zijn vanaf
oktober 2007 zowel het bezit als het beheer van de ruim
4.800 hectare landbouwgronden, natuurgebieden en wateren
door de gemeente ‘op afstand gezet’. Onder de overkoepe-
lende handelsnaam ‘de Stadserven’ worden het eigendom
en het beheer van de gronden nu formeel ingevuld door
Kampereiland Vastgoed NV en Kampereiland Beheer NV.
Kampereiland Vastgoed NV is eigenaar van de gronden, met
de gemeente Kampen als enig aandeelhouder. Namens deze
aandeelhouder houdt een Raad van Commissarissen toezicht.
Het actieve beheer van de gronden en de directievoering is
in handen van de Kampereiland Beheer NV. Noorderstaete
rentmeesters B.V. voert de dagelijkse werkzaamheden uit in
opdracht van Kampereiland Beheer NV.
Bij het beheren van dit kostbare, historische bezit werkt de
Stadserven conform de beleidskaders van de gemeente
Kampen en op basis van vier statutaire hoofddoelstellingen:
• geen vervreemding van het erfgoed der vaderen,
• het behalen van een redelijk rendement,
• zorgdragen voor natuur en landschap,
• het voeren van een loyaal pachtbeleid.
de S
tads
erve
n
4
Beheer in balans: Economisch én ecologisch gezond!Naast de instandhouding van het bezit richt de beheerstaak
van de Stadserven zich op een duurzame gebiedsontwikke-
ling. Duurzaam in de betekenis van economisch én ecologisch
gezond, binnen een kwalitatief aantrekkelijke omgeving waar
mens en dier zich thuis voelen. Dat vergt een voortdurende
balans in de afstemming tussen de belangen van pachters,
bezoekers en die van natuur en landschap.
In de praktijk betekent dit dat de Stadserven streeft naar een
optimale bedrijfsstructuur voor de pachtbedrijven in combi-
natie met het behouden en versterken van de grote culturele,
landschappelijke en natuurhistorische waarden van Kamper-
eiland e.o.
“Wie zaait zal oogsten, dat geldt ook voor de Stadserven.
Vier jaar geleden stonden pachters en pachtbedrijf voor de
uitdagende taak om handen en voeten te geven aan een
nieuwe samenwerking die Kampereiland e.o. in velerlei op-
zichten een duurzame toekomst moest bieden. Steeds meer
pachters sloegen de handen ineen met de bedoeling om
intensief samen te gaan werken bij de uitvoering van hun
bedrijfsactiviteiten. In 2011 is er samen met de Stadserven
veel energie gestoken om deze samenwerking tot wasdom te
laten komen. Daarnaast hebben de pachters meegedacht en
meegeholpen om het project de Weidse Waarden vorm te
geven. In 2011 werd dit initiatief operationeel en de animo
van pachters hiervoor blijkt nu al boven verwachting te zijn.”
“De nadrukkelijke keuze om pachters via een bottom-up
benadering te betrekken bij de ontwikkeling van de Weidse
Waarden vertaalt zich nu al in een hoge deelname en een
breed scala aan veelbelovende, duurzame plannen. Daarnaast
is in 2011 ook de samenwerking met organisaties als Natuur-
monumenten, Waterschap en Wildbeheereenheid en andere
relaties verder versterkt. Partijen weten elkaar te waarderen
en te vinden. Dat biedt perspectief, want goed partnerschap
is cruciaal bij het streven naar duurzame gebiedsontwikke-
ling. In 2011 is de samenwerking op Kampereiland e.o. tot
bloei gekomen en wat dat betreft is een woord van dank aan
alle pachters en partners op zijn plaats. Laten we samen ver-
der gaan, op weg naar een duurzame toekomst van het
Kampereiland e.o.!”
Martin Visscher
Directeur de Stadserven
jaar
rapp
orta
ge 2
011
5
2011 Samenwerking komt tot bloei
de S
tads
erve
n
6 Jaaroverzicht 2011
De Stadserven streeft bij de uitvoering van het pachtbeleid
naar meerwaarde voor alle pachters op Kampereiland e.o.
In 2011 wierp de Stadserven zich daarom regelmatig op voor
de rechten van de pachter. Daarnaast is, vanuit het oogpunt
van goed rentmeesterschap, het staande beleid van de
reguliere pacht met succes voortgezet. Reguliere pacht gaat
immers uit van een langdurige relatie van de pachters met
het gepachte land en dat leidt tot extra zorg voor de
gepachte grond en continuïteit in ondernemerschap.
Het periodiek overleg met de pachtersraad, een formeel ad-
viesorgaan van de Stadserven, heeft ook in 2011 een belang-
rijke rol vervuld bij de uitvoering van het dagelijks beheer.
Dagelijks beheerHet dagelijks beheer heeft een veelzijdig karakter. Het behe-
ren van de contracten is een belangrijke taak, maar de Stads-
erven bewaakt ook de plichten van de verpachter en van de
eigenaar van de gronden. Zo is in 2011 wederom periodiek
gecontroleerd of pachters de landerijen en sloten goed ver-
zorgen. Daarnaast heeft de Stadserven een belangrijke func-
tie als belangenbehartiger. Het afgelopen jaar heeft de
Stadserven zich bijvoorbeeld sterk gemaakt voor gunstigere
voorwaarden bij de taxatie van opstallen. Tevens is met het
waterschap gezocht naar een oplossing voor het opbrengen
van maaisel buiten de walkant. In overleg met de pachters-
raad is het plan gelanceerd om maaisel collectief op te rapen
en daar te deponeren waar iedere pachter het bij voorkeur
heeft . Uiteindelijk is een andere goede oplossing naar voren
gekomen en wordt met de pachters een pilot voor een nieuwe
onderhoudsvorm opgestart. De verwachting is dat het nieuwe
onderhoud in 2012 daadwerkelijk uitgevoerd wordt. In dit
proces is gebleken dat de pachtersraad, met daarin vertegen-
woordigd de Pachtersbond en LTO, goed hebben samenge-
werkt en oog hebben gehad voor zowel het pachters-, als het
verpachtersbelang. Naast de dagelijkse gesprekken met pach-
ters staat de Stadserven in voortdurend contact met overige
contracthouders zoals Natuurmonumenten, huurders, recht
van opstalhouders en de Wildbeheereenheid. Daarnaast zijn
er veelvuldig contacten geweest met overheden en belangen-
organisaties als de peurvereniging K.IJ.G., VBVN, de Agrari-
sche Natuurvereniging Camperland en de hengelsport-
vereniging Ons Vermaak. Op deze manier konden alle partners
en belanghebbenden proactief betrokken blijven bij de activi-
teiten van de Stadserven en groeit het draagvlak voor het
beleid en de vele initiatieven die in het belang van Kamper-
eiland e.o. worden gerealiseerd.
Pachtbeleid en pachtprijzenDe Stadserven voert een loyaal pachtbeleid conform de
afspraken bij oprichting. Dat betekent dat we als verpachter
vasthouden aan het regulier verpachten van gronden. We
streven dus niet naar het behalen van een maximale prijs op
de markt (ten opzichte van geliberaliseerde pacht is een
relatief beperkt rendement voor de verpachter mogelijk),
maar naar een eerlijke prijs die ondernemers zekerheid en
kansen biedt. Om dit te realiseren volgt de Stadserven de
richtlijnen van het landelijke pachtprijzenbesluit (wettelijke
pacht), met in acht name van de rendementstaakstelling .
In 2011 is een nieuw pachtprijzenbesluit gepubliceerd. De
pachtprijzen voor reguliere pachters zijn in 2011 met één
procent gedaald. De inningen van de pacht, erfpachtcanon,
huren en retributies en alle noodzakelijke betalingen
aangaande het bezit van de Stadserven zijn het afgelopen
jaar tijdig verricht. jaar
rapp
orta
ge 2
011
7
Meerwaarde voor pachters
Retributie recht van opstalHet koppelen van de retributie van het recht van opstal
aan de pachtnormen maakt een essentieel onderdeel uit
van het loyale pachtbeleid. De vergoeding die voor een
agrarisch huiskavel op de vrije markt wordt gehanteerd
is immers aanzienlijk hoger dan op het Kampereiland
e.o. In 2011 zijn nieuwe Recht van Opstalvoorwaarden
vastgesteld, met gunstiger voorwaarden ten aanzien
van de taxatie van gebouwen aan het einde van de
uitgiftetermijn. Dit biedt pachters meer zekerheid bij
het aanvragen van financieringen.
Taxatie dijkpercelenAl jarenlang mogen pachters geen vee meer op de dijken
weiden. De Stadserven heeft de belofte aan de pachtersbond
uit 2005 gestand gedaan en de Grondkamer verzocht om een
hertaxatie van de dijkpercelen ten behoeve van een eventu-
ele aanpassing van de pachtprijs. In 2011 zijn de laatste
taxaties van de waardering van de dijken afgerond. Over het
algemeen is sprake van een verlaging van de pachtprijs van
de dijken met 40%. Teveel betaalde pacht is eenmalig met
rente terugbetaald.
SamenwerkingAls verpachter stimuleert de Stadserven actief samenwer-
kingsverbanden tussen pachters en pachtoverdracht (met be-
houd van melkquotum en toeslagrechten). Dit is van belang
omdat dit bijdraagt aan de ontwikkeling van de landbouw-
structuur en daarmee aan de toekomst van de agrarische
bedrijven op Kampereiland e.o. en daarmee tevens voor het
behoud van het agrarisch landschap. In de afgelopen jaren
zijn diverse samenwerkingsverbanden aangegaan. Inmiddels
werken 15 pachters samen in 7 samenwerkingsverbanden.
Daarvan zijn er 5 gerealiseerd en 2 verkeren momenteel in de
afrondende fase. Het betreft ruim 13% van alle pachters.
In 2011 zijn er geen nieuwe samenwerkingsverbanden bij
gekomen. De focus lag voornamelijk op het verder verdiepen
van bestaande samenwerkingsverbanden. Daarnaast was er
veel aandacht gericht op verbreding, verdieping en verduur-
zaming van de landbouw, aangezien juist hier voor de onder-nemers op Kampereiland e.o. de beste kansen voorsamenwerking liggen.
de S
tads
erve
n
8
Boerenbedrijf met opstallen
Versterking natuur en landschap
De zorg voor natuur en landschap speelt een centrale rol in
de beheersopgave van de Stadserven. Juist de landschaps-
doelstelling komt tot zijn recht als het de agrarische bedrij-
ven economisch goed gaat en zij zich kunnen ontwikkelen.
De agrarische bedrijven zorgen immers voor instandhouding
van het open landschap. De typerende landschapselementen
voor het Kampereiland e.o., de terpen, beplantingen en
poelen, blijven door hen onderhouden en dus bestaan.
Datzelfde geldt in feite voor natuurbeheer. Zowel de pachters
als natuurorganisaties zijn dagelijks in de weer om de natuur-
waarden van Kampeiland e.o. in stand te houden of te
ontwikkelen. De pachters onderhouden sloten en weiden,
ze markeren vogelnesten en maaien daaromheen. Natuurmo-
numenten is een van de belangrijkste natuurorganisaties.
Als pachter van de rietlanden (een van de vele Natura2000-
gebieden) draagt Natuurmonumenten zorg voor het vogel-
beheer en het rietbeheer.
RietbeheerKampereiland e.o. kent ruim 260 hectare rietland. Met
de Vereniging Natuurmonumenten (NM) is in 2008
overeenstemming bereikt over de uitvoering van het
dagelijks rietbeheer tot eind 2013. Het hele proces
van het rietlandbeheer is langdurig en kostbaar
maar uiteindelijk kon in het voorjaar 2011 worden
begonnen met herinrichtingswerkzaamheden in
het Ketelmeer. De omliggende pachters worden
mede door NM betrokken bij het proces en de
werkzaamheden. In 2011 zijn gesprekken met
NM opgestart om te onderzoeken of er een
langduriger relatie opgebouwd kan worden.
Zo is het voor NM eventueel mogelijk geld-
stromen te genereren, waardoor de dek-
king van kosten voor het beheer langer
gegarandeerd kunnen worden.
jaar
rapp
orta
ge 2
011
9
Ommetje KamperzeedijkDe provincie Overijssel werkt samen met de Stadserven aan
versterking van het landschap door agrarische bedrijven
bottom-up ontwikkelingsmogelijkheden te bieden. Dit komt
de leefbaarheid van het platteland, de verduurzaming en de
biodiversiteit zeer ten goede. In het kader van deze samen-
werking is in 2011 het ‘ommetje Kamperzeedijk’ ontstaan.
Een bijzonder initiatief, waarbij langs de rand van een
perceel van de Stadserven een betonnen wandelpad met
‘klinkerlook’ is aangelegd.
OeverherstelplanDe Stadserven heeft subsidie gekregen voor een oe-
verherstelplan in het Noorddiep in het kader van
Groen Blauwe Diensten. De werkzaamheden gaan in
2012 op kleine schaal van start. Er wordt onder
andere gekeken of de herstelmaatregelen aanslaan.
10
de S
tads
erve
n
De Stadserven wil een open, transparante en klantgerichte
organisatie zijn. Zo staat het ook nadrukkelijk vermeld in de
missie van het pachtbedrijf. Als directievoerder namens
Kampereiland Beheer N.V. heeft Noorderstaete rentmeesters
B.V. hier in 2011 veel aandacht aan gegeven door verdere
verbeteringen door te voeren op het gebied van monitoring
en communicatie.
MonitoringTen eerste is er veel energie gestoken in de verdere verbete-
ring van het monitoringsprotocol. Daarmee kunnen we meten
of het vastgestelde beleid met de daaruit voortvloeiende
activiteiten en initiatieven bijdragen aan de vier hoofddoel-
stellingen. Daarnaast is een begin gemaakt met het opstellen
van een protocol om onze dienstverlenende processen
duidelijker te omschrijven en dus meetbaar te maken. Tot slot
speelt monitoring in het kader van de prestatieovereenkomst
bij de subsidiebijdrage van de provincie Overijssel aan het
project De Weidse Waarden een belangrijke rol.
CommunicatieOm een goede permanente communicatie te waarborgen,
zijn in 2011 de voorbereidingen gestart om een meerjarig
communicatiebeleid te ontwikkelen. Dit zal de handvatten
moeten geven om in het kader van de doelstellingen van
de organisatie op een juiste en doeltreffende wijze met
stakeholders te communiceren. Een communicatieplan met
bijbehorend communicatieprotocol zal in 2012 verder worden
uitgewerkt. Daartoe is eind 2011 een proces in gang gezet
om via een onderhands offertetraject een geschikt communi-
catiebureau te selecteren. jaar
rapp
orta
ge 2
011
11
Directievoering
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Het is inherent aan de doelstellingen en de missie van
de Stadserven dat het rentmeesterkantoor op maat-
schappelijk betrokken en verantwoorde wijze zijn taken
invult. Binnen het beheer van de gronden op Kamper-
eiland e.o. streeft de Stadserven voortdurend naar een
goede balans tussen people, planet en profit. Ook de
interne organisatie is gericht op een zo bewust moge-
lijke bedrijfsvoering. Zo koopt de kantoororganisatie
haar producten duurzaam in (FSC, fair trade).
BeleidEr komt ook de komende jaren veel op het Kampereiland
e.o. af. In samenspraak met de pachtersraad wordt hier-
over nagedacht. Wat zijn de kansen en bedreigingen?
Hoe blijft het Kampereiland e.o. ook in de toekomst van
waarde en welke beleid past hier bij?
de S
tads
erve
n
12
Redelijk rendementConform de in 2007 bij oprichting vastgestelde indexering, is
het rendementscijfer wederom gestegen. Het cijfer valt ruim
hoger uit dan in het ijkjaar 2004 dat, mede op basis van risi-
comanagement, geldt als minimumrendement (index 114).
Het berekende rendementscijfer over 2011 bedraagt conform
de destijds opgestelde uitgangspunten 155,3. Met dit index-
cijfer is aan de gestelde rendementseis voldaan. Gezien de
marktontwikkelingen in de voorbije jaren en met inachtne-
ming van de huidige economische ontwikkeling, acht de
Stadserven het van belang om voor de vaststelling van de
rendementseis een herijking uit te voeren ten behoeve van
een nieuwe beoordelingsmethodiek.
jaar
rapp
orta
ge 2
011
13
Financiën
2008
€ 3.500.000,-
€ 3.000.000,-
€ 2.500.000,-
€ 2.000.000,-
€ 1.500.000,-
€ 1.000.000,-
€ 500.000,-
€ ,-2009 2010 2011
begrote lasten
werkelijke lasten
werkelijke baten
begrote baten
Baten en lasten 2008 t/m 2011
De exploitatie van het jaar 2011 wijkt op een aantal punten
af van de begroting. Het netto resultaat is lager dan begroot
en dat heeft mede te maken met het feit dat de baten zijn
achtergebleven bij de begroting. Een belangrijke oorzaak
hiervoor zijn onze succesvolle inspanningen om bij de grond-
kamer een rechtvaardiger taxatie te kunnen realiseren voor
dijken en buitendijkse gronden.
De teveel betaalde pacht is in 2011 terugbetaald.
Aan de lastenkant valt op dat de zakelijke lasten lager uitval-
len dan geraamd. Dit is vooral een gevolg van de lagere
belastingen en heffingen (OZB en Waterschap) waarmee de
Stadserven werd geconfronteerd. Hier staat tegenover dat de
totale kosten toch iets hoger uitvallen dan begroot. Deels is
dit een gevolg van de kosten ter voorbereiding op de in 2012
te realiseren evaluatie en de aanbesteding, kosten die niet
waren begroot maar op verzoek van de aandeelhouder nu zijn
opgenomen in de exploitatie van de Stadserven. Voor het
andere deel betreft het extra deskundigenkosten voor juridi-
sche begeleiding, onder andere met betrekking tot de bypass.
Deze kosten staan voor 2011 in de boeken, maar worden
door derden in 2012 terugbetaald. Die terugbetaling
zal ten goede komen aan de exploitatieopbrengst 2012.
Qua standaarduitvoering van de bedrijfsvoering loopt de
Stadserven dus binnen de pas.
de S
tads
erve
n
14
Winst- en verliesrekening2011 t.o.v. begroting 2011(De over 2011 gepresenteerdecijfers zijn ontleend aan dedoor ACMO Accountants + Belastingadviseurs goedge-keurde jaarrekening 2011.)
REALISATIE KAMPEREILAND VASTGOED N.V. 2011 begroting goedgekeurd AvA 25-5-2010
BATEN Begroot Resultaat Verschil32010 Huren landerijen en grond € 26.537 € 21.379 € 5.158 -
32020 Pachten landerijen en opstallen € 2.569.898 € 2.515.957 € 53.941 -
32021 Pachtersomslag € 111.362 € 118.894 € 7.532
32040 Recht van opstal en erfpachten € 139.246 € 142.537 € 3.291
32095 Weekendhavens € 28.789 € 29.321 € 532
32050 Plakkegeld contracten € 6.000 € 3.233 € 2.767 -
42011 Rietsubsidie Min. van Landbouw € 15.000
32030 Overige goederen en diensten € 7.500
32060 Vis- en jachtrechten € 16.000 € 32.740 € 5.760-
totaal baten € 2.920.332 € 2.864.061 € 56.271-
LASTEN Begroot Resultaat Verschil34210 Onderhoud opstallen € 2.000 € 570 € 1.430 -
34260 Contracten NR en FPG € 206.938 € 248.873 € 41.935
34270 Goedkeuringskosten contracten € 3.500 € 1.689 € 1.811 -
34300 Belastingen en heffingen € 295.000 € 255.449 € 39.551 -
34310 Verzekeringen € 2.000 € 3.558 € 1.558
34611 Onderhoud terreinen, oevers, dijken € 9.000 € - € 9.000 -
34930 Accountantskosten € 21.226 € 26.555 € 5.329
34950 RvC en Pachterraad € 22.356 € 25.206 € 2.850
34970 Deskundigenkosten € 30.198 € 132.755 € 102.557
34998 Beheerkosten jacht en visserij € 2.627 € - € 2.627 -
34999 Overige kosten landerijen € 84.860 € 20.765 € 64.095-
voorziening dubieuze debiteuren € 3.506 € 3.506
PR en communicatie € 4.273 € 4.273
totaal lasten € 679.705 € 723.199 € 43.494
rentebaten, -lasten en afschrijvingen € 1.750 € 7.415 -
mutaties lopende pachttermijnen € 6.000 -
NETTO RESULTAAT € 2.236.377 € 2.133.447 € 102.930 -
93500 incidentele baten € -
rendementseis 114,7
rendementsverwachting 162,5rendementsresultaat 155,3
jaar
rapp
orta
ge 2
011
15
BATEN Realisatie 2011 Begroting 2012 Begroting 201332010 Huur € 21.379 € 25.698 € 25.698
32020 Pacht € 2.515.957 € 2.437.098 € 2.437.098
32021 Verrekening zakelijke lasten € 118.894 € 106.908 € 114.728
32040 opstalrecht en erfpacht € 142.537 € 127.858 € 127.858
32095 erfpacht weekendhavens € 29.321 € 31.063 € 31.063
32050 plakkegeld € 3.233 € 6.000 € 6.000
32060 overige opbrengsten € 32.740 € 39.500 € 39.500
€ 2.864.061 € 2.774.125 € 2.781.945
LASTEN Realisatie 2011 Begroting 2012 Begroting 201334210 Onderhoud eigendom € 570 € 11.275 € 11.501
34260 Beheerkosten € 248.873 € 244.386 € 250.495
34270 afhandelingskosten contracten € 1.689 € 3.500 € 3.500
34280 bestuurskosten € 25.206 € 39.750 € 40.147
34300 zakelijke lasten € 255.449 € 300.900 € 306.918
34310 verzekeringen € 3.558 € 2.040 € 2.081
34930 Accountantskosten € 26.555 € 21.650 € 26.500
34970 Deskundigenkosten € 132.755 € 30.802 € 31.418
34999 facilitaire kosten € 28.544 € 46.364 € 47.060
€ 723.199 € 700.667 € 719.619
rentebaten, -lasten en afschrijvingen € 7.415 - € 2.000 € 2.000
mutaties lopende pachttermijnen € 6.000 - € 6.000
NETTO RESULTAAT € 2.133.447 € 2.069.458 € 2.058.326
93500 incidentele baten € -
rendementseis n.b.
rendementsperspectief n.b.
BEGROTING EN MEERJARENPERSPECTIEF 2013*
Begroting 2013De baten laten ten opzichte van 2012 een gelijke tred zien. De lasten ontwikkelen zich conform gangbare
indexeringen. Het resultaat voor 2013 zal redelijk gelijk zijn aan 2012 en zal voldoen aan de rendementseis(bij voortgezette reeks). De begroting 2013 is ter vaststelling ingebracht in de Algemene Vergadering vanAandeelhouders (AvA) van 30 mei 2012.
* onder voorbehoud uitkomstaanbesteding 2013
de S
tads
erve
n
Meerjarenperspectief 2012 - 2016Verderop in dit verslag wordt aangegeven welke ontwik-
kelingen de landbouw zal doormaken. In deze paragraaf
wordt het effect getoond op het financiële resultaat
van de Stadserven t/m 2016.
Pachtprijzen zullen, de eerste jaren, lichtelijk dalen
(of stabiliseren). Bij continuering van de huidige
rendementen in de landbouwsector zal de pachtprijs bij
een volgend te verwachten pachtprijzenbesluit in 2013
licht kunnen gaan stijgen. In 2014 wordt het netto-
resultaat van 2011 vermoedelijk weer behaald. Nu de
pachtprijzenbesluiten jaarlijks worden genomen is
de verwachting dat grote schommelingen niet meer
aan de orde zullen zijn.
16
jaar
rapp
orta
ge 2
011
17
BATEN begroting perspectief perspectief perspectief perspectief2012 2013 2014 2015 2016
32010 Huur € 25.698 € 25.698 € 27.753 € 27.753 € 28.031
32020 Pacht € 2.437.098 € 2.437.098 € 2.632.066 € 2.632.066 € 2.632.066
32021 Verrekening zakelijke lasten € 106.908 € 114.728 € 116.449 € 116.449 € 116.449
32040 Opstalrecht en erfpacht € 127.858 € 127.858 € 138.087 € 138.087 € 138.087
32095 Erfpacht weekendhavens € 31.063 € 31.063 € 31.063 € 31.063 € 32.616
32050 Plakkegeld € 6.000 € 6.000 € 6.000 € 6.000 € 6.000
32060 Overige opbrengsten € 39.500 € 39.500 € 39.500 € 42.000 € 42.000
totaal baten € 2.774.125 € 2.781.945 € 2.990.918 € 2.993.418 € 2.995.249
LASTEN begroting perspectief perspectief perspectief perspectief2012 2013 2014 2015 2016
34210 Onderhoud eigendom € 11.275 € 11.501 € 11.731 € 11.965 € 12.204
34260 Beheerkosten € 244.386 € 250.495 € 250.495 € 255.505 € 260.615
34270 Afhandelingskosten contracten € 3.500 € 3.500 € 3.500 € 3.500 € 3.500
34280 Bestuurskosten € 39.750 € 40.147 € 40.549 € 40.954 € 41.364
34300 Zakelijke lasten € 300.900 € 306.918 € 313.056 € 319.317 € 325.704
34310 Verzekeringen € 2.040 € 2.081 € 2.122 € 2.165 € 2.208
34930 Accountantskosten € 21.650 € 26.500 € 26.765 € 27.033 € 27.303
34970 Deskundigenkosten € 30.802 € 31.418 € 32.047 € 32.047 € 32.047
34999 Facilitaire kosten € 46.364 € 47.060 € 47.765 € 48.482 € 49.209
totaal lasten € 700.667 € 719.619 € 728.030 € 740.968 € 754.154
rentebaten, -lasten en afschrijvingen € 2.000 € 2.000 € 2.000 € 2.000 € 2.000
mutaties lopende pachttermijnen € 6.000- € 6.000- € 6.000- € 6.000- € 6.000-
NETTO RESULTAAT € 2.069.458 € 2.058.326 € 2.258.888 € 2.248.451 € 2.237.095
93500 incidentele baten € - € - € - € -
rendementseis n.b. n.b. n.b. n.b.
rendementsperspectief n.b. n.b. n.b. n.b.
MEERJARENPERSPECTIEF 2012-2016
*) voor regulier verpachte landerijen
**) bij geliberaliseerde pacht beschikt de verpachter over flexibiliteitover prijs en duur van de verpachting. Het betreft gronden die doorde gemeente zijn aangewezen voor toekomstige bedrijvigheid offunctieverandering. De Stadserven sluit in beginsel aan bij de reguliere pachtprijzen, maar de looptijd van contracten is korter.
de S
tads
erve
n
18
2010 2009 20082011 2010 2009
totaal aantal stadserven 108 110 110
gestaakte pachtbedrijven 2 0 3
gestarte samenwerkings-
initiatieven 0 0 2
samenwerkingsinitiatieven 6 6 6
gemiddelde oppervlakte
per stadserf (ha) 35,1* 34,4 34,4
uitbreidingen van opstalrecht
(stadserven) 1 3 3
burgerwoning met opstalrecht 87 86 85
regulier verpachte landerijen
(hectare) 3840 3836 3836
liberaal verpachte landerijen
(hectare) 162** 177 176
opstalrechten (hectare) 128 128 126
overige contracten (hectare) 366 384 384
niet contract gebonden percelen
(hectare) 219 190 198
totale oppervlakte eigendom
(hectare) 4715 4715 4720
totale oppervlakte eigendom(hectare) 4715 4720 4720
Kengetallen
De Raad van Commissarissen (RvC) heeft toezicht gehouden
op de directie op basis van de vier hoofddoelen van de Stads-
erven, de tien kaderstellende beleidsregels van de gemeente
Kampen, het structuurfonds met de Weidse Waarden en juri-
disch relevante dossiers. Er zijn regelmatig vergaderingen
geweest van de Raad van Commissarissen met de directie.
Ook heeft de jaarlijkse evaluatie plaatsgevonden tussen de
RvC en de directie. Zowel de individuele commissarissen als
de directie en de rentmeester hebben ieder voor het eigen
aandachtsveld aandacht gegeven aan thema’s als good
`governance en persoonlijke en/of vaktechnische ontwikke-
ling. Aan de beleidsuitgangspunten is in 2011 voldaan.
BijeenkomstenEr zijn in 2011 elf RvC-vergaderingen geweest. Naast de
reguliere vergaderingen kwam de RvC bijeen voor overleg
inzake het evaluatieonderzoek door KPMG. Vanwege het
instemmingsrecht is de RvC tevens betrokken geweest bij
besprekingen inzake de voorgenomen grondverkoop in
verband met de mogelijke aanleg van de ‘bypass’ .
SamenstellingDe Raad van Commissarissen (RvC) van de Stadserven wordt
samengesteld door de algemene vergadering van aandeel-
houders, zijnde de gemeente Kampen. De leden van de RvC
zijn onafhankelijk van elkaar en van belangen van Kamper-
eiland Vastgoed NV benoemd. In 2011 bestond de RvC uit de
volgende leden:
• De heer ing. B. Fokkens - voorzitter
• Mevrouw mr. ing. J.W. Kempenaar-van Ittersum - secretaris
• De heer drs. B.W. Gort - lid
Belangrijke besluitenDe RVC heeft in 2011 een aantal besluiten genomen. Zo is
voorgesteld om de jaarstukken over het jaar 2010 op grond
van het accountantsverslag en de accountantsverklaring
goed te keuren en de directie en de RvC te dechargeren voor
het gevoerde beleid en het gehouden toezicht. Daarnaast is
ingestemd met het opstellen van een PR- en communicatie-
plan en met de verlenging van de controle-opdracht met de
accountant voor de periode 2011-2012. Op strategisch niveau
is de RvC betrokken geweest bij de formulering van het moni-
toringsprotocol, zodat op de lange termijn de effecten van
het gevoerde beleid gemeten kunnen worden. In het ver-
lengde hiervan speelde de RvC een rol bij de kaderstelling
voor het Structuurfonds in het algemeen en het project de
Weidse Waarden in het bijzonder.
Speciale aandacht was er in 2011 voor de vaststelling van een
directie- en RvC reglement, ter aanvulling op de statuten.
Hierin is onder meer geregeld de wijze waarop de RvC zijn
taken en bevoegdheden uitoefent en de wijze van de besluit-
vorming binnen de RvC. Ook de communicatie met de ge-
meente is in het reglement vastgelegd, alsmede de manier
waarop wordt omgegaan met eventuele conflicten tussen
RvC-leden onderling, dan wel tussen de directie en de RvC.
jaar
rapp
orta
ge 2
011
19
Toezicht
Bij oprichting is bepaald dat na vijf jaar een algehele evalua-
tie zal plaatsvinden, teneinde te kunnen beoordelen of de
verzelfstandiging heeft gebracht wat de gemeente Kampen
ervan verwachtte. In overeenstemming met de afspraken uit
2007 zijn de voorbereidingen gestart ten behoeve van de
aanbesteding van de beheerstaken door Kampereiland
Beheer N.V. voor de periode vanaf het jaar 2013. Zowel de
evaluatie als de voorbereiding van de aanbesteding is door
de gemeente Kampen als aandeelhouder in samenspraak met
de Raad van Commissarissen opgepakt. de S
tads
erve
n
20
Evaluatie en aanbesteding
In 2011 heeft de gemeente Kampen de evaluatie van het
beheer Kampereiland e.o. via KPMG voorbereid en grotendeels
uitgevoerd. De evaluatie is begin 2012 afgerond. Er is gekeken
naar het kwaliteitsniveau van de communicatie, de doeltref-
fendheid van de kader stellende beleidsregels met bijbeho-
rende statuten, de duidelijkheid van de gestelde doelen en de
afbakening van verantwoordelijkheden tussen de Stadserven
en de gemeente Kampen als enig aandeelhouder. Op basis van
de aanbevelingen en conclusies, kan de gemeente vervolgens
desgewenst haar kaders en beleidsdoelen bijstellen.
21
Stimuleringsregeling Duurzame Ontwikkeling Kampereiland e.o.Project Weidse Waarden
Duurzame landbouw, verbreding en verdieping (DLVV) zijn
voor het Kampereiland e.o. en de Stadserven noodzakelijk om
ook in de toekomst te kunnen blijven voldoen aan de vier
hoofddoelstellingen. Hiertoe is als uitwerking van het struc-
tuurfonds* de Stimuleringsregeling Duurzame Ontwikkeling
Kampereiland e.o. in het leven geroepen. Daaropvolgend ont-
stond het project Weidse Waarden. Dankzij dit bijzondere pro-
ject, dat in 2011 operationeel werd, heeft het Kampereiland
e.o. de unieke kans om in de toekomst voorop te lopen als het
gaat om duurzaam gebiedsbeheer.
De Weidse Waarden inspireert en ondersteunt talrijke onder-
nemende initiatieven van pachters en overige bewoners. Al
deze initiatieven versterken het economisch perspectief van
het agrarisch bedrijf en leveren een bijdrage aan landschap,
natuur en milieu.
Eind 2011 zijn in het kader van de Weidse Waardende volgende projecten gehonoreerd:
• 3 duurzame stallen, 2 mestvergisters, streekproductenmelk en kaas (2 kartrekkers), 2 zorg-/ opvanglocaties voor jongeren en het project (natuur)recreatie via vogelkijkhutten (4 initiatiefnemers vanuit de gestartepilot eind 2010),
• realisering van zonne-energie op 14% van de pachtbe-drijven in 2012, leidend tot een energiereductie van 20%,
• diverse initiatieven die in ontwikkeling zijn in de prak-tijkteams waar 18% van de pachtbedrijven aan deel-nemen: een regionaal voercentrum, PureGraze®,mestraffinage & -verwerking, kringlooplandbouw, viasamenwerking een route ontwikkelen in zorgfuncties enrecreatieaanbod, een slotenproject, vergroting van debiodiversiteit, biomassa Kampereiland e.o., natuurbe-houd en, tot slot, energiewinning,
• op 14% van de pachtbedrijven hebben energiescansplaatsgevonden. ja
arra
ppor
tage
201
1
de S
tads
erve
n
22
Hoge deelnamePer 31 december 2011 doen maar liefst veertig verschil-
lende betrokkenen mee. Deze groep bestaat uit 37 pach-
ters (34% van het totaal) en 3 overige bewoners (3,5%
van het totaal). Vergeleken met andere beginnende,
gelijksoortige projecten is dit nu al een hoog percentage.
De verwachting is dat de deelname verder zal groeien.
Er wordt momenteel gewerkt aan de plannen van 6
nieuwe deelnemers aan het stimuleringsmodel.
WerkwijzeDe voorwaarden om steun te verlenen zijn vrijwel volledig
overgenomen van de ideeën en gedachten van pachters.
Zo is een bruikbaar model ontstaan over het hoe en wat
van steunverlening: het stimuleringsmodel. Persoonlijke
coaching en collectieve begeleiding vormen een belang-
rijk onderdeel van dit model. De Stadserven zet deze in-
strumenten in om te waarborgen dat zoveel mogelijk
initiatieven uiteindelijk tot concrete resultaten komen.
Centraal in de werkwijze staat de bottom up-benadering.
Het gaat erom juist de ideevorming en initiatieven van
pachters te stimuleren en dat leidt tot draagvlak voor de
projectdoelen. Door kwaliteit toe te voegen via de exper-
tise van diverse betrokkenen wordt verder de slaagkans
aanzienlijk verhoogd en zullen de prestaties op de lange
termijn bijdragen aan het (economisch) perspectief van
de bedrijven en de waarden van het gebied.
De Stadserven signaleert bij lokale overheden spanning
tussen het toestaan van innovaties in de landbouw versus
het behouden van karakteristieke bebouwing, de omvang
van erven en het cultuurhistorisch landschap. De behoef-
tes van de pachtbedrijven en de generaties van de toe-
komst zijn daarin cruciaal omdat zij het gebied behouden.
Begrote uitgavenHet structuurfonds* heeft per 31 december 2011 een saldo
van €667.628,-. Dit is exclusief een subsidie van de provincie
Overijssel van €500.000,-, wat eerder begroot was op
€750.000,-. Het ontstane verschil van €250.000,- wil de
Stadserven via cofinanciering verkrijgen om te voldoen aan
het huidige meerjarenperspectief. Het uitkeren van steun aan
pachters brengt staatssteunrisico’s met zich mee. Om onge-
oorloofde staatssteun uit te sluiten wordt gebruik gemaakt
van passende verordeningen.
Schema uitgaven Weidse Waarden
juridische/projectondersteuning6%
communicatie en draagvlak3%
projectontwikkelingen -management10%
reserve per 31-12-20148%
monitoring2%
directe steundoelgroep58%
training, coaching,workshops, excusies t.b.v. doelgroep10%
ondersteuning doelgroep en stake-holders en financiërs3%
* Structuurfonds: De naam “structuurfonds” komt voort uit deoorspronkelijke opdracht om de agrarischebedrijfsstructuur van het Kampereiland e.o.te behouden en verder te ontwikkelen
jaar
rapp
orta
ge 2
011
23
De landbouw is nog steeds de primaire economische drager
van het Kampereiland en omgeving. Toch blijkt uit de groei
van de recreatieve voorzieningen dat toeristen graag het
Kampereiland bezoeken om te genieten van de natuur en het
eeuwenoude landschap. In de zomer zijn de diverse boeren-
campings dan ook druk bezet. Kortom, bij het beheren van
dit gebied wil de Stadserven, naast de primaire agrarische
functie, nadrukkelijk rekening houden met alle functies in
het gebied en met de daaruit voortvloeiende diversiteit aan
belangen. Bij het zoeken naar de juiste balans tussen al deze
belangen zullen de pachters, het pachtbedrijf en alle partners
in de bijzondere samenwerking op het Kampereiland slim moe-
ten inspelen op ontwikkelingen die zich onvermijdelijk afspelen
op zowel nationale, Europese en zelfs globale schaal.
Duurzame landbouwHet Europees landbouwbeleid zet bijvoorbeeld meer en meer
in op vergroening van de landbouw. Duurzame landbouw,
garantie van gezond voedsel, bescherming van het milieu en
de omgeving en de ontwikkeling van plattelandsgebieden
worden dus steeds belangrijker. Door het duurzaamheidsbe-
leid van de Stadserven voort te zetten en te intensiveren kan
door de pachters vroegtijdig op deze ontwikkeling worden
voorgesorteerd.
MarktsituatieDe financiële gevolgen van de hervorming van het landbouw-
beleid zijn moeilijker in te schatten. De economische ontwik-
kelingen zorgen in combinatie met de wereldhandel voor een
meer grillige marktsituatie in de melkveehouderij. In 2011
zijn de melkprijzen weer verder aangetrokken en de vooruit-
Toekomstperspectief voor het Kampereiland e.o.
zichten lijken weer wat positiever. Per saldo zullen deze
ontwikkelingen gemiddeld genomen naar verwachting geen
negatieve invloed hebben op het behalen van de beleidsdoel-
stellingen in het algemeen en de rendementsdoelstellingen
in het bijzonder. Integendeel, ze bieden ons Kampereiland
e.o. een lonkend perspectief.
de S
tads
erve
n
24
Handelsnaam van:
Kampereiland Vastgoed N.V.
Postbus 511
8260 AM Kampen
Koornmarkt 26, Kampen
T (038) 338 88 68
I www.deStadserven.nl
